АБЫЛ ТІЛЕУЛЫ (1777-1864)

Пән: Әдебиет
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 2 бет
Таңдаулыға:

АБЫЛ ТІЛЕУЛЫ
(1777-1864)
18-ғасырдың екінші жартснда өмір сүрген бұрнғ ақн-жраулардң дәстүрін
жалғастырушылардың бірі-суырыпсалма ақын-Абыл Тілеуұлы.Ол Маңғыстауда туып-
өсіп,бүкіл Атырау аймағына танылған ақын.Әкесі Тілеудің тұрмысы төмен
болған.
Абыл Атырау аймағын,қарақалпақ,түрікмен елдерін аралап,өзі тұтас
ақындармен өнер сайыстырған.
Бұрын әдебиетте Абылдың Арғымақ атта сын болмас,Ескерту дейтін
толғаулары ғана мәлім болатын.Ғалым Қ.Сыдиықов 1965 жылы оның өмір
жолын,тағы екі-үш толғауын Сәттіғұл ақыннан жазып алған.Абылдың табылған
жырлар түгел дерлік 1967 жылы Қазақ әдебиеті хрестоматиясында,1972 жылы
Ақберен жинағында басылып шықты.
Абылдың көп өлеңдері ұмытылған.Бізге жеткені оның өмірінің соңғы
кезеңіндегі шығарған арнау ретіндегі толғаулар мен бірлі-жарым нақыл
сөз,термелері ғана.Осы бар азды-көпті шығармаларына қарағанда,Абыл өз
заманындағы әдебиетке айтарлықтай үлес қосқан талант иесі екенін байқаймыз.
Абылды өзінен кеиінгі көп ақындар жақс білген,өздеріне ұстаз
тұтқан.Мұрат,Нұрым,Қашаған,Ақтан,Сә ттіғұл сияқты бір топ ақындар легі
Абылдың талантына бас иген.Оның өлеңдері негізінен ауызша таралған.Алғаш
баспа бетін көрген толғау-1924жылы басылып шыққан Арғымақ атта сын болмас
атты өлеңі.

Арғымақ атта сын болмас, Асқар тауда сын болмас,

Қиған қамыс құлақсыз. Бауыры болса бұлақсыз.
Азаматқа сын болмас, Ақ киікке сын болмас,
Арты болса тұяқсыз. Арты болса лақсыз.
Айдын көлде сын болмас, Жеті арнада сын болмас,
Жағасы болса құрақсыз. Аяғы болса тұрақсыз.
Тіршілікте артыңда із қалу керек деген ой айтады.
Сексеннің бізде келдік жетеуіне, Отырған қарсы алдымда Қанымайым,
Қар жауар күн-түн оның қабағынан атты шығармаларында хан-сұлтандардың
теріс ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.