МАТЕМАТИКА САБАҒЫНДА ОЙЫН ТЕХНОЛОГИЯСЫНЫҢ ПАЙДАЛАНЫЛУЫ

Пән: Математика, Геометрия
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 25 бет
Таңдаулыға:

Титулка үшін
МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
1 МАТЕМАТИКА САБАҒЫНДАҒЫ ОҚЫТУ ӘДІСТЕРІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
Математикадағы оқыту әдістері және оның түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5
Математиканы есептер арқылы оқыту әдістемесі ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... 11
2 МАТЕМАТИКА САБАҒЫНДА ОЙЫН ТЕХНОЛОГИЯСЫНЫҢ ПАЙДАЛАНЫЛУЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14
2.1 Математика сабағында ойын технологиясының маңызы ... ... ... ... ... ... ... . ...14
2.2 Математика сабағында ойын элементтерін пайдалана отырып оқушылардың танымдылық белсенділіктерін арттыру жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...19
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 22
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..24

КІРІСПЕ

Қурстық жұмыстың жалпы сипаттамасы. Ойын -- бұл ажырамас бөлігі адамдардың өмірі. Атақты ғалым Йохан Хейзинг тіпті кітабын жазды, 1938 жылы Homo ludens (Человек ойнайтын), ол толғады рөлі туралы ойын жеке адам және бүкіл адамзат өркениетінің. Бар үлкен алуан ойын -- спорттық, зияткерлік, компьютерлік және т. б. [5].
Салыстырмалы жақында біздің өмірімізге кірді іскерлік ойындар. Іскерлік ойын имитирует нақты өмір, нақты кәсіби қызметі. Бұл ойынға қатысушыларға эксперимент, тексеру әр түрлі тәсілдері, мінез-құлық, тіпті қателіктер жасауға, нақтылық болмайды сұраған.
Көптеген мұғалімдер қазіргі уақытта іздестіруде түрлі формаларын, сабақ жүргізу, жаңа құру, оқу сабақтарының ерекшеленеді стандартты. Күн сайын педагог бетпе-бет келеді, әр түрлі жағдайларға, онда ол болуы мүмкін емес, тек орындаушы, ал әрбір нақты жағдайда өз бетінше шешім қабылдай алатын, жаратушысы оқу-тәрбие процесі. Педагогикалық қызметі әрқашан көздейді шығармашылығы. Арасында әр түрлі белсенді әдіс-тәсілдер арқылы оқу іс-тәжірибесінде пайдаланады, атап кеткіміз келеді, тапқырлыққа, өйткені ол жандандырады ойлау әрекетін жоғары сынып оқушыларының шығармашылық қабілеттерін дамытады, болашақ мұғалімдер.
Іскерлік ойындар негізінде ойын мақсаты модельденеді және өмірлік: ойын ұсынады, қатысушыға мүмкіндік болғанмын рөлін экскурсовод, мұғалім, сот, директор және т. б. Пайдалану, іскерлік ойындар айтарлықтай нығайтады, байланыс (оқушы-мұғалім), шығармашылық әлеуетін ашады әр оқушының. Тәжірибе өткізу, іскерлік ойын көрсетті, оның барысында жүргізіледі астам қарқынды идеялар алмасу, ақпарат, ол жұмылдырады қатысушылардың шығармашылық процесс.
Өзектілігі таңдалған тақырыптар біз көреміз, бұл, біріншіден, іскерлік ойын ретінде нысаны, неғұрлым сәтті игерілуі мүмкін мазмұны жаңа қызмет, екіншіден, эмоционалдық тірек, тұлға, үшіншіден, элементі ретінде шығармашылық өзін-өзі білдіру, біліну дербестік пен белсенділіктің ортаға құрдастары. Осының барлығы жиынтығында береді серпін өзін-өзі және өзін-өзі взрослеющего адам.
Әзірлеумен және қолданумен іскерлік ойындар оқушылар үшін айналысқан Лихачев Б. Т., Выготский Л. С., Селевко Г. К., В. Я. Платов және басқа да.
Жұмыстарға Абрамова Г. С., Степанович В. А., Кулешовой И. В., Алапьевой В. Г. қаралады деген идея іскерлік ойын болып табылады нысаны ретінде, сонымен әдісімен оқыту оқушылардың, үлгіленеді пәндік және әлеуметтік аспектілері кәсіптік қызметінің мазмұны. Өйткені, нысаны, белсенді оқыту -- бұл бірінші қадам білуге құмарлық.
Выготскй Л. С., В. Я. Платов, Эльконин Д. Б. және басқа да бұл теорияға іскерлік ойын ретінде педагогикалық құралы және белсенді оқыту формасы, ол қалыптастырады, оқу қызметін және дайындауда кәсіби іскерліктер мен дағдылар.
Идеясын, іскерлік ойын құралы болып табылады дамыту ғана емес, кәсіби дағдыларын және кәсіби шығармашылық ойлау, оның барысында оқушылар иемденеді талдау қабілеттілігі ерекше жағдайды шешу үшін жаңа міндеттер байқалады жұмысына Хруцкого Е. А.
Біздің зерттеудің объектісі болып табылады оқушылар.
Мәні біздің зерттеу болып табылады іскерлік ойын құралы ретінде оқыту.
Біздің жұмыстың мақсаты зерттеу болып табылады іскерлік ойындар оқыту әдісі.
Негізге ала отырып, алға қойылған мақсатқа тұжырымдауға болады мынадай міндеттер:
Басқа да мәліметтер: Түрлі жағдайларда алғашқы көмек көрсету және оның принциптері
1.Түсінік беру, іскерлік ойындар.
2.Анықтау психологиялық-педагогикалық ұйымдастыру принциптері іскерлік ойындар.
3.Анықтау рөлі іскерлік ойындар-оқу үрдісінде жоғарғы сынып оқушылары.
4.Анықтау пайдалану мақсаттары іскерлік ойындар-оқу үрдісінде.
Қойылған міндеттерді шешу үшін пайдаланылуы кешені зерттеу әдістері: теориялық (талдау психологиялық-педагогикалық және оқу-әдістемелік әдебиет) және эмпирикалық (тұлғалық-бағдарланған тәсіл, оның көмегімен құрылады негізі мойындау оқушының білім беру үрдісінде және құруға мүмкіндік береді, білім беру мазмұнын ескере отырып, оның жеке қызығушылықтары мен қабілеттерін; ұқсастығы, модельдеу). 1 МАТЕМАТИКА САБАҒЫНДАҒЫ ОҚЫТУ ӘДІСТЕРІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ
Математикадағы оқыту әдістері және оның түрлері

МО процессін ұйымдастыруда оқушыларға білім беру мен тәрбиелеудің мақсаттарына сай оқыту заңдарын пайдалану тәсілдерін сипаттайтын дидактикалық категорияларды - дидактикалық принциптерді басшылыққа алады. Дидактикалық принциптер оқу мен тәрбие жұмысына қарай қарауды жүзеге асыруды және жетілдіруді қамтамасыз ететін нұсқауларды қамтиды. Педагогикада мынадай дидактикалық принциптер тағайындалған: а) оқу мен тәрбиенің бірлігі. ә) оқытудың ғылымилығы.б) сапалық пен белсенділік в) жүйелік г) түсініктілік ғ) көрнекілік д) оқудың коллективтілік сипаты жағдайларында оқушылардың дербес ерекшеліктерін ескеру, е) білімнің баяндылығы. Бұл принциптер өзара тығыз байланысты. Әрбір принциптің МО процессінде қолданыс табатын неғұрлым маңызды қырларына қысқаша шолу жасайық. А) оқу мен тәрбиенің бірлігі принципі математиканы оқыту процессінде оқушылардың танымдық қызметін одан әрі дамытуға қолайлы жағдай туғызуды, оларды табиғат құбылыстарын диалектикалық материализм тұрғысында түсіндіруге және өздерін мораль талаптарына сай ұстай білуге үйретуді көздейді. Қысқаша айтқанда, МО оқушыларды тәрбиелеумен, олардың ақыл - ой қабілеттерін дамытумен тығыз байланысты болуы тиіс. Математика тарихынан тиісті мағұлматтарды орынды пайдалануды, табиғаттың, қоғамның және ойлаудың даму заңдарын ғылыми тұрғыдан түсіндіруді жүктейді. ә) оқудың ғылымилық принципі ең алдымен оқу программасында, оқулықтарда және мұғалімге арналған методикалық құралдарда жүзеге асырылады.
Бұл принциптің басты шарттары:
білім мазмұны ғылымның қазіргі деңгейіне сай болуы.
ғылыми танымның жалпы әдістері жайындағы оқушыларда дұрыс түсініктерқалыптастыру
таным процесссінің маңызды заңдылықтарын оқушыларға көрсету болып табылады. Бұл шарттар өзара тығыз байланысты.
І - шарт. Мектеп Математика мазмұнын анықтайтын материалдардың ғылымның бүгінгі деңгейіне барынша сай болуын талап етеді.
ІІ - шарт. Оқып - үйренетін құбылыстардың математикалық модельдерін жасауды міндеттейді. Себебі қазіргі кезеңде табиғаттағы құбылыстардың математикалық модельдерінсіз, оны танып білу мүмкін емес. Сондықтан оқушыларға тиімді тәсілдермен М. Моделдеуді оқыту талап етіледі.
ІІІ - шарт. Математика сабақтарында абстракциялау , нақтылау, анализ және синтез, индукция және дедукция, аксиоматикалық әдіс және т.б. таным заңдылықтарын жүзеге асыруды жүктейді. Жүзеге асыруға математика пәнінің мүмкіндігі мол. Ғылымилық принцип оқытудың түсініктілік принциптерімен бірге жүзеге асырылады. Б) саналық және белсенділік принципі мұғалімге сабақты оқушылар әрдайым белсенді және инциативті әрі өзбеттерімен жұмыс істейтіндей етіп ұйымдастыруды міндеттейді. Сонымен бірге математика сабақтарында оқушыларды білімді саналы меңгеруге үйрету мұғалімнің бұл жұмыс міндеті.
Оқыту процесссіндегі саналық пен белсенділік оқу материалының түсінікті әрі тиянақты болуын, математикалық сөйлемдермен дәлелдеулердің мәнін түсінуді математикалық теориялардың парктикалық қолдануын игеруді талап етеді. Сондықтан оқу процессі оқушылар сабақ үстінде барынша белсенді және өздігінен жұмыс істейтіндей, оқу материалын өздігінше талдап, өз еңбектерін басқалардікімен салыстыра алатындай етіп ұйымдастыруы керек.
Мұғалмнің маңызды міндеттерінің бірі - оқушылардың өз жанынан сұрақ қоя білуге үйрету. Мысалы, белгілі бір есепті шығару үстінде оқушы қандай теореманы пайдаланғаны, неге пайдаланғанын білу керек. Егер оқушы өзіне - өзі сұрақ қоя алмаса онда ол, есепті жете түсінбей шығарған.
в) жүйелілік және бірізділік принципі мектеп математикасының логикалық желісі арқылы анықталады.
Математиканы оқытудағы жүйелілік дегеніміз пәнді өзінің құрылымы мен ішкі логикасына сай белгілі бір тәртіппен оқыту және оны негізгі ұғымдармен қағидаларын біртіндеп игеру деген сөз.
Математиканы оқытудағы бірізділік дегеніміз оқыту процессі
қарапайымнан күрделіге
түсініктен ұғымға
белгіліден белгісізге
білімнен іскерлікке , одан машыққа ұласады деген сөз.
Мұғалім оқу материалын мүлтіксіз жүйемен әрбір соңғы ғылыми қағиданы алдынғыларға сүйеніп, ал алғашқы қағидаларды кейінгілерге өрістетіп, ескі материалмен жаңа материалды сабақтастырып отырса, оқушылар білімді әрі саналы, әрі баянды меңгереді. Егер оқу процесіндегі жүйелік пен бірізділік бұзылса онда оқушылардың білім алуы екіталай
Мұнда ескеретін бір жайт мұғалім оқу материалдарының ішінен өзекті мәселелерді іріктеп, оқушылардың санасына сіңіре білуі керек. Оқушылардың алған білімін жүйелеу үшін терулер бойынша оқу матеиалын ұдайы қайталап отыру қажет. Білімді жүйелі меңгеру үшін оқушылар пәннің логикалық құрлымын түсіндіру керек.
Математиканы оқыту әдісін мұғалім мен шәкірттің оқып үйрену негізіндегі қызмет әрекет айырмашылықтарына қарай екі түрге бөлуге болады:1)Оқыту әдістері (мұғалім әрекеті) - ақпараттық және оқушының қызметін басқару әдістері жатады. 2)Оқу әдістері (шәкірт әрекеті) - оқу материалдарын танып білу әдісі жатады. Математиканы оқып үйренудің әдістері деп оқушының өздерінің математика жөніндегі белсенді дербес тану әрекетін іске асыру ұйымдастыру тәсілдерін айтады. Бұл әдістер математиканы үйренудің ғылыми және оқу әдістері болып бөлінеді.
Біріншісі, математиканы ғылым ретінде зерттеп білуге құрал болады. Екіншісі, орта мектеп математика педагогикасында математиканы оқытуды күшейту үшін арнайы жасалған әдістер. Олар эвристикалық әдіс, модельдер арқылы үйрену әдісі және бағдарламалық әдістер жатады.
Үйрену мен үйрету, оқу мен оқыту егіз жүретін үрдістер. Сондықтанда математика дидактикасында үйрету (оқыту) әдістерімен формаларына үлкен орын беріледі.Оқыту әдістері оқушыларға математикалық білім білік дағдылардың белгілі бір жүйесін беру болып табылады. Оқыту әдістеріне мұғалімнің үйретуші кеңесі, әңгімесі, дәрістері түсіндіру жаттығу ретіндегі өзіндік жұмысты басқару шәкірттің оқу әдебиеті мен жұмысына әсер етуі жатады.
Бағдарламаланған оқытумен қатар оқытудың ең жаңа перспективті әдісіне проблемалық оқыту жатады.Егер бағдарламаланған оқытудың негізіне ойлаудың алгоритмдік түрі жатса, проблемалық оқыту, шығармашылық тапқыр ойлауға сүйенеді. Мұндай ойлау әсіресе стандартты емес есептерді шешуде қажет болады. Сонымен қатар проблемалық әдіс математикалық теорияны оқып үйренуде аса тиімді болады. Сондықтанда проблемалық әдіс болашақта орта мектепте математиканы оқытудың негізгі әдісінің бірі болуға тиіс.
Проблемалық оқыту теориясы көптеген педагогтар еңбектерінде (Махмутов, Матнишкин, Оконь т.б.) зерттелді. Бұл теорияның ең басты ұғымдары проблема (оқулық) және проблемалық жағдай (ситуация) ұғымдары болып табылады. Проблемалық жағдай оқушыны жаңа білім алуға итермелейтін ойлау әрекетіне бастайды, оған жағдай туғызады.
Оқулықтарда математикалық есептер мынадай екі жағдайда проблемалық жағдайға душар етеді:
1)Егер оның шарты мен талабының арасына ойлау субъектісі болып саналатын оқушы адам т.а.
2)Ол адам бұл есепті қалай шешуді білмесе. Оқушыларда проблемалық жағдай белгілі бір проблемалық жағдай қоюдың негізгі үй тәсілін көрсетуге болады.
1.Мұғалімнің өзі қоятын проблема.
2.Проблеманы қою және оны тұжырымдау.
3.Проблеманы сипаттайтын шарттарды қарастыру.
4.Қойылған проблеманы шешу.
5.Алынған жауаптың дұрыстығын негіздеу.
6.Проблеманы шешу жолын және оның нәтижесін зерттеу.
7.Жаңа білімді арнайы іріктеп алынған есептерді шешуге қолданылады.
8.Қойылған проблеманы мүмкіндігінше кеңейту.
9.Проблеманың алынған шешуін қарастыру.
10.Жасалынған жұмысқа қорытынды жасау.
Эвристикалық әдіс.
Оқытудағы эвристикалық әдіс деп - әдістемеде негізін диалогтық (сұрақ-жауап) формасынадғы эвристикалық әңгімені түсіндіреді. Мұнда мұғалім оқушыға білімді, ұғымды бірден дайын түрде бермей, өз орнымен қойылған сұрақтар арқылы оларда бұрын қалыптасқан білімдерімен бақылаулары және өмір тәжірибесіне сүйеніп, жаңа ұғымға ережелермен дәлелдеуге және есептеудің шешімін өзгертіп келтіру керек.
Математиканы оқыту әдістері кез-келген басқа білім салалары сияқты үнемі даму, жетілу үстіндегі ғылым. Бұл әсіресе оқыту әдістемесіндегі орын алып отырған өзгерістерден анық байқалады. Математиканы оқытудың қазіргі кездегі ең басты ерекшеліктері мынадай:
1.Оқытудың барлық кезеңдерінде шәкірттердің білім алу белсенділігін арттыру. Мұнда мұғалімнің жәрдемімен шәкірттердің өздігінен білім ашуына аса көңіл бөлінеді.
2.Оқу үрдісінде оқушылардың математикалық ойлау интенсивтендіру, яғни оларды математика саласы бойыншатеориялық білім алу және рационал ойлаудың негізгі интенсивті әдістерін игеруге баулу.
Оқыту мұғалім тарапынан, үйрету, ал шәкірт тарапынан оқу, үйренуді қамтитын екі жақты үрдіс. Сондықтан да оқыту жемісі болу үшін бұлар арасында әрқашанда тура және кері байланыс болу керек.
Оқытушы оқу үрдісінің жүруін басқарып отыру үшін шәкіртте мұғалімге ол жөнінде ақпарат дер кезінде жетіп отыруы шарт. Тек осындай ақпаратты ескере отырып, мұғалім сабақ үстінде әр оқушының оқуына білікті түрде араласа алады. Бұл бағдарламалық оқыту идеясын туғызады.
Жалпы педагогикалық тұрғыда бағдарламалық оқыту деп- оқу материалын арнайы бағдарлама бойынша мұғалім шағын бөліктерге бөлшектейтін және әрбір оқушының іс-әрекетінің сипаты мен ретін анықтайтын сондай-ақ оқытылатын материалды меңгеру барысын ұдайы бақылауға көмектесетін дидактикалық жүйені түсінеміз. Бағдарламалық оқыту әсіресе білімді машинаның көмегімен бақылау бүгінгі таңда барлық оқу орындарында кеңінен пайдаланады.
Бағдарламалап оқыту мына принциптерді басшылыққа алады:
1)Оқушылар меңгеруге және есте сақтауға тиісті оқу материалын ұқыпты іріктеу;
2)Оқу материалын берудің қатаң логикалық жүйелілігін жақтау;
3)Оқу материалын шағын аяқталған үлестерге мүшелеу;
4)Оқушының оқу қызметі сатылап бақылау әдісі мен басқару және кері бағытта жүзеге асыру;
5)Бағдарламаланған материалдар мен жұмыс кезінде оқушылардың дербестігі мен белсенділігі;
6)Оқытудың жекеше қарқыны;
Бағдарламалап оқыту принциптерін неғұрлым толық бейнелейтін құрал оқыту бағдарламасы болып табылады.
Оқыту бағдарламаларын жасау әдістемесі бірнеше саты құралады.Атап айтқанда:
1.Оқу бағдарламаларын іріктеу бұл өте ұқыпты таңдап алынып оқушыларға түсінікті тілмен және терминдермен баяндалуы тиіс.
2.Оқу материалын баяндаудың логикалық жүйелігін мұқият тексеру бұл үшін кейде арнайы арнайы материалды қолданады.
3. Материалды жеке үлестерге мүшелейді.Мұнда әрбір үлес мағанасы аяқталған информацияның ( жаңа материалдардың ) шағын бөлігін қамтиды және әр үлес информацияның күрделілігінен оқушылардың жас ерекшеліктеріне және басқа себептерге байланысты құбылмалы болуы мүмкін.
4. Информацияны игеру деңгейін тексеру үшін арнайы сұрақтар, есептер, жаттығулар т.б. тапсырмалар беріледі.Бұл тапсырмалардың сипаты меңгеруге тиісті информацияға байланысты.
5. Мұғалім - оқушы кері байланысын қамтамасыз етеді.Оқытудың бағдарламасын жасаудың бұл сатысында даралап оқыту әдістерін пайдалану мұғалімнен ерекше талап етіледі.
Соңғы жылдары оқу процесіне бағдарламалап оқытумен бірге оқытуды алгоритмдеу кеңірек пайдаланыла бастады. Оқытуды алгоритмдеу деп - белгілі бір есепті шығаруға ( теореманы дәлелдеуге) қажетті амалдардың ретпен орындалуын көрсететін нұсқаулар тізімін айтамыз.
Мектеп математикасы арифметикалық төрт амал алгоритмінен бастап көлемдерді интегралдау арқылы есептеу алгоритмінде әр алуан алгоритмдерге толы. Сондықтан математиканы барлық сатыларды, оқыту алгоритмдерді қамтуы тиіс.
Алгоритмдерді 4-5 - кластарда фигураларды айыра білуге қолданады. Мәселен, биссектрисаның бұрыштарының төбесінен бастап айыру үшін алгоритмдерді пайдаланған жөн.
Оқу материалын пысықтауға да алгоритмдерді пайдалануға болады. Оқушыларды алгоритмдеуге үйрету математиканың ұғымдарын игеруге ойды жалпылауға соның нәтижесінде басқа жағдайларға қолдануға машықтанады. Алгоритмге ойлау процесін тәртіпке келтіреді.
Іскерлік ойындарды педагогтың кәсіби шеберлігін дамытуда, құзырлылығын анықтауда пайдалану арқылы оң нәтижелерге қол жеткізуге болатынын күнделікті тәжірибенің өзі дәлелдеуде. Іскерлік ойындардың өзі бірнеше топқа бөлінеді. Олар: иммитациялық, операциялық, рөлдерді орындау, іскерлік театр, психо және социодрамалар.
Психодраманың туып, дамуына ерекше үлес қосқан Джекобу Леви Морена болды. Классикалық психодрама - топтық жұмыстың өте айқын, ең эмоционалды бай бағыттарының бірі. Ол жүргізушіден жоғары кәсіби біліктілік пен зор шығармашылық қабілеттерді талап етеді. Өйткені ол бір мезетте режиссер, терапевт және сарапшы рөлін атқарады. Бұл әдістің мәні жүргізуші режиссер басқаруымен топ мүшелерінің арнайы ұйымдастырылған кеңістікте арнайы тәсілдер көмегімен спектакль қоюында.
Дәстүрлі театрландырылған қойылымдардан оның ерекшелігі- қатысушыларға бейтаныс жағдай емес, керісінше олардың өздерінің өмірлік тәжірибесі, жеке проблемалары немесе өзіндік әлеуметтік рөлдердің ойналуында болып табылады. Сондықтан сахналандырылатын қойылымның авторы қатысушылардың өздері болады. Оларға режиссер мен топтың басқа мүшелері көмектеседі. Мұнда суырып салмалық пен аяқ астынан туған, шын жүректен шыққан ойлар мен пайымдауларға ерекше мән беріледі, ал қойылымның сәтті шығуына кедергі келтіруі де ғажап емес. Әдетте, топта кәсіби актер режиссердің көмекшісі болуы міндетті емес. Психодрамалық сессияларды топтастырудың негізгі кезеңдері төмендегілер болып есептеледі.
-сергіту сәті (драмалық фазасы)
-психодрамалық әрекет фазасы (қойылымның жүзеге асуы)
-кіріктіру фазасы, қатысушылар өз пікірлері мен әсерлерімен алмасады.
Психодрамалық әрекеттер кульминациялық нүктесіне жеткенде, топтың эмоционалдық қуаты шарықтау шегіне жетіп, катарсис - жан дүниесінің тазаруы жүзеге асады. Эмоционалдыққабылдау сәтінде жағдайды басқаша бағалау, қабылдау жүзеге асқандықтан, тұлға аралық қақтығыстарды жағымды шешуге ықпал етеді. Психодрамалық әрекетке режиссер, протогонист (қойылым негізіне тәжірибесі алынып отырған адам), оның әріптестері және аудитория (рөлі жоқ көрермендер) қатысады.
Психодрамаға қатысушылар әрекетке түсу барысында ішкі қайшылықтар мен маза бермейтін ойларынан арылып, емдік терапия жүреді. Сонымен қатар көрермендер де терең эмоцианалдық қоюалжуды бастан кешіретіндіктен, топ мүшелерінің өзара сезіммен бөлісуі жүзеге асады. Рөлдік ойын барысында қатысушылар өз тәжірибесін басынан қайта кешіп қана қоймайды, оны талдап, мінез-құлықтың жаңа моделін сынап көреді.
Психодрамаларда сезімге қатысты мәселелер қарастырылса, әлеуметтік драмаларда өзара қатынас деңгейіндегі мәселелер қарастырылады.
Интерактивті әдістер - қарым-қатынас пен біріккен әрекетті танудың жолдары мен тәсілдеріне меңзейді, белсенді диалог негізінде құрылады. Қатысушылар бірігіп жұмыс жасауға үйренеді; өз ойларын ортаға салып, пікірталасқа түседі; өзін-өзі дамытуға деген қажеттіліктерді анықтап, өзін-өзі бақылай, бағалай білуге машықтанады. Олардың қатарында өзіміз тәжірибеде қолданып жүрген мынадай әдістерді атап өтуге болады: ми шабуылы, дөңгелек стол рольдік және іскерлік ойындар, медитация, дискуссия, тренингтік жаттығулар және т.б. Білімгерлерді кең ойлауға, шабыттандыруға негізделген тренингтік жаттығулар жеке тұлға белсенділігін және топтық даму деңгейін көтеруге бағыталған әлеуметтік - психологиялық оқыту және білімгерлерді тәжірибелік бағытта психологиялық дайындауда мүмкіндік беретін оқыту әдістерінің ең тиімдісі ретінде сабақтарда кеңінен қолданылып жүр.
Мәселен рольдік ойын элементтерін пайдалана отырып, Абайдың он жетінші қара сөзін талдағанымызда білімгерлер қайрат, ақыл, жүрек рольдеріне ене отырып, пікірталасқа түсіп, ғылымға жүгінеді. Мұнда әрбір роль өзінің дұрыстығын, ақиқаттығын, адамзат үшін қажеттілігін, адалдығын дәлелдеп өзін жақсы тұстан көрсеткілері келеді. Сонда ғылым жүректің әрі билеуші, әрі әмірші екендігін айғақтап, үшеуінің де бір кісіде табылса, одан асқан бақыттың жоқ екендігін айтады. Мұндай талқылаулар білім құндылығы туралы түсінікті тереңдетіп, дамытады.
Сабақтарда осы сияқты пікірталастар қызықты да тартысты өтіп жүр. Оның бірден-бір себебі: оқытушы - білімгер, білімгер - білімгер арасында жағымды қарым-қатынастың орнауы. Жағымды қарым-қатынас - өзін-өзі және өзгені тану, білу, дамытуда ерекшеленіп, эгоцентризмнен, өзіндік ұстанымнан альтруизмге, өзгеге, басқаға бағыталған ұстанымға көшуде көрініс береді. Ол қатысушылардың өзара түсіністігін тереңдетіп, бірінің жан дүниесін бірі ұғынуға, жағдай жасайды.
Жағымды қарым-қатынасты іске асыру үшін қажетті өмірлік шарттар және қатысушылардың ішкі дайындығы үлкен роль атқарады. Интерактивті оқытуды ұйымдастыруда, біздің байқағанымыз, жағымды қарым-қатынас орната білетін білімгерлердің психикалық денсаулығы, мінездерінің біртұтастығы, салмақтылығы көзге түсердей. Осы тұста негізгі міндеттердің бірі - қарым-қатынасты реттеп отыру, қатынас мәдениетіне баулу.
Келесі кезекте психодрама жеке тұлғаның өмір театрындағы шығармашылық Менін дамытуға негізделіп ұйымдастырылды. Қатысушыларға тек өз ролін ғана емес, басқа да адамдардың роліне еніп шығармашылық тапқырлығын көрсете алатындығы, ойын адам өмірінің ажырамас бөлігі, оның әдеттен озбағаны, шектен шықпағаны абзал екендігі ескертілді.
Топты екі жұпқа бөле отырып Менің құрбым, Жетім бала атты психодраманы рольдер арқылы көрсетуді ұсындық. Мұнда ойыншылар ішкі және сыртқы дамуға, тіл табысуға кері әсер беретін мәселелерге көңіл аударып, баса көрсетті.
Білімгерлерге психогимнастика, соның ішінде вербальді емес қарым-қатынасқа негізделген ойын жаттығуларын орындамас бұрын, бір-бірімізбен сөйлемей-ақ ұғыну арқылы тіл табысуға болатындығы, егер бізге мұндай ұғыну табылса онда тілдік қатынасқа түсу де жеңіл, әрі еркін сипат алатындығы түсіндірілді. Осы орайда ұйымдастырылған арқамен - арқаға, отырып және тұрып, көзбен ұғыну жаттығулары жағымды эмоциялық күй тудырып, ойыншыларды серігітті. Бұл жаттығулар өзін-өзі танупәнінің үш алыбы: қайырымды сөздер, көзбен-көзге, жанасу бойынша құрылды.
Жаңа педагогикалық технологияны меңгеруге қатысты оқытудың әдістері төмендегідей болмақшы: проблемалық-іскерлік ойын; рефлексивті-рольдік ойын; педагогикалық шеберханалар; панорамалық сабақ; лекция; семинар; практикалық сабақтар; педагогикалық оқулар; педагогикалық ринг; педагогикалық идеялар, аукцион; сынақ мерзімін өткізу; бейнетаспаға түсірілген сабақтар көру; ашық сабақтарға кіру, талдау; педагогикалық тренинг.

Математиканы есептер арқылы оқыту әдістемесі

Орта мектепте математикалық есептер жалпы алғанда теорияны, математиканың әдістері мен ұғымдарын меңгеруге қажетті бірден бір шешімді құрал болып есептеледі. Оқушылардың ойлау қабілетін дамытуда, тәрбие беруде және оқушыларға математиканың тәжірибелік істерге қолданылуы туралы білім, біліктілік қалыптастыруда есептердің атқаратын рөлі зор. Математикалық есептерді дұрыс шешкізіп, оқытудың жаңа әдіс тәсілдері арқылы жоғары деңгейдегі математикалық білім, біліктілік, дағды қалыптастыруға болады. Математикалық есептер: а) жаңа математикалық ұғымдар мен мағлұматтарды үйрету үшін; б) тәжірибелік іскерліктер мен дағдыларын қалыптастыру; в) білімнің тереңділігі мен баяндылығын тексеру; г) оқушылардын шығармашылық қабілетін тәрбиелеу үшін пайдаланады. Оқу процесінде есеп оқушыларды жаңа математикалық біліммен қаруландырып, қалыптасқан білім мен біліктілігін жүйелеуге және нақтылауға көмектеседі.
Оқу-тәрбие процесін ұйымдастыруда есептер маңызды роль атқарады. Математиканы оқытуда есептер оқушылардың математикалық ой-өрісінің дамуы, оқытудың мақсаты, әрі құралы болып табылады. Сабақтарды жоспарлаған және ұйымдастырған кезде теориялық материалдар көбінесе есептер шығару процесінде жете түсінілуі және жақсы меңгерілуі қажет екенін ескерген жөн. Есеп шығаруды ұйымдастыра отырып, оқушылардың жеке әдісін кеңірек пайдаланған жөн: нашар оқитын оқушыларға ұсынылатын есептердің қиындық деңгейі осы бағдарламаның талаптарына сай анықталуы керек; ал бұл деңгейге жеткен оқушыларға бұдан да гөрі күрделірек есептер берген пайдалы. Дайындықтардың міндетті деңгейіне барлық оқушылармен жетуге қойылатын талаптарды саралау оқушыларға қиындық келтірмеудің негізін қалайды, оларды шамалары келетін жұмыспен қамтамасыз етеді және оқуға дұрыс көзқарас қалыптастырады.
Математиканы оқыту процесінде есептердің білім берерлік, тәжірибелік, дамытушылық, тәрбиелік мәні зор, соларға тоқталайық:
а) математикалық есептердің білім берерлік мәні. Математикалық есептерді шеше отырып, оқушылар жаңа ұғымдарды, жаңа мәселелерді таниды. Есеп шарты бойынша жаңа ұғымдармен танысады, математикалық теорияның есептер шешуге қолданылуын, есептер шешудің жаңа әдістерін танымдық немесе есептер шешуге қажетті математиканың жаңа бір саласымен танысады және т.б. Сондықтан оқушы математикалық есептерді шешу барысында теориялық материалды меңгеріп, жеткілікті түрде жаттығу арқылы дағды қалыптастырып, математикалық білімін көтереді. Дүниеге ғылыми көзқарасты қалыптастырудың білімдік мәні оқушыларға математика ғылымының негіздерін үйретуді және алған білімдерін практикада қолдануға баулуды көздейді.
б) математикалық есептердің практикалық мәні. Математикалық есептерді шешу барысында алған теориялық білімдерін практикада қолдана білуге пайдаланады, өзінің болашақтағы практикалық қызметіне қажетті істермен айналысады. Практикалық қажеттілігі бар барлық есептерде математикалық есептер шешуге тура келеді. Математикалық есептер физикада, химияда т.б. жаратылыстану пәндерінде, электротехника мен радиотехникада, ең алдымен олардың теориялық негіздерін түсіндіруге қажет. Бұл есептерді шешкенде көбінесе физикалық, химиялық, географиялық және техникалық - практикалық мәні бар есептер қарастырылады. Математика сабақтарының мақсаты математикалық теорияларды, идеяларды, заңдар мен заңдылықтарды үйретумен бірге, оқушыларға бағдарламада көрсетілген білім мен біліктілікті қалыптастыру болып табылады. Мұндай білім мен біліктілікті қалыптастыруда математикалық есептерді және практикалық мазмұндағы есептерді шығару, қарапайым есептеу құралдарын қолдану, әр алуан бақылаулар мен өлшеулерді орындау, әр түрлі модельдерді, кестелерді, диаграммаларды, табиғатта кездесетін құбылыстарды математика тіліне аудару т.б. жатады.
Сондықтан бұл сабақтың негізгі бөлігін есеп шығару, лабораториялық- практикалық жұмыстар орындау құрайды. Сонымен практикалық білімін және біліктігін қалыптастыру сабағына: 1) жұмыстың мақсатын анықтау; 2) оларды орындау ережелерін теориялық негіздеу; 3) жұмысты орындау үлгісін көрсету; 4) жаттығулар орындау; 5) қорытынды жасау; 6) үйге тапсырма беру сияқты құрылымдық элементтер енуі мүмкін.

2 МАТЕМАТИКА САБАҒЫНДА ОЙЫН ТЕХНОЛОГИЯСЫНЫҢ ПАЙДАЛАНЫЛУЫ
2.1 Математика сабағында ойын технологиясының маңызы

Қазіргі күн тәртібіндегі өзекті болып табылатын мәселелердің негізгісі - оқушылардың әрқайсысының өзіндік қабілетін, мінезін танып, жетілдіріп, сол бағытта жеке ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.