Технологиялық ішкешеннің басқару объектісі ретінде сипаттамас

Пән: Автоматтандыру, Техника
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 37 бет
Таңдаулыға:

Андатпа
Қазіргі уақытта күкіртті газдарды бірегейлендірудің негізгі әдісі –
күкірт қышқылы өндірісі болып қала береді.
Дипломдық жобада мыс өндіру кезіндегі шығатын газдардан күкірт
қышқылын алу үрдісінің АБЖ құруды қарастырамыз.
Дипломдық жобаның бірінші бөлімінде технологиялық үрдістің және
контактілі-компрессорлық аппараттың сипаттамасы келтіріліп, үрдістің
математикалық балансы есептелінген.
Арнайы бөлімде мыс өндіру кезіндегі шығатын газдардан күкірт қышкылын
алу үрдісінің тәжірибедегі жолдамасы, басқару объектісін реттеп және
математикалық қойылымның шешу жолдарын көрсетіп, техникалық және
бағдарламалық қамтамасыз етілуі толық көлемде көрсетілген.
Экономикалық бөлімде жүйені енгізудегі шығындар мен жүйенің экономикалық
тиімділігі есептелген.
Еңбекті корғау бөлімінде өндірістік қауіптер мен зиянды факторлар
талданып, үйымдастыру мен техникалық шаралар және қоршаған ортаны қорғау
мәселелері қарастырылған.

Аннотация

В дипломном проекте рассмотрен процесс получения серной кислоты
из отходящих газов при переработке меди, создана система автоматизации
данного технологического процесса.
В первой части рассмотрена технология процесса получения серной
кислоты, структурная схема контактно-компрессорного аппарата и рассчитан
материальный баланс.
В специальной части рассмотрены существующие системы автоматизации,
приведены математическая постановка задачи, система управления процессом,
техническое обеспечение и программное обеспечение системы.
В разделе экономики рассмотрены затраты на внедрение системы и
экономическая эффективность ог внедрения системы.
В разделе охраны труда приведены опасные и вредные факторы и пути
ликвидаций.

Мазмұны
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ..8
1. ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ..10
1.1 Жезқазған мыс зауытында күкірт қышқылын өндіруге арналған
шикізат ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... 10
1.2 Шығарылатын газдардан күкірт қышқылын өндіру технологиясы ... ... ..10
1.2.1 Жуу
бөлімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... .11
1.2.2 Құрғату
бөлімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... .13
1.2.3 Контактілі-компрессорлы
бөлімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... .13
1.2.4 Абсорбциялық
бөлімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ...15
1.2.5 Жабдықтар сипаттамасы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
16
1.2.5. Қысымдағыш құрылмасымен әрекет принцибін қысқаша сипаттау ... .16
1.4. Контрактілік аппаратының құрылмасы мен әрекет принципін қысқаша
сипаттау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .20
2. АРНАЙЫ
БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... 23
2.1 Технологиялық ішкешеннің басқару объектісі ретінде сипаттамасы ... 20
2.2 Бақылау және реттеу жүйесінің қысқаша сипатамасы
... ... ... ... ... ... ... .25
2.3 Тарамдалған ішкешеніннің басқару мәселесінің құрылымын анықтау ... 27
2.3.1 Басқару жүйесінің қызмет етуінің жалпы
алгоритмі ... ... ... ... ... ... .. ... .29
2.3.2 Автоматтық
қамтамасыздандыру ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... 35
2.4. ТҮАБЖ техникалық
қамтамасыздандыру ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... 36
2.5. Бағдарламалық
қамтамасыздандыру ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
37
2.6. Автоматтандырудың функционалдық сұлбасының сипаттамасы ... ... ... 40
3. ЭКОНОМИКАЛЫҚ
БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... 42
ТҮАБЖ ендірудің экономикалық тиімділігін
негіздеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... 42
3.1 Автоматтандырылған жүйені құруға жұмсалған шығындарды
анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 42
3.1.1 Автоматтандыру кұралдарын және есептеу техникасын сатып алуға
жұмсалған
шығындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ...42
3.1.2 ТҮАБЖ эксплуатациясына жұмсалған
шығындар ... ... ... ... ... ... ... ... ..43
3.1.2.1 Амортизациялық
шығындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...45
3.1.2.2 Күнделік жөндеуге жұмсалған
шығындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...46
3.1.2.3 Электр энергиясына жұмсалатын
шығындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...47
3.1.3 Қызмет көрсетуші персоналдың жалақысына жұмсалатын
шығындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..49
3.2 ТҮАБЖ экономикалык тиімділігін және акталу мерзімін есептеу ... ... ..49
4 ЕҢБЕКТІ
ҚОРҒАУ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... .53
4.1 Өндірістік қауіптер мен зияндарды талдау
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..53
4.2 Еңбек қорғау бойынша үйымдастыру шаралары
... ... ... ... ... ... ... ... ... ..54
4.3 Техникалық
шаралар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ..56
4.3.1 Ауа алмасуды
ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... 57
4.3.2 ЭЕМ машиналық залында өндірістік шуды төмендету
шарасы ... ... ... ..57
4.3.3 Жеке қорғау құрлымен қамтамасыздандыру
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 58
4.4. Табиғи және жасанды жарықты
ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..59
4.5. Өртке қарсы
шаралар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ...61
4.6.Қоршаған ортаны қорғау
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
..62
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ..6 3
ӘДЕБИЕТТЕР
ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... 64

КІРІСПЕ
Қазіргі кезде шикізатты кешенді түрде өндеу мәсілісі өндеу өндірісінде
маңызды мәселелерінің бірі болып табылады.. Әсіресе, бұл мәселе өңделіп,
атмосфераға шығарылатын күкіртті газдарды бірегейлендіру мәселесі маңызды
орын алатын көптеген түсті металлургия өндірістеріңе тән. Қазіргі замандағы
күкіртті газдарды бірегейлендірудің нсгізгі әдісі күкіртқышқылы өндірісі
болып қала береді.
Өндіріс көлемі бойынша күкіртқышқылы химиялык заттар арасында алғашқы
орындардың бірінде түр. Кез-келген елде оны өндіру көлемі сол елдің
өндірістік даму деңгейінің кәрсеткіші ретінде карастырылады. Күкірт кышқылы
бірталай маңызды өнімдерді алу үшін халық шаруашылығының көптеген
салаларында қолданылады және оған сұраныс үнемі артык отырады. Сол себепті
күкіртқышкылы өндірісінің қуатын арттыруға кои көңіл бөлінді.
Түсті металлургиядан шыгатын газдардан күкіртқышкылын алу
күкіртқышқылы өндірісінің маңызды шикізат коры болып табылады.
Металлургиялық өндірістен шығатын газдарды өндеу ауа бассейнін ластанудан
қорғау мәселесімен байланысты. Күкіртқышқылы құрылғылары түсті
металлургияларда шығатын күкіртті газды күкірт кышкылына өңдей отырып
негізгі өндірістің зиянды өндірістік қалдықтарынан атмосфералық ауаны
тазарту үшін қызмет ететін газтазарту қүрылғысының функциясын атқарады.
Сондай-ақ минералды шикізатты толығымен колдану және көтерінкі
кешендендіруге байланысты барлык өндірістің экономикалык жұмыс
көрсеткіштері жақсарады.
Металлургиялық газдардан алынатын күкірт қышкылының өз күны химиялық
өндірістің күкіртқышкылы цехтарында алынатын қышқылдың өз қүнынан
әлдеқайдан төмен. Пирит және күкірттен алғанға қарағанда, түсті
металлургиялық өндірістен шығатын газдардан күкірт қышқылын алу артықшылығы
- мұнда шикізатты алу үшін рудниктердің қажеттігі тумайды, көліктер сәйкес
жүктемелерден босатылады, соның әсерінен қаржылы шығындар азаяды.
Түсті металлургияның алдындағы мәселелердің бірі -шығарылатын газдар
негізіндегі күкіртқышқылы өндірісін жақсарту.
Күкіртқышқылы өндірісін жақсартудың маңызды
элементі
Автоматтандыру болып табылады. Ғылыми – техникалық процестің дамуының
негізгі шарты болып табылатын кешендік автоматтандыруға көп көңіл бөлінді.
Бақылау мен реттеу автоматизациясы мен технологиялық процестер арқылы
автоматтандырылған басқару жүйелерін енгізу еңбек пен кұрылғының
өнімділігін арттыруды және оның орнықты жүмыс істеуін, шығарылатын өнімді
арттыру, оның сапасын көтеру, өз кұнын төмендетуді, шикізат шығындарын
азайтуды камтамасыз етті, сондай-ақ адамдарды өндіріс процесіне тікелей
катысуынан босатты және химиялык, әсіресе күкіртқышқылы өндірісінде аса
маңызды орын алатын қауіпсіз және зиянсыз еңбек жағдайларын құру
мүмкіндігін береді.
Түсті металлургиялык өндірістен шығатын газдардан күкірт қышқылын алу
артықшылығы оның металлургиялык шектік режиміне тәуелділігі. Күкіртқышқылы
цехына түсетін газдардың көлемі түрақты емес, SО2 концентрациясы кең
ауқымда өзгереді. Күкірткышқылын алудың технологиялық режимін орныкты етіп
ендіру үшін кіріс айнымалыларының ауытқулары болмауы керек, өйткені олар
контактілік аппаратының жылу балансын бұзады, ал оны колдан реттеу мүмкін
емес, себебі оптималды режимнен сәл ғана ауытқу процестін автотермиялығының
бүзылуын, яғни көп шығындарды тудырады.
Осыған байланысты жұмысты орныкты ету үшін және тиімділікті көтеру
мақсатымен күкірткышқылы өндірісін басқарудың
автоматтандырылған жүйесін кұру маңызды және кажетті мәселе болып отыр.
Бұл жобада Жезказған мыс зауытында контактілік және компрессорлық
бөлімде ТҮАБЖ кұру қарастырылды.

1. ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ

1.1 Жезқазған мыс зауытында күкірт қышқылын өндіруге
арналған шикізат
Күкірт қышқылын өндіруге арналған шикізат ретінде электр пештер -ден
(8О2 концентрациясымен 3% дейін және 50 мың м3 газ шығынмен) және
конверторлардан (8О2 концентрациясымен 10% дейін және 60-70 мың м газ
шығынмен) шығатын шаң ұстау бөліктерде шаңдардан тазартылған газдар, сондай-
ақ күкірт жағушы құрылғыларда карапайым күкіртті жаққанда алынатын газдарды
айтады.
Күкірт қышқылы өндірісіне келетін газдардың химиялык күрамы 1-кестеде
келтірілген.

1 –кесте

Күкірт Химиялық құрамы,%
қышSO; SО3
қыл
ы
өнд
ірі
сі
үші
н
газ
дар
2 Күнтізбе уақыты Тк 365
Демалыс жэне мейрамды күндер 60
3 Жұмыс уақытының номиналды коры, Тн 305
4 Шықпау саны: 24
а) демалысқа шығу себебімен 3
б) ауыру себебімен 2
в) мемлекеттік тапсырмаларды орындау
5 Жұмыс уақытының тиімді қоры, Тт 276

Тізімді саны
= 5 адам Жалақының тарифті қоры, ТҚ

ТК = ТА * Nc * ТmІ = 8610 теңге

ТА - тарифті акы = 5,88 теңге Қосымша төлем:

Түнгі уақытта жұмыс істегені үшін, ТҚ-ң 6,6 %

8610*0,066=568 теңге

Мейрамды күндерде жұмыс істегені үшін, ТҚ-ң 2,2 %

8610*0,022=190 теңге

8. Негізгі өндіріс жұмысшымен жоспарды орындағаны үшін

8610*0,20=1722 теңге

Жалақының негізгі қоры келесіні құрайды:

8610+568+190+1722= 11090 теңге

24 күндік демалыста төлем проценті:

Мемлекеттік міндеттерді орындағаны үшін толем проценті:
сонда қосымша төлем көлемі:

11090*0,0073=81 теңге

Жалақының қосымша қоры:

965+81 = 1046 теңге

Жалақының жалпы коры:

11090+1046=12136,

ал аудандык коэффициент Ка =1,4 есебімен жалақының қоры келесіні кұрайды:

12136*1,4=16999 теңге Әлеуметтік сақтандыруға төлем:
16999*0,079=1343 теңге

Тура осылай 5-ші және 4-ші разрядты электрослесарьлар жалакының
қорларын табамыз. Сонда барлык персонал жалақысының корлары төлем есебімен
келесіні құрайды:

Қ1=47279-(47279*0,079)=43497теңге

Алынған мәндер негізінде кесте құрамыз:

3.3 Автоматтандыруды еңгізуден экономикалық тиімділігін
анықтау
Металлургиялық агрегаттардан газ соруын реттеу және ауа сорылуының
азаюы күкіртті алуын 1,5 % -ке жоғарылатады, ол күкірт
қышқылының көлемін 92000 тжыл — дан 93380 тжыл - ға дейін жоғарлатады. 1
т. күкірт қышқылының өзіндік құнының есептелуі:
Кесте 7
№ Шығындардың аты Жылына шығын, мың1 т. өнімге
теңге шығын
1 Шикізат: газдардағы күкірт 40 0,43
2 Энергетикалык шығындар 813 8,75
3 Өндіріс жұмысшылардың 140 1,51
негізгі жалақысы
4 Қосымша жалақы 26 0,28
5 Әлеуметтік сақтандыруға төлем 21 0.23
6 Жабдықтырды бағыпқағуға 742,3 5,14
кеткен шығындар
7 Цехтық шығындыр: 1679 18,01
(ИТР, қызметкерлердің
жалақысы, амортизациялық төлемдер)
Барлығы 3461,3 34,35

Одан әрі өндіріс көлемінің өзгеруінен өзіндік құнын есептейміз:

Д - шартты тұрақты шығындар = 18,01
п - өндіріс өсуі =1,5 %
АС =0,027 % немесе 0,93 теңт

ҮАРЖ-ін еңгізу 1 т. Күкірттің өзіндік құнының 34,44теңт-дан 33,51
теңт-ға дейн төмендеуіне әкеп соқты. Күкірт қышқылын өндіруге салынған
капиталды салынымдар 5601600 теңгені құрайды. ҮАРЖ – ін енгізгенге дейін
сыбағалы капиталды салынымдарды К 1 анықтаймыз:

Бір өнімнің шығыны:

Е„ — салыстырмалы экономикалық тиімділіктің нормативті коэффициенті

Ш,=34,44+0,15*61 =44теңт

Еңгізуден кейін:

Ш2=С2+ЕНК2, мұндағы

Ш2=33,51+0,15*61,8=42,7

Экономикалық тиімділік:

Э=(ШгШ2)А2=0,792*93380=73957теңге
Өтімділік мерзімі, Т:

4 ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ

4.1 Өндірістік қауіптер мен зияндарды талдау күкірт қышқылы
цехтарында еңбекті қорғау мәселесінің мәні өте зор, себебі цехтағы
температура жоғары болады, ал ауа ылғалдығы және де
электролитті ванна үстіндегі ауа күкірт қышқылы мен мыс купоросынан тұратын
майда электролит тамшыларымен қаныққан.
Көптеген негізгі операцияларды орындаған кезде
жұмысшыларэлектролитпен дымқылданған немесе шламмен қапталған заттармен
жұмыс істейді, кейбір жұмысшыларға күшті кышкылды айдау, қышқылды кұбырлар
мен сорғыларды жөндеуге тура келеді. Кейбір операцияларды орындаған кезде
негізгі кәсіп жүмыстары киын кол күшін қажет етеді.
Күкірт қышқылы цехы ауасы ылғи бумен каныққан. Еңбек жағдайын
нашарлататын зиянды булардан басқа, атмосферада зиянды химиялық заттар
тамшыларынан тұратын кою тұман болады.
Тәжірибе көрсететіндей күкірт қышқылы цехта төтенше жағдай
күкірт
қышқылымен, электролитпен немесе шламмен күйіп калудан болады:
• қышқыл кұбырларын қайта жинау кезде;
• үлестіру жинағышынын кұбырларын ауыстырған кезде. Жұмысшылар
денсаулығына метеорологиялык жағдай, зиянды химиялык заттар, шу мен
дірілдер сиякты жағымсыз факторлар түрақты немесе ұзақ уақыт бойы әсер
еткендіктен кәсіптік аурулар мен өндірістік травматизм пайда болады.
күкірт қышқылы цехында жүк ағымының көлмі үлкен болғандықтан қызмет
көрсетуші жұмысшылар көтергіш-көлікті құрылғыларымен жұмыс істеу ережелерін
орындау қажет. Әсіресе белсенді ортада коррозия нәтижесінде өз беріктігін
және жүк көтергіштігін жоғалта алатын арқандар, қапастар, шынжырлар сияқты
жүк көтергіш құралдарының күйін мұқият қадағалау қажет.
Сонымен, күкірт қышқылы цехта адам денсаулығына әсер ететін негізгі
факторларға мынадар жатады:
• адамның электр тоғымен зақымдану қаупі;
• өндірістік трамватизм қаупі;
• зиянды заттармен улану қаупі;
• өрт болу қаупі;
• артық жылу бөліну;
• цехта көпірлі жүккөтергіштер қолданылады;
• шу.

2. Еңбек қорғау бойынша үйымдастыру шаралары

Кәсіпорында еңбекті қорғау жағдайы жөнінде кезекті және тұрақты бақылау
жүргізіледі. Шектестік-қарсы жиналыстар өткен тәулікте орын алған еңбек
ережелерін бұзушылықтарды талдаудан басталады.
Жұмысшылардың барлық еңбек корғау нұскауларын орындауын тұракты
бақылау әкімшілікке жүктеледі.
Кәсіпорындарда еңбекті корғау кьзметін ұйымдастыру ережесіне сәйкес
зауыттағы ЕҚ ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.