Балабақшада бейнелеу өнері арқылы балалардың шығармашылық ептіліктерін қалыптастыру әдістері

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

2 тарау. Балабақшада бейнелеу өнері арқылы балалардың шығармашылық ептіліктерін қалыптастыру әдістері.

§2.1. Мектепке дейінгі балалардың шығармашылығы және
бейнелеу өнері бағдарламалары.
Бүгінгі таңда Қазақстан республикасында білім беруді дамытудың 2005-2010 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасында көрсетілген мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың сапасын қоғамның өзекті және перспективалық қажеттіліктеріне сәйкес ғылыми- әдістемелік қамтамсыз ету үшін Балбөбек бағдарламасы өңделіп қайта ұсынылып отыр.[13;3-б] Қазіргі кезде балабақшалар осы бағдарлама негізінде жұмыс жасауда. Балбөбек бағдарламасы бойынша бейнелеу өнері сабақтарын өткізу тәртібіне тоқталып өтейік:
1 сәбилер тобы.Баланың бейнелеу іс - әркеті бұл жаста жаңадан қалыптаса зат туралы түсінігіне тәуелді. Кейбір балалардың заттарды бейнелеуінде жекелеген бөліктер жетіспесе, кейбір суретте бөліктерді біршама толық бейнелейді. Сондай - ақ түстерді қолдануға қызығушылығы пайда болады.
Сәбилердің бірінші тобында сурет салуға қызығуға, түрлі пішіндер мен бояу түстерін танып, сезінуге, суреттің белгілі бір затқа ұқсастығын, түстің белгілеріне немесе тәрбиеші қолының қимыл - қозғалысына қарай ажырату үйрету көзделеді. Бейнелеу іс - әрекетіне қатысты құрал - жабдықтармен таныстыру қағаз, қарандаш, қылқалам, бояу). Қағаз бетіне түсірілген сызықтарды бақылау. Қарындашты, қылқаламды, пайдаланып, жоғарыдан төмен қарай, солдан оңға қарай түзу сызықтар жүргізу. Үзік сызықтар мен нүктелер түсіру. Фломастермен сурет салып болған соң қақпағын жабуға жаттықтыру. Дөңгелек пішіндер сызуға жаттықтыру(доп, күн, бауырсақ). Бояумен түстермен таныстыру. өздері айналысқан бейнелеу әрекетінен қуаныты көңіл - күй сезімін туындату.
Сурет салу сабақтарында қылқаламмен таныстыру. Түрлі - түсті жіптер. Қуыршақ көйлегін әшекелеу, перделер, төсек жапқыш, тарелканы өрнектеу. Доп, салдырмақ, қызыл, жасыл шарлар. Менің добым. Ұшақтар, алаша, кәмпиттер, әдемі гүлдер.
Бейнелеу өнері сабақтарында көкөністер мен жемістердің суретін салдыруда бояуды дұрыс пайдалануға, сызықтар мен жағыс тәсілдеріне, түстерді ажырата білуге, қағаз бетінде кеңістікті бағдарлауға (жоғары, төменгі т.б) үйрету қажет.
Бейнелеу өнерінің мәнерлеу құралдарын (түстер, сызықтар, көлем,пішін) тиянақты меңгеру ескеріледі. Айналадағы жаз мегіліндегі табиғи түстер негізінде түс, бояу реңдерін танып, бейнелеу барысында орнымен пайдалана білуге үйрету Пияз өсіреміз, Шиелер.
Балаларға өздеріне таныс жазғы табиғат көрінісін, құстар мен жәндіктердің тіршілігін бақылатып, өз еркінше сурет салуға іздерді түсіруге талпындыру. Таяқшамен жерге сызып, сурет салуға үйрету. Құммен, суммен, ұсақ тастармен әр түрлі бейнелер, мүсіндер жасату. Жергілікті жердің ерекшелігіне, табиғат өзгерістеріне сәйкес, ауыл және қала жағдайын ескере отырып, бейнелеу өнеріне қажетті құрал - жабдықтар арқылы іс - әрекетті таза ауада ұйымдастыру. Балалардың дербес әрекет жасауына қолайлы жағдай туғызу. [13; 17-б]
2. Сәбилер тобы. Бұл топта сурет салу бойынша меңгерілетін іскерлік - дағдылар: қарындашты, қылқаламды дұрыс ұстай білу, қылқаламды тазалап, екінші бояуға батыру. Бояу түсіретін(қызыл, қоңыр, сары, қызыл, алқызыл, жасыл, сары, көк, ақ) таңдай білу суық және жылы түстерді ажыратуға үйрету. Нүктелерді салу үшін қылқаламды тік бағытта ұстау, үзік сызықтарды салу үшін тек қылқалам ұшын ғана тигізіп, сүйкей жағуға машықтандару. Өздерінің көргендерін бейнелеу іс - әркеті барысында бере білу, сызықтарды сызу бағытын өзгерту (дөңгелектер, үшбұрыштар, тік төртбұрыштар сызу). Қиылған бейнелерді әшекейлеу(жағыс тәсілдерін меңгерту).
Әр затқа лайықты бояу таңдай білуге үйрету. Дөңгелек пішінді заттарды салудағы іскерліктерін жетілдіру. Бояу түстерін ауыстырып пайдалануға дағдыландыру. Көгілдір, жасыл, қаракөк, т.б (негізгі фонға) астарға ақ бояумен ақша қарлар салуды үйрету. Түзу сызықтар мен дөңгелек пішінді ұштастыра салу арқылы белгілі бір бейнені салуға жаттықтыру.
Бейнелеу өнеріне қатысты көркемдік талабын қалыптастыру мақсатында балабақша үйі мен бөлмелерінің ішкі - сыртқы безендірулері, ілінген суреттер мен көркемөнер туындылары балаға өнер жайында мағлұмат беру.
Күзге байланысты меңгерлетін білім дағдылары сурет, мүсіндеу, жапсыру іс - әрекетімен тиянақталып бекітіледі. Айналадан көрген білгенін есте сақтау арқылы бейнелей білуге үйрету. Бейнелеу құрал - жабдықтармен жұмыс істеу дағдыларын дамыту. Саусақтың қимыл - қозғалысын жетілдіру. Бояу түстерін таңдай білу, түстерді құбылта алмастырып пайдалануға үйрету. Бейнелеу өнерінде меңгертілген дағдылар бойынша сазбалшықпен мүсіндеу, қағаз бетіне жеке заттардың үлгілерін жапсыра білуге үйрету жұмыстарын жалғастыру.
Айналадағы көктемгі табиғат ерекшелігін көрсетіп, бақылатудан алған әсерлерін бейнелей білуге үйрету. Бұрын меңгерген білім - дағдыларын кеңейту, тиянақтау. Сурет салудың, мүсіндеу мн жапсырудың іскерлік дағдыларын жетілдіру.
Жаз кезінде балалар жаз мезгілінің ерекшеліктерін бақылап, өз қалаулары бойынша сурет арқылы бейнелейді. Сазбалшықпен, құммен ойын, барысында түрлі ойыншықтар жасату. Таяқшамен жерді сызып, тас жолға бормен сурет салуға үйрету. Дербес көркемөнер бұрышында сурет салу.
Қаланың көрікті мәдени орындары, үлкен, әсем ғимараттары, көп қабатты үйлері, алаң, бақтары, театрларының суреттерін көрсету, әңгімелеу арқылы сәулет өнерінің ерекшелігін, әсемдігіне назар аудару.
Аңдар мен құстардың, жануарлардың іздерінің суретін салу, тыңдаған ертегі кейіпкерлерінің бір - екі бөліктен тұратын бейнелерін мүсіндеу. Сурет салу, мүсіндеу, жапсыруда ұқыптылық, таза орындау дағдыларына үйрету. [13; 23-б]
Естиярлар тобы. Бейнелеу әрекеті біршама дами түседі. Бала салған суреттерінде бұрынғыға қарағанда заттың барлық бөліктерін барынша толық бейнелей алады. Адамды графикалық бейнелеуде дене, көз, ауыз, құлақ, шаш, кейде тіпті киімнің, сондай - ақ басқа да кебір бөліктердің болуымен сипатталады. Бейнелеу әрекетінің техникалық жақтары жетіле түседі. Негізгі геометриялық фигураларды бейнелей алады. Сәбилер тобында бейнелеу құралдарын қлданып, тапсырманы ұқыпты, таза орындау дағдыларын машықтандыру. Сурет салуда еркін қозғалыс жасай отырып, сызықтарды батыл жүргізу, түстердің үйлесімділігін сезіну, сурет салуда белгілі бір заттардың пішінін ұқсата білуге үйрету, бояу түстерін алмастырып отыруға, сызықтардың түрлерін үйлестіре сызуға үйрету, бояу түстерін көңіл - күйге сәйкес қолдануға жаттықтыру (көңілді, көңілсіз, жайбарақат) қағаз бетінің кеңістігін бағдарлай білуге үйрету, қарындашты, бояуды дұрыс пайдалана білу, сабақтан бос уақыттарда көмір қарындаштар мен түрлі - түсті борларды пайдалануға үйрету. Оқу жылының аяғына қарай, қарындашты қағаз бетінен алмай бояуға, қылқаламмен түзу және айналдыра бояуға үйрету. Заттың бейнесін беруде қылқаламды ыңғайлы қолдануға дағдыландыру. Ою - өрнектер жайында жалпы түсінік беру, ою- өрнектер түрлері: ирек, су, толқын, тұмарша, тышқан ізі, гүл, бүршік. Трафарет пен шаблондарды пайдалану. Дөңгелек, квадрат, сопақша, т.б меңгерілген іскерлік дағдыларын бекітіп, тиянақтау.
Отбасы және балабақшаның тәрбие жұмысындағы сабақтастастығын сақтай отырып, күнделікті тұрмыста қолданылатын сәндік бұйымдар жайында балалардың түсініктерін кеңейту. Сурет көрсетіп әңгімелеу. Ә. Қастеев Киіз үйдің ішкі көрнісі, А. Ғалымбаева Дәмді шай, Аяққап М. Кенбаев Киіз басу. Қазақтың ұлттық өнері туралы - Ұлттық ыдыстар, Әшекейлі самаурында шәй қайнайды, Басқұр, Кілемдер, Қобыз бен домбыра, т.б суретер көрсете әңгімелеу, балалардың ұлттық өнер жайлы білімдерін тереңдету
Олардың сәнді өрнектелуі, зермен кестеленіп, әшекейленуі, бояу түстері сияқты әсем көріністеріне балалалрдың назарын аударып, таным қабілеттерін ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.