Дыбыстық ластану

Пән: Тілтану, Филология
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті
Жаратылыстану- география факультеті
Ғылыми география мамандығы 1 курс студенті
Абдирова Инкар Тулегеновна
Inkar_98abd@mail.ru
87718658446

Еліміздің инновациялық дамуына менің қосар үлесім

ҚР Білім және ғылым министрлігі
Махамбет Өтемісов атындағы
Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті
жаратылыстану-география факультеті

Баяндама

Тақырыбы:Дыбыстық ластану

Экология ( лат. оіkos – үй,баспана; logos – ілім) –
жеке организмнің қоршаған ортамен қарым-қатынасын, ортаға бейімделу
заңдылықтарын, сондай-ақ организм деңгейінен жоғарырақ тұрған биологиялық
жүйелердің – популяциялардың, орган измдер
қауымдастықтарының, экожүйелердің, биосфераның ұйымдастырылу және қызмет
атқару заңдылықтарын зерттейтін ғылым.
Экология терминін ғылымға енгізген Э.Геккель (1866).

Қоршаған табиғи ортаның ластануы –қандай да бір экологиялық жүйеге
(биогеценозға), ондағы заттектердің айналымы мен алмасу процестерін,
энергия мен ақпарат ағынын үзетін немесе өзгертетін, аталған экожүйенің
бұзылуына әкеліп соғатын, оған тән емес жанды немесе жансыз
компоненттердің, физикалық немесе құрылымдық өзгерістердің енгізілуі.

Ауасы лас қалалардың қатарына 11 қала жатқызылса, соның ішінде 7 қала
(Алматы, Шымкент, Өскемен, Ақтөбе, Теміртау, Қарағанды, Тараз) ластану
деңгейі жоғары қалалар.

Адамның шаруашылық әрекеті табиғаттың өзгеруіне әсер ететін ерекше фактор.
Адам еңбек пен ақыл ойдың арқасында қоршаған ортаға бейімделумен қатар, оны
өзгертеді. Сондықтан табиғатты өзгерту барысында адамзат оның кейінгі
зардаптарын да ескеруі қажет.

▪ Көшеде тоқтап, құлақ салсаңыз МАЗ және ЗИЛ сияқты автокөліктердің
дарылдаған дауысын және серіппелі темір есіктердің жабылған дауысын,
ауладағы бала-шаға айқайын естисіз.

▪ Магнитофондар және теледидарлар, зауыттардағы цех станоктарының және
машиналардың гүрсілі құлақ тұндырады. Осының барлығы күнделікті
көрініс.
Уақыт ағымына, ғылым жетістігіне байланысты жаңа дыбыс құралдары
жасалып, олардың күші өсті .
Ғылым және техника табыстарымен, қарқынымен урбанизациямен бірге шудың
деңгейі де тоқтаусыз өсті

Шу– үлкен санды қарапайым типті әртүрлі биіктер мен күштерден тұратын дұрыс
емес, қалыпты емес дыбыстардың жиынтығы.

Шу — өркениетті заманымыздың өзіне тән өндірісінің шығыны, күн өткен сайын
біздің өмірімізге кеңірек басып кіреді.

Адамның қоршаған ортаға әсері ғылыми — техникалық алға басудың салдары.
Ғасыр басынан дүниежүзілік өндірістік өнеркәсіптер 16 есе өсті, ол ғасыр
аяғына қарай 1,5-3 есеге дейін өседі, бұл бұған дейінгі адамзат тарихындағы
пайдаланылған шикізат шамасынан асады.
Шу мәселесі қазігі заманда төтенше де маңызды мағынаға ие болды. Ұзақ уақыт
шу өркениеттің шарасыз жауыздығымен, техниканың қарқынды дамуының,
автоматтандырудың, механикаландырудың, көлік өсу шегінің, техникалық алға
басудың қосымша өнімі деп есептелді.

Шу — уақытша күрделі құрылымды және ағзаға ерекше әсер ететін қасиеттерімен
акустикалық үйлесімсіз дыбыс.

▪ Табиғатта шу пайда болу әдістеріне байланысты танылады:

1) қатты денелердің дірілдеуінен пайда болатын механикалық шу .
Дірілдеуден пайда болған шу лайықты шарттары бар жағдайларда дыбыс болып
сәулелеле шашырайды, сондықтан көп жағдайда шудың өзі естілмейді.
Механикалық шу машиналармен және механизмдердің жұмыс істеуінен пайда
болады.

2) Аэро немесе гидродинамикалық шу — газ қозғалысынан, бу немесе
сұйықтықтың қысымының әсерінің нәтижесінде пайда болады.

3) Термиялық шу — газдардың тығыздыққа байланысты жанған кезінде пайда
болады.

4) Кавитациялық шу — акустикалық кавитация кезінде дыбыс импульсының
нәтижесінде туатын тамшылар мен қуыстардың және сұйықтықтың жарылунан
пайда болады

Шу – дегеніміз өндірістегі қызмет процесі кезіндегі әр түрлі құрал –
жабдықтардың қосылма шыққан дыбыстары. Ол адамдардың жұмыс істеу қабілетін
төмендететіні анық. Әр жабдықтың өзіне тән шум шығарылуы да ГОСТ стандарт
бойынша бекітіледі. Ол қандай категориялы екені және дыбыстың көп ноталы ма
әлде дара немесе таза дыбыс екені жабдықтың құжатында көрсетіледі.
Өндірістегі шумның әсері адамдарғы есту органы арқылы қабылданады. Шум
кезінде тіке есту қаблеті төмендейді де, тек қана адамның құлағында бірнеше
қоспалы дыбыстар тұрады. Бұл дегеніміз – қан айналымды, жұмысқа деген
қаблеттілікті азайтып, шаршатады. Осындай жағдайларда өндірісте бақытсыз
жағдайлар тууы мүмкін. Сондықтан көп өндірістерде ауысымды (сменный) жұмыс
бағыты қалыптасқан.
Шум 2 түрге бөлінеді:
1. Механикалық
2. Аэродинамикалық
а) Механикалық дыбыс - дегеніміз үзіліссіз машиналар мен жабдықтардың
қоспалы дыбысы.
б) Аэродинамикалық – дегеніміз белгілі бір уақытта болатын және механикалық
жабдықтарсыз жеңіл бір ноталы дыбыс. Мысалы желдеткіш, судың ағуы, т.б.
Сондықтан ең үлкен дыбыс механикалық жабдықтарда болғандықтан олардың бір-
бірімен жанасатын элементтерінің арасына және қырқаяқшаларының тістерін
үнемі майлап, қатты материалдың түрін қосады.
Құрал – жабдықтардың дыбысын азайту үшін сыртынан қорап кигізіледі.
Қораптың түрлері өте көп: алынбалы – салынбалы, смотровые окна және қатты
желдеткіш дыбыс арқылы сыртқа шығару. Жабдықтың қорап пен ара қашықтығы
бекітілген нормаға сай болу керек. Қораптың ішкі қабаты 50 мм материалмен
жабдықталады. Ол да жабдықтың дыбысын азайтуға күш қосады

Шу тұрғын үйлерде сырттан кіретін шудан және ішкі шудан, санитарлық —
техникалық, инженерлік — технологиялық құралдарда, тұрмыс
құралдарында,музыкалық аспаптарда ойнағанда, адамдардың жылжуынан және
жиһазды жылжытудан, әңгімелескенде, балалардың айқайларынан құралады.
Қаладағы шу симфониясы көптеген факторлардан түзіледі : темір жолдардың
гүрсілінен және ұшақтардың гуілінен , құрылыс техникасының гүрілінен, зауыт
цехтарының шуынан және тіпті тұрмыстық құралдарының шуынан — бір сөзбен
айтқанда адамды қоршайтын барлық заттан тарайды.

Шудың ең қуатты аккордтары автокөлік қозғалысының дыбысы, оған жалпы фонда
шудың 80% береді.
Қала тұрғындарын, әсіресе ірі қалаларда қалалық көліктердің шуы қатты
алаңдатады: трамвайлар, автомобильдер, автобустар, мотоциклдер,
мотороллерлер. Көп мөлшердегі шу, әсіресе, дизельді және жүк таситын
машиналардан шығады.
Қалалық көлік саны толассыз өседі және өсуде . Таза техникалық
проблемалардың шешімі туралы тек қана айтып кана қоймай, қазіргі заманға
сай гүрсілі аз автомобильдерді таңдау қажетті деп санауымыз керек.

Соңғы он ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.