Тізбектелген сабақтар топтамасынан алынған Ұзынсары тақырыбындағы сабақ бойынша рефлексивті есеп
Тізбектелген сабақтар топтамасынан алынған Ұзынсары тақырыбындағы сабақ
бойынша рефлексивті есеп
Мұғалім жазбасы
Үшінші деңгей бағдарламасының жетекші мақсаты әрбір ел үшін маңызды
болып табылатын рухани,мәдени және адамгершілік құндылықтардың
негізінде жастарды өз елінің мәдениетін құрметтеуге тәрбиелеу; жастарды
жылдам өзгеріп жатқан әлемде өзіне сенімді және табысты болуға
мүмкіндік беретін дағдылары мен түсініктерін дамытуға өмірлік
жағдайларда өз білімдерін қолдануға ықпалын тигізетін сын тұрғысынан
ойлауға үйретуді қамтиды.Қазақстанның білім беру саласындағы өзгерістер
бастауыш сынып пәнін үйретуде де жаңа әдістемелерді қажет етеді.[2-4]
Орта білім беру жүйесінде әлемдік жоғары деңгейге қол жеткізген
анағұрлым танымал оқыту әдістемелері арасында сыңдарлы оқыту теориясына
негізделген тәсіл кең тараған.
Сыңдарлылық теориясына негізделген оқытудың мақсаты-оқушының пәнді
терең түсіну қабілетін дамыту, алған білімдерін сыныптан тыс жерде,
кез-келген жағдайда тиімді пайдалана білуін қамтамасыз ету.[1-4]
Осыған орай Ұзынсары тақырыбына құрылған сабағымды жоспарлауда
оқушылардың оқу ептілігін дамытуды көздедім.
Сабақтың мақсаты: мәтін мазмұнын түсініп оқуға,сөйлем соңында тыныс
белгілерін дұрыс қоя білуге үйрену.Сабақтан күтілетін нәтиже:
А) Өлеңді мәнерлеп оқи отырып, негізгі идеяны ашып айта алады
В) Берілген сөзге тиісті жалғауды сәйкестендіреді.
С) Сөйлем түрлеріне ажыратады
Сыныптың ана тілі пәніне деген белсенділігін,қызығушылығын арттыру
,ояту тұрғысында, жас ерекшеліктерін ескере отырып, Жүректен-жүрекке
атты психологиялық тренинг ұйымдастырылды. Тренингте балалар шеңберге
тұрды.Бір-біріне жылы лебіздерін тіледі. Мысалы : ана тілі сабағынан
бестік алғайсың; Сабағыңды жақсы оқы; Мамаңның айтқанын тыңда;
Осы шеңберде тұрған күйінде оқушылар топқа бөлінді.Бұл орайда
сыныптағы қарым-қатынас зерттеуді көздеген еңбектер белгілі бір өзара
әрекеттестік үлгілері –зерттеушілік әңгіме, дәйек пен диалог-мұғалімдер
мен оқушыларды мағына мен білімді игерулегі бірлескен іс-әрекетке
тартуымен қатар,жоғары деңгейдегі ойлау қабілеттерін өрістетіп,
зияткерлік қырлырының дамуына ықпалын тигізетінін көрсетті.[1-47]
Мерсер мен Литлтон ғылыми зерттеулеріне жүгіндім. Олар өз еңбектерінде
диалог сабақта оқушылардың қызығушылығын арттырумен қатар, олардың
білім деңгейінің өсуіне үлес қосатынды-ғын атап көрсетті.Аталған
авторлардың зерттеулерінде ересектермен интерактивті қарым-қатынас пен
достарымен бірігіп жүргізілген жұмыстың оқушылардың оқуына және
танымдық дамуына әсер ететіндігі айтылған.Оқушылардың танымдық
қабілеттерін дамытуын көздей отырып, мен балаларды пазлы әдісімен
топтастырдым.Яғни балаларға 4-5 бөлшектен бейнелі сурет құрастыру
керек. Бірінші топта көктем бейнесі, екінші топта үй жануарлары,
үшінші топта жыл құстары,төртінші топта бүршік атқан ағаштар суреттері.
Оқушыларым топтастыруға аса қызығушылықпен қатысты. Кейбір оқушылардың
көшбасшылық қасиеттері көрініс тауып жатты, себебі өздеріне берілген
суретті құрастырып, өзге топтарға көмектесуге үлгеріп жатты.Сынып
оқушылары 4 топқа бөлінгеннен кейін, оларға өткен сабақты қайталау
мақсатында құралған суреттерді көктем мезгілімен байланыстыру
тапсырмасы берілді.
I-топ көктем мезгілінде қар ериді,күн жылынады,адамдар жеңіл киіне
бастайды;т.с.с
II-топ көктемде үй жануарлары өріске кетеді;Үй жануарлары төлдейді
III- топ көктемде жыл құстары жылы жаққа ұшып келеді;Олар ұя салады;
IV-топ көктемде ағаштар бүршік атады;Жер бетіне шөп шығады; Оқушылар
өз ойларын айтқаннан кейін , барлық топта өз ойларын ашық
жеткізді,жарайсыңдар деген сияқты қолпаштаулар айттым.
Рефлексивті оқытуға балалардың үйренгендері жайында сыни тұрғыдан
ойлауы жатады. Бұл олар көрсеткен сыни тұрғыдан ойлау тәртіптері мен
дағдыларын зерттеуді, жазып алуды және бағалауды талап етеді. Бұл
қабілеттер мен дағдылар оқу үдерісіндегі белгілі бір дәлелдерді
талқылап, қарастыруды қажет ететін тапсырмаларды орындау барысында
көрініс береді. [1:53] Мен жоғарыда айтылған зерттеуге сүйене отырып,
үй тапсырмасын тексеру мақсатында
Ойлаудың алты қалпағы әдісін алдым. Берілген үй тапсырмасында
Наурыз тойы мәтінінен түсінгенін айту және 3-жаттығу.Мәтінде оқушылар
оқиды,түсінгенін айтады, жаттығу жұмысында сөйлемдерді көшіріп жазады,
байланысын табады. Мәтінге байланысты Ұлттық дәстүрлерді ұстануымыз
керек пе? деген проблемалық сұрақ аясында өз ойларын ортаға салды.
Оқушылар қалпақтың түсіне қарай үштікте жұмыстанды да бір оқушы өз
ойларын дәлелдеуге шықты. Сөйтіп ортаға 6 оқушы шықты, өздеріне
берілген тапсырманы жақсы орындады,және қызығушылық танытты.Ақ қалпақта
оқушы жай ғана Ұзынсары дегеніміз не екенін айтса, келесі қызыл
қалпақты оқушы оның пайдасының зор екенін керемет көңілді күймен
жеткізді. Міне ғажап, мен бұл әдісте оқушыны басқа қырынан көре
бастағандай болдым.Кей оқушы өзінің түстеріне сәйкес ойлар айтпаса да,
олар осы сұрақ төңірегінде ойланып, ортаға менің ойым қате емес пе
деген күдіктен ада болғаны анық.Яғни оқушылар өз ойларын маған немесе
мұғалімге емес , керісінше құрбыларына айтқаны ұнап отырды.Оқушы күні
кеше мектеп табалдырығын аттаса да, оқушылардың бойында бақылау мен
тыңдау арқылы дәлелдер жинастыру сияқты қасиеттер дамып келеді.
Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер модулінде Выготский кіші жастағы
балаларды танымдық даму әрекеттері әлеуметтік қарым-қатынас үдерісінде,
яғни, анағұрлым қабілетті оқушылармен араласу және мәдениет,қоршаған
ортамен өзара қарым-қатынас жасау арқылы оқушыларды ересектерше ойлау
әдісін үйрету кезінде қалыптасатын субьекті ретінде бейнелейді.Сонымен
қатар оқу моделі оқушы диалог құру нәтижесінде білім алады деп
жорамалдайды. Оқушыларды көбірек білетін басқа адамдармен,әрине, бұл
рөлдерде сыныптастары мен мұғалімдері болуы мүмкін,диалог жүргізу
мүмкіндігі болған жағдайда оқу жеңіл болмақ.[1-36]
Осы орайда оқушылар 1-сыныптың ана тілі негізгі екі пәнді
қамтитындықтан (қазақ тілі және әдебиеттік оқу), үйге берілген
3-жаттығу жұмысын Ойлан,жұптас,бөліс әдісімен дәптерлерін
бір-біріне беру арқылы тексерді Наурыз тойы мәтінінде берілген
тапсырмасы бойынша сызба арқылы сөйлем құрастыру,оны дәптерлеріне жазып
келу берілді.Зерттеуге алынған жоғары деңгейлі оқушым бұл тапсырманы
өте жақсы орындаған.Ол дәптеріне Бұл қандай мезгіл?, Алақай әжем
келді!, Көктемде ағаштар бүршік атады сияқты сөйлем
түрлеріне,сөйлемдегі сөздердің санына сай құрып келген.Зерттеуге
алынған оқуында кедергісі бар оқушым бұл тапсырманы орындауда тыныс
белгілерін ескермей,жай ғана сөйлемдер құрап келген.Мысалы, Көктем
келді, Мен көктемді жақсы көремін т.с.с.Бұдан байқағаным,оқушылардың
сөйлем туралы ұғымының қалыптасқандығын,сызба бойынша сөйлем құрай
алатындығын,кейбір оқушылардың тыныс белгілерін үйренгендерін көрдім.
Берілген анықтаманың маңызды элементтерінін бірі оқушылардың деректерді
қолдануына екпін жасау болып табылады.Бұл жерде мұғалімдер жалғыз
бағалаушы тұлға болмайтындығына назар аударылады. Оқушылар өздерінің
сыныптастарын және өздерін бағалауға тартылу қажет, әрі мұғалімдер
бағалауды белсенді жүргізген кезде,бұл үрдіске оқушыларда белсенді
қатысуы керек.[1-54]
Ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың дамуы білімді бағалау және
пайдалану жүйесін де уақтылы өзгертіп отыруды талап етеді.Осыған
байланысты оқытуда қолданылатын әдіс-тәсілдер,әдістемелер,технологи ялар
жаңартылып отырады. Сондықтан оқу барысында осы технологияларды ойланып
қолдану қажет.Ақпараттық-коммуникациялық технологияны енгізген кезде
теориялық және тәжірибелік білімдердің біртұтастығы оларды ойланып
қолдануды қамтамасыз етеді, ал бұл оқыту және оқу үдерісітерін
жақсартуға жағдай жасайтын болады.Сабақта теориялық және тәжірибелік
білімдерді қолданған кезде,анықтаушы фактор оқыту үдерісінің
мазмұны,әдістемесі,технологиясы саласындағы білімнің қалыптасқандығы
болып табылады. [1-57]
Жоғарыда келтірілген зерттеулер бойынша Ұзынсары тақырыбындағы жаңа
сабағыма ену мақсатында интернет желісінен алынған Наурыз тойы
бейнеролигін көрсетілді. Бейнеролик көрсетілгеннен кейін, оқушылардан
не көргендері,бейнероликті көре отырып,қандай ой келгендері жайында
оқушылардан түрткі сұрақтар қойылып сұралды. Оқушылар өз жауаптарында
Бұл наурыз тойы, Бұл күні әжелеріміз бауырсақ пісіреді, адамдар
бір-біріне қонаққа барады, Бұл күні күн мен түн теңеледі десіп
жатты. Мұғалімнің қысқаша түсінігімен бейнероликте қазақ халқының
Наурыз мерекесін қалай тойлайтыны,қазақ халқы бұл күні қыстан қалған
бар тәттісін қазанына салып пісіретіні,әжелеріміздің бұл күнді ерекше
күтетінін толықтырылып айтып кетеді.Бұл орайда мұғалім тақырыптың
негізгі идеясын ашуды оқушылардың өздеріне қалдырады.Ол үшін оқушылар
мәтінді әуелі іштей,сосын дауыстап топта талқылады. Оқушыларға топта
талқылауға 5 минут уақыт берілді. Оқушылардан мәтінді оқуда кездескен
мағынасы қиын сөздерді талдап, ол сөздерге сөздік жұмысы орындалды.
Оқу сияқты көшбасшылықта адамның тұрақты дамуға жетелейтін негізгі
қабілеті болып табылады. Өзгеріс енгізу үдерісі өз даму жолында
қолайсыздық ... жалғасы
бойынша рефлексивті есеп
Мұғалім жазбасы
Үшінші деңгей бағдарламасының жетекші мақсаты әрбір ел үшін маңызды
болып табылатын рухани,мәдени және адамгершілік құндылықтардың
негізінде жастарды өз елінің мәдениетін құрметтеуге тәрбиелеу; жастарды
жылдам өзгеріп жатқан әлемде өзіне сенімді және табысты болуға
мүмкіндік беретін дағдылары мен түсініктерін дамытуға өмірлік
жағдайларда өз білімдерін қолдануға ықпалын тигізетін сын тұрғысынан
ойлауға үйретуді қамтиды.Қазақстанның білім беру саласындағы өзгерістер
бастауыш сынып пәнін үйретуде де жаңа әдістемелерді қажет етеді.[2-4]
Орта білім беру жүйесінде әлемдік жоғары деңгейге қол жеткізген
анағұрлым танымал оқыту әдістемелері арасында сыңдарлы оқыту теориясына
негізделген тәсіл кең тараған.
Сыңдарлылық теориясына негізделген оқытудың мақсаты-оқушының пәнді
терең түсіну қабілетін дамыту, алған білімдерін сыныптан тыс жерде,
кез-келген жағдайда тиімді пайдалана білуін қамтамасыз ету.[1-4]
Осыған орай Ұзынсары тақырыбына құрылған сабағымды жоспарлауда
оқушылардың оқу ептілігін дамытуды көздедім.
Сабақтың мақсаты: мәтін мазмұнын түсініп оқуға,сөйлем соңында тыныс
белгілерін дұрыс қоя білуге үйрену.Сабақтан күтілетін нәтиже:
А) Өлеңді мәнерлеп оқи отырып, негізгі идеяны ашып айта алады
В) Берілген сөзге тиісті жалғауды сәйкестендіреді.
С) Сөйлем түрлеріне ажыратады
Сыныптың ана тілі пәніне деген белсенділігін,қызығушылығын арттыру
,ояту тұрғысында, жас ерекшеліктерін ескере отырып, Жүректен-жүрекке
атты психологиялық тренинг ұйымдастырылды. Тренингте балалар шеңберге
тұрды.Бір-біріне жылы лебіздерін тіледі. Мысалы : ана тілі сабағынан
бестік алғайсың; Сабағыңды жақсы оқы; Мамаңның айтқанын тыңда;
Осы шеңберде тұрған күйінде оқушылар топқа бөлінді.Бұл орайда
сыныптағы қарым-қатынас зерттеуді көздеген еңбектер белгілі бір өзара
әрекеттестік үлгілері –зерттеушілік әңгіме, дәйек пен диалог-мұғалімдер
мен оқушыларды мағына мен білімді игерулегі бірлескен іс-әрекетке
тартуымен қатар,жоғары деңгейдегі ойлау қабілеттерін өрістетіп,
зияткерлік қырлырының дамуына ықпалын тигізетінін көрсетті.[1-47]
Мерсер мен Литлтон ғылыми зерттеулеріне жүгіндім. Олар өз еңбектерінде
диалог сабақта оқушылардың қызығушылығын арттырумен қатар, олардың
білім деңгейінің өсуіне үлес қосатынды-ғын атап көрсетті.Аталған
авторлардың зерттеулерінде ересектермен интерактивті қарым-қатынас пен
достарымен бірігіп жүргізілген жұмыстың оқушылардың оқуына және
танымдық дамуына әсер ететіндігі айтылған.Оқушылардың танымдық
қабілеттерін дамытуын көздей отырып, мен балаларды пазлы әдісімен
топтастырдым.Яғни балаларға 4-5 бөлшектен бейнелі сурет құрастыру
керек. Бірінші топта көктем бейнесі, екінші топта үй жануарлары,
үшінші топта жыл құстары,төртінші топта бүршік атқан ағаштар суреттері.
Оқушыларым топтастыруға аса қызығушылықпен қатысты. Кейбір оқушылардың
көшбасшылық қасиеттері көрініс тауып жатты, себебі өздеріне берілген
суретті құрастырып, өзге топтарға көмектесуге үлгеріп жатты.Сынып
оқушылары 4 топқа бөлінгеннен кейін, оларға өткен сабақты қайталау
мақсатында құралған суреттерді көктем мезгілімен байланыстыру
тапсырмасы берілді.
I-топ көктем мезгілінде қар ериді,күн жылынады,адамдар жеңіл киіне
бастайды;т.с.с
II-топ көктемде үй жануарлары өріске кетеді;Үй жануарлары төлдейді
III- топ көктемде жыл құстары жылы жаққа ұшып келеді;Олар ұя салады;
IV-топ көктемде ағаштар бүршік атады;Жер бетіне шөп шығады; Оқушылар
өз ойларын айтқаннан кейін , барлық топта өз ойларын ашық
жеткізді,жарайсыңдар деген сияқты қолпаштаулар айттым.
Рефлексивті оқытуға балалардың үйренгендері жайында сыни тұрғыдан
ойлауы жатады. Бұл олар көрсеткен сыни тұрғыдан ойлау тәртіптері мен
дағдыларын зерттеуді, жазып алуды және бағалауды талап етеді. Бұл
қабілеттер мен дағдылар оқу үдерісіндегі белгілі бір дәлелдерді
талқылап, қарастыруды қажет ететін тапсырмаларды орындау барысында
көрініс береді. [1:53] Мен жоғарыда айтылған зерттеуге сүйене отырып,
үй тапсырмасын тексеру мақсатында
Ойлаудың алты қалпағы әдісін алдым. Берілген үй тапсырмасында
Наурыз тойы мәтінінен түсінгенін айту және 3-жаттығу.Мәтінде оқушылар
оқиды,түсінгенін айтады, жаттығу жұмысында сөйлемдерді көшіріп жазады,
байланысын табады. Мәтінге байланысты Ұлттық дәстүрлерді ұстануымыз
керек пе? деген проблемалық сұрақ аясында өз ойларын ортаға салды.
Оқушылар қалпақтың түсіне қарай үштікте жұмыстанды да бір оқушы өз
ойларын дәлелдеуге шықты. Сөйтіп ортаға 6 оқушы шықты, өздеріне
берілген тапсырманы жақсы орындады,және қызығушылық танытты.Ақ қалпақта
оқушы жай ғана Ұзынсары дегеніміз не екенін айтса, келесі қызыл
қалпақты оқушы оның пайдасының зор екенін керемет көңілді күймен
жеткізді. Міне ғажап, мен бұл әдісте оқушыны басқа қырынан көре
бастағандай болдым.Кей оқушы өзінің түстеріне сәйкес ойлар айтпаса да,
олар осы сұрақ төңірегінде ойланып, ортаға менің ойым қате емес пе
деген күдіктен ада болғаны анық.Яғни оқушылар өз ойларын маған немесе
мұғалімге емес , керісінше құрбыларына айтқаны ұнап отырды.Оқушы күні
кеше мектеп табалдырығын аттаса да, оқушылардың бойында бақылау мен
тыңдау арқылы дәлелдер жинастыру сияқты қасиеттер дамып келеді.
Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер модулінде Выготский кіші жастағы
балаларды танымдық даму әрекеттері әлеуметтік қарым-қатынас үдерісінде,
яғни, анағұрлым қабілетті оқушылармен араласу және мәдениет,қоршаған
ортамен өзара қарым-қатынас жасау арқылы оқушыларды ересектерше ойлау
әдісін үйрету кезінде қалыптасатын субьекті ретінде бейнелейді.Сонымен
қатар оқу моделі оқушы диалог құру нәтижесінде білім алады деп
жорамалдайды. Оқушыларды көбірек білетін басқа адамдармен,әрине, бұл
рөлдерде сыныптастары мен мұғалімдері болуы мүмкін,диалог жүргізу
мүмкіндігі болған жағдайда оқу жеңіл болмақ.[1-36]
Осы орайда оқушылар 1-сыныптың ана тілі негізгі екі пәнді
қамтитындықтан (қазақ тілі және әдебиеттік оқу), үйге берілген
3-жаттығу жұмысын Ойлан,жұптас,бөліс әдісімен дәптерлерін
бір-біріне беру арқылы тексерді Наурыз тойы мәтінінде берілген
тапсырмасы бойынша сызба арқылы сөйлем құрастыру,оны дәптерлеріне жазып
келу берілді.Зерттеуге алынған жоғары деңгейлі оқушым бұл тапсырманы
өте жақсы орындаған.Ол дәптеріне Бұл қандай мезгіл?, Алақай әжем
келді!, Көктемде ағаштар бүршік атады сияқты сөйлем
түрлеріне,сөйлемдегі сөздердің санына сай құрып келген.Зерттеуге
алынған оқуында кедергісі бар оқушым бұл тапсырманы орындауда тыныс
белгілерін ескермей,жай ғана сөйлемдер құрап келген.Мысалы, Көктем
келді, Мен көктемді жақсы көремін т.с.с.Бұдан байқағаным,оқушылардың
сөйлем туралы ұғымының қалыптасқандығын,сызба бойынша сөйлем құрай
алатындығын,кейбір оқушылардың тыныс белгілерін үйренгендерін көрдім.
Берілген анықтаманың маңызды элементтерінін бірі оқушылардың деректерді
қолдануына екпін жасау болып табылады.Бұл жерде мұғалімдер жалғыз
бағалаушы тұлға болмайтындығына назар аударылады. Оқушылар өздерінің
сыныптастарын және өздерін бағалауға тартылу қажет, әрі мұғалімдер
бағалауды белсенді жүргізген кезде,бұл үрдіске оқушыларда белсенді
қатысуы керек.[1-54]
Ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың дамуы білімді бағалау және
пайдалану жүйесін де уақтылы өзгертіп отыруды талап етеді.Осыған
байланысты оқытуда қолданылатын әдіс-тәсілдер,әдістемелер,технологи ялар
жаңартылып отырады. Сондықтан оқу барысында осы технологияларды ойланып
қолдану қажет.Ақпараттық-коммуникациялық технологияны енгізген кезде
теориялық және тәжірибелік білімдердің біртұтастығы оларды ойланып
қолдануды қамтамасыз етеді, ал бұл оқыту және оқу үдерісітерін
жақсартуға жағдай жасайтын болады.Сабақта теориялық және тәжірибелік
білімдерді қолданған кезде,анықтаушы фактор оқыту үдерісінің
мазмұны,әдістемесі,технологиясы саласындағы білімнің қалыптасқандығы
болып табылады. [1-57]
Жоғарыда келтірілген зерттеулер бойынша Ұзынсары тақырыбындағы жаңа
сабағыма ену мақсатында интернет желісінен алынған Наурыз тойы
бейнеролигін көрсетілді. Бейнеролик көрсетілгеннен кейін, оқушылардан
не көргендері,бейнероликті көре отырып,қандай ой келгендері жайында
оқушылардан түрткі сұрақтар қойылып сұралды. Оқушылар өз жауаптарында
Бұл наурыз тойы, Бұл күні әжелеріміз бауырсақ пісіреді, адамдар
бір-біріне қонаққа барады, Бұл күні күн мен түн теңеледі десіп
жатты. Мұғалімнің қысқаша түсінігімен бейнероликте қазақ халқының
Наурыз мерекесін қалай тойлайтыны,қазақ халқы бұл күні қыстан қалған
бар тәттісін қазанына салып пісіретіні,әжелеріміздің бұл күнді ерекше
күтетінін толықтырылып айтып кетеді.Бұл орайда мұғалім тақырыптың
негізгі идеясын ашуды оқушылардың өздеріне қалдырады.Ол үшін оқушылар
мәтінді әуелі іштей,сосын дауыстап топта талқылады. Оқушыларға топта
талқылауға 5 минут уақыт берілді. Оқушылардан мәтінді оқуда кездескен
мағынасы қиын сөздерді талдап, ол сөздерге сөздік жұмысы орындалды.
Оқу сияқты көшбасшылықта адамның тұрақты дамуға жетелейтін негізгі
қабілеті болып табылады. Өзгеріс енгізу үдерісі өз даму жолында
қолайсыздық ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz