4-5 жастағы балалардың Н.А.Зайцев технологиясы арқылы тілін жетілдіру жолдары

Пән: Психология
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 13 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

4-5 жастағы балалардың Н. А. Зайцев технологиясы арқылы тілін жетілдіру жолдары

Мамандығы: 0101000-«Мектепке дейінгі тәрбие және оқыту»

Біліктілігі: 01001013-«Мектепке дейінгі ұйымдардың тәрбиешісі»

Тобы: МДБ-Т-14

МАЗМҰНЫ

І. КІРІСПЕ . . . . . . … 3-4

ІІ. НЕГІЗГІ БӨЛІМ . 4-5 ЖАСТАҒЫ БАЛАЛАРДЫҢ Н. А. ЗАЙЦЕВ ТЕХНОЛОГИЯСЫ АРҚЫЛЫ ТІЛІН ЖЕТІЛДІРУ ЖОЛДАРЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗІ

1. 1. Н. А. Зайцев технологиясы туралы түсінік . . .

1. 2. 4-5жастағы балалардың тілін Н. А. Зайцев технологиясы арқылы дамыту жолдары . . .

2. 4-5 ЖАСТАҒЫ БАЛАЛАРДЫҢ Н. А. ЗАЙЦЕВ ТЕХНОЛОГИЯСЫ АРҚЫЛЫ ТІЛІН ЖЕТІЛДІРУ ЖОЛДАРЫНЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК НЕГІЗІ

2. 1. Мектептке дейінгі балаларды Н. А. Зайцев текшелері арқылы балалардың сөйлеу тілін дамыту

2. 2. Н. А. Зайцев әдістемесі арқылы балалардың ұсақ қол моторикасын дамыту . . .

ІІІ. ҚОРЫТЫНДЫ . . . . . 13

ІҮ. ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР . . . 14

V. ҚОСЫМШАЛАР . . .

ЖОСПАРЫ

І. КІРІСПЕ

ІІ. НЕГІЗГІ БӨЛІМ . 1. 4-5 ЖАСТАҒЫ БАЛАЛАРДЫҢ Н. А. ЗАЙЦЕВ ТЕХНОЛОГИЯСЫ АРҚЫЛЫ ТІЛІН ЖЕТІЛДІРУ ЖОЛДАРЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗІ

1. 1. Н. А. Зайцев технологиясы туралы түсінік

1. 2. 4-5жастағы балалардың тілін Н. А. Зайцев технологиясы арқылы дамыту жолдары

2. 4-5 ЖАСТАҒЫ БАЛАЛАРДЫҢ Н. А. ЗАЙЦЕВ ТЕХНОЛОГИЯСЫ АРҚЫЛЫ ТІЛІН ЖЕТІЛДІРУ ЖОЛДАРЫНЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК НЕГІЗІ

2. 1. Мектепке дейінгі балаларды Н. А. Зайцев текшелері арқылы

балалардың сөйлеу тілін дамыту

2. 2. Н. А. Зайцев әдістемесі арқылы балалардың ұсақ қол моторикасын дамыту

ІІІ. ҚОРЫТЫНДЫ

«Үйренген сөзін баланың қолдана білуіне жағдай туғызу керек, сол сөзін сөйлеу тілінде, өзінің ауызекі сөйлеу тілінде бір рет қолдана білсе, ол сөз сонда ғана өзінің меншігіне айналады. »

Л. Н. Толстой

Ойын - мектеп жасына дейінгі балалардың негізгі іс әрекеті. Бала тілінің дамуына ықпалын тигізіп, таным белсенділігінің дамуына жол ашады. Қай бала болмасын ойынмен өседі, өйткені бала табиғатының өзі ойынмен байланысты. Ойын үстінде бала еш нәрсеге тәуелсіз. Ол өзін еркін ұстайды. Ал еркіндік дегеніміз - барлық дамудың баспалдағы, бәрін білуге деген талпынысы мен құлшынысы. Баланың білуге деген құштарлығы, сөйлеуі ойын үстінде қалыптасады.

Балалардың сөйлеу құзіреттілігі дұрыс және бай болса, оларға өз ойын жеткізу оңайға түседі, қоршаған ортаны танудағы мүмкіндіктері кеңейеді, психологиялық дамуына белсенділік арта түседі. Сондықтан баланың сөйлеу құзіреттілігін қалыптастыруды уақытылы қолға ала отырып, анық әрі дұрыс сөйлеуін қадағалау керек. В. А. Сухомлинский «бала қабілетінің қайнар көзі оның саусақтарының ұшында» -деп жазған. Бала қолының қозғалысы қаншалықты епті болса, соншалықты ойлауы, сөйлеуі жақсы дамиды, яғни бала қолымен көбірек жұмыс істесе, ақылы да сонша өседі және «қол мен көздің» тепе-теңдігін де ұмытпауымыз керек, себебі қолдың ұсақ қозғалысы көздің бақылауымен жүзеге асады. Сонымен қатар балалардың сөздік қорын молайтуда ойын, тапсырма жаттығулардың орны ерекше.

Әрбір ата-ана өз баласының балалыққа айналуын қалайды (немесе, кем дегенде, қабілетті және ақылды) . Ересектерге көмек көрсетуді ұйымдастыру үшін баланы оқу, жазу, оқу және математиканы оқытудың көптеген әдістері бар. Бұл Мария Монтессори, Гленн Доман және көптеген басқа жүйелер. Мұнда ерекше орынды Зайцева текшелері - ерте жастан оқып үйрену әдісі.

Сонымен, Зайцев бойынша оқыту- ойын арқылы оқыту деген. Еркіндік - сабақтың негізгі ережесі. Зайцев орталығындағы сабақта балалар секіріп, шулап, көп қозғалыс жасап жүре беруіне болады. Балалар көп қозғалады: таблицадан кубикке көшеді, кубиктен тақтаға қарай, шапалақтайды, аяқтарын топылдатады. Мұның барлығын жан дүниесімен жасайды. Бірақ жәй демалу үшін жасалатын сергіту сәті емес. Н. Зайцевтің айтуы бойынша, кез-келген ойынның негізі ізденіс пен өзіндік қалауды құрайды.

Таблицаны бүктеу мен Зайцев кубиктерімен жұмыс жасау барысында, балалар үнемі ізденісте болады. "Ойнау арқылы", балалар оқуды, сөзді буынға бөлуді, екпін қоюды, сөзге дыбыстық талдау жасауды, сөйлем құрауды, санауды, жазуды үйренеді.

Зерттеудің өзектілігі:

Еліміздің білім саласында жүргізіліп жатқан реформаның басты мақсаты-ой-өрісі жаңашыл, шығармашылық деңгейде қызмет атқара алатын, дүниетанымы жоғары, жан-жақты қалыптасқан жеке тұлға тәрбиелеу. Мектеп жасына дейінгі балаларды дамыту мәселесі қазіргі таңда мемлекеттік саясаттың ажырамас бөлігі болып отыр.

Дегенменде, бүгінгі күні балабақшаларда көрнекіліктер мен материялдардың бір сарынды, жаңа технологияларды қолданудың жоқтығын көреміз. Сол себепті 4-5жастағы балалардың тілін Н. А. Зайцев технологиясы арқылы жетілдіру тиімді деп, осы тақырыпты таңдап алдым.

Зерттеудің мақсаты: Балалардың ойлау, дұрыс сөйлеу қабілеттерін дамыту, сөздік қорын молайту. Сөйлем құрап өз ойларын жеткізе білуге, қазақ тіліне тән ерекше дыбыстарды дұрыс айтуға үйрету. Сөздің жалпы ұғым беретін жағын меңгеруге көңіл бөліп ойлау қабілеттерін дамыту, өз ойын еркін жеткізуін, сөйлеу қабілеттерін қалыптастыру. Оқыту мен санауды қатар үйрете отырып, балалардың дұрыс сөйлеу мәдениетін қалыптастыру. Баланың білімді барлық сезім мүшелерімен қабылдауын қамтамасыз ету.

Зерттеудің міндеті:

Бала тілін орфоэпиялық дыбыстау мәдениетіне тәрбиелеу.
- Сөздегі грамматикалық дағдыларды қалыптастыру;
- Баланың сөздік қорын молайту;
- Байланыстырып сөйлеуін қалыптастыру;
- Балалардың ойын дамытып, тіл байлығын арттыру.

Зерттеудің әдіс- тәсілдері: Ойын, түсіндіру, көрсету.

Зерттеу нысаны: 4-5 жастағы балаларға арналған Н. А. Зайцев технологиясы

Зерттеу пәні: 4-5 жастағы балалардың Н. А. Зайцев технологиясы арқылы тілін жетілдіру жолдары.

Зерттеу болжамы:

Қазақстан Республикасының Президенті Н. Ә. Назарбаевтың «Қазақстан-2050» стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Қазақстан халқына Жолдауында «Қазіргі әлемде жай ғана жаппай сауаттылық жеткіліксіз болып қалғалы қашан. Біздің азаматтарымыз үнемі ең озық жабдықтармен және ең заманауи өндірістерде жұмыс жасау машығын меңгеруге дайын болуға тиіс. Сондай-ақ балаларымыздың, жалпы барлық жеткіншек ұрпақтың функционалдық сауаттылығына да зор көңіл бөлу қажет. Балаларымыз қазіргі заманға бейімделген болуы үшін бұл аса маңызды. Бүкіл әлемдегі сияқты, Қазақстан мектепке дейінгі білім берудің жаңа әдістеріне көшу керек», деп бағыттаған болатын. Осыған орай мектепке дейінгі мекемелердің тәжірибесіне оқыту мен тәрбиелеудің әр түрлі технологиялары жасалып енгізілуде. Сол технологиялардың бірі Зайцев технологиясын қолдана отырып балаларды тәрбиелеп оқытатын болсақ, сөзі таза әрі анық болады. Сөз байлығы артады. Логикалық ойлауы қалыптасады. Өз бетімен жұмыс жасау, қажетті білімді алу машығы дамиды.

Зерттеу құрылымы: Зерттеу жұмысым кіріспе бөлім, 1. 4-5 жастағы балалардың Н. А. Зайцев технологиясы арқылы тілін жетілдіру жолдарының теориялық негізі.

2. 4-5 жастағы балалардың Н. А. Зайцев технологиясы арқылы тілін жетілдіру жолдарының әдістемелік негізі тарауларынан тұратын негізгі бөлімнен және қорытынды бөлімдерін қамтиды.

НЕГІЗГІ БӨЛІМ:

1-ТАРАУ. 4-5 жастағы балалардың Н. А. Зайцев технологиясы арқылы тілін жетілдіру жолдарының теориялық негізі.

. Н. А. Зайцев технологиясы туралы түсінік

Қазіргі таңда мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында педагогикалық технологиялардың бірнеше түрлері қолданылады. Зайцевтың технологиясы балабақшада қолдануға тиімді технологиялардың бірі. Негізін қалаған: Николай Александрович Зайцев. Мақсаты: Оқыту мен санауды қатар үйрете отырып, балалардың дұрыс сөйлеу мәдениетін қалыптастыру. Баланың білімді барлық сезім мүшелерімен қабылдауын қамтамасыз ету.

«Білім беру жүйесіндегі стандарттан тыс технология» деген орталықтың негізін салушысы және басқарушысы. Ол ұлы педагог-новатор, «Зайцев кубиктері» атты еңбектің авторы.

Оның барлық еңбектері, әсіресе ең әйгілісі «Зайцев кубиктері» еңбегінде мектеп жасына дейінгі баланың дамуына, яғни денсаулығына, жақсы көңілде болуына бағытталған. Барлық материалдары ойын түрінде ұсынылғаны соншалықты, балалар үлкен қызығушылықпен бұл кубиктермен топ болып та және жеке болып та ойнайды. "ЗайцевКубиктері " - балалардың кіші жасынан бастап оқып үйренуге мүмкіндік береді. Комплект құрамына кубиктердің картон бөліктері, оны толыктырып отыратын басқада бөліктері, сабаққа арналған әдістемелік құралдары, буындарды әндете айтылатын аудио жазбалар. "Зайцев кубиктерінің" тиімділігін әрбір елдің педагогтарымен бірлесе отырып тексерілген.

Технологияның классификациясы: Қолдану саласы: жекелік, заттық; негізгі даму факторы бойынша: социогендік; игеру тұжырымдамасы бойынша: ассоциялық-рефлекторлы; мазмұны бойынша: оқыту, жалпы білім беру, монотехнология; басқару типі бойынша: кіші топтар, дифференциация, репетитор; ұйымдастыру: сабақ, топ, жекелік; балаға деген қатынасы: сабақтастық педагогикасы; негізгі әдістері: ойын, түсіндіру, көрсету

Технологияның негізгі мақсаттары: м ектепке дейінгі 5 жастағы баланы санауға, оқуға үйрету; балаларға оқыту мен санаудың қатар жүргізілуі арқылы дұрыс сөйлеу мәдениетін қалыптастыру; фонемалық принципты қолданбау, бүктеу арқылы оқыту; балаларды олең айту арқылы оқыту; балаларды оқу арқылы жазуға үйрету; балалардың барлық есте сақтау түрлерін қолдану - дыбыстық, моторлық, кинестикалық, түстік; көрнекіліктерді кеңінен пайдалану, баланың білімді барлық сезім мүшелерімен қабылдауы.

Мазмұнының ерекшеліктері: «Зайцев кубиктер» ойын- құралы 54 картоннан тұрады; картондар буктемелер арқылы кубикке жиналады, оған қосымша 3 қағаз таблицасымен (2 оқуға, 1 математикадан), әдістемелік нұскаулықпен қамтылған.

Кубиктердің ерекшеліктері: 12 түстер бойынша; көлемі бойынша; дыбыстық орындалуы; салмақ бойынша; вибрациялық толқу; аудио жазбалар; дидактикалық безендіруі үнемі ауыстырылып отыруы.

Әдістеменің тақырыптардың жүйесі.

1. Сенің есімің

2. Сенің жақындарың

3. Таңдау бойынша сөздер

4. Қалай тамақтануды ұнатасың?

5. Түскі ас (түстену)

6. Дүкен

7. Зоопарк

8. Поезд

9. Сөздердің мазмұнын кеңейту, күрделендіру

10. Сөйлеммен таныстыру

Орындаудың үздіксіздігі

1. Мұғалімнің көрсетуі

2. Мұғалімнің қолының іс-әрекеті арқылы орындауы

3. Бала өз бетінше орындайды

4. Суреттер бойынша сөз-жұмбақ, ойындарды қолдану

5. Командалық, топтық ойын

4-5жастағы балалардың тілін Н. А. Зайцев технологиясы арқылы дамыту жолдары

2-ТАРАУ. 4-5 ЖАСТАҒЫ БАЛАЛАРДЫҢ Н. А. ЗАЙЦЕВ ТЕХНОЛОГИЯСЫ АРҚЫЛЫ ТІЛІН ЖЕТІЛДІРУ ЖОЛДАРЫНЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК НЕГІЗІ

2. 1. Мектептке дейінгі балаларды Н. А. Зайцев текшелері арқылы балалардың сөйлеу тілін дамыту

Зайцевтің текшелері бойынша оқуға баулуда сабақтарды қозғалыссыз отырып және күрделі теоретикалық анықтамаларды тыңдап өткізудің қажеті жоқ, ол көбіне кіші жастағы мектеп жасына дейінгі балаларға қиынға соғады. Барлық сабақтар ойынмен, қимылмен жүзеге асырылады, сондықтан да текшелердің пішіні сабақтарға әдеттен тыс сабаққа жарамды.

Мақсаты - сөздерді еріксіз, жылдам, сенімді есте сақтауды қамтамасыз ету, мектепте және алдағы өмірінде ары қарай грамматиканы меңгеруге арналған тәсілді игеруге көмектесу.

Тіл бірлігі дыбыс, әріп немесе буын емес, ал құрылым - дауыссыздың немесе дауыстының немесе айыру белгісі мен жіңішкелік белгісінің жұбы, әлде бір әріп.

Мысалы:

ба-уыр-сақ;
а-йыр-ма.

Құрылым бойынша оқу қағидатын бала кітаптан да, карточкадан да көрмейді, керісінше текшелерден көреді.

Жинақта 52 текше (оның жетеуі қайталанады), олар балаға барынша жақын ә-ке, а-на сөздерін құрастыруға арналған, әсіресе алғашқы кездерде.

Текшелер

үлкен және кішкене (әртүрлі түсті) ;
біртекті;
қосарланған (бір-біріне жапсырылған дауыссыздармен, барлық дауыстылармен үйлеспей «достаспайтындар») ;
алтын (сылдырлайды) ;
сары-алтын (сыңғырлайды) ;
ағаш-алтын (дүмпілдетеді) болып бөлінеді.

Дыбыстар балаларға дауысты және дауыссыз, ұяң және қатаң дыбыстардың арасындағы айырмашылықты сезінуге көмектеседі.

Әріптер түсі әртүрлі текшелерде:

дауыстылар -көгілдір;
дауыссыздар -көк;
жіңішкелік және айыру белгілері -жасыл.

Оқыту блоктарды құрастыруды қолдана отырып, талдамалы-синтетикалық әдістің негізінде жүргізіледі, көңілді әрі қызықты ойын түрінде өтеді. Текшелер мен кестелер әндетіледі. Аудиожазбада әліпби кестесінің бағандары мен жолдары баянның және балалайканың сүйемелдеуімен 35 танымал халық әуендеріне салып әндетіледі.

Ырғақты айту, әндету, музыкалық сүйемелдеу жадыға әсер етудің мықты құралдары болып табылады. Зайцевтің текшелері 3 сенсорлық салаға қатысты: есту, көру және тактильдік.

Нәтижелері

Сөз таза әрі анық болады.
Сөз байлығы артады.
Логикалық ойлауы қалыптасады.
Өз бетімен жұмыс жасау, қажетті білімді алу машығы дамиды.

«Зайцев текшелері» технологиясы

5 жасар балалардың 1 оқу жылына арналған.

Бағдарлама:

кестемен, текшелермен танысу;
аудиожазбалалармен жұмыс машықтарын игеру;
дамыту және оқыту ойындарының негізінде жалпы ойлауын дамыту;
текшемен жұмыс істеу қағидалары.

Міндеттері:

қолдың ұсақ моторикасын дамыту;
ән айту машықтарын қалыптастыру.

Машықтарды қалыптастыру

оқу және ән айту қабілеттілігін дамыту;
кестедегі әріптерге назар аударуын.

Дамыту

білімді (ойдың нақтылығы мен айқындылығы оңтайландырылады) ;
зейінді, жадыны;
білуге құмарлықты, танымдылықты, әртүрлі жағдайдан шығу жолын табу қабілеттілігін;
сенсорлық машықтарды (дауыстылармен, дауыссыздармен, қатаң, ұяң дыбыстармен танысу) .

Білім беру әдістері: