ЭТНИКАЛЫҚ ҰҚСАСТЫҚТЫҢ ӨЗГЕРУІ МЕН ДАМУЫ
ЭТНИКАЛЫҚ ҰҚСАСТЫҚТЫҢ ӨЗГЕРУІ МЕН ДАМУЫ
1. Этникалық ұқсастықтың қалыптасу кезеңдері
Адам өмірінде этникалық қауымға және де басқа да әлеуметтік
топтарға жататындығымен байланысты мәселелер басты мәселе деп
санасық қателескен болар едік. Адамдардың басым көпшілігі үшін
күнделікті өмірдегі мәселелер – жұмыс, жалақы, балалрды тәрбиелеу,
бос уақытын өткізу маңызды болып болып табылады. Бірақ та топтық
мүшелікке байланысты психологиялық мәселелерден бас тартуға болмайды.
Адам өмірінде – және де бүкіл қауым үшін де – Мен кіммін? деген
қарапайым сұраққа жауап беру айтарлықтай маңызды мәселе болуы
мүмкін жағдайлар кездесуі әбден мүмкін.
Көбінесе мұндай жағдайлар балалық шақта, этникалық ұқсастықтың
қалыптасу процесінде пайда болады. Және де мұндай жағдайға көбінесе
азшылық топтың мүшелері бетпе-бет келеді.
Ата-анасы Өзбекстаннан Мәскеу қаласына көшіп келген бала
туғаннан орыстар арасында өсіп, тек құрдастарымен ғана емес,
сонымен бірге отбасында да орысша сөйлейтіндіктен, өзінің жаңа
ортадағы достарынан айырмашылығы барын байқамайды. Бірақ та мектепте
атының азиялық екенігі мен денесінің терісінің қараторылығы үшін
балалар арасында чучмек деген атқа ие болады. Кейіннен көп
нәрсені ой елегінен өткізген ол, Ұлтың кім? деген сұраққа,
ойланбастан : Өзбекпін деп жауап береді, бірақ та оның бұл жауабы
біржақты емес еді.
АҚШ-қа қоныс аударған орыс иммигранттарының отбасынан шыққан қыз
тез арада ағылшынша еркін сөйлеп , мектепте жақсы оқиды, және де
отбасы мүшелеріне аудармашы қызметін көрсетеді. Ол көп уақытын
американдық достарымен бірге өткізеді, және де өзін американдықпын
деп мақтан етеді. Бірақ та қыз ержете келе өзін басқалардан
даралығын көрсеткісі келеді. Ол өзінің мәдени ерекшелігі, орыс
екендігін көрсету мүмкіндігіне ие болып, өзінің орыс американ
қызы екендігін баса көрсетеді.
Бұл балалардың өзін қайсы этносқа жатқызатындығын, және де
оларды айналасындағылардың қандай топқа жатқызатындығы туралы
мсұраққа жауап беру үшін, этникалық ұқсастықтың қалыптасуының ортақ
заңдылықтарын талдау қажет.
Этникаық бірдейлік, ұқсастық өзінің қалыптасу процесінде баланың
психикалық дамуының кезеңдеріне жататын, бірқатар кезеңдерден өтеді.
Бұл мәселені зерттеуде қомақты үлесті енгізген швейцарлық психолог
Ж.Пиаже (1896-1980жж) болды, ол балада ұлттық қай топқа жататындығын
сезінудің дамуының ең бірінші тұжырымдамасын жасады. 1951 жылғы
зерттеуінде ол бір процестің екі жағын – отан түсінігін
қалыптастыру мен басқа елдер және шетелдіктер бейнесін
қалыптастыруды зерттеді. Этникалық бірдейлі, ұқсастықтың дамуын
швейцарлық ғалым отан түсінігімен байланысты когнитивтік
модельдерді құру ретінде қарастырса, ал оның пікірінше, этникалық
сезімдер этникалық құбылыстар ... жалғасы
1. Этникалық ұқсастықтың қалыптасу кезеңдері
Адам өмірінде этникалық қауымға және де басқа да әлеуметтік
топтарға жататындығымен байланысты мәселелер басты мәселе деп
санасық қателескен болар едік. Адамдардың басым көпшілігі үшін
күнделікті өмірдегі мәселелер – жұмыс, жалақы, балалрды тәрбиелеу,
бос уақытын өткізу маңызды болып болып табылады. Бірақ та топтық
мүшелікке байланысты психологиялық мәселелерден бас тартуға болмайды.
Адам өмірінде – және де бүкіл қауым үшін де – Мен кіммін? деген
қарапайым сұраққа жауап беру айтарлықтай маңызды мәселе болуы
мүмкін жағдайлар кездесуі әбден мүмкін.
Көбінесе мұндай жағдайлар балалық шақта, этникалық ұқсастықтың
қалыптасу процесінде пайда болады. Және де мұндай жағдайға көбінесе
азшылық топтың мүшелері бетпе-бет келеді.
Ата-анасы Өзбекстаннан Мәскеу қаласына көшіп келген бала
туғаннан орыстар арасында өсіп, тек құрдастарымен ғана емес,
сонымен бірге отбасында да орысша сөйлейтіндіктен, өзінің жаңа
ортадағы достарынан айырмашылығы барын байқамайды. Бірақ та мектепте
атының азиялық екенігі мен денесінің терісінің қараторылығы үшін
балалар арасында чучмек деген атқа ие болады. Кейіннен көп
нәрсені ой елегінен өткізген ол, Ұлтың кім? деген сұраққа,
ойланбастан : Өзбекпін деп жауап береді, бірақ та оның бұл жауабы
біржақты емес еді.
АҚШ-қа қоныс аударған орыс иммигранттарының отбасынан шыққан қыз
тез арада ағылшынша еркін сөйлеп , мектепте жақсы оқиды, және де
отбасы мүшелеріне аудармашы қызметін көрсетеді. Ол көп уақытын
американдық достарымен бірге өткізеді, және де өзін американдықпын
деп мақтан етеді. Бірақ та қыз ержете келе өзін басқалардан
даралығын көрсеткісі келеді. Ол өзінің мәдени ерекшелігі, орыс
екендігін көрсету мүмкіндігіне ие болып, өзінің орыс американ
қызы екендігін баса көрсетеді.
Бұл балалардың өзін қайсы этносқа жатқызатындығын, және де
оларды айналасындағылардың қандай топқа жатқызатындығы туралы
мсұраққа жауап беру үшін, этникалық ұқсастықтың қалыптасуының ортақ
заңдылықтарын талдау қажет.
Этникаық бірдейлік, ұқсастық өзінің қалыптасу процесінде баланың
психикалық дамуының кезеңдеріне жататын, бірқатар кезеңдерден өтеді.
Бұл мәселені зерттеуде қомақты үлесті енгізген швейцарлық психолог
Ж.Пиаже (1896-1980жж) болды, ол балада ұлттық қай топқа жататындығын
сезінудің дамуының ең бірінші тұжырымдамасын жасады. 1951 жылғы
зерттеуінде ол бір процестің екі жағын – отан түсінігін
қалыптастыру мен басқа елдер және шетелдіктер бейнесін
қалыптастыруды зерттеді. Этникалық бірдейлі, ұқсастықтың дамуын
швейцарлық ғалым отан түсінігімен байланысты когнитивтік
модельдерді құру ретінде қарастырса, ал оның пікірінше, этникалық
сезімдер этникалық құбылыстар ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz