Желілік операциялық жүйелердің түрлері және жұмыс жасау принциптері

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Жоспар
Кіріспе
Негізгі бөлім
Желілік операциялық жүйелердің түрлері және жұмыс жасау принциптері.
1. Wіndows NT операциялық жүйесі.
2. Novell Netware операциялық жүйесі.
3. Жергілікті желілердегі желілік жұмыс станциясы.
4. Wіndows желісіндегі жұмыс станциясы.
5. NetWare желісіндегі жұмыс станциясы.
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе
Wіndows NT операциялық жүйесі екі версиямен жасалынған. Wіndows NT Workstatіon желілік жұмыс станцияларына арналған. Бұл операциялық жүйе компьютердің тек желінің клиент сервері ретінде ғана емес, сондай-ақ белгіленбеген сервері ретінде де қолданылуына мүмкіндік береді. Шынын айтқанда мұндай сервердің мүмкіндіктері едәуір шектеулі. Толыққанды сервер ретінде екінші вариант шығарылды. Ол Wіndows NT Server. Ол төмендегіше жұмыстарды атқара алады:
:: файлдық сервер;
:: баспа сервері;
:: қосымшалар сервері;
:: домен бақылаушысы;
:: шалғайдан мүмкіндік алу сервері;
:: интернет сервері;
:: мәліметтердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету сервері;
:: мәліметтерді қорға сақтау сервері;
:: байланыс сервері;
:: көмекші қызметтер сервері;
Файлдық сервер ретінде Wіndows NT сервер-компьютердің дискілік кеңістігіне жан-жақты мүмкіндіктерді қамтамасыз етеді. Мұндай мүмкіндікті жүзеге асыру үшін арнайы іс-шаралар қажет емес. Баспа сервері ретінде жүйе жергілікті принтерлерді сондай-ақ желілік принтерлерді де қолдану мүмкіндігін қамтамасыз етеді. Желілік принтерлер әртүрлі протоколдарға қосылуы мүмкін. Принтерлердің санына шекқойылмайды. Желілік принтерлерге әртүрлі жергілікті операциялық жүйесі бар жұмыс станцияларынан мүмкіндік алуға болады. Принтелерді жұмысқа дайындауды серверге орналасқан драйверлерді қолданатын болғандықтан клиенттік компьютерлер орындамайды. Операциялық жүйеде магниттік лентаға көшірілетін қор мүмкіндігі орналастырылған. Көшірме қор жасау процедурасы автоматтандырылуы мүмкін. Алғашқыда Wіndows NT клиенттік машинаның сұранысы бойынша сапалы серверде орындалатын көлемді есептеуіш ресурстарды орындауды қажет ететін, қосымшаларды іске асыратын "клиент-сервер" моделдері үшін жоспарланды. Оның нәтижелері клиенттік машинаға беріледі. Wіndows NT сервері қосымшалармен жұмыс істеу үшін ұйымдастырылған. Бірінші кезекте мұндай қосымшаларға:
:: Mіcrosoft SQL Server мәліметтер қорының сервері;
:: Mіcrosoft System Management Server жүйесін басқару сервері; :: Mіcrosoft Exxchange ақпарат алмасу сервері;
:: SNA Server мэйнфреймдерімен байланыс сервері;
:: Интернет сервері жатады.
Осыған ұқсас қосымшалар Oracle, Іnformіx, ІBM, HP, DEC, Lotus т.б. компанияларында шығарылады. Шалғайдағы мүмкіндіктер қызметі шалғайдағы компьютерлермен байланысу үшін қолданылады. Қолданылатын протоколдар жинағы әртүрлі желілермен байланысуға мүмкіндік береді. Wіndows NT кез-келген стандарттағы PPP сервері арқылы өтетін кетірілген мүмкіндіктерді іске асыратын "нүкте-нүкте" (Poіnt to Poіnt Protocol,PPP) протоколдар жинағымен де жұмыс істей алады. Сонымен қатар Wіndows NT TCPІP, ІPXSPX, протоколдарын да қолдайды. Wіndows NT әртекті желілерді біріктіруге мүмкіндік береді. Атап айтқанда ІPXSPX протоколдар жинағымен жұмысістеу Novell NetWare операциялық жүйесі қызмет көрсететін басқа да желілермен қоян-қолтық араласуына мүмкіндік береді. TCPІP протоколдарымен жұмыс істеуWіndows NT-ді Интернетте жұмыс істеуге дайын алғы шептегі жүйелер қатарына шығарады. Желі құруда Wіndows NT басқару жүйесінің кең көлемді және жан-жақты функциялары екі модельге бағытталған:
:: жұмыс топтарының моделі;
:: домендер моделі;
Жұмыс топтарының моделі Wіndows NT компьютерлерінің бірнешеуін біріктіретін жұмыс топтарымен жұмыс істейді. Мұндай топтарды администрациялау жүйесі бір компьютерді администрациялауға ұқсас орындалатын барлық административтік әрекеттер бір ғана жұмыс станциясынан басқарылады. Домендер моделі әртүрлі қорғану мүмкіндіктері мен мәліметтер қорын таратуда желіні басқаруды және сенімді қорғанысты қамтамасыз ету үшін қолданылады. Ортақ қорғану саясатын және қолданушылардың жалпы мәліметтері ретінде бұл модельдің ұйымдастыру бірлігі домен болып табылады. Әр қолданушыға тек бір ғана жазба тиесілі. Қолданушының параметрлері доменге кіретін барлық компьютерлерге таралады. Есептік жазба қоры орналасқан компьютер доменнің алғашқы бақылаушысы деп аталады. Сенімділікті қамтамасыз ету үшін қолданушылардың есептік жазба қорының ақпараты Wіndows NT доменінің басқа компьютерлеріне көшірмеленеді. Олар компьютерлер доменінің қосымша бақылаушылары (контреллеры) деп аталады. Қолданушылар доменнің барлықкомпьютелеріне бір мәрте ғана тіркеліп, мүмкіндік ала-алады. Бір доменді қолданушылардың басқа домендерде ешқандай құқығы болмайды. Бірнеше домендерді біріктіру үшін ресурстар жайлы ақпарат алмасуға көмектесетін домендер арасында сенімділік қарым-қатынасы бекітіледі. Сенімділік қатынас бір қолданушының доменіне есептік жазбасы бар екінші доменнің мүмкіндігін қамтамасыз етеді. Сенімділік қарым-қатынас біржақты және екіжақты бола алады. Біржақты сенімділік қарым-қатынас бір доменді қолданушылардың екінші домен ресурстарына мүмкіндік алу құқығын береді. Ал екі жақты сенімділік қарым-қатынастар екі доменді қолданушыларға да бір-бірінің ресурстарын қолдануға мүмкіндік береді.
Домен сандарының өсуіне байланысты желіні басқару қиынға түседі. Желіні ұйымдастырудың әртүрлі деңгейіне байланысты Wіndows NT домендік модельдің төрт типін ұсынады.
:: бірдоменді модель;
:: бір ғана мастер-доменді модель;
:: бірнеше мастер-доменді модель;
:: толық сенімді модель.
Аздаған компьютерлер қосылған, ресурстары мен қолданушылары бар бір доменді модель желілерін домен администраторлары басқарады. Бұлардың арасында сенімділік қатынастар болмайды. Бір ғана мастер доменді модельдегі желі домендерінің бірі қолданушылардың тіркеме жазбасы болатын, ал қалғандары ресурстық домендер болатын бірнеше домендерден тұрады. Ресурстық домендер мастер-доменмен біржақты сенімділік қатынас орнатады. Барлық мастер-доменді қолданушылардың қалған домендік ресурстарды қолдану мүмкіндіктері бар. Бірнеше мастер-доменді модельдер, тіркеме жазбалы домендері және ресурстық домендері бар желілерді құруда қолданылады. Қажет жағдайда мастер домендермен және ресурстық домендердің басқаларымен біржақты сенімділік қатынасы ұйымдастырылады. Мастер-домендер арасында екі жақты сенімділік қатынастардың болуы мүмкін. Толық сенімді қатынас моделінің домендері ресурстық домендер мен тіркеме жазбалы домендерге бөлінбеген жағдайда қолданылады. Домендер арасында екі жақты сенімділік қатынастары орнатылады.

Wіndows NT
Wіndows NT операциялық жүйесі екі версиямен жасалынған. Wіndows NT Workstatіon желілік жұмыс станцияларына арналған. Бұл операциялық жүйе компьютердің тек желінің клиент сервері ретінде ғана емес, сондай-ақ белгіленбеген сервері ретінде де
қолданылуына мүмкіндік береді. Шынын айтқанда мұндай сервердің мүмкіндіктері едәуір шектеулі. Толыққанды сервер ретінде екінші вариант шығарылды. Ол Wіndows NT Server. Ол төмендегіше жұмыстарды атқара алады:
:: файлдық сервер;
:: баспа сервері;
:: қосымшалар сервері;
:: домен бақылаушысы;
:: шалғайдан мүмкіндік алу сервері;
:: интернет сервері;
:: мәліметтердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету сервері;
:: мәліметтерді қорға сақтау сервері;
:: байланыс сервері;
:: көмекші қызметтер сервері;
Файлдық сервер ретінде Wіndows NT сервер-компьютердің дискілік кеңістігіне жан-жақты мүмкіндіктерді қамтамасыз етеді. Мұндай мүмкіндікті жүзеге асыру үшінарнайы іс-шаралар қажет емес. Баспа сервері ретінде жүйе жергілікті принтерлерді сондай-ақ желілік принтерлерді де қолдану мүмкіндігін қамтамасыз етеді. Желілік принтерлер әртүрлі протоколдарға қосылуы мүмкін. Принтерлердің санына шек қойылмайды. Желілік принтерлерге әртүрлі жергілікті операциялық жүйесі бар жұмыс станцияларынан мүмкіндік алуға болады. Принтелерді жұмысқа дайындауды серверге орналасқан драйверлерді қолданатын болғандықтан клиенттік компьютерлер орындамайды. Операциялық жүйеде магниттік лентаға көшірілетін қор мүмкіндігі орналастырылған. Көшірме қор жасау процедурасы автоматтандырылуы мүмкін. Алғашқыда Wіndows NT клиенттік машинаның сұранысы бойынша сапалы серверде орындалатын көлемді есептеуіш ресурстарды орындауды қажет ететін, қосымшаларды іске асыратын "клиент-сервер" моделдері үшін жоспарланды. Оның нәтижелері клиенттік машинаға беріледі. Wіndows NT сервері қосымшалармен жұмыс істеу үшін ұйымдастырылған. Бірінші кезекте мұндай қосымшаларға:
:: Mіcrosoft SQL Server мәліметтер қорының сервері;
:: Mіcrosoft System Management Server жүйесін басқару сервері; :: Mіcrosoft Exxchange ақпарат алмасу сервері;
:: SNA Server мэйнфреймдерімен байланыс сервері;
:: Интернет сервері жатады.
Осыған ұқсас қосымшалар Oracle, Іnformіx, ІBM, HP, DEC, Lotus т.б. компанияларында шығарылады. Шалғайдағы мүмкіндіктер қызметі шалғайдағы компьютерлермен байланысу үшін қолданылады. Қолданылатын протоколдар жинағы әртүрлі желілермен байланысуға мүмкіндік береді. Wіndows NT кез-келген стандарттағы PPP сервері арқылы өтетін кетірілген мүмкіндіктерді іске асыратын "нүкте-нүкте" (Poіnt to Poіnt Protocol,PPP) протоколдар жинағымен де жұмыс істей алады. Сонымен қатар Wіndows NT TCPІP, ІPXSPX, протоколдарын да қолдайды. Wіndows NT әртекті желілерді біріктіруге мүмкіндік береді. Атап айтқанда ІPXSPX протоколдар жинағымен жұмыс істеу Novell NetWare операциялық жүйесі қызмет көрсететін басқа да желілермен қоян-қолтық араласуына мүмкіндік береді. TCPІP протоколдарымен жұмыс істеу Wіndows NT-ді Интернетте жұмыс істеуге дайын алғы шептегі жүйелер қатарына шығарады. Желі құруда Wіndows NT басқару жүйесінің кең көлемді және жан-жақты функциялары екі модельге бағытталған:
:: жұмыс топтарының моделі;
:: домендер моделі;
Жұмыс топтарының моделі Wіndows NT компьютерлерінің бірнешеуін біріктіретін жұмыс топтарымен жұмыс істейді. Мұндай топтарды администрациялау жүйесі бір компьютерді администрациялауға ұқсас орындалатын барлық административтік әрекеттер бір ғана жұмыс станциясынан басқарылады. Домендер моделі әртүрлі қорғану мүмкіндіктері мен мәліметтер қорын таратуда желіні басқаруды және сенімді қорғанысты қамтамасыз ету үшін қолданылады. Ортақ қорғану саясатын және қолданушылардың жалпы мәліметтері ретінде бұл модельдің ұйымдастыру бірлігідомен болып табылады. Әр қолданушыға тек бір ғана жазба тиесілі. Қолданушының параметрлері доменге кіретін барлық компьютерлерге таралады. Есептік жазба қоры орналасқан компьютер доменнің алғашқы бақылаушысы деп аталады. Сенімділікті қамтамасыз ету үшін қолданушылардың есептік жазба қорының ақпараты Wіndows NT доменінің басқа компьютерлеріне көшірмеленеді. Олар компьютерлер доменінің қосымша бақылаушылары (контреллеры) деп аталады. Қолданушылар доменнің барлық компьютелеріне бір мәрте ғана тіркеліп, мүмкіндік ала-алады. Бір доменді қолданушылардың басқа домендерде ешқандай құқығы болмайды. Бірнеше домендерді біріктіру үшін ресурстар жайлы ақпарат алмасуға көмектесетін домендер арасында сенімділік ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.