Кәсіпкерліктің даму мәселесі
Экономикасы нарықтық бағытқа бет алған Қазақстан үшін кәсіпкерлікті даму мәселесі-өзекті мәселелердің бірі болып табылады. Өйткені, нарыктық экономиканың өзі кәсіпкерлік зкономика. Кәсіпкерлікті дамыту нарықтық экономиканы дамытудың кепілі. Сондыктан да, кәсіпкерлік төңіріндегі көптеген мәселелердің көтеріліп жатуы да оның экономикадағы рөлінің өте маңыздылығын дәлелдейді.
Қазақстан Республикасы Конституциясында былай деп жазылған: «Әркімнің кәсіпкерлік қызмет еркіндігіне, өз мүлкін кез келген занды кәсіпкерлік қызмет үшін еркін пайдалануға құкығы бар». Бәрімізге мәлім, өндірістің негізгі факторлары табиғи, еңбек, өндірістік ресурстар болып табылады. Нарықтық экономика кезінде осы факторлардың жұмыс істеп, қозғалыска түсуіне әсер ететін нақты күш бар. Олар: іскерлік. басқару және өз мүмкіндіктерін белглі бір мақсатта жетістікке қол жеткізуге пайдалана білу икемділігі.
Жалпы өркениетті елдердің қай қайсысын алсақ та өздерінің зкономикалық және әлеуметтік мәселелерін шешуде кәсіпкерлікке арқа сүйейді. Себебі кәсіпкерлік халықтың әл-ауқатьн арттырумен қатар, қосымша жұмыс орындарының ашылуына да себебін тигізеді. Кәсіпкерліктің осындай және баска да экономикалық және элеуметтік функциялары оны дамыту мәселесін манызды мемлекеттік міндеттер қатарына жаткызуға және экономиканы реформалаудың ажырамас бөлігі деп қарастыруға негіз береді. Техникалык прогресс, тұтынушы сұранысын толық қанағаттандыру кәсіпкерліктің тиімділігіне байланысты болады.
Кәсіпкерліктің түрлі формаларының өзара тиімді ынтымақтастық құруы келешегі зор бағыт. Шағын кәсіпорындар ғылыми техникалық жетістіктерді қабылдауға анағұрлым қабілетті, нарықтағы сұраныс өзгерісіне оңай бейімделеді. Сондай-ақ ірі кәсіпорындарға тауарлар жеткізу мен қызмет көрсету кұқығы үшін өзара бәсекеге барады, мұның өзі
Қазақстан Республикасы Конституциясында былай деп жазылған: «Әркімнің кәсіпкерлік қызмет еркіндігіне, өз мүлкін кез келген занды кәсіпкерлік қызмет үшін еркін пайдалануға құкығы бар». Бәрімізге мәлім, өндірістің негізгі факторлары табиғи, еңбек, өндірістік ресурстар болып табылады. Нарықтық экономика кезінде осы факторлардың жұмыс істеп, қозғалыска түсуіне әсер ететін нақты күш бар. Олар: іскерлік. басқару және өз мүмкіндіктерін белглі бір мақсатта жетістікке қол жеткізуге пайдалана білу икемділігі.
Жалпы өркениетті елдердің қай қайсысын алсақ та өздерінің зкономикалық және әлеуметтік мәселелерін шешуде кәсіпкерлікке арқа сүйейді. Себебі кәсіпкерлік халықтың әл-ауқатьн арттырумен қатар, қосымша жұмыс орындарының ашылуына да себебін тигізеді. Кәсіпкерліктің осындай және баска да экономикалық және элеуметтік функциялары оны дамыту мәселесін манызды мемлекеттік міндеттер қатарына жаткызуға және экономиканы реформалаудың ажырамас бөлігі деп қарастыруға негіз береді. Техникалык прогресс, тұтынушы сұранысын толық қанағаттандыру кәсіпкерліктің тиімділігіне байланысты болады.
Кәсіпкерліктің түрлі формаларының өзара тиімді ынтымақтастық құруы келешегі зор бағыт. Шағын кәсіпорындар ғылыми техникалық жетістіктерді қабылдауға анағұрлым қабілетті, нарықтағы сұраныс өзгерісіне оңай бейімделеді. Сондай-ақ ірі кәсіпорындарға тауарлар жеткізу мен қызмет көрсету кұқығы үшін өзара бәсекеге барады, мұның өзі
Кәсіпкерліктің даму мәселесі
Экономикасы нарықтық бағытқа бет алған Қазақстан үшін кәсіпкерлікті
даму мәселесі-өзекті мәселелердің бірі болып табылады. Өйткені, нарыктық
экономиканың өзі кәсіпкерлік зкономика. Кәсіпкерлікті дамыту нарықтық
экономиканы дамытудың кепілі. Сондыктан да, кәсіпкерлік төңіріндегі
көптеген мәселелердің көтеріліп жатуы да оның экономикадағы рөлінің өте
маңыздылығын дәлелдейді.
Қазақстан Республикасы Конституциясында былай деп жазылған:
Әркімнің кәсіпкерлік қызмет еркіндігіне, өз мүлкін кез келген занды
кәсіпкерлік қызмет үшін еркін пайдалануға құкығы бар. Бәрімізге мәлім,
өндірістің негізгі факторлары табиғи, еңбек, өндірістік ресурстар болып
табылады. Нарықтық экономика кезінде осы факторлардың жұмыс істеп,
қозғалыска түсуіне әсер ететін нақты күш бар. Олар: іскерлік. басқару және
өз мүмкіндіктерін белглі бір мақсатта жетістікке қол жеткізуге пайдалана
білу икемділігі.
Жалпы өркениетті елдердің қай қайсысын алсақ та өздерінің
зкономикалық және әлеуметтік мәселелерін шешуде кәсіпкерлікке арқа сүйейді.
Себебі кәсіпкерлік халықтың әл-ауқатьн арттырумен қатар, қосымша жұмыс
орындарының ашылуына да себебін тигізеді. Кәсіпкерліктің осындай және баска
да экономикалық және элеуметтік функциялары оны дамыту мәселесін манызды
мемлекеттік міндеттер қатарына жаткызуға және экономиканы реформалаудың
ажырамас бөлігі деп қарастыруға негіз береді. Техникалык прогресс, тұтынушы
сұранысын толық қанағаттандыру кәсіпкерліктің тиімділігіне байланысты
болады.
Кәсіпкерліктің түрлі формаларының өзара тиімді ынтымақтастық құруы
келешегі зор бағыт. Шағын кәсіпорындар ғылыми техникалық жетістіктерді
қабылдауға анағұрлым қабілетті, нарықтағы сұраныс өзгерісіне оңай
бейімделеді. Сондай-ақ ірі кәсіпорындарға тауарлар жеткізу мен қызмет
көрсету кұқығы үшін өзара бәсекеге барады, мұның өзі олардың тұрақты
табыстарына кепілдік береді. Олар ірі кәсіпорындардың орнықтылығын және
өндірістік диверсификациясын қамтамасыз етіп, монополистік бағытқа қарсы
әрекет етеді. Кәсіпкерлік нарықта консалгтингтік, брокерлік, маклерлік,
делдалдық, жарнама, қолданбалы зерттеу жұмыстары бойынша қызмет көрсетумен
қамтамасыз етіліп, белсенді рөл атқарады. Кәсіпкерлер өздерінің күштері мен
қаржыларын біріктіріп, жалғыз бастылықтан ұжымдык іскерлікке өтуге бейім
тұрады. Бұл жағдайда ортақ бір тұтас кәсіпорын кұрамында жекелеген кәсіпкер
өз мүлкіне жекеменшігін сақтайды. Дегенмен де серіктестіктерде,
кооперативтерде оның құрылтайшылары мен қатысушылары құрал-жабдық және
басқа да мүлікті толық немесе ішінара біріктіреді. Жеке кәсіпкерліктің бұл
мүмкіндігі бизнесті дамытушы күш, маңызды фактор болып есептелінеді.
Сонымен катар, ұжымдық бизнестің көптеген формалары капиталдың қосылуы,
ортақ меншіктің құрылуы, осы бірігудің барлық мүлкіне жауап беретін заңды
тұлға жасаумен байланысты.
Кәсіпкерлікті дамыту кез келген денгейдегі басқаруды жетілдіру үшін
қажет. Кәсіпкерлікті дамыту мынадай сұраққа жауап іздеуі керек:
Геосаясаттық өзгерістер іскерлік белсенділікке кандай әсер тигізеді? Кез
келген экономиканың бүгіні мен болашағында стратегиялық көзқарассыз
ешқандай даму болмайды.
Кәсіпкерлік мәселелері бүкіл іскерлік әлемді толқытып отыр.
Сондықтан да 1990 жылы мамыр айында Вашингтонда өткен стратегиялық
басқарудың халықаралық конференциясының лейтмотиві - Кәсіпкерлер жаңа
шаруашылык ойлауды іздестіруде деп аталды. Онда кәсіпкерлердің ұшкыр
мәселелері, экономикаға, ұйымдастыруға, технологияға, өнімге деген жаңа
қадам іздестіру туралы толғаныстар қарастырылды.
Конференцияда басты назар мына мәселеге аударылды: Белсенді іс-
әрекеттер арасында келесі шарттарды орындайтын корпорациялар жатады:
1. Өз қызметінің стратегиялық бағыт-бағдарын жеке түсіне
білетін;
2. Уақытты, жаңалықтар мен идеялар, тәжірибелердің
үзіліссіз ағымынан қалып қоймай, оларды тиімді пайдалана алатын;
3. Ұйымдастырудың, жұмыс режимінің тиімді түрлерін,
ресурстар мен жұмыскерлер күш жігерінің тиімді үйлесімін,
арақатынасын таба білген;
4. Біріккен еңбек оның барлық қатысушыларын қанағат-
тандыратын жағдайда ғана табысқа жетуге болады.
Кәсіпкерлікті дамытудың бұл шарттары нарықтық экономикаға өтудің
бастапқы кезеңінде тұрған елдер үшін өте кұнды. Бұл әрине, Қазақстанға да
қатысты.
Кәсіпкерлікті жетілдіру экономиканың тұрақтылығы мен оның бәсекелік
сипатын қалыптастыруда басты күштерінің бірі болып табылады. Кәсіпкерлікті
дамыту үшін субъектінің белгілі бір дәрежеде еркіндігі мен хұқығы,
шаруашылық қызметінің бағытын таңдауда еріктігі, қабылданатын шешімдерге,
одан туындайтын нәтижелерге тәуекелдіктің болуы кажст. Кәсіпкерлік дамуы
үшін оның хұкықтық базасы, әлеуметтік-экономикалық шарттары қалануы керек.
Республикамыздағы кәсіпкерліктің экономикалық мәнін тереңнен түсінуге
Қазак КСР-індегі шаруашылык қызмет еркіндігімен кәсіпкерліктің дамуы
туралы заңнын қабылдануы жол ашты. Бұл заң азаматтар мен заңды тұлғалардың
кэсіпкерлік қызметінің еркіндігін қамтамасыз ететін негізгі хұқықтық,
экономикалык, элеуметтік шаралар мен кепілдіктерді анықтап берді.
Еркін кәсіпкерлік меншіктің әр түрлі формада, түрде, типте болуын
қалайды. Кәсіпкерлік кызметтің орын алар жері ең алдымен – кәсіпорын.
Заңмен бекітілген іскерлік қызметті ұйымдастырудың әдістері бизнестің
немесе кәсіпкерліктің ұйымдық-құқықтың формасы деп аталады. Нарық-тық
қатынастарға өтуде халықты кеңінен кәсіпкерлікке тарту қажет. Нарықтық
экономиканың тиімді жұмыс істеуі үшін нарықтық іс басындағы субъектілердің
толық өзін-өзі басқаруы мен олардың экономикалық тәуелсіздігі болуы қажет.
Халық шаруашылығында жұмыс істейтін кәсіпорын ұйымдық-құкықтық
құрылысы, масштабы, қызмет ауқымы жағынан әр түрлі болып келеді. Құкықтық
және өндірістік жағынан алғанда олар жекелеген топтар мен түрлерге
бөлінеді. Олар: шаруашылық серіктестіктері, акционерлік қоғамдар,
өндірістік кооперативтер, сондай-ақ мемлекеттік секторында - мемлекеттік
немесе ұлттық және муниципалдық кәсіпорындар.
Серіктестікке қатысушылар мүлікті жауапкершілігінің денгейіне қарай:
толық, аралас, шектеулі болып бөледі.
Акционерлік қоғамдар - бұл жарғылық капиталы акцияларға аударылған
шаруашылық бірлестігі. Олар екі түрге бөлінеді: ашық және жабық түрдегі
акционерлік коғамдар.
Кәсіпорын есейген сайын, онын табыска жету мүмкіндігі де арта
түседі. Басшысы бір, ұзақ өмір сүрген кәсіпорын, басқа кәсіпорындарға
қарағанда жоғары және тұрақты табыс табады. Бизнес субъектілерінің
сәтсіздікке ұшырауы кәсіпкерлердің дайындығы төмен болуымен айқындалады.
Кәсіпорын басшылары жұмысты бірлесіп атқарса, онда тиімділік артады. Себебі
бірлескен шешім кабылдаудың маңызы өте зор. Бір мезетте пайда болып, содан
кейін жоқ болатын қоғамдык қажеттіліктерді тұракты түрде іздестіру және
оған бейімделу бизнес стратегиясының негізін құрайды.
Бизнес - бұл адамдарды. яғни тұтынушыларды өз қаржысын сізге беруге
ынталандыратын өнер.Бұл өнер коммерция заңдарына, кәсіпкерлердің үлкен
еңбегі мен тәжірибесіне негізделеді. Кәсіпкерлік өндірістің, нарықтың және
бүкіл қоғамның дамуына ықпал етеді.
Сонымел, нарықтык экономика жағдайында кәсіпкерлік -шаруашылық
қызметінің маңызды түрі. Оның ролін Адам Смит былай деп бағалаған болатын:
Кәсіпкер өз мүддесін өзі үшін ұтымдылық жағдайды көздейді дей тұрғанмен,
ол қоғам мүддесіне де қызмет етеді. Қазіргі экономика кәсіпкерлікті
шаруашылықты ұйымдастырудың түрі ретінде анықтайды. Кәсіпкерлердің
экономиканы өрлетуге қосар үлесі өте зор.
Кәсіпкерлердің өздеріне ғана тән ерекше этикасы және дүниетанымы
бар. Бұл жағдайға қарап, біз кәсіпкерліктің ерекше бір философиясы бар
екенін айтуымызға болады. Кәсіпкерлік философиясы өндіріс пен қоғамның
дамуының әсерінен өзгеріп түрады. Ал кәсіпкерлік философиясының негізі
тұрақты болып келеді. Себебі қоғамдық өмір мен адамдардың қатынастары
өзгеріп тұрады, ал нарықтық орта мен заңдар өзгеріссіз.
Кәсіпкер әрқашанда анықталмаған жағдайда қызмет жасайды. Әр нәрсе,
әр тенденция мәңгі болмайтындықтан нарық субъектілерінің мінез-құлқы
әрқашанда өзгермелі. Егер кәсіпкер экономикалық, саяси, технологиялык,
әлеуметтік ортаға бейімделе алмаса, онда оның орнын басқа кәсіпкер басады.
Кәсіпкер әрқашанда күтпеген жағдайларға дайын болуы ке-рек, оларды болжай
алуы қажет.
Қазақстанда жүргізіліп жатқан реформалардың түпкі мақсаты әлеуметтік
проблема - халықтың өмірін жақсарту проблемасын шешуге бағытталған. Ол үшін
экономиканы тұтынушыға қызмет ету режиміне ауыстыру кажет. Әлемдік
тәжірибе керсетіп отырғандай, бұл мақсатқа экономикалық қатынастардың
кәсіпкерлік типі сәйкес келеді. Оның негізгі белгілері: батыл бастама толық
еркіндік пен жауапкершілік, нарық коньюктурасын бақылау мен қажеттілікті
іздеу, бәсекелік күрес тактикасы мен инвестициялау мәселелерін талдау.
Индустрия, энергетика, Сауда министрлігі мен Қаржы министрлігі
министрліктердің, ведомстволардың және кәсіпкерлер бірлестіктернің
қатысуымен Қазакстанда кәсіпкерлікті қолдаудың 1998-2000 жылдарға арналған
мемлекеттік бағдарламасын жасап, оны Үкіметтің қарауына берді.
Республикада кәсіпкерлікті дамытуға үлкен ден қойылып, ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Экономикасы нарықтық бағытқа бет алған Қазақстан үшін кәсіпкерлікті
даму мәселесі-өзекті мәселелердің бірі болып табылады. Өйткені, нарыктық
экономиканың өзі кәсіпкерлік зкономика. Кәсіпкерлікті дамыту нарықтық
экономиканы дамытудың кепілі. Сондыктан да, кәсіпкерлік төңіріндегі
көптеген мәселелердің көтеріліп жатуы да оның экономикадағы рөлінің өте
маңыздылығын дәлелдейді.
Қазақстан Республикасы Конституциясында былай деп жазылған:
Әркімнің кәсіпкерлік қызмет еркіндігіне, өз мүлкін кез келген занды
кәсіпкерлік қызмет үшін еркін пайдалануға құкығы бар. Бәрімізге мәлім,
өндірістің негізгі факторлары табиғи, еңбек, өндірістік ресурстар болып
табылады. Нарықтық экономика кезінде осы факторлардың жұмыс істеп,
қозғалыска түсуіне әсер ететін нақты күш бар. Олар: іскерлік. басқару және
өз мүмкіндіктерін белглі бір мақсатта жетістікке қол жеткізуге пайдалана
білу икемділігі.
Жалпы өркениетті елдердің қай қайсысын алсақ та өздерінің
зкономикалық және әлеуметтік мәселелерін шешуде кәсіпкерлікке арқа сүйейді.
Себебі кәсіпкерлік халықтың әл-ауқатьн арттырумен қатар, қосымша жұмыс
орындарының ашылуына да себебін тигізеді. Кәсіпкерліктің осындай және баска
да экономикалық және элеуметтік функциялары оны дамыту мәселесін манызды
мемлекеттік міндеттер қатарына жаткызуға және экономиканы реформалаудың
ажырамас бөлігі деп қарастыруға негіз береді. Техникалык прогресс, тұтынушы
сұранысын толық қанағаттандыру кәсіпкерліктің тиімділігіне байланысты
болады.
Кәсіпкерліктің түрлі формаларының өзара тиімді ынтымақтастық құруы
келешегі зор бағыт. Шағын кәсіпорындар ғылыми техникалық жетістіктерді
қабылдауға анағұрлым қабілетті, нарықтағы сұраныс өзгерісіне оңай
бейімделеді. Сондай-ақ ірі кәсіпорындарға тауарлар жеткізу мен қызмет
көрсету кұқығы үшін өзара бәсекеге барады, мұның өзі олардың тұрақты
табыстарына кепілдік береді. Олар ірі кәсіпорындардың орнықтылығын және
өндірістік диверсификациясын қамтамасыз етіп, монополистік бағытқа қарсы
әрекет етеді. Кәсіпкерлік нарықта консалгтингтік, брокерлік, маклерлік,
делдалдық, жарнама, қолданбалы зерттеу жұмыстары бойынша қызмет көрсетумен
қамтамасыз етіліп, белсенді рөл атқарады. Кәсіпкерлер өздерінің күштері мен
қаржыларын біріктіріп, жалғыз бастылықтан ұжымдык іскерлікке өтуге бейім
тұрады. Бұл жағдайда ортақ бір тұтас кәсіпорын кұрамында жекелеген кәсіпкер
өз мүлкіне жекеменшігін сақтайды. Дегенмен де серіктестіктерде,
кооперативтерде оның құрылтайшылары мен қатысушылары құрал-жабдық және
басқа да мүлікті толық немесе ішінара біріктіреді. Жеке кәсіпкерліктің бұл
мүмкіндігі бизнесті дамытушы күш, маңызды фактор болып есептелінеді.
Сонымен катар, ұжымдық бизнестің көптеген формалары капиталдың қосылуы,
ортақ меншіктің құрылуы, осы бірігудің барлық мүлкіне жауап беретін заңды
тұлға жасаумен байланысты.
Кәсіпкерлікті дамыту кез келген денгейдегі басқаруды жетілдіру үшін
қажет. Кәсіпкерлікті дамыту мынадай сұраққа жауап іздеуі керек:
Геосаясаттық өзгерістер іскерлік белсенділікке кандай әсер тигізеді? Кез
келген экономиканың бүгіні мен болашағында стратегиялық көзқарассыз
ешқандай даму болмайды.
Кәсіпкерлік мәселелері бүкіл іскерлік әлемді толқытып отыр.
Сондықтан да 1990 жылы мамыр айында Вашингтонда өткен стратегиялық
басқарудың халықаралық конференциясының лейтмотиві - Кәсіпкерлер жаңа
шаруашылык ойлауды іздестіруде деп аталды. Онда кәсіпкерлердің ұшкыр
мәселелері, экономикаға, ұйымдастыруға, технологияға, өнімге деген жаңа
қадам іздестіру туралы толғаныстар қарастырылды.
Конференцияда басты назар мына мәселеге аударылды: Белсенді іс-
әрекеттер арасында келесі шарттарды орындайтын корпорациялар жатады:
1. Өз қызметінің стратегиялық бағыт-бағдарын жеке түсіне
білетін;
2. Уақытты, жаңалықтар мен идеялар, тәжірибелердің
үзіліссіз ағымынан қалып қоймай, оларды тиімді пайдалана алатын;
3. Ұйымдастырудың, жұмыс режимінің тиімді түрлерін,
ресурстар мен жұмыскерлер күш жігерінің тиімді үйлесімін,
арақатынасын таба білген;
4. Біріккен еңбек оның барлық қатысушыларын қанағат-
тандыратын жағдайда ғана табысқа жетуге болады.
Кәсіпкерлікті дамытудың бұл шарттары нарықтық экономикаға өтудің
бастапқы кезеңінде тұрған елдер үшін өте кұнды. Бұл әрине, Қазақстанға да
қатысты.
Кәсіпкерлікті жетілдіру экономиканың тұрақтылығы мен оның бәсекелік
сипатын қалыптастыруда басты күштерінің бірі болып табылады. Кәсіпкерлікті
дамыту үшін субъектінің белгілі бір дәрежеде еркіндігі мен хұқығы,
шаруашылық қызметінің бағытын таңдауда еріктігі, қабылданатын шешімдерге,
одан туындайтын нәтижелерге тәуекелдіктің болуы кажст. Кәсіпкерлік дамуы
үшін оның хұкықтық базасы, әлеуметтік-экономикалық шарттары қалануы керек.
Республикамыздағы кәсіпкерліктің экономикалық мәнін тереңнен түсінуге
Қазак КСР-індегі шаруашылык қызмет еркіндігімен кәсіпкерліктің дамуы
туралы заңнын қабылдануы жол ашты. Бұл заң азаматтар мен заңды тұлғалардың
кэсіпкерлік қызметінің еркіндігін қамтамасыз ететін негізгі хұқықтық,
экономикалык, элеуметтік шаралар мен кепілдіктерді анықтап берді.
Еркін кәсіпкерлік меншіктің әр түрлі формада, түрде, типте болуын
қалайды. Кәсіпкерлік кызметтің орын алар жері ең алдымен – кәсіпорын.
Заңмен бекітілген іскерлік қызметті ұйымдастырудың әдістері бизнестің
немесе кәсіпкерліктің ұйымдық-құқықтың формасы деп аталады. Нарық-тық
қатынастарға өтуде халықты кеңінен кәсіпкерлікке тарту қажет. Нарықтық
экономиканың тиімді жұмыс істеуі үшін нарықтық іс басындағы субъектілердің
толық өзін-өзі басқаруы мен олардың экономикалық тәуелсіздігі болуы қажет.
Халық шаруашылығында жұмыс істейтін кәсіпорын ұйымдық-құкықтық
құрылысы, масштабы, қызмет ауқымы жағынан әр түрлі болып келеді. Құкықтық
және өндірістік жағынан алғанда олар жекелеген топтар мен түрлерге
бөлінеді. Олар: шаруашылық серіктестіктері, акционерлік қоғамдар,
өндірістік кооперативтер, сондай-ақ мемлекеттік секторында - мемлекеттік
немесе ұлттық және муниципалдық кәсіпорындар.
Серіктестікке қатысушылар мүлікті жауапкершілігінің денгейіне қарай:
толық, аралас, шектеулі болып бөледі.
Акционерлік қоғамдар - бұл жарғылық капиталы акцияларға аударылған
шаруашылық бірлестігі. Олар екі түрге бөлінеді: ашық және жабық түрдегі
акционерлік коғамдар.
Кәсіпорын есейген сайын, онын табыска жету мүмкіндігі де арта
түседі. Басшысы бір, ұзақ өмір сүрген кәсіпорын, басқа кәсіпорындарға
қарағанда жоғары және тұрақты табыс табады. Бизнес субъектілерінің
сәтсіздікке ұшырауы кәсіпкерлердің дайындығы төмен болуымен айқындалады.
Кәсіпорын басшылары жұмысты бірлесіп атқарса, онда тиімділік артады. Себебі
бірлескен шешім кабылдаудың маңызы өте зор. Бір мезетте пайда болып, содан
кейін жоқ болатын қоғамдык қажеттіліктерді тұракты түрде іздестіру және
оған бейімделу бизнес стратегиясының негізін құрайды.
Бизнес - бұл адамдарды. яғни тұтынушыларды өз қаржысын сізге беруге
ынталандыратын өнер.Бұл өнер коммерция заңдарына, кәсіпкерлердің үлкен
еңбегі мен тәжірибесіне негізделеді. Кәсіпкерлік өндірістің, нарықтың және
бүкіл қоғамның дамуына ықпал етеді.
Сонымел, нарықтык экономика жағдайында кәсіпкерлік -шаруашылық
қызметінің маңызды түрі. Оның ролін Адам Смит былай деп бағалаған болатын:
Кәсіпкер өз мүддесін өзі үшін ұтымдылық жағдайды көздейді дей тұрғанмен,
ол қоғам мүддесіне де қызмет етеді. Қазіргі экономика кәсіпкерлікті
шаруашылықты ұйымдастырудың түрі ретінде анықтайды. Кәсіпкерлердің
экономиканы өрлетуге қосар үлесі өте зор.
Кәсіпкерлердің өздеріне ғана тән ерекше этикасы және дүниетанымы
бар. Бұл жағдайға қарап, біз кәсіпкерліктің ерекше бір философиясы бар
екенін айтуымызға болады. Кәсіпкерлік философиясы өндіріс пен қоғамның
дамуының әсерінен өзгеріп түрады. Ал кәсіпкерлік философиясының негізі
тұрақты болып келеді. Себебі қоғамдық өмір мен адамдардың қатынастары
өзгеріп тұрады, ал нарықтық орта мен заңдар өзгеріссіз.
Кәсіпкер әрқашанда анықталмаған жағдайда қызмет жасайды. Әр нәрсе,
әр тенденция мәңгі болмайтындықтан нарық субъектілерінің мінез-құлқы
әрқашанда өзгермелі. Егер кәсіпкер экономикалық, саяси, технологиялык,
әлеуметтік ортаға бейімделе алмаса, онда оның орнын басқа кәсіпкер басады.
Кәсіпкер әрқашанда күтпеген жағдайларға дайын болуы ке-рек, оларды болжай
алуы қажет.
Қазақстанда жүргізіліп жатқан реформалардың түпкі мақсаты әлеуметтік
проблема - халықтың өмірін жақсарту проблемасын шешуге бағытталған. Ол үшін
экономиканы тұтынушыға қызмет ету режиміне ауыстыру кажет. Әлемдік
тәжірибе керсетіп отырғандай, бұл мақсатқа экономикалық қатынастардың
кәсіпкерлік типі сәйкес келеді. Оның негізгі белгілері: батыл бастама толық
еркіндік пен жауапкершілік, нарық коньюктурасын бақылау мен қажеттілікті
іздеу, бәсекелік күрес тактикасы мен инвестициялау мәселелерін талдау.
Индустрия, энергетика, Сауда министрлігі мен Қаржы министрлігі
министрліктердің, ведомстволардың және кәсіпкерлер бірлестіктернің
қатысуымен Қазакстанда кәсіпкерлікті қолдаудың 1998-2000 жылдарға арналған
мемлекеттік бағдарламасын жасап, оны Үкіметтің қарауына берді.
Республикада кәсіпкерлікті дамытуға үлкен ден қойылып, ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz