Сүтқоректілер. Жалпы сипаттама. Ресурстық маңызы. Реттеу мәселелері

Пән: Биология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Тақырып:Сүтқоректілер. Жалпы сипаттама.Ресурстық маңызы. Реттеу мәселелері
Сүтқоректілер жануар дүниесінің жоғары сатыдағы тобын құрайды. Ұрпағын тірі туып,сүтімен асырайтын жылы қанды жануарлар. Жер бетінде 5000 ға жуық түрлері бар. Қазақстанда - 178 түрі таралған, олар 8 отрядқа жіктеледі. 40 түр 1996 ж Қ.К. енген.
Басқа жануарлармен салыстырғанда түрлі орташа тіршілік етуге бейімделген. Сондықтан бірнеше экологиялық топтарға бөлінеді.
1. Құрлықта мекендейтін
2.Жер бетінде
3.Суда тіршілік ететін
4.Ұшатын сүтқоректілер
Cүтқоректілер адам үшін маңызы ерекше. Үй хайуанаттар көбісі - сүтқоректілер. Олардың жүні, терісі, еті, мүйіздері, үлбірі қымбат бағаланады.
1.Бунақденеқоректілер отряды:
Ертеден келе жатқан сүтқоректілер миы нашар дамыған.Дене температурасы тұрақты емес көзі нашар иіс сезу жақсы. Кірпілер (ежик), жұпартышқан (выхухаль), жертесерлер (земперойки), көртышқандар.
2.Кемірушілер отряды - күрек тістері жақсы жетілген сүтқоректілер жатады. Жер бетінде 2500 жуық түрі бар. Қазақстанда - 80 түрі оның 8 қ.к. енген.

Жұпар тышқан, кәмшат Жайық өзенінде ғана кездеседі. Құндыз Іле өзенінің жоғарғы ағысында, қара күзен Еділ Жайықта кездеседі.
3.қоянтәрізділер отряды - құм: ор, ақ қоян. Құм қоян - шөл: шөлейтті жерлерде таралған. Кәсіптік мәні зор.
4. Жұптұяқтылар отряды немесе ашатұяқтылар - Жер бетінде 190 түрі бар. Қазақстанда 10. Көбісінің кәсіптік мәні зор. Олар 2 топқа бөлінеді: 1) күйіс қайтармайтын:шошқа, бегемот, доңыз (жабайы шошқа) 2) күйіс қайтаратын: жевачные.
Алтай өңіріндегі ормандарда құдыр (кабарга), елік ( косуля), бұғы (олень), бұлан ( лось) кездеседі. Катон - Қарағай ауданында бұғының мүйізінен бағалы дәрілер дайындалады.
Қуысмүйізділер (полорогие) тұқымдасының негізгі өкілдері қарақұйрық (джейран), ақбөкен (сайчак), тау текелер (горные козлы), арқар, үстірттің жабайы қойлары.
Қарақұйрық - Балқаш, Зайсан, Алакөл, Мойынқұм, Қызылқұм аймағында таралған. Алтынемел, Үстірт, Барсакелмес қорықтарда қорғауға алынған.
Арқар - таулы алқаптарда таралған. Қаратау, Ақсу - Жабағлы қорықтарда есепке алынған.
Жыртқыштар отрядына - 235 түр тіркелген. Қазақстанда 31 түрі кездеседі.
Аю тұқымдасы - қоңыр аю Қ.К. енген. Биік орманды тауларда аздап кездеседі.
Қасқыр тұқымдасы - шибөрі, қасқыр, қарсақ, түлкі, қызыл қасқыр. ( Тяншань, Алтай, Тарбағатай тауларында кездеседі).
Мысық тұқымдасы - 8 түрі Қазақстанда таралған - қабылан (генорд), қамыс және шағыл мысықтары ( камышовый, барханный кот) Сабаншы, қарақұлақ (манул, каракал) шөл, шөлейт, құрғақ далаларда мекендейді. Сілеусін (рысь) тау, орман алқаптарда, ілбіс (қар барысы) биік тауларда кездеседі. ( Ақсу - Жабағлы, Алматы, Марқакөл, Батыс Алтай қорықтарында қорғауға алынған). Тұран жолбарысы ертеде кеңінен таралған қазір жойылған.

Сусар тұқымдастарынан - сусар(куница) бұлғын (собаль) құну(хорен) күзен (горнобай) аққалақ (ласка),аққіс (выдря), итаю (медведка), құндыз (росомаха) үлбірі үшін бағаланады.
Тақтұяқтылар отряды - үш тұқымдасының өкілдері бар. Тапирлар (тапиры),керіктер ( посороги), жылқылар (лошади). Қазақстанда құландар кездеседі. Барсакелмес, Үстірт қорығында, Алтынемел саябағында, Андасай қорықшасында қорғауға алынған.
Ескекаяқтылар отряды - ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.