Оқушыларды физика есептерін шығаруға үйрету әдістемесі
Оқушыларды физика есептерін шығаруға үйрету әдістемесі
Қазіргі кезде оқушының ой - өрісін көтеру, шығармашылық қабілетін
дамыту, алған білімін практикада қолдана білуге баулу, әртүрлі ғылыми
әдебиеттерді пайдаланып,өзінің білімін тереңдетуге үйрету мәселелеріне
айрықша мән беріліп отыр. Себебі мемлекеттік стандартта орта білім беретін
мектептерде әрбір шәкіртті жеке тұлға деп санап, оларды өз сұраныстарына,
мүдделеріне сай оқыту мен тәрбиелеудің сан қилы үлгілерінқолдану керектігі
көзделген. Бұл жағдайда оқыту технологиясын өлзгертуді, оқушыларды өз
бетінше білім алуға, өзін-өзі дамытуға, ұйымдастыруға үйрету мәселелеріне
көп көңіл бөлуді талап етеді.
Осы міндеттерді атқару жолында басқа пәндер мен қатар физика пәнінің
атқаратын рөлі де зор. Себебі физика жаратылыстану ғылымдарының тірегі, ал
оның зерттеу әдістері қазіргі заманғы ғылыми танымның тұғыры. Дегенмен,
қазіргі уақытта орта мектептегі физика пәніне бөлінген сағат қоры аздық
етіп отыр. Осының салдарынан физика сабағында, бұрынғы кездегідей
лабораториялық жұмыстар көптеп жасалмайды, есептер шығаруға уақыт
жетіспейді. Осыдан оқушылардың физика пәніне деген қызығушылығын және оны
оқыту сапасын қалай арттыруға болады? деген сұрақ туады.
Менің ойлауымша, бұл тығырықтан шығудың бірден-бір жолы физиканың оқыту
әдістемесінің ең тиімді, ұтымды тәсілдерін қолдану, берілген мағлұматтарды
оқушының мейлінше аз уақытта терең жан-жақты игеруін қамтамасыз ету және
физиканы оқытуды жандандыру әдістерін пайдалануға болады.
Физика есептерін мазмұны, берілу шарты және шығару тәсілдеріне сәйкес
бірнеше топтарға бөлуге болады.
1. Мазмұны жағынан ажыратылатын есептерге физиканың механикаға,
электродинамикаға, оптикаға және т.б. бөлімдеріне арналған есептер
жатады.
2. Берілу шарты бойынша физикалық есептер сапалық, сандық, графиктік,
эксперименттік топтарға бөлуге болады.
Сапалық физикалық есептер жаңа сабақтың мазмұнын түсіндіруге өте
пайдалы. Сандық есептер физикалық шамалардың ара қатынастарын аналитикалық
формулалар арқылы тағайындауда аса қажет. Графиктік есептерден керекті
мағлұматтар алуда, шығару барысында графиктер қолданылады. Эксперименттік
есептер нақты физикалық құбылыстардың, оларды түсіндіретін тәжірибелердің
мәнін түсіндіруге арналады.
3. Шығару тәсілдеріне есептер аналитикалық және синтетикалық болып
екіге бөлінеді
Аналитикалық тәсілде қажетті нәтиже негізгі формулалар, сақтау заңдары
арқылы дедукциялық түрде алынады. Синтетикалық тәсілде керекті нәтижелер
есептің шарты бойынша анықтауға болатын физикалық шамалар арқылы жеке
фактілерден индукциялық түрде ізделінеді.
Физиканы оқыту әдістемесі есеп шығару процесінде үйретуден гөрі
ұйымдастыру жағына көбірек көңіл бөледі. Қазіргі кезеңде орын алған есеп
шығару әдістемесі негізінен не істеу керек? деген сұраққа жауап іздейді,
ал қалай істеу керек деген сұраққа жауап жеткілікті дәрежеде ашылмайды.
Менің ойымша, физикалық есептерді шығару әдістерін жетілдіру,
ұйымдастырушы алгоритмнің үйрету функциясын күшейту бағытында жүргізілуі
тиіс. Оқушыға есептен физиканы көруді қалай үйретуге болады? Бұл үшін
оқушылар мына мәселелерді жақсы игеруі тиіс.
1. Физика деген не? Ол нені зерттейді?
2. Физикалық есеп деген не?
3. Есептің мазмұнынан физиканы қалай көруге болады?
Осы үш мәселені шешу жолына қысқаша шолу жасасам.
1. Физика жаратылыстану ғылымы, сондықтан ол физикалық
құбылыстарды,
денелердің физикалық қасиеттерін зерттейді. Осы физикалық білімдерді
практикада, техникада қолдану мүмкіндіктерін қарастырады.
Физика деген сөз термин емес, ол өзіне тән белгілері бар ұғым, түсінік.
Бұл пәнді мектепте оқытудың мақсаты оқушылар санасында физика ұғымын
қалыптастыру,меңгерту және сол арқылы оқушы бойында жеке тұлғаға тән
қасиеттерді дамыту.
2. Физика ұғымы физикалық есептің құрылымын анықтайды. Мұндай есепте:
а) өзіне тән заңдылықтармен жүретін бір немесе бірнеше физикалық құбылыс
беріледі; б) өзіне тән физикалық қасиеттері ... жалғасы
Қазіргі кезде оқушының ой - өрісін көтеру, шығармашылық қабілетін
дамыту, алған білімін практикада қолдана білуге баулу, әртүрлі ғылыми
әдебиеттерді пайдаланып,өзінің білімін тереңдетуге үйрету мәселелеріне
айрықша мән беріліп отыр. Себебі мемлекеттік стандартта орта білім беретін
мектептерде әрбір шәкіртті жеке тұлға деп санап, оларды өз сұраныстарына,
мүдделеріне сай оқыту мен тәрбиелеудің сан қилы үлгілерінқолдану керектігі
көзделген. Бұл жағдайда оқыту технологиясын өлзгертуді, оқушыларды өз
бетінше білім алуға, өзін-өзі дамытуға, ұйымдастыруға үйрету мәселелеріне
көп көңіл бөлуді талап етеді.
Осы міндеттерді атқару жолында басқа пәндер мен қатар физика пәнінің
атқаратын рөлі де зор. Себебі физика жаратылыстану ғылымдарының тірегі, ал
оның зерттеу әдістері қазіргі заманғы ғылыми танымның тұғыры. Дегенмен,
қазіргі уақытта орта мектептегі физика пәніне бөлінген сағат қоры аздық
етіп отыр. Осының салдарынан физика сабағында, бұрынғы кездегідей
лабораториялық жұмыстар көптеп жасалмайды, есептер шығаруға уақыт
жетіспейді. Осыдан оқушылардың физика пәніне деген қызығушылығын және оны
оқыту сапасын қалай арттыруға болады? деген сұрақ туады.
Менің ойлауымша, бұл тығырықтан шығудың бірден-бір жолы физиканың оқыту
әдістемесінің ең тиімді, ұтымды тәсілдерін қолдану, берілген мағлұматтарды
оқушының мейлінше аз уақытта терең жан-жақты игеруін қамтамасыз ету және
физиканы оқытуды жандандыру әдістерін пайдалануға болады.
Физика есептерін мазмұны, берілу шарты және шығару тәсілдеріне сәйкес
бірнеше топтарға бөлуге болады.
1. Мазмұны жағынан ажыратылатын есептерге физиканың механикаға,
электродинамикаға, оптикаға және т.б. бөлімдеріне арналған есептер
жатады.
2. Берілу шарты бойынша физикалық есептер сапалық, сандық, графиктік,
эксперименттік топтарға бөлуге болады.
Сапалық физикалық есептер жаңа сабақтың мазмұнын түсіндіруге өте
пайдалы. Сандық есептер физикалық шамалардың ара қатынастарын аналитикалық
формулалар арқылы тағайындауда аса қажет. Графиктік есептерден керекті
мағлұматтар алуда, шығару барысында графиктер қолданылады. Эксперименттік
есептер нақты физикалық құбылыстардың, оларды түсіндіретін тәжірибелердің
мәнін түсіндіруге арналады.
3. Шығару тәсілдеріне есептер аналитикалық және синтетикалық болып
екіге бөлінеді
Аналитикалық тәсілде қажетті нәтиже негізгі формулалар, сақтау заңдары
арқылы дедукциялық түрде алынады. Синтетикалық тәсілде керекті нәтижелер
есептің шарты бойынша анықтауға болатын физикалық шамалар арқылы жеке
фактілерден индукциялық түрде ізделінеді.
Физиканы оқыту әдістемесі есеп шығару процесінде үйретуден гөрі
ұйымдастыру жағына көбірек көңіл бөледі. Қазіргі кезеңде орын алған есеп
шығару әдістемесі негізінен не істеу керек? деген сұраққа жауап іздейді,
ал қалай істеу керек деген сұраққа жауап жеткілікті дәрежеде ашылмайды.
Менің ойымша, физикалық есептерді шығару әдістерін жетілдіру,
ұйымдастырушы алгоритмнің үйрету функциясын күшейту бағытында жүргізілуі
тиіс. Оқушыға есептен физиканы көруді қалай үйретуге болады? Бұл үшін
оқушылар мына мәселелерді жақсы игеруі тиіс.
1. Физика деген не? Ол нені зерттейді?
2. Физикалық есеп деген не?
3. Есептің мазмұнынан физиканы қалай көруге болады?
Осы үш мәселені шешу жолына қысқаша шолу жасасам.
1. Физика жаратылыстану ғылымы, сондықтан ол физикалық
құбылыстарды,
денелердің физикалық қасиеттерін зерттейді. Осы физикалық білімдерді
практикада, техникада қолдану мүмкіндіктерін қарастырады.
Физика деген сөз термин емес, ол өзіне тән белгілері бар ұғым, түсінік.
Бұл пәнді мектепте оқытудың мақсаты оқушылар санасында физика ұғымын
қалыптастыру,меңгерту және сол арқылы оқушы бойында жеке тұлғаға тән
қасиеттерді дамыту.
2. Физика ұғымы физикалық есептің құрылымын анықтайды. Мұндай есепте:
а) өзіне тән заңдылықтармен жүретін бір немесе бірнеше физикалық құбылыс
беріледі; б) өзіне тән физикалық қасиеттері ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz