Ақшаның мәні, қызметтері, рөлі және теориясы туралы

Пән: Бухгалтерлік іс
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Жоспар.

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3

І. Ақшаның мәні, қызметтері, рөлі және
теориясы ... ... ... ... ... ... .4

1. Ақшаның пайда болуы және оның
мәні ... ... ... ... ... ... ... ... ... .4
1.2 .Ақшаның қызметтері және экономикадағы
ролі ... ... ... ... ... ...6

Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 7

Қолданылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ..8

Кіріспе.

Ақша тауарлы өндірістің өнімі яғни ақша жаратылысы оның тауарлы шығу
тегіне байланысты. Тауар сатуға немесе айырбастауға арналған еңбек өнімі,
ал еңбек өнімінің тауарға айналуы ақшаның пайда болуына обьективтік алғы
шарттарын туғызады. Қоғам дамуымен ақшаның маңызы арта түседі. Жоспарлы
экономикада ақшаның мәні шектеулі болады. Ақша есеп жүргізу, бақылау
құралы. Егер ақша айналысы болмаса, онда тауар айналысы да болмайтын еді.
Қоғам дамуымен байланысты әр түрлі формасында, сол уақыттың талабына
сай ақша жүйесі дамыды. Олар металл ақша айналысы және несие-қағаз айналысы
типі болып табылады. Олардың экономикалық қызметі жүзеге асыруда алатын
орны өте зор.
Жалпы мемлекеттік заңдармен реттелген елдегі ақша айналысының
ұйымдастыру ақша жүйесі болып табылады. Қазақстан Республикасында ақша
жүйесі 1995 жылы 30 наурыздағы Қазақстан Республикасы Ұлттық банкі туралы
Қазақстан Республикасы Президенттінің заң күші бар Жарлығына сәйкес
ұйымдастырылған.

I. Ақшаның мәні, қызметтері, рөлі және теориясы.

1.1. Ақшаның пайда болуы және оның мәні.

Экономикадағы ақшаның пайда болуын, мәнін, қызметі мен рөлін анықтау
ұмтылыстарының көп ғасырлық тарихы бар, атап айтқанда бұл сұрақтар
Аристотель, А. Смит, Д. Рикардо, К. Маркс және т. б. еңбектерінде-ақ
қарастырылған. Ақша теориясын ХХ ғасырдың бірінші жартысында А. Маршал, П.
Самуэльсон, Дж. Тобин, Дж. Хикс, Ф. Мишкин, М. Фридмэн және т. б. сияқты
қазіргі кездегі экономикалық ғылым өкілдері дамытты.
Ақшаның пайда болуы, жаратылысы және мәні туралы ортақ пікір жоқ..
Бірақ та ақшаны анықтаудың көп түрін шартты түрде екі тұжырымдамаға бөлуге
болады: рационалистік және эволюциялық..
Біріншісі ( ол ХІХ ғасырдың аяғына дейін үстемдік етті ) ақшаның
туындауын мемлекекеттің немесе адамзаттың жалпы келісімді бекітуінің
нәтижесі ретінде түсіндіреді, яғни ақшаның туындауы тауарлық өндіріспен
байланыстырылмайды.
Біздің пікірімізше, келесі тұжырым ғылыми көзқарас болып саналады, ол
тауардың айырбастық құнының эволюциялық даму нәтижесі ретінде
түсіндіріледі, ақша адамдардың еркіне тәуелсіз түрде пайда болды.
Айырбастық құн – бұл олардың салыстырмалы өрнектелуі немесе сатып алушылық
құны.
Құн тауарларды бір-біріне айырбастау кезінде ғана анықталуы мүмкін
екендігі баршаға аян және ол мұнда айырбас құны формасында әрекет етеді.
Тауар – бұл сату немесе айырбастауға арналған еңбек өнімі. Адам дайындаған
зат сату немесе айырбастау кезінде тауарға айналады. Ал бұл ақшаның
туындауы үшін обьективті алғышарттарды қалыптастырады. Тауардың тұтыну құны
және құны ( оны өндіруге кеткен еңбек шығындары ) болады. Тауарлардың
пайдалылығына ( үй, машина ) байланысты құнының әр түрлі формалары бар,
олар тауардың тұтынушылық құны деп аталады. Тауардың құны оны өндіруші адам
еңбегінің өзгерісімен анықталады.
Тауар айырбасының дамуы тауарлар құнының әр түрлі формаларының
ақырындап алмасуы нәтижесінде жүзеге асты:
- қарапайым немесе кездойсоқ форма, ол алғашқы қауымдық
құрылыс кезеңінде, яғни тауардың бір түрін басқасына қарапайым
айырбастау кезінде ( 1 қой = 1 қап бидай ) туындады. Бұл жағдайда
бір тауар өзіне қарама-қарсы тауарда өз құнын өрнектеді. Тауардың
басқа тауарға айырбасталу қабілеті соңғының құнын өрнектейді, яғни
тауарда құн бар ;
- толық немесе жайылыңқы формадағы құн егіншілер мен малшылардың
алғашқы ірі қоғамдық еңбек бөлінісі нәтижесінде туындаған
айырбастың дамуымен байланысқан. Көптеген айырбасталатын тауарлар
ішінен бір немесе бірнеше өтімді тауарлар ( тұз, мал, астық )
айқындалады, оларды басқа тауарларға айырбастауға болады. Осылайша,
құнның қарапайым ( кездейсоқ ) түрінен жайылыңқы формасына өту
жүзеге асырылады, яғни әр алуан тауарлардың құны бір немесе бірнеше
балама тауардың құнымен ( тұз, мал, астық ) өрнектеледі. Әр түрлі
тауарларды айырбастау кездейсоқ форма кезіндегідей өзара емес, бір
немесе бірнеше ерекшеленген тауарлар арқылы жүзеге асырады.
Алтынның 10 унциясы 10 кг темірге, 1 қойға, 1 қап бидайға
айырбасталады;
Әр түрлі аймақтарда осындай тауар ретінде әр түрлі тауарлар алынды.
Мысалы, солтүстіктің халқы ақша ретінде бағалы аң терісін, оңтүстіктің мал
өсіруші халықтары – малды, егін егуші халықтар – астықты, қалаларда –
металды, яғни темірді, қорғасынды, бағалы металдарды және т. б. қолданды.
Тауарды үлкен кеңістік ортасынан барлық басқа тауарлар ығыстырған
жағдайда ғана, ол ақшаның жалпы баламасы рөлінде бола алады.
Сондықтан да ақшаның мәні мынада болады, яғни тауарлық өндірісі мен
айырбасы нәтижесінде тауарлық әлемнен нақты формасы бар бір арнайы тауар
бөлініп шығады.
Ақшаның мәні үш қасиеттің біртұтастығымен өрнектеледі:
- ақшаның жалпы тікілей айырбасталу қасиеті бар, яғни оны тауарлар
мен қызметтер үшін төлем құралы ретінде әрқашан және барлық жерде
ешқандай шектеусіз қабылдануы тиіс;
- ақша тауардың айырбас құнын бейнелейді. Соның көмегімен тауардың
бағасы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.