Психодиагностиканың даму тарихы

Пән: Психология
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Жоспар:

І. Кіріспе

ІІ. Негізгі бөлім

1. Психодиагностиканың даму тарихы

2. Психодиагностиканың бүгінгі жағдайы

ІІІ. Қорытынды

IV. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

1. Аверин В. А. Психология личности. - Спб., 1999.

2. Вилюнас В. К. Психологическмие механизмы мотивации человека. -М., 1990.

3. Джакупов С. М. Психологическая структура процесса обучения. - А.,

4. Носс И. Н. Руководство по психодиагностике, 2005.

Психодиагностика тарихы

Психологиялық ілім-білімдердің ілкі бастау, түп-төркіні ерте замандардан бастау алатыны белгілі. Жан туралы ілім есте жоқ ерте дәуірлерде, ежелгі дүние елдерінде (Үндістан, Қытай, Мысыр, Вавилон, Грекия т. б. ) пайда болып, тіршілік, өмір, жан мен тән, оқыту, тәрбие, т. б. негізгі мәселелер ретінде күн тәртібіне қойылып келген.

Жан мәселесіне қазақ халқы да ерекше мән берген. Мәселен, жанға байланысты ой-пікірлер фольклорда, әсіресе мақал-мәтелдерде көптеп кездеседі. Халқымыз жанның заттық қасиеті жоқ болғандықтан, оны танып білу шектеулі екендігін де жақсы аңғарған. Қазіргі психология ғылымында жанды көбіне психика ұғымының синонимі ретінде қарастыратынын да ескеруіміз қажет.

Жан дүниесінің сан қилы теорияларын баяндау - сөз болғалы отырған 10 томдықтың басты мәселесі.

Мәселен, мұндағы бірінші томға кеңестік психологияның іргетасын қалаушылардың бірі, маркстік психологияның Моцарты атанған Л. С. Выготскийдің (1896-1934) жан мәселелерін баяндайтын мәдени-тарихи теориясы беріліп отыр. Бұл ілімнің түрлі аспектілері 1982-1984 жылдары Мәскеудің “Педагогика” баспасынан шыққан автордың 6 томдығында жарияланған. Мұнда көтерілген негізгі мәселелер: 1. Жоғары психикалық функциялардың даму тарихы; 2. Жасөспірім педологиясы; 3. Жалпы психологияның проблемалары. Жоғары психикалық функциялардың даму тарихында - оның проблемалары, талдауы, құрылымы, генезисі, сонымен бірге тілдің қалыптасуы (ауызекі тіл және жазбаша тіл), көптілділік мәселелері қарастырылған.

Тәуелсіз еліміздегі тіл мәселесі, оның ішінде қазақ тілінің даму проблемалары күні бүгінге дейін шешімін таппай отырғаны белгілі. Осы орайда, психология ғылымында қарастырылған тіл мәселелері, көптілділіктің, соның ішінде қостілділіктің балалық шақта қалыптасуы бүгінгі күннің аса өзекті проблемаларының бірі болғандықтан, оқырман қауымға пайдалы болады деп сенеміз. Сонымен қатар Л. С. Выготскийдің “Сөйлеу мен ойлау” проблемаларының түп-тамыры, оның дамуын, қалыптасуын, ара қатынастарын қалыптастыратын еңбектерінің қазақ тіліне аударылуының да өзіндік маңызы бар.

Екінші томға психология ғылымындағы іс-әрекет теориясы, әйгілі кеңес психологтары С. Л. Рубинштейн, А. Н. Леонтьев, А. Б. Ананьев және т. б. еңбектерінен үзінділер аударылған.

Іс-әрекет психологиясының теориясы ХХ ғасырдағы кеңестік психология ғылымында басты орында болды. Ол психологияны индивидтердің іс-әрекеті барысында психикалық бейнелердің пайда болуы, қызмет етуі мен құрылымы туралы ғылым ретінде қарастырды. Осы томда А. Н. Леонтьев, С. Л. Рубинштейн, К. А. Абульханова-Славская, А. Н. Ждан, В. В. Давыдов, А. А. Леонтьев, О. К. Тихомиров шәкірттерімен, В. И. Иванников, А. Б. Брушлинский, Б. С. Братусь, Т. В. Габай, Г. А. Суворова сияқты әйгілі психологтардың, сондай-ақ философтар И. Т. Касавин, Г. С. Батишев, В. Н. Сагатовскийдің осы теорияға байланысты идеялары көрініс тапқан.

Психодиагностика тарихы

Жан дүниесінің сан қилы теорияларын баяндау - сөз болғалы отырған 10 томдықтың басты мәселесі.

Үшінші томға З. Фрейдтің психоаналитикалық тұжырымдамасынан үзінділер енген. Осы томға Фрейд ілімін ары қарай дамытқан неофрейдистер Э. Эриксон, Ф. Фромм, К. Хорни, т. б. еңбектері де енген. З. Фрейдтің “Психоанализге кіріспе түріндегі лекциялары”, “Психоанализ очерктері”, “Мен және ол”, “Түс көрулер”, т. б. еңбектері аударылған.

Төртінші томда ақыл-ой әрекетін кезеңдеп қалыптастырудың теориясын жасаған кеңестік ғалымдар П. Я. Гальперин, Н. Ф. Талызина, т. б. еңбектерінен үзінділер аударылған.

Ақыл-ой әрекетін кезеңдеп қалыптастыру теориясының негізін кеңес психологиясының көрнекті өкілдерінің бірі П. Я. Гальперин жасады. Ақыл-ой әрекетін қалыптастыру теориясы психикалық үдерістер жайлы түсініктерді, теориялық, эксперименттік және қолданбалы аспектілерді талдап саралайды.

П. Я. Гальперин өзінің “Бағдарлаушы іс-әрекет психологиясының пәні” деген еңбегінде психикалық бейнелеудің формаларын және олардың физиологиялық негізін кеңес физиологы И. П. Павловтың бағдарлаушы рефлекс идеясына сүйеніп, әр түрлі негіздегі тұжырымдарымен түсіндіреді.

Бесінші томда гуманистік психологияның ХХ ғасырдағы көрнекті өкілдері К. Роджерс, А. Маслоу, Г. Олпорт, Г. Айзенктің көзқарастары баяндалған. Бұл томда К. Роджерстің “Кеңес беру өнері мен терапия” деген еңбегінен жеке тұлғаны зерттеу тәжірибесінен үзінділер келтірілген.

Алтыншы том “Дамытып оқытудың мәселелері: теория және практика” деген атаумен беріліп отыр. Бұл томда жас және педагогикалық психологияның негізгі мәселелерінің бірі, бала психикасының дамуы, оқыту мен тәрбиелеудің психологиялық байланыстары қарастырылады. Осы мәселе баланың тұлғалық және интеллектілік қабілеті дамуының білім жүйесіндегі негізгі мақсаттары және міндеттерімен байланысып жатады.

Томда В. В. Давыдовтың “Оқытудағы жалпылаудың түрлері” атты еңбегі мен А. М. Матюшкиннің “Ойлау мен оқытудағы ситуациялық жағдай ” атты кітабынан үзінділер алынған.

Жетінші том “Қазіргі кездегі когнитивті психология” деп аталады. Психологияның бұл саласында когнитивті психологияның зерттеу пәні болып табылатын танымдық үрдістерді зерттеу ерекше орын алады. “Когнитивті” ұғымы қазақ тіліне аударғанда “танымдық” деген мағынаны білдіреді.

Осы томға қазіргі кездегі батыстық когнитивті психологияның өкілдері Д. Брунер, У. Найссер, Ж. Пиаже, Р. Солсо, Дж. Р. Андерсон, Л. Фестингердің еңбектерінен жеке тараулар мен фрагменттер, сонымен қатар ресейлік авторлардың жұмыстарынан жекелеген еңбектер енгізілген.

Сегізінші том “Жеке тұлғаның қазіргі теориялары” деген атпен беріліп, онда А. Адлердің “Балаларды тәрбиелеу” және “Жеке-даралық психологияның тәжірибесі мен теориясы” - баланың жеке тұлғасы, оны тәрбиелеу мәселелері, балалар психикасындағы невроздар, оларды емдеу мәселелеріне арналған еңбектерінен үзінділер алынған. Сонымен қатар жеке тұлғаның психологиялық ерекшеліктерін анықтауға арналған сұрақнама мен өз тәжірибесінен мысалдар және бұған түсініктемелер беріліп отыр. Осы томға З. Фрейдтен кейін психоанализді әрмен қарай дамыта түскен, архетип, ұжымдық бейсана ұғымдарын ғылымға енгізген К. Г. Юнгтің “Санадан тысқарының мәселесі” деген еңбегінен де үзінділер аударылған.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.