Теңдеуді шешу әдістері

Пән: Математика, Геометрия
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Педагогические науки5. Современные методы преподавания

Аға оқытушы Даулетбекова Бағила
ППМ-211 тобының студенті Оңғарбаева Оғылай
Қ.А.Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті, Қазақстан

Теңдеуді шешу әдістері
Методы решения уравнения

Бастауыш сыныптардағы "Математика" оқу пәні мазмұнындағы алгебра элементтері білім мазмұнының құрамды бөлігіне айналды. Ал бастауыш сыныптардың математика курсындағы алгебра элементтерінің аса маңыздысы теңдеу және оны шешу тәсілдерін оқытып-үйрету болып табылады. Ал алгебра элементтері болып табылатын теңдеу жайында түсінік қалыптастыру санды теңдік, санды теңсіздік және олардың тура немесе тура емес түрлері, санды және әріпті өрнектермен олардың мәндерін табуға алдын ала құрастыруға көздейді.
Бастауыш сыныптардың математика курсы мазмұнының құрайтын алгебра элементтерінің пәндік теориялық яғни математикалық негізі "Математиканың бастауыш курс негіздері" немесе "Математика негіздері" атты көптеген оқулықтарда қарастырылған[1] . Ал осы мәселенің әдістемесіне әдіскер ғалымдардың "Бастауыш сыныптарда математиканы оқытудың әдістемесі" атты еңбектерінің бір тарауы арналған. Демек, ғылыми теориялық және әдістемелік тұрғыдан алғашта бұл мәселе жан-жақты зерттелген деуге толық негіз бар.
Бірақ та, алгебра элементтерді бастауыш сыныптарда ұзақ уақыт бойы оқытылып келе жатқанына қарамастан бүгінге дейін бастауыш сынып оқушыларының көпшілігі теңдеуді шешумен және талдаумен байланысты тапсырмаларды орындауда қате жіберетіндігі тәжірибеде байқалуда. Оның басты себебі, теңдеу ұғымын қалыптастыру және оларды шешу тәсілдерін игерту барысында жұмыстардың өз деңгейінде жүргізілмеуі сияқты. Шындығында бастауыш сыныптарға арналған әр түрлі нұсқаудағы (Ресейлік және Қазақстандық) оқулықтардың Методика начального обучения математике, Средства обучения математике Математика әдістемесі өзінде мәселеге бірізді әдістеме қалыптаспаған. Бастауыш сыныптарда сабақ жүргізген мұғалімдер осы мәселені оқытудың әр түрлі әдістерін, тіпті кейде бір-бірімен қолдануға бейім тұрақтығын да теріске шығаруға болмайды. Осының нәтижесінде білім стандарты мен оқу бағдарламалары деңгейінде білім, білік және дағдыларды қалыптастыруда кемшіліктер орын алуда. Сондықтан да теңдеу жайында түсінік қалыптастыру және теңдеуді шешудің тәсілдерін оқытып үйрету, әсіресе талаптарға сәйкес оқыту нәтижелеріне қол жеткізу күрделі мәселе.
Алгебра элементтерінің ішінде дидактикалық тұрғыдан алғанда аса маңыздысы - теңдеу жайында түсінік беру және оны шешудің тәсілдерін оқытып - үйрету.
Егер теңдеуді оқытудың пәндік теориялық және әдістемелік негіздеріне орай теңдеуді оқыту әдістемесі тәжірибеде қолданылса, онда осы мәселені оқытып үйретумен байланысты жұмыс тиімді ұйымдастырылады да, білім сапасын арттыруға ықпал етеді.
Бастауыш мектепте математикалық білімдер жүйесін оқытуда теңдеудің орны ерекше. Теңдеуді терең түсініп меңгеру математикалық білімдерді одан әрі дамытуға, қоршаған ортадағы сан алуан құбылыстарға, терең мағыналы модельдер жасауға үйретеді.
Алгебралық кеңінен баяндалатын сандар жүйелері мен функциялар, теңсіздіктер сол сияқты көптеген геометриялық тұжырымдарға байланысты мәселелер, проблемалар логикалық жағынан теңдеулермен тығыз байланысты болады. Олай болса, теңдеулерді аталған маңызды мәселелерден мүлде оқшау жалаң қарастыруға болмайды [2].
Теңдеулер бастауыш мектеп математикасының бағдарламасының негізгі бөлімі. Бұл теңдеулер бастауыш мектеп математикасының әр түрлі саласында мәтінді есептерді шешуге кең түрде қолданылатындығымен түсіндіріледі. Теңдеу тарихы ерте замандағы математикамен тығыз байланысты [3].
Теңдеумен танысу дерексіз сандармен берілген есептерді шығарғанда болады, мысалы мынадай: Белгісіз санға 3-ті қосып, 8 алған. Белгісіз санды табу керек. Осы есеп бойынша белгісіз саны бар мысал құрастырылады, оны былай жазуға болады +3=8. Содан кейін мұғалім математикадан белгісіз сан латын әріптерімен белгіленеді деп түсіндіреді. Бір әріптің мысалы х (икс) әрпінің жазылуы және оқылуы беріледі. Белгісіз санды әріппен белгілеу және мысалды оқу ұсынылады. Мынадай мысалдарды шығаруды үйрену мақсаты қойылады.
М ұ ғ а л і м. Белгісіз санға 3-ті қосқанда қанша шықса, сонша дөңгелекті алып қойыңдар. Қанша дөңгелекті алып қойдыңдар?
О қ у ш ы. 8 дөңгелек.
М ұ ғ а л і м. 8 санын қалай алдыңдар?
О қ у ш ы. Белгісіз санға 3-ті қостық.
М ұ ғ а л і м. Белгісіз дөңгелектер санын қосқан 3 дөңгелекті көрсетіңдер. Бұл 3 дөңгелекті әрі ысырып қойыңдар. Әуелі қанша дөңгелек бар еді?
О қ у ш ы. 5 дөңгелек.
М ұ ғ а л і м. Қанша дөңгелек болғанын қалай ілдіңдер?
О қ у ш ы. Барлық дөңгелектен 3 дөңгелекті шегердік..
М ұ ғ а л і м. мысалға қарап, не білгендеріңді айтыңдар.
О қ у ш ы. Бірінші қосылғышты білдік.
М ұ ғ а л і м. Бірінші қосылғышты қалай таптыңдар?
О қ у ш ы. 8 қосындысынан екінші 3 қосылғышты шегердік.
Мұғалім тақтаға, ал оқушылар дәптерлеріне мынаны жазды:
х+3=8
х=8-3
х=5
Осылайша бірінші немесе екінші қосылғышы белгісіз бірнеше мысал қарастырады. Мұғалім мұндай мысалдар теңдеулер деп аталатындығынң белгісіз санды табу үшін - теңдеулер шешу керек екендігін түсініреді. Теңдеуді және теңдеудің түбірін анықтау бастауыш сыныптарда берілмейді. Оқушылар теңдеулерді оқу, жазу және шешуге жаттығады. Оқудың түрлі формаларын көрсетеді: 9 шығу үшін қандай санға 2-ні қосу керек?, бірінші қосылғыш 4, екіншісі белгісіз, қосынды 7-ге тең; екінші 7-ге тең; екінші қосылғыш неге тең? Бірінші теңдеулерді шығарғанда балалар жиындарға қолданылатын операцияларға, санның құрамы туралы білімге, қосынды мен қосылғыштар арасындағы қатынасты түсінуге (әр осылғыш қосындыдан кем болады) сүйенеді. Біртіндеп оқушылар белгісіз қосылғышты табу ережесін игеретін болады, сөйтіп алдыңғы уақытта оны теңдеулерді шешкенде пйдаланады. Содан кейін теңдеулердің көмегімен белгісіз қосылғышты табуға арналған сөзбен берілген есептерді шығарады
Осындай тұрғыда І сыныпта шамамен х-2=8, 10-х=4 түріндегі, ал ІІ сыныпта х·3=12, 5·х=10, 6:х=3 түріндегі теңдеулер енгізіледі, олар амалдар нәтижелері мен компоненттері арасындағы байланыс негізнде шығарылады. әрдайым алғаш кезінде, белгісіз компоненттерді шешу жиындарға қолданылатын операцияларға және берілген сандар мен белгісіз санды салыстыруға сүйену арқылы орындалады. Кейнірек, кезеңде, теңдеулер белгісіз компонетті табу ережесі туралы білім негізінде табу ережесін туралы білім негізінде шешіледі. Белгісіздерді табу ережесін игеруе теңдеулер мен олардың шешулерін салыстыруға жаттығулары көмектседі, мысалы, мынадай: х+8=1с және х-8=10, х·3=9 және х:3=9 т.с.с.
Теңдеулерді шешуге үйретудің ең алғашқы қадамынан бастап-ақ балалар олардың тексеруді орындалуына үйретуді: табылған санд өрнекке қоюды, оның мәнін есептеп шығаруды және оны теңдеуде берілген мәнмен салстыруды үйретеді.
Оқушылар қарапайым тедеулерді шешуді үйренгеннен кейін ІІ сыныпта х+10=30-7, х+(45-17)=40 т.с.с. түріндегі теңдеу енгізледі. Осындай теңдеулерді шешу үшін ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.