Құйма жасау технологиясы және технологиялық құрал- жарақтары

Пән: Автоматтандыру, Техника
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ
АУЫЛШАРУАШЫЛЫҚ МИНИСТРЛІГІ

С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті
Технологиялық машиналар және жабдықтар кафедрасы

СӨЖ

Тақырыбы: Құйма жасау технологиясы және технологиялық құрал- жарақтары

Орындаған: Берекет Медина
Тобы: ТМЖ 210
Тексерген: Сүлеймен.Е.Б

Астана 2018
Жоспары
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
ҚҰЙМА ЖАСАУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ ЖӘНЕ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ҚҰРАЛ-ЖАРАҚТАРЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
0.1 Құйма жасау технологиясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .4
0.2 Құйма жасау тәсілдері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
2.1 Технологиялық құрал-жарақтары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...6
2.2 Қалыптық және өзекшелік материалдар мен қоспалар ... ... ... ... ... ... 8
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .11

Кіріспе

Кеңістігі бөлшектің (дайындаманың) конфигурациясына сәйкес қалыпқа балқыған металды құю арқылы фасонды бөлшек (дайындама) жасайтын машина жасау саласын құйма жасау деп атайды.
Құйма жасау тәсілдері екі топқа бөлінеді:
+ құм-балшық қалыпқа құю;
+ арнайы құю тәсілдері.
Құм қалыпта белгілі бір құйма жасау технологиялық құрал- жарақтарына үлгі комплекті және т.б. жатады. Құйма мен құю жүйесі элементтерінің үлгілері, өзекшелік жәшік, үлгілік плита және т.б. жиынтығын үлгі комплекті деп атайды. Құйманың сапасы мен өлшемдерінің дәлділігі технологиялық құрал-жарақтардың сапасына тығыз байланысты.
Құю қалыбында болашақ құйманың сыртқы контурын жасауға арналған құрал-жарақты үлгі деп атайды. Сыртқы пішіні бойынша үлгі бөлшектің көшірмесі, бірақ металдың шөгуі мен механикалық әдіптері ескеріліп, үлгінің өлшемдері бұйымның өлшемдерінен үлкен. Үлгі құю цехының үлгі бөлімшесінде жасалынады.

Құйма жасау технологиясы және технологиялық құрал- жарақтары

1.Құйма жасау технологиясы. Кеңістігі бөлшектің (дайындаманың) конфигурациясына сәйкес қалыпқа балқыған металды құю арқылы фасонды бөлшек (дайындама) жасайтын машина жасау саласын құйма жасау деп атайды.
Сұйық металл қалыпта салқындау кезінде қатайып, қалып кеңістігінің пішінін алады. Құю арқылы алынған бұйым немесе дайындаманы құйма деп атайды. Балқыған металдың кристалдану процесінде және оның салқындау кезінде құйманың механикалық және эксплуатациялық қасиеттері қалыптасады.
Қалып мына талаптарды қамтамасыз ету керек:
* құйманың керекті пішіні мен өлшемдерін;
* құйманың берілген дәлдігі мен бетінің сапасын;
* құйманың керекті құрылымы мен сапасы қалыптасу үшін металдың белгілі бір жылдамдықпен салқындауын.
1.1 суретте ең кеңірек тараған құм-балшық қалыпта құйма жасау әдісі көрсетілген. Қалып құм-балшықтан жасалған төменгі (1) және жоғарғы (3) жарты қалыптардан тұрады. Қалыптың құйма алу үшін балқыған металды құятын кеңістігін үлгінің көмегімен жасайды. Балқыған металдың шөгуі және құйманың механикалық әдіптері ескеріліп, бөлшектің сызбасы бойынша үлгі жасалады. Құймада ішкі тесік болса, оны құм өзекшенің (7) көмегімен жасайды.

1.1 сурет - Құм-балшық қалыптың сұлбасы

Екі қорамжәшікте жарты қалыптар жекелей дайын болған соң, бірінің үстіне бірін орнатып, балқыған металды шөміштен (6) құю жүйесі арқылы қалып кеңістігіне құяды. Метал қатайған соң, қалыпты бұзып, құйманы шығарады.
Құйма жасау өндірісінде негізі темір (шойын, болат), алюминий, мыс, магний, мырыш, кобальт, никель, титан және т.б металдардың қорытпаларынан құймалар жасалынады.
1.2 Құйма жасау тәсілдері. Құйма жасау тәсілдері екі топқа бөлінеді:
+ құм-балшық қалыпқа құю;
+ арнайы құю тәсілдері.
Құм-балшық қалыпта құйма жасау қолмен қалыптау және машинамен қалыптау (механикалық және автоматтандырылған) болып ажыратылады.
Арнайы құю тәсілдері мыналар:
+ кокильге (металл қалыпқа) құю;
+ балқитын үлгілермен құю;
+ центрден тепкіш машинада құю;
+ қысыммен құю;
+ қабыршақты қалыпқа құю және т.б.
Құйма жасау қалыптары бір рет қолданылатын және көп рет (тұрақты) қолданылатын болып бөлінеді.
Бір рет қолданылатын қалыптарды құм-балшық, құм-шайыр және т.б. қалыптық қоспалардан жасайды. Бірлік қалыптар ылғалды, құрғақ, кептірілмелі, химиялық қатаятын және т.б. болып ажыратылады. Қабырғасының қалыңдығы бойынша қалың (20-250 мм және одан жоғары) қабырғалы, жұқа (10-20мм) қабырғалы және қабыршақты (5- 10мм) болып бөлінеді.
Бір реттік қалыпты құйма қатайған соң бұзады, ал тұрақты қалыптар (шойын, болат) қорытпаның түріне және массасына байланысты бірнеше жүздеген реттен бірнеше мың ретке дейін қолданыс табады.
Арнайы құю тәсілдерімен алынған құймалар өлшем дәлділігінің жоғарылығымен және жақсы беттік сапасымен ерекшеленеді. Құм- балшық қалыпқа құю арқылы алынған құймалардың құны арзан болғанымен өлшемдерінің дәлділігі және бетінің сапасы жағынан қойылатын талаптарға сай бола бермейді.
Құйма жасау тәсілін таңдау бөлшектің міндетімен, керекті өлшем дәлділігімен, бетінің сапасымен, өндірістік бағдарламамен және экономикалық тиімділігімен анықталады.
Ең кең тараған құм-балшық қалыпта құйма жасау технологиясы мына операциялардан тұрады:
* үлгі жасау;
* қалыптық және өзекшелік қоспаларды дайындау;
* өзекше мен қалыпты жасау;
* құю қалыбын құрастыру;
* металды балқыту;
* металды қалыпқа құю және оның қатаюы;
* құйманы қалыптан шығару;
* құйманы тазалау;
* құйманың сапасын тексеру;
* құйманыөңдеу
2.1 Технологиялық құрал-жарақтары. Құм қалыпта белгілі бір құйма жасау технологиялық құрал- жарақтарына үлгі комплекті және т.б. жатады. Құйма мен құю жүйесі элементтерінің үлгілері, өзекшелік жәшік, үлгілік плита және т.б. жиынтығын үлгі комплекті деп атайды. Құйманың сапасы мен өлшемдерінің дәлділігі технологиялық құрал-жарақтардың сапасына тығыз байланысты.
Құю қалыбында болашақ құйманың сыртқы контурын жасауға арналған құрал-жарақты үлгі деп атайды. Сыртқы пішіні бойынша үлгі бөлшектің көшірмесі, бірақ металдың шөгуі мен механикалық әдіптері ескеріліп, үлгінің өлшемдері бұйымның өлшемдерінен үлкен. Үлгі құю цехының үлгі бөлімшесінде жасалынады.
2.1, а суретте көрсетілген қалыптың кеңістігі (3) ағаш үлгі (в) бойынша жасалған.

2.1 сурет - Құм-балшық қалып (а) пен құрал-жарақтардың (б-г) сұлбасы
а - қалып; б - өзекше; в - үлгі; г - өзекше жәшігі;1, 2 - төменгі және жоғарғы жарты қалыптар; 3 - қалыптың кеңістігі; 4 - жүк; 5 - өзекше ; 6 - құю жүйесі; 7, 9 - жоғарғы және төменгі қорамжәшіктер; 8 - істік

Құю қалыбын жасау тәсілі бойынша үлгілер машиналық және қолмен қалыптауға арналған болып бөлінеді.
Материалы бойынша үлгілер ағаш пен металдан (шойын, қола, жез, алюминий қорытпалары) жасалған және комбинациялық болып бөлінеді. Кейінгі кезде үлгілерді пластамассадан, гипстен, цементтен және т.б. материалдардан жасай бастады.
Конструкциясы бойынша үлгілер ажыра тылмалы, ажыратылмайтын, алынбалы бөлікті және арнайы болып бөлінеді.
Қорытпаның түріне қарай үлгілер болат, шойын және түсті металдардың құймаларына арналған болып бөлінеді.
Қалыпты қолмен қалыптауда ағаш қолданылса, машиналық қалыптауда - металл үлгілер. Құйманың пішіні көбінесе күрделілеу болатындықтан ажыратылмалы (екі бөліктен тұратын) үлгілер қолданылады.
Құю жүйесінің үлгілері қалыптың кеңістігіне металды жеткізуге және кристалдану процесінде оны коректендіруге арналған каналдарды (2.1 сурет, 6) жасау үшін қолданылады.
Қалыпты машиналық қалыптауда үлгілік плита, құйманың металл үлгілері және құю жүйесінің үлгілері бекітілген металл плита қолданылса, қалыпты қолмен қалыптауда құйманың үлгісін орнатуға ағаш тақтайша немесе металл плита колданылады.
Өзекшелік жәшік (2.1 г сурет) құйманың тесігін қалыптастыру үшін құм өзекшелер (2.1, б сурет) жасауға арналған. Жеке және аз сериялы өндірісте ағаш өзекшелік жәшіктер қолданыс тапса, ірі сериялы және мол өндірісте-металл (алюминий қорытпалары) өзекшелік жәшіктер. Пішіні мен өлшемдеріне қарай өзекшелік жәшіктер тұтас, ажыратылмалы және алынбалы бөлікті болады.
Қорамжәшік - құмнан қалыпты жасағанда, оған балқыған ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.