Жетім балалардың шетел асуы және патронаттық тәрбие ерекшеліктері

Пән: Социология, Демография
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

ІІ. Жетім балалардың шетел асуы және патронаттық тәрбие ерекшеліктері
Қазақстанның шет елдегі мекмелерінде консулдық есепте 8675 бала тіркелген.Олардың басым бөлігі,яғни 6565 бала АҚШ-ты өмір сүреді.Бұл ресми ақпарат.Шын мәнісінде,Америкадағы қазақстандық балалардың саны жеті мыңға жетіп қалыпты.Осыдан барып,шет елге бала беру мәселесі, ең бірінші, мемлекеттік қауіпсіздіктің әлсіреуіне ықпал етіп отыр деген ой түйесің. Миллиардтаған халқы бар Қытайдың өзі шет елге бала беру мәселесіне аса сақтықпен қарайды. Аспан асты елінің бала алғысы келген шетелдік үш жылдан бес жылға дейін кезек күтеді. Америкалықтардың қазақ балаларын асырап алуға құмартуы да заңымыздың осалдығын байқатса керек.
Америкада бала асырап алуға бір отбасы шамамен 35 -25 мың долларға дейін қаражат жұмсайды. Оның 7 мың доллары бала асырап алу жөніндегі халықаралық агенттіктердің қалтасына құйылыды. Егер Қазақстан Балалардың құқығы жөнінлегі Гаага конвенциясына қосылса, елден шетке бала беру азаяды, америкалық отбасылар мен нанын қазақстандық жетім балалар арқылы тауып жүрген агенттіктердің жұмысына бақылау күшейеді -деген еді АҚШ мемлекеттік департаменті Халықаралық бала асырап алу жөніндегі басқарма бастығы Гери Фуллер.Мұхит асып жатқан өрімдей қазақ балаларының саны жыл сайын өсіп барады. Тек 2010 жылы бір ғана қазақтың 700 қарадомалағы қыр асып кетіпті. Жалпы, бүгінгі күні Америкада шетелдерден асырап алынған 200 мыңнан астам жетім бала өмір сүреді. 2010 жылы АҚШ азаматтары 17 мыңнан астам баланы асырап алған. Неге америкалықтар өзге ұлттың ұрпағын алуға құштар? Мұның бірнеше себебі бар. Мәліметтер бойынша АҚШ халқының 50%-ы бедеуліктен зардап шегеді, кеш отау құрады. Кейбірі бала көтеру қабілеті бола тұрса да, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған бүлдіршіндерді асырап алуды жөн көреді.Шетел азаматтарына, яғни америкалықтарға да дені cay бала керек. Қазақстанда қалыптасқан америкалықтардың басым бөлігі тек ауру бүлдіршіндерді асырап алады деген жаңсақ пікір бар. Яғни АҚШ азаматтарының барлығы бірдей кемтар бүлдіршіндерді асырап алуға құштар емес. Оларға да дені cay ұрпақ керек. Алдымен шетел азаматтары осы мәселені жан-жақты анықтап алады. Америкалық отбасылар тарапынан алғашында баланы асырап алып, ауру екенін білген соң, қайтарып берген жағдайлар да кездескен. Заң бойынша, мұндай жағдайда шетел азаматтары баладан толық бас тартуға құқылы. Америкалықтар асырап алған 15 баланың ішінде тек үш-төртеуі ғана кемтар болады екенРесми деректер бойынша осы уақытқа дейін, қазақстандық 8675 бала шетелдіктерге асырап алу үшін берілген екен. Олардың 4224-і - ұл, 4451 -і қыз бала.
Шетел азаматтары асырап алды (жынысы бойынша): Кесте -11

Ұлдар
қыздар
барлығы
1999ж.
85(43,3%)
111(56,7%)
196
2000ж.
363(54,3%)
305(45,7%)
668
2001ж.
372(45,5%)
445(54,5%)
817
2002ж.
386(43,7%)
497(56,3%)
883
2003ж.
444(47,5%)
489(52,5%)
933
2004ж.
450(47,9%)
488(52,1%)
938
2005ж.
419(49,2%)
431(50,8%)
850
2006ж.
355(48,6%)
374(51,4%)
729
2007ж.
368(47,4%)
409(52,7%)
777
2008ж.
386(54,4%)
323(32,7%)
709
2009ж.
350 (52,3%)
319(47,7%)
669
2010ж.
246 (48,7%)
260 (51,3%)
506
Барлығы
4224 (48,7%)
4451 (51,3%)
8675
Ұлттық құрамы бойынша: қазақтар -- 3944, орыстар -- 4332, басқа ұлт өкілдері - 399 баланы құрап отыр.
Шетел азаматтары асырап алды (ұлты бойынша): Кесте -12
жылдар
қазақтар
орыстар
өзге үлттар
барлыгы
1999ж.
107(54,5%)
80(40,8%)
9(4,7%)
196
2000ж.
337(50,4%)
315(47,1%)
16(2,5%)
668
2001ж.
406(49,6%)
392(47,9%)
19(2,5%)
817
2002ж.
320(36,2%)
541(61,2%)
22(2,6%)
883
2003ж.
373(39,9%)
512(54,8%)
48(5,3%)-
933
2004ж.
390(41,5%)
490(52,2%)
58(6,3%)
938
2005ж.
369(43,4%)
452(53,1%)
29(3,5%)
850
2006ж.
372(51%)
342(46,9%)
15(2,1%)
729
2007ж.
401(52%)
323(42%)
53(6,9%)
777
2008ж.
398(56,1%)
267(37,6%)
44(6,2%)
709
2009ж.
279 (42,0%)
345 (51,5%)
45 (6,5%)
669
2010ж.
192 (37,7%)
275 (54,3%)
39 (8,0%)
506
барлығы
3944 (45,5%)
4332 (50,0%)
399 (4,5%)
8675
Енді балалар үйінде тәрбиеленушілер жөнінде ой қозғау үшін бірқатар деректерге назар аударсақ. Нақты мысалдарға сүйенсек, бүгінгі таңда 2011 жылғы мәліметтер бойынша Қазақстанның барлық өңіріндегі қалаларда орналасқан балалар үйінде 15116 бала тәрбиеленуде. Ал Қазақстан азаматтары асырап алған балалар саны 31929-ға жеткен. Шетелдік азаматтардың асырауға алғаны 8675 бала. Шетелге кеткен балалардың қатары 2010 жылы 2009 жылға қарағанда 163 балаға азая түскен. Асыранды балалардың көпшілігі АҚШ-та. Нақтырақ айтсақ бүгінгі күнге дейін шет елдіктерге берілген қазақстандық 8675 баланың 6565-і АҚШ азаматтарының үлесіне тиіп, Бельгияда-409, Ирландияда-144, Испанияда-737, Германияда-183, Францияда-184 қазақстандық бала бар.Ал бейресми деректер бойынша Қазақстан бала сатудан әлемде бесінші орында тұр. Қазіргі уақытқа дейін шет ел асқан асыранды балалар қазіргі уақытта қандай күн кешуде, қандай отбасыға түскен деген ойлар көп мазалайды. Бұл жалпы асырап алынған балалар санының 22,8 пайызын құрайды. Бұл жайында нақты ақпарат кесте 13-те анық көрсетілген.
Шетелдіктер асырап алған балалардың 6266-і-0,6-3 жас аралығында, 1385 бала-4-6 жас, 1024 бала-7 және одан кейінгі жастағылар болып отыр [32.8-1266].
Шетел азаматтары асырап алды (жас шамасы бойынша):
Кесте -13

0,6-3 жастағы
4-6 жастағы
7 және одан кейінгі жастағы
1999ж.
142(72,4%)
34(17,3%)
20(10,3%)
2000ж.
404(60,4%)
169(25,2%)
95(14,4%)
2001ж.
582(71,2%)
130(15,9%)
105(12,9%)
2002ж.
556(62,9%)
210(23,7%)
117(13,4%)
2003ж.
656(70,3%)
120(12,8%)
157(16,9%)
2004ж.
703(74,9%)
89(9,4%)
146(15,7%)
2005ж.
588(69,1%)
125(14,8%)
137(16,1%)
2006ж.
552(75,7%)
82(11,8%)
95(12,5%)
2007ж.
648(83,4%)
70(9%)
59(7,6%)
2008ж.
579(81,6%)
103(14,5%)
27(3,8%)
2009ж.
482 (72,1%)
146 (21,8%)
41 (6,1%)
2010ж.
374 (73,9)
107 (21,1%)
25 (5,0%)
барлығы
6266 (72,2%)
1385 (16,0%)
1024(11,8%)

Шетелдіктер асырап алған балалар туралы мәлімет (жылдар, мемлекеттер бойынша деректер)
Кесте -14
№
Мемлекеттер
1999ж
2000ж
2001 ж
2002ж
2003ж
2004ж
22000
2006ж
2007ж
2008ж
2009ж
2010ж
Барлығы
1
АҚШ
160
603
752
817
880
827
692
576
495
336
268
159
6565
2
Испания

1

4
25
43
79
125
160
163
137
737
3
Бельгия
10
3
8
18
15
45
64

26
67
87
66
409
4
Канада

8
6
11
5

1
12
37
47
40
42
209
5
Германия
11
14
8
2
3
э
8
10
47
30
37
10
183
6
Франция

3

3
4
8
11
16
21
35
30
53
184
7
Ирландия
11
22
20
23
12
12
13
13
4
3
7
4
144
8
Италия

8
16
11
22
26
31
114
9
ОАР

1
5
3
4
7
6
2

2
0
0
30
10
Израиль

6
5

3
7
2
1
2
2
1
0
29
11
Англия

2
3
5
2
6
2
20
12
Ресей
1
1
1

1

1

2
0
7
13
Швейцария
1
1
2

1

0
1
6
14
Австралия

1
2
1

1
0
5
15
Нидерланды

1
1

3

0
0
5
16
Турция

2
3

0
0
5
17
Австрия

1

1

1
1
1
5
18
Жапония
1
1
2

0
0
4
19
Аргентина

2

0
0
2
20
Польша

2

0
0
2
21
Кыргызстан

1

0
0
1
22
Мексика

1

0
0
1
23
Иордания

1

0
0
1
24
Чехия
1

0
0
1
25
Финляндия

1

0
0
1
26
Украина

1

0
0
1
27
Әзірбайжан

1

0
0
1
28
Мальта

1

0
0
1
29
Беларусь

1
0
0
1
30
Греция

1
0
0
1

Барлыгы
196
668
817
883
933
938
850
729
777
709
669
506
8675

ҚРның азаматтарына 1999-2010 жылдар аралығында асырап алынуға берілген балалар туралы мәлімет Кесте-15
Барлығы
31 929 бала
1999ж.
2 701 (93,2%) бала
2000ж.
2 209 (74,2%) бала
2001ж.
2 090 (71,5%) бала
2002ж.
2 578 (72,9%) бала
2003ж.
2 793 (73,2%) бала
2004ж.
2 490 (70,7%) бала
2005ж.
2 449 (73,2%) бала
2006ж.
2 691 (77,7%) бала
2007ж.
3 011 (78,8%) бала
2008ж.
2 773 (78,8%) бала
2009ж.
3044 (81,2%) бала
2010 ж.
3100 (85,1%) бала

Ескертетін жайт, еліміз шетелдіктерге бала сатуда 1,5 миллиард халқы бар Қытайдың да алдына шығып отырғанын айта кеткен жөн. Осылайша шетелге мұнай шығарудан әлем бойынша төртінші орын алсақ, бала беруден үшінші орынға шығып отырмыз. Елімізде шетелдіктерге бала берумен айналысатын 40-тан астам агенттік бар. Ал агенттіктің бір баланы шетелдіктің иелігіне заңдастырып беруден табатын табысы 25-35 мың долларды құрайды. Ал бұл ақша кімнің қалтасына құйылып, кімдердің қалтасын томпайтып жатыр? Бұл жағы беймәлім. Шынын айту керек, біздің мемлекеттік органдар тек бала саудасына байланысты өтініш берген ұйымдар мен агенттіктерді тіркеумен ғана айналысады.
2010 жылы патронаттық тәрбиеге берілген (баланы) балаларды асырап-бағуға арналган қаражат шығыстарының айлық мөлшері
Кесте-16
Мектеп жасына дейінгі бір баланы айына тамақтандыруға
6 айлық есептік көрсеткіш
7 638 теңге (1273 х 6 АЕК)
Мектеп жасындағы бір баланы тамақтандыру үшін
7 айлық есептік көрсеткіш
8 911 теңге
Бір бала үшін айына киімдер, аяқ-киімдер, жүмсақ мүкәммалдар
3 айлық есептік көрсеткіш
3 819 теңге
Патронаттық тэрбиешінің еңбекақысы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы Азаматтық қызметшілерге, мемлекеттік бюджет қаражаты есебінен ұсталатын ұйымдардың қызметкерлеріне, қазыналық кэсіпорындардьщ қызметкерлеріне еңбекақы төлеу жүйесі туралы № 1400 қаулысына, 1999 жылғы 9 қыркүйектегі ҚР Үкіметінің №1346 қаулысымен бекітілген Патронат туралы ережеге сэйкес белгіленеді жэне бір патронат тэрбиешісін бірнеше баланы тэрбиелеуге рұқсат етеді
G-10 санаты (жұмыс стажының орта есебі) базадагы 30 пайыздық толем мөлшерінде
14 мың. теңге жэне жоғары (базадағы қызмет төлемі 2009 жылы 10 890 теңге х коэффициент)
мектеп жасына дейінгі бір ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.