Балалар бақшасында балаларға математикалық білім беру методикасы

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Жоспар:

І. Кіріспе

ІІ. Негізгі бөлім

а) Балалар бақшасында балаларға математикалық білім беру методикасы.

ә) Ф. Н. Блехер балалармен қалай сабақ өткізуді ұсынуы.

б) Ф. Н. Блехер методикасының кемшіліктері.

ІІІ. Қорытынды.

Ф. Н. Блехер жасаған методикасының құндылығы.

Балалар бақшасында балаларға математикалық білім беру методикасын жасауда үлкен роль атқарған. Ф. Н. Блехер оның “Балалар бақшасы мен көмекші топтағы математика” (1934) деген кітабы есеп бойынша советтік балалар бақшасына арналған бірінші оқу құралы және программа болды. Ол жазған методиканың жазбалар (1938, 1943, 1945) сол жылдары баллаар бақшасы үшін басшылық документ ретінде қызмет етті.

“Балалар бақшасы мен көмекші топтағы математика” кітабына алғы сөзде автор бұл құрал шетелдік және советтік авторларды ғылыми еңбектері мен балалар мекемелерінің ең жақсы тәжірибелерін жинақтау негізінде дайындалды деп жазды. Алайда, дейді автор, балалар бақшасы жағдайында балалардың математикалық даму процесін оқып үйрену жөнінде атқарылатын орасан зор жұмыстар жас методиканы нақтылау жұмысы әлі алда тұр. Сондықтан аталған кітапты автор нағыз ғылыми методиканың кейбір кезеңдері деп қарайды.

Шетел авторларына (Декедр, Векмана, Фильбига және басқалар) сүйене отырып, Блехер бала әр жылы әр түрлі санды қабылдайды деп көрсетеді. Мысалы: екі санын бала 3-4 жаста, үш санын 4-4, 5 жастап, төрт санын 5-5, 5 жаста айыра біледі.

Осыған сүйене отырып Ф. Н. Блехер балалар бақшасында санауға үйрету программасын басады. Мысалы: ол кіші топтағы (3-4 жас) балаларды төтрке дейінгі сандар жөнінде айқын түсінік және бұл топ санды сан есім - сөздермен атай білу дағдысы (яғни, санды білу және атау) қалыптасуға тиіс деп көрсетті. Естиярлар тобындағы (5-6 жас) балалар онға дейінгі сандарды анықтай алады және жұп ұғымын меңгереді (екі қолғап, екі галош, және т. б. ) . ол естиярлар тобының күнделікті қолдануына 1-ден 5-ке дейін цифрларды да енгізуді ұсынады. Балалар өзінің практикалық өмірінде қатардағы орынның ретін де анықтайды. Ересектер тобындағы (6-7 жас) балалар алғашқы ондықты, онға дейінгі цифрларды нақты меңгеруге, қосу және алу амалдарын шығаруды үйренуге, екінші ондыққа көшуге, нольдік сандар ұғымын меңгеруге және бір амалды арифметикалық есептерді шығаруға тиіс. Ф. Н. Блехер өзі атаған есептерді орындап шығу үшін қандай методикалық әдістерді ұсынды? Оның пікірінше, барлық жұмыс күнделікті өмірден туындауға, ал тәрбиеші барлық өмірлік жайттарды пайдалана білуге тиіс. Осылай алынған білім жеке ойын сабақтарға дидактикалық материалмен бекітіледі.

Балалар өмірде тәрбиешінің әр түрлі тапсырмасын орындайды. Белгілі бір сан мөлшеріндегі нәрселерді әкелу және апару, серуенге алынған шаналардың, күректердің жәнебасқа да көптеген нәрселердің санын есте сақтау. Ең бастысы, нәрселердің тобын тұтасымен немесе ол тұтастың жеке бөліктерін ұстап қалуға, бірақ, мұнда екі және үш күрек, болады бес деп есептемей үйренуі керек.

Санамай “санын бірден айтуға” жаттықтыру үшін автор санды фигураларды пайдалануды, сондай-ақ нәрселерді сандық фигура түрінде қойып, орамалмен жауып, ал сонан соң оны ашысымен балаларға бұл нәрселердің санын санамай тез айтуды ұсынады.

“Біз балаларды санды тобымен ұстап қалу дағдысына жеткізуді бірнеше рет атап көрсеттік”, - деп жазды Ф. Н. Блехер. Санды жеке-жеке бірліктердің жиынтығы ғана емес, сондай-ақ жеке-жеке топтардан құралушы да деп қарай білу қажет. Ф. Н. Блехер санауды төменгі саты деп есептеді. Оның ойынша, егер балалар санауға үйренген болса, онда оларды бұл әдеттен босату қажет. Бүкіл топты симультандық жолмен қабылдау - жаттығулардың алдындағы міндет осы. Сондықтан Ф. Н. Блехер ұсынған барлық методикалық әдістер осыған бағытталған. Балалар қандай да бір сандық фигура қайсы аз топтан тұратынын, санның құрамын есте сақтауды біртіндеп меңгере бастайды. Мұның бәрі балаларға арифметикалық амалдарды есептеп жүрместен шығаруға мүмкіндік береді. Мысалы: балалар дидактикалық материалдың көмегімен ойнай және топтағы жүріп, алғашқы ондыққа дейін ғана емес, тіпті жиырмаға дейінгі сандарды да оңай танып айырады.

Ф. Н. Блехер балалар мен сабақты қалай өткізуді ұсынды. Автор жаппай сабақ өткізуге батыл қарсы шығады, ол мұндай сабақтарды ересек топтың балалармен (7 жас) ғана өткізуге болады дейді. Алайда мұнда да Ф. Н. Блехер мынадай ескерту жасайды: топпен бір мүлде сабақ өткізу барлық бала бір ғана нәрсемен айналысады және автор айтқандай, тәрбиешінің дауысымен жұмыс істейді деген сөз емес, балалар дара, әрқайсысы өз құралымен жұмыс істеуге тиіс. Сондықтан естиярлар тобындағы балалармен өткізілетін сабақтардың құралсыз және дидактикалы материалсыз өтуі ақылға сыймайды. Бұл мақсатта Ф. Н. Блехер балалар бақшасының практикасына әр бала үшін математика кітабын және онымен істелінетін жұмысқа нұсқау енгізуді Ф. Н. Блехер методикасының кемшіліктері неде? Бірінші кемшілігі нақты жиынтықтың барлық элементтерін санаудың мәнін жете бағалауда және бұл қызметті тұтас топты қабылдаумен әрі оның санын танып-білумен ауыстыруда болды. Бұл кемшіліктердің себебі - оған сол жылдары бір жағынан құрылымдық психологиялық теория, екінші жағынан Лай дидактикасының әсері болды.

Кеңестік балалар психологиясы жаңа ғана жетіле бастаған болатын, сондықтан Ф. Н. Блехер өз методикасын жасау кезінде еш нәрсеге сүйене алмады. Мысалы: Ф. Н. Блехер математикалық дамудың алғы шарты ақыл-ойдың дамымаған болса, оған есепті оқытудың пайдасы жоқ деп дәлелдеді.

Алайда, ақыл-ойдың дамуын баланың жасымен емес, өз бетімен өмірден алған білімімен ғана байланыстыра отырып, баланы санауға үйретудің маңызын жоққа шығарып, Ф. Н. Блехер өзіне-өзі біршама қайшы келеді.

Автордың екінші бір қателігі - ол нәрселердің нақты жиыны мен дерексіз ұғым ретіндегі санның арасындағы айырмашылыққа қарамады. Ад кез келген ұғым, соның ішінде сан ұғымы да әрекет үстіне қалыптасады, бұл жағдайдағы әрекет санау болып табылады. Сондықтан оқуды бірінші кезеңі жиындардың өз ішіндегі өзара бір мәнді сәйкестікті анықтау болып табылатын санау әрекетінің практикалық жағынан бастауға тура келеді. Блехер балалардың нәрселер тобын білуге және оны сан есім сөздермен атауға жаттықтыра отырып, сөз - атау мен топ санының арасында тек байланыс тудыруға мүмкіндік береді, мұның өзі сан ұғымын қалыптастыру жолы деп есептеді. Сол кездегі арифметика методикасының басқа да көптеген авторлары сияқты, Ф. Н. Блехерде де санау әрекеті және жиын мен сан арасындағы қатынас түсінігі анық емес еді. Мұның бәрі Ф. Н. Блехердің оқыту методында шын мәнінде монографиялық метод позициясында қалып қоюына әкеліп соқты. Санды білу, оның құрамын есте сақтау және осы негізде қосу мен алу амалдарын жадында ұстау ( үш пен екі беске тең, себебі мен бес санының құрамын есте сақтағанмын) . Сондықтан есеп шығаруда Блехер балаларға ешқандай есептің әдістерін үйретпеді.

Ф. Н. Блехер методикасы кемшілігінің үшінші себебі, оның пікірі бойынша, баланың өз бетімен дамуына белсенді түрде араласпай, дамуын сәйкестендіріп қана тұру керек. Мұның өзі авторды автодидактизм идеясына арифметика саласында баланың өз бетімен дамуы үшін сыртқы жағдайды ғана жасау қажеттігіне алып келді. Сондықтан Ф. Н. Блехер бірінші орынға балалар сан жөніндегі қажетті білімге ие болатын баланың күнделікті өмірін қойды, ал бұл білімдерді бекіте түсу үшін, ол балалар еркін пайдалана алатын көптеген дидактикалық ойындар әзірледі. Ол ересектер тарапынан балаларға қандай да бір нәрсені күштеп тануға қарсы болды. Көріп отырғанымыздай, Ф. Н. Блехерге 20 және 30-жылдар Л. К. Шлегер, ішінара Е. И. Тихеева және басқа да көптеген адамдар ұстаған спонтандық даму мен автодидактиз позициясы тән.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.