Тұтынушы деген кім

Тақырыбы: Тұтынушы деген кім

Мазмұны

1. Кіріспе . . .
2. Тұтынушы деген кім? . . .
3. Қажеттіліктерді білу - табысқа жету жолы . . .

4. Сатып алу туралы шешім қабылдау үдерісі . . .

5. Сатып алу шешім қабылдау үдерісіндегі ақпарат көздері . . .

6. Қорытынды . . .

7. Қолданылған әдебиеттер . . .

Кiрiспе

Сатыпал алу шешімін қабылдаған адам алдымен шешімдер қабылдайды оның қайсысы тиімді қайсысы тиімсіз оның бәрін ақпарат құралдарынан достарынан таныстарынан сұрап оның сапасына, түріне, түсіне кейде дәміне қарап таңдау жасайды және сатып алады. Осының бәрі сатыпалу шешіміне әкеліп соқтырады.

Тұтынушы деген кім?

Сатып алушыларды зерттеу, оларды сатып алуға апаратын негізгі себептерін анықтау және тұтынушылардың құлықтарын талдау ісі қазіргі рынокта табысты жұмыс істеудің қуатты құралы болады. Сатып сатыпалушыларды терең түсінудің өзі фирмаға кең мүмкіндіктер жасайды, атап айтқанда:

• әлеуметті тұтынушылармен қарым-қатынасты жақсартады.
• Оларды қажеттерін болжауға көмектеседі.
• Сұраныс көбірек тауырларды шығаруды қамтамасыз етеді.
• Тұтынушылардың мұқтажын түсініп, оны қанағаттандыру арқылы олардың сеніміне ие болады.
• Тиісті маркетинг стратегиясын тауып, жүргізуге көмектеседі.

Маркетинг көзқарасына сәйкес тұтынушыларды екі топқа бөлуге болады:

1. түпкі тұтынушылар - тауарды өзіне тұтыну үшін алатын тұтынушылар;
2. кәсіпқой - тұтынушылар - тауарды өндіру процесінде қолдану немесе басқаларға сату үшін сатып алушылар.

Осы екі түрлі тұтынушылар тобының қылықтары әр қалай болады. Өйткені олардың:

• тауарды сатып алу мақсаттары әртүрлі.
• Стып алу туралы шешім қабылдау әдістері басқаша.
• Сатып алу туралы шешім қабылдау кезінде қолданатын тауардың таным көздері әртүрлі.
• Сатып алу себептері ұқсас емес.
• Сатып алу жилігі әрқалай.
• Тауар туралы білім деңгейі басқа.
• Сатып алағаннан кейін сервис талаптары өзгеше.

Маркетинг тиімді іске асыру үшін фирма барлық күштерін тұтынушының қажетін қанағаттандыруға шоғырландыру тиіс. Ал адам қажеттері жиі өзгеріп тұрады. Сол өзгерістерге неғұрлым икемді бейімделген кәсіпорындар ғана рынокта икемді бейімделген кәсіпорындар ғана рынокта көп уақыт сәтті өмір сүре алады. Сондықтан тұтынушыларды зерттеудің маңызды бағыты олардың қажеттіліктерін неғұрлым толық, «түгендеу», талдау, даму бағытын анықтау болады.

Қажеттіліктерді білу - табысқа жету жолы.

Адам қажеті дегеніміз тұлғаның, әлеуметтік топтық отбасының және жалпы қоғамның өмір сүруін және дамуын қамтамасыз ету үшін белгілі заттарға, немесе қызметтерге мұқтаждық деген сөз. Рынок жағдайында адам қажетті оның төлей аларлық сұранысы ретінде әйгіленеді. Қажеттілік құрылымы жөнінде толық біліп отыру үшін оның дамуына әсер ететін факторларды анықтау керек. Ол факторларға ұлттық, тарихи, рухани, географиялық, саяси, көптеген т. б. факторлар жатады. Мысалы, жастар мен қарт адамдардың аяқ киімге деген қажеттері әртүрлі. Қажеттерді дұрыс зерттеп, айқындау үшін оларды топтастыруға тура келеді. Мысал ретінде кесте келтірілген.

Қажеттілік түрлері

Кәсіпорын өзінің тауарымен қанағатандыра алатын қажеттіліктің даму болашағын анықтау жұмысы маркетингтік зерттеуде аса зор орын алады. Өйткені ол жұмыс тауарды тұтыну мүмкіндіктері мен көлемін және рыноктың даму себептерін болжауға мүмкіндік береді.

Тарихи орнына байланысты қажеттерді бұрынғы, қажеттерді бұрынғы, қазіргі және болашақтағы түрлеріне бөлуге болады. Қажеттерді осы түрлеріне бөлуге болады. Қажеттерді осы түрлеріне бөлудің негізгі мақсаты жаңа пайда болған қажетермен қатар болашақта болатын қажеттерді дер кезінде анықтау үшін жасалады.

Қанағаттандыру деңгейіне сәйкес қажеттерді түгел, жартылай қанағаттандырылған және бөлуге болады. Тиімді түрде маркетингті жүргізу үшін жартылай қанағаттандырылған және қанағаттандырылмаған қажеттерге ерекше көңіл бөлу қажет. Оларды анықтау негізінде келешекте қалыптасатын сұранысты болжап, рынокқа тауардың жаңа түрін дайындап, оны рынокқа ұсыну туралы шешім қабылдауға болады.

Қажеттердің қалыптасу қарқыны қажеттің жаңа түрінің пайда болуына әсер етеді. Мысалы, әйелдер жаңа көйлек кисе оған сәйкес басқа аяқ киімге, басқа сумочка, өзге шарфқа сұраныс қалыптастырады. Сондықтан, сол өзгерген қажеттерге сай белгілі тауарды ұсынуға болады.

Белгілі қажетті тауардың бір түрімен немесе бірнеше тауармен қанағатандыруға болады. Соған байланысты жеңіл жолмен қанағатандырылатын, немесе күрделі жолмен қанағатандырылатын қажеттерге бөлуге болады. Мысалы, соңғысына бірін-бірі толықтыратын (фотоаппарат пен пленка), немесе өзара ауыспалы (машина, велосипед, мотоцикл) тауарлармен қанағаттандырылатын қажеттер жатады.

Қалыптасу түріне байланысты қажеттерді ашық және бүркемелі қажеттерге бөлуге болады. Ашық қажеттерді тұтынушы нақты және оңай айта алады. Ал, бүркемелі қажеттерін тұтынушылардың өздері сезбейді. Мысалы, «Ксерокс» фирмасының жазба көшірмесін көбейтетін техникасымен рынокқа шыққанға дейін кәсіпорындар құжаттарын рынокқа шыққанға дейін кәсіпорындар құжаттарын қағазға басатын машинкасы және көшіргі қағаз арқылы ғана көбейтетін. Демек, ксероксқа деген қажетті бүркемелі болып келеді.

Бизнисте табысқа жету үшін, тек қана ашық қажеттерді қанағатандырып қана қоймай, сонымен бірге бүркемелі түрлерін де зерттеп, қанағаттандыру жолдарын табу қажет.

Қорыта айтқанда, қажеттерді зерттеу барысында келесі мүмкіндіктерге жол ашады:

• Қажетті пайда болу себептерін, даму және өзгеру бағытын анықтайды;
• Олардың құрылымын және өзара байланысын белгілейді;
• Олардың болашағын және қанағатандырудың комерциялық мүмкіндіктерін анықтайды.

Қоғамның дамуына байланысты оның мүшелерінің қажеттері өсіп және кеңейтіп отырады. Сондықтан маркетинг зертеудің тағы бір бағыты - тұтынушылардың сатып алу себептерін анықтау болады.

Сатып алу туралы шешім қабылдау үдерісі.

Тауарды ұтымды сату үшін сатып алушының сатып алу туралы шешім қабылдау механизмін зертеп игеру қажет.

Сатып алу үдерісі дегеніміз тауарға қажеттілік қалыптасып, тауардың тұтынушыға қарай қозғалысы. Сатып алу үдерісі тауар бағасын төлуден бұрын басталып, тауарды сатып алғаннан кейін де ұзақ уақыт жалғасады. Бұл үдерісі суретте көрсетілген.

_{Тауарды сатып алу туралы шешім қабылдау үдерісі}

Күн сайын бұл үдерістің кейбір сатылары болмауы мүмкін. Егерде ол сатыларды одан бұрын тұтынушы игеріп алған болса. Мысалы, күнде нан сатып алуға ақпарат іздеу және қажетті орындау нұсқаларын бағалаудың қажеті шамалы болады. Ал, күрделі және қымбат зат сатып алу кезінде сатып алушы әдетте бұл үдерістің барлық сатыларын орындайды.

Бірінші сатыда тұтынушы қажетті орындау мәселесін ұғынып, оның себептерін, орындау мүмкіндігін зерттеу қажет. Мұнда мына мәселелер шешілу мүмкін:

• Қандай қажеттілікті қанағаттандыру кезекте тұр?
• Оның пайда болу себептері қандай?
• Қандай және қанша тауарлармен оны орындауға болады?

Келесі сатысы - ол тауарлар туралы ақпарат іздеп, жинау. Соның негізінде біртекті тауарлардың ерекшеліктері, сипаттамалары, сатып алу орындары т. б. қасиеттері анықталады. Демек, ақпараттың өзі тауарға деген тұтынушының қызуғышылығын бағыттайды.

Тұтынушылар әртүрлі ақпарат көздерін қолданады.

Сатып алу шешім қабылдау үдерісіндегі ақпарат көздері.

Ақпарат көздері әртүрлі болғандықтан фирмалардың мақсаты мынаған келеді:

• Қай көздерден тұтынушылар алатынын анықтау;
• Сатып алу кездегі ақпарат көздерінің маңыздылығын бағалау.

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс