Оқыту әдісі және әдістемелік тәсіл

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Оқытy әдісі мақсатқа жетудің саналы түрде қолданылатын тәсілі, ал мақсатқа
жету мұғалімнің шеберлігіне, оның оқыту процесін тиімді ұйымдастыра
білуіне, оқушылардың даярлық дәрежесіне мұғалім мен оқушылардың белсенділік
педагогикалық ынтымақтастығына байланысты.
Оқыту әдісі және әдістемелік тәсіл ұғымдары бір-бірімен тікелей
байланысты. Әдістемелік тәсіл оқыту әдісінің элементі (компоненті, құрамды
бөлімдері). Мысалы, жеке сөздерді түсіндіру, суреттерді демонстрациялау
т.б.
Әдіс пен тәсілдің шекарасы өте жылжымалы, құбылмалы, сондықтан
одардың шекарасын анықтау өтe қиыи. Өйткені, әдіс кейде тәсілге, ал
әдістемелік тәсіл оқьпу әдісіне айналады.
Оқыту әдістерінің өзіне тән тарихы бар.
ХХ-шы ғасырдың 20-жылдарында белгілі педагог-ғалымдар Б.Е.Райков,
К.П.Ягодовский, М.М.Иистрак т.б. оқытудың түсіндірме, практикалық еңбек,
эвристикалық зерттеу, лабороториялық әдістерін жасады.
Сөздік әдістер тобы: әңгімелеу, әңгіме, түсінісу, кітаппен жұмыс.
Әңгімелеу. Мұғалім оқу материалын бір ізділікпен баяндайды. Ол үшін
материалды айқын, сенімді етіп бейнелейді. Фактыға негізделген мәліметтер
әңгімелеу түрінде сөз етіледі. Әңгімелеуде талдау, жинақтау тәсілдері
пайдаланылады.
Әңгіме әдісі сабаққа сұрақ жауап формасы түрінде қолданылады.
Сондықтан мұғалім алдын-ала жоспар жасап, онда сұрақтардың жүйесін мұқият
ойластырады. Оқушыларды болжауға бағыттайды, оз ойларын дәлелдеуге мәжбүр
етеді. Әңгіме әдісінің барлық процесі өтілген оқу материалын жуйеге
келтіруге және жинақтап қорытуға мүмкіндік береді.
Түсіндіру. Мұғалім оқу материалын баяндауда оқушылардың
белсенділігіне, ынтасына, білім деңгейіне сүйенеді, материалдың мазмұнын
дәлелдейді, кейбір ережелердің, ұғымдардың, заңдардың мәнін ашады.
Материалды түсіндіруге түрлі құралдарды, есептер шығаруды, жазып алуды кең
түрде қолданады, оқушылар баяндау процесінде мұғалімнің сұрақтарына жауап
береді, байымдайды, дәлілдеуге тырысады.
Мұғалім түсіндіру әдісі бойынша оқушылардың іс-әрекетін басқарудың
барлық мүмкінділіктерін пайдалана білсе, онда оқушылар жаңа материалды
қабылдай отырып, өткен сабақта алған білімін салыстырады, талдайды.
Мұғалімнің басты міндеті оқушылардың танымдық, іс-әрекетінің ішкі процесін
сезу, күдікті және қиын мәселелерді күні бұрын болжау, оларды болдырмаудың
жолдарын іздестіріп, оқушыларға көмектесу.
Лекция. Басқа әдістерге қарағанда лекцияның көлемі, күрделілігі,
логикалық құрылысы жағынан өзгешелігі бар. Сондықтан лекцияны бастар
алдында оқушыларға нақты сұрактардан тұратын оның жоспары ұсынылады. Лекция
сұрақтар бойынша логикалық бір ізділікпен баяндалады. Әрбір сұрақтан кейін
қорытынды жасалады. Лекцияда кейбір тың, құнды ғылыми әдебиеттер де осы
уақытқа дейін жарияланбаған мәселелер баяндалады. Сонымен бірге талас және
жалған теориялар жөнінде пайымды түсініктан беріледі. Оқушылар баяндалған
материалдың мазмұнын, маңызды дәлелдемені нақты мысалдарды, ғылыми
анықтамаларды, негізгі қорытындыларды жазып алады.
Лекция сабақтың 25-30 минут уақытын алады. Қалған уақытта оқушылар
тақырыпқа сәйкес мұғалімнің көмегімен өз бетінше түрлі жаттығу жұмыстарын
орындайды. Ең соңында мұғалім србақты қорытындылайды.
Демонстрация әдісі. Тәжірибелерді, приборларды, препараттарды, табиғи
объектілерді, кинофильмдерді т.б. демонстрациялауға байланысты. Мысалы,
сабақта кинофильмді пайдалану үшін оны алдын ала қарап, қандай мәселелерді
фрагменттерге бөліп, оқушыларға түсіндіруді анықтау қажет. Сабақ соңында
фильм бойынша қорытынды әңгіме жасалады. Демонстрация әдісі әсіресе физика,
химия, биология сабақтарында түрлі приборларды, табиғи объектілерді
демонстрациялау үшін қолданылады.
Иллюстрация әдісінің көмегімен оқушыларга иллюстративті құралдарды
(плакаттар, карталар, сурсттер. портррттер, картограммалар) көрсетуге
болады.
Бақылау әдісін пайдаланып, оқушылар мұғалімнің тансырмасы бойынша өз
бетімен бақылау жүмысын жүргізеді. Бақылау жұмысы сынып бөлмелерінде химия,
биология пәндерінен, мектептің оқу тәжірибе учаскесінде еңбек, ботаника
пәндерінен берілген тапсырмалар бойынша жүргізіледі. Бақылау мәліметтерін
оқушы үнемі жазып отырады, ал оның нәтижесі сабақта талқыланады.
ІІрактикалық әдістер тобы: лабороториялық, практикалық, графикплық
жұмыстар, әр түрлі жаттығулар.
Лабораториялық жұмыстар. Бұл әдісті мектеп жағдайында пайдаланып,
арнайы құралдармен (микроскоп, өлщеу аспаптары, приборлap, техникалық
құралдар т.б ) жабдықталған кабинеттерде мұғалімің басшылығымен оқушылар
табиғи құбылыстарды, заттарды зерттейді. Мұндай зерттеу жұмысы оқушылардың
физика, химия және биология пондернен қабылдайтын білімін терең және берік
игеруді талап етеді.
Лабораториялық сабақтарда тақырып бойынша жаңа оқу материалын ұғыну
үшін мынадай тәсілдер ескеріледі:
1) лабораториялық сабақ тақырыбы және сабақтың міндетін анықтау;
2) сабақты өткізу тәртібін түсіндіру;
3) сабақтың нәтижесін жинақтап қорытындылау;
4) сабақтың нәтижесін талдау
Лабораториялық жұмыстардың түрлері: бақылау, тәжірибелер,
экспериметтік есептер шығару, өлшеу жұмыстары т.б. Мысалы,ҮШ сыныпта
Электр құбылысы тақырыбы бойынша физика сабағын өткенде мұғалім
оқушыларды электр өшеуіш, электрлік қыздырғыш құралдарымен, амперметр,
вольтметр және аккумулятормен таныстырады. Бұл құралдарды слесарь электрик,
электромонтер, электрмен пісіруші, электромонтажшы мамандықтарында қалай
қолданудың тәсілдерін түсіндіреді. Осыдан ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.