Бал ара - табиғаттың сыйы

Пән: Биология
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 22 бет
Таңдаулыға:

3 А сынып оқушысы
Тақырыбы: Бал ара - табиғаттың сыйы

Жұмыс жоспары:
Бал ара - табиғаттың сыйы

1. Аннотация - 3 бет.
2. Кіріспе - 4-9 бет.
3. Негізгі бөлім - 10-27 бет.
а) бал ара - олардың түрлері - 10-15 бет.
б) бал араның тіршілігі - 15-17 бет.
в) ара баланын түрлері - 17-26 бет.
г) ара балының пайдасы адамға - 27 бет.
4. Қорытынды - 28 бет.
5. Пайдаланылған әдебиеттер - 29 бет.

Аннотация
Бал Ара адамзатқа табиғаттың бағалы бір сыйлығы. Осы шағын жұмыста сол Бал Араның біздің елдегі тарихын көрсеткен болдық. Сонан кейін кәзіргі Бал Ара шаруашылығының жағдайын, болашағы және жоспарлар туралы жайлы Бал-Ара Қазақстан омарташылары ұлттық одағының вице-президенті Габит Нұраділ мырзамен әңгімелескен журналист Балнұр Ахметтің сұхбатынан көреміз. Бұл тақырып кіріспеге жатады.
Негізгі бөлімде Бал Араның түрлерін және олардың тіршілігін көрсете отырып екі бейне материал ұсынамыз. Ол Америка саяхатшысы Джонатан Невелдің Катон-Қарағайда Алтайдың балын көріп, оның дәмін көріп, омарташылардың жұмысын байқап түсірген көрініс, екінші ол Костанай облысы, Әулиекөл ауданы, Қаймақкөл ауылының тұрғыны, омарташы Юрий Бейфорттың әңгімесі.
Содан кейін ара балының түрлерін, қандай гүлден жинағандарын көрсетіп, ара балының пайдалығын адамға зерттедік.
Қорытынды әңгімемізде Бал Араның ғажайып өмірі оның пайдасы,адамзатқа үлгі болатындай қоғамындағы бірлігі, мүлтіксіз тәртібі таңғаларлық көрініс.
Бал араны қорғап, оған көмектесіп. Бал ара шаруашылығын жандаңдыруға ат салысайық ағайын!

Кіріспе
Археологтар ескі үңгірден ара аулауды бейнелейтін кескіндемелеу тапқан. Бұл суреттің салынғанына кемінде 15-20 мың жыл болған. Және де біздің Қазақстанда ара туралы сөздер, мақалдар бар. Соған қарағанда біздің жерде де, Алтай маңында аралар баяғы заманнан өмір сүрген.

Шығыс Қазақстан өңірі

Біздің дәуірімізге дейінгі төртінші мыңжылдықта адамдар араның ұясына ұқсас қолдан қалыптар жасап, оған жабайы араларды отырғызып, балын алып, түрлі ауруларға ем ретінде қолданып келген.
Ал Ресейде баяғы заманда кәсіп болған бортничество деген. Ол адамдар орманнан жабайы аралардың ұясынан бал жинап соны кәсіп еткен.
Біздің елімізге шаруашылық араларды 1786 жылы Киев қаласынан Өскемен қаласының коменданты Николай Федорович Аршеневский алдырған екен. Қыс ішінде 12 шанамен шөппен, киізбен ораған ең жақсы колодный ұямен аралар Өскеменге жеткізген.
Содан Ара шаруашылығы тез тарап кеткен Шығыс Қазақстанда, сосын Сібірде, Жетісу өңірінде, орта Азияда.
1825 жылы 86 мың ара ұясы, 1840-90 мың ұя, 1850 есебімен 200 мыңдай ал енді 1870-400 мың ұяға жетті.1812 жылы Үлібі, Феклистов фортпостары Ірбіт жәрменкесіне апарған 1000 пұд балы бәрін таңғалдырыпты . Бүхтарма, Үлбі, Убе, Ертіс өзеңдерімен Өскемен балы Сібір қалаларына, Ресейге, Шетелге жіперілетін болыпты.
1848-1850 жылдары бал аралар Өскемен асып Жетісудың Қапал қаласына, 1856 жылы Верный қаласына (қазіргі Алматы) жетті. Жетісудан бал ара орта Азияға 1872 ж Ташкент қаласына,1894 ж Бухара қаласына жетті. Ең бірінші рамалы үяларды меңгерген 1860 ж. Өскеменнің омарташылары. Олардың ішінде ең белгілісі А.Н. Федоров. Өскеменнен рамалы үяларды меңгеріп әрі қарай жалғастырып кеткен Омбы, Көкшетау, Павлодар, Петропавл қалалары және олардың аймақтары.

Қасиетті Құран Кәрімде айтылған араның балы - парасатты пенделеріне таңғажайып тарту ретінде Тәңірдің өзі сыйлаған дүниедегі тәтті тағам. Әлемдегі бірқатар өркениетті елдерде жыл сайын ерекше қарқынмен қанат жайып келетін бал өндіру кәсібі қазіргі заманда берекелі табыс көзіне айналған. Бүгінгі таңда аталмыш салада Қазақстан да жаңа жетістіктерге қадам басып келеді. Несібелі ісін сүйген еліміздің еңбекқор омарташылары ежелден келе жатқан ара шаруашылығы кәсібінің қасиетті қазақ жерінде өркендеуіне жаңадан жол ашып жүр. Біз еліміздегі омарташылық кәсібінің маңызды мәселелері жайлы Бал-Ара Қазақстан омарташылары ұлттық одағының вице-президенті Ғабит НҰРАДІЛ мырзамен әңгімелескен едік.

Омарташы болуды армандайтын адам аз, өкінішті-ақ
- Ғабит мырза, қазіргі уақытта Қазақстандағы омарташылық кәсіпті жандандыру жолында қандай игі шаралар атқарылып жатыр?
- Ел арасында қазақ халқы омар - ташы бола алмайды деген қасаң қағида қалыптасқан. Ерінбей еңбек - тенген қазақтың қолынан барлығы да келетіні рас. Аралардай еңбекқорлықты, шы - дам - дылықты талап ететін омарта - шылық ісін қазақтың кәсібі ретінде дәріптеп жүрміз. Бүгінгі заманда балалардың барлығы министр, заңгер, қаржыгер, кәсіпкер болуды армандай - ды. Омарташы болуды армандайтын адам аз. Ара шаруашылығына көп адам қызықпайтыны өкінішті. 2011 жылы бал өндіру кәсібін үйрету мақсатында 30 адамды Израильға жібердік. Арасында ара шаруашылығымен айналысуға ниет білдірген 6-ақ қазақ болды. Польша Республикасының Люблин қаласында Еуропадағы ең жақсы техникумдардың бірі болып саналатын Пчеловолье атты техникум бар. Шебер омарташы және кулинар мамандарын дайындайтын аталмыш қарашаңырақта бүгін ауылдан шыққан 21 студент білім алуда. Бүгін Қазақ ұлттық аграрлық университетінде, сондай-ақ, Шығыс Қазақстанда орна - ласқан Саратовка мен Қатонқарағай колледждерінде омарташы маманын дайындап шығарады. Қазір еліміздің жоғары оқу орындарындағы магист - ранттар мен докторанттар диплом қорғауға омарташылық кәсібі жөнінде тақырыптар таңдауға құлшыныс танытып жүр. Мен қазір Ресей Федера - циясындағы Рязань облысы, Рыбный қаласындағы жүз жылдық тарихы бар Омарташылар академиясында білім алып жүрмін, биыл диплом аламын. Қызым да сол білім ордасында оқиды. Өкінішке қарай, аталмыш оқу орнынан білім алуға көпшіліктің қаражаты жетпейді. Біздің қашықтықтан оқу туралы ұсынысымыз Ресей Федера - циясының білім туралы заңына сәйкес келмеді. 2013 жылы Омарташылар академиясының профессорлары арнайы келіп, барлық облыстардан жиналған 30 омарташыны бір ай бойы Алматыда оқытты. Биыл 1 -- 14 желтоқ - санда олар диплом қорғауға Рыбный қаласына аттанады. Сөйтіп, жоғары білімді 35 омарташы дайындап шығара - мыз. Келесі жылдың қаңтар-ақпан айларында академияға екінші қабылдау жасаймыз. Омарташылық кәсіпке баулу үшін мектептермен, Қазақстан халқы Ассамблеясы ұлттық мәдени орталықтарымен тығыз қарым-қатынас жасаймыз, сондай-ақ, облыстарға шығып, түсіндіру жұмыстарын жүргізе - міз. Еліміздегі мерзімді баспасөз беттерінде ара шаруашылығын кеңінен насихаттап жүрміз.
Қазақ ұлттық аграрлық университетінің профессорларымен бірге дайындаған магистрант, докторант - тарға арналған Ара шаруашылығы атты қазақ тіліндегі еңбек дүниеге келді. Елімізде өсетін өсімдіктердің атласының шығуына мұрындық болған ШҚО әкімі Бердібек Сапарбаев. Қос кітапта омарташылар, өсімдіктер туралы, олардан қанша нәр, қанша бал алуға болатыны жөнінде мол да маңызды мағлұматтар қамтылды. Әлеуметтік желіде Қазақ - стан омарташылары ұлттық одағының Bal-ara.kz атты ресми сайты жұмыс істейді. Біз алғашқы жылдары барлық күш-жігерімізді дүниежүзілік омарташылар қауымдас - тығына кіру үшін жұмсадық. Қазіргі уақытта 2016 жылы Аписла - вия одағының Өскемен қаласында өтетін сессиясына қызу дайындалып жүрміз. 2011-2014 жылдар арасында омарташылық саласында көптеген ауқымды істер атқарылды. Қазіргі таңда еліміздегі бал өндіру кәсібі ҚР алғашқы премьер-министрі, қоғам қайраткері, Омарташылар одағының төрағасы Сергей Терещенконың ерен еңбегінің арқасында жанданып келеді.

Бал -- жүрек ауруларына бірден-бір ем
- Елімізде ара балына байланысты қандай шетелдік тәжірибелер қолданылады?
- Елбасы 2050 жылғы бағдарламасында халықтың орташа өмір сүру ұзақтығы 80 жасқа дейін болу керектігін көрсеткен. Қазір еліміздегі бұл көрсеткіш 65 жасты құрайды. Жапондықтар орта есеппен 87 жыл өмір сүреді. Олар мектеп қабыр - ғасындағы әр балаға 20 грамнан бал, зейнетке шыққан адамға аналық сүт береді. Аналық сүт адам ағзасындағы клеткалардың бір-бірімен жалғануына, клеткалардың тозығы жетуін тоқтатуына әсер етеді. Бал -- жүрек ауруларына бірден-бір ем. Гүл тозаңының өзі адамның иммунитетін күшейтеді. Жапондықтардың ұзақ өмір сүруінің құпиясы, міне, осында. Менің ұлым мен қызым бал жегеннің арқасында қыстан ауырмай-сырқамай шығады. Алматы қаласының әкімі Ахметжан Есімов мектептегі балаларға табиғи бал беру жөніндегі ұсынысымызды қолдап, бюджет есебінен шаһардың барлық мектептеріндегі 1-4 сынып оқушыларына бал беруге мүмкіндік берді. Біз 2011 жылы ҰБТ тапсыратын талапкер - лерге білгендерін қобалжы - ғаннан ұмытып кетіп, қиналып қалмау үшін бал беріп тәжірибе жаса - дық. Тест тапсырған түлек - тердің ата-аналарымен кездестік. Зерттеулеріміз бойынша, бал жеген балалар жоғары көрсет - кіштерге қол жеткізді.
Омарта саласында апитерапия (латын тілінен аударғанда apіs-ара) деген ұғым бар. Апитерапия ХХІ-ХХІІ ғасыр медицинасының шыңы десек болады. Радикулит, остеохандроз, ұмытшақтық (рассеянный склероз) аурулары араның уытымен емделетінін Еуропа мен Аргентинада іссапарда болғанымызда көрдік. Осы мәселе жөнінде Киев медициналық университе - тімен келісіп, Украи - наның апитерапевтерін әкеліп, Алматыдағы 35 дәрігерге апитерапияны оқыттық.

Бал арасы - бесінші түлік
- Ара шаруашылығы кәсібінде шешімін табуға тиісті мәселелерге тоқталып кетсеңіз.
- Бал өндіру кәсібінде омарташы қазақтар аз болғандықтан, көптеген терминдер аударылмаған. Омарташы кәсібінің коды жоқ. Осы мәселені Білім және ғылым министрлігі қолға алса екен деген тілегіміз бар. Акация балын қант диабеті ауруына шалдыққан адамдардың да жеуіне болады. Түйежоңышқа (донник) шөбі жердің құнарлы - лығын арттырып, жақсы бал береді. Елімізде акация, донник, каштан, арша (мож - жевельник) өсірілсе, олардан жақсы нәр алуға болатын еді. Араны емдейтін дәрі-дәрмекті Қытай мен Ресейден аламыз. Неге оны өзімізде шығар - масқа? Құнсыз, сапасыз пай - да - - ланудың арқасында Жер-Ана өзінің құнар - лылығы мен нәрлілігін жоғал - тып алды. Жер шары - ның кей - бір бөлік - терінде аштық белең алуда. Осы мәсе - ленің бірден-бір шешу жолы омарташылықты дамыту десек қателес - пейміз. Болашақта бұл мәселелер шешімін табар деген үміттеміз. Негізі омарта - шылық кәсібі адамға қонатын қасиет. Мен Жер шарындағы 20-ға жуық мемлекетте іссапармен болып, омарташы - лықтың даму тарихымен таны - сып келдім. Израильде ара шаруашылы - ғындағы барлық мәселе автоматтан - дырылған және механикаландырылған. Омарташы болу үшін көп оқу керек, тәжірибе алмасу және зерттеу қажет. Биыл мен 6 адамды омарташылыққа үйреттім. Шәкірттерімнің бірнешеуі - қариялар, ара шаруашылығын меңгергеніне олар бүгінде дән риза. Омарташы болғысы келген адамға ең бірінші 5 араның ұясы, 5 араның отбасы керек. Бір кезеңде бір отбасынан үш отбасы жасауға болады. Тек аралар ауырып қалмау үшін қажетті күтім жасау қажет. Суық тиіп, іші өтіп ауырғанда араларды емдеу керек. Омарташы теория жүзінде талай кітаптар оқып, кинолар көргенмен, өз қолымен ұстап көрмегенше, омарташы бола алмайды. Ежелден ерекше емдік қасиетке ие бал өнімін жинайтын ара - бес түліктің бірі. Аптасына кем дегенде екі күніңіз арамен өту керек. Қазір Қы - тай мен Америкада аралар азайып кетті. Біреулер бұл құбы - лысты ұялы телефоннан, пестицидтен болды деп әртүрлі болжамдар айтуда. Пайда табуды ғана көздеген ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.