Ату негіздері бойынша сабақ өткізу әдістері

КІРІСПЕ
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
І Атыу негіздері
1.1 Қарудың материялдық негізі
1.2 Атыс жүргізу
ІІ Ату тәсілдері мен негіздері
2.1 Атысты тоқтату
2.2 Тасадан тірей ату тәсілдері
ҚОРЫТЫНДЫ
ӘДЕБИЕТ ТІЗІМІ

КІРІСПЕ
Атыу дайындғы атыс міндеттерін нәтижелі орындауда атыс кұралдарының дайындығын қамтамасыз ету, жеке құрамды түрлі жағдайларында өз қаруын дұрыс пайдалана білуге ұйрету мақсатында өткізіледі.Алғашкы әскери дайындықты өтіліп жатқан жастар үшін атыс дайындығы мынадай бөлімдерді қамтиды: атыс негіздері; қарудың материалдық бөлігі; атыстың тәсілдері мен ережелері; қол гранаттарын лактыру; ұрыстағы бакылау және аракашыктыкты аныктау.
Атыс негіздерінде атыс құбылыстары, сондай-ақ оқтың ауада ұшу заңдылығы зерделеніледі. Бұл ату ережелерін меңгеру және қарсыласты ұрыста жеңіліске шырату мақсатында қаруды сауатты қолдана білу үшін қажет.
Қарудың материалдық бөлігінде қарудың құрылысы мен тағайындалуы, ұрыстық қасиеті оқытылып үйретіледі. Қаруды қолдану, түрлі жағдайлардағы атыс кезінде карудың кідіріссіз жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін тараудың маңызы зор.
Атыстың ережелері мен тәсілдерін оқып үйрену жергілікті жерде, ауа райы, жыл мезгілі мен тәуліктің кез келген жағдайында жылжып келе жаткан, болмаса көз алдында пайда болған немесе қозғалмайтын нысаналарды дәл ата алуға дағдыланып үйрену үшін қажет.
Қол гранаттарын лақтыруға үйрету ұрыс барысында туындаған кез келген жағдайда жакын қашықтықтағы қарулы қақтығыс кезінде түрлі орындардан қол гранаттарын лактыра білу мақсатына арналған.
Ұрыстағы бақылау мен арақашықтықты анықтауға үйрету қарсыласты бақылау, нысаналарды табу, оларға дейінгі қашықтыкты дәл анықтай алу, көздеу мен көздеу нүктелерін дұрыс таңдау, сондай-ак қысқа уакыт ішінде атыс тапсырмаларын орындай білу дағдыларын қалыптастыру үшін өткізіледі.

Қолданлған әдебтеттер

1.Қ. Аманжолов, А.Тасболатов. Алғашқы әскери дайындық -Алматы “МЕКТЕП” 2004ж.

2.Д. Майхиев, Б.Аманжолова. Алғашқы әскери дайындық-Алматы “МЕКТЕП” 2006ж.

3. Б.Аманжолова, А.Тасболатов. Алғашқы әскери дайындық -Алматы “МЕКТЕП” 2007ж.

Пән: ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности), Защита труда
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 25 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ
МИНИСТРЛІГІ

С. АМАНЖОЛОВ АТЫНДАҒЫ ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ.

Тақырыбы: Ату негіздері бойынша сабақ өткізу әдістері

Тексерген: АӘД пәнінің аға
оқытушысы

Шаймардайнов Қ.

Орындаған: 3-курс студенті

Өскемен 2011ж

ЖОСПАР

КІРІСПЕ
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
І Атыу негіздері
1. Қарудың материялдық негізі
2. Атыс жүргізу
ІІ Ату тәсілдері мен негіздері
2.1 Атысты тоқтату
2.2 Тасадан тірей ату тәсілдері
ҚОРЫТЫНДЫ
ӘДЕБИЕТ ТІЗІМІ

КІРІСПЕ

Атыу дайындғы атыс міндеттерін нәтижелі орындауда атыс
кұралдарының дайындығын қамтамасыз ету, жеке құрамды түрлі жағдайларында өз
қаруын дұрыс пайдалана білуге ұйрету мақсатында өткізіледі.Алғашкы әскери
дайындықты өтіліп жатқан жастар үшін атыс дайындығы мынадай бөлімдерді
қамтиды: атыс негіздері; қарудың материалдық бөлігі; атыстың тәсілдері мен
ережелері; қол гранаттарын лактыру; ұрыстағы бакылау және аракашыктыкты
аныктау.
Атыс негіздерінде атыс құбылыстары, сондай-ақ оқтың ауада ұшу заңдылығы
зерделеніледі. Бұл ату ережелерін меңгеру және қарсыласты ұрыста жеңіліске
шырату мақсатында қаруды сауатты қолдана білу үшін қажет.
Қарудың материалдық бөлігінде қарудың құрылысы мен тағайындалуы,
ұрыстық қасиеті оқытылып үйретіледі. Қаруды қолдану, түрлі жағдайлардағы
атыс кезінде карудың кідіріссіз жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін тараудың
маңызы зор.
Атыстың ережелері мен тәсілдерін оқып үйрену жергілікті жерде, ауа
райы, жыл мезгілі мен тәуліктің кез келген жағдайында жылжып келе жаткан,
болмаса көз алдында пайда болған немесе қозғалмайтын нысаналарды дәл ата
алуға дағдыланып үйрену үшін қажет.
Қол гранаттарын лақтыруға үйрету ұрыс барысында туындаған кез келген
жағдайда жакын қашықтықтағы қарулы қақтығыс кезінде түрлі орындардан қол
гранаттарын лактыра білу мақсатына арналған.
Ұрыстағы бақылау мен арақашықтықты анықтауға үйрету қарсыласты бақылау,
нысаналарды табу, оларға дейінгі қашықтыкты дәл анықтай алу, көздеу мен
көздеу нүктелерін дұрыс таңдау, сондай-ак қысқа уакыт ішінде атыс
тапсырмаларын орындай білу дағдыларын қалыптастыру үшін өткізіледі.

1.1 Қарудың материялдық негізі

Атыс құбылыстары. Ату — дәрілі зарядттың жануы негізінде пайда
болған газ қысымымен ұңғы арнасынан оқтардың (снарядтардың, гранаттардың)
шығуы. ,Ату өте аз уақыт ішінде жүзеге асады (0,001—0,06 с). Патрон
капсюлінің күш түсетін құрамына сокқыдан дәрілі зарядты тұтандыратын жалын
пайда болады. Дәрілі заряд жанған кезде ұңғы арнасында жоғары қысым
тудыратын қатты қызған газдың көп көлемі пайда болады. Газдың қысымымен оқ
орнынан қозғалады да, кертікке соғылады, бірте-бірте үздіксіз артқан
жылдамдықпен ұңғы арнасынан қозғалады да, ұңғы арнасының осы бойымен сыртқа
шығарылады. Оқ соңынан ұңғы арнасынан қызған газ шығады, ауаға кезіккенде
ату кезіндегі дыбыс болып табылатын жалын және күшті толқын жасайды.
Ұңғы ішіндегі кертік бұранда сияқты орындалатындықтан, оқ ұңғымен келе
жатканда айналмалы қозғалыста болады.
Атыс кезіндегі 4 кезеңді төмендегідей графикалық түрде көрсетуге болады
(28-сурет).

Бастапқы кезең дәрілі зарядтың жана бастауынан оқ қабының ұщы кертігше
Оқтың (снарядтың) ұшу жолы

толық енуіне дейін созылады. Осы кезевде ұңғы арнасында окты орнынан
қозғайтындай және ату кезеңдері: рд — соғыста өтудің кысымы; рм — газдың ең
жоғарғы (максимал) қысымы; рһ және УК — дәрінің толык жануы кезіндегі газ
қысымы мен оқтың қозғалыс жылдамдығы; р және v — октың ұңғы арнасынан
шыққан кезіндегі газ қысымы мен октың козғалыс жылдамдығы; Ім — ок
қозғалысының ең жоғарры (максималды) жылдамдьны; рат — атмосфералык қысымға
тең қысым
оны ұңғы кертігінде оның қабығының кедергі жасауын болдырмашындай
2500—5000 Нем2 (250—500 кг-ссм2) кысым пайда болады. Бірінші немесе негізгі
кезең оқтын қозғала бастауынан дәрілі зарядтың толық жануына дейін
созылады.
Бұл кезеңнін басында, оқтың 4—6 см жолдан өткен кезінде оның артындағы
кеңістік (оқ түбі мен оқ сауыт түбінің аралығы) көлеміне қарағанда, газдар
саны жылдамырақ өседі, газ қысымы тез ұлғайып, едәуір мөлшерге көтеріледі
(ең жоғарғы қысым), атап айтқанда, 1943 жылы үлгідегі атыс қаруының оғының
артына түсіретін салмағы — 27450 Нсм2 (2800 кг-ссм2). Сосын оқ
қозғалысының үлкен жылдамдығы әсерінен оқ артындағы кеңістік көлемі жаңа
газдар ағысына қарағанда тез өседі, ал қысымы төмендейді.
Екінші кезең — дәрілі зарядтың толык жануы сәтінен ұңғы арнасынан шығу
сәтіне дейін созылады. Газдың келуі тоқтаса да, қатты кысылған және кызған
газ кеңейіп, оқты қысып, оның жылдамдығын тездетеді. Қысым тез төмендеп, әр
түрлі үлгідегі қарудың үңғы аузында ол 3000—9000 Нсм2 (300—900 кг-ссм2-
ге) жетеді.
Үшінші кезең немесе газ әсерінен кейінгі кезең — ұңғы арнасына оқтың
шығуы сәтінен оқ жылдамдығы өсуінің тоқтау сәтіне дейін созылады. Ұңғы
арнасынан шығатын дәрілі газ ұңғының аузынан бірнеше ондық сантиметр бойына
оққа әсер етуін жалғастыра береді де, оның жылдамдығы оқ түбіндегі дәрілі
газ қысымы ауа кедергісімен теңеспейінше өсе береді. Одан әрі оқтың ауада
ұшуы инерцияға байланысты жалғаса береді және ол белгілі дәрежеде оның
бастапкы жылдамдығына байланысты болады.
Оқтың бастапкы жылдамдығы — оқ ұңғы арнасы ұн шыққаннан кейінгі октың
ұшу нүктесіндегі қозғалыс жыдламдығы болып табылады. Ол УО таңбасымен
белгіленіл, мс-мен өлшенеді.
Оқтың бастапқы жылдамдығы қарудың маңызды ұрыстың қасиетінің бірі болып
табылады. Бастапқы жылдамдығының артуы оқтың алыска ұшу қашықтығын
арттырады, сырткы жағдайлардың оның ұшуына кедергі жасауың төмендетеді.
Октың бастапқы жылдамдығының шамасы ұңғының ұзындығына, оқтың
салмағына, дәрілі зарядтың салмағы мен басқа факторларына байланысты. Ұңғы
ұзын болған сайын

(белгіленген шамада) дәрілі газ оққа ұзағырақ әсер етеді және оның
бастапқы жылдамдығы да тезірек болады. Ұңғының тұракты ұзындығы мен дәрілі
зарядтың тұрақты салмағына байланысты оқ салмағы аз болған сайын, бастапқы
жылдамдық тезірек артады.
Оқ арудың серпуі (кері соғуы). Ұңғы арнасында газ қысымы барлық жақка
бірдей әсер ететін болғандықтан, ату кезінде ол оқты алға жылжытқыш қана
қоймай, қаруды артқа жібереді. Ату кезінде карудың артка қозғалуы — серпу
(кері серпу) деп аталады. Атыс қаруының серпуі иыққа, колға немесе жерге
ұрғанда сезіледі. Қолмен ату қаруы серпуінің күші, әдетте, 2 кг-нан
артпайды да, ол атушыға ауыртпалықсыз әсер етеді.
Оқ серпуді тудыратын дәрілі газдың қысым күші мен серпу кедергісінің
күші бір тік осьте орналаспаған және қарама-карсы жақтарға бағытталған.
Олар қарудың ауыз бөлігінің жоғары жаққа ауыткуының әсер ететін күштер
жұбын түзеді .Ауытқу көбірек болған сайын күштер жұбының иыққа тебуі де
үлкен болады. Оның нәтижесінде, оқ ұңғы арнасынан атуға дейін берілгені
бойынша ұңғы арнасының осы бағытымен емес, одан атылған сәттегі ұңғының
арнасының осы орналасқан бағытпен ұшады. Атуға дейінгі ұңғы арнасы осы
бағытында және ұңғы арнасынан оқтың ұшу сәтіндегі бағыты бойынша түзілген
бұрын —ұшу бұрышы деп аталады. Бұл бұрыштың көлемі накты мөнге ие және
атқыштың даярлығына байланысты болады. Ұшу бұрышын тұрақты көлемде сақтау
үшін, атқыш даярланудың барлық элементтерін түгел орындау керек.
(оқтың ауада ұшуы. Бұрандалы кертігі бар ұңғы арнасынан атқан кезде
дәрілі газдар окқа тек қана ұшу қозғалысын емес, айналдыру қозғалысын да
береді. Мұнда оған екі күш әсер етеді: ауырлық күші және ауаның қарсылық
күші. Ауырлық күші оқты лақтыру сызығынан бірте-бірте көбірек ауытқыта
береді. Ауаның қарсылық күші оқ қозғалысын бәсеңдете береді, бағытынан оны
тайдыруға тырысып, оқты айналу жағына карай ауытқытады. Осы екі күштің
әсерінен оқ ауада ұңғыарнасынан лақтырған кездегі тік бағыт бойынша емес
(лақтыру бұрышы) лақтыру сызығынан төмен орналаскан қисык. сызғыш бойымен
ұшады).
Ауада ұшу кезіндегі оқ ауырлығының орталығын сипаттайтын көлбеу сызың —
траектпория деп аталады.
Ұшу кезінде оқтың лактыру сызығы арқылы өтіл, оның айналуы жағына карай
ауытқуы — деривация деп аталады.
• кездесу нүктесі дегеніміз — траекторияның нысан бетімен(жер,тоскауыл)
киылысу нүктесі;
• карудың белдеуі дегеніміз — үшу нүктесі арқылы өтетін белдеу
жазыктық;
• түсу нүктесі (кестелік) дегеніміз — траекторияның кару
белдеуімен киылысуы;
• көтерілу нүктесі дегеніміз —бағытталған қарудың ұңғы
арнасы өсінің жалғасы болып табылатын түзу сызың ;
• ату жазыктығы дегеніміз — көтерілу сызығы арқылы өтетін
тік жазыктык;
• көтерілу бұрышы дегешміз—көтерілу сызьны мен қару
белдеуінің арасында орналаскан бұрыш;
• лақтыру сызығы дегеніміз — октың ұшу сәтіндегі ұңғы
арнасының осы боп табылатын сызғыш;

лақтыру бұрышы дегеніміз — лактыру сызығы мен қару белдеуінің арасындагы
бұрыш;
ұшу бұрышы дегеніміз — лақтыру бұрышы мен көтерілу сызығының арасындағы
бұрыш;
түсу бұрышы дегеніміз — түсу нүктесіндегі траек торияға қатысты және қару
белдеуінің арасындағы бұрыш;
• траекторияның төмен түсу бұтағы дегеніміз —траектория
шыңынан түсу нүктесіне дейінгі траектория белігі;
•көздеу нұктесі дегені-мінсіз қару бағытталған нысананың не одан
тыс нүктесі;

• қажет болған жағдайда жүргізіледі. Баска кездердің барлырында
толық емес бөлшектеу жүргізіледі.
• Винтовканы атысқа даярлау оның атыс кезінде тоқтаусыз әрекетін
қамтамасыз ету мақсатында жүргізіледі. Оған винтовканы бөлшектенген күйде
қарау, тазалау және оны майлау жатады.

Винтовканы жиналған түрде қарау кезінде бекітпе нөмірі ұңғы
қорапшасының нөмірімен сәйкес келуіне, қарауылдың майыспауына, қарауыл
негізіне қарауыл тысының мықтап ұстальшып тұруына, қамыттың қадамаға
жылжымалы түрде орналасуына және берілген төртіптенықтамалар қабылданған.

1.2Атыс жүргізу

Винтовқадан атыс нөрмен бойынша немесе қойылған міндеттер мен жағдайға
байланысты аз бетінше жүргізіледі.
Атыс жүргізуге берілетін пәрменде: мергеннін аты-жөні, нысана,
көздеуіш, бүйірлік түзеткіші мен көздеу нүктесі көрсетіледі: "Мерген
өлімовке, пулемет бойынша — бес, солға— бір, нысанаға — аты"
Көздеуіш, бүйірлік түзеткіші мен көздеу нүктесі мергенге атап
көрсетілмеуі де мүмкін, мысалы: "Мерген Мұратовқа, атыс ойығы бойынша —
ат!" Бұл кезде мерген өз бетінше қондырғылар бойынша атыс жүргізеді.
Атыс жургізуге: көздеуішті қою, бүйірлік көрсеткішті енгізу, дүмді,
көздеуішті қалыпка келтіріп, ұрыстық қайырмадағы шүріппені ағыту енеді.
Көздеуішті қою мен оптикалық кездеуіштің бүйірлік тузеткішін енгізу
үшін винтовканы өзіне, бұрама шкаласының бөлінісін жақсырақ керу үшін
жақындатады: жоғарғы бұраманы айналдыра отырып, көздеуіштің қажет бәлінісін
көрсеткішке қарсы қояды бүйірлік бұраманы айналдыра отырып, көрсеткішке
қарсы бүйірлік түзеткіш шкаласының талап етілген бөлінісше қояды .
Бүйірлік түзеткішті енгізу кезінде: оңға түсудің орташа нүктесіне қою
үшін қара санды шкаланы, оны солға бұру үшін қызыл санды шкаланы қолданады.
Ашық көздеуішті қою кезінде винтовканы өзіне жақындатып, үлкен және сүк
саусакпен қамыт ілгешегін қысып, оны көздеуіш тақтайшасы бойымен алға, оның
алдыңғы шеті көздеуіш тақтайшасының керекті бөлінісіне жеткенше жылжытады.
Винтовканы қою үшін оны тежегіштен алып тастау керек (егер ол тежегішке
қойылса), ол үшін сол қолмен ұңғы жабуынан немесе оқжатардан ал оң қолмен
дүмді ұстап, нысананы көз алдынан жоғалтпай, винтовканың дүмін артқы иыққа
толық тіреу керек; басты алға иіп, мойынға көп күш түсірмей, оң бетті дұм
жағына тигізу қажет; оң қолдың сүк саусағын шүріппеге салу керек.
Шынтақты кою:

•жатып, оқпанадан, тізерлеп және тұрып ату кезінде шынтақты ыңғайлы
жағдайда иық кеңдігіне мөлшерлеп, жерге қою керек;
тізерлеп оқпанадан тыс ату кезінде сол қол шынтағы сол аяқ тізесінің етті
жеріне немесе одан біраз жылжытып қоюкерек. Ал, оң қол шынтағын иық
биіктігіне мөлшерлеп қоямыз
тұрып оқпанадан тыс ату кезінде оң қол шынтағын иық биіктігіне мөлшерлеп
көтеру керек
• отырып ату кезінде екі қол шынтақтарын немесе егер мергенге ыңғайлы
болатын болса, тізеден түсіре қою керек
Егер винтовканы нық ұстап тұру үшін атыс кезінде бау қолданылатын
болса, бауды сол қол саусақтарының астына, ол оны ұңғы жабуына қысып
тұратындай етіп орналастыру керек
Оқ гикалык көздеуіштң көмегімен көздеу жүргізу үшін оң көзді
көздеуішті оптикалық оснің бойымен көз калқанында үстау керек, ал сол
көзді қысуға болады; шынтақты ауыстыра отырып, егер кажет болса, дене мен
аяқты көздеу нүктесіндегі тор бұрышының ұшына келтіру керек, дәл осы сәтте,
оң қолдың сұк саусағының алғашқы буынымен ағытқыш ілмекті түзету шкаласы
көлденең орналасуы керек және мерген көздеуіш манындағының бәрін көруі
керек.
Егер мергеннің көзі оптикалық остен жоғары не төмен жаққа ауысқан
болса, көз бағытталған көздеуіштің көру алаңында ай тәрізді көлеңке пайда
болады. Ай тәрізді көлеңке болған жағдайда оқ көлеңкеге карсы жақка
ауытқиды .
Ашық көздеуіштің көмегімен көздеу кезінде сол көзді қысып, ал оң
көзбен көздеуіш тақтайшасының ойығы арқылы қарауылдың төбесіне қарауыл
көздеуіш ойығының ортасында, ал оның оптикалық ұшы көздеуіш тақтайшасындағы
белгі көздеуішті қолданып лердіңүстіңгішетімен бір дей болатындай
көздеу сызбасы етіп қарау керек, яғни "тегіс қарауылға" алу керек; "тегіс
қарауылды" көздеуіш нүктесіне келтіріп, онымен бір кезде ағыткыш шүріппені
басу керек.
Көздеу кезінде көздеуіш тақтайшасы көлденең жағдайна тұруын бақылау
керек.
Шүрішіені ағыту ұттгітт демді ішке тартып, мерген елеусіз ұрыстық
қайырмадан шүріппе шығып кеткенше, яғни атыс былмайынша, ағытқыш шүрілпені
жайлап баса беруі керек.
Егер көздеу кезінде тор бұрышы "тегіс қарауыл" кездеу нүктесімен едәуір
ауытқыған болса немесе көз алдына ай тәрізді көлеңке пайда болса, онда
ағытқыш шүрішіені басуды тоқтатпастан, көздеуді нактылай түсіп, атыс
болмайынша, ағытқыш шүріппеге түсетін қысымды күшейте түсу керек.
Шүріппені ағыту кезінде тор бұрышының (тегіс қарауылдың) жеңіл
тербелісіне мән бермеу керек.

2.1 Атысты тоқтату

Атысты тоқтату уақытша немесе толық болуы мүмкін.
Атысты уақытша тоцтату кезінде: "Тұр!" немесе "Атысты токтату" пәрмені
беріледі. Мерген осы пәрмен бойынша ағытқыш ілмекті басуын тоқтатып,
винтовканы тежегішке қояды және қажет болса, оқжатарды ауыстырады.
Оқжатарды ауыстыру үшін оны винтовкадан бөліп алып, жарақталған
оқжатарға қосу керек. Егер оқжатардағы барлық патрондар шығындалған болса,
онда винтовка жарақталған оқжатарға қосылған соң, бекітпе жақтауын қайта
жарақтау тұтқасынан кері шегеріп, босату керек және винтовканы тежегішке
қойған жөн.
Атыстытолыцтоқтату үшін: "Тұр!" немесе "Атысты тоқтат!" пәрмендерінен
соң, "Оғын ал!" пәрмені беріледі. Бұл пәрмен бойынша мерген үстіңгі және
төменгі бұрамаларды "0"-ге қойып (көздеуіш қамытын шегіне дейін беріп,
көздеудшті "П"-ға кою керек), винтовканьд оғыналып, әрі қарай жағдайта
сәйкес қимылдау керек.
Жатып ату кезінде мерген винтовканы ұңғы жабуынан оң қолмен ұстап,
дүмді жерге босатып, ұңғы бөлігін сол қолдың білегіне қою керек. Окпанадан
ату кезінде винтовканың оғы алынған соң, окпананың топырақ қалқасына қайта
оқтау тұтқасын төмен қарата қоюға болады (оптикалык көздеуішті жоғары
қарата). Егер дереу оқ ату көзделмесе, онда бленданы орнына қойып,
объективке қалпак, көздеуішке қап кигізу керек немесе оптикалық көздеуішті
винтовкадан алып, сөмкеге салу керек.
Винтовканың оғын алу үшін:
оқжатарды бөлу керек;
винтовканы тежегіштен алу керек;
бекітпе жақтауын қайта оқтау тұтқасынан жайлап кері шегіндіріп, оқтыктан
патрондарды алып, бекітпе жақтауын түсіру керек;
ағытқыш ілмекті басу (шүріппені үрыстық кайырмадан түсіру) керек;
винтовканы тежегішке қойып, винтовканы бауынан үстау керек (егер атыс
түрегеп тұрып жүргізілген болса), ал атыс жатып немесе тізерлей жүргізілген
болса, жерге қою керек;
оқжатардан патрондарды алып, оны винтовкаға қосу керек;
—оқ тан алынған патрондарды іріктеу керек.
Патровдарды оқжатардан шығару үшін, патрондарды жоғары қаратып, оқтарын
өзінен сыртқа каратып оқжатарды сол қолға ұстау керек, оң колмен оқсауыттың
көмегімен патрондарды біртіндеп өзінен сыртқа карай оқжатардан итеріп
шығару керек.
Жатып ату жағдайында атыстан кейін тұру үшін екі колды кеуде тұсына
тартып, винтовканы оң колмен ұңғы жабуынан ұстап тұру керек, сонымен бірге
екі аяқты бір-біріне қосып қолды дереу түзетіп, кеудені жерден көтереміз
де, оң (сол) аяқты алға карай шығарып дереу тұрып, егер керек болса,
қозғалысты бастау кажет.
Бұл пәрмен бойынша орындалатындар:
— жату жағдайында: окжатарды бөлектеу және оны винтовканың жанына оқ
берушіні өзіне каратып қою, винтовканы тежегіштен түсіріп, бекітпе рамасын
артка жылжытамыз да, винтовканы біршама солға қарай бұрамыз; командир октык
пен оқжатарды тексерген соң бекітпе рамасын алға босатамыз, шүріппені
кайырмадан түсіріп (ағыткыш ілмекке басу), винтовканы тежегішке коямыз,
оқжатарды винтовкаға біріктіреміз;
"Бауға" күйіндегі винтовкамен тұрып ату жағдайында: тұрып ату жағдайын
қабылдау керек; винтовканы сол колмен ұңғы жабуынан ұстап, оң колмен
оқжатарды бөлектейміз де, оқ берушіні берушісін жоғары, дөңес жағымен өзіңе
қарата ұстап оны сол қолга ауыстырамыз, сол қолдың саусақтарымен оқжатарды
ұңғы жабуына қысамыз; винтовканы тежегіштен аламыз және бекітпе жактауын
артқа қарай жылжытамыз командир октық пен окжатарды тексерген соң, бекітпе
жактауын алға түсіріп, шүріппені ұрыстык кайырмадан алып (ағыткыш ілмекті
басу), винтовканы тежегішке қойып, оқжатарды біріктіріп, винтовканы "бауға"
жағдайында алу керек.
2.2 Атысты тоқтату

Атысты тоқтату уақытша немесе толық болуы мүмкін.
Атысты уақытша тоцтату кезінде: "Тұр!" немесе "Атысты токтату" пәрмені
беріледі. Мерген осы пәрмен бойынша ағытқыш ілмекті басуын тоқтатып,
винтовканы тежегішке қояды және қажет болса, оқжатарды ауыстырады.

Шүріппені басар алдында тыныс алу, сосын жартылай дем шығару және 7—10
с дем шығармай тұру керек. Бұл уакыт дұрыс көздеу мен шүрікпені басу үшін
жеткілікті.
Шүрікпені ағыту үшін автоматты сол колмен құндағынан немесе оқжатардан
нық үстап, ал оң қолмен тапаншаны тұткасынан ұстал, иыққа қысып, демді ішке
тартып, шүрігше ату үшін байкатпай ұрыстық кайырмадан ағытылғаяша, яғни
атыс болғанша ағыткыш ілмекті жайлап басу керек. Шүрішіені ағытқанда тегіс
карауылдың кездеу нүктесі тұсында сәл тербелгеніне мән беруге болмайды.
Тегіс карауылдың көздеу нуктесімен ең жаксы үйлесуі сәтінде ағыткыш ілмекті
акырына дейін ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.