Компьтерлік окыту технологиясы
КІРІСПЕ. 3
1. КОМПЬЮТЕРЛІК ОҚЫТУ ТЕХНОЛОГИЯСЫНЫҢ ОҚУШЫЛАРҒА МАҢЫЗДЫЛЫҒЫ. 7
1.1 Компьютерлік технологияны оқыту процесінде қолдану ерекшеліктері. 10
2. ҚАЗАҚ ТІЛІ МӘТІНДЕРІН КОМПЬЮТЕРМЕН ОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕСІНІҢ ӘЛЕУМЕТТІК МӘНІ. 16
2.1 Мәтінді компьютермен оқыту әдістемесінің психофизиологиялық. 17
2.2 Мәтінді компьютермен оқыту әдістемесін дидактикалық негіздері. 18
2.3 Қазақ тілі мәтіндерін оқытатын компьютерлік бағдарламаның мазмұны. 20
1. КОМПЬЮТЕРЛІК ОҚЫТУ ТЕХНОЛОГИЯСЫНЫҢ ОҚУШЫЛАРҒА МАҢЫЗДЫЛЫҒЫ. 7
1.1 Компьютерлік технологияны оқыту процесінде қолдану ерекшеліктері. 10
2. ҚАЗАҚ ТІЛІ МӘТІНДЕРІН КОМПЬЮТЕРМЕН ОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕСІНІҢ ӘЛЕУМЕТТІК МӘНІ. 16
2.1 Мәтінді компьютермен оқыту әдістемесінің психофизиологиялық. 17
2.2 Мәтінді компьютермен оқыту әдістемесін дидактикалық негіздері. 18
2.3 Қазақ тілі мәтіндерін оқытатын компьютерлік бағдарламаның мазмұны. 20
КІРІСПЕ.
Зерттеу жұмысының өзектілігі. Қазақстан республикасының президенті Н.Ә.Назарбаев қазақстандық мектептерде мүмкіндігінше толық компьютерлендіру міндетін білім беру саласының басты мақсатының бірі деп көрсетті. Бұл мәселе елбасының 2006 жылдың наурыз айындағы қазақстандықтарға арналған Жолдауында білім беру саласының болашағы үшін маңызды фактор ретінде белгіленеді.
Қазақстан Республикасындағы оқу мен тәрбие жүйесін техникаландыру мен автоматтандыру тенденциясының болашақ қарқыны мен қадамдары іздеумен және компьютерлік жүйені оқу-тәрбие үрдісіне енгізумен тығыз байланысты. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңында қазіргі замандағы білім беру жүйесінің жаңа технологияларымен қамтамасыз етілуі міндеттелген.
Қазақ тілі Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі мәртебесін алғаннан бері мектептер аудиторияларда оқыту мәселелері терең зерттеліп, көптеген әдістемелік жаңалықтар оқыту үрдісіне енгізілді. Қазақстан Республикасының қоғамдық-әлеуметтік дамуы мен қазіргі уақыт сұранысына орай компьютерлік оқыту технолгиясының алатын орны күн өткен сайын зор.
Компьтердің кең мүмкіншіліктерінің бірі – интернет жүйесі. Мектептегі оқу пәндерін оқытуды сапалы дәрежеге көтеруге ықпал ететін интернеттегі программалардың қоры оқыту үрдісіне жаңа мүмкіндіктер жасайды. Осымен бірге оқушының жеке тұлғасын қалыптастырудағы компьютерлік оқыту технолгиясының маңыздылығы күн өткен сайын анық аңғарылуда. Қазіргі заманда ақпараттың көптігі мен жету жылдамдығы, осы мәселенің психологиялық ерекшелігі де мектеп қабырғасында, сабақта компьютерлік технологияны меңгерудің маңызы мен қажеттілігін дәлелдейді. Қазақ тілін мектепте оқытуда қатысымдық (коммуникативтік) бағытты ұстану басты мәселе болып табылады. Қатысымдық тұрғыдан ұйымдастырылған қазақ тілін оқыту үрдісінің тиімді болуы осы зерттеу жұмысында қатысымдық тұлға – мәтінді компьютер арқылы оқытумен тығыз байланысты. Өйткені компьютердің мультимедиалық мүмкіншіліктері оқушының тілін дамытуды жан-жақты басшылық жасай алады. Қазақстандық білім беру жүйесінде барлық пәндер бойынша электрондық құралдар жасалып жатқаны белгілі. Дегенмен практикадағы қолданыс барысы әлі мардымсыз екендігін республикалық басылымдардан да, мектептердегі қазақ тілін оқыту тәжірибесінен де көп байқауға болады. Зерттеу жұмысының өзектілігі осы айтылғандармен байланысты айқындалады.
Зерттеу нысаны – мектепте қазақ тілі мәтіндерін компьютермен оқыту әдістемесі.
Зерттеу жұмысының мақсаты – қазақ тілінде еркін сөйлеу мүмкіндігін арттыру үшін қатысымдық құзыреттілігі мен қазақша сөйлеу біліктілігін жетілдіріп, қазақ тіліндегі мәтіндерді компьютермен оқытудың ұтымды әдістемесін ұсыну.
Зерттеу жұмысынын міндеттері:
- қазақ тілі мәтіндерін компьютер арқылы меңгерту әдістемесінің әлеуметтік- философиялық, дидактикалық, психофизиологиялық, әдістемелік заңдылықтарын анықтау;
- қазақ тілін оқыту үрдісін компьютерлік технология арқылы жаңашаландыру;
- қазақ тілін жеделдете оқытудағы компъютердің мүмкіншіліктерін анықтау;
- оқушылардың даму деңгейіне сәйкес мәтіндер жүйесін дидактикалық тұрғыдан іріктеп, олардың мазмұнындағы дидактикалық, тәрбиелік, елтанымдық, дүниетанымдық білім ерекшеліктерін меңгерту әдістерін жүйелеу;
- қазақ тілі мәтіндерін компьютермен оқыту әдістемесінің тиімділігін эксперимент арқылы дәлелдеу.
Зерттеу жұмысының болжамы. Компьютерлік оқыту технологиясына бейімделген арнайы мәтіндерді окытуға арналған әдістеме қазақ тілін жете меңгеруге игі ықпал етеді. Мәтіндерді компьютер арқылы оқытумен байланыстыру қазақ тілін оқыту үрдісін компьютерлендіру міндетіне сай жана инновациялық әдістемелік жүйе ұсынуға мүмкіндік береді.
Зерттеудің әдістері. Зерттеу жұмысында анализ, синтез, салыстыру, салғастыру, бақылау, сұрау әдістері қолданылады.
Зерттеудің ғылыми жаңалығы.
- қазақ тілін оқыту әдістемесінде "Адам-машина" жүйесінің білім беру саласындағы ерекшеліктерін терең тану мақсатында алғаш рет әлеуметтік-философиялық, психологиялық және физиологиялық өзгерістерді компьютерді қолданумен байланыстырған психофизиологиялық факторлар анықталды;
- оқушылардың жас ерекшеліктеріне сай елтанымдық, дүниетанымдық, білімдік мақсатқа сай мәтіндер жүйесі іріктеліп, лексикалық және грамматикалық жаттығулар жүйесі жасалынды;
- қазақ тілі мәтіндерін компьютермен оқытуға арналған арнайы электрондық оқу құралы арқылы сабақ жоспары ұсынылды.
Зерттеудің теориялық маңызы.
Қазақ тілін оқыту үрдісін компьютерлендіру бағдарында анықталған әлеуметтік-философиялық, дидактикалық жене психофизиологиялық негіздер қазақ тілін оқыту теориясын жаңа ұғымдармен байытады. Мәтіннің табиғатын лингвистикалық тұрғыдан талдау мәтін теориясын меңгеруге игі ықпал етеді. Мәтінмен лексикалық және грамматикалық тұрғыдан жасалған жұмыс жүйесі әдістеме ілімінің ғылыми-теориялық негізін түсінуге септігін тигізеді.Қазақ тілін оқытудың жаңа инновациялық жүйесін енгізу интерактив әдістерді мол және тиімді қолданудың компьютерлік мүмккіншіліктерін молайтады.
Зерттеу жұмысының өзектілігі. Қазақстан республикасының президенті Н.Ә.Назарбаев қазақстандық мектептерде мүмкіндігінше толық компьютерлендіру міндетін білім беру саласының басты мақсатының бірі деп көрсетті. Бұл мәселе елбасының 2006 жылдың наурыз айындағы қазақстандықтарға арналған Жолдауында білім беру саласының болашағы үшін маңызды фактор ретінде белгіленеді.
Қазақстан Республикасындағы оқу мен тәрбие жүйесін техникаландыру мен автоматтандыру тенденциясының болашақ қарқыны мен қадамдары іздеумен және компьютерлік жүйені оқу-тәрбие үрдісіне енгізумен тығыз байланысты. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңында қазіргі замандағы білім беру жүйесінің жаңа технологияларымен қамтамасыз етілуі міндеттелген.
Қазақ тілі Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі мәртебесін алғаннан бері мектептер аудиторияларда оқыту мәселелері терең зерттеліп, көптеген әдістемелік жаңалықтар оқыту үрдісіне енгізілді. Қазақстан Республикасының қоғамдық-әлеуметтік дамуы мен қазіргі уақыт сұранысына орай компьютерлік оқыту технолгиясының алатын орны күн өткен сайын зор.
Компьтердің кең мүмкіншіліктерінің бірі – интернет жүйесі. Мектептегі оқу пәндерін оқытуды сапалы дәрежеге көтеруге ықпал ететін интернеттегі программалардың қоры оқыту үрдісіне жаңа мүмкіндіктер жасайды. Осымен бірге оқушының жеке тұлғасын қалыптастырудағы компьютерлік оқыту технолгиясының маңыздылығы күн өткен сайын анық аңғарылуда. Қазіргі заманда ақпараттың көптігі мен жету жылдамдығы, осы мәселенің психологиялық ерекшелігі де мектеп қабырғасында, сабақта компьютерлік технологияны меңгерудің маңызы мен қажеттілігін дәлелдейді. Қазақ тілін мектепте оқытуда қатысымдық (коммуникативтік) бағытты ұстану басты мәселе болып табылады. Қатысымдық тұрғыдан ұйымдастырылған қазақ тілін оқыту үрдісінің тиімді болуы осы зерттеу жұмысында қатысымдық тұлға – мәтінді компьютер арқылы оқытумен тығыз байланысты. Өйткені компьютердің мультимедиалық мүмкіншіліктері оқушының тілін дамытуды жан-жақты басшылық жасай алады. Қазақстандық білім беру жүйесінде барлық пәндер бойынша электрондық құралдар жасалып жатқаны белгілі. Дегенмен практикадағы қолданыс барысы әлі мардымсыз екендігін республикалық басылымдардан да, мектептердегі қазақ тілін оқыту тәжірибесінен де көп байқауға болады. Зерттеу жұмысының өзектілігі осы айтылғандармен байланысты айқындалады.
Зерттеу нысаны – мектепте қазақ тілі мәтіндерін компьютермен оқыту әдістемесі.
Зерттеу жұмысының мақсаты – қазақ тілінде еркін сөйлеу мүмкіндігін арттыру үшін қатысымдық құзыреттілігі мен қазақша сөйлеу біліктілігін жетілдіріп, қазақ тіліндегі мәтіндерді компьютермен оқытудың ұтымды әдістемесін ұсыну.
Зерттеу жұмысынын міндеттері:
- қазақ тілі мәтіндерін компьютер арқылы меңгерту әдістемесінің әлеуметтік- философиялық, дидактикалық, психофизиологиялық, әдістемелік заңдылықтарын анықтау;
- қазақ тілін оқыту үрдісін компьютерлік технология арқылы жаңашаландыру;
- қазақ тілін жеделдете оқытудағы компъютердің мүмкіншіліктерін анықтау;
- оқушылардың даму деңгейіне сәйкес мәтіндер жүйесін дидактикалық тұрғыдан іріктеп, олардың мазмұнындағы дидактикалық, тәрбиелік, елтанымдық, дүниетанымдық білім ерекшеліктерін меңгерту әдістерін жүйелеу;
- қазақ тілі мәтіндерін компьютермен оқыту әдістемесінің тиімділігін эксперимент арқылы дәлелдеу.
Зерттеу жұмысының болжамы. Компьютерлік оқыту технологиясына бейімделген арнайы мәтіндерді окытуға арналған әдістеме қазақ тілін жете меңгеруге игі ықпал етеді. Мәтіндерді компьютер арқылы оқытумен байланыстыру қазақ тілін оқыту үрдісін компьютерлендіру міндетіне сай жана инновациялық әдістемелік жүйе ұсынуға мүмкіндік береді.
Зерттеудің әдістері. Зерттеу жұмысында анализ, синтез, салыстыру, салғастыру, бақылау, сұрау әдістері қолданылады.
Зерттеудің ғылыми жаңалығы.
- қазақ тілін оқыту әдістемесінде "Адам-машина" жүйесінің білім беру саласындағы ерекшеліктерін терең тану мақсатында алғаш рет әлеуметтік-философиялық, психологиялық және физиологиялық өзгерістерді компьютерді қолданумен байланыстырған психофизиологиялық факторлар анықталды;
- оқушылардың жас ерекшеліктеріне сай елтанымдық, дүниетанымдық, білімдік мақсатқа сай мәтіндер жүйесі іріктеліп, лексикалық және грамматикалық жаттығулар жүйесі жасалынды;
- қазақ тілі мәтіндерін компьютермен оқытуға арналған арнайы электрондық оқу құралы арқылы сабақ жоспары ұсынылды.
Зерттеудің теориялық маңызы.
Қазақ тілін оқыту үрдісін компьютерлендіру бағдарында анықталған әлеуметтік-философиялық, дидактикалық жене психофизиологиялық негіздер қазақ тілін оқыту теориясын жаңа ұғымдармен байытады. Мәтіннің табиғатын лингвистикалық тұрғыдан талдау мәтін теориясын меңгеруге игі ықпал етеді. Мәтінмен лексикалық және грамматикалық тұрғыдан жасалған жұмыс жүйесі әдістеме ілімінің ғылыми-теориялық негізін түсінуге септігін тигізеді.Қазақ тілін оқытудың жаңа инновациялық жүйесін енгізу интерактив әдістерді мол және тиімді қолданудың компьютерлік мүмккіншіліктерін молайтады.
Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 21 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 21 бет
Таңдаулыға:
Жоспар:
Кіріспе. 3
1. Компьютерлік оқыту технологиясының оқушыларға маңыздылығы. 7
1.1 Компьютерлік технологияны оқыту процесінде қолдану 10
ерекшеліктері.
2. қазақ тілі мәтіндерін компьютермен оқыту әдістемесінің 16
әлеуметтік мәні.
2.1 Мәтінді компьютермен оқыту әдістемесінің 17
психофизиологиялық.
2.2 Мәтінді компьютермен оқыту әдістемесін дидактикалық негіздері.18
2.3 Қазақ тілі мәтіндерін оқытатын компьютерлік бағдарламаның 20
мазмұны.
Кіріспе.
Зерттеу жұмысының өзектілігі. Қазақстан республикасының президенті
Н.Ә.Назарбаев қазақстандық мектептерде мүмкіндігінше толық компьютерлендіру
міндетін білім беру саласының басты мақсатының бірі деп көрсетті. Бұл
мәселе елбасының 2006 жылдың наурыз айындағы қазақстандықтарға арналған
Жолдауында білім беру саласының болашағы үшін маңызды фактор ретінде
белгіленеді.
Қазақстан Республикасындағы оқу мен тәрбие жүйесін техникаландыру мен
автоматтандыру тенденциясының болашақ қарқыны мен қадамдары іздеумен және
компьютерлік жүйені оқу-тәрбие үрдісіне енгізумен тығыз байланысты.
Қазақстан Республикасының Білім туралы Заңында қазіргі замандағы білім
беру жүйесінің жаңа технологияларымен қамтамасыз етілуі міндеттелген.
Қазақ тілі Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі мәртебесін
алғаннан бері мектептер аудиторияларда оқыту мәселелері терең зерттеліп,
көптеген әдістемелік жаңалықтар оқыту үрдісіне енгізілді. Қазақстан
Республикасының қоғамдық-әлеуметтік дамуы мен қазіргі уақыт сұранысына орай
компьютерлік оқыту технолгиясының алатын орны күн өткен сайын зор.
Компьтердің кең мүмкіншіліктерінің бірі – интернет жүйесі. Мектептегі
оқу пәндерін оқытуды сапалы дәрежеге көтеруге ықпал ететін интернеттегі
программалардың қоры оқыту үрдісіне жаңа мүмкіндіктер жасайды. Осымен бірге
оқушының жеке тұлғасын қалыптастырудағы компьютерлік оқыту технолгиясының
маңыздылығы күн өткен сайын анық аңғарылуда. Қазіргі заманда ақпараттың
көптігі мен жету жылдамдығы, осы мәселенің психологиялық ерекшелігі де
мектеп қабырғасында, сабақта компьютерлік технологияны меңгерудің маңызы
мен қажеттілігін дәлелдейді. Қазақ тілін мектепте оқытуда қатысымдық
(коммуникативтік) бағытты ұстану басты мәселе болып табылады. Қатысымдық
тұрғыдан ұйымдастырылған қазақ тілін оқыту үрдісінің тиімді болуы осы
зерттеу жұмысында қатысымдық тұлға – мәтінді компьютер арқылы оқытумен
тығыз байланысты. Өйткені компьютердің мультимедиалық мүмкіншіліктері
оқушының тілін дамытуды жан-жақты басшылық жасай алады. Қазақстандық білім
беру жүйесінде барлық пәндер бойынша электрондық құралдар жасалып жатқаны
белгілі. Дегенмен практикадағы қолданыс барысы әлі мардымсыз екендігін
республикалық басылымдардан да, мектептердегі қазақ тілін оқыту
тәжірибесінен де көп байқауға болады. Зерттеу жұмысының өзектілігі осы
айтылғандармен байланысты айқындалады.
Зерттеу нысаны – мектепте қазақ тілі мәтіндерін компьютермен оқыту
әдістемесі.
Зерттеу жұмысының мақсаты – қазақ тілінде еркін сөйлеу мүмкіндігін
арттыру үшін қатысымдық құзыреттілігі мен қазақша сөйлеу біліктілігін
жетілдіріп, қазақ тіліндегі мәтіндерді компьютермен оқытудың ұтымды
әдістемесін ұсыну.
Зерттеу жұмысынын міндеттері:
- қазақ тілі мәтіндерін компьютер арқылы меңгерту әдістемесінің
әлеуметтік- философиялық, дидактикалық, психофизиологиялық, әдістемелік
заңдылықтарын анықтау;
- қазақ тілін оқыту үрдісін компьютерлік технология арқылы
жаңашаландыру;
- қазақ тілін жеделдете оқытудағы компъютердің мүмкіншіліктерін
анықтау;
- оқушылардың даму деңгейіне сәйкес мәтіндер жүйесін дидактикалық
тұрғыдан іріктеп, олардың мазмұнындағы дидактикалық, тәрбиелік,
елтанымдық, дүниетанымдық білім ерекшеліктерін меңгерту әдістерін
жүйелеу;
- қазақ тілі мәтіндерін компьютермен оқыту әдістемесінің тиімділігін
эксперимент арқылы дәлелдеу.
Зерттеу жұмысының болжамы. Компьютерлік оқыту технологиясына
бейімделген арнайы мәтіндерді окытуға арналған әдістеме қазақ тілін жете
меңгеруге игі ықпал етеді. Мәтіндерді компьютер арқылы оқытумен
байланыстыру қазақ тілін оқыту үрдісін компьютерлендіру міндетіне сай жана
инновациялық әдістемелік жүйе ұсынуға мүмкіндік береді.
Зерттеудің әдістері. Зерттеу жұмысында анализ, синтез, салыстыру,
салғастыру, бақылау, сұрау әдістері қолданылады.
Зерттеудің ғылыми жаңалығы.
- қазақ тілін оқыту әдістемесінде "Адам-машина" жүйесінің білім беру
саласындағы ерекшеліктерін терең тану мақсатында алғаш рет әлеуметтік-
философиялық, психологиялық және физиологиялық өзгерістерді компьютерді
қолданумен байланыстырған психофизиологиялық факторлар анықталды;
- оқушылардың жас ерекшеліктеріне сай елтанымдық, дүниетанымдық,
білімдік мақсатқа сай мәтіндер жүйесі іріктеліп, лексикалық және
грамматикалық жаттығулар жүйесі жасалынды;
- қазақ тілі мәтіндерін компьютермен оқытуға арналған арнайы
электрондық оқу құралы арқылы сабақ жоспары ұсынылды.
Зерттеудің теориялық маңызы.
Қазақ тілін оқыту үрдісін компьютерлендіру бағдарында анықталған
әлеуметтік-философиялық, дидактикалық жене психофизиологиялық негіздер
қазақ тілін оқыту теориясын жаңа ұғымдармен байытады. Мәтіннің табиғатын
лингвистикалық тұрғыдан талдау мәтін теориясын меңгеруге игі ықпал етеді.
Мәтінмен лексикалық және грамматикалық тұрғыдан жасалған жұмыс жүйесі
әдістеме ілімінің ғылыми-теориялық негізін түсінуге септігін тигізеді.Қазақ
тілін оқытудың жаңа инновациялық жүйесін енгізу интерактив әдістерді мол
және тиімді қолданудың компьютерлік мүмккіншіліктерін молайтады.
Зерттеудің практикалық манызы.
Мектепте қазақ тілін оқытуды компьютерлендіру жолдары мен оларды
ұйымдастыру амалдары қазақ тілі сабағының сапасын арттырады.
Мемлекеттік тілді оқытудың тиімді нысаны деп танылған мәтін және оны
оқытуда компьютерді қолдану әдістемесі мектепте ғана емес арнаулы, жоғары
оқу орындарында мемлекеттік тілді терең үйренуге мүмкіндік береді.
Комиьютерді қолдану барысында окушының өз бетімен білім алу дағдыларын
жетілдіру басты мақсат болғандықтан, "субъект -объект" жүйесінің өз-өзінен
ығысып, "субъект -субъект" жүйесіне көшудің оңтайлы жолы тәжірибелік
курстарды өткізуге пайдалы. Мәтін бойынша жасалатын жұмыс түрлері
лексикалық, грамматикалык, сөздік, тест арқылы топтастырылып, әдістемелік
кешен түрінде ұсынылуы оқытушыға сабаққа қажет мәселені тандап алуға жағдай
жасайды. Зерттеудің теориялық және практикалық нәтижелерін мұғалімдер оқу-
әдістемелік құрал ретінде, мектеп оқушылары қазақ тілін мемлекетгік тіл
ретінде оқып-үйренетін компьютерлік диск (СВ) түрінде дербес компьютер
құралы ретінде, жоғары оқу орындарында қазақ тілін оқыту әдістемесі курсы
бойынша студентгерге арнайы курс ретінде қолдана алады.
Зерттеу жұмысының құрылымы.
Зерттеу жұмысы кіріспеден, негізгі, қорытындыдан, пайдаланылған
әдебиеттер тізімінен тұрады.
1. Компьютерлік оқыту технологиясының оқушыларға маңыздылығы.
Компьютерлік технология - оқытудың арнайы жиынтығы мен әдістемесін,
әдісін және тәрбие құралдарын анықтайтын технологиялық-педагогикалық
процесті ұйымдастырудың ең тиімді жолы болып табылады.
Соңғы жылдары қазақ тілін оқытуда және білім беруді компьютерлендіруде
ақпараттық технология пайдалану туралы мәселеге баса назар аударылуда.
"Қазіргі ақпараттық құралдар - бұл тек спутниктік және кабельдік
телевидение, бейне және дыбыстық жүйелер, электрондық ойындар емес, сонымен
бірге тілді окытудың жаңа жүйесі, ерекшелігі және тәсілін атқаратын негізгі
бағаты болып табылады (И.Г.Гальперин).
Осы мақсатты іске асыру барысында, яғни мемлекеттік тілді оқытуда
мемлекеттік тіл кафедрасының оқытушылары пәнге деген қызығушылықты арттыру
мақсатында дәстүрден тыс әдістер мен тәсілдерді іздеуде. Өйткені
қызығушылық дегеніміз - үйренушілердің шығармашылық және ойлау қабілетін
арттыруға септігін тигізетін ынта-лылық.
Оқытушылық қызметте накты әдістемелік нысандарда, сонымен қатар
психологиялық міндеттерде осы әдістердің ерекшеліктеріне сүйенеміз.
Олар:
• оқушылардың жеке басының есте сақтау қорлары мен интеллектуалдық
белсенділігін дамыту;
• психологиялық кедергілерді меңгеру;
• практикалық сабақ кезінде оқытушы мен курсанттардың белсенділігі мен
оқыту әдісін бекіту;
Бұл үдеріс - коммуникативтік оқыту кезінде жақсы нәтижелерге қол
жеткізеді және оқушыларға кәсіби бағдарлы білім беруде тиімді амалдардын
бірі.
• тәрбиелік және психотерапиялық оқу үдерісін іске асыру.
Осындай мотивацияны арттыру үшін оқу-әдістемелік жұмыс негізгі
амалдар, тәсілдер және жаңа техникалар арқылы жүзеге асырылады.
Жаңа ақпараттық технологияларды пайдаланатын әдістер мен Интернет
секілді қазіргі тәсілдер -жеке бағдарламалық бағытта көмегін тигізеді,
курсанттардың қабілетіне қарай оқытудың дифференциациясын қамтамасыз етеді
және пәнге деген қызығушылығын арттырады.
Бүгінгі таңда адамзат өмірінде компьютердің қолданылмаған жері жоқ. Әр
салада компьютерлік технология белсенді қолданылуда, ал интерактивті
бағытта оқытушы мен курсанттарға көмекші құрал.
Психологиялық көзқарас тұрғысынан қарағанда компьютермен оқытудың
тиімділігі мол. Оқу-әдістемелік жұмысының тиімділігін, практикалық сабақтың
қызығушылығын қамтиды. Егер компьютерлік бағдарлама сауатты құрылса, онда
ол оқытушыға уақыт үнемдеуге және үиретудің кейбір тиімді сәттеріне назар
аудартуға көмегін тигізеді. Ал, курсанттар нұсқаушы - компьютердің
арқасында өздерін болашақ маман ретінде жауапкершілік сезінеді.
Компьютерлік технологияның тиімділігін арттыру үшін бағдарламада әртүрлі
жаттығулар мен ойын элементтері мен ән-музыканы қолдануға болады.
Аталмыш технология практикалық сабақты жүйелі ұйымдастыруда маңызды.
Ол әдістердің негізгі функциясы - болжамдық болып есептеледі, және негізгі
қызметі - жобалау, себебі жоғары білікті мамандарды даярлауда жалпы
мақсатты және нәтижелерді, негізгі кезендерді білім-тәрбие процесінің
тәсілдері мен ұйымдастыру формаларын жоспарлайды.
Компьютерлік технологияларға әртүрлі ғылым мен практикалық басқа
салаларының арнайы жаңа ақпараттық әдістері, тақырып бойынша лексика-
грамматикалық жаттығулар жатады.
Әсіресе үйрету технологиясында қарастырылған үйрену мен дағдылану
әрекеттерінің қалыптасуы әр сабақта қолданылады:
1. ойлау қызметін жинақтап қорыту;
2. практикалық іс-әрекет пен ойлаудың жылдамдығы;
3. ойлау мен еңбектің икемділігі және дербестігі.
Лексикалық және грамматикалық материалын сұрыптау ұстанымдары
анықталып, оны компьютерлік технология бойынша практикалық сабақта тиімді
түрде беру жолдары белгіленеді және бақылау жұмыстарын жүргізуге болады.
Мысалы:
а) сөздің жеңіл-қиындығы мәнін ескеру;
ә) сөздің тіркесу қабілеті;
б) сөздің синонимдік қасиеті;
в) сөздің мағынасын түсіну және сөйлемде дұрыс қолдану;
г) сөздің мағынасын дұрыс аудару.
Компьютерлік технология арқылы сөздерді таңдау, іріктеу мәселесімен
айналысуға және әртүрлі тапсырмаларды бақылауға болады. Оқушылар
түсініктерін кеңейтіп, сөздерді дұрыс қолдануға дағдыланады және тақырып
бойынша ойларын жеткізуге осындай компьютерлік технология пайдалы.
Бұл технологияның ерекшелігі – сөздерді есте сақтап, тез меңгеруге
және байланысты лексика-грамматикалық материалды арнайы компьютерде
дайындау қажет.
Компьютермен жұмыс істеу өте қызықты. Үлгерімі нашар оқушылардың өзі
компьютермен жұмыс істеуге қызығатын болады, өйткені кейбір жағдайда
компьютер оның білмеген жерін көрсетіп, көмекке келеді. Балалардың білім
сапасының жоғарлауына, жекелей ерекшеліктерінің ескерілуіне ықпал етеді.
Жаттығу жұмысын орындау барысында оның жауаптарына машина тура және
үздіксіз серпілісті қамтамасыз етеді. Оқушы жұмыс қарқынын өзі ажырата
білсе де, компьютер оқытудың даралығын жақсартады. Оқушы қанша қате жіберсе
де, қатені талдау мен түзетуге уақытта мол болады.
Ең алдымен компьютер оқытушыға оқушылардың өз бетінше жұмысын
ұйымдастыруына жәрдем береді. Ол үшін мынандай жаттығулар мен әдістемелік
тәсілдерді қолдану ұсынылады.
1. Сұрақ-жауап диалогы.
Оқушылар сұраққа құрылған лексика-граматикалық материалдар негізінде
сұрақтарға жауап беруі керек.
2. Таңдамалы жауаптармен жүргізілетін тапсырма. Компьютерге жауап беру
үшін оқушы ұсынылатын нұсқалардың бірін таңдауы қажет.
3. Еркін құрылған сөйлемдерді стильдік түзету.
4. Толықтыруды керек ететін жаттығулар.
Компьтер толықтыруды керек ететін сөйлем жиынтықтары мен мәтіндерді
ұсынады. Сөздерді аудару үшін көмекші құрал ретінде беріледі, немесе
компьютерұсынған жауаптардың нұсқалары ішінен қажетті сөздер мен сөз
тіркестермен толықтырылады.
5. Сөздік меңгерудегі өзін-өзі бағалауға арналған жаттығулар.
Бұл жаттығуларды орындау кезінде төмендегі нұсқалар пайдаланылады:
- сөздердің синонимдік пен антонимдік қатарын тауып алуіға көмегін
туғызады.
- граматика мен орфографияны тексеруге жаттығулар беріледі.
Соның нәтижесінде асықпай компьютермен еркін жұмыс істей отырып,
өзбетімен ойлануға дағдылануы, оқу қабілеті артып, білім нәтижесінде көз
жеткізеді. Кәсіби бағытта оқу-әдістемелік үдерісін, ой-санасын, іскерлік
қабілеті мен біліктілігін арттыруға ықпал етеді де сабаққа деген ынтасын
және белсенділігін күшейтеді.
Демек, бұл бастама біраз ізденістерді қажет ететіні сөзсіз. Әрине әр
практикалық сабақта компьютерлік технологиямен білімді жетілдіру мақсат
емес, бірақ оқу-әдістемелік жұмысында кездесетін түрлі ұйымдастыру
жұмыстарына жауапкершілікпен қарауға осы бастан бейімделу қажет.
1.1 Компьютерлік технологияны оқыту процесінде қолданылу
ерекшеліктері.
Қазіргі қазақстандық қала мектептерінің көпшілігінде дерлік
компьютерлік сыныптар, кабинеттер жабдықталған. Ал кейбір мектептерде
мультимедиялық кабинеттер білім сапасын кетеруге үлес қосып келеді. Өзге
тілді мектептерде қазақ тілін оқытуда осы даму деңгейін мүмкіндігінше
молырақ қолданылу барысын қарастыра келе, қолдан келетін әдістердің
тиімділік қол жеткізу үшін жеткілікті екенін байқадық. Соның бір мысалы
ретінде компьютердің көптеген мүмкіншіліктерінің кейбірін сипаттай отырып,
сабақта қолдану жолдарын қарастырып өтейік.
Компьютердің үлкен әрі кең мүмкіншіліктерінің бірі — ИНТЕРНЕТ жүйесі
екені белгілі. Таяу арада қазақстандық мектептерді компьютерлендірудің жаңа
деңгейінде жүзеге асырылатын бір түрі — қаламен бірге ауыл мектептерінде
тұтастай дерлік интренет жүйесіне қосу деп күтіп отыр. Осы мақсаттың
орындалуы білім беру ісін өзінен-өзі сапалы дәрежеге көтермейтіні белгілі.
Ол үшін пәндерді оқыту әдістемесін сол компьютерлік интернет жүйесіне
қосудың амалын қарастыруымыз керектігі белгілі.
Мектептегі оқу пәндерін оқытуды сапалы дәрежеге көтеруге мүкіндігі мол
деп отырған интернеттегі бағдарламалардың қоры туралы айтатын болсақ, ол
бағдарламаларды оқыту процесіне қосып алудың кейбір жолдары ғана белгілі
екенін компьютерді оқыту процесінде қолдануды зерттеген ғалымдар атап
көрсетеді.
Жалпы, ингренетті қазақ тілін оқытуда қолдану жолдарын зерттеу —
болашақтағы үлкен міндетіміз десек те, осы мәселені мақсаты мен міндеттері
туралы қысқаша таңдап өткіміз келеді. Қазақ тілін өзге тілді аудиторияда
оқытуда интернет жүйесін қолданудың тамаша үлгісі деп Қ.Қ.Қадашева,
Э.Д.Сүлейменованың интернетке қосылған қазақ тілін үйрету бағдарламасын
айтуға болады. Сонымен бірге Л.Құрышжанованың еңбегі де осы мақсатқа
лайықталған үлкен жетістіктердің бірі болып табылады. Орыс тілін компьютер
арқылы оқыту мәселелерін зерттеген ресейлік және қазақстандық әдіскерлердің
еңбектері де осы бағытта яғни тілді оқыту бағытындағы құнды қорға енетін
зерттеулер болмақ.
Интернет жүйесін қолданудың дидактикалық мақсатын мынадай түрде
белгілеуге болады деп ойлаймыз:
- қазақ тілін қазіргі кезде мемлекеттік тіл ретінде оқыту ісін дамыту
үшін қазақстандық барлық мектептерге озық және тиімділігі үлкен әдістемелік
тәжірибелерді таратудың оңай әрі тез жолын ұстану;
- қазақ тілін боашақта халықаралық тіл ретінде оқыту ісіне алғашқы
іргетастары қалау мүмкіншілігін қолға алу;
- қазақ тілін ана тілі және екінші тіл, шетел тілі ретінде оқыту
әдістемелерінің орталықтанған жүйесін жасауға жол салу.
Интернет жүйесін қолданудың нақты әдістемелік мақсатын мынадай түрде
белгілеуге болады деп ойлаймыз:
- қазақ тілін тиімділікпен оқыту әдістемесі берілген үлгілі және озық
бағдарламаларды тарату және интернет арқылы таныстыру мүмкіншілігін
пайдалану;
- қазақ тілін өзге тілді аудиторияда сапалы оқыту үшін әдіскер-
ғалымдар мен мектеп мұғалімдерінің ынтымақтастығын құру және нығайту
мүмкіншілігін қолдану;
- қазақ тілін өзге тілді аудиторияда оқыту әдістемесін педагогикалық
эксперименттен өткізу алаңын кеңейту мүкіншілігін пайдалану;
- қазақстандық мектептерде барлық пәндердің ... жалғасы
Кіріспе. 3
1. Компьютерлік оқыту технологиясының оқушыларға маңыздылығы. 7
1.1 Компьютерлік технологияны оқыту процесінде қолдану 10
ерекшеліктері.
2. қазақ тілі мәтіндерін компьютермен оқыту әдістемесінің 16
әлеуметтік мәні.
2.1 Мәтінді компьютермен оқыту әдістемесінің 17
психофизиологиялық.
2.2 Мәтінді компьютермен оқыту әдістемесін дидактикалық негіздері.18
2.3 Қазақ тілі мәтіндерін оқытатын компьютерлік бағдарламаның 20
мазмұны.
Кіріспе.
Зерттеу жұмысының өзектілігі. Қазақстан республикасының президенті
Н.Ә.Назарбаев қазақстандық мектептерде мүмкіндігінше толық компьютерлендіру
міндетін білім беру саласының басты мақсатының бірі деп көрсетті. Бұл
мәселе елбасының 2006 жылдың наурыз айындағы қазақстандықтарға арналған
Жолдауында білім беру саласының болашағы үшін маңызды фактор ретінде
белгіленеді.
Қазақстан Республикасындағы оқу мен тәрбие жүйесін техникаландыру мен
автоматтандыру тенденциясының болашақ қарқыны мен қадамдары іздеумен және
компьютерлік жүйені оқу-тәрбие үрдісіне енгізумен тығыз байланысты.
Қазақстан Республикасының Білім туралы Заңында қазіргі замандағы білім
беру жүйесінің жаңа технологияларымен қамтамасыз етілуі міндеттелген.
Қазақ тілі Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі мәртебесін
алғаннан бері мектептер аудиторияларда оқыту мәселелері терең зерттеліп,
көптеген әдістемелік жаңалықтар оқыту үрдісіне енгізілді. Қазақстан
Республикасының қоғамдық-әлеуметтік дамуы мен қазіргі уақыт сұранысына орай
компьютерлік оқыту технолгиясының алатын орны күн өткен сайын зор.
Компьтердің кең мүмкіншіліктерінің бірі – интернет жүйесі. Мектептегі
оқу пәндерін оқытуды сапалы дәрежеге көтеруге ықпал ететін интернеттегі
программалардың қоры оқыту үрдісіне жаңа мүмкіндіктер жасайды. Осымен бірге
оқушының жеке тұлғасын қалыптастырудағы компьютерлік оқыту технолгиясының
маңыздылығы күн өткен сайын анық аңғарылуда. Қазіргі заманда ақпараттың
көптігі мен жету жылдамдығы, осы мәселенің психологиялық ерекшелігі де
мектеп қабырғасында, сабақта компьютерлік технологияны меңгерудің маңызы
мен қажеттілігін дәлелдейді. Қазақ тілін мектепте оқытуда қатысымдық
(коммуникативтік) бағытты ұстану басты мәселе болып табылады. Қатысымдық
тұрғыдан ұйымдастырылған қазақ тілін оқыту үрдісінің тиімді болуы осы
зерттеу жұмысында қатысымдық тұлға – мәтінді компьютер арқылы оқытумен
тығыз байланысты. Өйткені компьютердің мультимедиалық мүмкіншіліктері
оқушының тілін дамытуды жан-жақты басшылық жасай алады. Қазақстандық білім
беру жүйесінде барлық пәндер бойынша электрондық құралдар жасалып жатқаны
белгілі. Дегенмен практикадағы қолданыс барысы әлі мардымсыз екендігін
республикалық басылымдардан да, мектептердегі қазақ тілін оқыту
тәжірибесінен де көп байқауға болады. Зерттеу жұмысының өзектілігі осы
айтылғандармен байланысты айқындалады.
Зерттеу нысаны – мектепте қазақ тілі мәтіндерін компьютермен оқыту
әдістемесі.
Зерттеу жұмысының мақсаты – қазақ тілінде еркін сөйлеу мүмкіндігін
арттыру үшін қатысымдық құзыреттілігі мен қазақша сөйлеу біліктілігін
жетілдіріп, қазақ тіліндегі мәтіндерді компьютермен оқытудың ұтымды
әдістемесін ұсыну.
Зерттеу жұмысынын міндеттері:
- қазақ тілі мәтіндерін компьютер арқылы меңгерту әдістемесінің
әлеуметтік- философиялық, дидактикалық, психофизиологиялық, әдістемелік
заңдылықтарын анықтау;
- қазақ тілін оқыту үрдісін компьютерлік технология арқылы
жаңашаландыру;
- қазақ тілін жеделдете оқытудағы компъютердің мүмкіншіліктерін
анықтау;
- оқушылардың даму деңгейіне сәйкес мәтіндер жүйесін дидактикалық
тұрғыдан іріктеп, олардың мазмұнындағы дидактикалық, тәрбиелік,
елтанымдық, дүниетанымдық білім ерекшеліктерін меңгерту әдістерін
жүйелеу;
- қазақ тілі мәтіндерін компьютермен оқыту әдістемесінің тиімділігін
эксперимент арқылы дәлелдеу.
Зерттеу жұмысының болжамы. Компьютерлік оқыту технологиясына
бейімделген арнайы мәтіндерді окытуға арналған әдістеме қазақ тілін жете
меңгеруге игі ықпал етеді. Мәтіндерді компьютер арқылы оқытумен
байланыстыру қазақ тілін оқыту үрдісін компьютерлендіру міндетіне сай жана
инновациялық әдістемелік жүйе ұсынуға мүмкіндік береді.
Зерттеудің әдістері. Зерттеу жұмысында анализ, синтез, салыстыру,
салғастыру, бақылау, сұрау әдістері қолданылады.
Зерттеудің ғылыми жаңалығы.
- қазақ тілін оқыту әдістемесінде "Адам-машина" жүйесінің білім беру
саласындағы ерекшеліктерін терең тану мақсатында алғаш рет әлеуметтік-
философиялық, психологиялық және физиологиялық өзгерістерді компьютерді
қолданумен байланыстырған психофизиологиялық факторлар анықталды;
- оқушылардың жас ерекшеліктеріне сай елтанымдық, дүниетанымдық,
білімдік мақсатқа сай мәтіндер жүйесі іріктеліп, лексикалық және
грамматикалық жаттығулар жүйесі жасалынды;
- қазақ тілі мәтіндерін компьютермен оқытуға арналған арнайы
электрондық оқу құралы арқылы сабақ жоспары ұсынылды.
Зерттеудің теориялық маңызы.
Қазақ тілін оқыту үрдісін компьютерлендіру бағдарында анықталған
әлеуметтік-философиялық, дидактикалық жене психофизиологиялық негіздер
қазақ тілін оқыту теориясын жаңа ұғымдармен байытады. Мәтіннің табиғатын
лингвистикалық тұрғыдан талдау мәтін теориясын меңгеруге игі ықпал етеді.
Мәтінмен лексикалық және грамматикалық тұрғыдан жасалған жұмыс жүйесі
әдістеме ілімінің ғылыми-теориялық негізін түсінуге септігін тигізеді.Қазақ
тілін оқытудың жаңа инновациялық жүйесін енгізу интерактив әдістерді мол
және тиімді қолданудың компьютерлік мүмккіншіліктерін молайтады.
Зерттеудің практикалық манызы.
Мектепте қазақ тілін оқытуды компьютерлендіру жолдары мен оларды
ұйымдастыру амалдары қазақ тілі сабағының сапасын арттырады.
Мемлекеттік тілді оқытудың тиімді нысаны деп танылған мәтін және оны
оқытуда компьютерді қолдану әдістемесі мектепте ғана емес арнаулы, жоғары
оқу орындарында мемлекеттік тілді терең үйренуге мүмкіндік береді.
Комиьютерді қолдану барысында окушының өз бетімен білім алу дағдыларын
жетілдіру басты мақсат болғандықтан, "субъект -объект" жүйесінің өз-өзінен
ығысып, "субъект -субъект" жүйесіне көшудің оңтайлы жолы тәжірибелік
курстарды өткізуге пайдалы. Мәтін бойынша жасалатын жұмыс түрлері
лексикалық, грамматикалык, сөздік, тест арқылы топтастырылып, әдістемелік
кешен түрінде ұсынылуы оқытушыға сабаққа қажет мәселені тандап алуға жағдай
жасайды. Зерттеудің теориялық және практикалық нәтижелерін мұғалімдер оқу-
әдістемелік құрал ретінде, мектеп оқушылары қазақ тілін мемлекетгік тіл
ретінде оқып-үйренетін компьютерлік диск (СВ) түрінде дербес компьютер
құралы ретінде, жоғары оқу орындарында қазақ тілін оқыту әдістемесі курсы
бойынша студентгерге арнайы курс ретінде қолдана алады.
Зерттеу жұмысының құрылымы.
Зерттеу жұмысы кіріспеден, негізгі, қорытындыдан, пайдаланылған
әдебиеттер тізімінен тұрады.
1. Компьютерлік оқыту технологиясының оқушыларға маңыздылығы.
Компьютерлік технология - оқытудың арнайы жиынтығы мен әдістемесін,
әдісін және тәрбие құралдарын анықтайтын технологиялық-педагогикалық
процесті ұйымдастырудың ең тиімді жолы болып табылады.
Соңғы жылдары қазақ тілін оқытуда және білім беруді компьютерлендіруде
ақпараттық технология пайдалану туралы мәселеге баса назар аударылуда.
"Қазіргі ақпараттық құралдар - бұл тек спутниктік және кабельдік
телевидение, бейне және дыбыстық жүйелер, электрондық ойындар емес, сонымен
бірге тілді окытудың жаңа жүйесі, ерекшелігі және тәсілін атқаратын негізгі
бағаты болып табылады (И.Г.Гальперин).
Осы мақсатты іске асыру барысында, яғни мемлекеттік тілді оқытуда
мемлекеттік тіл кафедрасының оқытушылары пәнге деген қызығушылықты арттыру
мақсатында дәстүрден тыс әдістер мен тәсілдерді іздеуде. Өйткені
қызығушылық дегеніміз - үйренушілердің шығармашылық және ойлау қабілетін
арттыруға септігін тигізетін ынта-лылық.
Оқытушылық қызметте накты әдістемелік нысандарда, сонымен қатар
психологиялық міндеттерде осы әдістердің ерекшеліктеріне сүйенеміз.
Олар:
• оқушылардың жеке басының есте сақтау қорлары мен интеллектуалдық
белсенділігін дамыту;
• психологиялық кедергілерді меңгеру;
• практикалық сабақ кезінде оқытушы мен курсанттардың белсенділігі мен
оқыту әдісін бекіту;
Бұл үдеріс - коммуникативтік оқыту кезінде жақсы нәтижелерге қол
жеткізеді және оқушыларға кәсіби бағдарлы білім беруде тиімді амалдардын
бірі.
• тәрбиелік және психотерапиялық оқу үдерісін іске асыру.
Осындай мотивацияны арттыру үшін оқу-әдістемелік жұмыс негізгі
амалдар, тәсілдер және жаңа техникалар арқылы жүзеге асырылады.
Жаңа ақпараттық технологияларды пайдаланатын әдістер мен Интернет
секілді қазіргі тәсілдер -жеке бағдарламалық бағытта көмегін тигізеді,
курсанттардың қабілетіне қарай оқытудың дифференциациясын қамтамасыз етеді
және пәнге деген қызығушылығын арттырады.
Бүгінгі таңда адамзат өмірінде компьютердің қолданылмаған жері жоқ. Әр
салада компьютерлік технология белсенді қолданылуда, ал интерактивті
бағытта оқытушы мен курсанттарға көмекші құрал.
Психологиялық көзқарас тұрғысынан қарағанда компьютермен оқытудың
тиімділігі мол. Оқу-әдістемелік жұмысының тиімділігін, практикалық сабақтың
қызығушылығын қамтиды. Егер компьютерлік бағдарлама сауатты құрылса, онда
ол оқытушыға уақыт үнемдеуге және үиретудің кейбір тиімді сәттеріне назар
аудартуға көмегін тигізеді. Ал, курсанттар нұсқаушы - компьютердің
арқасында өздерін болашақ маман ретінде жауапкершілік сезінеді.
Компьютерлік технологияның тиімділігін арттыру үшін бағдарламада әртүрлі
жаттығулар мен ойын элементтері мен ән-музыканы қолдануға болады.
Аталмыш технология практикалық сабақты жүйелі ұйымдастыруда маңызды.
Ол әдістердің негізгі функциясы - болжамдық болып есептеледі, және негізгі
қызметі - жобалау, себебі жоғары білікті мамандарды даярлауда жалпы
мақсатты және нәтижелерді, негізгі кезендерді білім-тәрбие процесінің
тәсілдері мен ұйымдастыру формаларын жоспарлайды.
Компьютерлік технологияларға әртүрлі ғылым мен практикалық басқа
салаларының арнайы жаңа ақпараттық әдістері, тақырып бойынша лексика-
грамматикалық жаттығулар жатады.
Әсіресе үйрету технологиясында қарастырылған үйрену мен дағдылану
әрекеттерінің қалыптасуы әр сабақта қолданылады:
1. ойлау қызметін жинақтап қорыту;
2. практикалық іс-әрекет пен ойлаудың жылдамдығы;
3. ойлау мен еңбектің икемділігі және дербестігі.
Лексикалық және грамматикалық материалын сұрыптау ұстанымдары
анықталып, оны компьютерлік технология бойынша практикалық сабақта тиімді
түрде беру жолдары белгіленеді және бақылау жұмыстарын жүргізуге болады.
Мысалы:
а) сөздің жеңіл-қиындығы мәнін ескеру;
ә) сөздің тіркесу қабілеті;
б) сөздің синонимдік қасиеті;
в) сөздің мағынасын түсіну және сөйлемде дұрыс қолдану;
г) сөздің мағынасын дұрыс аудару.
Компьютерлік технология арқылы сөздерді таңдау, іріктеу мәселесімен
айналысуға және әртүрлі тапсырмаларды бақылауға болады. Оқушылар
түсініктерін кеңейтіп, сөздерді дұрыс қолдануға дағдыланады және тақырып
бойынша ойларын жеткізуге осындай компьютерлік технология пайдалы.
Бұл технологияның ерекшелігі – сөздерді есте сақтап, тез меңгеруге
және байланысты лексика-грамматикалық материалды арнайы компьютерде
дайындау қажет.
Компьютермен жұмыс істеу өте қызықты. Үлгерімі нашар оқушылардың өзі
компьютермен жұмыс істеуге қызығатын болады, өйткені кейбір жағдайда
компьютер оның білмеген жерін көрсетіп, көмекке келеді. Балалардың білім
сапасының жоғарлауына, жекелей ерекшеліктерінің ескерілуіне ықпал етеді.
Жаттығу жұмысын орындау барысында оның жауаптарына машина тура және
үздіксіз серпілісті қамтамасыз етеді. Оқушы жұмыс қарқынын өзі ажырата
білсе де, компьютер оқытудың даралығын жақсартады. Оқушы қанша қате жіберсе
де, қатені талдау мен түзетуге уақытта мол болады.
Ең алдымен компьютер оқытушыға оқушылардың өз бетінше жұмысын
ұйымдастыруына жәрдем береді. Ол үшін мынандай жаттығулар мен әдістемелік
тәсілдерді қолдану ұсынылады.
1. Сұрақ-жауап диалогы.
Оқушылар сұраққа құрылған лексика-граматикалық материалдар негізінде
сұрақтарға жауап беруі керек.
2. Таңдамалы жауаптармен жүргізілетін тапсырма. Компьютерге жауап беру
үшін оқушы ұсынылатын нұсқалардың бірін таңдауы қажет.
3. Еркін құрылған сөйлемдерді стильдік түзету.
4. Толықтыруды керек ететін жаттығулар.
Компьтер толықтыруды керек ететін сөйлем жиынтықтары мен мәтіндерді
ұсынады. Сөздерді аудару үшін көмекші құрал ретінде беріледі, немесе
компьютерұсынған жауаптардың нұсқалары ішінен қажетті сөздер мен сөз
тіркестермен толықтырылады.
5. Сөздік меңгерудегі өзін-өзі бағалауға арналған жаттығулар.
Бұл жаттығуларды орындау кезінде төмендегі нұсқалар пайдаланылады:
- сөздердің синонимдік пен антонимдік қатарын тауып алуіға көмегін
туғызады.
- граматика мен орфографияны тексеруге жаттығулар беріледі.
Соның нәтижесінде асықпай компьютермен еркін жұмыс істей отырып,
өзбетімен ойлануға дағдылануы, оқу қабілеті артып, білім нәтижесінде көз
жеткізеді. Кәсіби бағытта оқу-әдістемелік үдерісін, ой-санасын, іскерлік
қабілеті мен біліктілігін арттыруға ықпал етеді де сабаққа деген ынтасын
және белсенділігін күшейтеді.
Демек, бұл бастама біраз ізденістерді қажет ететіні сөзсіз. Әрине әр
практикалық сабақта компьютерлік технологиямен білімді жетілдіру мақсат
емес, бірақ оқу-әдістемелік жұмысында кездесетін түрлі ұйымдастыру
жұмыстарына жауапкершілікпен қарауға осы бастан бейімделу қажет.
1.1 Компьютерлік технологияны оқыту процесінде қолданылу
ерекшеліктері.
Қазіргі қазақстандық қала мектептерінің көпшілігінде дерлік
компьютерлік сыныптар, кабинеттер жабдықталған. Ал кейбір мектептерде
мультимедиялық кабинеттер білім сапасын кетеруге үлес қосып келеді. Өзге
тілді мектептерде қазақ тілін оқытуда осы даму деңгейін мүмкіндігінше
молырақ қолданылу барысын қарастыра келе, қолдан келетін әдістердің
тиімділік қол жеткізу үшін жеткілікті екенін байқадық. Соның бір мысалы
ретінде компьютердің көптеген мүмкіншіліктерінің кейбірін сипаттай отырып,
сабақта қолдану жолдарын қарастырып өтейік.
Компьютердің үлкен әрі кең мүмкіншіліктерінің бірі — ИНТЕРНЕТ жүйесі
екені белгілі. Таяу арада қазақстандық мектептерді компьютерлендірудің жаңа
деңгейінде жүзеге асырылатын бір түрі — қаламен бірге ауыл мектептерінде
тұтастай дерлік интренет жүйесіне қосу деп күтіп отыр. Осы мақсаттың
орындалуы білім беру ісін өзінен-өзі сапалы дәрежеге көтермейтіні белгілі.
Ол үшін пәндерді оқыту әдістемесін сол компьютерлік интернет жүйесіне
қосудың амалын қарастыруымыз керектігі белгілі.
Мектептегі оқу пәндерін оқытуды сапалы дәрежеге көтеруге мүкіндігі мол
деп отырған интернеттегі бағдарламалардың қоры туралы айтатын болсақ, ол
бағдарламаларды оқыту процесіне қосып алудың кейбір жолдары ғана белгілі
екенін компьютерді оқыту процесінде қолдануды зерттеген ғалымдар атап
көрсетеді.
Жалпы, ингренетті қазақ тілін оқытуда қолдану жолдарын зерттеу —
болашақтағы үлкен міндетіміз десек те, осы мәселені мақсаты мен міндеттері
туралы қысқаша таңдап өткіміз келеді. Қазақ тілін өзге тілді аудиторияда
оқытуда интернет жүйесін қолданудың тамаша үлгісі деп Қ.Қ.Қадашева,
Э.Д.Сүлейменованың интернетке қосылған қазақ тілін үйрету бағдарламасын
айтуға болады. Сонымен бірге Л.Құрышжанованың еңбегі де осы мақсатқа
лайықталған үлкен жетістіктердің бірі болып табылады. Орыс тілін компьютер
арқылы оқыту мәселелерін зерттеген ресейлік және қазақстандық әдіскерлердің
еңбектері де осы бағытта яғни тілді оқыту бағытындағы құнды қорға енетін
зерттеулер болмақ.
Интернет жүйесін қолданудың дидактикалық мақсатын мынадай түрде
белгілеуге болады деп ойлаймыз:
- қазақ тілін қазіргі кезде мемлекеттік тіл ретінде оқыту ісін дамыту
үшін қазақстандық барлық мектептерге озық және тиімділігі үлкен әдістемелік
тәжірибелерді таратудың оңай әрі тез жолын ұстану;
- қазақ тілін боашақта халықаралық тіл ретінде оқыту ісіне алғашқы
іргетастары қалау мүмкіншілігін қолға алу;
- қазақ тілін ана тілі және екінші тіл, шетел тілі ретінде оқыту
әдістемелерінің орталықтанған жүйесін жасауға жол салу.
Интернет жүйесін қолданудың нақты әдістемелік мақсатын мынадай түрде
белгілеуге болады деп ойлаймыз:
- қазақ тілін тиімділікпен оқыту әдістемесі берілген үлгілі және озық
бағдарламаларды тарату және интернет арқылы таныстыру мүмкіншілігін
пайдалану;
- қазақ тілін өзге тілді аудиторияда сапалы оқыту үшін әдіскер-
ғалымдар мен мектеп мұғалімдерінің ынтымақтастығын құру және нығайту
мүмкіншілігін қолдану;
- қазақ тілін өзге тілді аудиторияда оқыту әдістемесін педагогикалық
эксперименттен өткізу алаңын кеңейту мүкіншілігін пайдалану;
- қазақстандық мектептерде барлық пәндердің ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz