Оқу жұмыстарының негізгі түрі - біріккен сабақ

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Ана тілінен сыныпта білім мен дағды беру жолында іске асырылатын оқу жұмыстарының ен негізгі түрі сабақ болып есептеледі.
Кеңес педагогикасының үйретуі бойынша және көрнекті педагогтердің зерттеуінше, сабақтың алуан түр - лері бар екені мәлім. Қазақ тілінен оқушыларға берілетін білім мен дағды және шеберлік кеңес педагогтері қолданып жүрген сабақ түрлері арқылы беріледі. Солардың ішінен грамматика мен жазу сабақтарының мына сияқты бастыларын атап өтуге болады: 1) жаңа материалды түсіндіру сабағы, 2) оқушылардын, білімін бскіту сабағы, 3) оқылған материалды қайталау және жүйелеу сабағы, 4) оқушылардың, білімін, дағдысын және шеберліктерін есепке алу сабағы, мұнда көбіне бақылау жұмыстары жүргізіледі, 5) талдау сабағы.
Мектеп практикасында сабақтың таза бір түрі сирек кездеседі. Қазақ тілі сабағыньщ қай-қайсысында болмасын үй тапсырмасын тексеру, бұрын оқылған материалды қайталау, жаңа сабақтың тақырыбы мен мақсатын айту және жаңа материалды түсіндіру, алуан түрлі жаттығу жұмыстары, оқушылардың өз беттерімен орындайтын жаттығулары, үйге тапсырма беру, сабақты қорыту сияқты жұмыстар іске асырылады. Сабақтың мұндай түрі б і р і к к е н сабақ деп аталады. Сабақтын кең тараған түрі осы біріккен сабақ болғандықтан, аз-кем тоқталып өтелік:
біріккен сабақтың әр бөлігі өзара жымдасып, қа-
бысып, жүйелі бір тұтас сабақ болып өтеді;
мұғалім оқушыларға сабақтың тақырыбы мен
мақсатын анық түсіндіреді;
сабаққа қажетті материал алдын ала іріктеліп
жан-жақты толық дайындалады;
4) сабақтың жоспары да алдын ала дайындалады.
Біріккен сабақ бірде өткен материалды жаңа материалмен байланыстырудан басталса, енді бірде жаңа материалды түсіндіруден, ал кейде жаттығу жүмыстарынан басталады. Біріккен сабақта оқушылардың білімі бүкіл сабақ бойы орындалған істердің негізінде бағаланады. Сабақтың бүл түрінде барлық әдіс (байқау, түсіндіру, әңгіме, жаттығу, кітапты пайдалану, грамматикалық талдау т. б.) қолданылады. Әрине бұл әдістердің барлығы бірдей сабақ сайын қолданыла бермейді. Материал мен сабақтың мақсатына тиімді деп саналғандары, ретіне қарай, мұғалімнің шеберлігіне қарай, әр сабаққа пайдаланылады.
Сабақтың үй тапсырмасын тексеру бөлігінде оқушылар (мұғалімнің сұрауы бойынша) тапсырманы қалай орындағандарын, не білгендерін айтады және сыныпта, үйде істеген жүмыстарының нәтижесін ғана емес, сол нәтижеге қалай жеткендерін (қалай меңгергендерін) көрсетеді. Жаттығуларын талдайды, қателері түзетіледі.
Сабақтың тақырыбы мен мақсатын түсіндіруде мұғалім тақырыпты тақтаға жазады және оқушылардың дәптерлеріне жаздырады, ал сабақтың мақсатын ауызша түсіндіреді. Мысалы, тақырып: Бір буынды және көп буынды сөздерді буынға бөлу. Мақсаты бір буынды сөздерді көп буынды сөздерден ажырата білуге үйрету.
Жаңа материалды түсіндіру барысында оқушылар мұғалімнің көмегімен тақтаға немесе плакатқа жазылған сөйлемдерді, сөздерді оқиды, олардың арасындағы байланыстарды анықтайды т. б. Мысалы, I сыныпта Әліппедегі суреттерді көрсетіп, жемістердің атын ататады. Қарақат сөзін буынға бөлгізеді, онда үш буын бар екені анықталған соң, әр буын сұралады, әр буын - ды кірістіріп сөз құрайды, осы сөздерді кірістіріп, сөйлем құрайды, қарақаттың қайда өсетіні, түрлері сұралып, буынға бөлінеді. Соңында Біздің бақта мәтіні құрастырылады (Біздің бақта түрлі қарақат өседі. Онда қызыл қарақат та бар. Қара қарақат та бар. Қарақат өте тәтті. Біздер қарақатты тереміз).
Жаңа материалды бекіту бөлімі де түрлі жолдармен ұйымдастырылады. Оқушыларға жаттығулар орындату, жатқа жазу жұмыстары, карточкалар арқылы т. с. с. жүргізілуі мүмкін.
Үйге тапсырманы балалар дәптерлеріне жазып алуға тиіс (Оқушы сөзін септеу).
Сабақтың қорытындысында мұғалім: мысалы, Заттың атын білдіретін сөздер тақырыбы бойынша: 1) сөйлемде бір сөз бірнеше түрге енеді, 2) мұнда оған бір - неше сұрақ қойылады, 3) ол сөздер түрлі формада болғанда да заттық қасиетінен айырылмайды, 4) олар зат - тың атын білдіреді, 5) ол сөздерге кім, кімдер, нелер? деген сұраулар қойылады деген сияқты тұрғыда тұжырым жасайды.
Сабақтың әр бөлімі әр түрлі дәрежеде ұйымдастырылады. Мысалы, үй тапсырмасын мұғалім толық және і ш і н а р а тексеруі мүмкін. Егер оқушылар үйге берілген жаттығуды түгел оқып, қалай орындағандарына тү-сінік беріп шықса, толық тексеру, ал кейбір маңызды сөздерді немесе сөйлемдерді ғана іріктеп оқытып, талдатса, ішінара тексеру іске асады. Сонымен қатар тек - серу жалпы және жеке де болады. Алғашқысында оқу-шылардан түгел сұралады. Ал жеке тексеруде оқушы мұғалімге дәптерін береді. Мұғалім оның ішінен бір сөзді немесе сөйлемді таңдап алады да, оқушыға жаздырады, талдатады т. б.
Жаңа материал мұғалімнің түсіндіру әдісі арқылы да, әңгіме әдісі арқылы да өткізіле береді. Бастауыш мектеп жасындағы балалар үшін әсіресе әңгіме әдісі пайдалырақ. Әңгімелесу барысында сұрақ-жауап қолда-нылады. Қойылған сұрақтарға қарай, балалар кітаптағы ережені оқымас бұрын өздері қорытынды шығаруға талаптанатындай жағдай жасалады. Мысалы, Заттың сынын білдіретін сөздер тақырыбын етпес бұрын оқу - шылар өздері заттың атын білдіретін бірнеше сөз ойлан, тауып жазады: үй, класс, тақта, қар т. б. Сонан кейін қандай сұрағына жауап беретін қосымша сөздер ойлап табады: Класс қандай? Класс жарық т. с. с.
Үйге берілетін тапсырмада балалардың белсенділігін, өздіктерінен орындай алу қабілетін жетілдіру мақсаты қөзделуге тиіс. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.