МЕКТЕП БАСҚАРУДЫҢ НЕГІЗГІ ФУНКЦИЯЛАРЫ
Педагогикалық жүйелерді басқарудын ерекшеліктері
Қазіргі заман жағдайында жалпы білімдік немесе қалаған басқа да оқу-
тэрбие мекемелерінің педагогикалық жүйесін эрқайсысы өз алдына күрделі жүйе
бөлімшелері болып есептелетін төмендегідей жүйешелер (подсистемы) бірлігі
ретінде қарастыру қабылданған:
- дидактикалыц. Бүл жүйеше өз ішіне сабақ жэне сабақтан тыс оқу-
тэрбие жүмыстарын; міндетті жэне факультатив дәрістерді; оқу процесін
ұйымдастырудың негізгі формасы - сабақты (сабақтағы оқушы жэне
мұгалімдердің жүмыс орындау эдістемелерін) -эрбірін өз алдына жүйе
бірліктері ретінде қамтиды;
- тәрбиелік - үлкен жүйе бола тұрып, келесідей сыныптан тыс жэне
мектептен тыс тәрбие жұмыстары, отбасы тэрбиесі, коғамдык мекемелердегі
тәрбие және өзіндік тәрбие жүйелерінен құралады;
оцушылардыц царым-цатынастары және олардың мектеп-тегі өзіндік
бацару жүйешесі (мүның күрамына енетіндер: сыныптағы өзіндік басқарма,
арқилы іс-әрекет бағыттары бойынша кіші жүйелер);
мектептің әкімшілік жүйесі: оқу процесін басқару, тәрбіе жұ-
мыстарына жетекшілік, басқа да жұмыс түрлерін алып бару жүйешелерінен
күралады.
Әкімшілік жүйенің кажеттігі - дидактикалык, тәрбиелік, материалды-
техникалық жүйелер мен оқушьшардың өзіндік басқару жүйелерінің басып қосып,
үлкен біртүгас жүйелікке келтіру мақсатынан.
Оқушылардың жан-жақты тәрбиесі мен дамуына қатысты міндеттердің
шешілуі, яғни жүйенің тиімді жүмыс атқарушы барша жүйелік бірліктердің, іс-
эрекеттері бір бағытта орындалып бару шартына байланысты. Түлға бөлшектеніп
қалыптаспайды. Бүл кешенді де (комплексті) эрі педагогикалык жүйелерді
басқарудың өзіндік ерекшелігін танытады.
Басқаруға тэн жэне бір сипат- бүл жүмысқа баршаның: әкімшілік,
мұғалімдер, оқушылар - араласуы. Мүндай жағдай басқару қызметінің мазмұны
мен нэтижесіне үлкен әсерін тигізеді, себебі бул істің қалаған сатысында
кай деңгейде болмасын, басқарушы адам өз әрекетінің кез-келген сэті мен
жүйенің қалпы тек оның шешіміне тэуелді болмайтын мойындауы тиіс.
Білім жүйесінде қалаған деңгейдегі басқару қатынастары тәрбиелік
қызметті де атқарады. Тэрбиеленушілерді басқарушы болып есептелетін педагог
- тәрбиешілер оларга жетекшілік етеді, ал тәрбиеленушілер осы жетекшілік
қатынастарды пайдалы ұғымдар ретінде игереді, яғни тәрбиелік қызметтің
орындалып жатқаны. Осыдан да басшының, тэрбиешінің, мүғалімнің моральдык,
әдептілік кейпіне жоғары талаптар қойылады. Кәсіби іс-эрекетті арқылы
деңгейде бірдей тең басқару - бұл да педагогикалық жүйелерді басқарудың өз
алдына ерекшелігі. Өз түлғасын қалыптастыру барысындағы оқушы іс-эрекетін
тэрбиешінің бір өзі басқармайды, бүған бірнеше пэн мұғалімдері, сынып
жетекшісі жэне басқа да күнделікті ықпал жасаушы мектептің барша
кызметкерлері араласады. Сондай-ақ, мұғалімдердің, сынып басшыларының
кызметтеріне мектеп директоры мен директордың оқу, тэрбие жэне сыныптан тыс
жұмыстар бойынша орынбасар-лары әкімшілік басқару жүргізеді. Мұғалімдер бір
уақытта бірнеше қызмет атқарады. Ол - сынып басшысы, пэн мүғалімі,
эдістемелік бірлестік мүшесі.
Мектеп көп тарапты байланысқа ие. Оның жұмысы ата-аналармен, коғамдық
үйымдармен, мемлекетгік мекемелермен қатынастар негізінде атқарылып барады.
Мектеп - мемлекеттік (немесе онымен тығыз байланысқан) қүрылым. Отбасы,
қоғам, мемлекет араларындағы бірлікті іс-әрекеттердің үштаса орындалуынан
тәрбиенің жалпы мақсаттары іске асып барады. Мұндайда өзара байланыстар
міндетті түрде жүйелі басқарымда болуы шарт. Бұл да педагогикалық жүйелерді
басқарудың өз ерекшелігі. Білім берудегі мектеп жағдайы мүгалім-оцугиы
қарым-қатынасына тэуелді екенін ескеретін болсак, білім жүйесін басқарудың
келесі ерекшеліктерін де біліп қойған жөн: эртүрлі жас деңгейіндегі балалар
бірлестіктеріне басшылық; материалдық ынтадан гөрі моральдык ынтаның
басым болуы; басқарушының өз басқарымындағылармен жеке таныс
болу қажетілігі, білім саласын басқаратын тріғаның жоғары дәрежеде
білікті, білімді болуы.
МЕКТЕП БАСҚАРУДЫҢ НЕГІЗГІ ФУНКЦИЯЛАРЫ
Мектепішілік басқару әдістерін жэне формаларын іске асыру көптеген
факторларға байланысты. Олар: мектептің алдына қойған мақсаттары мен
міндеттері, кадрларды іріктеп алу, оларды ... жалғасы
Қазіргі заман жағдайында жалпы білімдік немесе қалаған басқа да оқу-
тэрбие мекемелерінің педагогикалық жүйесін эрқайсысы өз алдына күрделі жүйе
бөлімшелері болып есептелетін төмендегідей жүйешелер (подсистемы) бірлігі
ретінде қарастыру қабылданған:
- дидактикалыц. Бүл жүйеше өз ішіне сабақ жэне сабақтан тыс оқу-
тэрбие жүмыстарын; міндетті жэне факультатив дәрістерді; оқу процесін
ұйымдастырудың негізгі формасы - сабақты (сабақтағы оқушы жэне
мұгалімдердің жүмыс орындау эдістемелерін) -эрбірін өз алдына жүйе
бірліктері ретінде қамтиды;
- тәрбиелік - үлкен жүйе бола тұрып, келесідей сыныптан тыс жэне
мектептен тыс тәрбие жұмыстары, отбасы тэрбиесі, коғамдык мекемелердегі
тәрбие және өзіндік тәрбие жүйелерінен құралады;
оцушылардыц царым-цатынастары және олардың мектеп-тегі өзіндік
бацару жүйешесі (мүның күрамына енетіндер: сыныптағы өзіндік басқарма,
арқилы іс-әрекет бағыттары бойынша кіші жүйелер);
мектептің әкімшілік жүйесі: оқу процесін басқару, тәрбіе жұ-
мыстарына жетекшілік, басқа да жұмыс түрлерін алып бару жүйешелерінен
күралады.
Әкімшілік жүйенің кажеттігі - дидактикалык, тәрбиелік, материалды-
техникалық жүйелер мен оқушьшардың өзіндік басқару жүйелерінің басып қосып,
үлкен біртүгас жүйелікке келтіру мақсатынан.
Оқушылардың жан-жақты тәрбиесі мен дамуына қатысты міндеттердің
шешілуі, яғни жүйенің тиімді жүмыс атқарушы барша жүйелік бірліктердің, іс-
эрекеттері бір бағытта орындалып бару шартына байланысты. Түлға бөлшектеніп
қалыптаспайды. Бүл кешенді де (комплексті) эрі педагогикалык жүйелерді
басқарудың өзіндік ерекшелігін танытады.
Басқаруға тэн жэне бір сипат- бүл жүмысқа баршаның: әкімшілік,
мұғалімдер, оқушылар - араласуы. Мүндай жағдай басқару қызметінің мазмұны
мен нэтижесіне үлкен әсерін тигізеді, себебі бул істің қалаған сатысында
кай деңгейде болмасын, басқарушы адам өз әрекетінің кез-келген сэті мен
жүйенің қалпы тек оның шешіміне тэуелді болмайтын мойындауы тиіс.
Білім жүйесінде қалаған деңгейдегі басқару қатынастары тәрбиелік
қызметті де атқарады. Тэрбиеленушілерді басқарушы болып есептелетін педагог
- тәрбиешілер оларга жетекшілік етеді, ал тәрбиеленушілер осы жетекшілік
қатынастарды пайдалы ұғымдар ретінде игереді, яғни тәрбиелік қызметтің
орындалып жатқаны. Осыдан да басшының, тэрбиешінің, мүғалімнің моральдык,
әдептілік кейпіне жоғары талаптар қойылады. Кәсіби іс-эрекетті арқылы
деңгейде бірдей тең басқару - бұл да педагогикалық жүйелерді басқарудың өз
алдына ерекшелігі. Өз түлғасын қалыптастыру барысындағы оқушы іс-эрекетін
тэрбиешінің бір өзі басқармайды, бүған бірнеше пэн мұғалімдері, сынып
жетекшісі жэне басқа да күнделікті ықпал жасаушы мектептің барша
кызметкерлері араласады. Сондай-ақ, мұғалімдердің, сынып басшыларының
кызметтеріне мектеп директоры мен директордың оқу, тэрбие жэне сыныптан тыс
жұмыстар бойынша орынбасар-лары әкімшілік басқару жүргізеді. Мұғалімдер бір
уақытта бірнеше қызмет атқарады. Ол - сынып басшысы, пэн мүғалімі,
эдістемелік бірлестік мүшесі.
Мектеп көп тарапты байланысқа ие. Оның жұмысы ата-аналармен, коғамдық
үйымдармен, мемлекетгік мекемелермен қатынастар негізінде атқарылып барады.
Мектеп - мемлекеттік (немесе онымен тығыз байланысқан) қүрылым. Отбасы,
қоғам, мемлекет араларындағы бірлікті іс-әрекеттердің үштаса орындалуынан
тәрбиенің жалпы мақсаттары іске асып барады. Мұндайда өзара байланыстар
міндетті түрде жүйелі басқарымда болуы шарт. Бұл да педагогикалық жүйелерді
басқарудың өз ерекшелігі. Білім берудегі мектеп жағдайы мүгалім-оцугиы
қарым-қатынасына тэуелді екенін ескеретін болсак, білім жүйесін басқарудың
келесі ерекшеліктерін де біліп қойған жөн: эртүрлі жас деңгейіндегі балалар
бірлестіктеріне басшылық; материалдық ынтадан гөрі моральдык ынтаның
басым болуы; басқарушының өз басқарымындағылармен жеке таныс
болу қажетілігі, білім саласын басқаратын тріғаның жоғары дәрежеде
білікті, білімді болуы.
МЕКТЕП БАСҚАРУДЫҢ НЕГІЗГІ ФУНКЦИЯЛАРЫ
Мектепішілік басқару әдістерін жэне формаларын іске асыру көптеген
факторларға байланысты. Олар: мектептің алдына қойған мақсаттары мен
міндеттері, кадрларды іріктеп алу, оларды ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz