Тәжірибелік-бағдарлы кәсіптік білім берудің оқыту әдістерімен байланысы

құрылымы мен мазмұны жағдайында тәжірибелік-бағдарлы оқытуда белсенді оқыту әдістерін қолдану негіздерін де анықтау қажеттілігі пайда болып отыр.

Зерттеу жұмысының идеясына сай техникалық және кәсіптік білім берудегі оқыту процесін қайта құруды, онда білім алушыларға қолдау көрсетуді, мамандық бойынша қызмет ету мен дамуды ғылыми және ғылыми-әдістемелік сүйемелдеуді; тәжірибелік-бағдарлы оқытуда ғылыми педагогикалық жағдайларды анықтау; педагогика ғылымы жетістіктеріне сәйкес тиімді ұйымдастыру жолдарын анықтау сияқты бағыттар бойынша жүргізілген жұмыстар Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуындағы кәсіптік білім беру рөлін арттыруды қамтамасыз етеді.

Білім берудің әртүрлі жүйелерінде тәжірибелік-бағдарлы оқытуды ұйымдастыру мәселесіне отандық, алыс-жақын шетелдік ғалымдар ерекше назар аударып отырған. Қазақстан Республикасында кәсіптік білім беруде А. П. Сейтешевтің, Л. А. Умановтың, Б. А. Әбдікәрімов, Ж. А. Қараев, А. К. Құсайынов, Б. К. Момынбаев, Д. М. Жусубалиева, Г. К. Нұрғалиева, Е. Ы. Бидайбеков, Г. Т. Хайруллин, М. Н. Сарыбеков, И. А. Нәбидің және т. б., сол сияқты ресейлік ғалымдар Ю. К. Бабанскийдің, Н. В. Кузьминнің, В. А. Сластениннің, В. И. Андреевтің, В. М. Монаховтың және т. б. өз еңбектерінде тәжірибелік-бағдарлы білім беру мәселелеріне қатысты көптеген ойлар айтылды.

Сонымен бірге, тәжірибелік-бағдарлы білім беру бойынша кәсіптік білім беру саласында жүйелі және жоспарлы зерттеулер Ресей Федерациясында, Украина, Беларусь, Эстония, Өзбекстанда жүзеге асырылуда. Сол сияқты АҚШ, Германия, Жапония, Франция, Норвегия, Швеция және т. б. елдерде кәсіптік білім берудің тәжірибелік бағытын жүзеге асыруға қатысты біршама тәжірибе жинақталған.

Бірақ техникалық және кәсіптік білім беру жүйесінде оқытудың тиімді формалары мен әдістерін, технологияларды қолдануды жетілдіруге әлі де болса жеткілікті назар аударылды деп айтуға болмайды. Себебі, тәжірибелік-бағдарлы оқытуда белсенді оқыту әдістерін қолдану мәселелері әліде болса ғылыми тұрғдан да, әдістемелік тұрғыдан да жүйелі зерттеуді қажет етеді.

Осыған байланысты, біздің зерттеу жұмысымыздың негізгі проблемасы - кәсіптік білім беру колледждерінде тәжірибелік-бағдарлы оқыту жағдайында белсенді оқыту әдістерін тиімді қолдану мүмкіндіктерін зерттеу болып табылады.

Сонымен, техникалық және кәсіптік білім беру жүйесінде өндірістік сала талаптарына сай қызмет көрсете алатын мамандарды дайындау зерттеуді қажет ететін бірқатар мәселелер бар. Олардың қатарына жататындар:

- кәсіптік білім беру мазмұны жұмыс берушілер талабына сәйкес ұйымдастыруды қажет етеді;

- қазіргі талаптарға сай білім беруді ұйымдастыруда тәжірибелік-бағдарлы оқытуды енгізудің өндірістік процестің өзіндік ерекшеліктерімен үйлестіре жүргізу жолдары анықлмаған.

Бұл мәселелерді шешу жолдарын анықтау мақсатында тұжырымдалған дипломдық жұмыстың тақырыбы : Тәжірибелік-бағдарлық жағдайлардағы кәсіптік білім беруде белсенді оқыту әдістерін қолдану

Зерттеу жұмысы болжамдамасы : егер тәжірибелік-бағдарлы оқыту идеяларына сай белсенді оқыту әдістерін кәсіптік білім беруде жүйелі қолданылып отырса, онда білім беруді заманауи талаптарға сай жүзеге асыра отырып, жұмыс берушілердің талаптарына қоғамдық талаптармен үйлестіре қанағаттандыратын мамандарды дайындаудың тиімділігі мен сапасы артады, сәйкес техникалық және кәсіптік білім беру жүйесі ықпалдылығын арттыру мүмкіндігін береді.

Сәйкес зерттеу жұмысының мақсаты : Кәсіптік білім беру колледждерінде тәжірибелік-бағдарлы оқыту жағдайында белсенді оқыту әдістерін қолдану мүмкіндіктерін анықтау.

Зерттеу міндеттері :

-тәжірибелік-бағдарлы оқытуды ұйымдастырудың шетелдік және отандық тәжірибелерін талдау;

-техникалық және кәсіптік білім беруде тәжірибелік-бағдарлы оқытудың құрылымы мен мазмұнын негіздеу;

-тәжірибелік-бағдарлы оқытуды жүзеге асыруда белсенді оқыту әдістерін қолданудың педагогикалық шарттарын анықтау;

-техникалық және кәсіптік білім берудің тәжірибелік-бағдарлық жүйесінде белсенді оқыту әдістерін қолдануға қатысты әдістемелік нұсқаулар дайындау.

Зерттеу пәні : кәсіптік колледждердегі оқыту процесі;

Зерттеу объектісі : белсенді оқыту әдістерін қолдану жүйесі;

Зерттеу әдістері: педагогикалық бақылау, талдау, тәжірибелік- педагогикалық жұмыс.

Зерттеудің ғылыми маңыздылығы кәсіптік білім беру жүйесінде тәжірибелік-бағдарлы оқытуды ұйымдастырудың ғылыми-әдістемелік аспектілерін, онда белсенді оқыту әдістерін қолдану мүмкіндігін беретін мазмұнды меңгеру тәсілдерін анықтау, оларды мамандық талаптарына сай қолданылатын тәжірибелік-бағдарлы әдістерін саралау болып табылады;

Зерттеудің практикалық құндылығы : тәжірибелік-бағдарлы оқыту идеясына сай анықталған білімдерді меңгеру тиімділігін арттыратын белсенді оқыту әдістері бойынша әдістемелік нұсқаулар техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдары, педагог кадрлардың біліктілігін арттыру институттары, әдістемелік қызметтер, кәсіпорындар және т. б. кәсіби білім беру жүйесі қызметтерінде қолдану мүмкіндігі бар.

Зерттеу базасы: Кәсіптік білім беру колледждері

1Кәсіптік білім жүйесінде тәжірибелік-бағдарлы оқытуды жүзеге асырудың теориялық мәселелері

1. 1Тәжірибелік-бағдарлы кәсіптік білім беруді ұйымдастыру ерекшеліктері

Кәсіптік білім беруді қазіргі заман талаптарына сай модернизациялау барысында өндірістің өзбетінше, творчестволық, бастамашылдық кәсіпкерлік, пайда түсіруге қабілетті, жаңа идеялар ұсынып, өңдей білуге, экономикалық жағынан пайдалы жобаларды жүзеге асыра алатын және дәстүрлі емес шешімдерді таба білетін мамандарға деген қажеттілікті ескере отырып жүргізу қажет.

Қоғамдағы өзгерістерге сай өндірістегі аталып отырған қажеттілікті қанағаттандырудың және болашақ мамандарды әлеуметтік-экономикалық түрлендірулерге қатыстырудың әдіснамалық аспектісі білім алушылардың кәсіби қалыптасуын ұйымдастыру болып табылады. Бұл міндеттерді шешу кәсіптік білім беруді тәжірибелік-бағдарлы оқыту негізінде жүзеге асырыла алады.

Мемлекеттік тұрғыдан алғанда да бұл бағыттағы оқытуды ұйымдастыру кәсіптік білім беру жүйесінің қолданбалы, тәжірибелік сипатын күшейту, оның экономиканың, ғылымның, қоғамдық өмірдің талаптарына үйлесімділігін де қамтамасыз ете алады.

Бірақ дәл осындай қажеттілігі болып тұрса да, заманауи кәсіптік білім берудегі тәжірибелік-бағдарлы оқытудың мүмкіндіктерін анықтау бойынша әлі де болса теориялық және әдістемелік зерттеулер қажеттілігі бар екенін көруге болады. Бұл мәселе педагогикалық жағынан да жан-жақты зерттеуді талап етеді.

Сондықтан кәсіптік білім беру мекемелерінде тәжірибелік-бағдарлы білім беру ортасын құру, оның болашақ маман тұлғасы қалыптасуына, тұлға ретінде өзін жетілдіруіне әсерін анықтау маңызды педагогикалық проблемалар қатарына жатады.

Оқытуды тәжірибелік-бағдарлық тұрғыдан ұйымдастырудың мәнін айқындайтын болсақ, бір бірінен айырмашылығы бар үш түрлі тұрғыдан қарастыруға болады. Бұл айырмашылықтар білім беру құраушыларын қамту дәрежесімен, тәжірибелік-бағдарлы оқыту жүйесінде қалыптасатын білім алушылар мен оқытушылардың атқаратын қызметтерімен анықталады.

Тар мағыналық тұрғыдағы тәжірибелік-бағдарлық оқыту білім алушыларды оқу, өндірістік және практикалық жұмыстарда кәсіби ортаға тереңдете ендірумен сипатталады. Бұл бағыт Ю. Ветров, Н. Клушин зертеулерінде баса қарастырылған. [3]

Сол сияқты Т. Дмитриенко, П. Образцов еңбектерінде тәжірибелік-бағдарлы оқытудың екінші тұрғысы бейімдік және бейімдік емес пәндерді оқыту кәсіби бағытталған контекстік оқып үйрену мүмкіндіктеріне сай кәсіптік бағдарлы оқыту технологияларын, әдістемелерін болашақ мамандық бойынша кәсіптік іс-әрекетін модельдей отырып қолдануды зерттеумен байланысты қарастырылды. . [4]

Ал Ф. Г. Ялалов іс-әрекеттік-құзіреттілік парадигмасын тұжырымдай отырып, тәжірибелік-бағдарлы оқытудың кең түрдегі тұрғысына сәйкес тәжірибелік-бағдарлық білім беру білім, білік, дағдыларды меңгертумен қатар, кәсіби және әлеуметтік маңызды біліктерге қол жеткізу мақсатында практикалық іс-әрекет тәжірибесін игеруге бағытталуы қажет деп түсіндірді. Бұл білім алушылардың практикалық іске тікелей қатысуын ұйымдастырумен қатар, педагог белсенділігімен салыстыруға болатындай олардың белсенділігін арттырады. Теориялық материалды менңгеруді мотивациялау практикалық тапсырмаларды орындау қажеттілігінен туындайды. Тәжірибелік-бағдарлық тұрғының бұл түрі іс-әрекеттік-құзіреттілік тұрғы болып табылады. [5]

Демек, тәжірибелік-бағдарлық білім беруді ұйымдастыру үшін іс-әрекеттік-құзіреттілік тұрғыдан жаңаша ұйымдастыру қажеттілігі бар.

Дәстүрлі білім берудегі білім, білік, дағдыларға бағытталудан, тәжірибелік бағдарлы білім беруде білім, білік, дағдылардан басқа-практикалық іс-әрекет тәжірибесін меңгеруге бағытталған.

Дәстүрлі білім беруде жүзеге асырылады: «білім -білік-дағды» тізбегі болатын болса, тәжірибелік-бағдарлы білім беруде «білім - білік - дағды - іс-әрекет тәжірибесі» деп толықтыру жүргізуге болады екен.

Қазіргі кезде жұмыс берушілер кәсіптік қалыптасуына байланысты тікелей кәсіптік іс-әрекеттке қатысты практикалық міндеттерді шеше білу қабілеттілігі де қалыптасуын талап етеді. Яғни білім алушылардың болашақ мамандықтарына қатысты кәсіби іс-әрекетке қабілеттілігін дамытатын практикалық тапсырмаларды орындай білмеуіне қатысты, кәсіби біліктілігі төмен мамандар ретінде қабылдайды. Олардың бәсеке қабілеттілігі төмендігі байқалады.

Бұл байқалған кемшіліктерді жеңу үшін кәсіптік білім беру принциптерін, әдістерін және кәсіптік білім беру мазмұнын қалыптастыру мазмұнын қайта қарауды қажет етеді.

Тәжірибелік-бағдарлық оқыту принциптері ретінде диалогизмді және тәжірибелік-бағдарлылықты бөліп көрсетуге болады. Бұл принциптердің жүзеге асырылуы болашақ мамандарда диалогтық қарым-қатынас дағдыларын, әріптестері пікірі мен көзқарастарына толеранттылықпен қарауды, жалпы жағдайлардан проблеманы көре білуді, оны шешудің тиімді жолдарын көре білуді, нәтижелерді болжамдай және талдай білуді қалыптастырады. Және бұлар маманның кәсіби біліктілігі критерийлері қатарына жатады.

Бұл принциптерді жүзеге асыру негізіне салынатын қағидалар мыналар:

-бірте-бірте күрделене түсетін нақты кәсіби міндеттерді шешу;

-мамандардың кәсіби іс-әрекетін жеке, кіші топтар және үлкен ұжымда атқарту;

-ғылым мен практиканың түрлі саласына қатысты білімдер мен әдістерді интеграциялау.

Біз сол сияқты тәжірибелік-бағдарлық оқытуда ескерілуі тиіс принциптер қатарында келесі принциптерді де жүзеге асыру тиімді деп есептейміз:

- тәжірибелік-бағдарлық мақсат қоя білу принципі;

-жекелеген білім траекториясын таңдау принципі;

-оқыту продуктивтілігі принципі;

-білім алушының білімдік продукциясының біріншілігі принципі;

-оқытудың ситуативтілігі принципі;

-білімдік рефлексия принципі.

Ал бұл принциптерді жүзеге асыруда келесі шарттар орындалуы тиіс:

-оқу процесін мотивациялық қамтамасыз ету;

-оқытуды практикамен байланыстыру;

-оқытудағы білім алушылардың саналылығы мен белсенділігі.

Тәжірибелік-бағдарлық оқытуда білім алушылардың ішкі мотивациясы дамиды, себебі, талқыланған проблеманы шешу тәсілін таңдап алу мүмкіндігі болады, олар өзінің біліктілігін сезінеді, өзінің дербестігін басынан кешіре алады.

Тәжірибелік-бағдарлық оқыту кәсіптік колледждерде алғашқы күннен басталып, ары қарай білім алушы тұлғасының кәсіби құзіреттілігін кезеңдеп қалыптастырумен жалғастырылуы қажет. Енді осы кезеңдер мәнін аша кетейік.

1-кезеңді мағыналық кезең деп атайды. Бұл кезеңде білім беру кеңістігіне бейімделу жүреді. Білім алушыларда мәдени сұраныстар және қажеттіліктер, өзінің болашақ мамандығының мәні мен әлеуметтік құндылығын түсіну, оған қатысты тұрақты қызығушылықты қалыптастыру жүзеге асады.

2-кезеңді -құндылықтық кезең деп атуға болады.

Мұнда білім алушылардың кәсіби қызығушылықтары бекіп, қалыптасып, тереңдетіле түседі. Кәсіби және тұлғалық даму міндеттерін анықтауда өзбетіншелік байқалады.

Лабораториялық-практикалық жұмыстар оқу материалының негізгі теориялық қағидаларын бекітіп қана қоймай, болжамдауға, жоспарлауға үйрену жүретін жекелеген іс-әрекетіне бағытталады, диалог барысында оқу тапсырмасын орындаудағы өзінің таңдап алған шешімі бойынша позициясын, пікірін ашып көрсетеді, өз іс-әрекетін өзбетінше орындай алады. Лаборатория-практикалық жұмыстар орындауда АКҚ қолдану негізінде ұйымдастырылуы керек.

3-кезең - практикалық. Бұл кезеңде кәсіптік модульдерді меңгеру мен оқу практикасын өту барысында кәсіптік іс-әрекетпен танысу жүреді, өзінің кәсібилігін және белсенділік позициясын топтастыра бағалауға дайындық жүзеге асырылады.

Бұл кезеңде кіші топтарға бірлесіп диалог негізінде жобалар жасауға қатыса алады. Мұнда диалог проблеманы және оны шешу жолдарын анықтау құралы болып табылады. Сол сияқты пәндік саланы оқып үйренуден оны жүзеге асыруға дейінгі проблеманы бөліп көрсетуге дейінгі зерттеу іс-әрекетінің толық циклы жүзеге асырылады.

Оқу практикасының нәтижесі мамандар жетекшілігімен жасалған, өзекті проблемалар қатарынан бөлініп алынған, көлемі бойынша шағын міндеттерді шешу бойынша бағдарламалық өнім болуы мүмкін. Практикалық жұмыстардан басқа болашақ мамандар өндірістің нақты проблемаларымен, олардың қойылуымен, шешілуімен, құжаттау мен презентациялау ерекшеліктерімен танысады.

4-кезең -қорытындылау кезеңі.

Мұнда өзінің меншікті іс-әрекетін ұйымдастыру, кәсіптік міндеттерді атқаруға қатысты типтік әдістер мен оларды орындау тәсілдерін, тиімділігі мен сапасын бағалауға дайындығы қалыптасады.

Бұл кезеңге қатыстылар:

-кәсіптік іс-әрекет бойынша өндірістік практика, кәсіптік модуль бойынша емтихан тапсыру;

-диплом алдындағы практика және дипломдық жоба қорғау .

Бұл кезеңнің міндеттері нақты өндіріс базасында кәсіптік іс-әрекеттің практикалық тәжірибесін қалыптастыру, кәсіптік іс-әрекет түрі бойынша кәсіби және жалпы құзіреттіліктерді меңгеру, өндіріс жағдайында өз бетінше іс-әрекет жасау мүмкіндіктерін тексеру міндеттері атқарылады. [6]

Осылайша, тәжірибелік-бағдарлық пен диалог арқасында қажетті кәсіби білік, дағдылар минимумын, ұйымдастыру тәжірибесін, теориялық білімдер, кәсіби жұмылушылығы мен біліктілігін меңгеру құзыреттілігіне ие бола алады. Бұлардың барлығы білім алушылардың бәсеке қабілеттілігін көтереді.

Техникалық және кәсіптік білім беру колледжіндегі тәжірибелік -бағдарлық білім беру бірқатар критеийлер мен оның мазмұнын анықтайтын бағыттарға сүйене отырып жүргізуге болады. (Келесі кестені қараңыз. )

Кесте1- тәжірибелік-бағдарлық білім беру критерийлері мен бағыттары

Көріп отырғанымыздай, тәжірибелік-бағдарлық оқыту білім беру жүйесін еңбек нарығы қажеттіліктерімен байланыстыра отырып, жұмыс берушілер мен білім алушылардың сұраныстарын қанағаттандыра алады.

1. 2Тәжірибелік-бағдарлы кәсіптік білім берудің оқыту әдістерімен байланысы

Қазіргі кезде білім мазмұнын жаңартумен қатар, оқытудың инновациялық әдіс-тәсілдері мен әр алуан құралдарын қолданудың тиімділігін арттыру міндетін жүзеге асыру тиісті көңіл бөлуді қажет етеді.

Кәсіптік білім беру барысында инновациялық оқыту әдістерін қолдана отырып, тиімді нәтижелерге қол жеткізу үшін жалпы оқыту әдістеріне қатысты зерттеулер тарихын талдаудың маңызы зор.

Ұлы ғалым-педагогтар (Әл-Фараби, Я. А. Коменский, И. Г. Песталоцци, Ж. Ж. Руссо, И. Герберт, А. Дистервег, К. Д. Ушинский, Ы. Алтынсарин т. б) оқыту әдістерін қолдану арқылы білім алушылардың ақыл-ой қабілеттері мен дербестігін дамытуға баса назар аударғаны тегін емес. [7]

Жалпы оқыту әдістерінің өзіне тән тарихы бар және оның қалыптасуына үлес қосқандар қатарында 20-жылдары ресейлік Б. Е. Райков, К. И. Ягодовский, М. М. Пистрак оқытудың түсіндірме, тәжірибелік еңбек, эвристикалық, зерттеу, лабораториялық әдістерін ұсынды. 30-жылдары Ресейлік М. М. Пистрак, П. Н. Щимбириев, И. Т. Огородников оқытудың жаңа әдістерін: әңгіме, әңгімелесу, көрсету, демонстрация, лекция, кітаппен жұмыс, лабораториялық жұмыс әдістерін ұсынды. 50-жылдары Д. О. Лордкипанидзе әдістерді топтастыра отырып, сөздік, кітаппен жұмыс, оқыту-практикалық деп оларды үшке бөліп көрсетті. 60-жылдары Е. Я. Голант, С. Г. Шаповаленко, Н. М. Верзилин білім көзін негізге ала отырып, оқыту әдістерінің сөздік, көрнекілік, практикалық әдістері ерекшеліктерін қайта тұжырымдап берді. Дидакт ғалымдар И. А. Данилов пен Б. П. Есипов әдістер классификациясын (жіктеп-топтау) жасағанда оқыту үдерісінде іске асырылатын дидактикалық міндеттерді негіз етіп алды да, сәйкес: жаңа білімді меңгеру, білікті, дағдыны қалыптастыру, білімді қолдану, бекіту, шығармашылық іс-әрекетін дамыту әдістері деп топтастырды. Ары қарай оқыту әдістерін дидактикалық тұрғыдан зерттеуге С. Т. Шацкий, Н. А. Менчинская, В. В. Краевский, М. И. Паламарчук, С. Г. Шаповаленко, А. Н. Леонтьев, Г. И. Щукина, И. Д. Зверев, М. Н. Скаткин, Ю. К. Бабанский, Б. Т. Лихачев, И. Ф. Харламов, Р. Г. Лемберг, Н. А. Сорокин т. б. сияқты ғалымдар көп үлес қосты. [8]

Ал Қазақстанда оқыту үдерісінің нәтижелі және сапалы болуын қамтамасыз етуді оқыту әдістерін тиімді шығармашылықпен қолдануға байланыстылығын зерттеген Р. Г. Лемберг, Т. С. Сабыров, Ж. Б. Қоянбаев, Р. М. Қоянбаев және тағы басқалардың еңбектерін атауға болады. [9]

Қазіргі кәсіби мектепте берілетін білімнің тұжырымдамасы, мемлекеттік стандарты, жаңа типтік оқу жоспары мен бағдарламалары жасалып, кәсіби білім берудегі оқыту әдістерін жаңаша қолдана отырып, инновацияландыру мәселелеріне ерекше мән беріліп отыр. Кәсіби білімнің мазмұны өзгерумен бірге жүйедегі әрбір пән бойынша білім мазмұнын оқытудың әдістемесі де түбегейлі өзгеріп отыр. Осыған байланысты жаңаша талаптарға сай жекелеген пәндерді оқып үйренуді ұйымдастыру барысында қолданылатын әр алуан әдістерді де жетілдіре отыру қажеттілігі байқалады.

Қазіргі кәсіптік білім беру колледждерінде білім алушыларда мамандыққа дайындауда өзінің негізгі міндеттерін анықтай отырып, қажетті білімдер, біліктер мен дағдылардың жиынтығымен салыстырғанда, алған білімдерді өзбетінше өмір сүру жағдайында жаңа ситуацияларда алынған білімдерді қолдана білуге баса назар аударады, сол сияқты стандартты емес ойлауға, талдауға және өз көзқарастарын негіздеуге ерекше көңіл бөлінеді. Бұл міндеттерді шешу үшін білім берудің тиімді формаларын, жаңа педагогикалық технологиялар, белсенді оқыту әдістерін қолдану мүмкіндіктерін қарастыруды қажет етеді.

Осылардың ішінде, біз өз зерттеуімізде тәжірибелік-бағдарлы оқытуды жүзеге асыру барысында белсенді оқыту әдістерін жаңаша қолдану мәселелерін қарастыруды мақсат етіп отырмыз.

Себебі, педагогтың негізгі іс-әрекеті білім алушыларды дамыту, тәрбиелеу және оқыту міндеттері оқыту әдістері мен тәсілдері көмегімен жүзеге асырылады.

Әдіс ұғымы грек тіліндегі methodos - зерттеу жолы деген ұғымынан шығады. Педагог-ғалым Ю. А. Конаржевский оқыту әдісін оқу сабақтарының маңызды компоненті, сабақ мақсаттарына қол жеткізудің басты кілті, оқу процесінің барлық жақтарымен тығыз байланысты, ең қозғалмалы және динамикалық компоненті болып табылады деп атап көрсеткен. [10]

Оқыту әдістері - білім алушылардың білім, білік, дағдыларды меңгеруіне, танымдық мақсатқа қол жеткізуге көмектесетін педагогтың жұмыс құралы болып табылады.

Оқыту әдістері - оқу-тәрбиелік міндеттерді шешу үшін қажетті білімдер, біліктер және дағдыларды қамтамасыз ететін мұғалім мен оқушының іс-әрекетінің негізгі түрлері.

Оқыту әдістері -мақсаттарға қол жеткізу жолдары, тәсілдері жиынтығы.

Сол сияқты И. Д. Зверев оқыту әдісіне келесі анықтаманы берді: «Оқыту әдістері -білім беру мақсаттарына қол жеткізуге бағытталған мұғалім мен оқушылардың өзара байланысты іс-әрекетінің реттелген тәсілдері. Бұл іс-әрекет таным көздерін және таным процесін мұғалімнің басқару тәсілдерін қолдануда байқалады. [11]

Оқыту әдістері бұл - тарихи категория. Өндірістің дамуы және өзгеру сипаты оқыту мақсатының өзгеруіне әкеледі. Мақсаттың өзгеруімен оқыту әдістері де өзгеріп отырады.

Сол сияқты педагогикалық оқулықтарда да оқыту әдістері туралы бірқатар анықтамалар тұжырымдалған.

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс