ҰЙЫМДАҒЫ БАСҚАРУ ШЕШІМДЕРІ

Пән: Менеджмент
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 31 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ 3
I. МЕНЕДЖМЕНТ ПРОЦЕСІНДЕГІ ШЕШІМНІҢ РӨЛІ 6
1.1 Басқару саласындағы шешім түсінігі 6
1.2 Басқару шешімдерін жіктеу 10
II. ҰЙЫМДАҒЫ БАСҚАРУ ШЕШІМДЕРІ 14
2.1 Ұйымды басқаруда шешімнің маңыздылығы 14
2.2 Шешімдерді шығару және қабылдау технологиясы 19
2.3 Басқаруда ұйымдық шешімнің рөлі 25
ҚОРЫТЫНДЫ 32
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 35

КІРІСПЕ

Шешімдер қабылдауда қолданылатын технологиялар мен механизмдер терең сипатталған процестерге әрекет ету саласымен ондағы субьектілер түрлерімен оның басқа да құрылымдық факторларының тұрақты жағдайларымен сәйкестендірілген олардың өзгеше ерекшелектеріне тікелей байланысты екендігін айтуға тура келеді. Осыған байланысты корпоративтік секторда жекелеген ұйымдар деңгейінде саяси шешімдер қабылдау технологияларының поцессуалдық ерекшеліктерін ажырату белгіленген. Саяси шешім - бұл саяси іс-әрекеттің мүмкін деп саналатын кем дегенде екі вариантының бірін саналы түрде таңлау деген сөз. Әдетте саяси ғылымдарда саяси шешімдер қабылдау технологияларының процесін әр түрлі көзқарас тұрғысынан дифференциялауға ұмтылыс жасалуда. Бірақ олардан неғұрлым қарапайым біреуі үш негізгі кезеңді бөліп көрсету жолымен іріктелінеді:олар - дайындық шешімдерді қабылдау және шешімдерді жүзеге асыру. Әрбір кезең технологиялардағы өзіндік ерекшелігімен белгілі және ол бірқатар факторлар арқылы анықталады. Айталық алдын ала дайындық кезеңінде басқарудың жауыпты органдары қоғамның нақты жағдайын толық түрде жария ететін және белгілі бір қарама қайшылықты көрсететін қажетті ақпаратты жинап алуға міндетті. Алынған ақпарат қай нақты проблема жеке саяси сипат алатанын анықтауға мүмкіндік береді және соған сәйкес әлеуметтік процестерді саяси реттеу мен ресурстарды қайта бөлу саяси жолымен шешілуі тиіс
Одан арғы жерде жинақталған ақпарат жұмыс істеп тұрған саяси институттардың құрылымдары мен мемлекеттік аппараттың әр түрлі органдарының өзара әрекет ететін процедурасы сондай-ақ саяси қайраткерлер мен басқарушылардың тұлға аралық қарым-қатынастары арқылы сүзгіден өтеді. Сосын шешім қабылдайтын мәселелер жиынтығы құралып күн тәртібі белгіленеді. Сонымен әр түрлі мүдделі топтар мәселелер мен проблемалардың
бірінші кезектегі маңызы мен актуалдылығын алға тарта отырып оларды
іріктеп алуға ықпал етуге тырысады.Бұл жағдайда идеологиялық түсініктер, экономикалық мүдделер басқарушылар мен саясаткерлердің жеке мүддесімен, олардың жеке қарым-қатынасымен, симпатиясы және антипатияларымен, жеке өмір тәжірибелерімен тығыз ұштасып жатады. Күн тәртібін бекіту процесіне әр түрлі саяси партиялар мен қоғамдық қозғалыстар, ұйыдар, парламенттік фракциялар, лоббистік топтар, содай-ақ нақты шешімнің қабылдануы қызықтыратын небір саяси емес сипаттағы топтар да белсенді түрде араласады. Таңдалған тақырыптың өзектілігі шешімді қабылдау - бұл басқарудың ең маңызды функциясы, оның табысты жүзеге асуы ұйымның өз мақсаттарына жетуін қамтамасыз етеді. Бұл процесті сапалы және ұтымды жүзеге асыруға қабілетсіз болғандықтан, оның жүзеге асырылу механизмінің жетіспеушілігіне байланысты технология, көптеген фирмалар мен кәсіпорындар зардап шегеді. Ұйымның қандай да бір саладағы жетістігі оған байланысты.
Басқарушылық шешімдерді әзірлеу және қабылдау функциясы басқару қызметінің барлық құрылымында орталық болып табылады; оның сапасы мен тиімділігін айқындайды. Ол сондай-ақ басқарушылық жұмыс ерекшелігіне тән, себебі менеджерлердің негізгі функциясы - шешім қабылдау. Басқарушылық шешімдердің процестері барлық басқа басқару функцияларына кіреді, олардың маңызды құрамдас бөлігін құрайды және олардың сапасына айтарлықтай әсер етеді. Олар басқару циклінде таратылады. Бірегей таңдаудың көптеген проблемалары бар. Біріншіден, біз, негізінен, балама (таңдау ерлер, күнделікті көптеген проблемалар осы анықтамасына кіретін емес екенін ескеріңіз) бірінің таңдау әкелді басқа адамдар себептер ұтымды, айқын мәлімдеме табуға болады проблемалар таңдаңыз. ұйымдардың басқару және ұйымдардың жиынтығы - ұтымды таңдау ең тән проблемалары түрлі әкімшілік қызметтерді жұмыс істейтін адамдар тап проблемалар болып табылады. кез келген қызметкердің әкімшілік аппараты, кем дегенде басқаларға өз таңдауы бойынша логикалық негізін түсіндіруге қабілетті болуы үшін ұтымды болуы тиіс.
Әдетте мұндай проблемаларды қалай шешуге болады? Тарихтан тәжірибелі менеджерлер олардың тәжірибесі мен сезімін барынша тиімді пайдалану мүмкіндігімен ерекшеленетінін білеміз. Бірегей шешімдер қабылдау жағдайында ақпараттың жетіспеушілігі әрдайым бар, ол тек ықтимал гипотезалардың біріне сену арқылы ғана қамтылуы мүмкін. Тәжірибелі менеджерлер әдетте барлық пайдалы кеңестерді пайдаланады, бірақ олар болашақ оқиғаларды дамытуға, белгілі бір тұлғаларды бағалауға арналған өз үлгісіне негізделген өздерінің әдістерін жасайды. Бірегей шешімдерді қабылдауда әрдайым шығармашылық көзқарас, түсінік қажет, басқаша айтқанда, бірегей жағдайларда рационалды таңдау ерекше өнер.

I.МЕНЕДЖМЕНТ ПРОЦЕСІНДЕГІ ШЕШІМНІҢ РӨЛІ
1.1 Басқару саласында шешім түсінігі

Шешім қабылдау басқару процесінің ең маңызды бөлігі. Басшының кез - келген әрекеті іс жүзінде белгілі бір шешім қабылдаудан басталады. Кәсіпорынның және ондағы бөлімшелер қызметінің нәтижесі басшының дер кезінде шешімді дұрыс қабылдау қабілетіне, оны жүзеге асыра білуіне, оның жеделдігі мен дұрыстығы басшының тәжірибесі мен біліміне байланысты. Егер ол өңдірісті, технологияны және адамдарды жақсы білетін болса, жұмыс тәжірибесі мол болса, онда оған шешім қабылдау қиынға түспейді.
Басшы сонымен қатар жеке ойластыруы, жоқ деректерді болжай білуі, дұрыс қорытынды жасай білуі және соның негізінде жағдайларға сәйкес шешім қабылдауы тиіс. Басшы кез келген жағдайда шешім қабылдаудан бас тартпауы тиіс.
Қабылданған шешім бүкіл ұжымның экономикалық және әлеуметтік нәтижелеріне, әрбір жұмыскерге қолайлы немесе қолайсыз әсер етуі мүмкін. Сондықтан да шешім қабылдаған адам өзіне үлкен жауапкершілік жүктейді.
Басқару шешімі ұғымының 2 мәні бар:
Ол белгіленген басқару актісін, қабылдаған іс- әрекет жоспарын, қаулы - қарарларды білдіреді;
Проблемалар мен міндеттер бойынша шешім қабылдаудың және жүзеге асырудың ең қолайлы вариантын білдіреді.
Шешім проблема туындаған жағдайда қабылданады. Басқару шешімін қабылдауға жүйелілік тұрғыдан қарауыдың, пайда болған проблемаларды шешудің жүйелілігін сақтауыдың зор маңызы бар. Әрбір жаңа шешім алдыңғы шешімдерді өрістету үшін қабылдануы, сөйтіп бірыңғай өңдірістік міңдеттерді кезең - кезеңімен орындауды қамтамасыз етуі тиіс.
Күрделі өңдірістік жағдайларда, әсіресе жұмыстың қауырт күнінде, егер барлық факторларды ескеруге көп уақыт кететін болса, онда шешім қабылдауды кешіктіріп, жұмыстың орындалуына кедергі жасағаннан гөрі, ең
дұрысы тәуекел еткен жөн.
Басқару шешімінің маңызды талаптарының бірі - мақсаттылық. Шешім ұжымның мақсатын, басты міңдеттерін білдіреді, кез келген жұмысты тікелей орындаушыларға берілетін тапсырмаларды айқындайды.
Кез - келген шаруашылық шешімі әділ болуы, яғни шешім қабылдаған кезде істің нақты жағдайы ескерілуі тиіс. Кез - келген шаруашылық шешім ғылыми негізделген болуы керек.
Кез - келген шешім нақты, айқын, дәлелді, кімге арналғаны дәл көрсетілуі тиіс. Шешімде тапсырмалардың мәні, олардың көлемі, мерзімі, жүзеге асыру әдісі, сондай - ақ орындауға жауаптылар көрсетілуі керек.
Басқару шешімдерінің табиғаты алуан түрлі. Оларды әр - түрлі белгілері бойынша жіктейді:
Басқару субъектісі бойынша:
а) әкімшілік шешім;
б) қоғамдық ұйымдар шешімі.
Басқару объектісі бойынша:
а)жалпы - бүкіл шаруашылықтың мүддесін қорғайды;
б) жеке - жедел сипаты болады, басқарудың төменгі буынына тән;
в) күрделі;
г) қарапайым.
Ықпал ету объектісі бойынша:
а) сыртқы;
б) ішкі.
Сыртқы шешім өңдірістің ерекшелігін айқындайды, әрі сол шаруашылықтың жоғарғы ұйымдарымен және органдарымен, басқа да өңдірістермен қарым - қатынасын қарастырады. Ішкі шешім кәсіпорынның өзіндегі қызмет саласына жатады.
Уақыт өлшеміне қарай:
а) перспективалық;
б) күнделікті;
в) жедел.
Перспективалық шешімнің орындалуына ұзақ уақыт (3-5 жыл және одан да астам) керек. Күнделікті шешім 1-2 жыл аралығында жүзеге асырылады. Жедел шешім қысқа уақыт ішінде ( бірнеше апта, күн, ай) жүзеге асырылады.
Ұйымдастырылуына қарай:
а) жекелей шешім - бұл басшының ұжыммен немесе жекелеген адамдармен келісімінсіз, ешбір талқылаусыз жеке өзінің шығарған шешімі;
б) алқалы шешім - бұл мамандар тобымен және тиісті басшылармен бірлесіп, ақылдасып отырып жасалатын шешім;
в) ұжымдық шешім - барлық ұйым мүшелерінің жалпы жиналысында қарастырылып, сонда қабылданады.
6. Функционалдық мақсатына орай:
а) жоспарлы - экономикалық;
б) технологиялық;
в) қаржы;
г) әкімшілік сипатта.
Мақсаты бойынша:
а) комерциялық;
б) комерциялық емес.
Беру әдісі бойынша:
а) вербалды;
б) жазбаша;
в) электронды.
Басқару шешімдерінің сапасына ықпал етуші негізгі факторлар: мемлекет жүйесінде моделдеудің ғылыми тәсілдерін, принциптерін және әдістерін қолдану, басқаруды автоматтандыру.
Басқару шешімдерінің сапасы - нақты тұтынушыны қанағаттындыратын және шешімді жүзеге асырудың нақтылығын қамтамасыз ететін шешім параметрлерінің жиынтығы. Шешім қабылдау процесі интуитивтік, пайымдауға негізделген немесе тиімді сипатта болады.
Интуитивтік шешім - бұл бір нәрсенің дұрыстығын сезуге негізделген таңдау.
Пайымдауға негізделген шешім - бұл білімге немесе жинақталған тәжірибеге негізделген таңдау.
Шешімді жасау процесі 3 негізгі кезеңнен тұрады: шешімді әзірлеу, қабылдау және жүзеге асыру.
Басқару шешімін жасау, қабылдау және орындау кезеңдері:
1.Шешім қабылдаудың қажеттілігін анықтау;
2.Мәселені қою;
3.Жиналған мәліметтерді тапсыру;
4.Шешім мәселелерінің негізделуін бағалау;
5.Мәселе бойынша шешімді таңдау және қабылдау;
6.Шешімнің орындалуын ұйымдастыру;
7.Орындалу барысын бақылау және нәтижені бағалау.
Қарапайым міндеттерді шешкен кезде аталған кезеңдердің барлығын пайдалану міндетті емес, және керісінше біршама күрделі міндеттерді шешкен кезде, шешім қабылдауға, әдетте, барлық кезеңдер енгізіледі.
Шешім қабылдаудың әзірлік кезеңінде кез келген деңгейдейгі басшы өңдірістік, экономикалық, әлеуметтік жағдайларды болжаудан бастауы тиіс. Басшы қалыптасқан жағдайларды ұға білуі тиіс.
Шешімді ойдағыдай орындау үшін мақсаттардың дәл, әрі айқын болуының айырықша маңызы бар. Дұрыс шешім қабылдау жеткілікті, әрі айқын мәліметтер болғанда ғана мүмкін болады.
Алынған мәліметтерді талдаған кезде, олардың сипатына қарай әр түрлі тәсілдерді де пайдаланады.
Шешімдер варианттары санының болуы проблемаларды шешудің ең қолайлы жолын таңдауға мүмкіндік береді. (Варианттарды таңдау үшін сандық таңдауды, эвристикалық тәсілді де қолданады).
Нарықтық экономикаға көшкен жағдайда дербес әрекет етуге, баламалы шешім варианттарын ойластыруға тура келеді. Сонымен қатар мұндай жағдайларда сыртқы ортадан қауіп - қатер де күшейе түсуі мүмкін. Сондықтан тәуекел ету экономикалық өмірінің ажыратылмайтын бөлігі болып саналады. Оксфорд сөздігінде тәуекелге зиянға немесе шығынға ұшырау мүмкіндігі деген анықтама берген. Тәуекел ету ең алдымен шаруашылық нақты жағдайдан ауытқығанда, шығынға ұшырау қаупі төнгенде және сонымен қатар пайда табу мүмкіндігі туғанда пайда болады.
Мемлекетте батыл шешімге барғысы келмейтін басшы, ұйым үшін қауіпті, тоқыраға ұшыратушы деп саналады. Әдетте батыл шешім қабылдаудан саскақтайтын менеджерлер шығармашылық ізденіске бейімсіз, шаруашылық міңдеттерді жүзеге асыруға қабілетсіз адамдар ретінде бағаланады.
Тәуекел ету әрекеті белгілер бойынша жіктеледі:
1. Пайда болу орнына қарай:
А) шарушылықтың өзіндегі;
Б) адамдардың жеке басына байланысты;
В) табиғат факторларына байланысты.
2. Пайда болу себебіне қарай:
А) болашақ;
Б) әріптестер әрекетінің белгісіздігі;
В) мәліметтердің жеткіліксідігі;

1.2 Басқару шешімдерін жіктеу

Басқару шешімі - бұл менеджердің басқару қызметінің нәтижесі. Шешім қабылдау басқарудың негізі болып табылады. Шешімді өңдеу және қабылдау - бұл басшылардың қандай да бір қызметінің деңгейінің шығармашылық процесі, сонымен қатар:
мақсаттың қойылуы және өңделуі;
алынған ақпараттың негізінде түйінді мәселені зерделу;
таңдаулы және негізгі белсенді критерийлардың және қабылданған шешімнің белгілі бір қайшылықтары;
әртүрлі варианттағы мәселелерді шешу және мамандармен талқылау;
оптимальді шешімді таңдамалы қалыптастыру;
шешімді қабылдау;
орындаушылар үшін шешімнің нақтылығы.
Менеджердің технологиясы басқару шешімін 3 сатыдан тұратын процесс ретінде қарастырады:
шешімді әзірлеу;
шешімді қабылдау;
шешімді тарату.
Басшы басқару шешімін қабылдар алдында келіп түскен ақпаратты жан-жақты талдап, танып алу керек.
Шешімді қабылдау әдістері, белгілі бір мақсаттарға жету үшін бағытталған шешімдер әртүрлі болады:
Басшының ішкі түйсігіне негізделген әдіс, ол бұрыннан жинақталған опытына және нақты қызметте білімінің барына бағытталған және дұрыс шешім таңдау және қабылдауға көмектеседі;
Басшының "сау түсінігіне" негізделген әдіс, шешім қабылдауда болашақта неге әкеліп соғатына негізделіп қабылданады;
Ғылыми-тәжірибелік жолдарына негізделген әдіс, көп санды ақпаратты өңдеу негізінде оптимальды шешім таңдауға көмектеседі. Бұл әдіс қазіргі кедезгі техникалық құралдарды, ең алдымен электронды-есептеу техникасын қолдануды талап етеді.
Басшының шешімді таңдау мәселесі- қазіргі заманғы ғылым басқаруының ең маңыздыларының бірі. Ол басшының нақты жағдайда жан-жақты баға беру қажеттілігін және мүмкін шешімдер ішінен бірнеше варианттарын өзіндік қабылдауды керек етеді.
Басқару шешімін таңдауда оларға келесі талаптар қойылады:
шешімнің негізділігі;
таңдаудың оптимальдығы;
шешім құзырлығы;
қысқалық және айқындылық;
уақыттағы нақтылығы;
орындаушыларға мекен-жайлылық;
орындалу тезділігі.
Ұйымдық шешімдер дегеніміз - лауазымды адамдардың өздеріне берілген міндетті орындау үшін тыңдай білу қабілетінің болуы. Оның мақсаты ұйымдық алдына тұрған мәселелер қозғалысын қамтамасыз ету. Сондықтан да тиімді ұйымдық шешім деп қабылданған және орындалған мақсатты айтуға болады.
Басқару шешімін қабылдау механизмі. Менеджмент технологиясы келесі құрамнан тұрады:
жалпылай жетекшінің шешімді қабылдауы;
шешімді қабылдау ережесі;
шешімді қабылдау жоспары;
негізгі жекелеген сәйкестігінде бір деңгейдегі екі жетекшінің арасындағы шешімнің қабылдауы;
жалпы топ және оның шешімді қабылдауда рөлі (бір деңгейдегі топтың сәйкестігі);
материялық түрдің сәйкестігі.
Шешімнің жүзеге асырылуы ұзақтығы жөнінен шешімнің мынандай түрлері бар:
а) ұзақ мерзімді ( перспективалық). Шешімдер жүзеге асырылуы бірнеше жылдарды керек ететін шешімдер жатады;
б) орташа мерзімді ( ағымдағы) шешімдер бір жыл ішінде жүзеге асырылады және өндірілген циклімен байланысты болады.
г) қысқа мерзімді ( оперативті ) шешімдер мәселесінің неғұрлым шағын тобын қамтиды, өздерінің сипаты жағынан көбінесе жеке шешімдер болады.

II.ҰЙЫМДАҒЫ БАСҚАРУ ШЕШІМДЕРІ
2.1 Ұйымды басқаруда шешімнің маңыздылығы

Типтік процестерде шешімдерді қабыл алу, асырылушылар әртүрлі қызмет облыстарында, жалпы, әмбебаб типтік шешім қабыл алу процесі схема, орнатып жатқан мақсатқа лайықты әрекеттердің жүйелілігі көп болады. Тап осы схеманы алгоритм сияқты анықтап қарауға, ал кисындыны менеджер сияқты ең жиі кездесуші қабылдауға болады.
Типтік процесі қабыл алу шешімдерін қосады:
проблемаға алдын ала формулировка беруі;
шешім мақсаттарының анықтама және лайықты белгілерін таңдауы;
табу және шек қоюлардың құруы;
тізім құрастырушы баламалардың және олардың алдын ала талдауынын айқын нәтиже шығару мақсатымен;
басқаратын хабар жинау және шешім параметрлерін өзгертулердің болашақта болжауы ;
қойылған мақсат дәл формулировка беруі;
талдау және мақсат шешімінің әдісін таңдау және шешім алгоритмыін өңдеу;
өңдеудің шешім үлгілері, әрбір балама нәтижелілігін мүмкіндік беретінін бағалау;
баламалардың бағалауын және нәтижелілерін таңдау ;
шешімді қабыл алуы;
орындаушыларға дейін шешім жеткізуі ;
шешімнің орындалуы және нәтиже бағалауы .
М. Мескон и Ф. Хедоури бескезеңдік құбылыс сияқты шешім қабыл алу процесін ұсынады , шешімдердің орындауы үшін кері байланыс ереді , және белгілеп қояды , не кезеңдердің нақты саны өзіндік мәселелермен анықталады.. Проблеманы ұғыну жанында басқаратын шешім өңдеуінде қажеттілік көрінеді. Бар проблемалар - бұ л фактор , менеджмент жігерлерін белсенді етуші.
Мәселе шешудің екі жолы бар. Бірінші мәселеге қатысты жағдай қойылған мақсатқа жетпегенде болады. Екінші жағдайда шешім негізінде потенциальдық мүмкіндіктерді қарастырады. Мәселені түсіну эффектінің қажетті маңыздылығы мен арасындағы қарастырылатын басты критикалық маңыздылықта туады. Бұл критикалық маңыздылық типтік көріністі қолдана отырып, әр нақты шешіммен анықталады. Мәселе индикаторы - бір немесе бірнеше критикалық эффекті маңыздылығының параметрлерінің жетістігі.
Сонымен қатар олар:
Мәселені түсіну - фактіні орнату оның бақылау қызметінің нәтижесі немесе нарықтық мүмкіндіктерді тексеру. Мәселе, белгілі бір шындыққа жету, ұйымның және оның менеджерлерінің қызметінің мотивін трансформирлеу.
Мәселені анықтау - сұраққа жауап: шынымен ұйымда не болады, болып жатқандардың себебі не және бұның бәрінің артында не тұр. Мәселені анықтау және қалыптастыру менеджерге оны басқа мәселелер қатарына қосумен жүргізіледі. Сонымен бірге, барлық тұлғалар басқару ісімен байланысты және мәселенің негізін түсінген.
Қабылданған шешімдердің процесінің этабын толығырақ қарастырайық.
Мәселенің диагностикасы - нарықтық ортадағы және ұйымдастырылған - өндірістік жүйенің параметрлерінің анализін, сонымен қатар мәселенің шығуымен бұл қатынастарының орнату себебінің мақсатымен өзгеру, иерархиялық жүйенің деңгейі, пайда болған және шеттелген мәселемен байланысты.
Диагностика функциональдық және параметрлік объектіні басқару құрылымымен және агрегаттық құрылымының білімімен негізделеді
Бірінші этап бұл қиын мәселені диагностикалау - мүмкін қабілеттілік пен симптомдардың қиындығын мойындау және пайда болу.
Екінші этап - пайда болатын мәселелердің себептерін орнату. Бұл мақсатпен ішкі және сыртқы ақпараттарды жинап анализ жасау қажет, себебі формальді әдістер мен формальды емес әдістер қолданылады. Тек релеванттық ақпараттар қолоданылады, яғни адамдардың нақты мәселелерімен қатысты мақсатымен және уақыт кезеңімен байланысты.
Үшінші этап - мәселенің мінезінің анықталуы. Бұл диагностикалық мәселенің басты этаптарының бірі, себебі одан негізгі жолдардың шешімімен тәуелділігі анықталады. Қабылданған шешімдердің шектелуі және критерийлері қалыптасады. Альтернатив шешімдердің басты қалыптасуы және басты шектеудің анықталауы және қабылданған шешімдердің критерийлерінің қалыптасуы маңызды шектеу.
Шектеу нақты жетекшімен және жағдайлармен тәуелді. Келесідей жалпы шектеулерді бөлуге болады:
сәйкестік емес шектеу;
кадрлық шектеу;
қаржылық шектеу;
ғылыми-техникалық прогресс шектеуі;
нарықтық шектеу;
құқықтық және моральды - этикалық шектеу;
басқарушылық шектеу.
Альтернативтік анықтау. Негізінен мәселені шешудің мүмкін варианттарын шығару, яғни альтернатив жолын қалыптастыру. Бірақта тәжірибеде жетекші жеткілікті білім мен уақытпен сирек қолданады, әр альтернативті қалыптастыру және бағалау, сондықтан ол, бірнеше альтернатив варианттарының салыстыруын шектеу, өзін е сайын көрсетеді.
Бұл мақсатпен жиі емес морфологиялық анализ әдісі қолданылады. Қиын мәселенің тереңдетілген анализі бірнеше альтернативтердің орындалуын қадағалайды.
Альтернатив бағасы. Шешімдердің варианттарының тізімін құрағаннан кейін әр альтернативтің бағасына көшу. Альтернатив бағасы лайықтылығы мен жетіспеушілігінің әр таңдауының анықталуымен қосылады. Барлық шешімдер компромисс есебімен жүргізіледі.
Шешімдерді салыстырумен қабылданған шешімдердің критерийлері,
шектеу мен критерийлердің қалыптасу этабымен қалыптасады. Критерийлердің кейбірі барлығын білдіруімен, қалғаны сапалық мінездеме. Егер қандай да бір альтернатив бір немесе бірнеше орнатылған критерийлермен өзін қанағаттандырмайды, оны реалистика негізінжде қарастырмау қажет.
Шешім үшін қарама қарсы формалар болу қажет. Негізінен бұл форма мақсатқа арналғандай болуы қажет. Басқару шешімін дұрыс шығару келесі шарттармен орындалады:
орындаушылардың жеткілікті мотивацияларын қамтамасыз ету;
қабылданған шешімдердің орындаушыларының түсінуі және жоғалту тәуекелі.
Баға шешімінде басты сәт - пайда болудың ықтималдылығын анықтау қандай да бір жағдайға сәйкес. Жетекші баға ықтималдылығын қосады және анықталмаған немесе тәуекелділік деңгейін назарға алады. Қабылданған шешімдердің маңызды мәселесінің аспектісінің ыөтималдылық және тәуекелділік шарты төменде көрсетілген.
Әр ұйымда тәжірибеде ойлап табулар мен шешім қабылдаулармен өзінің маңыздылығы бар, дәлелдеген мінездер мен спецификтік қызмет, оның құрылымы, коммуникациялық жүйесі, ішкі мәдениеті. Дегенмен жалпы барлық кез келген процессте қабылданған шешімдер, негізгі технологиялық ойлап табулар мен шешімдер шығару, кез келген ұйымда қолданылады.
4. Факторлар, басқару шешімдерінің сапасына әсер ету
Басқару шешімдерінің сапасына әсер ету соңғы қорытынды мен фактор қатарынан тәуелді:
шығу ақпараттарының сапасы, оның сенімділігі, жетушілігі, қателік пен кесірден сақтану, көрсету нысаны анықталады;
оптимальды және рациональды мінездің қабылданған шешімі;
сол уақыттағы қабылданған шешімдер, ойлап табулар, кабылданған, жіберілген және орындалған ұйым анықталады;
қабылданған шешімдерінің қызметінің механикалық басқаруы және әдістердің басқару базасы;
кадрлар классификациясы, ойлап табулар жүзеге асу, қабылданған шешімдер және оның ұйымының орындалуы;
Басқарушы шешімдерді қабылдау басшылар жүргізетін ең маңызды қызмет түрі болып табылады. Осы қызмет түрінің маңыздылығын ескере отырып, осы мәселе бойынша әдебиетте басшылық шешімдердің сипаттамаларын және параметрлерін анықтауға қатысты толық келісім болуы керек. Алайда, жағдай басқаша. Басқару шешімдерінің әртүрлі аспектілері бойынша жұмыстың басым бөлігі бизнес-ұйымдардан немесе практикалық басқару шешімдерін қабылдаған тұлғалардан құралған мүдделі тұлғалардан тыс жазылған. Мұндай ұйымдастырылмаған тәсіл басқару шешімінің мәнін жалпы түсінбеуге әкеледі. Нақтырақ айтқанда, басқару шешімдерінің қайсысы бар екендігі туралы жалпы қабылданған түсінік жоқ деп айтуға болады. Бұл мақалада мұндай түсінбеушілікті немесе түсінбеушілікті түзету үшін басқарушылық шешімдердің мәнін қамтитын бірнеше теория мен тұжырымдаманы қысқаша баяндау арқылы әрекет жасалады. Ұсынылған көзқарастарды игеру басқару шешімдерінің мәнін жақсы түсінуге және барлық түрдегі ұйымдарда қабылданған шешімдерге қатысты табысқа жетудің жоғары деңгейіне алып келеді.
Авторлар басқару шешімдерін қабылдаудағы классикалық жұмысында басқарушылық шешімді басқару үдерісінің өзіндік синонимі ретінде анықтайтын Херберт А. Симонмен келіседі (Simon, 1960). Менеджерлер өз міндеттерін орындау кезінде шешімдер қабылдағанда, табысты күту әрдайым бар. Менеджерлер тиімді шешімдер қабылдау үшін әрдайым бір немесе бірнеше нысанда марапатталады, және олар қателіктер жібергені үшін тіпті сынға түседі немесе тіпті жазаланады. Тиімді басқарудың еріксіз атрибуты - шешім қабылдау саласында қол жеткізілген прогресс. Олар басқарушылық қабілеттер мен қабілеттердің ең тиімді көрсеткіші болып табылады. Олар сондай-ақ әрбір менеджер кез келген түрдегі кәсіби ұйымға жасай
алатын ең маңызды үлес болып табылады.
Басқару шешімдерінің маңыздылығын ескере отырып, ұйымда қабылданған шешімдерді бейресми жағдайларда кез келген адам қабылдауы мүмкін көптеген басқа шешімдерден ажыратуға болады. Мәселен, қандай да бір салада басқарушы емес тұлғалардың қабылдаған шешімдерінен кәсіби ұйымдардың басшыларының қабылдаған шешімдерін қандай айырмашылығы бар? Менеджерлердің басшылық міндеттерін орындаған кезде басшылардың жасаған шешімдері мен сол менеджерлердің мүлде басқа ортада қабылдаған шешімдері арасындағы айырмашылық қандай? Және, ақырында, кейбір басшылардың басқа басшылар дұрыс қабылдамаған шешімдерінен заңды түрде қабылдайтын шешімдерді қандай айырмашылығы бар? Басқаша айтқанда, басқарушылық шешім ретінде дұрыс деп санайтын шешімдер қалай басқарушылық шешімдер ретінде қате қабылданатын шешімдерден ерекшеленеді? Мәселен, шынайы басқарушылық шешім жалған басқару шешімінен ерекшеленеді ме? Бір-бірінен қалай айта аласыз? Осы мақаланың мақсаты менеджерлерге және басқарушылық шешімдердің мәнін түсінуге тілек білдірушілерге және осындай шешімдерді өздері қабылдауға үйренуге, жоғарыда келтірілген сұрақтарға дұрыс жауап табу мүмкіндігін беру болып табылады. Осылайша, біз осы маңызды қызмет бойынша білім қорын кеңейтуге үміттенеміз - басқару шешімдерін қабылдау.
Шешімдер - ұйымдарда орын алатын негізгі операциялар. Ұйымдар табысқа кем дегенде мынадай үш аспектілері, оның бәсекелестердің адамның ақыл өзгерту қабілетті болып табылады: олар жақсы негізді шешімдер қабылдауға; олар тез шешім қабылдайды; және олар өздерінің шешімдерін орындауда табысты болады (McLaughlin, 1995, 443 б.). Шешім қабылдау - барлық түрдегі және кез келген деңгейдегі бизнестегі ұйымдардың басшыларының ең маңызды қызмет түрі. Бұл ең үздік менеджерлер мінез-сипаттайды және осы басқа әлеуметтік қызметті бақылау басқару ерекшеленеді қызмет түрі болып табылады. Шешім қабылдау: менеджерлердің негізгі жауапкершілігі және жауапкершілігі.
Директорлар мен менеджерлер үшін барлық басқару міндеттерін: шешім қабылдау актісі маңызы қайталанбас хас табылады: шешім қабылдау адам, машиналар, материалдар мен технологиялардың өзара қарым-қатынас әр көрінісі ажырамас белгісі болып табылады7 Басқарудың негізгі міндеті шешім қабылдау болып табылатын көзқарас бар. Басқарудағы шешімдердің маңыздылығы шешімдер қандай да бір ресми ұйымдағы барлық басқару функцияларына әсер етуі алдын ала анықталады. Менеджердің жұмысының көрсеткіштері шешімдердің тиімділігіне тығыз байланысты.
Шешімдер қабылдау сипатын талқылау кезінде әдетте келесі мәселелер қарастырылады:
шешімдер қабылдау үдерісі;
шешім қабылдайтын адам
шешім

2.2 Шешімдерді шығару және қабылдау технологиясы

Басқару шешімі - бұл жұмыстардың орындалу бағдарламаларын анықтайтын, басқарылу объектасына қойылған нақты міндеттерге жету жағдайын, әдіс, тәсіл, амалдарын белгілейтін басқару субъектасының ықпалы.
Басқаруда, сондай-ақ ададмдардың басқа да іс-әрекет салаларында өнерді, тәжірибені, теориялық білімді практикалық мақсатта қолдана білу істің ажырамас бөлігі болып саналады. Әсіресе, басқару шешімдерін қабылдағанда және жүзеге асырғанда бұл айқын көрінеді.
Мәселелерді шешу қабілетi кітапхана менеджерлеріне қажет маңызды әдет, сондықтан оған жиі өзгеріп отыратын ортаға ыңтайлануға тура келеді. Сондықтан оның ерекшелігінің бipi ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.