Хронология пәні және оның міндеттері

Пән: Тарихи тұлғалар
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Жоспар
Кіріспе
Негізгі бөлім
Хронология пәні және оның міндеттері.
Күнтізбе тарихы.
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Хронология пәні және оның міндеттері
1. Хронология қосалқы тарихи пән ретінде және оның міндеттері
2. Уақыт туралы ұғым және оның өлшемі.
Тақырыпқа қысқаша сипаттама (тезистер): Хронология қосалқы тарихи пән ретінде және оның міндеттері. Хронология -- уақыт өлшемі туралы ғылым. Ол өзінің атауын гректің хроyоs -- уақыт және oos -- ғылым деген сөздерінен алған. Бұл ғылым екі бөлімнен: аспан денелерінщ қозғалысын есептеп шығару жолымен дәл астрономиялық уақытты табатын математикалык, (астрономиялық) хронология және тарихи хронологиядан тұрады.
Тарихи хронология өз алдына екі міндетті -- теориялық және қолданбалы міндетті қояды. Біріншісі уақытты ссептеу жүйесін зерттегенде оларды тарихи дамуы үстінде қарастырады, олардың арасындағы өзара қатынасты анықтайды және даталарды бір хронологиялық жүйеден екіншісіне аудару принциптерін жасап шығарады. Екіншісі оқиғалардың датасын қазіргі эраға және жыл санаудын жалпы қабылданған жүйесіне аудару үшін, осыған байланысты тарихи оқиғалардын, датасын анықтау және нақтылау үшін жогарыда көрсетілген ережелерді жүзеге асыруды қамтиды.
Қосалқы тарихи пәндердің ішінде хронология ең мақыздыларының бірі болып саналады, өйткені тарихтың қандай да болсын кезеңін оқып үйренудің негізгі шарты оқиғалардың жүйелілігі мен датаны дүрыс қою болып табылады. Хронология тәсілдеріне сүйене отырып, тарихшы тарихи құжаттар мен фактілердің дәл датасын қалпына келтіреді. Бұл міндеттерді дүрыс шешу үшін белгілі бір тарихи кезеңдегі белгілі бір халықтың қолданған уақыт өлшемінің қалыптасуымен ерекшеліктерінің бүкіл тарихын жақсы білу қажет.
XVI - XVII ғасырларда хронология мәселеріне қызығушылық Ресейде кейбір практикалық қажеттіліктерге байланысты болды. Бірақ тарихи хронология дербес пән ретінде ХҮІІІ ғасырдың аяғында ХІХ ғасырдың басында ғана қалыптаса бастады.
Уақыт туралы ұғым және оның өлшемі. Уақыт туралы түсінік адамдарда белгілі бір табиғат құбылыстарымен байланысты қоғамдық дамудың алғашқы сатыларында-ақ пайда болды, ал шаруашылық тіршілігінің мұқтаждары уақыт өлшем бірлігін орнатып, оларды есепке алу қажеттігін тудырды. Адамдар әрқашан уақыт аралығындағыны қабылдады, күн мен түннің ауысуын біліп отырды, қоршаған ортаның әсерімен байланысты жыл мерзімдерін айырды. Бірақ уақыттың арнаулы есебі және оны іс жүзінде қолдану, бері келе дамыған қоғамда, егіншіліктің, мал шаруашылығының сауда мен теңізге жүзудің пайда болуымен байланысты шығады.
Адамзат тарихында уақыт өлшеудің алғашқы өлшем бірлігі күн тәуліктері, яғни белгілі бір нүктедегі Күннің екі дәйекті жағдайының арасындағы уақыт кесіндісі болды. Тәулікті сағатқа, минут пен секундқа қазіргі бөлу өзінің шығу тегін есептеудің ежелгі вавилондық он екілік жүйесінен алады.
Тәуліктер уақыттың біршама қысқа аралығы болып табылатындықтан, уақытты өлшеудің бірте - бірте ірі өлшемі ойластырылды. Алғашқы кездерде тәулік есебі саусақпен жүргізілді. Осының нәтижесінде уақытты өлшеудің он күндік және жиырма күндік өлшем бірліктері пайда болды. Уақытты өлшеуге Айдың екі біркелкі фазасының аралығы алынды. Айсыз түндерден кейін жіңішке ай орағының пайда болуын байқау барлығынан оңай болғандықтан, осы сәт жаңа айдың басы делініп қабылданды. Осы уақыттың аяғында Ай мен Күннің жақындасуы болады деп есептеді. Сондықтан жаңа айдан жаңа айға дейінгі мерзім синодистік ай деп саналды. Бұл ай шамамен 29 жарым тәулікке, тіпті нақты көрсетсек, 29 тәулік 12 сағат 44 минут 2,9 секундқа тең болды.
Шаруашылық тіршіліктің, әсіресе егіншілік пен мал шаруашылығының одан әрі дамуы жазғы және қысқы күн тұрақтауы мен көктемгі және күзгі күн теңесуімен анықталатын маусым бойынша уақытты есептеу қажеттігін тудырды. Жыл мерзімінің тұрақты ауысып отыруы енді ежелгі дүние астрономдарына жұлдызды аспан бойынша Күн қозғалысымен, ал іс жүзінде Күн төңірегіндегі Жер қозғалысымен маусымдардың байланысын орнатуға мүмкіндік берді. Уақытты өлшеудің тағы да бір өлшем бірлігі -- Жердің Күн айналасында толық айналуына сәйкес келетін жыл осылай келіп шықты. Астрономиялық жылдың ұзақтығы 36514 тәулік, ал кейінірек нақтылағанда -- 365 тәулік 5 сағат 48 минут 46 секунд болып анықталды.

Күнтізбе тарихы.
1. Алғашқы күнтізбелер. Күнтізбе түсінігі.
2. Юлиан күнтізбесі.
3. Григориан күнтізбесі. Тарихи түп деректермен жұмыс істеуде оқиғаларға дата қою мәселесі.
Тақырыпқа қысқаша сипаттама (тезистер): Алғашқы күнтізбелер. " Уақыт санаудың табиғат берген есептеу бірліктері - тәуліктср, ай және жыл -- ең ежелгі күнтізбелердің негізіне алынды.
Календарь сөзі латынша саlеndae, яғни әр айдың бірінші күні деген сөзінен шыққан, бірақ табиғаттың кезеңді құбылыстарына негізделген уақыт санау жүйесінің өзі едәуір ертеде шыққан.
Күнтізбені алғашқы құрастырушылар үлкен қиыншылықтарға ұшырады, өйткені жоғарыда аталған уақытты есептеу бірліктері өлшем болып шықпады. Синодистік айдың тәулік саны бірдей болмады, ал астрономиялық жылды ай мен тәуліктің бірдей санына бөлуге болмайды. Бұл жағдай адамдарды берілген бірліктердің келісілген деректерін іздеуге мәжбүр етті, бұл бірнеше күнтізбелік жүйені тудырды. Бұлардың ең тараған түрі айлық жүйе, мұнда тәуліктер аймен үйлестіріледі, айлық-күндік, мұнда тәулік пен ай жылмен үйлестіріледі және күндік, мұнда жыл мен тәулік үйлестірілетін еді.
Айлық күнтізбелер біздің эрамызға дейінгі ІІІ мыңжылдықтың ортасында ежелгі Вавилонда пайда болды. Бұлар ертедегі еврейлер, қытайлар, гректер, римдіктер пайдаланды. Қазіргі уақытта ай календары Шығыс елдерінде - Түркияда, Ауғанстанда, Пакистанда т. б. таралған.
Айлық күнтізбе бойынша жаңа айдан бастап әрбір ай ауыспалы түрде 29 және 30 тәулікке созылады. 12 ай айлық жылды құрайды, бұл 354 тәулікке тең болады. Іс жүзіндегі тәуліктер күнтізбеліктен біраз көп болғандықтан, синодистік ай да күнтізбелік айдан біраз (44 минут 2,9 секундқа) артық еді. Бұл қайсыбір жылдар саны өткеннен кейін күнтізбелік жылға бір жыл қосуды керек етті.
Айлық күнтізбе бойынша жыл 354 (кейде 355) күн болғандықтан, оның басталуы күндік календарь жылынан әр жолы 11 тәулікке озып отырды. Демек, жылдың басы мен оның бөліктері маусыммен үйлеспеді, бір маусымнан екіншісіне үнемі алмасып отырды. Мұндай календарь бойынша ауыл шаруашылық жұмыстарын жүргізудің болжауын жасау іс жүзіпде мүмкін емес еді. Сондықтан да айлық күнтізбе егіншілікке көшкен халықтар үшін қолайсыз болып шықты, сөйтіп олардың айлық-күндік кінтізбеге бірте-бірте көшуіне тегін емес еді.
Ай фазасының ауысуын Күннің жылдық қозғалысымен үйлестіруге ұмтылу айлық-күндік күнтізбенің пайда болуынан көрінді, осы мақсатпен қосымша ай оқтын-оқтын енгізіліп отырды. Қосымша айы бар осындай күнтізбе тұңғыш рет Қытайда біздің эрамызға дейінгі үш мың жыл ішінде жасалды, содан соң, бұған байланыссыз Хаммурапи патшаның бұйрығы бойынша біздің эрамызға дейінгі XVIII ғасырда Вавилонда енгізілді.
Айлық күнтізбе пайда болудан бұрын-ақ шамамен біздің эрамызға дейінгі төрт мың жыл бұрын ежелгі Египетте күн күнтізбесі пайда болды. Ол барлық ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.