Туркияда жарнаманың балалар психологиясына әсері

Пән: Социология, Демография
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Жарнама тарихы
2. Туркияда жарнаманың балалар психологиясына әсері
3. Туркиядағы жарнама туралы заңдар
Қорытынды
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Кіріспе
Туркияда нарықтық эканомиканың жедел қарқынмен дамуы жанраманың БАҚ арқылы таратудың әлемдік деңгейдегі бағытына байланысты. Әрбір қоғамның әлуметтік, экономикалық дамуы сол қоғамдағы нарықтың жедел қарқымен дамуында қызу бәсекелестік туғызады. Онда негізгі рөлді жарнама алады. Нарық экономикасына дейін біздің елде жарнама мәселесіне көп көңіл бөлінген жоқ. Ал қазір күнделікті өміріміздің бір бейнесіне айналды. Психолог- мамандар жарнама сауданың қозғаушы күші ғана емес, балдырғандардың психикасына кері әсер ететін құрал екенін айтып отыр. Сонда 2-3 минуттық жарнама соншалықты қауіпті ме?
Бұл ғылыми еңбегімізде Туркиядағы Туркияда жарнаманың пайда болуы және дамуы, теледидардағы жалпы интернеттегі жарнаманың бала психологиясына әсері жөніндегі пікірлерге кеңінен назар аудардық, қарастырдық.
Ғылыми жаңашылдығы мен маңыздылығы:
БАҚ-тың заман ағымына, уақыттың талабына, өмір сүріп отырған қоғамына қарай көтеріп отыратын мәселелері болады. Туркиялық БАҚ жарнаманы -өмір сүрудің негізгі тірегі ретінде қарайды.
Қәзір қай жерге барсаң да әлем-жәлем жарнамаға көзің сүрінеді: үйде де, қоғамдық орында да, көшеде де, жұмыста да. Жарнамашылар өзінің тауарын өткізу үшін барлық тәсілді қолданады. Дегенмен, ең қымбат, әрі ең тиімді жарнама - теледидардағы жарнама екені ешкімге құпия емес. Ғалымдардың айтуынша, жарнама есте сақтау қабілетіне кері әсер етеді. Кейде жарнаманың ұзақтығы сонша, көрермен қандай кино көріп отырғанын да ұмытып қалады екен. Оған қоса, жарнама жастар арасында орынсыз бәсеке тудырады екен. Сондықтан-да, Туркиядағы тележарнаманың бала тәрбиесіне ықпалынғылымыи жұмысымыздың зерттеу обьектісі етіп алдық.
Жұмыстының мақсаттары мен міндеттері:
Туркиядағы тележарнамаларға назар аударсақ, әсіресе, азық-түлік жарнамалары балалар арасында кең таралған. Олар - шоколад, газдалған сусын, түрлі-түсті, ащылы-тәттілі сағыздар, қуырылған картоп, т. б. Балалар ата-анасымен дүкенге бара қалса, осы заттарды әперуін сұрайды. Болмайды деп алып беруден бас тартқан жағдайда шалқасынан түсетін кішкентайлар да жоқ емес. Ал, кейбір жарнамалар балаларға арналса да, берер еш тәрбие-тағылымы жоқ. Керісінше, зиянды тауарды алып бермеген ананы жаман етіп көрсетеді. Осыдан кейін баланың алдында ата-ананың беделі түсетіні сөзсіз. Қандай жағдай болса да, анамен бала арасын алшақтатпау керек емес пе? Бұл - бала психикасына жасалған
шабуылдардың бірі ғана. Жарнама, сондай-ақ, жасөспірімдердің басы біріккен кезде айтатын әңгімелерінің бірі. Теледидар алдында көп отыру баланың шектен тыс салмақ қосуына, ақыл-ойының тежелуіне, ойын көркем тілмен нақты жеткізе алмауына, еске сақтау қаблиетіне кері әсері тигізеді. Тележарнамалар сипатына ерекше мән беру, маңызын түсінтіру, ғылымыи жұмысымыздың міндетіне жатады.
Зерттеулер нысаны:
Біз өзіміздің шағын зерттеу жұмысымызда Туркиядағы тележарнамаларды талдауға әрекеттедік. Жалпы жарнамалар қазір күнделікті өміріміздің бір бейнесіне айналды. ХХ ғасырдың ортасында біздің өмірде жарнамасыз елестету қиын деген сұрақпен нақты зерттеу басталды. Біз жарнаманы кез-келген жерде кездестіреміз.
Жарнама іс-әрекеті қазіргі таңда енді зерттеліп келе жатқан тың зейін қоятын психологияның ерекше саласы. Жарнамалардың психологик әсері туралы пікірлерге назар аударып өттік. Оларға шама-шарқымыз жеткенше сараптама жасадық.
Теориялық және әдістемелік негіздері:
Зерттеу барысында біз Туркияда жарнаманың пайда болуы тарихын интернет арқылы біліп алдық. Сондай-ақ, жұмысымызға арқау болған мәліметтерді, Туркиядағы ТРТ-1, ТРТ-2, Dream TV, Dream Türk TV сияқты телеканалдар да берілетін тележарнамаларды қарастыру арқылы жынадық. Жалпы алғанда ғылымыи жұмысты университетте алған біліміме сүйеніп жаздым.
Ғылымыи жұмыстың құрылымы:
Ғылымыи жұмысы кіріспеден, негізгі бөлімнен, қорытынды мен пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
Жарнама - терминінің шығу тегіне үңілсек, ол француз тілінде Rehato - айқайлаймын, деген мағнаны береді екен. Ал, қәзіргі жарнамалар шынымен-ақ, айқайлап тұратыны сөзсіз.
Көне Римның көшелері мен алаңдарында альбумси атты қабырға болған. Ол Қабырғаны әктеп, бірнеше шаршыға бөліп қойған. Сол қаладағы бай саудеагерлер өздерінің сауда-саттықтары туралы хабарландыруларын сол қабырғаға көмір немесе түрлі бояулар мен жазатын болған.
Х ғасырда алғаш рет Қытайда таңбалық жарнама пайда болған.
Алғашқы кезеңі жарнамалық іс сонау ғасырларда пайда болған. Жарнаманың тарихы мен әлемдік дамуы жөнінде айтатын болсақ, оны екі кезеңге бөліп қарастыруға болады: 1. Басталу кезеңі, 2. жетілдіру кезеңі.
Басталу кезеңі біздің дәурімізге дейін көп уақыттар бұрын пайда болған. Бізге бірінші болып жеткен жарнамалық мәтериал Египеттік папирустар болды. Онда бір құлдың сатылуы жөнінде хабарландыру жарияланған. Жалпы жарнама терминінің қалыптасуы туралы түрлі пікірлер бар. Мысалы: Reкламоре- латынның жауап қату, және келіспеу деген мағнасын береді.
Теледидарда әрбір фирма өз жарнамасын бере отырып, көрермендер назарын өз өнімдеріне аударуға көңіл бөледі. Бұқаралық коммуникация жөніндегі мамандар жарнамаға бірден көңіл аударту әдістерін: біргейлік, іс-қимылдық, қайталама, өнімділік, қарама-қарсылық әрекеттерін эфирде жиі пайдалануда. Бұлардың жеке-жеке мәні мынада:
Бірегейлік - бәсекелестік кезеңінде жарнаманы жаңаша беру тәсілі. Көрермен әлі де ден қойып үлгермеген, жаңа ғана көрген затына бірден көңіл аударуы заңды.
Іс-қимыл әдісі - жарнамада бейнелеуіш құралдарын пайдалану. Ол аса кескінді, айқын, ерекше жағдайда түсірілген ракурспен берілуі қажет. Ол көрермен көңіл-күйін өзіне бірден баурайды.
Қайталанған түрі - бір жарнаманың теледидарда жиі-жиі қайталанып берілуі. Мысалы, бір фирма теледидардың бір апта не бір айында күн сайын не күн ара, белгілі бір уақытта осы жарнаманы беруге, жарнама бөлімінен келісім-шарт жасайды. Жарнаманың осы түрін Бутя, Астана-моторс, Казкоммерцбанк т. б. жиі пайдалануда. Олар бір-біріне бейне жағынан ұқсамайды, әрі әрбірінің өзіндік сипаты бар.
Қарама-қарсылық (контраст) формасы - бір фирманың бір жарнамасын басқа үлгіде, өзіндік сипатта ешкімге ұқсамайтындай етіп жасау. Бұл ертеңге ұмтылып, көш бастаушы ретінде көрінуге иқпал етеді. Жарнаманы теледидарда бір-бірін қайталамайтындай, өзіндік бетін таба, әр қырынан берудің жолын таба білуі керек.
Әрбір қоғамның әлуметтік, экономикалық дамуы сол қоғамдағы нарықтың жедел қарқымен дамуында қызу бәсекелестік туғызады. Онда негізгі рөлді жарнама алады. Нарық экономикасына дейін біздің елде жарнама мәселесіне көп көңіл бөлінген жоқ. Ал қазір күнделікті өміріміздің бір бейнесіне айналды.
Жарнама іс-әрекеті қазіргі таңда енді зерттеліп келе жатқан тың зейін қоятын ерекше сала.

Жарнама түсінігі

Жарнама дегеніміз не? Бұл сұраққа жарнама агенттері әр түрлі жауаптар береді.

Қазіргі жарнама «әкесі» аталған Альберт Ласкер оған мынандай түсініктеме береді. «Жарнама - бұл баспа түріндегі сауда». Осындай анықтама радио мен телевидение пайда болмай тұрып берілді. Бұл кездерде жарнаманың ауқымы мен сапасы бүгінгімен жер мен көктей айырмашылығы бар еді. Жарнама жайлы әртүрлі анықтамалар бар. Ол қатынас өтім ұйымдастыру, эканомикалық және әлеуметтік процесстер - қоғаммен байланыс жасаудың бірден-бір көзі болып анықталуы мүмкін. Сонымен, жарнама - бұл ақпарат беру, әдетте төленетін және сенім пікірін тудыратын құрал. Ол көбіне өнім мен жарнама таратушының ойын іске асырумен айналысады.

Жарнама түрлі топтағы адамдарға көзделіп жасалған, яғни барлығын хабармен қамтуды мақсат етеді. Түрлі топтағыларға: рок-музыканы ұнататын жасөспірімдер мен классикалық, баяу әндерді таңдайтын қарт адамдар. Бұл кезде жарнама осындай топтағыларға арнайы жасалған қимыл болып саналады.

Қызмет атқарудың басым бөлімі - жарнама, мазмұны мен мақсаты жағынан сендіру, өзіне идея, тауар, қызмет көрсетуге жаңа пайдаланушыларды қаратуды нысан етеді. Алайда, белгілі жарнама таратушылар, мысалға құқық және заң жұмыстарын шешіп беру мақсатында жасалған хабарлама тек ақпарат беру орнында жүреді және ол ешқандай сендіру мақсатын көздемейді.

Материалдық тауарды жарнамалаудан қатар банк қызметтері, сұлулық салондары, машина сатумен айналысатын дүкендермен жарнамалық байланыс жүргізу өте маңызды. Барлық өсу дәрежесінде жарнама ой насихат шеңберінде қолданылады: эканомикалық, политикалық, экологиялық, діни және әлеуметтік.

Хабарландыру жарнама болу үшін, жарнама беруші өзін таныстыру шарт. Әрине, жарнама беруші өзінің атын аталғанын қалайды. Ондай жағдай болмағанда жарнаманың мән-мағынасы болмағанмен тең. Дәстүрлі БАҚ-тың (телевидение, радио, газет, журнал, маңдайшалар) - дан басқа жарнаманы тарату: пошта, метро, трамвай, адамдар көп жүретін жерлерде кездеседі. Және де бұл жарнамалаудың тиімді түрінің бірі.

Жарнама барлық жерде қолданылады. Онымен ұйым «бейнесін» қалыптастыру үшін қолданылады (абыройлы жарнама), маркалы тауарды ерекшелендіру мақсатында (марка жарнамасы), сату жайлы ақпарат тарату, қызмет көрсету (рубрикалық жарнама) төмен бағамен сату жайлы хабарландыру (төмен баға жарнамалары) .

Таралу масштабына қарай: глобальді (бүкіл әлемдік), мульти - ұлттық, бүкіл ұлттық, аймақтық, қалалық, жергілікті.

Сезім мүшелеріне қарай сұрыпталу: визуальді, есту (ауызша), иіс сезу, дәм сезу, түйсік сезу және т. б.

Жарнама жасалу жолына қарай: өзіңдік немесе «үй жайындағы» реклама берушінің өзі жасаған; жарнама агентімен дайындалған: дайын (ескі жарнама рөліктерінің ойналуы) .

Жарнама құралдарын 5 үлкен топқа бөлуге болады: баспасөз, телевидение, радио, жарнама, кино.

Жарнама тағы да көркемділік безендіру жағынан: қара - ақ, біртүсті, екі түсті, түрлі - түсті, мәтінді, суретті, фото, пайдаланылған және де затты жарнамалар: брелок, оттық, қалам, кәдесый, т. б. Сонымен қатар «тірі» жарнамалар да бар. Бұған модельдердің дүкендерде жүріп, атақты фирма киім үлгілерін көрсету жатады.

Жарнаманың негізгі функциялары:

-эканомикалық (утилитарлы) - бұл сауда көлемін көбейтіп, кірісті арттыру.

-ақпараттық шығарушылар - бұл белгілі бір тауарлар жайлы толық ақпарат беру.

-маркетингтік (коммерциялық) - тауардың сауда нарығында жылжуына себеп болады.

-қатынасты (идеологиялық) - бұқараға назар аудартады.

-тәрбиелі (ұйымдастырулы) - жарнаманың бұқара санасына әсер етуі.

-мәдениетті - эстетикалық қанағаттанушылықты толықтырады.

Жарнама мақсаты:

-сауда нарығын кеңейту

-бұқараға тауар жайлы хабарлау

-фирманың атағын, тауар белгісін қалыптастыру және ұйымдастыру

-тауардың пайдалылығы мен артықшылығын хабарлау

-қарсыластарға тойтарыс бере алу.

Сонымен, жарнама - бұл ой, және де оны пайдаланушыға жеткізе білу шарт.

Жарнамаға қандай талап қойылады?

Заң бойынша жарнамаға қандай талаптар қойылады және мерзiмдi баспасөз басылымдарындағы жарнама жөнінде айта кетсеңіз?

Қазақстан Республикасының Жарнама туралы заңының 6-бабына сәйкес жарнамаға мынадай жалпы талаптар қойылады:
1. Жарнама таратылу, орналастырылу нысанына немесе пайдаланылатын құралына қарамастан, тiкелей ұсынылу сәтiнде арнаулы бiлiмсiз немесе арнаулы құралдарды қолданбай дәйектi әрi түсiнiктi болуға тиiс.
2. Мерзiмдi баспасөз басылымдарын қоспағанда, Қазақстан Республикасының аумағындағы жарнама мемлекеттiк және орыс тiлдерiнде, сондай-ақ жарнама берушiнiң қалауы бойынша басқа да тiлдерде таратылады.
Жарнама мазмұнының бiр тiлден екiншi тiлге аудармасы оның негiзгi мағынасын бұрмаламауға тиiс.
Бұл ретте теледидар мен радио арқылы мемлекеттiк тiлде берiлетiн жарнама күн сайынғы эфирге шығатын барлық уақыт бойы бiркелкi таратылуға тиiс.
2-1. Мерзiмдi баспасөз басылымдарындағы жарнама бұқаралық ақпарат құралын есепке алу туралы куәлiкте бекiтiлген тiлде таратылады.
4. Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жасалуына және сатылуына тыйым салынған тауарларды (жұмыстарды, көрсетiлетiн қызметтердi) жарнамалауға жол берiлмейдi.
Егер жарнама берушi жүзеге асыратын қызмет лицензиялануға тиiс болса, онда тиiстi тауарды (жұмыстарды, көрсетiлетiн қызметтердi) жарнамалау кезiнде, сондай-ақ жарнама берушiнiң өзiн жарнамалау кезiнде, радиодағы жарнаманы қоспағанда, лицензияның нөмiрiн және лицензия берген органның атауын көрсету қажет.
5. Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес тiркелмеген дiни ұйымдар мен дiни оқу орындарын жарнамалауға тыйым салынады.
6. Жарнама Қазақстан Республикасының конституциялық құрылысын күштеп өзгертудi, тұтастығын бұзуды, мемлекет қауiпсiздiгiне нұқсан келтiрудi, әлеуметтiк, нәсiлдiк, ұлттық, дiни, тектiк-топтық және рулық араздықты қоздыруды, қатыгездiк пен зорлық-зомбылыққа бас ұруды, порнографияны насихаттауға немесе үгiттеуге пайдаланылмауға, сондай-ақ Қазақстан Республикасының мемлекеттiк құпияларын құрайтын мәлiметтердi және заңмен қорғалатын өзге де құпияларды тарату үшiн пайдаланылмауға тиiс.
7. Жарнама қоғамда дүрбелең туғызбауға, жеке тұлғаларды агрессияға бастамауға, сондай-ақ құқыққа қарсы өзге де әрекеттi (әрекетсiздiктi) қоздырмауға тиiс.
Осы заңның 9-бабына сәйкес мерзiмдi баспасөз басылымдарындағы жарнама
Мерзiмдi баспасөз басылымдары жарнама объектiлерiн, оның тақырыбын дербес анықтайды.
Жазылым арқылы тарайтын баспасөз құралдары жазылым шарттарында басылымның тақырыптық бағыттамасын көрсетуге мiндеттi.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.