Қырықжапырақ тәрізділер құрылысының ерекшеліктері

Пән: Биология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Сабақ тақырыбы: Қырықжапырақтәрізділер құрылысының ерекшеліктері, тіршілік әрекеті, экологиясы
Өткізілу күні: 16.09.11ж
Өткізілу уақыты: 12:00
Өткізілу орыны: Өскемен қаласының химия-биология бағытындағы Назарбаев Зияткерлік мектебі
Мұғалім: Ерменова Балауса Алғабасқызы
Қатысушылар: 7сынып оқушылары
Пән: Биология
Сабақтың мақсаты:
1.Білімділік:
* Қырықжапырақ тәрізділердің құрылысының ерекшеліктері мен тіршілік әрекетін зерттеу, cпоралы өсімдіктердің араморфозы туралы түсініктер қалыптастыру
2.Дамытушылық:
* зертханалық жұмыстар жүргізу арқылы оқушылардың қырықжапырақ тәрізділердің құрылысын зерттеуге, табиғи нысандармен жұмыс істеу дағдысын дамыту;
* оқушылардың логикалық ойлау жолдарын сабақты өзгеше ұйымдастыру жолымен дамыту;
* салыстыру, талдау, жинақтау әдістерін қолдану;
* ойлау деңгейін кеңейту;
3. Тәрбиелік:
* рационалды сабақ көмегімен оқушылардың танымдылық әрекеттерін, қырықжапырақ тәрізділерге деген қызығушылықтарын арттыру;
Сабақ типі: зертханалық жұмыс, жобалау
Әдістері: мәселелі- ізденушілік, өздік жұмыс
Сабақты ұйымдастыру түрі: жеке, ұжымдық
Құрал- жабдықтар: кестелер, интерактивті тақта, коллекция тас көмір және оның өнімдері
Жоспарланатын нәтижелер:
Оқушылар меңгеруі тиіс:
* қырықжапырақ тәрізділер туралы;
* қырықжапырақтардың құрылысының ерекшеліктерін;
* қырықжапырақтың тіршілік айналымын;
* Қырықжапырақтың табиғаттағы маңызын;
Оқушылар орындай алады:
* Зертханалық жұмысты ұйымдастыра алуды;
* Зертханалық жұмыстың нәтижесін талдау мен жүйелеуді;

ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ КАРТАСЫ
№
Сабақтың кезеңдері
Мұғалімнің әрекеті
Оқушының әрекеті
Әдіс тәсілдер
формасы
уақыты (мин)
1.
Ұйымдастыру бөлімі
Оқушыларды ынталандыру, оқу процесіне бағыттау

Оқу процесіне бағытталу, мұғалімнің нұсқаулықтарын тыңдап, сабаққа кірісу
Дәстүрлік
2 мин
2.
Кіріспе бөлім
Оқушылардың тапсырмаларды орындауына жағдай туғызу. Тапсырмалар топтамасын ұсыну

Тапсырмаларды орындау
Өз жұмысының жетістігі үшін ынталану
Логикалық сұраққа жауап табу, іздену
7 мин
3.
Негізгі бөлім
№ Сарамандық жұмыс
Берілген мәліметтерді меңгеру, есте сақтау практикада қолдану тәсілдерін түсіну
Баяндау, түсіндіру, дайын көрнекіліктер
16 мин
4.
Практикалық бөлім
Сабақтың практикалық бөлімі №1зертханалық жұмысты ұйымдастыру

Меңгерген білімді практикада пысықтау, тапсырмаларды орындау. Дәптерге жазу.
Зертханалақ жұмыс, сәйкестендіру
14 мин
5.
Сергіту сәті
key words
key words
key words
2 мин
5.
Қорытынды бөлім
Сабақты қорыту оқушылардың білімін бағалау
Пайдалы кеңестер
сабақты қорытындылау, тілегін қағазқа жазып қадыру
бағалау
5 мин

Ұйымдастыру бөлімі: Құрметті оқушылар, ұстаздар! Сіздермен онлайн уақытында Өскемен қаласы химия-биология бағытындағы Назарбаев Зияткерлік мектебінің биология пәні мұғалімі Ерменова Балауса Алғабас- қызы.
Сабақ барысында жинақтаған білімдеріңнің сендердің қолдарыңа таратылып берілген үлгі-нұсқаулық бойынша критериалдық бағалау әдісімен бағаланатындығын ескертемін.
Сабақ мазмұны:
Экранға ҚР тас көмір шахтасының картасы шығады.
Мұғалім: Құрметті оқушылар, экранға назар аударайықшы. Картада белгіленген аймақтарда қандай негізгі өндіріс орындары көрсетілген? (балалардың жауабы)
Иә, көмір қоры. Неліктен тек осы аймақтарда көмір өндіріледі?
Көмір қоры осы аймақтарға қайдан келді деп ойлайсыңдар? Ендеше, осы сұраққа жауап табу үшін видеоны анықтап, қарайық.
(экранда видео көрсетіледі)
Бұдан 300 млн. жыл бұрын Жер климаты жылы және ылғалды болды. Осындай жағдайларда палеозой кезеңінің девон дәуірінен белгілі жоғары сатыдағы өсімдіктер бөлімі қырықжапырақтәрізділер (Pterophyta) пайда болып, тас көмір дәуірінде биологиялық прогреске ұшыраса, кейінгі геологиялық кезеңдерде қатты найзағай мен ағынды сулардың әсерінен нашар дамыған тамырларының әлсіздігінен су түбіне шөгіп, құм мен балшықтың астында қалды. Олар миллион жылдар бойы оттексіз термиялық ыдырау мен жоғарғы қысымның нәтижесінде біртіндеп тас көмірге айналды.
Яғни, қазіргі кезде Қазақстандағы көмір шахталарының орыны шөл-далалы аймақтар болса, ал палеозой кезеңінде қырықжапырақтардан (папоротниктерден) құралған ну орман болған.
Яғни, бүгінгі сабағымыз қырықжапырақтардың құрылысы, тіршілік әрекеті мен экологиясына арналады.
Мақсаты: Құрметті оқушылар, біз бүгін мәселелік, ізденушілік, өздік жұмыстары әдістерін қолдану арқылы қырықжапырақ тәрізділердің құрылысының ерекшеліктері мен тіршілік әрекетін зерттеп танимыз.
Мұғалім:
Қырықжапырақтардың әр түрлі факторлар әсерінен жойылуына қарамастан, қазір олардың әр түрлі экологиялық орталарда тіршілік ететін шөптесін өсімдіктер мен ағаш тәріздес түрлері бар.
Қазіргі кезде қырықжапырақтәрізділердің экологиялық топтарының ішінде ксерофит түрлері, яғни құрғақ жерлерде өсетін - оңтүстік актиниоптерис, эпифит түрлері, яғни басқа ағаштардың денесінде тіршілік ететін- даваллия, гидрофит түрлері- су өсімдіктері де сальвиния да кездеседі.
(Қазір қырықжапырақтардың құрылысын зерттеу үшін ксерофит түрлерінің өкілі-сібірлік диплазиум бөлме өсімдігі мысалында №1 Сарамандық жұмыс арқылы қырықжапырақтәрізділердің морфологиясымен танысамыз)
Сарамандық жұмысты бастамас бұрын, мен сіздерге талаптарын түсіндіріп өтейін. Берілген тапсырмаларды орындау үшін алдыларыңда таратылып берілген суретке мұқият назар аударыңдар. Оның мүшелерін анықтап, олардың атқаратын қызметтерін белгілеп қоямыз. Сондай-ақ сендерге жұмыстың нәтижесін қорытындылау парақтары таратылған, осы парақтарға ғылыми тұрғыдан нақты деректерді тіркеп қоясыңдар.
Сарамандық жұмыс №1
Тақырыбы: Қырықжапырақтың құрылысы
Құрал-жабдықтар: Тірі бөлме қырықжапырағы мен дала қырықжапырағының жапырақтары
Тапсырмалар:
1. Спора түзуші қырықжапырақ өсімдігін анықтап қараңдар.
2. Тамырсабағын табыңдар, одан қандай тамырлар таралған? Олар қандай тамырлар жүйесін түзеді?
3. Қырықжапырақтың жапырағын анықтап көріңдер? Ерекшелігі қандай?
4. Суреттен тамырсабақ пен тамырлар, жапырақтарын белгіле
5. Қырықжапырақтың жапырағындағы өткізгіш шоқтарын көрсет
Қорытынды:
Түйіні:
(экранда видео көрсетіледі) діңінің ұзындығы
Мұғалім: Біз видеодан нені тамашаладық? Дұрыс айтасыңдар, бұл көне қырықжапырақтың діңі. Қырықжапырақтар Жер бетіндегі алғашқы түтікті өсімдіктер. Органикалық дүниенің даму барысында қырықжапырақтардың ең үлкен ароморфозы мүктәрізділермен салыстырғанда барлық мүшелеріне су мен қоректік заттарды тасымалдаушы өткізуші ұлпаларының пайда болуы.
Бірақ өткізуші ұлпасы - ксилема - түтік тәрізді емес, трахеидтерден, ал флоэмасы- тор тәрізді жасушалардан емес, сүзгілі түтіктерден құралған. Олар өсімдіктің ішінде жақсы байқалатын өткізуші құрайды. Көпшілік түрлерінде флоэма мен ксилеманың арасында шоқтарында камбий болмайды, мұндайшоқтарды коллатеральды деп атайды, сондықтан да өсімдік екінші реттік жуандауға қабілетсіз. Осы өткізуші элементтерінің болуы олардың денесінің вегетативті мүшелерге (тамыр мен өркенге) жіктелуімен сипатталады.
Жаңағы видеодан байқағанымыздай, көне қырықжапырақтардың сабағының ұзындығы 30 м-ге, тіпті сабағына жалғасатын жапырақтарының ұзындығы 5 м-ге дейін жетсе, ал қазіргі өкілдерінің тамырсабағы- түрі өзгерген өркен, одан кішірек қосалқы тамырлар тарайды. Ал сабақтары морфологиялық жағынан әр түрлі: өрмелегіш (мысалы, қос жапырақты регнеллидиум), иілгіш (лигодиум) және тік сабақтар (көне ағаш тәрізділер).
Балалар, біз қырықжапырақтылардың сабағы және тамырымен таныстық! Енді, сендер қалай ойлайсыңдар, қырықжапырақтың өткізуші ұлпалары тамыр мен сабақтан су мен қоректік заттарды оның басқа қай мүшесіне тасымалдайды? Әрине, жапырақтарына. Олай болса, біз енді жапырақтарын зерттеп көрелік. Ол үшін, үстелдеріңдегі (сібірлік диплазиум) бөлме қырықжапырағының жапырағын анықтап, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.