Газ және газдыконденсат кен орандарын игеру

Пән: Мұнай, Газ
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 36 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ МИНИСТРЛІГІ

Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық- техникалық университеті

Мұнай-газ ісі және машина жасау
технологиясы кафедрасы

КУРСТЫК ЖҰМЫС
Газ және газдыконденсат кен орандарын игеру
берілетін пәнінен орындауға арналған
Курстык жұмыс тақырыбы Қарашығанақ кен орнын игерудің ағымдағы жағдайын
талдау және газ ұнғымаларының технологиялық режимін анықтау
5В070800 - Мұнай газ ісі мамандығы бойынша

Орындаған ___________ Студент__ Базарбаева
Айсана

Жетекшісі _________________

Орал – 2017
Курстык жобалау білім алудың қорытынды кезеңі болып есептеледі және оның
негізгі міндеті студенттердің арнайы пәндерді оқып игеру кезінде алған
білімдері мен дағдыларын көрсету болып табылады. Курстык жобаны орындау
кезінде студент сонымен қатар, өз бетімен инженерлік шешімдерді таңдауда
ынта көрсете алуы керек.
Курстык жобаның негізгі бөлімі келесідей тараулардан тұрады: геологиялық
бөлім, техникалық-технологиялық бөлім.
Жобаның геологиялық бөлімінде кенорнының қысқаша сипаттамасы және
геологиялық құрылысы, игерудің негізгі нысандарының геологиялық-кәсіпшілік
сипаттамасы: стратиграфиясы, тектоникасы, мұнайгаздылығы, мұнай, газ және
конденсат қорлары және т.б. қарастырылады.
Курстык жобаның тақырыбына байланысты бұл бөлімді былайша ашып көрсетуге
болады:
1 Геологиялық бөлім
1.1 Кен орын туралы жалпы мағұлматтар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2 Кен орнының геологиялық зерттелу және игерілу тарихы ... ... ... ... ...
1.3 Стратиграфиясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.4 Tектоника ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.5 Мұнайгаздылығы және сулылығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.6 Өнімнің физика- химиялық сипатамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Бөлімнің графикалық сызбасында кенорнының құрылымдық картасы немесе
геологиялық қимасы көрсетіледі.
Газ және газдыконденсат кен орандарын игеру білім беру бағдарламасы
бойынша техникалық-технологиялық бөлімінде кенорнын игерудің жобалық және
нақты көрсеткіштерін салыстыру арқылы игерудің көрсеткіштеріне сараптау
(талдау) жүргізіледі; есептеу нәтижелеріне сүйене отырып, салыстырылып
отырған көрсеткіштердің сәйкессіздігі дәлелденеді немесе жоққа шығарылады
және жаңа ұсыныстар жасалады.
Игеру технологиясын жетілдіру, қолданыстағы технологияны және өндірістік
үрдісті ұйымдастыру әдістерін сараптау (талдау) негізінде жүргізіледі.
Курстык жобаның техникалық-технологиялық бөлімінің құрамын жасақтау таңдап
алынған тақырыпқа байланысты болады. Кейбір тақырыптар бойынша жобаның
техникалық-технологиялық бөлімінің құрамы төмендегі мысалдарда көрсетілген:
2 ТЕХНИКАЛЫҚ-ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.1 Қен орнын игерудің ағымдағы жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ...
2.3 Фонтанды ұңғының жабдықтары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.4Лақтырысқа қарсы құралдар мен жабдықтар ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.5 Фонтанды ұңғының технологиялық режимін орнату әдістері ... ... ... ..
2.6 Фонтанды көтергіш диаметрін және штуцер диаметрін есептеу ... ... ...
2.7 Ұңғыны пайдалану кезінде пайда болатын қиыншылықтар, олармен кұресу
2.8 Ұңғының арын шығынын, қысымды және көтергіштің п.ә.к анықтау

Кіріспе
Қарашығанақ мұнай – газ конденсатты кен орны 1984 жылдың қараша
айынан тәжірибелі өндірістік игеруде және қазіргі кезде 1991 жылдың 5 –
ші шілдесінде бекітілген Тәжірибелі - өндірістік игерудің айқындалған
жобасына сәйкес игеру жұмыстары жүріп жатыр.
ТӨИ процесінде сайклинг процесті ұйымдастыру, жобаланған сызба
бойынша кен орнында бұрғылау жұмыстарын жүргізу, зертханалық және
кәсіптік зерттеулер бағдарламасын жүзеге асыру, игеру нысандары бойынша
өнімді есептеу жұмыстарын ұйымдастыру сияқты жобаның негізгі мақсаттары
орындалмады. Сонымен бірге 1988 жылдан кейін орындалған зертханалық,
кәсіптік және геофизикалық зерттеулер нәтижелері жыныстардың жинағыштық
қасиеттерінің (коллекторлық) және оларды қанықтырып тұрған флюидтердің
қасиеттерін анықтауға жағдай жасады. Бұл Қарашығанақ кен орнының жаңа
геостатикалық және флюидтік моделін құруға мүмкіндік туғызды. Сөйтіп,
олардың бәрі ескерілген жаңа жобалау құжатын құру қажеттілігі туды. 1997
жылы қараша айында Қазақстан Республикасы кен орнын игерудің негізгі
шартттары баяндалған Өнімді бөлудің түпкілікті келісіміне (ОБТК) қол
қойды. Бұл келісімде газ – конденсатты бөлігіне газды кері айдау және
горизонтальды ұңғымалар және ағысты үдемелету әдісі көмегімен мұнай
жұрынын игеруді іске асыру қарастырылған.
06.11.97 жылы және 06.02.98 жылы мәжілісінде ЦКР, Казахойл, мердігер
өкілдерінің біріккен шешімі бойынша Қарашығанақ кен орнын әрі қарай
игерудегі жобалау құжаты технологиялық сызба болу керек деп шешілді. Бұл
шешімдерді орындауда геологиялық (МҚК ҚР № 22 – 99 – У хаттамасы) және
өндірілмек (14.11.99ж. ҚР. МҚК № 42 – 99 – У) қорларын қайта санау
жұмыстары жүргізілді.
Қазақстан Республикасы мен мердігер арасындағы ӨБТК шарттарына сәйкес
келетін өндірілетін газдың 40% кері аудау нұсқасын енгізуге МҚК шешімі
бекітілді. Әр түрлі жобалау шешімін бағалау мақсатымен салада қабылданған
үлгіге сйкес қабат моделі құрастырылды. Бұл модель мамандарға игерудің
технологиялық көрсеткіштерін қайта өңдеуге және болжамдауға, ұсынылған
технологиялық шешімдердің тиімділігін бағалау үшін экономикалық модельге
қорытынды нәтижелерді енгізуге мүмкіндік береді. Игерудің технологиялық
сызбасын құрастыру жұмысында қойнауды пайдаланушы мен Қазақстан
Республикасы арасындағы (ӨБТК) өнімді бөлудің түпкілікті келісімінің
қағидалары мен көзқарастарын басшылыққа алды.
Игерудің технологиялық сызбасы Қазақстан Республикасының нормативті
құжаты және жобалаудың техникалық тапсырмасына сәйкес КИО және НИПО мұнай
– газ мамандарымен жүзеге асырылды.
2003 жылдан шоғырдың дөңбеккүмбезді бөлігіне газды екінші қайтара
айдау жүйесі жұмыс жасауда сайклинг процесі өте шығынды механизм
болғанымен, оны қолдану келісім шарт мерзімі аралығында конденсат
бергіштігін екі есе көбейтуге мүмкіндік береді. Сөйтіп келісім – шарт
мерзімі аралығында 10% конденсат өндірудің орнына 20% - дан жоғары өнім
алуға жағдай туғызады.
1. Геологиялық бөлім
1.1. Кен орны туралы мәлімет
Қарашығанақ кен орны Батыс Қазақстандағы Ресей шекарасымен жақын жерде
орналасқан.Оның ауданы шамамен 280 кв.километрді құрайды.Кен орны Батыс
Қазақстан облысының Орал өңіріндегі құнарлы аймақты жерлерінде орналасқан
және орталығы Ақсай қаласы болып саналатын Бөрлі ауданының құрамына
кіреді.Ақсай қаласының жергілікті тұрғыны шамамен 25000 адамды құрайды.Кен
орны Ақсай қаласынан 16 км қашықтықта. Орал қаласынан шығысқа қарай 150 км
қашықтықта орналасқан. Жақын ел орналасқан жерлер: Березовка
(3км),Қаракемір (8км),Жаңаталап (4км), Қарашығанақ (6км), Дмитров (9км),
Жарсуат (9км), Бестау (4км). Кен орнынан оңтүстікке қарай 15 км қашықтықта
Орал – Илецк темір жол желісі өтіп жатыр.Кен орнының ауданын қатты
төселінген Орал – Оренбург авто жолы кесіп жатыр.Кен орнынан солтүстік
шығысқа қарай 35 км қашықтықта “Оренбург – Западная граница (батыс
шекара)” газ құбыры өтіп жатыр, ал батысқа қарай 160 км қашықтықта
Маңғышлақ – Самара мұнай құбыры өтіп жатыр.Оренбург қаласынан солтүстік –
батысқа қарай 30 км қашықтықта орналасқан Оренбург газ өңдеу заводына
дейін Қарашығанақ кен орнынан 120 км-ге созылған газ – конденсат құбыры
жатыр. Қарашығанақ кен орнынан Орынбор кен орнына дейінгі қашықтық – 80
км.
Кен орынның орфографиялық ауданы аңғарлармен тереңдігі 5 – 10 м жыралар
торымен кесілген жызықтықты құрайды. Рельеф биіктігінің құлауы 50 – ден 1
км–ге дейін аспайды. Кен орнының көп бөлігін егіншілік жерлер, жайылымдық
жерлер, қорғаныс орман алқабымен дара аудандарға бөлінген кен алып жатыр.
Кішкентай орман сілемдері Орал мен Елек өзендерінің жаймаларында кездеседі.
Территориясының 50% - егіншілікте, 40% - шалғындық,жайылымдық ретінде,
қалған бөлігі 10%-ы қалалық,ауылдық халықтар орналасқан, ормандар, жолдар
және инфраструктура ғимаратттары алады. Ауданның өзен торабы Березовка
болып таылады. Ол жазда кеуіп қалады. Ол Елек ауылының маңында Елек өзеніне
құяды.Ал Елек өзені өз кезегінде облыстың солтүстігінен оңтүстігіне қарай
созылған ең ірі өзен Жайық өзеніне құяды. Аудан климаты шұғыл
континенталды. Орташа жылдық температура 4.8о С, орташа айлық температура
минус 16.4 тен плюс 26.4о С-ге дейін өзгеріп отырады. Жазы құрғақ әрі
ыстық.(+44о С дейін, қысы минус 43о С-ға дейін салқын болады).Әрдайым
қатты жел соғады дерліктей. Қысқы мерзімде көбінесе оңтүстік және
оңтүстікшығыс бағыттағы 6.2 мс жылдамдықта, ал жазғы уақытта солтүстік
батыс және шығыс бағыттағы 4.3 мс орташа жылдамдықтағықатты желдер соғып
тұрады. Жыл бойы қар жамылғысы 13-тен 30 см – ге дейін өзгеріп отырады,
сондай –ақ кейде 50 см-ге де жетіп қалады. Топырақтың қатқақтануы 1.0 ден
1.65 метр аралығында ауытқиды. Облыстың топырақ жамылғысы оңтүстік қара
топырақпен, қара сырғылт, орташа сырғылт,ашық сырғылт және топырақ
дауылымен жамылған. Жайық жайылымдарында жайылымдық топырақтар таралған.
Олар жайылманың тасқын сулармен басылуынан пайда болады. Ауданда өсу
жамылғысы бойынша далалық және шөл-далалық аймақтар бөлінген.

1.2. Геологилық құрылысының сипаттамасы
1.2.1. Қиманың литологиялы – стратиграфиялық сипаттамасы
Қарашығанақ кен орнында ұңғымалар арқылы 6458 м максималды тереңдікте (DP 6
ұңғымасы) кайнозой, мезозой, палеозой қабаттары ашылған. Қабаттардың ыдырау
схемасы палеонтологиялық және литологиялық мәліметтер негізінде барлау
процесінде жасалынған. Бұл мәліметтер келешекте ұңғымадағы стратиграфиялық
бөлімшелердің бөлінуіне қолдануға кәсіпшілік – геофизикалық сипаттамасына
тіркелген. Бұрғылау арқылы қазылған қара сұр төменгі девондық
аргилиттердің максималды қалыңдығы DP 6 ұңғымасында 430 м эйфель және живет
көлеміндегі орта девон D1, D2,D4,DP6,15 ұңғымаларында ашылған және жоғары
қарай қара-сұр әктастармен қатар аргиллит қабаттамаларымен тесік бойынша
алмасып отырады және сирегірек жалпы қалыңдығы 400 м болатын
алевролиттерден тұрады. Жоғарғы девонның франск және фаменск ярустары
төменгі жағында негізімен жоғары қарай тайыз әктастарменалмасатын аргилит
және құмтас қабаттамалы алевролиттармен екінші ретті доломиттермен және
жалпы қалыңдығы D4 ұңғымасында 600 м болатын доломиттелген әктастардан
тұрады. Тас көмірлі жүйесінің қабаттары кен орнының барлық ауданында
ашылған және төменгі (турнейлік, визейлік,серпуховтік,ярустарынан), орташа
(тек башкирлік ярус), бөлімшелерден тұрады. Турнейлік ярус 6 – 245 метр
қалыңдықта фаменск жыныстарына шөккен және литологиясы бұдан ешқандай
айырмашылығы жоқ. Визейлік ярус онск горизмт үстіндегі көлемінде (тульский,
аленксистік, михайловский, вендский горизонттары) орнатылған және қиманың
екі түрімен берілген: тайыз – теңіздік және салыстырмалы терең. Бірінші
түрі тереңдігі 284 – тен 110 метрге дейінгі биоморфты дитритті, сұр
аргоненді обломритық әктстардан құралған. Қиманың салыстырмалы терең түрі 5
– 30 метр қалыңдықта қара – сұр әктастармен қара әктасты аргилитті
қабатшалардан құралған.
Серпухов ярусында 700 метр қалыңдықтағы тайыз бен қарасұр және
сұр плиталы, микроқабатшалы әктастар мен 15 – 63 метр қалыңдықтағы
доломиттерден құралған салыстырмалы терең қима түрлерінен бөтен шет
жақтарында қиманың рифті түрі кездеседі. Бұл ашық түсті линанк балдырлы,
строматолитті, кристалданған, доломиттелген әктастардан, доломитке ауысқан
қабатшалардан құралған. Рифті түзілімдердің қалыңдығы 244 – 872 метр.
Башкир ярусы құрылымның тек шеткі маңдарында дамыған, Серпуховты үзілісті
табады және тек төменгі ярус астын қосады. Тайыз қима түрі щрганогенді –
сынықты,биоморфты – дитритті, балдырлы әктастардан, доломит қабатшаларынан
құралған. Салыстырмалы терең түзілімдер доломиттенген әктастармен сазды
материалдан тұратын сұр микротүйіршікті доломиттердің қабатталуымен
құралған. Кранополянск горизонтының қалыңдығы 9 – 55 метр.
Пермь көнелігінің жыныстары таскөмірде стратиграфиялық
үзіліспен шоғырланған. Көп бөлігі орта және жоғарғы карбоннан қаланған.
Пермь жүйесі төменгі карбонаттан, орташа тұзды және жоғары терригенді
қалыңдықтардан құралған. Пермьнің төменгі бөлігінде ассельді,сакмар,
артинск, кунгур, ярустары бөлінеді.Алғашқы үш ярус өнімді қалыңдық және
құрамына кіретін және қиманың биогермді, иілгіш, салыстырмалы терең үш
түрін құрайтын карбонатты жыныстардан құралған.
Бірінші түрінің қалыңдығы ассель ярусында 728 метрге жетеді
және сакмар мен артинскте сәйкесінше 23 – 70 және 90 метрді құрайды. Рифті
құрылым биогермді әктастардан және доломиттерден және олардың биоморфты –
дитритті түрлерінен құралған. Риф баурайының түзілімдері көбінесе
доломиттенген биоморфты – дитритті, жиі биогермді және биоморфты
әктастардан, биохемогенді және сынықты қабатшалармен құралуымен
сипатталады. Бұл фация түзілімдерінің әр ярусты қалыңдығы 42 – 216, 15 –
56, 5 – 217 метр аралықтарында ауысып отырады. Салыстырмалы терең
түзілімдер қара түсті, қара жіңішке және микроқабатты битулинозды
карбонатты жыныстардың сазды және кремнийліматериалдарымен бірге қралған
және барлық үш яруста да шартты түрде бөлінеді.
Филиппов және Ирень горизонтын өзіне қоса алған Кунгур ярусы
толық қималарда карбонат – сульфатты, жоғары тұзды, тұзды терригенді
жыныстардың төменгі қабатынан құралған. Карбонат – сульфатты қабаттар
түзілімі негізінен доломиттермен қабатталған ангидриттермен көрсетілген.
Олардың қалыңдығы бірден 348 метрге дейін өзгереді және олар Филиппов
горизонтына жатады. Иреньск горизонты қиманың төменгі жағында Терригенді
қабатшалармен біріккен тұзды жыныстардан және жоғары бөлігінде тұзды –
терригенді қабаттан құралған. Иренск тұзды түзілімдерінің қалыңдығы
негізінен ас тұзы 2 және 9 ұңғымаларында 9 метрден 49 ұңғымада 518 метрге
дейін өзгереді. Пермь жүйесінің жоғарғы бөлігінде жеткілікті жағдайда
қорлық, қазандық татар ярустары бөлінеді. Олардың қалыңдықтары
1630,742,1925 метр сәйкесінше өзгеріп отырады. Жоғары пермьдік түзілімдер
қызыл түсті аргиллит тәрізді саздардың әр түрлі деңгейдегі әктастарынан,
сазды және доломитті қабатшаларымен қоса, ас тұзынан, мыспен, ангидритпен,
кейде жіңішке қабатшалар құрамасынан тұрады. Мезозой группасының қималары
барлық үш жүйе түрін қосады: триас, юра, бор.
Триас түзілімдері терригенді қабат жыныстарынан тұрады. Саздар
қызыл-қоңырқай, көбінесе әктасты, құмтастар мен алевролиттер қызыл түсті,
түрлі түйіршікті, полимикті. Триас түзілімдерінің қабатттары 43 тен 2005 м-
ге дейін аралықта түрленіп отырады. Юра жүйесінің түзілімдері кен орнының
бөлек бөлімдерінде қабаты бойынша 500 м-ден жоғары және ұсақ түйіршікті
құмтастардан, сазды құмдармен, орталық бөлімнің әктасты емес саздардан және
жоғары бөлімінде саздымергелді қабаттан құралған, осының негізінде фосфорлы
плита шоғырланады. Бор жүйесінің түзілімдері төменгі бөлімде байқалады, тек
оңтүстік бөлігіндегі күмбез мульдасы аралықтарында дамыған және 180 метр
қалыңдықта жетеді. Олар қар – сұр саздан, тығыз әктассыз саздардан, мергель
қабатшаларынан және гидрит конкрецияларынан тұрады. Қима алевролит
қабатшаларымен, горизонтальды қабатшаларымен, әктасты жасыл – сұр
саздармен және неоген жүйесінің төменгі бөліміне қатысты барлық жерде
таралған болып аяқталады. Олардың қалыңдықтары 20 – дан 115 метр аралығында
тербеліп отырады. Төрттік жүйесінің жыныстары суглинкалар, супеся, галечник
линзаларының құмдарымен және саз қабатшаларынан тұрады, олардың қабаттары
8 – 20 метр аралығында ауытқып отырады.

1.2.2. Тектоникасы
Тектоникасы жағынан Қарашығанақ кен орны тұзды тектоникасымен
және қалың шөгінді тыстан тұратын Каспий маңы ойпатының солтүстік бүйірлік
зонасының ішкі зонасында жатыр. Берілген сейсмотүсірілімдерден кен орны
аудандарында 6 – 7 километр тереңдікте күрделі құрылымды ірге тас дөңесі
байқалады. Кен орны ірге тастың көтерілуімен 400 – дей солтүстіктен доға
тәрізді иіліспен шектелетін амплитудамен байланысқан. Дөңес оңтүстігінен
субендік сырғыманың екі тарамымен жиектеледі, және ірге тас беті осы арқылы
сатылап қалыңдай береді (солтүстіктен оңтүстікке қарай). Сырғыма
амплитудасы батыс бағытында 1200 метрге дейін жетеді, ежелден жатқан
сырғымалар мен терригенді девон желегі бойынша сырғымалар байқалмайды.
Сырғыманың оңтүстік тарамынан алған сипаттамасынан Қарашығанақ дөңесінің
тас көмір және төменгі пермь түзілімі бойынша тіке қанатынын көре аламыз.
Ежелгі шөгінділердің тектоникалық элементтерінің субендік және
субмеридианды нысаны терригенді девон түзілімдерінің желегі бойынша
дөңестену түрінде көрініс табады.
Қарашығанақ кен орнының негізгі карбонатты массиві Каспий маңы
ойпатының бүйірлеріне паралельді бейімделген ендік жайылуының ірі тұзды
массивін құрайтын фаменск – артинск құрылымдық этатилмен байланысты.
Массив размері 14.5х28 километрді құрайды, оның биіктігі тұзды карбонатты
жоғары девондық – төменгі пермьдік түзілімдердің жалпы қалыңдығы 2000
метрге дейін болғанда 1600 метрді құрайды. Массив өңірінен тыс жерлерде бұл
түзілімдердің қалыңдығы 600 метрден аспайды. Структуралық этаж үшке
бөлінеді: жоғары девондық – турнейлік, визей – башкирлік және ерте
пермьдік, сонымен қатар әр бөлім басқа структуралық жоспарларға қарағанда
шамалы өзгешелеу болады.
Кен орнында визей – башкир құрылымдық қабатшасының құралуы
ертеректегілермен салыстырғанда неғұрлым жақсы зерттелген. Жоғаысында
қабатша пермь алдындағы үзілістерде шөгінділер жазықтығымен шектеседі.
Карбон түзілімінің құрылымдық беті денудациялық әрекеттердің – шөгінді
жиналуының үзіліспен бөлу және визей – башкир массивінің беттік бөлімінің
қиылуына әкелетін және оның бетінің тегістелуінен болатын әсерден
туындайды. Жоспарда массив енді шығыс бөлігінің формасын алады да,
батысында сығылған түрде енеді. Сондай-ақ дөңестің аз деформацияланған
жоғары бөлімі қанаттарында тіке жатады және переклиналдарында да 40 – 500
иілу бұрышын құрайды.
420, 933, 304, 27, 24, 223, 43 ұңғымаларында ауданындағы
дөңестің дөңбес күмбезденген бөлімдер аралығында дөңбек күмбез ені
максималды өлшемге ие болғанда оның төбесі серп тәрізді иілген түрге
өзгереді. Дөңестің бұл бөлімі 4500 метр изогипсалар мен жиектеледі және
қалған карбонатты таскөмір массивінің бөлімінен 100 метрге көтеріңкі
болатын төменгі пермь құрылысына цокол ретінде қызмет етеді. Ерте пермьдік
структуралық қабатасты үшін рифтік құрылыспен таскөмір негізінің шығыстық
кең тараған бөлігінін төесін өсіру сәйкес келеді және оның биіктігі барлық
таскөмірлі карбонатты массивтің биіктігіне тең. Іздеу – барлау бұрғылауымен
зерттеу нәтижесінде батыста төменгі пермьдік түзілімнің 3х4 километр және
100 метр биіктікте тараған учаскесі көрсетілді. Қазіргі уақытта 423 және
424 пайдалану ұңғымалары арқылы төменгі пермьдік түзілімдер ашылған.
Нәтижесінде шығыс және батыс учаскелер 6 километр қалыңдықтағы төменгі
пермьдік түзілімдерінің жайылуымен бірігіп кеткен. Тұздың тектоникасының
дамуымен ерекшеленетін кунгур – триасты структуралық қабаты Қарашығанақ кен
орнының жабын қызметін атқарады. Тұздық тектониканың болу ерекшклігі тұзды
стуктурасының шеткі бөліктерінде батыстан шығысқа қарай бағытта гологеннен
терриген түзілімдеріне жай өтетін тұзды қырқалардың пайда болуына әкеледі.
Жоспарда тұздық структураның орташа бөлімі күмбезаралық мульдамен сәйкес
келеді, онда тұз іс жүзінде жоқ деуге болады, төменіректе төменгі қазандық
түзілімдермен солтүстік – шығыстан оңтүстік – батысқа жылжу ырғағына
байланысты жабылады.
Шоғыр 1600 метр биіктікке созылған, табиғи резервуар түрі
бойынша массивтіге жатады және жоғарысынан кунгур ярусы мен жоғары пермь
түзілімдерімен берілген гологенді – терригенді жабынмен экрандалған.
Су,мұнай жапсарының абсолютті белгілерінің диапозоны 100 дей ұңғымада
ашылған және оның орналасуы 5150 метр белгісінде ГИС және байқап көру
нәтижесінің негізінде қабылданған. Газ мұнай жапсарының байқап көру
нәтижесі бойынша қабаттық жағдайда флюидтер аумалы жағдайда болғанда
орналасуына сүйенуге болмайды, өйткені бұл жағдайда сұйықпен газ қасиеттері
жақындайды.
11 – ші қабатта максималды қалыңдықтар 233, 702, 708
ұңғымаларында 98.0, 102.4, 116.4 метрге сәйкес; 12 қабаттың 37, 24, 27
ұңғымалары бойынша – 104.3, 133.4, 168.0 метр; 13 қабаттың 801, 220, 216
ұңғымалары бойынша – 104.4, 143.0, 147.8 метр; 14 қабатта жартысынан көп
ұңғымалар 30, 60 метр қалыңдықта ашылған, 5% ұңғымалар 90 метр
қалыңдықтағы учаскелерде ашылған, 5% - і 10 метрден төмен қалыңдықтағы
қабатты ашқан. 14 – қабатта жинауыштар болу үшін жоғары қалыңдықтағы
учаскелер (715, 15, 920 ұңғымалары – 82.4, 77.6, 92.8 метр) сәйкес келеді
және жинауышсыз зоналар жеткілікті. Соңғылары барлық аудан бойынша
орнатылған, бірақ оңтүстік – батыспен солтүстік – шығыс учаскелерді бөліп
тұрған линияларда эффективті қалыңдықтар 0 –ге тең кездерін көруге болады,
сондай – ақ оңтүстік – батысқа қарай жоғары қалыңдықтағы қабатпен
ұштасқан зоналарды көруге болады. 15 – ші қабатша Визей ярусының табанында
белгіленген, ұңғымалардың 85 % - і 20 метрден төмен қалыңдықта ораласқан,
ал олардың жартысынан көі 10 метрден төмен қалыңдықта әр түрлі зерттеулерде
бұл қабатшаны аргилитті немесе карбонатты – саз деп атайды. Карбонатты –
сазды атауы жалпы болып таылады, өйткені 20 метр қалыңдықтағы аргиллит
қойнауқаты (қабаты) ГК қисық сызығының жоғары мәндері мен кеуектіліктің
18%- тен жоғары мәндерімен сипатталған және оңтүстік – батыспен солтүстік
– шығыс учаскелер арасының шекараларына жақын жайылған жіңішке алаппен
тараған. Қабаттары карбонатты жыныстардан тұратын көп ұңғымаларда
жинауыштар блмайды.
Турней ярусымен ұштасқан 16 - қабат не бары 55 ұңғымамен
ашылған және олардың 71%-і 70 метрден жоғары қалыңдықта болып келеді.
Бірлік ұңғымаларда жинауыштар кездеспейді, ал эффективті қалыңдықтың төмен
мәндік зоналары оңтүстік – батыспен солтүстік – шығыс учаскелердегі мұнай
жиегін бөліп тұрған шекараға жақын жерде байқалады. Жоғары эффективті
қалыңдықтар 212, 811, 139D ұңғымаларында – 52.8, 60.4, 70.2 метрде
орнатылған.
Жоғары девонның фамен ярусымен байланысқан 17 – қабат 50 –
ұңғымамен қиылған және олардың бір бөлігі ғана өнімді аудан аралықтарында
жатыр. Бұл геостатикалық үлгі орнын басушылықты сақтай отырып және алдында
қарастырылған сипаттамалар мен көптеген жалпы шартты жағдайларды иелене
отырып, олардың алдында біраз артықшылықтары бар.
Оның негізгі артықшылығы – бұл табиғи резервуар мен шоғыр
құрылысының сипаттамасы берілген алғашқы компьютерлік үлгі. Үлгі екі
өлшемді және үш өлшемді варианттармен жасалған. Біріншісі көмірсутектерінің
геологиялық қорларын есептеуге қолданылған, ал екіншісі шоғырдың
симуляциялық үлгісіне берілген және гидродинамикалық есептерде өнімді
қиманың ішкі құрылымының ерекшеліктері мен онда көмірсутектердің таралуын
қарастыруға мүмкіншілік береді.

1.3. Мұнай газдылығы
Газ бен конденсаттың алғашқы ағысы кен орнында 1979 жылы П – 10
ұңғымасынан артинск түзілімінен алынған. Қазіргі уақытта төменгі пермьдік,
тас көмірлік, жоғарғы және орта девондық түзілімдердің өндірістік мұнай –
газдылығы анықталған. Филиппов сульфатты – карбонатты қабатында азғантай
газ – конденсатты шоғыры табылып, оннан 30 ұңғымасы арқылы газ бен
конденсаттың 47.7 мың.м3 тәулік және 47.5 мың.м3 тәулік дебитегі ағысы
алынған. Филиппов горизонтының қалыңдығы 1 – ден 302 метрге дейін тербеліп
органогенді құрылыстың рельефін нивелирлейді және карбонатты қабаттағы
жинауыштар оның иіліңкі бөлімдерінде дамыған. Беткейде (горизонтта)
литологиялық тұтқыштар орнатылған және құрылымның шеткі бөліктеріндегі
шоғырлар шекарасы 30 – шы ұңғыманы байқап көрген нәтижелерінен алған газ,
су жапсарының деңгейімен анықталған. Филиппов беткейінің карбонатты
қабатында жинауыштары бар небары 5 учаскіде табылған (аудандары 1.8 – 38
км2 ).Жинағыш қасиеті туралы керндік мәліметтер жоқ, ал ГНС ( ... ) бойынша
ұңғымадағы кеуектіліктің орташа мәндері 6 – дан 9% дейін тербеліп отырады.
Аз көлемді мұнай шоғыры Филиппов беткейінің үстінде астасқан төмен кеуекті
– жарықшақты жинағыштарындағы күмбезаралық мульда аралықтарында орнатылған.
112 – ші ұңғымадан қабаттағы колоннаны байқап көргенде 3556 – 3568
интервалында 10 метр қалыңдықта және 6.5% кеуектілікте 10 милиметр
штуцердан 30 м3 тәулік дебитпен мұнай ағыны алынды. Үйлесімді жинауыштар
қосымша алты ұңғымада анықталған және өнімді қабат қалыңдығы 6 – дан 26
метр аралығында ауданы (0.6 – 1.1км3 ) шектелген үш учаскені құрайды.
Тұтқыштар қабаттық, литологиялық шектелген. Орта девондық түзілімдердің
өндірістік мұнай – газдылығы 15 – ші ұңғымада 5670 – 5754 метр (Эйфель
ярусы) интервалын байқап көргенде орнатылған, осыдан жеңіл мұнайдың 76.2 м3
тәулік дебиті және 69.1 м3 тәулік газ дебитіндегі ағыны алынған. Орта
девонның ашылған қабаты қара түсті аргилиттің әктастар қабатшаларымен
берілген және құрылысы, жинауыш қасиеттері , және оларды қанықтыратын
флюидтер кем дегенде шоғырлары табылған. Өндірістік категорияның бекітілген
газ бен мұнай қоры айтылған шоғыр бойынша кен орнындағы төменгі пермьдік –
жоғары девондық түзілімдермен байланысты негізгі мұнай ,газ, конденсатты
шоғырлары қорларынан 1% - ке аз көлемді құрайды.
Шоғыр 1600 м биіктікте созылған, табиғи резервуар түрі бойынша
массивтіге жатады және жоғарынан кунгур ярусы мен жоғары пермь
түзілімдерімен берілген гологенді – терригенді жабынмен экрандалған. Су
мұнай жапспрының абсолютті белгілерінің диапозоны 100 – дей ұңғымада
ашылған және оның орналасуы 5150 метр белгісінде ГИС және байқап көру
нәтижесінің негізінде қабылданған. Газ, мұнай жапсарының байқап көру
нәтижесі бойынша қабаттық жағдайда флюидтер аумалы жағдайда болғанда
орналасуына сүйенуге болмайды, өйткені бұл жағдайда сұйық пен газ
қасиеттері жақындайды.
Жүйенің фазалық күйі оны қысымның шамалы өзгерісіндегі екі
фазаға бөлгенде іс жүзінде, газдан арылу процесі үшінде, кондегсациялау
үшінде бірдей болады, өйткені пайда болатын газ бен сұйық фазасының көлемі
салыстырмалы. Сондықтан мұнай жүйені дұрыс бағалау үшін аумалы
температураны экспериментальды зерттеу негізінде алатын термобаралық
параметрлер арқылы, не болмаса қабаттық температурада аумалы газ құрамынан
байқауға болады. Бөлек обьектілер бойынша қабаттық қоспаның фазалық күйін
зерттеу жеңіл мұнайдың газконденсатты күйге өтуі газ құрамы 700 – 1000 м3
диапозонында орындалуы керектігін көрсетті. Аумалы газ мөлшерін анықтау
мақсатында экспериментальды модельдеу жүргізіліп алынған критерийлер
бойынша газ мөлшері 850 м3м3 – тен жоғары болса газ конденсатты деп
саналады. Кәсіпшілік мәліметтер бойынша газ мұнай жапсарының орналасуын
анықтауға ұңғыманы зерттегенде Порта – Тест айырғышы арқылы пайдаланды.
Зерттеу нәтижесінің талдауы мұнайдың газ – конденсатты күйге өтуі 4971 –
4938 метр аралығында болатынын көрсетті. Мұнай алынған ең биік белгі 4965
метр құрайды, ал газ алынған төменгі белгі 4940. Осыдан айланыс осы
диапозон аралығында екенін көреміз және 4950 метр белгі қабылданған. Газ,
мұнай және су – мұнай байланыстарымен сәйкес қабылданған шоғырдың газ
бөлігінің биіктігі 1400 метр, мұнайдыкі – 200 метр және өнімді аудандар
сәйкесінше 198880 және 262600 мың.м2 – қа тең. Қазіргі жұмыста қолданып
отырған мұнай, газ конденсатының шоғырының геостатикалық моделін КИО
өндірген және 1988 жылы жасалған мұнай, газ, конденсат қорларын есептегенде
шоғырлармен ұштастырып және табиғи резервуардың құрылысына мәлімет беруді
дамытуға және келесі жұмыстарды жақсартуға бағытталған.
Бұл модельдің элементі ретінде шоғырдан және резервуарда
газбен, мұнаймен, сумен орын алған бөлетін көлемдерді жазықтықтан тұратын
табиғи резервуарды айтамыз.
Жоғарыда су – мұнай жапсары мен газ – мұнай жапсарының орналасуы берілген,
ал табиғи резервуарын, литолого – стратиграфиялық қиманың сипаттамасын
зерттеу нәтижесін орнатылуын, даму тарихы мен құрылымының қазіргі кездегі
құрылуын, жинауыштардың қасиеттері мен түрлерін олардың таралу мазмұнын
сипаттайтын шартты орналасуы болып келесілерді айтамыз:
Төменгі пермьдік – тас көмір түзілімдерінің 2 километрлік қабаты біріккен
газ,мұнай, конденсат шоғырымен ұштасқан гидродинамикалық байланысқан
резервуар болып табылады.
Карбонатты массив жыныстың фациальды түрлерінің әр түрлілігімен
сипатталатын полигенетикалық құрылуы болып табылады.
Биогермді, биоморфты – детритті, детритті, органогенді – сынықты әктастар
мен доломиттер кеуекті жинауыштар болып табылады.Бұл жинауыш
коллекторлардың бөліктерінде ковернді, кеуекті және жарықшақты жинауыштар
мөлшерінің болуын болжай алатын каверн мен жарықшақтар болады.
Жинауыштардың сүзгіш – сыйымдылық қасиеттері қима және аудан бойынша кең
аралықта көрінбейтін заңдылықтармен өзгеріп отырады.
Өнімділік қимада 17 қабатша бөлініп көрсетілген. Бұлар табиғи
резервуардың әртектілігін, ішкі құрылысын нақты зерттеуге мүмкіндік
береді. Стратиграфиялық жоғары 5 қабатша төменгі пермьдік түзілімге жатады
және бірінші обьектіге кіреді. Қабатшалардың қалыңдығы кең көлемде
метрден 200 – ге дейін ауытқып отырады және әр түрлі фациялық зоналармен
ұштасуына байланысты метрден жоғары болып өзгеріп отырады. Ауданның көп
бөлігінде төменгі пермьдік қабатша 20 метрден төмен қалыңдықта болады
(ұңғыманың 40%-і), және ұңғымалардың 8 -14% - інде қабатшалар қалыңдығы 40
метрден аспайды.
Аудан бойынша қабатшалардың қалыңдығымен сәйкес сол аралықтағы
жинауыштардың да дамуы қарастырылады. Бірінші қабатшада жинауыштар
құрылымның шығысында дамыған, және жоғары қалыңдықтағы зоналарда ол 10
метр изополтамен жиектеліп серп тәрізді түрде болады және төменгі пермьдік
түзілімнің желегі бойынша дөңестің көтеріңкі бөлігінің конфигурациясын
қайталап отырады. Қалған қабатшалар бойынша төменгі пермьдік түзілімдерде
максималды қалыңдықтардың учаскелерінің бір ұңғымаға келіп ұштасуы
сақталады. Тас көмір түзілімдерінде 11 – ші қабатшаны бірнеше жинаққа
жинауға болады. 6 – 10 – шы қабаттар үшін жалпы қалыңдық 30 – 60 метр
сәйкес және бөлек ұңғымаларда қалыңдықтар 90 метрден жоғары болады. Шоғыр
ауданы ойынша тиімді қалыңдықтар тегіс белгіленген, бірақ әр қабатта
жинауыштары жоқ зоналар кездеседі, кейде кең және кішкене максималды
қалыңдықтағы учаскелер жеткілікті: 212 ұңғымада 6 – шы қабатта – 61.4 метр,
233 ұңғымада – 61.6 метр, 905 ұңғымада – 89.4 метр, 7 – ші қабатта – 139
ұңғыма – 67.0 метр, 2D ұңғымада – 71.4 метр, 804 ұңғымада – 91.0 метр, 8 –
ші қабатта – 452, 446, 117 ұңғымалары бойынша 77.8, 83.2, 92.8 метр, 10 –
қабатта – 310, 818, 207 ұңғыма – 85.7, 45.6, 103.2 метр сәйкес. 11 мен 13
қабаттар аралығында жалпы қалыңдық 80 метр жоғары болып 40% ұңғымада
кездеседі, тағы 40% ұңғымалар үшін 40 – 80 метр қалыңдық сәйкес, 5%
ұңғымада жалпы қалыңдық 10 метрден аспайды.Жоғарыда айтылғандармен
салыстырғанда қабаттардың жалпы қалыңдығы өскен сайын жинауышсыз
учаскелер кездеспейді және жоғары қалыңдықтағы зоналар кеңейе береді.

1.4. Жинауыштардың қалыңдықтарының сипаттамасы, сыйымдылық – сүзгіштік
қасиеті, біртекті еместігі
Төменгі пермьдік, тас көмірлі және девонды өнімді түзушілер
терригенді қоспасы жоқ немесе олардың аз көлемі бар органогенді карбонатты
жыныстармен берілген. Өнімді қабаттың жыныстары постседиментациялық
өзгерістермен сипатталады: доломиттеліну, ангидритталу, кальцилану,
кремнилену, кристализациялану, сілтілену, жарықшақ тәріздену. Екінші рет
түрлену түзілімнің заттық құрамына едәуір әсер етті, карбонатты жыныстардың
құрылымдық – текстуралық ерекшеліктерін шарттады, жинауыштың бірінші бос
кеңістіктерінің трансформациялануына әкелді. Өнімді комплекстың
жыныстарында кен орнын барлау процесі кезінде жақсы зерттелген түраралық,
түрішілік, түйіршік аралық кеуектер және сілтілену кеуектері, түр,
өлшемдері және бөтен сипаттамалар байқалады. Қуыстық кеңістік құрылымында
басты рольді каверндікке жатады, сондай – ақ каверн пермьдікке қарағанда
таскөмірлік түзілімдерде көп кездеседі. Екінші ретті каверндер бірінші
реттіге қарағанда едәуір кең тараған. Карбонатты массивте сондай – ақ
жарықшақтық та кең тараған. Өнімді комплексте жарықшақтар біркелкі
орналаспаған, бірақ жарықшақты жыныстар көбіне массивтің шеткі
бөліктерінде кездесеседі деп айтуға болады. Кеуекті жинауыштарға
кеуектілігі 6%-дан жоғары жыныстар жатқызылған.
Жинауыш жыныстар фациялық, стратиграфиялық, литологиялық
шектелмейтіні орнатылған. Керн бойынша анықталған жинауыштар кеуектілігі
7.3 – тен 15.4% - ға дейін ауытқып отырады және орташа Пермь үшін 10.6
карбонның газға қаныққан бөлігінде 10.4, мұнайға қанығушылық – 9.5%
құрайды. Шоғырдың әр бөлігі үшін ұңғымаларды геофизикалық зерттеулер арқылы
анықталған кеуектіліктің орташа мәні 8.9, 8.6, және 8.9%-ды құрайды.
Эффективті қалыңдық бойынша орташа өлшенген кеуектілік мәні 9.6,9.2 және
9.2%-ға сәйкес тең болады, ал геологиялық қорларды есептеу процесінде көлем
бойынша өлшегенде ҰГЗ бойынша кеуектіліктің орташа мәні объектілер бойынша
сәйкесінше 9.3, 9.6 және 8.9%-ға тең.
Нақты қабат қиылыстарында кеуектілік мәнінің ҰГЗ және керн бойынша
ұқсас болғанда және ҰГЗ бойынша анықталған мәндер саны көптеу болса, қорды
есептеу және игеру жобасын жасау үшін ҰГЗ материалдарымен есептелген
кеуектіліктің орташа мәндері қабылданады. Мұндай шешім қабылдау ұтымды
болады, Өйткені ҰГЗ бойынша кеуектілікті бағалау жинауыштардың эффективті
қалыңдықтарының аралықтарын анықтау негізінде жатыр.
Керн анализі бойынша орташа мәні ретінде анықталған әр объект бойынша
өтімділік мәні 1, 2, 3 объектілері бойынша (1.1 кестесін қараңыз) 11.01,
22.45, 15.91*10-3 мкм2 сәйкес құрайды, жинауыштың беруші бөлігінің
өтімділігі 0.015 мкм2 – пен сипатталады, ауытқушылықта өтімділік мәні
төменгі шектен 2 мкм2 дейін, және де 1 – 2 мкм2 мәндері бірлік үлгілерде
ғана белгіленеді, бірақ орташа мәндерді едәуір ұлғайтады. Сондықтан
жинауыштың қуыс кеңістігінің күрделі құрылымы мен жоғары біртексіз
жағдайында кеуектіліктің барлық диапозонда оның ауытқуының орташа мәндерін
емес жинауыш кеуектілігінің шынайы мәндерінің аралығындағы өтімділік
сипаттамасын айту нақты болады. Осыған байланысты керннің анализінің
нәтижелерінің статистикалық қайта өңделген мәндері пайдаланылған. Мұнда
кеуектілік өзгеруінің (кеуектілік өзгеру интервалы – 2%) әр интервалы үшін
белгіленген класстарда өтімділіктің бөлшектенуі есептелген. Келесі
өткізгіштік кластары алынған: (0.01 – 0.02)*10-3мкм2, (0.02 – 0.05)*10-
3мкм2, (0.05 – 0.1)*10-3мкм2 және әрі қарай 10 – қ өсумен. Керн материалын
талдаудың пайдаланылған әдісінің нәтижесі бойынша барлық объектіде
кеуектіліктің сәйкес мәні үшін өткізгіштік 0.3*10-3мкм2 – тан өзге еді деп
айтуға болады. Керн бойынша горизонтальды (қабаттыққа паралельді) және
вертикальды (қабаттыққа перпендикуляр) өткізгіштік анықталды. Карбон
бойынша өткізгіштік түп тереңінен бастап азаяды, горизонтальды өткізгіштік
орташа мәні 29.1%-ға азаяды, ал вертикальды – 32.2%-ға. Вертикальды
(Кпр.верт) және горизонтальды (Кпр.гор) өткізгіштікдің байланысы – жұмыста
қабаттың бір интервалында алынған түрлі литологиялық құрамды керннің
жарықшақты емес үлгілерімен бағаланды. Кпр.гор (n=343) 14.7*10-3мкм2-қа
тең, вертикальды (n=898) Кпр.верт – 10.3*10-3мкм2-қа тең. Матрицалық
өткізгіштікті изотроптыға жақын деп санауға болатын қорытынды жасалды.
Өткізгіштігі 0.01*10-3мкм2-тан жоғары жыныстар үшін Кпр.верт(Кпр.гор
байланысын бағалау игеру объектісінің аралықтарында үш нұсқа бойынша
жүргізілген:
Нұсқа 1. Кпр.гор мен Кпр.верт орташа ретінде мәні бойынша
ұңғымаларда:
А) Объект үшін ұңғымалар бойынша орташа ретінде есептелегн
Кпргор және Кпр.верт шамалары бойынша;
Б) Ұңғымаларда орташа мәндер үшін тұрғызылған Кпр.гор мен Кпр.верт
тәуелділігі бойынша;
Нұсқа 2. Өтімділік керннің бір үлгісінде өлшенгенде Кпр.гор мен
Кпр.верт тәуелділігі бойынша;
Нұсқа 3. Кпр.гор мен Кпр.верт келесі Кпр.гор өзгеру диапозонында
орташа ретінде саналғанда Кпр.верт тәуелділігі бойынша;
1 – нұсқамен салыстырғанда Кпр.гор мен Кпр.верт барлық анықтамалыры
жыныстың өлшемдері бір үлгіде жасалуына қарамай пайдаланады, және
анықтайтын арақатынас объект бойынша өткізгіштіктің орташа мәні үшін
анизотромия шамасына көрініс береді. Біртексіз жағдайда керннің бір
үлгісінде анықталған Кпр.гор мен Кпр.верт салыстырылу барлық диапозонда
өткізгіштіктің өзгеруі нақты және өтімділіктің анизотропиясын оның барлық
диапозон бойынша өзгеруіне көрініс береді. (нұсқа 2). Объект бойынша
Кпр.гор мен Кпр.верт байланысының Корреляция коэффициенті өте төмен. Бұл
жыныстың өткізгіштігі бойынша біртексіз екендігін дәлелдейді.
Сондай – ақ өткізгіштіктің өзінің шамаларының Кпр.верт Кпр.гор
байланысына әсері белгіленеді. Сондықтан көрсетілген класстарға (нұсқа 3)
вертикальды және горизонтальды өткізгіштіктің орташалануы жүргізілді.
Диапозон мынадай жағдаймен алынған бірінші өткізгіштікті төменгі ішектен
1*10-3мкм2 (орташа мән 0.5*10-3мкм2) қосады, келесілер класстың орташа
өтімділігіне 2*10-3 мкм2 және 5*10-3 мкм2 тең, бұл ұңғыманы сыннан
өткізгендегі бағалау орташа өткізгіштікке сәйкес, 10*10-3 мкм2 объекті үшін
керн мәліметтерінің орташа мәндерін және әрі қарай 10 – дап өтімділіктің
барлық өзгеру диапозоны бойынша. Орташалауда жыныстың бір үлгідегі
орындалған өтімділік өлшемі қолданылған. Кпр.гор мен Кпр.ветр 100 және 1000
рет құраған мәндер жарамсыз болады. Бұл жағдайдағы техникалық қателік деп
түсіндіруге болады.
Жинауыштардың эффективті қалыңдықтары ГИС мәліметтері бойынша 6%-ке
тең кеуектіліктің төменгі шегінен негізделіп алынады. 1.2 кестесінде әрбір
игеру объектісі бойынша жалпы және эффективті қалыңдықтың сипаттамасы
берілген. Кестеде өнімді қиманың игеру объектісі бойынша біртексіздігінің
сипаттамасы көрсетілген. Кестеден пермь бөлігіндегі қиманың (1 объект)
жинауышының үлгісі – 0.424 минальды болып табылады, карбон бөлігінде (2+3
объекттер) пермьдіктен жоғары – 0.483, сонымен қатар жинауыштардың жоғары
саны карбонның газға қаныққан бөлігінде – 0.512 белгіленеді. Пермь
бөлігіндегі қиманың бөліну коэффициенті 32.1 карбондыкінен 38.3 азғантай
айырмашылықта, бірақ пермьде бір қойнауқаттың орташа эффективті қалыңдығы
3.6 метрге тең, ал карбонда 7.2 метр. Келтірілген параметрлер карбон
бөлігінің қимасын пермьдікіне қарағанда біртектірек қылып сипаттайды.
Пермь бөлігінің өнімдік қимасында жинауыштар жалпы қалыңдықтың карбонға
қарағанда аз көлемін алады.

1.5. Мұнай,газ және конденсат қорлары
Көмірсутектердің төменгі пермьдік жоғары девондық мұнай, газ, конденсатты
шоғырының бастапқы геологиялық қоры 01.01.99 жылы зерттелген жағдаймен
есептелген және МҚК ҚР 28.05.99 жылы бекітілген (№ 22 – 99 – у хаттама).
Қорлар пайдалану объектісінің барлық жобалау құжаттарымен сәйкес
қабылданған үш объект бойынша есептелген: біріншісі – пермь түзілімдері
шоғырдың газ – конденсатты бөлігі, екіншісі – таскөмір түзілімдеріндегі газ
– конденсатты бөлігі және үшінші шоғырдың мұнай бөлігі, соңғы есептеуде
оңтүстік – батыс пен солтүстік – шығыс учаскелеріне бөлек – бөлек
жүргізілді. Олар мұнай қасиеті мен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.