Кәсіби тілді оқытудағы коммуникативтік әдістің тиімділігі

Пән: Тілтану, Филология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Кәсіби тілді оқытудағы коммуникативтік әдістің тиімділігі

Қазақстан Республикасының бәсекеге қабілетті тілдік тұлғаны қалыптастыруда тиімді әдістерді қолдану ЖОО-да кеңінен өріс алды. Сол себепті тілді оқыту әдістемесінде және тіл үйретуде, оқытуда ақпараттың көлемді бөлігін тиімді түрде ұсынатын, қоғамдық-әлеуметтік қажеттілікке прагматикалық қызмет атқаратын әдістерді қолдануды талап етеді.
Тілдерді қолдану мен дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарлама жобасына қазақ тілінің мәртебесін жоғары деңгейге көтеретін мәселелер қамтылуы тиіс. Бұған біріншіден, Мемлекеттік тіл Заңы қабылданып, толыққанды жұмыс жасауы, ол Елбасының Қазақстанның болашағы - қазақ тілінде деген тұжырымдамасымен үндес келуі, яғни Қазақстан халқының болашық өмірінің кепілі болуы. Екіншіден, қазақ тілі коммуникативтік қарым-қатынас,ресми қатынас тілі ретінде жұмыс жасауы. Ұлттық және жалпыадамзаттық құндылықтарды сақтайтын тілді үйрену арқылы екінші ұлттың дүниетанымы, мәдениетімен танысуға, сол арқылы қоғамда әр түрлі топтар арасында үйлесімді өмір сүріп, қайшылықтардың алдын алуға болады. Қазақ тілін оқыту үрдісін заман талабына сай жаңартудың негізгі моделі көпдеңгейлік оқыту жүйесін қалыптастыру болып табылады. Көпдеңгейлік оқыту мемлекеттік тілдің қолдану аясын кеңейтетін динамикалық құрылым ретінде білім берудің барлық жүйесінде қазақ тілін оқыту үрдісін реформалаудың шынайы әрі нақты құралы болып табылады.
Профессор Қ.Қадашева "Жаңаша жаңғыртып оқытудың ғылыми әдістемелік негіздері: өзгетілді дәрісханалардағы қазақ тілі" ғылыми еңбегінде мамандық тіліне бейімдеп оқытуда жаңаша жаңғыртып оқыту әдістемесінің әдіс-тәсілдерін ұтымды пайдалануға болатындығын, тіл үйренушілердің өз саласында тілді қолдану қызметінде лексикалық минимумды анықтау, қатысымдық қажеттілікті қамтамасыз ететін ерекшелік екендігін көрсетті. Заңгер мамандығына бейімдеп оқытуда автордың өз тәжірибесінен алынған үлгілері толық баяндалып, кәсіби бағыттағы материалдың негізінде пікірлесу арқылы қарым-қатынасты қалыптастыруға жаттығулардың негізгі үлгілерін ұсынады. Сонымен қатар өзгетілді дәрісханалардағы үйренушілерге мамандығы бойынша тілдік база жасау мәселесіне тоқтала отырып, оның мақсаттарын ашып көрсетеді [Қадашева,2001, 103].
Қ.Қадашева: Арнайы оқу мәтіні, негізінен, мамандықтары бойынша дәріс және арнайы курстар оқылатын оқулықтардағы тақырыптар негізінде құрастырылуы керек. Мұндай тұрғыдан келу білім алушылардың болашақ мамандығына жақын қазақ тілінде сөйлеуге үйрену үдерісінде мүмкінді к жағдай туғызу, жоғары уәждеме тудырады,- деп, мәтінді қайдан алу керектігіне бағыт-бағдар береді [Қадашева,2001, 102].
Студенттер бір-бірімен тіл арқылы қатынас жасауда ең алдымен сөзге сүйенеді. Қатысымдық тұлға - сөз студентке түсінікті болу үшн, сөздің лексикалық және грамматикалық мағынасын біліп алу қажет.
Сөз - сөйлеу, пікір алысу үрдісіндегі ең басты тұлға. Сөз жеке тұрғанда, затың, сынның, қимылдың т.б. атауы болып, номинативті қызмет атқарса, тіл арқылы қарым-қатынаст белгілі бір жағдайға, ортаға байланысты жұмсалып, қарым-қатынастық қызмет атқарады [Жанабилова, 2005, 28].
Профессор Б.Қасым заманауи жоғары кәсіби білім алу жағдайында белгілі бір салаға тек маман дайындау жектіліксіз, сонымен қатар жеке тұлғаның жан-жақты дамуы да көзделеді. Кез-келген саланың болашақ мамандары кәсіби құзіреттілікпен бірге, жоғары кәсіби мәдениеттілік иегеруі тиіс, ол тіл мен мәдениетің сабақтастығы, ұлттық ерекшелікті танатын тіл бірліктері арқылы жүзеге асатынын көрсетеді. Сонымен қатар сөздің лексикалық мағынасы мен семантикасы жайлы: Сөздің лексикалық мағынасы таным теориясымен тікелей байланысты. Яғни адам затты қаншалықты жақсы таныса, затты белгілейтін сөздің мағынасын соншалықты анық, айқын біле алады. Себебі сөз мағынасы - белгілі бір заттың не құбылыстың адам санасындағы жалпыланған бейне. Зат бейнесі сөз мағынасының негізін құрайды, яғни жалпыланған бейне арқылы сөз мағынасын түсініледі және мағына арқылы келесі тыңдаушыға жеткізіледі. Сөз мағынасын қалыптастыру үшін сөздің мағынасын сөйлеуші ғана емес, қоғамдағы басқа адамдар да солай түсінуі, солай ұғынуы керек. Сонда ғана адамдар бірін-бірі түсінеді, бірімен-бірі қарым-қатынас жасай алады [Қасым, 2010, 330].
Ғалымдардың зерттеулеріне сүйене отырып, қоғамдық-әлеуметтік сұранысқа негізделген студенттердің жеке ынтасы мен қызығушылығының үйлесімі болашақ маманды кәсіби дайындаудың төмендегідей мақсаттары мен міндеттерін айқындайды:
1. Кәсіби маман дайындауда жоғары пәндік, педагогикалық, дидактикалық және әдістемелік деңгейге жетудің ұстанымдары:
:: бастауышта оқылатын пәндерге байланысты базалық білім деңгейінің болуы (кәсіби деңгей);
:: мамандыққа байланысты арнайы пәндерден академиялық білім деңгейінің болуы (іргелі білім деңгейі);
:: кәсіби қазақ тілі пәнін оқытуға қызығушылығының болуы (танымдық қызығушылық);
:: әдістемелік және технологиялық біліктерінің базалық деңгейі.
2. Оқу үдеріс барысында кәсіптік мамандыққа бейім тұлғасын қалыптастыру:
:: бейімделу мүмкіндіктері (өзін-өзі кәсіби бағалау т.б.)
:: қарым-қатынас, тіл табысу қасиеті;
:: кәсіптік бағыттылығы, ынтасы, қызығушылығы;
:: жалпы білім, білік, дағдысының даму деңгейі.
3. Шығармашылық белсенділігін қалыптастыру:
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.