Аралас экономиканың мазмұны мен белгілері

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 14 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе3

1 Негізгі бөлім4

1. 1 Аралас экономика4

1. 2 Аралас экономиканың мазмұны мен белгілері9

1. 3 Қазақстандағы аралас экономика және оның ерекшеліктері11

Қорытынды14

Пайдаланылған әдебиеттер15

Кіріспе

Бүгінде нарықтық, командалық немесе дәстүрлі экономикасы ғана бар елдер жоқ. Кез-келген заманауи экономикада нарықтық және жоспарлы экономика элементтері, сонымен қатар әр елде дәстүрлі экономиканың қалдықтары сақталған.

Нарықтық экономиканың пайда болуымен және дамуымен әлемнің көптеген елдері осы уақытқа дейін қолданыстағы экономикалық жүйелердің ешқайсысы оған қойылатын талаптарға сай келмейтіні туралы қорытындыға келді. Осылайша, әр түрлі елдердің экономикасын дамыту үшін жаңа жағдай туғызып, жағдайдың айтарлықтай өзгеруі мүмкін, жаңа жүйе қажет болды. Басқа екі экономикалық жүйенің белгілерін біріктіретін аралас экономика берілген тапсырманы табысты шешеді. Аралас экономикалық жүйені қолдана отырып, әрбір мемлекет тек жеке-жеке дамиды, өйткені ол өзі басқа экономикалық жүйелердің ерекшеліктерін таңдайды.

Қазақстан Республикасының саяси тәуелсіздігі оның алдына экономикалық дербестік міндетін қойып отыр. Қазір әлемде мулдем дербес экономика жоқ. Қазір дамыған өндірістік күштер тұсында түрлі мемлекеттердің шаруашылық жүргізудегі қандай да бір дербестігі шартты түрде. Жапония немесе АҚШ сияқты елдердің өздері ең болмағанда шикізат немесе капитал нарығына тәуелді.

Аталып өткендерді ескерсек, әңгіме негізгі тауарлар елдің өз ішінде өндіріліп, мемлекеттің экономикалық дамуы басқа ел басшыларының еркі мен құлқына тәуелді болмайтын дербестік жайында. Қазақстанның мұндай дербес экономикалық көтерілуі қайта жаңғырту мен елдің әрі қарай даму жолына терең теориялық негіздеу арқылы ғана іске ауы мумкін. Даму жолдарын теориялық жағынан терең негіздеу, өткен оқиғаларды ой елегінен дұрыс өткізгенде ғана мүмкін болады. Бұл тұрғыда зерттеу методологиясын айқындау қажет.

Жоғарыда айтылғандар, аралас экономиканы қалыптастыру проблемасын айқындаған қоғамдық өндіріс формаларының ауысуындағы жаңа көзқарас пен диалектиканы белгілеу проблемасын бірінші кезекке қойды.

Бұл жұмыстың мақсаты: Аралас экономиканың мазмұнын, мәнін, белгілерін ашып көрсету, Қазақстан Республикасының аралас экономикасын қалыптастырудағы қызмет ету заңдылықтарының ерекшеліктерін толық ашып көрсету.

1. 1 Аралас экономика - бұл мемлекет реттейтін жеке меншікке және еркін кәсіпкерлікке негізделген нарықтық жүйе. Экономиканың бұл түрі жеке және корпоративтік, сондай-ақ өндіріс құралдарын қоғамдық немесе мемлекеттік меншікке қамтиды.

Аралас экономика - экономиканың мемлекеттік, кооперативтік жеке меншік нысандарына негізделген шаруашылықты жүргізу жүйесі.

Аралас экономиканың негізгі ерекшеліктерінің бірі - негізінен еркін кәсіпкерлікке негізделген экономиканы ұйымдастырудың басымдықтары. Экономиканың көп секторлы саласы елдердің ұлттық және аумақтық сипаттамаларына тәуелді көптеген тең секторлардың болуын болжайды. Мемлекет ұйымдастырушының рөлін атқарады, бірақ экономикаға елеулі әсер етпейді. Ол кіші, орта және ірі кәсіпорындардың қызметін үйлестіріп, отандық өндірісті қорғауға және еркін бәсекелестікті қамтамасыз етуге тиіс.

Әлемде Аралас экономиканың бірнеше типі қалыптасқан:

өнеркәсібі дамыған АҚШ, Ұлыбритания, ФРГ, Жапония, Франция сияқты елдер постиндустриалдық Аралас экономикаға ауысуда;

Шығыс Еуропа және ТМД елдері мемл. қоғамдық құрылыстан постсоциалистік аралас қоғамға ауысуда. Бұл елдердегі түрлі нұсқадағы нарықтық экономикаға ауысу оның даму дәрежесін әр түрлі қалыптастырып отыр;

Оңтүстік-Шығыс Азия елдерінде жаңа индустриялық Аралас экономиканың даму процесі жүруде және олардағы капитал нарығында мемл. бақылаудың икемді формалары, өнеркәсіптің жаңа салалары дамып өркендеуде;

Үндістандағы нарықтық өзгерістер Аралас экономикада өзіндік ұлттық ерекшеліктер болатындығын көрсетті. Бұл елде инвестициялық жоспарлау мен оны ұтымды орналастыру арқылы мемл. меншіктің алуан түрлі нысандары пайда болуда. Бірақ капитал нарығы мен мемл. кәсіпорындар бәсекелестігінің нашар дамуы ойдағыдай тиімділікке жеткізе қойған жоқ.

Латын Америкасы елдерінде жекешелендіру қарқынына қарамастан мемлекеттік экономикаға араласуы, макротұрақтандыру тиімділігін өсіріп, белсенді әлеуметтік саясат жүргізу үстемдік алуда.

Аралас экономика әр түрлі меншік нысандарына негізделіп, олардың өзара қарым-қатынасы мен ықпалдасуына негізделеді. Елдің әлеум. -экон. дамуын жеке меншік пен мемлекеттік меншік арасындағы қарым-қатынас, кәсіпорындарды мемлекет меншігінен алу және жекешелендіру процестері жеделдетеді. Дамыған елдерде көп нысанды Аралас экономика сипаты басым және онда жеке меншік, мемлекеттік меншік нысандарымен қатар муниципиалдық, кооперативтік, жалгерлік меншік түрлері де дамыған. Аталған Аралас экономика түрлері аймақтық, ұлттық және жергілікті жағдайларды, халықтың әр түрлі әлеум. топтарының мүмкіндіктері мен мүдделерін ескеру үшін аса маңызды. Мұндай меншік түрлерінің Қазақстанда қалыптасып дамуы ел ерекшеліктері мен үрдістеріне сай нарықтық экономиканы байытып, оның икемділігін бірте-бірте арттыруда. Қазақстанда жарғылық капиталы біріккен кәсіпорындар, акционерлік қоғамдар да бар. Соның әсерінен шетелдік және мемлекетаралық меншік түрлері дамуда. Аралас экономиканың басты мақсаты - өндіріс пен байналыс жүйесінде, ғылыми-техникалық, инвестициялық және сервистік салаларда дүние жүзі қауымдастық құрылымына ену. Аралас экономиканың экономикалық стратегиясына кәсіпкерлік пен жеке адамдардың еңбек белсенділігін арттыру және ынталандыру жатады.

Аралас экономиканың қалыптасу тегін алатын шын мәніндегі алғы шарттар. Қазіргі өндірістің шындығы мынада: қоғамдық өнім бірлескен еңбектің нәтижесі деп айтуға болады. Алайда, экономикалық әдебиеттерде өзге пікірлер бар. Осылардың ішінде тікелей қоғамдық өнім деген категория ретінде ұсынды. Мұны В. Н. Черковец былай жазады: «… егер капитализмнің бастапқы түрі тауар дегенге ұқсастық іздесек, онда мұндай түр тікелей қоғамдық өнім болады…» Оның бойында қоғамдық өнімге тән белгілері мен қасиеттері болғанымен, қазіргі өндіріс кен ондағы қатынастар еңбек өнімін тікелей қоғамдық өнім деп сипаттау дәрежесіне жеткен жоқ.

Ірі кәсіпорындарға бірлескен еңбекпен өндірілген өнім шын өмірде тауар болып көрінеді, бірақ өндіру сипатына қарай ол қоғамдық өнім, осымен байланысты оның белгілі қасиеттері бар.

Ғылыми әдебиеттерде әртүрлі бағыттардың дамуын көрсететінін материалдар көп. Мысалы, В. М. Андреевтің оцынша тікелей қоғамдық өнімнің екі қасиеті болады: қоғамдық пайдалылығы және қоғамдық еңбек сыйымдылығы.

Қоғамда өндірілген өнімге белгілі қатынастар жолсерік жасайды. Бұл өндірушілердегі артық өнім және басқалардың оларға қажеттілігі айырбас түріндегі айналысты тудырады. Айналыс тұрақты болып, құндық қатынастарды қалыптастырады. Құн - еңбек өнімнің факторы ретінде тауар түрінде көрінеді, бірақ ол табиғатынан берілген қасиет емес, белгілі қатынастар нәтижесінде пайда болып, осы себепті тек ол тауар болады. Құн болмаған жерде тауар айырбасы тумайды, эквивалентті айырбас жоқ, құнсыз тауар, тауарлы қатынастар болмайды.

Еңбек өнімнің бір қасиеті өнімнің заттық жағына тән қасиеттерді сипаттаса, екіншісі өнім өндіруге байланысты қатынастарды білдіреді, бұл қатынастардың мәнді белгілерін сипаттайды. Ұжымдық өндірісте де осылай болады: оған тән өндірістік қатынастар еңбек өнімі қозғалысына басты белгілерді енгізеді, осыған сәйкес соңғысының түрін анықтайды.

Жоспарлық тарихи және қисынды категория ретінде тауарға қарсы. Ол тауарлық қарама-қарсы болып дамиды. Бұл түсініктер құбылыстың әртүрлі деңгеиін білдіреді. Олар бір текті ұғымдар емес. Бізді неше жоспарлықты құнмен салыстыруға болады. Келісушілік- сандық сәикестіліктіорнату, мұнда қайбір өнімнің тұтыну пайдалылығы қоғамдық жеке ада немесе өндірістің қажеттілігіне сәйкес өндіріледі. Бұд термин ұжымдық өндіріс тұсындағы өнімнің қоғамдық түрін толық сипоттайды. Мұнда ұжжымдық өндірістегі еңбек өнімінің қоғамдық түрі көрінетін қоғамдық өндірістің маменттері бар.

Қазіргі эканомиканың жоспарлылық сипатына белгілі экономист Дж. Гэлбрейт те көңіл аударған. Ол былай деп жазады: «Бірақ шынында біздің экономикалық жүйеміз, мейлі ол қандай идеологиялық шымылдықпен жасырылса да негізінен жоспарлы экономиканы береді. Мұны қазіргі жапон өнеркәсібінің жасалуын суреттеген Ч. Макмиллан да жазған еді. Осымен қатар әдебиеттерде жоспарлықтың мәні мен мазмұнының ара қатынасы айтылады.

Жоспарлықтың категориялар жүйесінің бастапқы мәндік қатынастары ретінде мазмұны жоқ. Сондықтан жоспарлықтың өзіндік мазмұны бар деген көзқарас проблема шеңберін тарылтады, оның туынды белгілерін ашады.

Теория мәселесінде жоспарлықтың құбылыстық мәні ретіндегі мазмұнына қарамай, оның алғашқы себебін, жасайтын негізін, көріну түрлерін, олардың өзгешеліктерімен қарама - қайшылықтарын ашып, ұжымдық өндірістің мәнінің дамуын қарастыруы керек.

Көрсетілген проблеммалар - жоспарлықты ұжымдық өндірістің бастапқы түрі ретінде танып білудегі ең басты проблеммаларды, принципті шешу жоспарлылық ұғымының ішкі қайшылықтарын көрсету арқылы, диалектикалық материализм принциптерін шығармашылықпен қолданумен жүреді.

Экономикалық әдебиеттерде жоспарлылықтың екі анықтамасы кеңінен таралған. Біреулері жоспарлылықты қоғамдықөндірісті саналы түрде реттеу деп есептейді. Басқалары мұны барлық экономикалық процесстердегі қоғамдық өндіріске қатысушылардың қызметін келістіру дейді. Принципті тұрғыдан екінші анықтаманың біріншіден айырмашылығы аз, өйткені келістіру саналы реттеуді қажет етеді. Келтірілген жоспарлылық түсінігі туралы қоғамдық қызметтерінің барлық жағын жоспарлау үшін жасалған, ол жоспарлықты көрсетпейді. Ғимараттар, үйлер, технология, бойынша бірнеше айдың орнына 10-15 жыл салынса, жеміс - жидек сақтайтын орындағы көкөністердің бұзылуы сияқты, жоспарлылық та бұзылады. Өндіріс технологиясына сәйкес тұтынуға түскен әзір өнімдер ғана жоспарлылық қатынастарды білдіреді. Жоспарлылықтың өзге анықтамаларының мәнін көрсетпейді, олар ұғымның өзгерген түрлері. Өнімді жасау процесіне тек материалдық заттар қатысып қоймай, сонымен қатар бұл еңбек процесіне жұмысшылар пайдалану тәсілі де қатысады. Сырттай бұл өндіріс факторларының сандық ара қатынасы болады, осы ара қатынастар, келісулер, үйлестірулер арқылы жүреді. Соңғысы материалдық - заттық факторды қоғам мүшелері тұтынатын әзір бұйымға айналдыру үшін қажет.

Жоспарлылық - тікелей қоғамдық еңбек әрекетінің, оның өндірістік әрекетінің нәтижесі. Жоспарлылық жүзеге асырылуы мен асырылмауы бірлескен немесе тікелей қоғамдастырылған еңбектің тікелей қоғамдық еңбекке айналған нәтижесінен көрінеді. Кез келген бірлескен еңбек тікелей қоғамдық еңбек емес.

Қоғамдық өндірісте жеке - дара жұмыс күшінің шығыны бастапқы кезінен - ақ жұмысты қоғамдық бөлу болып көрінеді, әрбіреуі түрлі өнімнің белгілі бір бөлігін өндіреді. Бұл жағдайда қоғам мүшелерінің қандай да бір қажетін өтейтін өнім тікелей қоғамдастырылған еңбектің нәтижесі ретінде тікелей қоғамдық өнім болуы және болмауы да мүмкін.

«Тікелей қоғамдастырылған өнімді тікелей қоғамдықпен салыстыруға болмайды. Олар іштей байланысты болғанымен, социалистік еңбектің түрлі сипаттары. »

Айтылғандардан шығатыны: тікелей қоғамдық өндіріс және тікелей қоғамдастырылған еңбек бірлігінің қайшылығы, жоспарлылықтың негізін қалайды, ол тек ұжымдық өндірістің негізгісі.

Жоспарлылық - тікелей қоғамдық еңбектің білдіретін жоспарлылықтың бұл қасиеті, оның тікелей қоғамдық еңбекпен және өнімдегі бірлескен еңбекпен дами алатын мүмкіндігі бар екендігін көрсетеді. Тікелей қоғамдық еңбек өткізу көлемін ұлғайтып немесе кеміте алады, яғни сандық жағынан өзгертеді, бірақ мәні бұрынғысынша қалады. Ұжымдық өндіріс күрделілігіне қарай сипаты мен мазмұны өзгеретін әртүрлі еңбектермен жүргендіктен оларды уақытпен өлшеу асығыстау.

Жоспарлылық - ұжымдық өндірістің мәндік қатынасы ретінде «жалаңаш» күйде емес, басқа түрде көрінетін әрекет. Осыны көрсете келіп К. Маркс: « заттардың көріну түрімен мәні тікелей сәйкес келсе, онда кез келген ғылым артық болар еді. », - деп жазды.

Жоспарлылық мәнді құбылыс ретінде пайда болып, белгілі бір түрде көрінеді, өйткені, «Түр мәнді. Мән түрленгенә түрдің даму процесі объективті және олардың дамуы біздің мұны білуімізді қажет етпейді. Түрдің дамуы тарихи сипатта болады, өйткені өндіргіш күштердің өркендеуі қатынастарды өзгертеді, осыған сәйкес мәнді білдіретін түрлері өзгеше.

Жоспарлылықтың алғашқы көрінісі қарапайым, мұнда еңбекшілердің әртүрлі қызметтері мен жұмыс салалары келісімді. Машиналардың және ірі өнеркәсіптің пайда болуы түпкі өнімді мысалы машина өндіріс процесін үйлестіруді қажет етеді. Соңғысы белгілі детальдардың саны мен сапасының болуына қатаң қарайды. Демек, барлық цехтар, участоктар жинақтау цехына белгілі деталь бөлшектерін жеткізулері тиіс.

Реттеу капитал дамуының бастапқы кезінде тек өндіріс процесін қамтиды. Өндірістің басқа мәселелері не өндіру, қанша және қашан өндіруді капиталистер құн заңына сәйкес шешіп отырады. Осыған сәйкес жоспарлылық та өндірістің капитал заңына бағынады. Алайда өзінің даму барысында өндірісті өркендетпесе, капитал өздігінен капитал бола алмас еді. Капиталдың дамуы соңынан өндіріс көлемін шоғырландыру арқылы және жаңа шаруашылық салаларын енгізу арқылы ұлғайтты. Бұл әсіресе, капиталистік өндіріске тән материалдық - техникалық базасын, капиталдың еркін бәсекесінің монополистік капитализмге айналуынан анық көрінеді тірі еңбек пен материалдық шығындарды белгілейді. Мұнда жалпы шығындар емес, өнім өндірушілерге тапсырылған белгілі шектеулі шығындарды есептейді. Осылай әртүрлі шаруашылық қызметтер жасалады.

Еңбек өнімін өндіру процесі үнемі қайталанып, өндірушілердің алдын ала оны өндіруге кететін шығындарды білуіне жағдай туғызады. Экономикалық тәжірибенің негізінде алдын ала бір өнімге, тіпті барлығына кететін еңбек және материалдық шығындарды белгілейді.

Нормалау - жоспарлылық дамуының тарихи түрінің қажетті элементі. Жоспар қоғамға қажеттіліктер мен ресурстарды нормативтер арқылы белгілейді. Мұнсыз ешқандай жоспар ғылыми негізделмейді.

Ұжымдық өндірістердегі жоспарлы қатынастардың басты буыны - есеп пен бақылау. Ұжымдық басты - буыны есеп пен бақылау. Ұжымдық өндірісжағдайында өнімдерді жасау әр-түрлі еңбек ресурстары арқылы жүреді, олардың сипаты мен күрделілігі түрліше. Ұжымдық өндірістегі еңбек процесі, ол жұмысшылардың қабілеттері мен шеберліктеріне, оларға әсер ететін машиналардың өнімдік техникалық рапамет3р3не байланысты. Бұл құбылыстаробъективті түрде келістіруді қалайды, бірақ өздері оны істей алмайды. Белгілі бір өндірістің ішінде жұмысшы топтарының немесе жекеленген адамдардың қызыметтері айырбасын тепе - теңдестіруді қамтамасыз ететін үйлестіруді жүзеге асыру үшін есеп пен бақылау қажет.

Есеп пен бақылау өндірістік процестерді айырбас және бөлу қатынастарын үйлестірудегі нышандардың қызметінен бастау алады. Шаруашылықты жүргізушілердің қызметінің нәтижесі ретінде есеп пен бақылау үйлестіруде сыртқы нәрселер сияқты. Алайда бақылау және есеп ұжымдық өндіріске тән нәрсе. Тап осы күйінде олар ұжымдық өндірістің қажетті элементі. Есеп пен бақылау жоспарлылық құбылыстың табиғатына тән. Оларды пайдалану әр түрлі тарихи формадағы ұжымдық өндіріс үшін өмірлік қажеттілік.

Аралас экономиканың алғашқы көрінісі - экономика реттеудің мемлекеттің араласуы. Бүл ең алдымен мемлекеттің экономикалық қызметінің күшеюінен көрінеді. Бұған сұранысты ынталандыру, салықты реттеу арқылы инвестицияны ынталандыру, амортизацияны жылдамдату және т. б. шаралар кіреді. Аралас экономикаға тән белгінің бірі- мемлекетпен бизнестің өзара байланысы. Бірақ мұнда басқа да көптеген аралық буындар мен элементтер бар, ол әртүрлі өнеркәсіп, сауда, саяси таптардың мүддесін білдіріп, қоғамдық өндірісті біртұтас өзара байланыстың түрлері мен саяси лоббизм жолымен реттеуге қатысады.

Аралас экономиканың басты белгісі- мемлекеттік меншік. Айталық, жеке сектордың қорынан бәрі келе бермейді, бұл әсіресе темір жол транспортына, атом энергетикасында, космостық техникада игеруде ерекше білінеді. Қазіргі өндірістің бұл саласы тек үлкен көлемде ақша қаржыларын талап етіп қана қоймай, сонымен қатар қоғамның барлық күш жігерін қажет етеді. Олар өз кезегінде шаруашылықтың басқа салаларына айтарлықтай тікелей ықпал жасайды.

Мемлекеттік меншіктің пайда болуы- тауар қатынастарында жаңа лептің, ұжымдық меншіктің түрі олардың негізі болып, басқа түрлерінің пайда болуына әсер етеді. Аралас экономиканың маңызды бір белгісі құндық және жоспарлылық тұтқалар арқылы реттеу. Оларды қолдану басқарудың мемлекеттік және басқа да органдарда жүреді, бұлар кеңістік және консультация немесе зерттеу сипатында болады. өнеркәсіп органдарын сәйкестендіретін мемлекеттік жоспарлау органдары Жапониядағы индустриялды құрылысының кеңесі сияқты стратегиялық жоспарлау принципі негізінде “тұрақтандыру саясатына, салық, ақша және сауда құралдары экономикалық белсенділікті реттеу үшін қолданылуы”.

Жапония аталған шаралардан басқаларын да жүргізеді. Олар: “бүкіл экономика үшін ұзақ мерзімді индустриалдық құрылымды жан-жақты жасайды. Бұл құрылымдар әлем экономикасында әрекет ететін нарықтық күштермен анықталады”. Жапонияның, мысалы, индустриялдық дамуы жоғары және постиндустриалдық жағдайына көшуі анығырақ болған сайын экономикада жоспарлылық та жоғары болады. Әр түрлі мемлекеттік құрылымдарда олар түрлі көріністер табады .

Аралас экономиканыі мәнді бір сипаты- микро-макро деңгейіндегі экономикалық процестерді ұйымдастырудың, басқарудың рөлінің артуы. Ұйымдастыру қатынастары рөлінің артуы тек қана техникалық себептерден емес, алдымен экономикалық процестердің салдарынан болады. Қарастырып отырған аралас экономиканың белгілерінің тағы бір жағы жекешеленген кәсіпорындардың трест, концернге, диверсификацияланған кәсіпорындарға, фирмаларға ауысуы. Олар микро деңгейдегі ұйымдастыру мен басқару қызметін түбірінен өзгертеді. Ірі кәсіпорындардың көлемі, олардың өндірістік тұтынуы, транспорттық және ақпарат мүмкіндіктеріне қарап өкім шығаруы- бәрі баға белгілеуге, сұранысты, ұсынысты бақылауға, нарықтық берекетсіздігін жоюға жағдай жасайды, еркін бәсеке дәуіріне тән қиындықтарды жеңуге көмектеседі.

1. 2 Аралас экономиканың мазмұны мен белгілері

Қазіргі қоғам дамуының объективтік процестерін талдау мынаны білдіреді: қазіргі экономикалық құрылыс-аралас экономиканы сипаттайды, ол бұрынғының қойнауында туған қоғамдық шаруашылықты жүргізудің жаңа түрі. Тек сыртқы көрініс түрі тауарлы ұжымдық қатынастардың бар екенін көрсетті, сөйтіп экономист ғалымдарды аралас экономика туралы айтуға мәжбүр етті, содан кейін теория жасауға кірісті. Қоғамдық шаруашылықты жүргізудің екі түрі, аралас экономиканың тарихи алғы шарттары еді. Сондықтан аралас экономикашын өмірдегі қатынастардың бер жағын емес, ең терендігішын нақты қатынастарды айқындайды. Аралас экономика өзінің бойына мемлекет пен кәсіпкерлердің арасындағы қатынастарды емес, тіпті формациялар мен өндіріс арасындағы қатынастарды емес, ол бір қоғамдық өндіріс түрінің екіншісімен ауысу қатынастарын жинақтайды. Аралас экономикада ешкімді, ештеңені ешқандай қыстау, қинау, шындау жок. Мұнда табиғи эволюция табиғи жолмен, бірелері жаңадан, бұрынғылары қоғамдық өндіріс элементтерінің «ескертуімен» өзгерін, жүріп отырады. Оның отпелілігі мүндағы жаңа өндіріс әдісінің пісіпжетілуінде, бірак бұл бір өндіріс әдісінің екіншісіне өту кезеңі емес. Мұндағы процестер өте күрделі, өткен жаңа заңдылықтарды қалыптастыру бұрынғылардың модификациялануы мен жаңалануы, мәңдік қатынастарының өзгерген түрлері түралы сөз болып отыр. Бұлар жөнінде өтпелі кезенде айтуға болмайды, өйткені ол бұрынғы түрдегі процестерді өзіне қабылдамайды және адекватты материалдық -техникалық база жасалған кезге дейіндігіні қамтымайды.

Шаруашылықты жүргізудің жаңа түрінің қалыптасуын айтқанда мынаны атап өту керек: жаңаның бәрі емес жаңаның жоғары дәрежелі, қоғамдық өндіріс түрінің біреуін басқасының ауыстыруы бұл тауарлы өндірістің заңы. Өндірістің жаңа ұжымдық түрінің ену процесі-аралас экономика. Аралас экономиканың өтпелі экономикадан айырмашылығы мынада: өтпелі экономика формациялық даму деңгейін және қайта өзгерісті ұйымдастыруды көрсетеді.

Ірі өнеркәсіпті бір сатысынан басқасына ауыстырғын өндіргіш күштердің өсуі адамзат қоғамының әлеуметтік-экономикалық дамуының қатпарларында да терең өзгерістер туғызады. Бұл процестердің белгілері Ресей ғалымдарын мынадай қорытындыға итермеледі:” Мүмкін соғыстан кейінгі тарихқа тән жалпы адамзаттық құрылымның интенсивті күшеюі, өркениеттің жаңа түріне өтудің куәсі болар. Ол экономикалық тиімділікті терең түсінгені ізгілікпен қосуға бағытталған”. Мәселенің бұл қойылысында қазіргі дүниедегі өзгерісті мәнді мойындау бар.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.