Моногибридті будандастырудың цитологиялық негіздері

Пән: Биология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 2 бет
Таңдаулыға:

Моногибридті будандастырудың цитологиялық негіздері
Гаметалар тазалығы ережесі. Бірінші буында алынатын будандардың біркелкі
болуы мен екінші буын ұрпақтарында белгілердің ажырау құбылысын түсіндіру
үшін Мендель гамета тазалығы болжамын ұсынды. Оның мәні — организмнің кез
келген белгі-қасиетінің дамуын тұқым қуалау факторы, яғни ген анықтайды.
Мысалы, раушан өсімдігінің қызыл гүлділері мен ақ гүлділерін алып
будандастырғанда, бірінші будандық ұрпақтың барлығы қызыл гүлді болған. Ол
бірінші будан ұрпақта қызыл гүлді өсімдіктің доминантты “Аң гені бар
гаметасы мен ақ гүлдінің рецессивті “аң гені бар гаметаларының қосылуының
нәтижесі болып есептеледі. Сондықтан, олардың генотипінде гүлдің қызыл
түсін де, ақ түсін де анықтайтын гендер болады. Бірақ қызыл түстің гені
доминантты болғандықтан, бірінші ұрпақтың барлығы да қызыл гүлді болады.
Сонда олардың фенотипі бірдей болғанымен генотипінде екі түрлі ген болғаны.
Ал ондай будан организмнен гамета түзілгенде оған тек бір ғана доминантты А
гені немесе рецессивті “аң гені беріледі. Бұл жағдайда будан организмнің
гаметасында аллельді (жұп) гендер бір-бірімен араласып кетпей, таза күйінде
сақталады. Мұны гамета тазалығы дейді.
Әрине, Мендель будан организмнен гамета түзілу кезінде геннің таралу
процесін клетканың нақты бір материалдық құрылымдарымен және клетканың
бөліну механизмімен байланыстыра алмады.
Алайда, Г.Мендель хромосомалық теория қалыптаспай тұрып-ақ, мейоздық
бөлінудің механизмі мен гендердің әрекеттері туралы күні бұрын дұрыс
болжам жасап, гамета тазалығы туралы ережесін ұсынды.
Моногибридті будандастырудың цитологиялық негіздері. Мендельдің әлемге
әйгілі тұқым қуалау заңдылықтары 1865 жылы жарияланғанымен сол кезде толық
қолдау таппай, 1900 жылға дейін белгісіз болып қалды. Өз тәжірибелері
негізінде дұрыс нәтиже алғанымен бірінші ұрпақтағы будандардың біркелкі
болуы және екінші ұрпақта белгілердің ажырау себептері, гаметалар
тазалығының механизмдері Мендельге белгісіз болды. Себебі, ол кезде клетка
туралы мәліметтер жеткіліксіз еді. Атап айтқанда, клетканың тұқым қуалау
аппараты, митоздық бөліну, мейоз, гаметалардың түзілуі мен ұрықтануы, т.б.
Ал қазір цитология ғылымы жан-жақты зерттеулер нәтижесінде орасан зор
табыстарға жетті. Сондықтан, Мендель заңдарына цитологиялық тұрғыдан
негіздеме беруге толық мүмкіндік бар.
Организмнің кез келген дене клеткаларында хромосомалардың диплоидты
жиынтығы бар екенін еске түсірейік. Асбұршақтың хромосомалар саны 14, яғни
7 жұп. Алуан түрлі белгілерді анықтайтын ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.