Каналдар жэне олардың топтары, көлденең қималары және формалары мен өлшемдері

Пән: География
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

9-шы дәріс
Каналдар жэне олардың топтары, көлденең қималары және формалары мен өлшемдері Әр түрлі мақсаттарда қолданылатын каналдардың ерекшеліктері.

Сабақ жоспары:
* Канал дегеніміз қандай құрылым, оның атқаратын қызметі
* Каналдың көлденең қимасының түрлері және оларды пайдалану жағдайлары
* Каналдың ішкі бетін қаптау мақсаттары және қаптайтын материалдар түрлері

Канал дегеніміз қолдан соғылған арна, өзеннен алынған суды суармалы жерлерге және жайылымды суландыруға жеткізетін, халыққа ауыз су апаратын, су электростанцияларына су жеткізетін, сумен ағаш ағызуға пайдаланатын, жерді құрғатқандағы суларды алып кетуге және су қоймасынан тұтынушыға су жеткізуге арналған арна.
Атқаратын қызметіне қарай каналдар былай бөлінеді: суғару каналдары, құрғатқыш каналдар, ауыз суды тасымалдайтын каналдар, суландыру каналдары, кеме жүретін каналдар, энергетикалық каналдар, балық шаруашылығы және ағаш ағызатын каналдар болып. Көпшілік каналдар кешенді түрде пайдаланылады: суармалы жерді суғаруға, жайылымды суландыруға, халыққа ауыз су жеткізуге және кеме жолдары ретінде.

Каналдың көлденең қимасы: оны пайдалану мақсатына, құрылысты жүргізу тәсіліне, канал трассасының инженерлік-геологиялық және топографиялық жағдайына, су өткізу мүмкіндігіне және ішкі бетінің қапталған-қапталмағанына тығыз байланысты болып келеді. Каналдың су өткізу мүмкіндігі қабылданған есепті су жылдамдығына байланысты анықталады. Каналдағы судың ең аз жылдамдығы оның ішіне құм тұнбауына, шөп өспеуіне және қысқы мерзімде пайдалану мүмкіндігіне байланысты қабылданады. Ал каналдағы судың ең жоғарғы жылдамдығын пайдалану жағдайына байланысты қабылдайды, бірақ оның шекті мәні ішкі беті қапталмаған каналдардың арнасының жуылу жылдамдығынан көп болмауға тиісті. Каналдардың көлденең қимасы: трапеция, полигоналді және парабола тәріздес болып келеді. Олар жартылай үйіліп - жартылай қазылып; жерден қазылып және жер бетіне үйілген топырақта қазылып салынады. (9.1. сурет.)

9.1. сурет. Каналдардың кесе көлденең қимасының түрлері.
а) жартылай үйіліп-жартылай қазылған трапеция тәріздес канал; б) полиганалді каналдар; в) парабола тәріздес каналдар; г) жер бетінен төмен қазылған каналдар; д) жер бетіне үйілген топырақта қазылып салынған канал; е) жол мен артық топырақты орналастыру; ж) және з) қияға орналастырылған канал; и) табаны жартас жерге салынған канал. 1. үйінді топырақ; 2. берма; 3. бекіту шекарасы; 4. артық топырақ орналасқан жерге ағаш пен бұта өсірілген; 5. суды алып кететін арық; 6. көлік жолы;
Каналдың ішкі бетін қаптайтын материалдар: каналдың ішкі бетін қаптау тәсілі- берілген су жылдамдығында оның көлденең қимасының ауданын кішірейтіп, жерге сіңе- тін су шығынын азайтуға, каналдың құлама беткейлерін кеме жүргенде пайда болатын немесе жел қуғанда пайда су толқынымен жуылудан қорғап, шекті су жылдамдығын көтеруге мүмкіндік береді.
Жерге сіңіп шығын болатын су мөлшерін азайту үшін колматаждау (каналдың ішкі бетінің кеуектерін шөгінді майда топырақпен бітеу) тәсілін қолдану, немесе каналдың ішкі бетіне ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.