САНАУ ЖҮЙЕЛЕРІ ЖАЙЛЫ

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

САНАУ ЖҮЙЕЛЕРІ

Саңдардың аталу және жазылу тәсілдерінің жиынтығын санау жүйесі деп атаймыз. Саңцарды жазғанда қолданьшатын шартты белгілер цифрлар деп аталады.

Санау жүйесі негізінен позициялы және позициясыз болып екіге бөлінеді.

1. Егер цифрдың мағынасы оның түрған орнына тәуелсіз болса, ондай санау жүйесін позициясыз санау жүйесі деп атаймыз.

Позициясыз санау жүйесі сандарды латын алфавитінің әріптерімен өрнектеген Ежелгі римдіктердің жүйесін мысал етуге болады.

Римдік санау жүйесінің ерекшелігі: онда белгілі бір әріптер әр уақытта тек бір санды ғана өрнектейді.

Мысалы: І-әрпі бірді, V-бес, Х-он, L-елу, С-жүз, D-бес жүз, М-мынды өрнектейді.

Егер өрнектейтін санымыз негізгі таңбадан бірнеше бірлік, ондық, жүздік артық болса, онда таңбалар негізгі таңбаның оң жағына жазылады, яғни қосылады.

Мысалы: VI, VII, VIII, XI, XII, XIII, LX, СХ, DC, т. с. с. Егер өрнектейтін санымыз негізгі таңбадан бірнеше бірлік, ондық, жүздік кем болса, онда таңбалар негізгі таңбаның сол жағына жазылады. Мысалы, IV, IX, XL, XC, CD т. с. с.

2. Егер цифрдың мағынасы оның тізбектегі орнына тәуелді болса, ондай санау жүйесін позициялы санау жүйесі деп атайды.

Позициялы санау жүйесі көпшілік қабылдаған және неғұрлым кең тараған санау жүйесі болып есептеледі. Мұнда кез-келген басқа позициялы санау жүйесіндегі сияқты әрбір цифр өзінің орнына байланысты анықталады. Мысалы: 222 санындағы цифрдың түрлері ұқсас болғанымен, әрбіреуінің мәні әр түрлі, мұндағы оң жақта бірінші тұрған 2-бірлікті, оның алдындағы 2-20-ны, ал үшінші орындағы 2 цифрлы 200-ді біддіреді. Сондықтан олар-бірліктер, ондықтар, жүздіктер деп аталады.

Санау жүйесінің алфавитін сол жүйенің базисі деп атайды.

Базис-жүйеге енетін цифрлардан құралады. Санау жүйесіне енетін базистер санын жүйенің негізі дейді. Санау жүйесінің негізі ретінде бірден үлкен оң натурал сан алынады да, оны көбінесе дәрпімен белгілейді. q бірден үлкен кез келген сан болуы мүмкін, мысалы, д=2, q=3, q=A, . . . , q=8, q =10, q=16. Мәселен, ондық санау жүйесіндегі 0, 1, 2, . . . , 9 цифрлары жүйенің базисі болып табылады, олардың саны 10, сондықтан б9л жүйеде q=10. Екілік санау жүйесінде 0, 1 екі цифр ғана бар, бұлар-жүйенің базисі, мұнда q=2 .

Кез келген санды былай жазуға болатыны белгілі: + N= + a _R a _K a _o a, а ₂ а_, мұндағы, + - санның таңбасы. Сондықтан 16-лық негіздегі цифрлардың әрбіреуіне, екілік негізде 4 цифрдан тұратын сан сәйкес келетіндігін мына кесте арқылы көруге болады.

q=16: q=16

q=10: q=10

q=8: q=8

q=2: q=2

q=16: q=16

q=10: q=10

q=8: q=8

Q=2: Q=2

q=16: 0

q=10: 0

q=8: 0

q=2:

q=16: 9

q=10: 9

q=8: 11

Q=2: 1001

q=16: 1

q=10: 1

q=8: 1

q=2: 0001

q=16: A

q=10: 10

q=8: 12

Q=2: 1010

q=16: 2

q=10: 2

q=8: 2

q=2: 0010

q=16: B

q=10: 11

q=8: 13

Q=2: 1011

q=16: 3

q=10: 3

q=8: 3

q=2: 0011

q=16: C

q=10: 12

q=8: 14

Q=2: 1100

q=16: 4

q=10: 4

q=8: 4

q=2: 0100

q=16: D

q=10: 13

q=8: 15

Q=2: 1101

q=16: 5

q=10: 5

q=8: 5

q=2: 0101

q=16: E

q=10: 14

q=8: 16

Q=2: 1110

q=16: 6

q=10: 6

q=8: 6

q=2: 0110

q=16: F

q=10: 15

q=8: 17

Q=2:

q=16: 7

q=10: 7

q=8: 7

q=2: 0111

q=16:

q=10:

q=8:

Q=2:

q=16: 8

q=10: 8

q=8: 10

q=2: 1000

q=16:

q=10:

q=8:

Q=2:

Батыс Қазақстан облысы, Қаратөбе ауданы.

MICROSOFT ACCESS ПРОГРАММАСЫНЫҢ МҮМКІНДІКТЕРІ

Окушьшардың Access профаммасында мәліметтер қорын, кестелер, сұраныстар, форма, есеп және макростар құрып, есептеулер жүргізу аркдаы оның мүмкіндіктерін қолдана білу дағдыларын тексеру мақсатында қорытындылау сабағын саралап деңгейлеп оқыту технологиясы бойынша өткіздім. Бұндағы мақсатым окушылардың қолданбалы программа арқылы өз бетінше компьютерде шығармашылықпен жұмыс жасау дағдыларын және деңгейлік тапсырмалар орындау барысыңда өзіндік танымдық іс-әрекетін қалыптастыру.

Компьютерлік дағды:

• Кестелер кұру, берілгеңдерді енгізу, форматтау;

• Кестедегі мәліметтердің типтерін анықтау;

• Өрістерге подстановкалар қою, байланыстарды орнату;

• Сұраныс, форма, есеп, макростар құру;

• Басты форму құру, басқару элементтерімен жұмыстар жасау.

Сабақтың жоспары: /. Ұ йымдастыру кезеңі (2 мин) :

а) Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру ә) Оқушыларды түгендеу

б) Компьютерлердің жұмысқа дайындығын тексеру

в) Сабақтың мақсатын таныстыру

//. Өтілген сабакты қайталау (5мин)

а) Окушыларға сұрақтар беру

ә) Презентация арқылы оқушыларды қатыстыра отырып Access мүмкіндіктеріне шолу жасау.

///. Деңгейлік тапсырмаларды орындау (25мин)

а) 1-4 деңгей тапсырмаларына мұғалімнің қысқаша түсініктемесі

ә) Компьютерде өз бетінше деңгейлік жұмыстарды орындау

IV. Бекіту (10 мин) :

Компьютерде тест жұмысын жүргізу

Оқушылардың сабаққа дайындығын, сабақка қатысуын және компьютерлердің жұмысқа дайындығын тексергеннен кейін сабақтың мақсатымен таныстырып өттім.

Балалар, біздің бүгінгі қорытынды сабағымыз "Access программасының мүмкіндіктері" деп аталады. Сабақта алған білімдерің мен дағдыларыңды өз бетінше компьютерде деңгейлік тапсырмаларды біртіндеп орындау арқылы дәледдеп шығуымыз керек. Осы уақытқа дейін біз мәліметтер қорының көптеген мүмкіндіктерімен таныстық.

Тапсырмаларды орындамас бұрын өтілген сабаққа қысқаша тоқталайық

I. Өтілген сабақгы кдйталау: (сұрақтар арқылы)

1. Оқушыларға сұрақтар беру

А) Мәліметтер құры дегеніміз не?

Ә) Реляциялык, МҚ дегеніміз не?

Б) Байланыстың қандай түрлерін білесіздер?

2. Сәйкестендіру тестін жүргізу

3. "Access программасының мүмкіншіліктері" атты презентацияны жарнамалау

II. Деңгейлік тапсырмалар

1-деңгей (4 мин) . Кесте объектісімен жұмыс.

Магазин МҚ-ғы сатушы, тауар, ведомость кестелеріндегі мәліметтердің типтерін анықгау;

Ведомость кестесіндегі сатушы шифры, тауар шифры, тауар аты өрістеріне подстановкалар қою;

Тауар кестесімен Ведомость кестесі арасында бірден-көпке (1- оо) байланыс түрін орнатыңыз;

Сатушы кестесімен Ведомость кестесі арасында бірден-көпке (1- оо) байланыс түрін орнатыңыз.

2-деңгей (6-мин) . Сұраныс объектісімен жұмыс "К" әріпінен басталатын бағасы 200-ден кем болмайтын тауардың тізімін беретін сұранысты орыңдаңыз;

Қаңтар айымен ақпан айында сатылған тауарлардың тізімін беріңіз;

Тауар кестесіндегі тауар бағасын 2 есеге көтерудің сұранысын орындаңыз;

"П" әріпінен басталатын наурыз айында сатылған тауарлардың тізімін беріңіз.

3-деңгей (10 мин) . Форма және басты формамен жұмыс

Тауар, сатушы, ведомость кестелеріне "Глобус", "Сумерки", "Облака" стильдерін пайдаланып, ленталы, кестелік және көпбеттік формаларын кұрыңыз;

Құрылған формаларға сәйкесінше тақырыптар енгізіңіз, форматтаңыз;

Магазин МҚ-ның басты формасын құрыңыз, форматгаңыз,

4-деңгей (5 мин) . Есеп дәне макроспен жұмыс

Тауар, сатушы, ведомость кестелеріне есеп құрыңыз;

Тауар, сатушы, ведомость кестелерін ашу үшін макросын құрыңыз.

III. Сабақты бекіту мақсатында компьютерде тест жұмысы жүргізілді.

САНАУ ЖҮЙЕСІ

Сандарды таңбалу үшін арнайы санау жүйелері бар. Олар позициялы және позициялысыздар болып екіге бөлінеді.

Позициялы санау жұйесі- араб жуйесі және ондық жүйесі. Бүл жүйелерде сан мәні оның позициясы (түрған орнына) байланысты болады. Мысалы, 352 және 235 сандарын алсақ, екеуінің құрамындағы сандар бірдей болса да олардың мәндері әр санда әр түрлі. Мысалы, 2- бірінші санда бірліктерге жатады, ал екінші санда-жүздіктерге жатады. Позициялысыздар жүйе системасы- Рим жүйесі, мүнда санның мәні оның тұрған орнына тәуелді емес, яғни мына "V " саны кайда тұрса да "бес" мәнін береді.

Рим сандары латын әріптерімен жазылады. 1-1, V-5, X-10, L-50, С-100, D-500 М-1000 Мысалы:УІ= 5+1= 6; IV= 5-1=46 LIV=50+(5-l) =54 Санау жүйесінің негізі болып " 1" - ден үлкен натуралды санның кдйсысы болса да қолданылмауы мүмкін. Информатикада ең жиі қолданылатын санау жүйелері- екілік, сегіздік, және он алтылық жүйелері.

Мысалы, ондық санау жүйесіңдегі 967 санын басқа санау жүйелеріне аударғанда, қандай мән беретінін көрейік: сегіздік жүйесінде-1707, он алтылық жүйесінде-ЗС7, екілік жүйесінде-000111 мәнін береді.

Сандарды бір санау жүйесінен баскд санау жүйесіне аударуға болады. Ол үшін арнайы амалдар жасау керек: Р жүйесінде жазылған санның негізі Q(A =Х _П ) болады.

23,, , -Xj 23 2

_22_ 11 I 2" ф 10 5 2

23, ₀ -10111 ₂ \

Осыған үқсас үлгімен сандарды сегіздік және он алтылықжүйесіне келтіруге болады.

Ал, сандарды екілік жүйесінен оңдықжүйесіне аудару үшін оларды әр түрлі дәрежедегі екіліктердщ қосындысы қылып, есептеуіміз керек:

10111 ₂ =1*2 ⁴ +0*2 ³ +1*2 ² +1*2 ¹ +1*2°=23 ₁₀

12310 16 0 4 2 1

Екілік санай жүйесінің кемшілігі- оның санды таңбалау жолының өсу шегінде. Сондықган екілік

жүйесінің орнына көбінесе сегіздік не он алтьшық санау жүйесі пайдаланылады. 124 ₁₀ -х ₈ 124 I 8

w 120 15 8

124 ₁₀ -174 ₈ \

Төмендегі кестені қолданып, екілік санау жуйесінен сегіздік жуйесіне аударуға болады: