Еңбек қызметі және оның қоғамда алатын орны

Пән: Статистика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

ЖОСПАР

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
1. Еңбек қызметі және оның қоғамда алатын орны ... ... ... ... ... ... .5
1.1 Еңбек нарығының ерекшеліктері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... .6
1.2 Еңбек нарығы -- бұл бәсекелік нарық ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... 9
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .10
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ...11

КІРІСПЕ

Еңбек - ең өткір мәселелердің бірі болып табылады. Еңбек нарығы әр кезде де маңызды болып келген, себебі қоғам өз дамуы кезінде жұмысшы күшін қолданған.
Қандай мемлекет болмасын халықтың тұрмысына, әл-ауқатынын, деңгейінің жоғары болуы сол елдің экономикасының артып, барлық жағынан дер қарқынмен дәйекті дамып келе жатқандығын көрсетеді. Осыған байланысты қазіргі танда нарықтық экономикамен әлеуметтік әділеттік негізіндегі жоғары өркениетті демократиялық қоғам құру жолында әртүрлі оқиғаларды басынан кешіп отырған республикамыздың бүгінгі тіршілігіміздің негізгі мақсаты мемлекеттегі әрбір азаматтың бақытты өмірін және мұң-мұқтажсыз ауқатты тұрмысын қамтамасыз ету.
Қазақстан экономикасының қарыштап дамуы қоғамдағы еңбек нарығының да қозғаушы күшіне айналғандығын заңды құбылыс ретінде қабылдауымыз керек. Өйткені экономикалық өсім өз кезегінде өндірістің өркендеуіне жол ашып отырады. Ал, ел көлеміндегі өндіріс орындарының толық қуатында іске қосылуы халықты еңбекпен қамтудағы негізгі сипатқа ие болмақ.
Біз өз еліміздің тұрғындарының әлеуметтік сипатында ала-құлалық бар екендігін мойындауымыз керек. Және бұл жердегі ала-құлалық ұғымы әлеуметтік теңсіздік тұрғысынан емес, Қазақстандағы өндіріс ошақтарының орналасуы мен еңбек нарығындағы сұраныстың өтелуінен шығып отыр. Яғни, қала мен ауыл тұрғындарының табысы, облыстардағы өндірістік ерекшеліктерге орай төленетін еңбекақы жайы тұрғындарды белгілі бір топтарға жіктеп қарастыруға әкеледі.
Кедейшіліктің негізгі себептері жұмыссыздық пен халықтың төмен табыстары болып табылады. Қазіргі кезде еңбек нарығындағы жағдай шиеленісті қалпында және жұмыспен қамтылу мен табыстардың жалпы ұлғаюына қарамастан, әзірше кедейшілік ауқымдарын азайтуға септігін тигізбей тұр.
Еңбек қызметі- кез-келген қоғамдағы адамдардың жақсы тұрмысының негізгі көзі. Еңбек рыногы рынок жүйесінде ерекше орын алады. Оның негізгі қызметі жұмыс күшінің сұранысы мен ұсынысының теңдестірілуі, мемлекеттің әлеуметтік тұрақтылығы мен саяси қауіпсіздігі негізінде халықтың жұмыспен қамтылуын қамтамасыз ету болып табылады. ХЕҰ сарапшыларының бағалуы бойынша, жұмыс күшіне сұраныстың жандануы экономикалық өсімнің айтарлықтай жоғарғы қарқынын қолдау және ұлттық экономиканы қамтамасыз ету мүмкінділігіне тәүелді.
Еңбек рыногының жағдайы және оның жақсы жұмыс істеуі көптеген ішкі және сыртқы факторлардың ықпалына байланысты. Қазақстан рыногындағы жағдайдың өзгеруіне әсер ететін сыртқы факторларға мыналар жатады: экономиканың жаһандануы, еңбектің халықаралық бөлінуі, шикізат ресурстарына әолемдік бағаның конъюктурасы, халықаралық көші- қоны. Қазақстан еңбек рыногына тікелей әсер ететін ішкі факторлар, бұл: тұрақты экономикалық өсу, индустриялық- иновациялық даму, экономиканың қайта құрылысы, шағын және орта кәсіпкерліктің дамуы, жастарына байланысты экономикалық тұрғыдан белсенді халық жұмыскерлердің білім деңгейі және жұмыс күшін кәсіби дайындау, өңірлердегі еңбек рыногының жағдайы, жұмыс күшінің аумақтық салалық және кәсіби аспектілеріндегі бейімділігі. әлемдік бағалардың шикізат ресурстары конъюктурасы экономика мен әлеуметтік саланың дамуына тұрақты әсерін тигізеді. Соңғы жылдары қазақстанның еңбек рыногына көршілес елдер Қырғызстан мен өзбекстанның- еңбектік жасырын көші-қонының қысымы үдеп ьара жатыр.

1 Еңбек қызметі және оның қоғамда алатын орны

Еңбек қызметі- кез-келген қоғамдағы адамдардың жақсы тұрмысының негізгі көзі. Еңбек рыногы рынок жүйесінде ерекше орын алады. Оның негізгі қызметі жұмыс күшінің сұранысы мен ұсынысының теңдестірілуі, мемлекеттің әлеуметтік тұрақтылығы мен саяси қауіпсіздігі негізінде халықтың жұмыспен қамтылуын қамтамасыз ету болып табылады.
Қазақстан республикасының президентінің 2006 жылдың ақпан айындағы Жолдауында Қазақстанның әлемдегі бәсекеге барынша қабілеті 50 елдің қатарына кіру стратегиясы қарастырылды. Экономиканың аса маңызды басымды дамуының бірі- бұл мемлекет. Басшысының ... жұмыспен қамтуды тұрақтанлыру саясаты ең пәрменді саясаты болған және болып қалады. деп анықтаған қазіргі тұрақты саясат болып табылады. Барлық бағыттар бойынша бізде бағдарламалар бар, олар қозғалыссыз емес: біз халықаралық тәжірибені енгізіп және жаңа беталыстарға сәйкес, алға қойған міндеттерге жетуді жалғастыруымыз керек.
Әлемнің дамыған елдерінің бәрі жастарды, жұмыспен қамтылуы білім берудің үздіксіз және икемді жүйесімен , жұмыскердің еңбек нарығына алғаш шығуын ескеретін арнайы жобаларды жүзкге асырылуымен байланысты мақсатты топ ретінде қарастырады.
Жастардың мақсатты саясатын дайындау үшін әлемдік тәжірибені пайдаланған кезде жастардың еңбек нарығының ерекшеліктерін біріктіру аса маңызды болып табылады. Қазіргі қазақстандық еңбек нарығында айтарлықтай қиын жағдай қалыптасып отыр. Атап айтсақ, жастар арасындағы тіркелген және жасырын жұмыссыздық мөлшері азаюдың орнына, оның ұзақтығы ауылдық жерлерде созыла түсүде. Нарыққа өту кезеңіндегі жастардың еңбек нарығының ерекшеліктері: еңбек нарығына шығудың орташа жасының төмендеуі және жастардың білім деңгейінің ( әсіресе ауылдық жерлерде) төмендеуі; жұмыспен қамтуды жастарды жұмыспен қамтуға ықпал етуде белсенді формаларымен қатар маңызды роль атқаратын. Жұмыспен қамтудың икемді және стандартты емес формалары негізінде реттеген жөн; жастарды жұмыспен қамтуға ықпал ететін мемлекеттік және аймақтық бағдарламар дайындап , жүзеге асыру; отандық тәжірбеде пайда болған жаңа формаларын пайдалану.
Сонымен қатар мезо- деңгейде мемлекеттік жұмыспен қамту бөлімдері орындайтын жұмыспен қамту жобаларына ( негізгі міндеті жоьаға қатысқан адамда жұмыспен қамтуды қамтамасыз ету болып табылады.) жұмсалатын мемлекеттік шығындардың тиімділігін арттыру мәселесі де өзекті болып отыр. Еңбек нарығында жастарды жұмыспен қамту жалпы халықты жұмыспен қамту саясатының құрамдас бөлігі болып табылады.
1.1 Еңбек нарығының ерекшеліктері

Еңбек нарығында бірнеше ерекшеліктер болады. Осында құратын элементтерге жұмысшы күшін иемденетін адамдар жатады. Бұларға психофизиялогиялық, әлуметтік, мәдени, діни, саяси және т.б. адамдық қасиеттер тән болады. Осы ерекшеліктер адамдардың мүдделеріне, мотивацияларына, еңбекке белсенділік дәрежесіне елеулі әсер етеді және еңбек нарығына, оның болмысына ықпал етеді. Өндірістік ресурстардың барлық түрлерінен еңбектің басты айырмашылығы еңбек адамның тіршілік әрекеттерінің формасы, оның өмірлік мақсаттары мен мүдделерін жүзеге асыру формасы. Еңбектің бағасы-ресурс бағасының жабайы бір түрі ғана емес, ол тірішілік дәрежесінің, әлуметтік мәртебенің, жұмыскердің, және оның отбасының аман-есендігінің бағасы, құны болып табылады. Сондықтан еңбек нарығы категориясын зерттеп талдағанда адамгершілік элементтер барын, олардың көлеңкесінде жанды жаны бар адамдар бар екенін естен шығармау қажет.
Еңбек нарығы-бұл тауар болып табылатын еңбек ресурстарының нарығы бұлардың тепе-теңдік бағасы мен саны, оларға сұраныс пен ұсыныстың бір-біріне етуімен белгіленеді. Кәсіпкерлер мен еңбекке қабілетті адамдар нарықтың агенттері,-еңбек нарығында өзара қатнаста болады. Сондықтан еңбек нарығы сұраныс пен ұсыныс механизмі арқылы экономикалық агенттердің арасындағы бәсекелестіктің нәтижесінде жұмыспен қамтудың белгілі көлемі және еңбек төлемі дәрежесі орнайтын экономикалық орта немесе болмыс болып табылады. Еңбек нарығының қызметтері қоғам өміріндегі еңбектің рөлімен белгіленеді, еңбек табыстың және жақсы хал-жағдайдың өте маңызды өндірістік ресурс болып табылады. Осыған сәйкес еңбек нарығы басты екі қызмет атқарады. Әлуметтік функцияға адамдардың табыстары мен жақсы тұрмыс халының әдеттегідей дәрежесінің қамтамасыз етілуі және жұмыскерлердің өндірістік қабілетінің тиісті дәрежеде ұдайы өндіруінің қамтамасыз етілуіжатады. Еңбек нарығының экономикалық функциясына еңбекке рационалды тарту, оны бөлу, реттеу және пайдалану жатады. Еңбек нарығы бірсыпыраынталандыру функцияларын атқарады, олар бәсекелестік қабілеттің күшеюіне, тиімділігі жоғары еңбекке ынтаның өсуінге, квалификацияның жоғарлауына, еңбеккке ынтаның өсуіне квалифик-ацияның жоғарлауына, мамандықты ауыстыруға т.б. мүмкіндік тудырады.
Бәсекелік еңбек нарығының классикалық үлгісінің негізін мынадай принцептер құрайды: фирмалардың ынталарын бейнелейтін және еңбекке сұраныс жасайтын жұмыс берушілердің көп болуы жұмысшы күшіне иелік ететін және оның ұсынысын жасайтын жұмыскерлердің көп болуы. Еңбек нарығында субъектердің тәртібі рационалды болады, олардың мүдделеріне жетуді және пайда табуды көздегенімен білгіленеді. Олар үшін еңбек нарығында еркін әрекет жасауына елеулі кедергілер болмайды.Жұмыс берушілер ұсынатын жұмыс орындары және жұмыскерлер ұсынатын жұмысшы күші біркелкі болады. Жұмыспен қамтудың саны мен көлемі жұмыскерлер санымен өлшенеді.
Икемді нарықтық механизмі баға арқылы жүзеге асырылатын еңбек нарығы, жетілген бәсекелік нарығы болып сипатталады. Осындай нарықта жекелеген жұмыс берушілер, жекелеген жұмыскерлер жалпы нарықтық ситуацияға әсер ете алмайды: жалақының тепе-теңдік ставкалары жекелеген ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.