Телекоммуникация желілері және электрлі байланыс жүйелері

Пән: Автоматтандыру, Техника
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 37 бет
Таңдаулыға:

Телекоммуникация желілері және электрлі байланыс жүйелері Дәрістің мақсаты: Телекоммуникация желілері және электрлі байланыс жүйелерінің ерекшеліктерімен танысу. Мазмұны : 1) Дискретті ақпаратты тарату жүйелері. 2) Ақпаратты тарату және бөлу жүйелері. (Электрлі байланыс желілері). 3) Ашық жүйелердегі өзара ашық эталондық моделі. 2.1 Дискретті ақпаратты тарату жүйелері Дискретті ақпаратты тарату жүйелерінің құрылымдық сызбасы 2.1. суретте көрсетілген. Ақпарат көзі және алушы ақпаратты сигналға түрлендіргішпен бірге ДАТ жүйесінің құрамына кірмейді. а Euro А символы дискретті ақпарат көзінен кодалық комбинация түрінде түседі, олар бірлік элементтерінен тұрады. Кодалық комбинация кодтың негіздемесімен т және кодалық комбинацияны құрайтын (n-код ұзақтығы) бірлік элементтердің санымен сипатталады. Олар таратылатын символды аί бейнелейді. Кодтың негіздемесі ақпарат көзінен түсетін сигналдың айырымды белгіленген позиция санын сипаттайды. ДАТ техникасында ең көп тартылған негіздемесі 2 кодтар. Мұндай кодтар екілік немесе бинарлық деп аталады. Екілік кодтың негізгі ширек таратылу себебі - қарапайым іске асырылуы, логикалық екілік элементтердің сенімділігі, сыртқы бөгеттердің әсерлеріне аз сезімталдығы және т. б. Сондықтан әрі қарай барлық жағдайда тек екілік кодтар қарастырылады. Хабар көзінен түсетін ақпарат кейбір жағдайда артықшылықты құрайды. Мұның себебі, хабар құрамына кіретін символдар а Euro А өзара статикалық байланысқан болуы мүмкін. Бұл жағдай хабардың бөлімшігін таратпай-ақ, қабылдау пунктінде белгілі статикалық байланыс арқылы қалпына келтіруге болады. Тура осылай телеграмма жіберген кезде жасалады, өйткені текстен одақты, көмекші сөзді, белгілерді таратудан тысқа шығарады, себебі қабылдап оқыған кезде олар сөз және сөйлем құрудың белгілі ережесі бойынша қайта қалпына келтіріледі. Әрине телеграмманың артықшылығы бұрмаланған сөздердің бөлімдерін оңай түзеуге мүмкіндік береді. Бірақ артықшылық берілген уақытта аз хабар таратылады, сондықтан дискретті ақпаратты таратқан кезде арна тиімсіз пайдаланылатын болады. Сондықтан бұл кезде артықшылық кодер арқылы жүзеге асырылады. Дискретті ақпаратты тарату синхронды және асинхронды болады. Дискретті сигналды синхронды таратқан кезде оның ЗГ басқа таратылған сигналдың бастапқы моментімен керекті тұрақты қатынаста тұрады. Дискретті сигналды асинхронды таратқан кезде оның ЗГ басқа таратылған сигналдың бастапқы моментімен кез келген қатынаста тұрады. 2.1 Сурет - ПДС көзінің құрылымдық сызбасы Құрылымды сызбаға сәйкес (сурет 2.1) қабылдау жағында УПС-те алдымен элементтің түрі (0 немесе 1), әрі қарай элементтерден кодалық қиыстыру құрастырылады, әрі қарай декодалау берілген символдың түрін анықтауға мүмкіндік береді. Мұндай қабылдау әдісі дискреттік ақпаратты тарату әдісінде әр элементтік деген ат алды. Кодалық комбинация элементарлық екілік сигналдан тұратын құрамалы сигналдан құрастырылады. Бұл құрамалы сигналды қабылданған құрамалы сигналды эталонмен салыстырып толық өңдеуге болады. Бірақ бұл жағдайда эталондар саны өте көп болып кетеді. Оның саны мүмкіндік кодалық комбинацияның санына тең. Оған қарамастан қабылдау негізінде үлкен дұрыстылығы қамтамасыз етеді, бірақ іске асырудың қиындығының нәтижесінде сирек пайдаланылады. Таратылған сигналды дұрыс қабылдау үшін дискретті сигналды тарату техникасында синхронизация әртүрлі есебін шешуге тура келеді. Синхронизация екі немесе бірнеше процестердің арасындағы анықталған уақытша қатынасты орнату және қамтамасыз ету процесі қызметін атқарады. Мысалы байланыс техникасында қабылдау және тарату жағындағы анықталған фазалық қатынасты орнату және қолдау есебін шешуге тура келеді. 2.2 Ақпаратты тарату және бөлу жүйелері. (Электрлі байланыс желілері) Жоғарыда қарастырылған СПДС хабар жіберушіден қабылдаушыға хабар тарату бір бағытта жүзеге асырылады, немесе бір нүктеден екінші нүктеге. Сол үшін екі нүктелі бір бағытты байланыс арнасы қолданылады. Егер хабар көзі және алушы кезек бойынша орын ауыстырса, сигналмен өзара ауысу үшін кезек бойынша екі бағытқа тарату мүмкіндігі бар екі бағытты байланыс арнасын пайдалану керек (жартылай дуплесті режим). Хабармен бір уақытта өзара ауысу үшін екі бағытты байланыс арнасы көп мүмкіндік береді, олар ақпаратты бір уақытта қарама-қарсы бағытта тарату мүмкіндігін береді (дуплексті режим). Көп жіберушілер мен және қабылдаушылар арасындағы ауысу керек болғанда абоненттер мен пайдаланушылар деп аталатын саны көп байланыс арналы хабар тарату жүйесін орнату керек. Бұл хабарды тарату және бөлу консепциясын құруға келтіреді, үлкен байланыс жүйесін орнату. СПРС мысалы ретінде көп нүктелі қосылуды көрсетуге болады. (2.2 суретті қараңыз), бұл жерде ақырғы пункттер (ОП) байланыс сызығы арқылы қосылған және толық байланысқан желі, ақырғы пункттер қайда болса да бір-бірімен әрқайсысы-әрқайсысымен принципі бойынша қосылған. Желілердің бұл түрі коммутацияланбайтын болып табылады, ал абоненттер арасындағы байланыс тұрақты бекітілген арна (коммутацияланбайтын) арқылы жүзеге асырылады. Мұндай желілердегі ақпаратты бөліп тарату арнайы қатынас әдістерімен қамтамасыз етіледі немесе ақпаратты таратуды басқару процедурасымен, ол кезде қызметкерлер қандай абоненттер хабармен өзара ауысатыны туралы хабарламаны ескертеді. Көп нүктелі желіде абоненттер саны қөбейген сайын ақпарат таратудың кідірісі едәуір көбейеді, ал толық байланысқан желілерде байланыс сызықтарының саны және аппаратура көлемі елеулі көбейеді. Бұл проблемаларды шешу коммутацияланатын СПРС желісін пайдаланумен байланысты, ол жерде абоненттер тікелей байланыспайды, ол бір немесе бірнеше коммутациялық түйін (УК) арқылы байланысады. Сондықтан, коммутацияланатын СПРС-өзіне ақырғы пункттер (ОП), коммутация түйіндерін және оларды қосатын байланыс сызықтарының жиынтығы болып табылады. 2.2 Сурет - Көп нүктелі қосылу 2.3 Сурет - Хабардың толық байланысқан желісі Қазіргі замандағы СПРС негізгі қызметі- пайдаланушыларды кең топтарын әртүрлі ақпараттық қызметтермен қамтамасыз ету, оның санына бірінші кезеңде бір пункттен екінші пунктке хабарды жылдамдық талабын, дұрыстығын, кідіріс уақытын, сенімділігін және құнын қанағаттандыратын нәтижелі жеткізу. 2.3 Ашық жүйелердің өзара байланысты эталондық моделі Байланыс - өзіне желілердің және электрлі байланыс қызметінің жиынтығын құрастырады (2.3 суретті қараңыз). Электрлі байланыс қыз-меті - пайдаланушыларға қызмет беруді қамтамасыз ететін құралдар комплексі. Екіншілік желілер электрлі байланыс қызметтерінде сигналдарды тасу және коммутациялауды қамтамасыз етеді, біріншілік желілер екіншілік желіні арнамен қамтамасыз етеді. Сәйкес қызметтің негізгі құрамдық бөлімі ақырғы құрал болып табылады, олар пайдаланушыларда орнатылады. Қызметтің мысалы ретінде телефондық қызметті алуға болады. Ол пайдала-нушыларға телефондық байланыс, мәлімет тарату және т.б. қызметтерді ұсынады. Қызмет және қызмет көрсету деген түсінік техникалық әдебиетте көп мағыналы түсіндіріледі. Телефон желісінде мәлімет тарату телефон арнасымен мәлімет тарату қызметі ретінде қарастырылады. Сондықтан телефон иесі телефон желісіне модем арқылы компъютерді қосқан кезде ғана қызмет көрсету қызметі пайда болады. Логика бойынша келесі анықтама дұрыс болуы керек. Мәлімет тарату қызметі ретінде біз мәлімет тарату үшін арнайы құрылған байланыс жүйесін түсінеміз немесе аппараттық программалық құралдардың, өңдеу әдістерінің, бөлу және мәлімет тарату процестерінің жиынтығы. Сол бір уақытта мәлімет тарату қызметі телефондық байланыс қызметін көрсету мүмкіндігін береді. Ол документтік электрлі байланыс қызметінің (ДЭС) құрамына кіріп, әртүрлі телефонды емес ақпараттармен ауысу (тарату) мүмкіндігін қамтамасыз етеді. ДЭС қызметінің құрамына телеграф, газет тарату және телематикалық қызметтер кіреді. Әрбір қызметтер көп жағдайда пайдалануы мүмкін, пайдаланушылардың талабына сәйкес қызметтердің түрі ретінде жіктеледі. 2.4 Сурет - Байланыс архитектурасы 1978 жылы Халық аралық стандартизациялау ұйымында SC16 подкомитеті құрылған, оның мақсаты өзара байланысты ашық жүйенің халықаралық стандартын өңдеу болып табылады. Олар өзара байланысты ашық жүйенің (ВОС) эталондық моделіне сәйкес болған кезде ғана ашық бола алады. Өзара байланысты ашық жүйенің (ВОС) эталондық моделі- стандарт құрудың ең жалпы құрылымын суреттеу болады. Ол әртүрлі стандарттар арасындағы өзара байланысу принципін және ВОс- керек көптүрлі стандарттарды паралелді өңдеу мүмкіндігін қамтамасыз ететін негізі болып табылады. Бірақ ВОС стандарты тек қана эталондық моделді анықтау үшін емес, эталондық моделді қанағаттандыратын нақты қызметтер жиынтығын және тағы қызметтерді қанағаттандыратын сол үшін іске асырылған хаттамалар жиын-тығы болады. Бұл кезде хаттама деп процедураны анықтайтын және бір- бірімен бір деңгейде жұмыс істейтін жүйелердің өзара қарым-қатынасын анықтайтын құжат. №3 дәріс. Телекоммуникациялық желілердің құрылуының жалпы принциптері Дәрістің мақсаты: Телекоммуникация желілерінің коммутациялау әдістері мен өзара байланысқан желілерді құру принциптерін оқу. Мазмұны: 3.1 Электр байланыс желілерінің тағайындалуы және жіктелуі. 3.2 Электр байланыс желілеріндегі коммутациялау әдістері. 3.4 Өзара байланысқан желілерді құру принциптері. 3.1 Электр байланыс желілердің қолданылуы және жіктелуі Электр байланыс желілерінің негізгі компоненттері мыналар: - желілік түйіндер және желілік станциялар, мұнда арна құрушы аппаратура орнатылады және арналардың немесе арна топтарының және желілік жолдардың қосылуы орындалады: - Коммутация түйіндері, хабарларды мекен-жайға сәйкес үлестіреді; - Ақырғы пункттер (АП), абонент хабарының кіріс шығысын қамтамасыз етеді. АП абонентте орналасса, абоненттік пункт деп аталады (АП); - Концентраторлар және мультиплексорлар, байланыс арналарын нығыздау арқылы өткізу қабілетін жақсартуды қамтамасыз етеді. Арналар магистральды және абоненттік болуы мүмкін; - Көп деңгейлі басқару жүйесі желілік ресурстардың эффектифті қолданылуын қамтамасыз етеді. Электробайланыс желілерінің классификациясы. Классификация келесі белгілерге негізделген; 1. Берілетін хабарлар түріне байланысты: телефондық желі, телег-рафтық, деректерді беру желісі, факсимильді желі, газеттер беру, дыбыстық хабар тарату желілері, интегралдық қызмет көрсетудің цифрлық желілері. 2. Пайдаланушылар категориялары бойынша: жалпыға арналған желілер, ведомствалық, корпоративті желілер. 3. Хабарды беру жылдамдықтары бойынша: төмен, жоғарғы, орта жылдамдықты желілер. 4. Көлемі бойынша (қайту дәрежесі) жергілікті желілер, аймақтық желілер, аумақты (локальды) желілер. 5. Коммутациялау тәсілі бойынша: ұзақ уақыттық (кросстық) коммутациялау, жедел коммутациялаушы желілер, пакеттерді коммутация-лауды (ПК) қамтитын желілер, каналдарды коммутациялауды (КК) қамтитын желілер, хабарларды коммутациялауды (ХҚ) қамтитын желілер, аралас коммутациялауды (АК) қамтитын желілер, адаптивті коммутациялауды қамтитын желілер. 6. Қолданылатын байланыс арналарының түрлері бойынша: сымды байланысты желілер, радио желілер, оптикалық желілер. 7. Желіні басқару тәсілі бойынша: орталықтандырылған басқару, орта-лықтандырылмаған басқару, аралас статикалық, квазистатикалық және дина-микалық басқару. 3.2 Электр байланыс желілерінде коммутациялау әдістері Каналдар коммутациясының құндылығы келесі: абоненттер байланысы ұйымдасқаннан кейін кез келген уақытта басқа абоненттер жүктеуіне тәуелсіз абоненттер тапсырыс беруге болады; Кемшіліктері: желі ресурстарын дұрыс қолданбауда, егер өзара қызмет етуші абоненттер активті болмаса, тапсырыс (жіберулер) ұзақ үзіліс (пауза) түрінде болады. Жинақтаушы жүйенің 2 түрі бар: - хабарды коммутациялау жүйесі, - пакеттерді коммутациялау жүйесі (ПК) ПК-ң ХК-дан айырмашылығы, хабар толығымен емес, пакеттерге бөлініп жіберіледі. ПК үлкен емес пакеттер ұзындығынан (1000бит) ХК-ға қарағанда алушыға хабарды жеткізу уақытын азайтады және диалогты тарату режимін ұйымдастырады. ПК желілерінде беру мен коммутациялаудың екі режимі бар: виртуальды (ПК-В) және датаграммалық (ПК-Д) режимдер. 3.2 Өзара байланысқан желілерді құру принциптері Электр байланыстың біріншілік торабы 3.1 Сурет - Бастапқы желінің құрылымы Бірінші (бастапқы) желі дегеніміз - берілістің типтік каналдар торабын және желілік трафиктерді түзетін беріліс сызықтарының, желілік түйіндердің және желілік станциялардың жиынтығы. 3.1 суретте бастапқы желіні ұйымдастыру принципіне түсінік беріледі. Территориялық принципі бойынша бастапқы желі мыналарға бөлінеді: магистральды, зона ішілік және бастапқы жергілікті желі. Магистральды бастапқы желі барлық облыстық және республикалық орталықтарды каналдармен байланыстырады. Зона ішілік бастапқы желі, негізінен, бір облыстың аудандарын бір-бірімен және облыс орталығымен түрлі каналдардың көмегімен байланыстырады. Жергілікті бастапқы желі қала территориясымен немесе ауылдық аудан территориясымен шектелген. Олар осы желінің станциялары немесе түйіндері арасында, сондай-ақ абоненттер арасында каналдар (немесе сымдардың физикалық жұбын) ұйымдастыру мүмкіндігін қамтамасыз етеді. Зона ішілік желіні және жергілікті бастапқы желіні зоналық бастапқы желі деп атау әдетке айналып кеткен. Алғашқы екі класс желілік түйіндерінің ішінде ең ірісі территориялық желілік түйіндер болып табылады, олар бірнеше өте қуатты кабельдік, радиорелейлі және басқа да желілер қиылысында орналасады.. Желілік станциялар (магистральды, зонаішілік, жергілікті) желінің шеткі нүктелері болып табылады, сәйкес желілік құрылғыдан жырақта орналасады, бұл кезде соңғы байланыс сызығымен байланыстырылады, болмаса желілік түйіндермен біріктіріп орналастырылады. Келісім барлық деңгейлер үшін қабылдану керек: ең төменгі деңгейден - бірлік элементтерді беру деңгейінен, торап қолданушылары үшін қызмет көрсететін ең жоғарғы деңгейге дейін. Ашық жүйеге Internet халықаралық торабы мысал бола алады. 3.2 - суретте А және В (модель ВОС немесе OSI) ашық жүйелерінің өзара әрекеттесуіне байланысты жалпылама модель ұсынылған. Өзара әрекеттесу жабдықтары жеті деңгейге жіктеледі: қолданбалы, өкілдік, сеанстық, транспорттық, тораптық, каналдық және физикалық. Әр деңгейдің қызметтерін қарастыралық. 1 деңгей - физикалық (Physical layer) электр сигналдарын бірлік элемен-ттер (биттер) түрінде беру үшін физикалық каналдарды орнатуды, біріктіруді, жұмысын қолдауды және ажыратуды қамтамасыз етеді. 3.2 Сурет - ВОС (ISOOSI) ашық жүйелерінің өзара әрекеттесу моделі Физикалық каналдарға мыналар мысал бола алады: коаксиальді кәбіл, ширамалы жұп, оптоталшықты кәбіл немесе цифрлық канал. 2 деңгей - каналдық (Data Link layer) міндеттерінің бірі - беріліс ортасына қол жеткізу мүмкіндігін беруді тексеру. Басқа сөзбен айтқанда, бұл деңгейдің функцияларының бірі деректерді беру каналымен байланыс орнату, оның жұмысы қолдау, онымен ажырату болып табылады. 3 деңгей - тораптық (Network layer) каналдық деңгейдің түрлі хаттама-ларын қолданатын бірнеше торапты біріктіруші біртұтас транспорттық жүйе құруға арналған. Біздің жағдайымыздағы торап дегеніміз - топологиялардың біріне біріктірілген және каналдық хаттамалардың бірінен деректерді беруде қолданылатын түйіндер немесе станциялар жиынтығы. Тораптық хаттамалар (routed protocols) - торап арқылы пакеттердің жылжуын жүзеге асырады. Хаттаманың келесі түрі маршруттау хаттамасы (routing protocols) деп аталады. Осы хаттамалардың көмегімен маршрутиза-торда торапаралық байланыстар топологиясы туралы ақпарат жинақталады. 4 деңгей - транспорттық (Transport layer) жоғарғы деңгейлерге (қолданбалы және сеанстық) олардың талабына сай сенімділік дәрежесінде деректерді беруді қамтамасыз етеді. OSI моделі транспорттық деңгей ұсынатын қызметтің бес класын анықтайды. Бұл деңгей қызметінің класын таңдау жоғарғы деңгей хаттамаларымен (траспорттық деңгеймен салыстыр-ғанда жоғары) қамтамасыз етілетін сенімділік дәрежесі ретінде, сондай-ақ төменгі деңгейдегі (транспорттық деңгеймен салыстырғанда төменде орныласқан деңгей) торапта деректерді жіберу сенімділігімен анықталады. 5 деңгей - сеанстық (Session layer) сұхбатты басқаруды қамтамасыз етеді: сеансқа қатысқан жақтардың қайсысы сол сәтте активті екенін тиянақтайды, синхрондау жабдығын ұсынады. Бұл жабдықтар ұзақ хабарларға бақылау нүктелерін қоюға мүмкіндік береді, бұл қабыл алмау жағдайы туындағанда артқа, соңғы бақылау нүктесіне қайтып оралу үшін керек. Тәжірибе жүзінде сеанстық деңгей жекелеген хаттамалар түрінде сирек жүзеге асырылады. 6 деңгей -өкілдік (Presentation layer) берілетін ақпаратты оның мазмұнын өзгертусіз көрсету формасымен жұмысты қамтиды. Осы деңгейдің арқасында бір жүйенің қолданбалы деңгейімен берілетін ақпарат басқа жүйенің қолданбалы деңгейіне үнемі түсінікті болады. Осы деңгей жабдықтарының көмегімен қолданбалы деңгей хаттамалары деректерді көрсетудегі синтаксистік айырмашылықтарды немесе символдар кодтарындағы айырмашылықтарды елемейтін болады. 7 деңгей - қолданбалы (Application layer) - түрлі хаттамалар жиынтығы олардың көмегімен торап қолданушылары файл, принтерлер, гипермәтіндік Web-парақтар сияқты ресурстарға қатынас құру мүмкіндігін алып, сонымен қатар өзінің біріккен жұмысын ұйымдастыра алады, мысалы электронды почта хаттамасының көмегімен. Қолданбалы деңгей деректер бірлігі ретінде хабарды (message) пайдаланады. №4 дәріс. Екіншілік телекоммуникациялық желілердің құрылу ерекшеліктері Дәрістің мақсаты: Екіншілік телекоммуникациялық желілерінің (телефон және телеграф) құрылу ерекшеліктерін оқу. Мазмұны: 4.1 Телефон байланыс желілерін құрамы және тағайындалуы. 4.2 Телеграф желілерінің құрамы және тағайындалуы. Жалпы қолданыстағы қосымша торап - автоматты телефондық станциялар (АТС), автоматты коммутация түйіндері (АКТ), абоненттік аппараттар мен желілер, сондай-ақ бастапқы (бірінші) тораптан алынған беріліс каналдарының жиынтығы. Телефондық байланыс жүйесі халықтың және өнеркәсіптердің ел көлемінде хабар алмасуға деген талаптарын, халықаралық телефондық торапқа шығу талаптарын қанағаттандыруға арналған және мынадай қызмет түрлерін ұсынады: 1) хабарды жеткізу қызметі: ақпараттық, сөздік, факсимильдік, электронды почта, деректер. Бұл мүмкіндіктерді тораптың физикалық ресурстарын пайдаланатын техникалық қызмет ұсынады. 2) арнайы қызметтер - сервис қызметімен автоматты түрде ұсынылатын немесе оператор көмегімен көрсетілетін ақпараттық-анықтамалық, тапсырыстық және қосымша қызмет түрлері. Оған мыналар жатады: жергілікті телефондық торап анықтамасы; дәл уақыт анықтамасы; тапсырыстық қала аралық телефон торабы (ҚТТ); қала аралық және халықаралық торап анықтамасы; телефон бойынша телеграмма қабылдау; телефондық торапты жөндеуге тапсырыс; таксофондарды жөндеуге тапсырыс. 3.1 Жалпы қолдануға арналған қосымша цифрлық тораптар құрылымы Цифрлық торап дегеніміз абоненттік пункттер (АП) арасында ақпарат тек цифрлық формада берілетін торап. Цифрлық торап құрылымы аналогты қосымша телефондық торап құрылымынан әлдеқайда қарапайым, оның себебі мынада: 1) КЦЖ - ң максимальды сыйымдылығын (порттар саны - абоненттік және байланыс желілері) қатаң шектеу (бұл аналогты шеткі станциялар мен түйіндер үшін бар) жоқ. Сондықтан берілген сыйымдылықта цифрлық торап құру үшін станциялардың аналогты торап құруға қарағанда аз саны талап етіледі. 2) ИКМ - мен беріліс жүйесін қолданудың арқасында станциялар мен түйіндер арасындағы ара қашықтыққа шектеудің жоқтығы. Бұл ерекшеліктер цифрлық қосымша торапты бір деңгейлік түрде, яғни түйінсіз құруға мүмкіндік береді. Мұндай тораптың станциялары бір-бірімен әрқайсысы әрқайсысымен тәсілі бойынша ИКМ - ді желімен байланысуы мүмкін және шеткі немесе біріктірілген түрде де (шеткі және транзитті) қолданыла береді. Осындай қасиеттерге ие торап көптеген қызмет түрлерін қолдай алады: телефондық, деректер мен көріністерді беру және оны интегралды қызмет көрсетудің цифрлық торабы (ИҚЦТ) деп атау қабылданған, цифрлық торап станциялары шеткі және транзитті функцияларды жүзеге асырып, 60 мыңға дейін және одан да көп порттарды қамти алады. Цифрлық торапта бір жерге шоғырланған шеткі станциялар жабдықтары қолданылады. Бұл абоненттік торап шығындарын азайтуға мүмкіндік береді. Станция аралық байланыста сигналдық хабарлармен алмасуда коммутация пакетімен сигналдық желі құрылады. Бұл желі асты ОКС - мен байланыстыратын сигнализация пункттерімен құрылады. 3.1 Сурет - Өтпелі периодтағы аналогты екіншілік желілердің құрылымы 4.2 Телеграфтық тораптардың құрамы және тағайындалуы Түйіндер арасындағы телеграфтық каналдар электробайланыстың бастапқы тораптарындағы беріліс каналдарының негізінде құрылады. Телеграфтық торап дамудың ұзақ жолынан өтті және дискретті хабарларды төменгі жылдамдықпен берудің тармақталған торабы болып табылады. Ол аралас принцип бойынша құрылған: жоғары категориялы түйіндер әрқайсысы әрқайсысымен принципі бойынша, ал категориялары төменіректері - радиалды-түйіндік принцип бойынша байланысады. Жалпы қолдануға арналған телеграфтық торап (ЖҚТлг) елде қалалық (ҚБ), аудандық (АБ), ауылдық (СБ) жерлерде байланыс бөлімшелерін ұйымдастыруды қарастырады, онда жіберушілер телеграммалар өткізеді, ал байланыс бөлімшесі алушыға телеграмманы жеткізуді қамтамасыз етеді. Дамудың әртүрлі кезеңдерінде ЖҚТлг ХК, КК принциптеріне және олардың үйлесімді қолданылу принциптеріне негізделген. Алдағы уақтытта торапта тек ХК және ПК тәсілдері қолданылатын болады. Аралас тораптар коммутацияның қандай тәсілінің басты роль атқаратынына байланысты КК+ХК-ды қамтитын немесе ХК+КК-ды қамтитын торап деп аталады. Бұл тәсіл кешегі күнге дейін ЖҚ Тлг-да кеңінен қолданылып келді. Ол байланыстың қандай да бір бөлімшесіне КК түйіндері арқылы басқа байланыс бөлімшелерімен уақытша тікелей байланысу мүмкіндігін ұсынады. Абоненттік телеграфтау торабы. Жалпы қолдануға арналған телеграфтық байланыс мекеме мен кәсіпорынның жедел байланыс құруға байланысты сұраныстарын толық шамада қанағаттандыра алмайды, оған себеп: 1. Телеграммалар курьер оларды алып кетіп, байланыс бөлімшесіне жеткізгенге дейін күні бойынша жинақтала береді. 2. Телеграмманы беру және әрі қарай адресатқа жеткізу процесі белгілі бір уақытты талап етеді. 3. Жұмыс аяғында байланыс бөлімшесіне түрлі кәсіпорындар мен мекемелерден келіп түсетін телеграммалардың үлкен саны ШП торабында жүктемені үлкейтіп жібереді, бұл жіберушіден адресатқа телеграмманың жетуін баяулатады. ПП торабының бұл кемшіліктері абоненттік телеграфтау (АТ) телеграфтық торабында болмайды, себебі шеткі телеграфтық аппараттар тікелей сол кәсіпорында және мекемеде орнатылған. АТ торабын дамыту ШП торабының жүктемесін едәуір азайтады, бірінші кезекте транзиттік корреспонденциядан босатып, жұмыс күнінің аяғында жүктемені азайтады. АТ жүйесі көп жағынан ТБ жүйесіне ұқсас. Дегенмен АТ торабында каналдардың босамай қалуы және екінші қайтара шақыру қажеттілігі болып жатады. ТБ торабында бұл рационалды емес. ТБ жүйесінен ерекшелігі, АТ тораптарында каналдарды коммутациялау принципі байланыстың барлық стадияларында ауытқымайды. Абоненттік телеграфтық байланыс сұлбасы 3.2 суретте көрсетілген 3.2 Сурет - Абоненттік телеграфтық байланыстың құрылымдық сұлбасы АТ торабын шеткі орнату жабдығы ТБ торабы шеткі пункті жабдығына ұқсас. Шақыру приборға нөмірді теруге рұқсат сигналы жіберіледі. Абоненттік панель және коммутация құрылғысынан басқа, АТ станциясының құрамына ауыспалы құрылғы (П) да кіреді, ол станцияға қала аралық каналдарды қосуды қамтамасыз етеді. Талап етілген абонентпен байланыс орнатылғаннан кейін хабар бұл абоненттік пункттен басқа абоненттік пунктке беріледі. 3. Абоненттік телеграфтың бір түрі халықаралық абоненттік телеграф Телекс болып табылады. Ол елшіліктердің, сауда-саттық өкілдерінің, шетел тілшілерінің және т.б. хабарды басқа елдерге беруші абоненттердің құжаттандырылған байланысын қамтамасыз етуге арналған. Бұл торап 100 мемлекетті біріктіреді. Абонент нөмірі телеграфтық аппарат кілт жиынынан теріледі және шақырылған абоненттің телеграфтық аппараты шақыру сигналынан кейін бірден қосылады. Шақырылатын абонент нөмірін теру коммутация түйініне стартстоптық комбинацияларды берумен жүзеге асырылады. Абонент аппаратына станциядан келіп түсетін барлық сигналдар да стартстопты сигналдармен беріледі (Станция жауабы, Байланыс, Бос емес және т.б.). Телемәтін қызметі туралы түсінік. Телемәтін - абоненттік принцип бойынша құрылған, яғни сұхбат мүмкіндігін қамтитын жұмыс барысындағы әріптік-цифрлық хабарларды құжатталған беру жүйесі.. Телемәтіннің Телекс жүйесінен айырмашылығы: - бастапқы алфавит белгілерінің кеңейтілген жиыны - 256; - беріліс жылдамдығы - 2400 битс; - жоғары сапалы дұрыстығы - Рош 10-6 таңбаға; - хабар мәтінін редакциялау мүмкіндігі; - мәтінді жадыда сақтау мүмкіндігі. - Телемәтін жүйесінің деректерді беру торабына ұқсастықтары бар, - берілістің цифрлық тәсілдері; - берілістің жоғары жылдамдығы; - дұрыстықты жоғарылатудың ұқсас тәсілдері; - байланыстарды басқарудың ұқсас тәсілдері. 3.3 Сурет - Телетекст жүйесінің құрылымы №5 дәріс. Мәлімет тарату және ақпаратты есептеу желілері Дәрістің мақсаты: Телекоммуникация желілері мен жүйелерінің қысқаша даму тарихын және болашақ өзгерістерін оқу. Мазмұны: 5.1 Мәлімет тарату желілері. 5.2 Ақпаратты есептеу желілерінің құрылымы. 5.1 Мәліметтерді тарату торабы Деректерді беру торабының жіктелуі. Дәстүрлі телеграфтық тораппен салыстырғанда ДБ тораптарына дұрыстық, беріліс жылдамдығы және сенімділігі бойынша қатаң талаптар қойылды. ДБ қосымша торабы - бұл ЭЕМ-дер арасында ДБ беру үшін, сонымен қатар қолданушылар мен ЭЕМ арасында ДБ үшін белгіленген аппараттық және программалық жабдықтар жиынтығы. ДБ торабы ақпараттық есептеу торабының (АЕТ) негізі ядросы болып табылатындықтан, ол кейде ДБ базалық торабы деп те аталады. Каналдар коммутациясын қамтитын деректерді берудің цифрлық торабы. ДБ цифрлық торабының жалпы ерекше белгісі - тораптың барлық бөлімшелерінде (абоненттіктен бастап магистралдық желіге және электрондық станцияларға дейін) берудің цифрлық жүйесін қолдану болып табылады. ДБ цифрлық торабы дәстүрлі тораппен салыстырғанда дұрыстығы жоғары, беру жылдамдығы үлкен, байланыс орнату уақыты аз, сенімділігі жоғары. Таңбаларға қателік ықтималдығы бұл тораптарда 10-6...10-7, ДБ жоғары жылдамдықты каналдары бойынша беріліс жылдамдығы - ондаған, жүздеген Кбитс және ондаған Мбитс. ДБ торабының жіктелуі 5.1 - суретте берілген Коммутациялаудың цифрлық жүйесінің арқасында байланыс орнату уақыты бірнеше секундқа (одан да аз) қысқарады. Цифрлық тораптардағы сенімділік оның элементтерінің жоғары сенімділіктерінің арқасында қамтамасыз етіледі: ҮИС-да БЦЖ-н жүзеге асыру, коммутация жүйесінің жабдықтарын резервтеу, сондай-ақ ЭЕМ базасында торапты басқарудың ыңғайлы жүйесінің арқасында. Бұл жүйе ДБ торабын жедел басқаруға, оның күйін тиімді бақылауға, ал тораптың жекелеген бөлімшелері қатардан шыққан жағдайда тығырықтан шығар жолды жылдам табуға мүмкіндік береді. ДБ цифрлық тораптарында басқару жүйелерін қолдану жаңа қызмет түрлерінің үлкен жиынын енгізуге мүмкіндік береді, мысалы қолданушылардың жабық топтарын ұйымдастыру, тура және қысқартылған шақыру, шақырылатын абонентті анықтау. КК қамтитын ДБ торабын (КК-ДБ) екі класқа бөлуге болады: асинхронды және синхронды. Асинхронды тораптарда біртұтас синхрондау болмайды, жекелеген беріліс жүйелері және коммутациялық станциялар дербес тактылық генераторларды қамтиды. 5.1 Сурет - Деректерді беру торабының жіктелуі Синхронды тораптарда уақыт бойынша барлық процестердің (беру және коммутациялау) өтуі бір көзден келетін біртұтас тактылық синхросигналмен анықталады. 5.2 сурет. КП-ДБ желісінің бөлігі ХК-ДБ және ПК-ДБ тораптарында қолданылатын коммутациялау орталықтарында ақпаратты аралық жинақтау тәсілі тораптың екі түрінде де бірқатар ортақ қасиеттерді анықтайды. ПК-ДБ торабының басты ерекшелігі мынада: салыстырмалы түрдегі қысқа пакеттер бірнеше миллисекундтан аспайтын таңдау уақытымен жедел жадыға жазылады. Сондықтан қайта жазу және кезектегі күту пакеттерді көп кідіртпейді. ПК-ДБ торабының негізгі ерекшелігі байланыстық ресурстарды көп қолданушылар арасында каналдық және коммутациялық жабдықтарды уақытша бөлу есебінен және көлемі шағын пакеттерді жоғары жылдамдықпен беру есебінен жоғары дәрежеде қолдану болып табылады. 5.3 Ақпараттық-есептеу тораптары. ЭЕМ тораптары Деректерді өңдеудің ірі масштабтағы жүйелерін құру үшін жекелеген өнеркәсіптер мен ұйымдарға қызмет көрсететін есептеу орталықтары (ЕО) мен ЭЕМ-дер деректерді беру жабдықтарының көмегімен ақпараттық-есептеу тораптарына (АЕТ) біріктіріледі. Мынадай белгіленулер қабылданған: ДБ-деректер банкі; басты ЭЕМ; ұжымдық қолданыстағы есептеу орталығы (ҰҚЕО); дербес ЭЕМ (ДЭЕМ); торап администраторы (ТА); жырақтан деректерді теле өңдеу процессоры (ЖДТП); коммутация түйіні (КТ); коммутация орталығы (КО); ДБ мультиплексоры (ДБМ); терминалды ЭЕМ. Шеткі пункттер немесе АП терминалдық модульдерге сәйкес келеді, ал коммутациялық орталықтар (коммутациялық ЭЕМ) өзара әрекеттесу модульдеріне сәйкес болмақ. АЕТ-ы төрт өзара байланысқан объектілерге бөлінеді: - деректерді берудің базалық торабы; - ЭЕМ торабы; - терминалдық торап; - торап администраторы. 5.3 Сурет - АЕТ құрылымы ДБ базалық торабы - ЭЕМ арасында, сондай-ақ АЕТ басқа құрылғылары арасында ДБ-ге арналған аппараттық және программалық жабдықтар жиынтығы. Байланыс каналдарынан және коммутация түйіндерінен (коммутация орталықтары) тұрады. Әдетте КТ коммутациялық ЭЕМ және АПД негізінде жүзеге асырылады. Осылайша, ДБ базалық торабы АЕТ-ң ядросы болып табылады, ЭЕМ мен басқа құрылғылардың физикалық бірігуін қамтамасыз етеді. ЭЕМ торабы - ДБ-ң базалық торабымен біріктірілген ЭЕМ жиынтығы. ЭЕМ торабына мыналар кіреді: бас ЭЕМ (БЭЕМ), ДБ, ҰҚЕО, ТЭЕМ. ТЭЕМ-ң негізгі міндеті - ДБ базалық торабымен терминалдарды түйіндестіру. Бұл функцияны ДТӨП (деректерді теле өңдеу процессоры) және ЖДТП (деректерді берудің жырақтағы мультиплексоры) да орындай алады. Терминалдар қажет болса басты ЭЕМ-дерге де қосылуы мүмкін. Терминалдық торап - терминалдар мен ДБ терминалдық тораптарының жиынтығы. Терминал дегеніміз - көмегімен абоненттер дерек-терді енгізіпшығаруды жүзеге асыратын құрылғы. Терминал ретінде интеллектуалды терминалдар (ДЭЕМ) және АП (абоненттік пункттер) қолданылуы мүмкін. Терминалдарды ЭЕМ торабына қосу үшін байланыс каналдарымен қатар, терминалдық ЭЕМ-дер (ТЭЕМ), ЖДТП, ДТӨП қолданылады. Административті жүйе АЕТ күйін бақылауды және өзгермелі жағдайда оның жұмысын басқаруды қамтамасыз етеді. Бұл жүйе мамандандырылған ЭЕМ-ді, терминалдық құралдар мен программалық жабдықтарды қамтиды, олардың көмегімен: - торап немесе оның компоненттері қосылады немесе ажыратылады; - тораптың жұмыс мүмкіндігі бақыланады; - торап және оның компоненттерінің жұмыс режимі орнатылады; - торап абоненттеріне ұсынылатын қызметтер көлемі орнатылады және т.б. АЕТ шлюздік элементтері ДБ базалық торабының, сондай-ақ АЕТ-ң басқа сыртқы тораптарымен бірігушілігін (сәйкестендіру) қамтамасыз етеді. Сыртқы АЕТ хаттамаларының қолданыстағы хаттамалардан ерекшелігі болуы мүмкін. Сондықтан шлюздер қажет болған жағдайда интерфейстерді, форматтарды, адрестеу тәсілдерін және т.б. түрлендіруді және келістіруді қамтамасыз етеді. Шлюздер мамандандырылған ЭЕМ-де қолданылады. АЕТ-н шартты түрде екі класқа бөлуге болады: - территориялық, яғни қызмет көрсетудің үлкен ауданын қамтитын; - жергілікті бір ғимарат ішінде орналасқан. №6 дәріс. Радиобайланыс жүйелері мен желілерін құру принциптері Дәрістің мақсаты: Радиобайланыс желілері мен жүйелерінің құру принциптерін және болашақ өзгерістерін оқу. Мазмұны: 6.1 Негізгі түсініктер және анықтамалар. 6.2 Ұялы байланыс жүйелерін құру негіздері. 6.1 Негізгі түсініктер және анықтамалар Ұялы радиобайланыс - біреуі немесе екеуі де қозғалыста болады, сонымен қатар бір-бірімен кездейсоқ орында тұрып, осы объектілердің біреуі базалық станция болуы мүмкін, қозғалмалы объектілер (ҚО) арасынды радиобайланыс болып табылады. Ұялы радиобайланыс жүйесін меншіктік қозғалмалы байланыс жүйелері, персоналды шақыру жүйелері, сымсыз телефондар жүйесі және ортақ қолданыстағы ұялы байланыс жүйелеріне бөледі. Меншіктік (профессионалды) қозғалысты радиобайланыс жүйелері - PMR (Professional Mobile Radio) - мемлекет ұйымдары және мекемелері, коммерциялық құрылымдар, жедел жәрдем, милиция т.б. құрылып, дамып келеді. Персоналды радиошақыру ( ПРШЖ) немесе пейджинг жүйесі. Алушының терезесінде мәліметтерді көрсетіп тұратын қызмет көрсету зонасында бір бағытты ақпаратты сымсыз таратуды қамтамасыз ететін радиобайланыс қызметін көрсетеді. Ұялы байланыс жүйесінің құрылу негізі. Әрбір ұяшық орталығында базалық станция орналасады (БС), ол барлық қозғалмалы станцияларға қызмет (ҚС) етеді, абоненттік немесе радиотеле-фондық аппараттар өз ұяшығы шегінде. Абоненттер бір ұяшықтан БС - дан келесіге өтеді. Барлық БС - лар, коммутация ораталығына келіп бекітіледі; одан ортақ қолданыстағы телефондық желіге шығыс бар, егер байланыс қалада болса, шығыс ҚТС (қалалық телефондық станцияда) болады. Абонентті ауыстыру кезінде ұяшықтар қызмет көрсетуді беру жүреді, ал егер басқа бір қызмет көрсету зонасының бір операторынан екіншісіне ауыстырғанда байланысты қамтамасыз етіп тұратын процедура. Базалық станция. Базалық станцияның құрылымдық сұлбасы 3- суретте көрсетілген. Станцияның бірінші ерекшелігі - алшақтатып қабылдауды пайдалану. Осыдан басқа қозғалыс станциясы тарату мен қабылдауға жеке антенналары болуы мүмкін. Екінші ерекшелігі - әртүрлі жиілікте бірнеше арналарда жұмысты қамтамасыз ететін бірнеше қабылдағыштары және соншама таратқыштарының болуы. 6.1 Сурет - Екі коммутация орталығы бар ұялы байланыс жүйесі Байланыс желісімен (жолымен) үйлестіру блогы коммутация ораталығы байланыс жолымен берілетін ақпараттарды нығыдауға және одан қабылданатын ақпараттарды ашып - шешуге арналған. Базалық станцияның коммутация ораталығы үшін радиорелейлі немесе талшықты - оптикалық желі пайдаланады. Базалық станция контроллеры (бақылаушы) станция жұмысын басқаруға және де оған кіретін барлық блоктар мен түйіндердің жұмыс қабілетін анықтауға арналған. 6.2 Сурет - Базалық станцияның құрылымдық сұлбасы. Жылжымалы станция. Жылжымалы станцияның құрылымдық сұлбасы 6.3-суретте көрсетілген, мұндағы келесі белгілеулер: Т-телефон; ДСП-дисплей; КЛВ-клавиатура, М-микрофон; ЦАТ-цифрлы-аналог- ты түрлендіргіш; ДКР- сөз декодері; ДКК- арна декодері; ЭКЛ-эквалайзер; АЦТ-аналог - ты-цифрлы түрлендіргіш; КР-сөз кодері; КК- арна кодері. 6.3 Сурет - Жылжымалы станцияның құрылымдық сызбасы Қозғалмалы станция келесі блоктардан тұрады: басқару блогы, қабылдап-тарату блогы және антенналық блок. Қабылдап-тарату блогы таратқыш, қабылдағыш, жиілік синтезаторы және логикалық блоктан тұрады. Құрамы ең қарапайым антенналық блок.: қарапайым жағдайда төрттен бір толқынды антенна және қабылдап-тарату коммутатордан тұрады. Басқару блогы микротелефондық трубкадан-микрафон және телефон (динамик), клавиатура және дисплейден тұрады. Қабылдап-тарату блогы біраз күрделірек, ол қабылдағыш, таратқыш синтезатор және логикалық блоктан құрылған. Таратқыш құрамына кіреді: Аналогты-цифрлы түрлендіргіш (АЦТ)-микрофон шығысынан сигналдарды цифрлы пішінге түрлендіреді және барлық келесі сөздік сигналдарды өңдеу мен тарату цифрлық қалыпта орындалады; Сөз кодері-сөз сигналын кодалауды жүзеге асырады, яғни цифрлық қалыптағы сигналды оның артықшылықтарынан қысқарту үшін түрлендіреді; Арна кодері-(АК)-сөз кодерінен алынған цифрлық сигналға байланыс жүйесінен сигналды жібергенде қателерден қорғауға арналған қосымша асталы ақпаратты қосады. Осы мақсатпен ақпаратты қайта нығыздауға, буып-түюге болады. Логикалық блоктан келіп түсетін басқару аппаратын тарататын сигнал құрамына енгізіледі: Модулятор-кодаланған видеосигнал ақпараттарын тасымалдаушы жиілікке жеткізуді іске асырады. Қабылдағыш - құрамы бойынша таратқышқа ұқсас. Оған кіретін блоктардың функциясы таратқышқа қарағанда қарама-қарсы; Демодулятор-модулденген радиосигналдардан ақпараттарды алып жүретін кодаланған видеосигналдарды бөліп алады; Арна декодері - кіріс басындағы ақпарат ағынынан ақпараттарды бөліп алып, логикалық блокқа жібереді, қабылданған ақпарат қателер барлығына тексеріледі де, табылған қателер түзетіледі және келесі операцияға дейінгі қабылданған ақпарат кері буып-түюге түседі. Сөз декодері-өзіне арна кодерінен келіп түскен сөз сигналды қайта қалпына келтіреді (артықшылықтарын), бірақ цифрлық қалыпта табиғи түріне келеді. Цифрлы-аналогты түрлендіргіш (ЦАТ) - қабылданған сөздің цифрлы сигналдарын аналогты қалыпқа түрлендіруді де динамикалық кірісіне береді; Эквалайзер (ЭКВ) - көп сәулелі таралу себебінен болған сигнал бұрмалануларын ішінара өтемдеуге арналған. Шындығында ол берілетін ақпарат құрамына кіретін адаптивті сүзгі болып табылады. Логикалық блок және жиілік синтезаторы. Логикалық блок - өзінің тұрақты және оперативті жадысы бар микрокомпьютер, ол қозғалыс станциясының жұмысын басқарады. Синтеразатор-радиоарна арқылы сигналдарды таратуда қолданылатын тасушы жиілік тербелісінің көзі болып табылады. Ақпараттың таратуда дұрыстығын қамтамасыз ету үшін кейбір жүйелерде шифрлау режимін қолданады. Мұндай жағдайда тарату және қабылдауда қозғалмалы станцияға шифрлау және дишифрлау хабарларының блоктары қосылады. Қозғалмалы GSM станция GSM жүйесі қоректену энергия көзін экономды (тиімді) қолдануды, деңгей төмендеуін бөгеуліктерден, абонент сөйлесу кезінде белгілі бір уақыт интервалында таратқыш жұмысын қарастыратын активті сөз деректерінен құрылады. Үзіліс уақытында таратқыштан қабылдағышқа қосымша жайлы шуыл кіргізіледі. Коммутация орталығы (КО). Ұялы байланыс жүйесінің миы және бір уақытта диспечерлік пункті болып табылады. Коммутация орталығы құрамына бірнеше процессорлар (басқарушы) кіреді және ол көп процессорлықтың типтік мысалы болады. Коммутация орталығының құрылымдық сұлбасы 5-суретте көрсетілген. Коммутатор ақпарат ағындары арасында қосылуды жүзеге асырады. Коммутатор байланыс желілеріне байланыс бақылаушы контроллер арқылы қосылады Деректер базасының маңызды элементтері: Үй регистрі, қонақтар регистрі, аутентификация орталығы, аппаратура регистрі болып табылады. Үй регистрі - барлық абоненттер жөнінде осы жүйеде тіркелген қызмет түрлері туралы мәліметтерден турады. Мұнда абонентті шақыруды ұйымдастыру үшін көрсетілетін қызметтері, тұрғылықты жері тіркеледі. Қонақтар регистрі абонент қонақтар жөнінде мәліметтер, яғни басқа жүйеде тіркелген, бірақ осы ұялы байланыс жүйесін қолданып жүрген абоненттер үшін қолданылады. 6.4 Сурет - Коммутация орталығының құрылымдық сұлбасы Аутентификация орталығы (Authentication center)-абоненттердің аутентификация процедурасын қамтамасыз етеді, яғни қозғалмалы байланыс жүйесін және хабарды шифрлауда абоненттердің шындықты дәлелі. Аппаратура регистрі (Equipment identity Register)-қозғалмалы станцияның-идентификация процедурасы-абоненттік радиотелефон аппараты, орнату процедурасын топтау, (анықталған қасиеттері), егер ол болса, қозғалмалы станцияның эксплуатация мәліметі бар немесе оларды санкциялық қолдану немесе түзету. №7 дәріс. Аналогты телефондық желілер Дәрістің мақсаты: Ауылдық және қалалық аналогты телефон желілерінің ерекшіліктерін оқып үйрену, т.б. Мазмұны: 7.1 Ауылдық телефон желілері. 7.2 Қалалық телефон желілері. 7.1 Ауылдық телефондық желілер Желінің телефондық байлынысы деп абоненттік телефондық жабдықпен аяқталған және олардың байланыс тізбегін байланыстыратын коммутация түйіндерінің жиынтығын атайды. ВСС РФ-ның иерархиялық деңгейіне тәуелділікпен телефондық желінің келесі түрлерін анықтап аламыз: халықаралық, қала аралық, аймақтық және де жергілікті қалалық телефондық желілер, селолық және мекеме-өндірістік телефондық желілер - жергілікті телефондық желілер атынан біріге алады. ОГСТфС құрылуының сұлбасы 7.1 суретте көрсетілген. Қала аралық телефондық желінің коммутациялық жабдықталуын - автоматикалық коммутация түйіні (УАК) және автоматикалық қала аралық телефондық станция (АМТС) түрлеріне жіктеуге болады. Жоғарыда басқарылатын УАК-1 және УАК-2 ретінде белгіленген, УАК-тың екі сатылы желісінің қолданылуы қарастырылған. Аумақтық желіде орналасқан барлық АМТС қалааралық желінің ақырғы станциясы болып, ал УАК- өтпелі станциясы болып табылады. Жоғары жүктемеде АМТС аралығында тікелей байланыс қалыптасады. 7.1 Сурет - ОГСТфС құрылуының сұлбасы Мекеме-өндірістік телефондық желілер (УПТС) ұйымның, мекеменің, ұжымның ішкі телефондық байланысын қамтамасыз етеді. Мұндай желілер, заңға сай ортақ қолданудың телефондық желісіне шыға алады, бірақтан толығыменен автономды болуы мүмкін. Селолық телефондық желілер (СТС) селолық әкімшіліктік аймақтарды телефондық байланыспен қамтамасыз ете алады. Олар қалалықтармен салыстырғанда көп аумақты ала отырып, телефондық аппараттардың тығыздығы төмен бола алады. Осыған сәйкес, селолық АТС-тың сыйымдылығы қаланікімен салыстырғанда әлдеқайда төмен. Қала аралық телефондық желілер (МТС) - бұл жергілікті телефондық желілердің абонент аралық байланысын құру үшін арналған, әртүрлі нөмірленген телефондық аумақтарда орналасқан құрылғы мен құрылысының біркелкі кешені болып табылады. Аналогты СТС - та радиалды және радиалды-түйінді құрылыстың көлденең жолдарында қолданылуы қарастырылады. Орталық станция (ЦС) АТЖ - нің негізі болып табылады. Бұған АМТС станциясынан жоғарғы орналасқан тізбектер, соңғы станциядан (ОС) басталған байланыс тізбектері, ал радиалды-түйінді құрылыс желісіндегі тізбектері жатады. Түйінді станцияларға ОС-дан төмен орналасқан тізбектер жатады. Орталық станция аудан орталығында орналасады және бір уақытта қалалық телефондық станциямен бірге бола алады (7.2 - сурет). Екі сатылы сұлбалар тек қана технико-экономикалық мақсатқа сай түйін құрау жағдайында ғана қолданады. Мұндай жағдайда абоненттер СТС - мен байланыса алатын станция саны беске жетеді. (ОС-УС-ЦС-УС-ОС). Аналогты СТС- да селолық байланыс жағдайы үшін өңделген АТС: К - 50200М координата жүйесі, 50-200 сыйымдылықты координата жүйесі соңғы станция ретінде және АТС К - 1002000 түйінді және орталық станция ретіндегі координатты жүйесі пайдаланылады. Үлкен сыйымдылықты ЦС үшін қалалық типтегі АТСК, АТСК-У. а) бірсатылы, б) екісатылы, в) қиыстырылған. 7.2 Сурет - Аналогты селолық телефон желілерінің құрылымдық сұлбасы СТС сызықты құрылысы әуе және кабельді байланыс жолынан тұрады. СТС байланыс жолының өткізу қабілетін жоғарылату үшін ЧРК және ВРК - дан берілістің әр түрі кеңінен қолданылады. СТС кабельді жолында КНК-6 және КНК-12 типті аппаратурасы, сонымен қатар КАМА (30 каналды) жүйесі кеңінен қолданыс тапты. Уақыт ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.