Сан және санау әрекетін балабақшада оқытудың әдістемелік негіздері

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 28 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3

І-тарау. Сан және санау әрекетін балабақшада оқытудың әдістемелік негіздері.
1.1. Алғашқы санмен таныстыру еркшеліктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 7
1.2. Санау әрекеттерін үйрету еркшеліктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 13

ІІ-тарау. Балабақшаның әр тобында сан және санау әрекетін үйрету жолдары.
2.1. 1-5 сандарын оқыту және санауға үйрету ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... 18
2.2. 6-10 сандарын оқыту және санауға үйрету жолдары ... ... ... ... ... . 26

Қорытынды: ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 33
Пайдаланған әдебиеттер тізімі: ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 34
Қосымша.

КІРІСПЕ
Ежелгі заманда қандай оқыту болмасын арнайы әдістеме болған емес. Тек қана бұл жылдары атап айтсақ, Египетте Былай істе, Қалай қабылданса солай істе деген сияқты нұсқауларды көне жазулардан табуға болады. Ресейде ХVІІІ-ХІХ ғасырларда арифметиканы қалай оқытты: 1703 жылы
І Петр кезінде атақты болған Леонид Филиппович Магницкидің арифметика деген оқулығы жарық көрді. Бұл оқулықтың сипаты қазіргі біздің заманымыздан әлде қайда өзгеше болды. Ондағы ойлар кейде өлеңдік формада, ал текст символикалық картиналармен толықтырылған. Бұл кітапта шрифт пен нөмірлеу славянша болды. Ал есептеулер араб цифрларымен болды. Сандарды группаға бөлді. 1-10-ға дейінгі сандарды перстер он дықтарды буындар, ал жай сандарды шығармалар деп атады. Магниций нөмірлеуге мынадай:
Нөмірлеу -1,2,3,4... деген сияқты 10 белгімен белгіленген барлық сандарды атауды үйрететінін есептеу. Орыс математикасының терминдері бұған дейін жасалмаған. Сондықтан Магницкий барлық амалдардың атын латын тілін және оны орыс тіліне аударып берді. Мысалы: нумерацио, аддицио (қосу), субстрацио (алу), мултипинацио (көбейту), девизио (бөлу), Магницкийдің ондық бөлшек туралы прогрессия, квадрат теңдеулер туралы алғаш рет кітабына енгізілді. Магницкийдің арифметикасы Ресейде 50 жылдан астам оқылды.
Чех педагогы, гуманист, Ян Амос Коменскийдің Аналық мектеп деген мектеп жасына дейінгі балаларға арналған оқу құралында арифметика мен геометрия негіздеріне тоқталып өтеді. Алғашқы екі ондықты төрт, алты жасар балалармен оқытуды және осы жаста сандарды бір-бірімен салыстыруды, геометриялық фигуралармен оқытуға үлкен мән берді.
3
Иоганн Генрих Песталоций Швейцарияның атақты педагогы. Бұл кісі балаларға жаттанды түрде сандарды оқытудан гөрі, нақты заттарды санау арқылы, уақытты өлшеу арқылы оқуды үйретуді қолдады және көрнекілік принципін ұсынған ғалым. Константин Димитрович Ушинский. Ол санауды жеке заттармен топтау арқылы қосу мен азайтуды ондықтардың санау бірліктері деп қарастырды.
Голденберг оқытуды сандық мысалдардан бастау керек деді. Ол былай пайымдады: есепті шығармастан бұрын сандар мен амалдардың қалай орындалатынын білу және қолдана білу, сондай-ақ қажетті кестелік нәтижелерді есте сақтау керек, мұны балалар мысалдар арқылы оқып үйренеді. Есеп шығару ол қандай қиыншылық туғызса да бала жағынан ақыл -ой әрекеттерін талап етеді. Ежелгі түрік жазбаларында 1-1000-ға дейінгі сандарды сөзбен жазған атаулары кездеседі.
1. Алдымен бірлік сонан кейін оған тіркес санап жатқан ондық аталады.
2. Алдымен санның ондығы, одан кейін артқысы оқылады.
Қазақ халқының бабаларсыз барлық асыл сөз даналық ойларын, мақал-мәтелдер мен нақыл сөздер етіп кейінге қалдырып отырған Саны бардың, мәні бар, Есепсіз дүние жоқ деп халқымыз тізбекке айтты. Жас балалардың қарапайым математикалық түсініктерін қалыптастыруда санамақтар ерекше рөл атқарған. Халық санамақтары жас балаға сан үйретудің дидактикалық құралы, әсіресе оның төңірегіндегі сандардың нумерациясы игертудің әдіс құралы болып саналды. Санамақтар мазмұн жағынан бір-біріне жақын, көпшілігі онға дейін немесе 5-ке дейін санау мәселесіне арналған. Қазақтың халық санамақтарын баланың жас ерекшеліктеріне байланысты қолдануына қарай екі топқа бөледі:
1. Жас балаларды санай білуге жалпы сан және санау ұғымдарын игеруге байланысты даярлау мақсатында қолданған санамақтар. Бұларды саусақ ойындары дп атайды.
2. 10-ға дейінгі сандарды меңгеріп санау қабілетін жетілдіріп, дамыта отырып, он көлеміндегі сандардың ауызша және жазбаша нумерациясы туралы білім түсініктерін қалыптастыру мақсатында пайдаланылған санамақтар тобы.
4
Революцияға дейінгі балаларды оқытуға арналған арнайы әдістемелік басшылық болған жоқ. Балалар бақшасы үшін бағалану қажеттілігін және балаларды оқыту қажеттігін бекерге шығарған көзқарастар айтылды. Сол жылдары әдіскерлер Тихеева, Л.К.Шлегер, Ф.Н. Блехер және т.б.педагогтар балабақшаға арнап, түрлі бағдарламалар дайындады. Гюгольва монографиялық әдісті қолданғанның бірі болды. Одан басқа зерттеулік әдістерде де, атап айтсақ көрнекі құралдарды пайдаланылды. Гюгольва, Тихеева педагог әдіскер, ол мектеп жасына дейінгі балаларды есептеуге үйретуге болмайды. Бірақ, дені сау бала алғашқы ондықты жеті жасқа дейін-ақ біліп алады. Ол осы жасқа лайықты барлық сандық түсініктерді өзі өмір сүріп отырған, өзі белсене қатысып жүрген ортадан алуы керек. Алайда Тихеева өмірден алған білімдерін, сандық түсініктері бекітілген. Дидактикалық материалдар негізінде өтуге болатынын, ойын сабақтарымен түсіндірді. Блехер - бала әр жаста әр түрлі санды қабылдайды деп көрсетті. Мысалы: 2 санын бала 3-4 жаста, 3 санын 4,5 жаста, 4 санын 5-5,5 жаста айыра біледі деп жазған. Осыған орай Блехер балабақшада балаларды санауға үйрететін арнайы бағдарлама жазды. Мысалы: Ол кіші топтағы балаларда 4-ке дейінгі сандар жөнінде айқын түсінік және бұл топ санда сан есім сөздерімен атай білу дағдысына қалыптаса білуі.
5
Естиярлар тобында балалар онға дейінгі сандарды анықтай алады және жұп ұғымын меңгереді. Ересектер тобында балалар 10-ға дейінгі сандарды нақты меңгеруде, қосу және азайтуды шығаруды үйретуге, екінші ондыққа көшуді, 0-дік сандар ұғымын меңгеруге және бір амалды арифметикалық есептерді шығаруға тиіс. Блехер санауды төменгі саты деп есептеді. Оның ойынша егер балалар санауға үйренген болса, онда балаларды әдістен босату қажет. Сондықтан Блехер ұсынған барлық методикалар, әдістер осыған бағытталған. Балалар қандайда бір сандық фигура, қайсысы аз топтан тұратынын, санның құрамын есте сақтауда біртіндеп меңгере бастайды. Блехер ұсынылып отырған әдіс қазіргі біздің балабақшадағы әдіске ұқсас. Сондықтанда проблеманың көкейкестігі мен практикадағы маңыздылығы бізге зерттеу тақырыбын Мектепке даярлық топтарында сан және санау әрекеттеріне оқып үйретудің әдістері деп алуға себеп болды. 1. Зерттеу мақсаты: Балаларды математикаға оқытуда оларды сан және санау әрекеттеріне үйретудің тиімді формалары мен әдіс-тәсілдерін, жолдарын үйрету.
2. Зерттеу міндеті:
1. Мектеп алды даярлық тобының балаларын математикаға оқыту мәселесінен әдбиеттер мен бағдарламаға шолу жасау арқылы жүйелі тәлім-тәрбие беру.
2. Балаларға он көлшеміндегі сандардың заттық үлгісі және берілген сан бойынша санап ала білу шебері мен дағдысын қалыптастырып бекіту.
3. Балаларды санай білуге, жалпы сан және санау ұғымдарын игеруге байланысты білім дағдыларын беру.
3. Зерттеу пәні: Балабақшадағы қарапайым математикалық түсініктрді қалыптастыру пәні.
4. Зерттеу болжамы: Балабақшаның қарапайым математикалық түсініктрді қалыптастыру пәнінен балаларға сан және санау әрекеті жайлы білім беруде олардың онға дейінгі сандарды меңгеріп, санау қабілетін жетілдіріп, дамыта отырып, он көлеміндегі сандардың ауызша және жазбаша нумерациясы туралы білім түсініктерін қалыптастыру.
5. Зерттеудің ғылыми жаңалығы: Балаларға сан және санау әрекеттері арқылы олардың ойлау, шығармашылық қабілеттерін, интелектуалдық ойлауын, жан-жақтылығын дамыту.
6. Зерттеу орны: Тараз қаласы, №9 Малыш балабақшасы.
7. Практикалық мәнділігі: Зерттеу жұмысының нәтжелерін ТарМПИ білімгерлері өз семинар сабақтарында, №9 балабақша тәрбиешілері өз іс-тәжірибелерінде қоданылды.
8. Зерттеудің мазмұны: Кіріспеде зерттеудің көкейкестілігі анықталған. Осы проблемма бойынша зерттлген ғылыми еңбектерге шолу жасалған. Зерттеудің ғылыми апараты жасалып, зертту мақсаты, міндеті, зерттеу болжамы анықталған.
6
І-тарауда зерттеу проблемасы бойынша ғылыми теориялық әдебиеттерге Сабақтың тақырыбы: 1 саны мен цифры.
Сабақтың мақсаты:
Бір сан мен цифрмен таныстыру. Көп ұғымынан бірді бөліп алу. Бір цифрын жазуға үйрту.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Санға байланысты өлең-тақырыптар оқу.
ІІ. Жаңа материалдардың мазмұны.
Сан ұғымына шамаларды салыстыру арқылы келу -дамыта отырып оқытудың бірден-бір жолы. Сондықтан бір санын көптен бөліп алуға, салыстыруға үйрету қажет.
Оқулықпен жұмыс.
Балалардың зейіні жеміске аударылады. Сұрақ-жауап арқылы көптің ішінен бірді бөліп алу көзделеді.
Сурет бойынша қанша алма? (көп). Оның ішінде өзгешесі бар ма? (бар. Бір алма жапырағымен үзілген). Алмұрт қанша? (көп). Алмұрт түсінде қандай өзгеріс бар? (Көп алмұрт, оның біреуі көк алмұрт). Сол сияқты көп жапырақ, оның біреуі көк жапырақ; көп алхоры, оның біреуі көк алхоры.
Сонымен бір алма, бір алмұрт, бір алхоры, бір жапырақ көптің ішінен өзіне тән ерекшелігіне қарай бөлініп алынады. Бір деген сөзді бала өзі айтуы керек.
Геометриялық фигураларды бір үшбұрыш, бір шаршы, бір дөңгелек, бір текше деп санап шығады.
Ұғымды бекіту үшін күз сыйы деген сюжет бойынша әңгіме жүргізіледі. Мысалы: Арман бақшадағы көп асқабақтан біреуін үзіп алды. Сондай-ақ, бір қияр, бір помидор, бір сәбіз, т.б. деп ұғымды қайталап тиянақтайды.

18
Дәптермен жұмыс.
Оқулық дәптердегі практикалық тапсырмада көрсетілген үлгідей орындауларына болады. Көкөністердің әр түрінен бір-бірден алып, қорапқа салу керек.
Бір цифры неге ұқсайды? Деген сұрақ қойылады. Жауап: таяқшаға, бағанаға.
1. Бір цифрын жазуға жаттықтыру үшін алдымен ауада жазу.
2. 1 цифрын жазудың алгоритмімен таныстыру.
3. Дәптердегі үлгі бойнша таяқша салу (бір жолға).
4. 1 цифрын жазу.
5. Торкөздегі 1 цифрының санына тиісті бір заттың суретін салу, геомтриялық фигураларының санына қарай тиісті цифрды қою.
Бұл сабақта Бұлжылтпаспен, оның жұмыс атқару негізі мен (принцип) алғаш танысады. Бұл санын өткенде бұлжытпас бір қадам басады. Ол тапсырма орындалғанда бір-ақ торкөзге жылжитыны, торкөздің алдындағы кедергіні аттап те алмайтындығы түсіндіріледі. Құмырсқаның илеуі қайда, қанша қадам жасағанда торкөзді санап отырып жетендігін түсініп, жауап беруі керек.
Ойындар
Бұл сабақта Көп-аз, бір, Қай қолымда зат көп ойындарын, дидактикалық материалдың сериясын пайдаланып ойындар ойнатуға болады.
Сабақта 1 санының пайда болуы, 1 цифрымен танысып жаттығулар толықтырылып, өзіндік жұмыстар арқылы ұғымдарды бекітеміз.

19
Сабақтың тақырыбы:
2 саны мен цифры, қосу, азайту амалдары.
Сабақтың мақсаты:
Балаларды 2 санының пайда болуы, 2-нің алдындағы санды шығарып алуға үйрету. 2 санымен азайту амалдарымен таныстыру. 2 цифрын жазуға үйрету.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Өткен сабақты еске түсіру.
а) 1 санының пайда болуы.
ә) 1 цифры
ІІІ. Жаңа материалдардың мазмұны.
Сабақты Жыл құстары тақырыбына байланысты әңгімеден бастаған жөн. 2 санынан бұрын қосу амалымен танысады. Бұтада бір торғай отыр еді, оған біреуі ұшып келіп қосылды. Сонда неше торғай болды. (екі). Бірге бірді қосқанда екі болады.
Екі араның біреуі ұшып кетті. Нешеуі қалды? (Біреуі). Екіден бірді алғанда бір қалады. Сөйтіп, азайту амалымен танысады. Бірден кейінгі сан -екі, екінің алдындағы сан -бір. Екі санының пайда болуы текшелер арқылы көрсетілген. Бір көк текшеге бір қызыл текшені қоссақ, екі текше болады. Екі шардың біреуі жарылып еді, біреуі қалды.
Екі таяқшадан не құрастыруға болады? -деген сұраққа жауап ретінде практикалық жұмыс жүргізіледі. Балалар екі таяқшаны пайдаланып, өз беттерінше құрастырумен айналысады.
Аулада атты тақырыпқа берілген сурет бойынша балалар әңгімелеп жаттығады. Екі құс ұшып жүр, Тауықтың екі балапаны бар. Екі үйрек жүзіп жүр т.б.сөйлемдер құрап, өздерінің ойларын математикалық жүйеде әңгімелейді.
20
Өзіндік жұмысты орындауда үлгіде көрстілгендей әр қорапқа екі балапаннан салу керек. 2 цифры неге ұқсайды? (аққудың мойнына).
2 цифры. Оны жазу алгоритмімен таныстырылады. 2 цифрының баспа түріндегі элементтерін үзік сызықты бастыра жүргізіп жазуды 2 цифры үлгідегідей бір жолға жазылады. Дамытушылыққа берілген тапсырмада 2 санының қасына екі заттың суреті салынып, суреттің саны жанындағы бос орынға жазылады.
Бұлжытпастың тапсырмасы бойынша құрбақа, инелікке жеткенше қанша қадам аттайтынын табады.
Бұл сабақта 2 санымен, цифрымен, қосу және азайту (+,-) амалдарының таңбаларымен таныстыру көзделеді.

Сабақтың тақырыбы:
2 санының құрамы.
Сабақтың мақсаты:
2 санының құрамы, -+ - = таңбаларымен таныстыру.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Өткен сабақты еске түсіру.
а) 2 санының пайда болуы.
ә) 2 цифры.
ІІІ. Жаңа материалдың мазмұны.
Оқулықпен жұмыс.
Сабақты Үй құстары тақырыбына байланысты әңгімеден бастаған жөн.
Сурет бойынша есеп құрастыру. Бір тауыққа бір тауық келіп қосылды. Қанша болды? (Екі).
Екі жұмыртқаның біреуін алсақ, қанша қалды? (Біреуі).
Сол сияқты үйрек пен қаздың суретін пайдаланып есептер құрастырамыз.
21
Доп, үшбұрыш, шаршыларды бір-біріне қосу арқылы теңестіріледі. 1=1. 2=2.
Балапандардың санын салыстырамыз. Ортасына тең таңбасы қойылып, Қарындаштың тапсырмасы бойынша 1,2 цифрларын жазу, теңестіру жұмыстары орындалады.
Дәптермен жұмыс.
Қарындаштың тапсырмасы +, -, = таңбаларын бастыра жүргізу. Геометриялық фигуралармен амалдың үлгідегідей нәтижесін сурет арқылы көрсету.
1,2 цифрын балалардың қолын жаттықтырып жаздырып, өзіндік жұмыстарды орындауда геометриялық фигуралар арқылы салынған бейнесінен екі құсты тауып, дөңгелектеп қоршау.
Қарындаштың тапсырмасы бойынша дөңгелектерді екі-екіден көк, жасыл, қызыл түспен бояту керек.
Ойындар.
Сабақта Жұбын тап, Дүкен, Сен де сонша көрсет. Ойындарын пайдалануға болады.
Сабақта 2 санының құрамы. Тең ұғымы +, -, =, таңбаларымен таныстыру көзделеді.

22
Сабақтың тақырыбы:
3 саны мен цифры.
3 саны. 3 цифрымен таныстыру. 3 санының пайда болуы. Жеке оның құрамымен таныстыру. 3 көлемінде қосу, азайту амалдарын орындау.
Есеп құрастыру.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Жаңа материалдың мазмұны.
Сабақты Үй жануарлары тақырыбына сәйкес әңгімеден бастаған жөн. Үштің пайда болуы сурет бойынша түсіндіріледі. Екі түйеге бір түйе келіп қосылғанда қанша болады? (Үш). Үш қойдың біреуі өріске кетті. Нешеуі қалды? (Екеуі).Қамшылардың түріне қарсы есеп құрастырады. (2+1). үш кесенің біреуі құлап кетті. Нешеуі қалды? (Екеуі). Балалар шұбат, ірімшік санын анықтап алып есептер құрап жаттығады.Үш таяқшадан құрастыру жұмыстарын жүргізіп, мүмкіндіктерін байқаймыз.Үш санының пайда болуына байланысты алған ұғымдарын бекітіп, математикалық жүйеде әңгіме құрастырады.
Тура, кері санап, 3 санын тиянақтайды.
Дәптермен жұмыс.
1. 3 цифрын жазу.
2. Берілген тапсырмалардың нәтижесін табу.
3. Геометриялық фигураларды ретімен жалғастырып салу.
4. Бос орындарға әр баған мен жатық жолдарға тиісті геометриялық фигураларды тауып салу.
23
Тапқышбектің тапсырмасында Не артық деген сұраққа жауап іздеу. Жауап: үйрек. Қалғанын бір сөзбен қалай атауға болады? (Төрт түлік, төлдер, үй жануарлары).Сабақта Ұқсастығын тап, Қашқан сандар, Бірде бір ойындарын пайдаланамыз. Сабақта 3 санының пайда болуы, құрамы, 3 цифрымен таныстыру, төрт түлікке деген сүйіспеншіліктері қалыптастырылып, әңгіме, ертегі, жұмбақ, мақал-мәтел т.б. беріледі. Сабақтың тақырыбы:
4 саны мен цифры.
Сабақтың мақсаты:
4 санының пайда болуы, құрамы, 4 цифрымен таныстыру. 4 цифрын жаза білуге үйрту. 4 саны құрамына есеп құрастыруға дағдыландыру.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Жаңа материалдардың мазмұны.
Сабақ Тірі табиғат мүйісі тақырыбына арналған әңгімеден басталады. 4 санының пайда болуы аквариумдағы балық арқылы, 4-тің алдынғы сан ұғымы тордағы қояндармен түсіндіріледі.
Сәбіздің суреті, оларға амалдар (+, -, =) қолдану арқылы 4 санының пайда болуы мен 4-тің алдынғы сан ұғымы қайталанады.
Төрт таяқша арқылы әр түрлі құрастыру жұмысы жүргізіледі. 4-санының құрамын ажырату. Сан қатары: 1,2,3,4. тура және кері санау.
Дәптермен жұмыс.
4 цифрымен таныстыру 4 саны неге ұқсайды? (Төңкерілген орындыққа). Үзік сызықтарды бастырып 4 цифрын жаздыру. 4-тің пайда блуы мен оның алдындағы санға байланысты есеп шығару. 4 саны құрамын дөңгелектермен толықтыру. 4 санына ойша есептер құрастыру.
Қарндаштың тапсырмасын орындауға тиісті түспен шаршыларды ретімен бояу. Төрт түлік, төрт кітап, дүниенің 4 бұрышы, жылдың 4 мегзілі, т.б.мағлұматтар беру.
Сабақта Поезд құрастыру, Доп лақтыру, Қалт етпей қағып ал, т.б.ойындар жүргізілді.
4 санын түсіндіруге баланың табиғатқа деген қызығушылығын, сүйіспеншілігін оятып, өзін қоршаған ортаға қамқор бола білуге тәрбиелеп, адамгершілік, имандық нгіздерін қалыптастырамыз.

24
Сабақтың тақырыбы:
5 саны мен цифры.
Сабақтмың мақсаты:
5 саны. 5 цифрымен таныстыру.
5 санының пайда болуы, оның құрамына, есеп құрастыру.
Есептеу.
Сабақтың барысы:
І.Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Жаңа материалдардың мазмұны.
Сабақ Орманда атты тақырыпта өрбітіледі. 5 санының пайда болуы, 5-тің алдындағы сан түлкі мен тиіннің әрекеті бойынша анықталады. Жаңғақтар мен саңырауқұлақтар арқылы 5 санының құрамын біліп, бос орындарға балалар тиісті санды қояды. Таяқшалар арқылы әр түрлі пішіндер құрастырады.
5 санының құрамын ажырату.
Сан қатары: 1,2,3,4,5. Кері санау.
5 цифры, оның баспа түріндегі таңбасымен таныстыру.
5 цифрын жазу, есептер құрастыру.
Сабаққа Дүкен, Дабыл қағу, Кім алғыр ойындарын ұсынамыз.
Бұл сабақта Оқулық дәптері пайдаланып, берілген суреттерге әңгіме, ертегі, есептер құрастырып 5 санын бекітеміз.

25
Сабақтың тақырыбы:
6 саны мен цифры.
Сабақтың мақсаты:
6 саны, оның цифрымен таныстыру. 6 санының пайда болуы. Оның құрамы. Қосу азайту таңбаларын қолданып, 6 көлемінде есептер құрастыру.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Жаңа материалдардың мазмұны.
Жаңа сабақты өткен сабақпен байланыстыру. Ойындар арқылы өтілген сандар мен цифрларды қайталау, құрамдарына мән беру. Есеп-шоттың 5 тасына тағы 1 тас қосу, 5 саусаққа бір саусақ қосқанда 6 саны шығатынын, оның құрамында алты бірлік болатынын түсіндіру, цифрын баспа түрде таңбалай білуге үйрету.
Оқулықпен жұмыс.
Есепшоттың тастарын санау, сағатпен уақытты бағдарлау. Суретте тізілгн үшбұрыштың нешеуі боялған және қандай?Ақ тиіннің неше жаңғағы бар? Енді біреуін қосып еді нешеу болды? Торкөзді пайдаланып, қосу амалына есеп шығар, Нешеуі қалды?6 торғайдың біруі ұшып кетті. Нешеуі қалды? Торкөзді пайдаланып, есеп шығару арқылы анықтау. Жаттығу жұмыстарын балалардың өздеріне таныстыру. Парталас балалармен ақылдасып, сөйлесе отырып, есеп шығаруға бағыттау.
Келесі тапсырма құрастыру жұмысы. 6 таяқшаны пайдаланып, үлгі бойынша құрастыру. Балалардың өз шығармашылығына ерік беру. Оқулық дәптерде берілген тапсырмаларды балалар өздері рындайды. Тәрбиеші-педагог бағыт береді. Тапсырмалар орындалғаннан кейін, балалар 6 саны, оның цифры, құрамымен танысып, көптеген мағлұмат алып, естеріне сақтап, есеп шығаруда еркін қолына алады. Бұлжытпас 5 санын артқа тастап, 6 санына келіп тоқтайды. Балалар 1-ден 6 дейін оңға қарай тура және оңға солға қарай кері санайды.
26
Сабақтың тақырыбы:
7 саны мен цифры.
Сабақтың мақсаты: 7 санының пайда болуы, 7 цифрымен таныстыру. 7 санының құрамын анықтау.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Өткен сабақты еске түсіру.
а) 6-ға дейін тура, кері санау.
ә) 6 санының құрамы.
ІІІ. Жаңа материалдың мазмұны.
а) Сабақ Төлдерге қамқорлық тақырыбына түсінік беруден басталады. 7 санының пайда болуы суреттегі қозылардың санына қарай анықталады. 7-нің алдындағы саны шығару өтілген сабақтардың негізінде жүргізіледі. Бала 7 қозыны екі қораға қалай бөледі? -деген сұраққа жауап алынады. (6+1, 5+2, 4+3). ал 6-ты бұзауды қалай бөлеміз? (5+1, 4+2, 3+3). Сан қатары: 1,2,3,4,5,6,7, тура, кері санау.
ә) 7 таяқшадан әр түрлі пішіндер құрастыру.
б) 7 санының құрамын ажырату.
Дәптермен жұмыс.
1) 7 цифрымен таныстыру. 7 цифры неге ұқсайды? (Шалғыға).
2) 7 цифрын жазу алгоритмін таныстыру.
3) Жеті лақ ертегісінің мазмұнын айту, 7 цифрын жазу.
4) 7 санының құрамын ажыратып, тапсырманы өз бетінше орындату.
5) Геометриялық фигуралардың орыны қалай ауыстырылғанын бағыттаушы сызық үлгідегідей көрсету.
27
Яғни 7 санына байланысты: 7 күн, 7 қат аспан, 7 түс, 7 шелпек, 7 ата ұғымдарын түсіндіру. Нешеу? деген сұраққа жауапты 1-ден 7-ге дейінгі сандарды қолданып жауап беруге болатынын айту. Бұл сабақта балалар қазақ халқының күнделікті тәлім-тәрбие жұмысында кездесетін ұғымдарды түсініп, халықтың өмірі, оның әдет-ғұрпы жөнінде дүниетанымы кеңейеді. Сабақтың тақырыбы:
8 саны мен цифры.
Сабақтың мақсаты:
8 санымен, оның цифрымен таныстыру. Өткен сабақтағы 7 санына 1-ді қосып, 8 санын алуға болатынын түсіндіру. +, -таңбаларын пайдаланып сегізге дейінгі көлемде жазбаша, ойша есептер құрастыру. Тура және кері санау. 8 санын қос қошқар мүйіз өрнетерін балаларға көрсете отырып, естеріңде сақтау жұмысын жүргізу.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Жаңа материалдың мазмұны.
Өткен сабақтарды қайталап, қандай цифрлармен танысқандарын, олардың әрқайсысының неге ұқсайтынын неше бірліктен құралатынын еске түсіріп, жаңа өтілетін санды үйретеміз. Өткен сабақтардағы есепшот тастарын пайдаланып, уақытты бағдарлау геометриялық фигура үшбұрыштар тізбегінде неше үшбұрыш боялғанын анықтап 8 санын игереміз.
Суретті еңбек таңбаларымен таныстырып, олардың мағынасына мән беріледі. Оқулық дәптердегі өрнек таңбалар арқылы балалар есептерді шығарып, торкөздерге жазады.
Жаттығу жұмысы кезінде солдан оңға қарай, тура және оңнан солға кері санайды.
Сегіз таяқшаны пайдаланып түрлі заттар құрастырады, қандай геометриялық фигураларды, денелер, силуэттер пайда болғанын айтады. Бұл таяқшалардың сиқырлығын түсіндіреді.
Сандарды бір-біріне қосып, 8 санының құрамын анықтап торкөзге жазады.
Балалардың 8 санымен, оның цифрымен танысқанын, берілген тапсырманы тиянақты орындаудағы ддеңгейлеріне риза болған Бұлжытпас, көтеріңкі көңілмен, 7 санын артқа тастап, 8 санының үстіне келіп тоқтайды.
28
Дәптермен жұмыс.
8 санын басты рып жазуды үйрту. Оқулық жәптердегі өзіндік жұмыстар тапсырмасын орындап, есептер құрастырып оны (ауызша, жазбаша) шешуді, өзіндік жұмысты дұрыс игерген бала келесі тапсырманы орындайды. Сол жақ бұтада дөңгелек, ал оң жақ бұтада буылтық шарлар бейнеленген. Яғни сол жақтағы бұтақтарға дөңгелек шарлар салынып, оң жақ бұтақтарға буылтық шарлар салынады. Көрсетілген түспен бояйды. Балалар бір түсті шарлар нешеу екенін анықтап, түр-түстеріне тоқталады. Шешуін кім табады?, Көршісін тап, Қай сан жоқ ойындарын ойнатып, дидактикалық материалдар сериясын пайдаланады.

29
Сабақтың тақырыбы: 9 саны мен цифры.
Сабақтың мақсаты: 9 саны, оның цифрымен таныстыру, 9 санының құрамын анықтай білуге дағдыландыру. Ою-өрнектерді пайдаланып, екі санды қосу арқылы 9 санына жету. 9 санынан бастап бір-бірден шегеріп отырып, кері қарай 0-ге дейін, 9-ға дейін ауызша, жазбаша тура санай білуге үйрету. 6 санын төңкерген кезде 9 саны пайда болатын, өрнектерде осы санның орны ауысып кетсе, амалдар дұрыс шықпайтынын түсіндіріп, балалардың ойлау қабілетін дамыту.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Жаңа материалдардың мазмұны.
Түрлі ойындар, қызықты тапсырмалар беріп 9 санына дейін өтілген сандарды қайталау. 1,2,3,4,5,8 цифрын жазып, 5-ке 3-ті қосса қанша болады. 5-тен 3- ті алса қанша қалады? Ал 8 санына 1-ді қосып едік қандай жаңа сан пайда болады? Қане, кім табар екен? -деген қызықты сұрақтармен алға жетелеп балалардың белсенді қызығушылығын қалыптастырамыз.Жаңа ұғымды есепшоттың тастарын санап, уақытты бағдарлап, геометриялық фигура үшбұрыштар тізбегінде неше үшбұрыш болған, түстері қандай, суреттегі 8 гүлге 1 гүлді қоссаң қандай сан шығады? деген түсінік береміз. Жаттығу жұмыстарын орындап, есептер құрастырады, тура және кері санайды.Таяқшаларды пайдаланып, құрастыру тапсырмасын орындаймыз. Таяқшалар саны міндетті түрде 9 болуы керек.Суретті 1,2,3 дңгейліктерді бір-біріне қосып, соған сәйкес есептер құрастыру, шешуін табамыз.Бұлжытпас балалардың біліміне, адамгершілік қарым-қатынастарына, еңбегіне, риза болып, 8 санын артқа тастап, жаңа 9 санына барып тоқтайды.
30
Дәптермен жұмыс. 9 санының таңбасын, яғни цифрын жазып үйрету. Нүктелерді бастыру арқылы жаңа санды жазып, балалардың ізденісіне жол берілді. Геомертялық үшбұрышқа есептер ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.