Салыстырмалы педагогиканың функциялары мен міндеттері
Салыстырмалы педагогика ғылым ретінде.
Жоспары
Кіріспе
Негізгі бөлім
1.Салыстырмалы педагогиканың функциялары (қызметі) мен міндеттері.
2.Салыстырмалы педагогиканың басқа ғылымдармен байланысы.
3. Салыстырмалы-педагогикалық зерттеу тәсілдері.
4. Салыстырмалы-педагогикалық зерттеулер дамуының бастапқы кезеңі.
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
М.А.Жюльен Парижский (1775-1848) салыстырмалы педагогика ұғымын 1817 ж. пайдаланған алғашқы зерттеушілердің бірі болып табылған. Салыстырмалы педагогика деп ол: - тәрбие және білім беру тәсілдері мен мазмұнын зерттеу, - түрлі елдердегі білім беру тәжірибелерін аналитикалық салыстырудың нәтижесі бола алатын теория деп түсінген Жюльен Парижский салыстырмалы педагогикадан білім беру тәжірибесі мен теориясын жетілдірудің, барлық европалық елдер үшін ортақ педагогикалық теорияны өңдеудін құралын көрген. Ол европа еледеріндегі халықаралық және педагогикалық журналдың білім беру әдістері мен классификациялау үшін халықаралық зерттеу органын құру қажет деп санады.
Ғылыми обектісі - зерттеуге бағытталған қандай - да болсын толық жүйе немесе көп жақты құбылыс. Салыстырмалы педагогиканың объектісі деп:
-Қазіргі заманғы білімнің дамуы (Б.Л.Вульфсон, З.А. Малькова);
-Әртүрлі елдер мен әлемнің түрлі аумақтарындағы педагогикалық теория мен практика (М.П.Радионов).
-Қазіргі заманғы білім мен тәрбие (А.Н.Джуринский) деп санаған.
Ғылым пәні - бұл зерттеуге арналған жақтары, объект элементтері.
Салыстырмалы педагогиканың пәні болып табылатындар.
Әртүрлі елдердегі, геосаяси аумақтарда және глобальды масштабтағы бөлім дамуының қалпы, негізгі тенденциялары мен заңдылықтары, ортақ тенденциялары мен ұлттық немесе аумақтық спецификаның өзара қатынасы, ұлттық педагогикалық мәдениеттердің өзара баюының формалары мен тәсілдері (Б.Л.Вульфсон, З.А.Малькова).
-компаративизм (салыстыру) және ерекшеліктері айқын көрсетілген елдердің тәрбиесі мен білімі, мектептік-педагогикалық тәжірибелерінің жалпылануы. (обобщения) (А.Н.Джуринский).
1 Салыстырмалы педагогиканың негізгі функциялары (қызметттері).
- әртүрлі елдердегі және әлемнің аумақтарындағы тәрбие мен білімнің дамуының қалпын (жағдайын), заңдылықтары мен тенденцияларын талдау (анализдеу);
- ортақ тенденциялар мен ұлттық (аумақтық) спецификаның қатынастарын әшкерелеу;
- халықаралық педагогикалық тәжірибелердің, ұлттық педагогикалық мәдениеттің өзара баюының формалары мен тәсілдерінің әртүрлі аспектілерін (жағымды және жағымсыз жақтарын) көрсету;
- мектеп пен педагогиканың дамуын болжау;
- терминологиялық әртүрлі оқуды жою (разночтение).
- Педагогикалық идеялар мен мектептік тәжірибелерді салыстыру.
- Осы негізде универсалды (жан-жақты), болжаулық мінездің теориялық жолдарын (подходов) қалыптастыру (А.Н.Джуринский).
Түсіндіру қызметі білім беру жүйесінің және оның элементтерінің қызметін талдау дегенді білдіреді. Сонымен бірге қазіргі жайды өткен істің нәтижесі ретінде түсіндіріп қана қоймай, қазіргіні талдау арқылы кейінгі істерді болжау міндеті қойылады.
Негізгі қызмет болжау болып табылады. Зерттеу арқылы білім беру саласында мәселенің дамуын алдын ала болжауға болады. Ол үшін бастапқы шарттарды, бірегей ұлттық жағдайларды барынша дәлірек талдау қажет, теорияда, әсіресе практикада бұлар болжаудың алдында істелуі шарт.
Салыстырмалы педагогиканың болжау қызметі сынау қызметімен тығыз байланысты. Қолданылып отырған саясаттың терістігін, оның нәтижесіз екендігін дәлелдеу арқылы салыстырмалы педагогика білім беру ісін жетілдіруге үлкен үлес қоса алады.
Болжау қызметімен тасымалдау қызметі де байланысты. Басқа елдің немесе бірнеше елдің педагогикасын, оқу орындарының жұмыс тәжірибесінзерттеуде компаративист өз еліне тасымалдауға болатын және тасымалдануы тиіс құбылыстармен танысады. Тасымалдағанда ол елдің экономикалық дамуы ғана емес халқының рухани байлығы, сенімі, діни нанымы үлкен рол атқарады.
2 Салыстырмалы педагогиканың басқа ғылымдармен байланысы.
Білім философиясы; Педагогика тарихы; Тәрбие және білім беру теориясы; Мектептану; Білім берудің экономикасы мен элеметтануы; Демография және т.б. кіретін ғылыми білімнің бірқатар салаларымен тығыз байланысты.
Ғылыми білімнің саласы ретіндегі салыстырмалы педагогиканың ерекшелігі -- оның пәнаралық сипатының болатыны. Кең салыстыра зерттеудің міндеттері кейде педагогика ғылымында қалыптасқан мамандықтар шеңберінен шығып, одан тыс мектепті басқару, дидактика, тәрбие теориясы мәселелеріне де араласуды керек етеді. Педагогикалық концепциялардың философиямен, психологиямен, қоғамтанумен байланыстарын, қарастырылып отырған елдің немесе аймақтың саяси дамуын талдау қажет болады. Сонымен бірге білімнің өзара жақын салаларының зерттеу әдістерін пайдалануға тура келеді. Осылайша зерттеу педагогикалық теория мен тәрбиенің дамуының ең маңызды тенденцияларын ашуға, соның негізінде олардың даму болашағы жөнінде дәлелді болжам айтуға негіз бола алады.
3. Салыстырмалы-педагогикалық зерттеу тәсілдері.
Өте кең жайылған тәсілдер. Салыстырмалы педагогиканың зерттеу тәсілдерінің ең кең жайылғандарға жататындар:- қайнар көздерін; статистикалық мәліметтерді, әдеби қайнар көздерін, бақылау, сұхбат және интервью, салыстырмалы тәсіл.
Салыстырмалы-педагогикалық зерттеу тәсілдерінің қысқаша мінездемесі.
Қайнар көздерін зерттеу, бұған жататындар:
- әртүрлі елдердің мемлекеттік құжаттары - заңдар, актілер, конституциялар, қаулылар, білім беру мекемелерін қадағалайтын және өздерін елдегі білім беру саласының даму тенденциясы мен жағдайын зерттеудегі маңызды қайнар көзі ретінде көрсететін әртүрлі деңгейдегі (инструкциялар) құрылымдар, өйткені қазіргі заманда көптеген елдерде негізінен білім беру саласы мемлекеттік мінезге ие;
- халықаралық құжаттар - БҰҰ, ЮНИСЕФ және әсіресе халықаралық ағарту бюросының аясындағы білім беру саласы жөніндегі халықаралық конференциялардың материалдары мен құжаттары;
-білім беру саласының мазмұндық компоненттері міндетті түрде сақталатын құжаттар. Олар: оқу жоспары, бағдарлама, оқулықтар, мұғалімдердің әр сабағындағы жоспары, нақты мектептердің бағдарламалары немесе жұмыс жоспарлары, сынып журналдары.
Әр ел жинақтайтын білім беру саласын мінездейтін статистикалық мәліметтерді зерттеу.
- кейбір мемлекеттерде мәліметтер жинау көп емес параметрлермен шектеледі;
- басқа елдерде - статистикалық мәлімет қалың томдарды алып, онда көп түрлі мәліметтер сақталады.Мектеп пен басқа да білім беру мекемелерінің күнделікті өмірі, олардың проблемалары, білім беру саласын модернизациялау тәсілдері мен жолдары жазылған әдеби қайнар көздерін зерттеу. Олардың ең маңызды деген түрлері:- педагогикалық журналдар мен газеттер; - ғылыми-педагогикалық, психологиялық, әлеуметтік журналдар; - білім беру жөніндегі кітаптар, әдебиеттер;
МПБ, ЮНЕСКО, БҰҰ, ЮНИСЕФ және басқа да халықаралық ұйымдардың басылымдары.
Бақылау тәсілі - басқа халықтардың білім беру саласын зерттеу тәсілдері жинағындағы ең басты нәрсе. Бақылау түрлері: қарапайым, енгізілген (включенное).
Қарапайым (күнделікті) бақылау сырттан зерттеу тәсілімен жүзеге асырылады.
Зерттеу мақсаттарына қатысты:
- Экстенсивті (болуы мүмкін) - негізінен білім беру жүйесімен, оның типтік мінездерімен, таныстыру кезінде білім беру мекемелерінің қызметіндегі ортақ және негізділікті көрсету барысында қолданылады.
- Интенсивті - зерттеуші бір-екі мектепті ұзақ уақыт бақылайды; сабақ барысына, сыныптан тыс іс-шараларға, мұғалімдер және ата-аналар жиналыстарына жұмыс мазмұны мен мектеп атмосферасына терең кіру үшін қатысады.
Енгізілген (включенное) бақылау - педагогикалық процеске толығымен кіріп, оны ұжым мүшесі ретінде ішінде жүріп бақылайды мектеп өмірі туралы терең мағлұмат береді. Сұхбат пен интервью, зерттеушіге түсініксіз болған мәселелерді пысықтау үшін, білім беру саласындағы құбылыстар туралы ақпарат алуға мүмкіндік береді.
Сұхбаттың интервьюден айырмашылығы ұйымдастыру мен мазмұны жағынан еріктілік, сұхбаттасушылар арасындағы ресми емес қарым-қатынасында. Алайда, сұхбат алдын ала ұйымдастырылмайды деген пікір болмауы керек. Алға қойылған мақсатқа сәйкес зерттеуші; сұхбат жоспарын өңдейді; ... жалғасы
Жоспары
Кіріспе
Негізгі бөлім
1.Салыстырмалы педагогиканың функциялары (қызметі) мен міндеттері.
2.Салыстырмалы педагогиканың басқа ғылымдармен байланысы.
3. Салыстырмалы-педагогикалық зерттеу тәсілдері.
4. Салыстырмалы-педагогикалық зерттеулер дамуының бастапқы кезеңі.
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
М.А.Жюльен Парижский (1775-1848) салыстырмалы педагогика ұғымын 1817 ж. пайдаланған алғашқы зерттеушілердің бірі болып табылған. Салыстырмалы педагогика деп ол: - тәрбие және білім беру тәсілдері мен мазмұнын зерттеу, - түрлі елдердегі білім беру тәжірибелерін аналитикалық салыстырудың нәтижесі бола алатын теория деп түсінген Жюльен Парижский салыстырмалы педагогикадан білім беру тәжірибесі мен теориясын жетілдірудің, барлық европалық елдер үшін ортақ педагогикалық теорияны өңдеудін құралын көрген. Ол европа еледеріндегі халықаралық және педагогикалық журналдың білім беру әдістері мен классификациялау үшін халықаралық зерттеу органын құру қажет деп санады.
Ғылыми обектісі - зерттеуге бағытталған қандай - да болсын толық жүйе немесе көп жақты құбылыс. Салыстырмалы педагогиканың объектісі деп:
-Қазіргі заманғы білімнің дамуы (Б.Л.Вульфсон, З.А. Малькова);
-Әртүрлі елдер мен әлемнің түрлі аумақтарындағы педагогикалық теория мен практика (М.П.Радионов).
-Қазіргі заманғы білім мен тәрбие (А.Н.Джуринский) деп санаған.
Ғылым пәні - бұл зерттеуге арналған жақтары, объект элементтері.
Салыстырмалы педагогиканың пәні болып табылатындар.
Әртүрлі елдердегі, геосаяси аумақтарда және глобальды масштабтағы бөлім дамуының қалпы, негізгі тенденциялары мен заңдылықтары, ортақ тенденциялары мен ұлттық немесе аумақтық спецификаның өзара қатынасы, ұлттық педагогикалық мәдениеттердің өзара баюының формалары мен тәсілдері (Б.Л.Вульфсон, З.А.Малькова).
-компаративизм (салыстыру) және ерекшеліктері айқын көрсетілген елдердің тәрбиесі мен білімі, мектептік-педагогикалық тәжірибелерінің жалпылануы. (обобщения) (А.Н.Джуринский).
1 Салыстырмалы педагогиканың негізгі функциялары (қызметттері).
- әртүрлі елдердегі және әлемнің аумақтарындағы тәрбие мен білімнің дамуының қалпын (жағдайын), заңдылықтары мен тенденцияларын талдау (анализдеу);
- ортақ тенденциялар мен ұлттық (аумақтық) спецификаның қатынастарын әшкерелеу;
- халықаралық педагогикалық тәжірибелердің, ұлттық педагогикалық мәдениеттің өзара баюының формалары мен тәсілдерінің әртүрлі аспектілерін (жағымды және жағымсыз жақтарын) көрсету;
- мектеп пен педагогиканың дамуын болжау;
- терминологиялық әртүрлі оқуды жою (разночтение).
- Педагогикалық идеялар мен мектептік тәжірибелерді салыстыру.
- Осы негізде универсалды (жан-жақты), болжаулық мінездің теориялық жолдарын (подходов) қалыптастыру (А.Н.Джуринский).
Түсіндіру қызметі білім беру жүйесінің және оның элементтерінің қызметін талдау дегенді білдіреді. Сонымен бірге қазіргі жайды өткен істің нәтижесі ретінде түсіндіріп қана қоймай, қазіргіні талдау арқылы кейінгі істерді болжау міндеті қойылады.
Негізгі қызмет болжау болып табылады. Зерттеу арқылы білім беру саласында мәселенің дамуын алдын ала болжауға болады. Ол үшін бастапқы шарттарды, бірегей ұлттық жағдайларды барынша дәлірек талдау қажет, теорияда, әсіресе практикада бұлар болжаудың алдында істелуі шарт.
Салыстырмалы педагогиканың болжау қызметі сынау қызметімен тығыз байланысты. Қолданылып отырған саясаттың терістігін, оның нәтижесіз екендігін дәлелдеу арқылы салыстырмалы педагогика білім беру ісін жетілдіруге үлкен үлес қоса алады.
Болжау қызметімен тасымалдау қызметі де байланысты. Басқа елдің немесе бірнеше елдің педагогикасын, оқу орындарының жұмыс тәжірибесінзерттеуде компаративист өз еліне тасымалдауға болатын және тасымалдануы тиіс құбылыстармен танысады. Тасымалдағанда ол елдің экономикалық дамуы ғана емес халқының рухани байлығы, сенімі, діни нанымы үлкен рол атқарады.
2 Салыстырмалы педагогиканың басқа ғылымдармен байланысы.
Білім философиясы; Педагогика тарихы; Тәрбие және білім беру теориясы; Мектептану; Білім берудің экономикасы мен элеметтануы; Демография және т.б. кіретін ғылыми білімнің бірқатар салаларымен тығыз байланысты.
Ғылыми білімнің саласы ретіндегі салыстырмалы педагогиканың ерекшелігі -- оның пәнаралық сипатының болатыны. Кең салыстыра зерттеудің міндеттері кейде педагогика ғылымында қалыптасқан мамандықтар шеңберінен шығып, одан тыс мектепті басқару, дидактика, тәрбие теориясы мәселелеріне де араласуды керек етеді. Педагогикалық концепциялардың философиямен, психологиямен, қоғамтанумен байланыстарын, қарастырылып отырған елдің немесе аймақтың саяси дамуын талдау қажет болады. Сонымен бірге білімнің өзара жақын салаларының зерттеу әдістерін пайдалануға тура келеді. Осылайша зерттеу педагогикалық теория мен тәрбиенің дамуының ең маңызды тенденцияларын ашуға, соның негізінде олардың даму болашағы жөнінде дәлелді болжам айтуға негіз бола алады.
3. Салыстырмалы-педагогикалық зерттеу тәсілдері.
Өте кең жайылған тәсілдер. Салыстырмалы педагогиканың зерттеу тәсілдерінің ең кең жайылғандарға жататындар:- қайнар көздерін; статистикалық мәліметтерді, әдеби қайнар көздерін, бақылау, сұхбат және интервью, салыстырмалы тәсіл.
Салыстырмалы-педагогикалық зерттеу тәсілдерінің қысқаша мінездемесі.
Қайнар көздерін зерттеу, бұған жататындар:
- әртүрлі елдердің мемлекеттік құжаттары - заңдар, актілер, конституциялар, қаулылар, білім беру мекемелерін қадағалайтын және өздерін елдегі білім беру саласының даму тенденциясы мен жағдайын зерттеудегі маңызды қайнар көзі ретінде көрсететін әртүрлі деңгейдегі (инструкциялар) құрылымдар, өйткені қазіргі заманда көптеген елдерде негізінен білім беру саласы мемлекеттік мінезге ие;
- халықаралық құжаттар - БҰҰ, ЮНИСЕФ және әсіресе халықаралық ағарту бюросының аясындағы білім беру саласы жөніндегі халықаралық конференциялардың материалдары мен құжаттары;
-білім беру саласының мазмұндық компоненттері міндетті түрде сақталатын құжаттар. Олар: оқу жоспары, бағдарлама, оқулықтар, мұғалімдердің әр сабағындағы жоспары, нақты мектептердің бағдарламалары немесе жұмыс жоспарлары, сынып журналдары.
Әр ел жинақтайтын білім беру саласын мінездейтін статистикалық мәліметтерді зерттеу.
- кейбір мемлекеттерде мәліметтер жинау көп емес параметрлермен шектеледі;
- басқа елдерде - статистикалық мәлімет қалың томдарды алып, онда көп түрлі мәліметтер сақталады.Мектеп пен басқа да білім беру мекемелерінің күнделікті өмірі, олардың проблемалары, білім беру саласын модернизациялау тәсілдері мен жолдары жазылған әдеби қайнар көздерін зерттеу. Олардың ең маңызды деген түрлері:- педагогикалық журналдар мен газеттер; - ғылыми-педагогикалық, психологиялық, әлеуметтік журналдар; - білім беру жөніндегі кітаптар, әдебиеттер;
МПБ, ЮНЕСКО, БҰҰ, ЮНИСЕФ және басқа да халықаралық ұйымдардың басылымдары.
Бақылау тәсілі - басқа халықтардың білім беру саласын зерттеу тәсілдері жинағындағы ең басты нәрсе. Бақылау түрлері: қарапайым, енгізілген (включенное).
Қарапайым (күнделікті) бақылау сырттан зерттеу тәсілімен жүзеге асырылады.
Зерттеу мақсаттарына қатысты:
- Экстенсивті (болуы мүмкін) - негізінен білім беру жүйесімен, оның типтік мінездерімен, таныстыру кезінде білім беру мекемелерінің қызметіндегі ортақ және негізділікті көрсету барысында қолданылады.
- Интенсивті - зерттеуші бір-екі мектепті ұзақ уақыт бақылайды; сабақ барысына, сыныптан тыс іс-шараларға, мұғалімдер және ата-аналар жиналыстарына жұмыс мазмұны мен мектеп атмосферасына терең кіру үшін қатысады.
Енгізілген (включенное) бақылау - педагогикалық процеске толығымен кіріп, оны ұжым мүшесі ретінде ішінде жүріп бақылайды мектеп өмірі туралы терең мағлұмат береді. Сұхбат пен интервью, зерттеушіге түсініксіз болған мәселелерді пысықтау үшін, білім беру саласындағы құбылыстар туралы ақпарат алуға мүмкіндік береді.
Сұхбаттың интервьюден айырмашылығы ұйымдастыру мен мазмұны жағынан еріктілік, сұхбаттасушылар арасындағы ресми емес қарым-қатынасында. Алайда, сұхбат алдын ала ұйымдастырылмайды деген пікір болмауы керек. Алға қойылған мақсатқа сәйкес зерттеуші; сұхбат жоспарын өңдейді; ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz