Кеңес Социалистік Республикалар Одағының құрылуы (КСРО)

Пән: Жалпы тарих
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Кеңес Социалистік Республикалар Одағының құрылуы (КСРО)
Азамат соғысы аяқталғаннан кейін Ресей жерінде Ресей, Украин, Белорус, Әзербайжан, Армян, Грузин алты кеңестік социалистік республика құрылды. Олардың арасында тығыз саяси, шаруашылық және мәдени байланыстар орнатып, жаңа социалистік қоғам орнату жолында ортақ мақсатта бір- біріне көмектесті.
Кеңес Республикалары азамат соғысы мен шет ел интервенциясы жылдарында өзара әскери одақ құрды. Олар сыртқы және ішкі жауларға қарсы бірлесіп күресу үшін өздерінің қарулы күштері мен материалдық ресурстарын біріктірді.
Бейбіт құрылысқа көшуге байланысты Кеңес Республикалары шаруашылық байланыстарын нығайтып, халық шаруашылығын қалпына келтіруде бір-біріне көмектесе бастады. Ресей Федерациясы басқа республикаларға айтарлықтай көмек көрсетіп, ірі құрылыстар салды. Мысалы: Баку - Тбилиси мұнай құбыры салынды. Кеңес Республикалары арасындағы байланыс- ты күшейте отырып: олар теміржолдарын, бірыңғай бюджет саласын біріктіріп, бір орталыққа бағына бастады. Республикалар арасында мәдени байланыстар өсіп, нығая түсті.
1921-1922 жылдары Кеңес Республикалары дипломатиялық одақ қалыптастырып, халықаралық конференцияларда бірыңғай саясат ұстап отырды. Мысалы: 1922 жылғы ақпанда Генуя конференциясына барлық республикалар атынан РСФСР делегациясы қатысты. 1922 жылы Әзербайжан, Армения және Грузия Закавказье, Социалистік Федеративтік Кеңес Республикасы (ЗСФСР) болып бірікті.
КСРО мемлекетін құру өте күрделі жағдайда жүрді. Барлық республикалар РСФСР құрамында болса, басқа халықтарға өктемдік жүргізуі мүмкін деген пікірлер болды. И.В.Сталин бұл мәселеде РСФСР-дың құрамына автономиялық негізде бірігуді ұсынды. Ал кейбір топтар республикалар конфедерация - өзінің тәуелсіз (суверенді) өмір сүруін сақтайтын, бірақ бір немесе бірнеше жалпы органдармен біріктірілген мемлекеттер одағыретінде болуын қолдады. Көп таластан кейін И.В.Сталин- нің автономиялық пікірі өтпей, В.И.Лениннің барлық кеңестік социалистік республикалар, соның ішінде РСФСР-де терезесі тең, тең құқықты тәуелсіз республикалардың ерікті бірлестігі ретінде жаңа одақтық мемлекет Кеңестік Социалистік Республи- калар Одағын (КСРО) құруға деген ұсынысы жеңіске жетіп, И.В.Сталин бұған келісуге мәжбүр болды.
Әрбір республиканың КСРО-дан өз еркімен шыға алатын құқығы да сақталатын болды. Одақтық мемлекетті басқаруға Кеңестің одақтық Орталық Атқару Комитеті құрылып, оған барлық республикалардың өкілдері кіруі тиіс болды. Одан кейін Одақтық үкімет құру қажет болды.
1922 жылы қазанда Ресей Коммунистік (большевиктер) партиясы (РК(б)П) Орталық Комитетінің Пленумы РСФСР, ЗСФСР, УССР және БССР-ді Кеңестік Социалистік Респуб- ликалар Одағына (КСРО) біріктіру туралы Лениннің ұсынысын қабылдады. 1922 жылы желтоқсанда барлық республикаларда халық съездері болып өтті. КСРО кеңестерінің 1 съезіне өзде- рінің делегаттарын сайлады.
1918 жылы 30 желтоқсанда Мәскеу қаласында КСРО халықтарының 1 кеңесінің съезі өтті. Съезд төрт республикадан РСФСР-ден, ЗСФСР-ден, УССР және БССР-ден Кеңес Социалистік Республикалар Одағы (КСРО) мемлекетті құрылсын деп қаулы қабылдады. КСРО-ның құрылғандығы туралы Декларациямен Шарт қабылдады. Съезд КСРО Орталық Атқару Комитетінің төрағаларын сайлады. Бүкіл Одақтық Атқару Комитетінің төрағасы - М.И.Калинин, Украина Орталық Атқару Комитетінің төрағасы - Г.И.Петровский. Белорусс Орталық Атқару Комитетінің төрағасы - А.Г.Червяков, ЗСФСР Орталық Атқару Комитетінің төрағасы болып Н.Н.Наримановтар сайланды.
1924 жылы 31 қаңтарда Бүкіл Одақтық Кеңестердің II съезі КСРО-ның Конституциясын қабылдады. Конституция бойынша КСРО өкіметінің жоғарғы органы Кеңестердің Бүкіл Одақтық съезі болды. Ол екі палатадан Одақтық Кеңес және Ұлттар Кеңесінен тұрды. КСРО Орталық Атқару Комитетінің атқарушы және басқару органы КСРО Халық Комиссарлар Кеңесі болды.
Орта Азия республикаларының КСРО құрамына кіруі. КСРО құрылған кезде Орта Азиядан РСФСР құрамына кірген Түркістан АССР-і және Бұхара Хорезм халықтық кеңес республикалары болды. 1923-1924 жылдары Бұхара Социалис- тік республикасы және Хорезм социалистік республикасы деп аталды. Орта Азия республикаларын КСРО құрамына біріктіруге мүмкіндік туды. 1924 жылы Орта Азия және Қазақстанда ұлттық мемлекеттік шекара белгілеу жұмысы жүргізілді. Қарақалпақстан 1929 жылға дейін Қазақ АССР-ының құрамында болды. 1924 жылы жаңа ұлттық мемлекеттер құрылды. Өзбек ССР-і, Түркмен ССР-і, Өзбек ССР-ының құрамына Тәжік АССР-і кірді. Қырғыз автономиялық облысы құрылды. 1925 жылы ақпанда Орта Азия республикалары РСФСР-дың құрамына кірді. Қазақ АССР-да РСФСР-дың құрамында болды. 1929 жылы Тәжік Кеңес Социалистік Республикасы болып құрылып, КСРО-ның құрамына енді.
КСРО бесжылдық жылдарында (1928-1937 жж.) Социа - листа қоғамның экономикалық негізі және дамуы жоспарлы бағытқа негізделді. Сондықтан мемлекерт әр жылғы жылдық жоспар, ал ұзақ мерзімге - перспективалық жоспар жасады. Ол жоспар ГОЭЛРО деп аталды. 1926 жылы БКП(б) XIV съезінде КСРО халық шаруашылығын дамытудың бесжылдық жоспарын жасау ісі қолға алынды. 1929 жылы сәуір айында XVI партия конференциясы КСРО халық шаруашылығын өркендетудің 1928-1932 жылдарға арналған бірінші бесжылдық жоспарын мақұлдады. Ал мамыр айында Кеңестің Бүкілодақтық V съезі жоспарды бекітті. Кеңес халқы бес жыл ішінде орасан зор міндеттерді жүзеге асыруға: халық шаруашылығын индустрия- ландыру ауылшаруашылығын машина техника негізінде дамыту, шығыс аудандардағы шаруашылықты қайта құру, халықтың материалдық және мәдени тұрмыс дәрежесін көтеруге, еліміздің қорғаныс қабілетін нығайтуға тиісті болды. Халық шаруашылығын өркендету мақсатына 65 млрд сомдай қаржы жұмсау белгіленді.
1933 жылы қаңтарда БКП(б) XVII съезі халық шаруашы- лығын дамытудың екінші бесжылдық жоспарын бекітті. Екінші бесжылдық 1933-1937 жылдарда жаңа міндеттерді қойды. Халық шаруашылығының барлық салаларын техникалық жағынан қайта құруды аяқтау, шаруалар шаруашылығында коллективтендіруді бітіру, ауылшаруашылығын механикаландыруды, халықтың тұрмыс дәрежесін көтеруді жеделдету басты мақсат етіп қойылды. Екінші бесжылдықтың міндеттерін орындау КСРО-да социализмнің негізінен орнатылуын қамтамасыз етуге тиіс болды.
БКП(б)-ның XIV съезінен кейін КСРО-да индустрияланды-ру кең етек алды. Бірінші бес жылдықта кеңес халқының қажырлы еңбегі жаңа өнеркәсіп орындары мерзімінен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.