ЦОКОЛЬДІ ТЕМІРБЕТОН ҚАБЫРҒАЛАРЫНЫҢ ЖЫЛУФИЗИКАЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІН ЗЕРТТЕУ ЖӘНЕ ЭНЕРГИЯ ҮНЕМДЕУ
Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті
ЦОКОЛЬДІ ТЕМІРБЕТОН ҚАБЫРҒАЛАРЫНЫҢ ЖЫЛУФИЗИКАЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІН ЗЕРТТЕУ ЖӘНЕ
ЭНЕРГИЯ ҮНЕМДЕУ
Магистрлік жоба
6М073000 Құрылыс материалдарын, бұйымдарын және құрастырылымдарын өндіру
мамандығы бойынша
(бейінді бағыт)
Астана, 2018ж
Мазмұны
НОРМАТИВТІК
СІЛТЕМЕЛЕР ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ..4
АНЫҚТАМАЛАР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
1. ЦОКОЛЬДІ ТЕМІРБЕТОН ҚАБЫРҒАЛАРЫНА ЖӘНЕ ҚАСИЕТТЕРІНЕ
СИПАТТАМА ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... 8
1. Темірбетон түсінігіне
сипаттама ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... .8
2. Цокольді қабатына
түсініктеме ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... .9
3. Бөлім бойынша
қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ..12
2. ЦОКОЛЬДІ ТЕМІРБЕТОН ТЕХНОЛОГИЯСЫ ЖӘНЕ
СИПАТТАМАСЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ..13
1. Темірбетон конструкциялары. Құрама темірбетон
технологиялары ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 13
2. Цокоьді темірбетон конструкцияларын
талдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... .19
3.
Гидроизоляция ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20
4. Жылу оқшаулағыш
материал ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ...23
5. Жылу оқшаулағыш материалдардың жылу өткізгіш коэффицинетін
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 30
6. Бөлім бойынша
қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ..35
3. ЭКОНОМИКАЛЫҚ
ТИІМДІЛІК ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
.37
1. Ғимараттың жылу және энергетикалық параметрлерін есептеу және
әдістемесі ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...37
2. Бөлім
қорытындысы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... .40
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... .43
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... 45
ҚОСЫМШАЛАР
НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
ҚР ЕН 2.04-04-2011 Ғимараттардың жылу сақтауы
СП 63.13330.2012 Бетон және темірбетон конструкциялары. Негізгі
ережелер. ҚНмЕ 52-01-2003 жаңартылған нұсқасы.
СП 27.13330.2011 Жоғары және жоғары температурада пайдалануға арналған
бетон және темірбетон конструкциялары. ҚНмЕ 2.03.04-84 жаңартылған нұсқасы.
СП 41.13330.2012 Гидравликалық конструкциялардың бетон және темірбетон
конструкциялары. ҚНмЕ 2.06.08-87 актінің өзектілігі.
СП 52-101-2003 Бетон және темірбетонды конструкцияларды арматуралауды
алдын-ала ескерусіз.
ҚР ҚН 2.01-01-2013 Құрылыс материалдарын коррозиядан сақтау.
ҚНмЕ 52-01-2003 Бетон және темірбетон конструкциялары. Негізгі
ережелер.
СП 52-110-2009 Технологиялық жоғары және жоғары температурадағы бетон
және темірбетон конструкциялары.
ҚНмЕ 2.03.02-86 тығыз силикатты бетоннан жасалған бетон және
темірбетон конструкциялары.
МЕМСТ 28570-90 бетондар. Құрылымдардан алынған сынамалардың беріктігін
анықтау әдістері.
МЕМСТ 17625-83 Темірбетон бұйымдары мен конструкциялары. Бетонның
қорғаныш қабатының қалыңдығын анықтауға арналған сәулелену әдісі,
арматураның өлшемдері мен орналасуы.
МЕМСТ 22904-93 Темірбетон конструкциялары. Бетонның қорғаныш қабатының
қалыңдығын және арматураның орналасуын анықтауға арналған магниттік әдіс.
МЕМСТ 21779—82 Құрылыстағы геометриялық параметрлердің дәлдігін
қамтамасыз ету жүйесі. Технологиялық рұқсат
МЕМСТ 10884—94 Темірбетон конструкцияларына термомеханикалық
күшейтілген арматуралық болат. Техникалық талаптар
МЕМСТ 10922—2012 Темірбетон конструкцияларын нығайту және өндірілген
бұйымдар, олардың дәнекерленген, тоқылған және механикалық қосылыстары.
Жалпы техникалық талаптары
МЕМСТ 12730.0—78 Бетондар. Тығыздығын, ылғалдылығын, су сіңіргіштігін,
кеуектілігін және су өткізбегіштігін анықтау әдістеріне қойылатын жалпы
талаптар.
МЕМСТ 13015-2012 Құрылысқа арналған бетон және темірбетон бұйымдары.
Жалпы техникалық талаптар. Қабылдау, таңбалау, тасымалдау және сақтау
ережелері
МЕМСТ 7473-2010 Бетон қоспалары. Техникалық талаптар
МЕМСТ 8829-94 Темірбетон және бетон зауытынан дайындалған бұйымдар.
Сынақ жүктеу әдістері. Беріктілікті, қатаңдықты және сызатқа беріктілікті
бағалау ережелері
АНЫҚТАМАЛАР
1. Бетон – минералды тұтқыр заттың ірі және майда толтырғыштардың, су
мен қоспа араласының қатаюынан кейін пайда болған жасанды тасты материал.
2. Темірбетон – бетоннан және болаттан тұратын композициялық материал.
3. Монолитті құрылыс – темірбетоннан жасалған ғимараттар мен
құрылыстарды салу технологиясы, бұл ғимараттар мен құрылыстарды қысқа
мерзімде кез-келген қабаттар мен пішіндерде дерлік жасауға мүмкіндік
береді.
4. Цоколь қабаты – жердің жоспарлау деңгейінен төмен орналасқан
ғимараттың еденінің белгісімен, ғимараттың жартысынан көп емес биіктігіне
тең қабат.
5. Қалып – ол түрлі конфигурациялы берік қалқандар, ол қажетті
нысандардың негізінде жасалынады.
6. Коррозия – сыртқы ортамен физикалық-химиялық немесе химиялық
өзара әрекеттесу әсерінен металлдың өздігінен бұзылуы
7. Экструдирленген пенополистирол – жылуды сақтауға бағытталған
полистирол қабықшаларға салынған миллиондаған ауа көпіршіктері.
8. PIR тақтасы – пенополиизоциануратына негізделген заманауи жылу
оқшаулағыш материал.
КІРІСПЕ
Зерттеу тақырыбының өзектелігі. Құрылыс материалдарын өндіру табиғи
шикізаттар мен техногендік қалдықтарды қолданудың материалды саласы болып
табылады. Құрылыс материалдары мен конструкцияларын өндіру кезіндегі жылу
үнемдеу бойынша тиімді шаралардың болмауы, ғимараттар эксплуатациясы
кезінде көп мөлшердегі энергетикалық шығындарды қажет етеді. Ол өз
кезегінде инвестициялық шығындарды көбейтеді. Олардың барлығы жанатын
отынның шығындалуына әкеледі.
Қазақстанда және бүкіл әлемде жылу үнемдеуіне назар аударылуы
экономикалық және экологиялық себептермен байланысты. Сол себепті тұғырлы
темірбетонды қабырғалардың конструкциясын оңтайландыру жұмысына ерекше мән
беріледі. Жұмыс энергиялық жағынан тиімді, заманауи элементтері арқылы
жүзеге асырылады. Бұл тақырып әсіресе ғимараттардың бірінші қабаттары дүкен
және т.с.с. қызмет көрсету нысандары ретінде қолданған кезде өте маңызды.
Жобаның негізгі мақсаты: Цокольді темірбетон қабырғаларының
жылуфизикалық қасиеттерін зерттеу және энергия үнемдеу.
Алға қойған мақсатқа жету үшін төмендегідей міндеттерді қарастыруымыз
қажет:
Қорғауға шығарылды;
• цокольді темірбетон қабырғалар технологиясы;
• цокольді темірбетон қабырғалар конструкцияларын талдау;
• цокольді темірбетон қабырғалар конструкцияларына қазіргі заманғы
оңтайлы құрылымдық шешім талдау;
• цокольді темірбетон қабырғалар конструкцияларын қазіргі заманғы,
тиімділігі жоғары матриалдарын техника-экономикалық негіздеу.
Бұл магистрлік жобада тиімділігі жоғары жылуоқшаулағыш материалдар
таңдалып алынып, оларды бір-бірімен салыстыра отырып энергия үнемдеуге
қайсысы жоғары жұмыс жасайтыны дәлелденді.
Ғылыми жаңалығы: Берілген магистрлік жұмыс тиімділігі жоғары
материалдарды қолдана отырып, энергиялық тиімді цокольдіі темірбетон
қабырғалар құру мүмкіндігін орнатады. Бұл Қазақстанның құрылыс саласында
энергиялық тиімділікті жоғарылатуға мүмкіндік береді.
Практикалық маңыздылығы: Зерттеу нәтижелерін құрылысты жобалау кезінде
қолдану мүмкіндігі.
Жұмысты апробациясы мен жарияланымдары: Диссертация бойынша мақала
авторы Шәріпов Ж.Ж., цокольді темірбетон қабырғаларының жылуфизикалық
қасиеттерін зерттеу және энергия үнемдеу атты тақырыбында, ғылыми-
педагогикалық журнал: Инженерлік графика мен кәсіби білім проблемалары
атты журналында жүргізілген зерттеулердің негізгі нәтижелері ғылыми
мақалада жарияланды
Диссертациялық жобаның құрылымы – Магистрлік жоба кіріспеден, үш
бәлімнен, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен және
қосымшалардан тұрады.
Жұмыс 51 беттен мазмұндалған және 6 кесте, 9 сурет, 12 атаулардан
тұратын қолданылған әдебиет тізімінен тұрады.
1. ЦОКОЛЬДІ ТЕМІРБЕТОН ҚАБЫРҒАЛАРЫНА ЖӘНЕ ҚАСИЕТТЕРІНЕ СИПАТТАМА
1. Темірбетон түсінігіне сипаттама
Темірбетон (неміс Stahlbeton) – бетоннан және болаттан тұратын
композициялық материал.
Темірбетон конструкцияларының қасиеттері:
беріктігі;
арзандығы – темірбетон конструкциялары болатқа қарағанда әлдеқайда
арзан;
отқа төзімділік – болатпен салыстырғанда;
технологиялылығы – бетондау кезінде кез-келген құрылыс нысанын
алуға болады;
химиялық және биологиялық қарсылық;
статикалық және динамикалық жүктемелерге жоғары қарсылық.
Темірбетон құрылымдарының кемшіліктері:
Үлкен салмақ түскен кезде төменгі беріктік - қысу кезінде бетонның
беріктігі болаттың беріктігінен орташа 10 есе аз. Үлкен құрылымдарда
темірбетон пайдалы жүктемеден гөрі өз салмағынан көп көтереді.
Темірбетон құрама темірбетон (темірбетон конструкциялар зауыттық
жағдайларда дайындалып, кейін дайын өнімге айналдырылады) және монолитті
темірбетон (бетондау құрылыс алаңында жүргізіледі) , сонымен қатар құрама
монолитті темірбетон (монолитті және құрама құрылымдардың артықшылығы
біріктірілген).
Темірбетон конструкцияларын жобалау мен есептеудің негізгі принциптері
Темірбетон элементтері әдетте есептеледі: 1 және 2-шi шектік топтары
үшiн:
көтергіштігі бойынша (беріктігі, тұрақтылығы, шаршағыш ақаулық);
қалыпты жұмыс істеу үшін жарамдылық (жарыққа төзімділік, шамадан тыс
ауытқулар және ығысулар).
1-шi топқа арналған темiрбетон конструкцияларын есептеудiң мiндеттерi:
конструкциялардың беріктігін тексеру (қалыпты, көлбеу, кеңістіктік
секциялар);
төзімділік үшін құрылымды тексеру (бірнеше рет қайталанған жүктемені
қолдану кезінде);
құрылымдардың тұрақтылығын тексеру (пішін және қалып).
Конструкцияларды арматуралау, әдетте, жеке болат стержень немесе
торлармен, каркаспен жүзеге асырылады. Дөңгелектердің диаметрі және олардың
орналасу сипаты есептеулермен анықталады. Бұл жағдайда мынадай қағида
байқалады: арматура бетонның созылған аймақтарында немесе қысылған жерлерде
соңғы күштің жеткіліксіздігі, сондай-ақ конструктивтік шешім бойынша
орнатылады.
Темірбетонды бүгілу элементтерін есептеу кезінде басты мақсаты –
көрсетілген күштерге (тікелей) сәйкес жұмыс күшейтудің қажетті аймағын
анықтау немесе аталған геометриялық және беріктік параметрлеріне сәйкес
элементтің нақты көтергіштігін анықтау (кері).
Жұмыстың табиғаты бойынша иілу элементтері (балкалар, тақталар),
орталық және орталықтан тыс қысылған элементтер (орталық және орталықтан
тыс қысылған ұстындар, ұзартылған элементтер (ферма элементтері)) етіп
ерекшеленеді.
2. Цоколь қабатына түсініктеме
Цоколь қабатының едендік жері жоспарланған деңгейден төмен үй-жайдың
қабатында, үйдің биіктігінің жартысынан аспайтын биіктігіне дейін.
Цоколь қабатының жертөле қабатынан айырмашылығы 1.1.1 - суретте
көрсетілген.
1. - сурет. Цоколь қабаты мен жертөле қабаты.
а-цоколь қабаты; б-жертөле қабаты; 1-еден; 2-аражабын; 3-іргетас
қабырғасы; 4-цоколь; 5-1-нші қабат едені (нөлдік деңгей); h- үй-жай
биіктігі(2,4 м); h1-еден деңгейіне дейін биіктік (1,1 м); h2- еден
деңгейіне дейін биіктік (1,5 м);
Тұрғын үйлердің бірінші, екінші және төменгі қабаттарында бөлшек сауда
дүкендеріне арналған үй-жайларды, қоғамдық тамақтану, тұтыну қызметтері,
жалпы ауданы 700 м-ден аспайтын байланыс пункттері, дүкендер мен
дүңгіршектер, әйелдер консультациялары, сүт тағамдарын тарату пункттері,
заңгерлік кеңестер және нотариалдық кеңселер, тіркеу кеңселері, кітапхана
филиалдары, көрме залдары, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық ұйымдары үшін,
дене шынықтыру және сауықтыру сабақтары үшін 150 м дейін, халықпен мәдени-
көпшілік жұмыс, сондай-ақ мектепке дейінгі жастағы балалардың қысқа
мерзімді болуына арналған үй-жайлар (жертөле қабатынан басқа):
• 50 орындық (жатақханадан басқа) және тәулігіне 500-ден астам
түскі астан асүйдегі тамақтандыру кәсіпорындары;
• ыдыс-аяқтарды қабылдау пункттері, сондай-ақ 1000 м астам сауда
алаңы бар дүкендер;
• мамандандырылған дүкендер, құрылыс, мешкасельно-химиялық және
басқа да тауарлар, олардың қызметі аумақты және тұрғын үйді
ауаны ластауға әкелуі мүмкін, жарылғыш және өрт қаупі бар заттар
мен материалдар, балық және көкөніс байыту фабрикалары бар
дүкендер;
• тұтанғыш заттар пайдаланылатын тұтыну қызметтері кәсіпорындары
(шаштараз салондарынан, стандартты ауданы сағатына 300 м дейін
сағат жөндеу цехтерінен басқа);
• тұрмыстық техника мен тұрмыстық техниканы жөндеу цехтары,
стандартты ауданы 100 м астам аяқ киім жөндеу;
• моншалар, сауналар, кір жуатын орындар мен құрғақ тазалағыштар
(ауысымда 75 кг-ға дейін сыйымдылығы бар қабылдау орталықтары
мен өзін-өзі қызмет ететін кір жуатын орындардан басқа);
• жалпы ауданы 100 м-ден астам тұрғын үйлерді телефондандыруға
арналған автоматты телефон станциялары және т.б.
Цоколь қабатының ерекшелігі
Қала сыртындағы үйдегі цоколь қабатының құрылысының артықшылықтарының
негізгісі:
• Әртүрлі мақсаттарда пайдалануға болатын пайдалы кеңістікті алу
мүмкіндігі.
• Үйде бөлмелерді ыңғайлы және ұтымды ораналстыру. Мысалыға, цоколь
қабатында қойма орын орналастыруға болады. Сонымен қатар, үстіне қонақ
бөлем қоюға болатын оған лифтпен көтерілуге болатын көкөніс сақтайтын
орны бар ас үй орналастыруға болады.
• ҚНжЕ бойынша, цоколь қабатында арнайы құрылғылар, оның ішінде газ
қазандықтары, сондықтан үй иесіне шаруашылық обьектілер үшін жер
телімінде алаң қалдырып және ол үшін қосымша ақша жұмсамауына болады.
Басқа да артықшылықтар бар, бірақ олар әр түрлі жағдайға арналған.
Архитектралық мүмкіндіктер
Цоколь қабатының болуы көп қабатты үй соғуға мүмкіндік береді.
Жеке тұрғын үйлерді ҚНжЕ талаптарына және басқа да нормаларға сәйкес
мансарды бар 2 қабаттан көп салуға болмайды. Көп жағдайда цоколь қабаты
есепке алынбайды (егер төбеде көрсетілген анықтамаға сәйкес келсе),
сондықтан жеке тұрғын үй иесі, аз шығынмен 3 қабатты үй сала алады.
Топырақ жобалық деңгейінен еден деңгейі кішкене төмен орналасқан
цоколь қабатын әртүрлі нысандарға қоддануға болады. Соның ішінде, үй иесі
ҚНжЕ ауытқымай цоколь қабатына газ қазандығын орналастыруына болады.
Конструктивті ерекшеліктер
Негізінде, цоколь қабатының іргетастарында және цоколь қабатында
ешқандай айырмашылық жоқ. Ереже бойынша, дәстүрлі ленталы іргетас немесе
монолитті арматураланған тақта құйылады. Бұл жағдайда іргетас табанын еден
деңгейінен төмен орналастырады. Ереже бойынша, ғимараттың цоколь қабатының
аражабыны және қабырғалары бетоннан немесе фундамент блоктарынан жасайды
(оның маркасымен қалыңдығы әртүрлі болуы мүмкін, сондықтан олар топырақ
көрсеткіштерінен және жергілікті климаттық көрсеткіштерге байланысты).
Егер топырақ жеткілікті құрғақ болса, қабырғаларды тұрғызу үшін жеңіл
қуыс блоктар қолданады. Мұндай блоктар жылуды жақсы сақтайды және оларды
қолдану – ол дұрыс шешім, егер цоколь қабатында жылыту жүргізу керек болса.
Бірақта, ең жылы блоктарды да оқшаулап және жылытқыш материалдарымен
қоршайды.
Цоколь бөлмесіне ішкі кеңістікте ауаның циркуляциясын қамтамасыз ету
үшін және ғимарат конструкциясында конденсаттың пайда болуынын алдын алу
үшін арнайы желдету тесіктерін орнату керек.
Цоколь қабатын тұрғызу кезінде көп назарды конструкция беріктігіне
аударады. Осы көрсеткіш бойынша сақтандырудың арқасында құрылыс жұмыстары
айтарлықтай қымбатқа түседі. Кейбір жағдайларда ғимараттың цоколь ғимаратын
бағалауы соншалықты жоғары, ол жер асты қабаттардың құрылысы бойынша барлық
басқа жұмыстардың құнын қамтиды. Бұл жағдайдағы шешуші рөл сәулетшілердің
тәжірибесі арқылы жүзеге асырылады, олар жобаны дұрыс құрастыра алады,
сондай-ақ белгілі бір құрылыс материалдарын пайдалануға мүмкіндік береді.
Егер қабырғалар мен төбелерді тым қалың етіп жасамасаңыз, сондай-ақ
жеңілірек құрылыс материалдарын қолдансаңыз, көбінесе үнемдеуге болады.
Мысалдардың бірі: егер топырақ көрсеткішері мүмкіндік берсе, қымбат
монолитті іргетас құюдын қажеті жоқ, оданда бетон блоктары қойылғанда
арнайы арақашықтықтарын жиірек етіп орнатқан жөн. Ары қарай бұл
арақашықтықты топырақпен толықтырады.
Ғимараттың цоколь қабаты жауын-шашындардың жиі әсеріне ұшырамау үшін
үй айналасына айналдыра төсеніш орнату қажет.
Техникалық үй-жай
ҚНжЕ ережелері бойынша қала сыртындағы үйлердің цоколь қабатында
техникалық үй-жайлар орналастыруға болмайды. Бұл жертөле талаптарға сәйкес
келмейтінін көрсетеді. Қала сыртындағы үй жайдың бірінші қабатында ешқандай
қиындықсыз орналастыруға болатын негізгі техникалық үй-жай ол газ
қазандығы. Бұл бірінші қабат өзінің конструктивті күшімен цоколь қабатына
қарағанда , ҚНжЕ талаптарына жауа береді.
Сонымен қатар орын үнемдеу мақсатындағы келесі іс-әрекет ол үйдің
бірінші қабатына көлікжай орналастыру болады. Бірақта, соңғы уақытта үй
йелері бұл шешімдерінен бас тарта бастады, себебі автомобиль көлігін орнына
қойғанда химиялық иістер тұрғын бөлмелерге көтеріледі.
Ал бұл тұрғындардың үйде тұруына қолайсыз әсер етеді. Бұл мәселені
шешу үшін автокөліктердің иелері сапалы желдету жүйесімен жабдықтауға
мәжбүр болады, олар пайда болғаннан кейін шығатын газдардың және жағымсыз
иістерді дереу жояды. Бөлмені ҚНжЕ нормаларына және мамандардың
ұсынымдарына (төбеде ғана емес, сонымен қатар қабырғаларға)
саңылаусыздандыр ұсынылады. Ол үшін әртүрлі өңдеу материалдарын және
оқшаулауыш материалдар қолдануға болады.
Спорт алаңдар
Егер жеткілікті орын болса, ғимараттың цоколь бөлігі бірнеше бөлмелі
қосымша спорт алаңына айналуы мүмкін. Цоколь қабатында спорт алаңдарын
ұйымдастырған кезде, ғимараттың құрылыс жүріп жатқан кезеңінде кеңістікті
ылғалдан және температураның өзгеруінен тиімді түрде оқшаулау қажет. Барлық
оқшаулау жұмыстарын іргетастың сыртқы бетінен жасаған дұрыс.
Бұдан басқа, бірінші қабатта: сауна, баня, ванна жақсы көрінеді.
Сонымен қатар бильярд, тренажер залы, бассейн орналастыру өте танымал. Осы
немесе басқа да тұрғын бөлмелердің бірінші қабатта орналасуы ҚНжЕ бойынша
орналаса алады, сондықтан бұл жерде кез келген нәрсе орналаструға болады.
3. Бөлім бойынша қорытынды
Темірбетон – бетоннан және болаттан тұратын композициялық материал.
Темірбетон конструкцияларының негізгі қасиеттері:
Беріктігі;
Арзандығы – темірбетон конструкциялары болатқа қарағанда
әлдеқайда арзан;
Отқа төзімділік – болатпен салыстырғанда;
Технологиялылығы – бетондау кезінде кез-келген құрылыс нысанын
алуға болады;
Химиялық және биологиялық қарсылық;
Статикалық және динамикалық жүктемелерге жоғары қарсылық.
Цоколь қабаты – едендік жері жоспарланған деңгейден төмен үй-жайдың
қабатында, үйдің биіктігінің жартысынан аспайтын биіктігіне дейінгі қабаты.
Тұрғын және қоғамдық ғимараттардың цоколь қабаттары әдетте дүкендер,
шаштараздар, қоғамдық тамақтану орындарына арналып салынады. Соңғы жылдары
жеке автокөліктерді кеңінен пайдалану және автотұрақтардың жетіспеуі
себебінен цоколь қабаты мен жертөле қабаттарында тұруға кеңес беріледі.
Кез-келген тұрғын немесе тұрғын емес үй-жай сияқты, цоколь қабатында
кейбір дизайн ерекшеліктері бар.
• Цоколь қабатының биіктігі (еденнен түбіне дейін) кемінде 1,8 м
болуы тиіс.
• Цоколь немесе жертөле қабатына дейін жететін баспалдақтың ені
0,9 м кем болмауы керек.
• Көп қабатты ғимараттардың цоколь мен жертөле қабаттарына кіру
есіктері бөлек болуы тиіс (яғни тікелей шығып кетуі керек).
• Инсоляция жағдайын қамтамасыз ету үшін терезе тесіктері бар
шұңқырлар ұйымдастырылады.
1. ЦОКОЛЬДІ ТЕМІРБЕТОН ТЕХНОЛОГИЯСЫ ЖӘНЕ СИПАТТАМАСЫ
1. Темірбетон конструкциялары. Құрама темірбетон
технологиялары
Темірбетон конструкцияларын өндіру мынадай технологиялық процестерді
қамтиды:
1. Арматура дайындау
2. Пішіндеу жұмыстары
3. Арматуралау
4. Бетондау
5. Бетонның беріктігін қамтамасыз ету
Цокольді темірбетон конструкцияларының құрамы темірбетон зауытында
(темірбетон бұйымдарында) жасалады, содан кейін құрылыс алаңына жеткізіліп,
конструкторлық жағдайға орнатылады. Құрама темірбетон технологиясының басты
артықшылығы – негізгі технологиялық процестер зауытта жүргізіледі. Бұл
құрылыстың уақыты мен сапасы тұрғысынан жоғары өнімділікке қол жеткізуге
мүмкіндік береді. Сонымен қатар, престелген бетон өндірісі, әдетте, зауытта
ғана мүмкін.
Зауыттың өндіріс әдісінің жетіспеушілігі – көптеген конструкцияларды
шығаруға қабілетсіз. Бұл, әсіресе, әдеттегі қаңылтырмен шектелетін,
өндірілетін конструкциялардың әр түрлі формаларына қолданылады. Шын
мәнінде, темірбетон бұйымдарының зауыттарында жаппай қолдануды талап ететін
құрылымдар ғана жасалады. Осы жағдайды ескере отырып, құрама темірбетон
технологиясын кеңінен енгізу көптеген ғимараттардың пайда болуына әкеліп
соғады, бұл өз кезегінде құрылыс шығындарын азайтады. Бұл құбылыс КСРО-да
жаппай құрылыс кезеңінде байқалды.
Темірбетон зауыттарында өндірістің технологиялық схемасына көп көңіл
бөлінеді. Бірнеше технологиялық схемалар қолданылады:
1. Конвейерлік технология. Элементтер бір бірліктен екіншісіне ауысатын
нысандарда жасалады. Технологиялық процестер дәйектілікпен
орындалады, қалыптың орнын ауыстыруға байланысты өзгереді.
2. Ағындық-агрегат технологиясы. Технологиялық операциялар зауыттың
тиісті бөлімшелерінде орындалады, ал өнімнің құймасы бір бірліктен
екіншісіне ауысады.
3. Стенд технологиясы. Өндірістік процестегі өнімдер стационарлық
күйінде қалады және агрегаттар тіркелген формалар бойымен қозғалады.
Конвейерлік және ағындық-агрегаттық технологияларда пішінді қалыптау
әдісі қолданылады.
Алдын ала кернелген құрылымдарды дайындау үшін кернеу жасаудың екі
әдісі қолданылады: бетондардағы кернеу мен тіректердегі кернеу, сондай-ақ
арматураның созылуының екі негізгі жолы: электротермиялық және
электротермомеханикалық .
Стендтік технологияның түрлілігі - алдын ала кернеу қолдану арқылы
формасыз пішіндеу әдісінің технологиясы.
Құю өндірісі үшін жабдықтар мыналарды қамтиды:
• Жолдарды тазалауға арналған машина;
• Жиналмалы машина;
• Машинаны қалыптастыру;
• Кесу машиналары;
• Паккер;
• Нығыздау құрылғысы;
• Кернеуді жоюға арналған құрылғы;
• Рельстік машиналар;
• Текстуралық қабат үшін машинаны қалыптастыру;
• Бетінің тегістелетін машинасы;
• Бетон бункері;
• Траверс;
• Перфораторлы машина;
• Жолақ қалыпты.
Слипформинг технологиясын, вибро-сығымдауды және экструзия
технологиясын пішіндеуге арналған машиналарды құрастырады.
Монолитті құрылыс – темірбетоннан жасалған ғимараттар мен
құрылыстарды салу технологиясы, бұл ғимараттар мен құрылыстарды қысқа
мерзімде кез-келген қабаттар мен пішіндерде дерлік жасауға мүмкіндік
береді.
Монолитті құрылысты процессі келесі негізгі технологиялық этаптардан
тұрады:
• Арматура каркасын тұрғызу.
• Қалыптарды орнату.
• Бетон құю.
• Жылыту (қысқы мезгілде).
• Бетон күтімі.
• Қалыпты шешу.
Қалып – ол түрлі конфигурациялы берік қалқандар, ол қажетті
нысандардың негізінде жасалынады. Монолитті жұмыстар әртүрлі қалып
түрлерін қолданумен жүргізіледі, олар нақты жағдайға және орындалатын
жұмыстардың түріне байланысты анықталады. Үйлердің монолитті құрылысы тік
жіне көлденең беттерге қабырғалық қалыптарды қолданады, сонымен қатар
дөңгелектелген конструкцияларды жасау үшін қабырғалық қалыптарды қолдануы
мүмкін.
Үйдің монолитті құрылысы қаңқалардың бірнеше нұсқасын пайдалануды
көздейді: көтергіш бойлық қабырғаларды, көлденең көтергіш қабырғаларды,
көтергіш ұстындағы аражабын.
Монолитті тұрғын үй құрылысында, сондай-ақ бекітілген қалып та да
қолданылады. Бекітілген қалыптардың әртүрлі түрлері жеке аз қабатты тұрғын
құрылыстарды кеңінен қолданылады.
Бетон қоспасын төсеу
Бетон қоспасын үлкен көлемде төсеу кезінде әдетте арнайы бетлн
шығаратын зауытында өндіріледі. Бұл жағдайда бетонды нысанға жеткізу
арнайы бетон араластырғыш қондырғысы бар көлікпен жеткізіледі. Егер төсеу
көлемі аз болса, бетонды бетонаралыстырғыш көмегімен құрылыс алаңында
дайындаған жөн. Қалыпқа бетонды құю кран немесе бетононасос көмегімен
құйылады.
Бетонға құйған кезде оны терең немесе беткі вибраторлармен тығыздау
қажет, бұл бөріктер мен қабықшалардың пайда болуына жол бермейді. Бетонды
мұқият нығыздау қабырға беттерінің жоғары сапасын қамтамасыз етеді және
үйді аяқтаудың өзіндік құнын төмендетеді.
Әртүрлі технологиялық факторлардың теріс әсерін ескеру қажет, егер
мүмкін болса, оны азайту керек. Құрылыстың бұл түрі көптеген
артықшылықтарға ие. Біріншіден, конструкция тұрғызудың жылдамдығы.
Монолитті үйлердің құрылысы, кірпіштен салынған үйлерден әлдеқайда жылдам
аяқталады. Жақсы ойластырылған сызбалар ұшуды айтарлықтай төмендетуге
мүмкіндік береді. Жақсы ойластырылған сызбалар ұшуды айтарлықтай
төмендетуге мүмкіндік береді. Конструкцияның өзі сегіз баллға дейін жер
сілкінісіне төтеп бере алады. Монолиттік жұмыстар біркелкі құрылымды
құруды көздейді, онда ешқандай тігіс жоқ және сызаттар пайда болмайды.
Монолитті құрылыс конструкцияларды жобалау үшін кең ауқымды ұсынады.
Егер құрама конструкция технологиясы нақты стандартты өлшемдерде болса,
онда монолитті жұмыстар ғимараттарда еркін жоспарлау арқылы жасалынады.
Осылайша, үйдің монолитті құрылысы әртүрлі орналасуы бар көп пәтерлі
ғимараттардың құрылысын тұрғызуға мүмкіндік береді. Мұнда құрылыстың қадамы
маңызды емес.
Коттедждердің монолитті құрылысы, сондай-ақ, оның конструкциясына
байланысты негізінен екі түрге бөлінеді: қалқанды және туннельді. Қалқанды
түр бұл қалқанмен және олардың қаңылтырға қосылуына арналған бекіткіштер
арқылы жасалынады. Тунельдік құрылыс- дайын формадағы қалыптар , оларды
бірнеше конструкция, құрылым , қабырға немесе бөлмелерді тұрғызуға болады.
Ереже бойынша, монолитті құрылыс тунельді қалыптардың дайын күйінде
жеткізілгеннен кейін жүргізіледі, содан кейін бұл қалыптар қайта жөндеуге
келмейді. Қалып монолитті жұмыстарды жүргізу үшін ғимараттың дайын жобасы
бойынша дайындалады және жеткізіледі. Жылдамдық бойынша монолитті құрылыс
ғмараты алғашқы орында тұр.
Монолитті құрылыстың артықшылықтары
• Жылдамдық.
• Болашақ ғимараттың элемент типтеріне тәуелсіз еркін конфигурациясын
таңдау мүмкіндігі
• жылу мен дыбысты оқшаулауды едәуір жақсартатын, ғимараттың жалпы
салмағын төмендететін, сызаттардың пайда болуына кедергі
келтіретін, конструкциялардың беріктігін арттыратын және олардың
ұзаққа созылуына мүмкіндік беретін қабырғаларының болмауы.
• Жоғары аязғатөзімділік.
Монолитті цокольді темірбетон. Құрылыс техникасы мен ерекшеліктері.
Цоколь құрылымды дымқылдан қорғайды және жер бетіндегі судың тірі үй
ішіне енуіне жол бермейді. Егер ағаш үйлер туралы айтатын болсақ бұл
конструктивті элементтің болуы өте маңызды, олар ылғалдың тұрақты әсерінен
жойылып және жарамсыз болып қалады. Бірінші қабатың еденінің астындағы
кеңістік, негізгі ылғалдың әсерін өзіне қабылдап, ғимарат аражабынын қорғап
қалады. Тұрғын үй құрылысының танымал нұсқаларының бірі – темірбетоннан
жасалған монолитті цоколь қабаты. Жиі ленталы іргетастың жоғарғы жағы
цоколь қабатының элементі болып келеді.
Өйткені бұл – монолитті цоколь қабаты, ол жоғары беріктік
сипаттамалары бар конструкцияның ең сенімді нұсқасы болып табылады. Ол
темірбетоннан жасалады, сондықтан ғимарат іргетаспен бір бүтін болып
тұрады. Монолитті цоколь қабаты түрі қалып және бетон ерітіндісі көмегімен
тұрғызылады.
Цоколь қабатын және іргетасын су және суық ауадан қорғайтын жұмыс
жасайтын жылуоқшаулағыш және суоқшаулағыш материалдырдың беріктігімен
құрамына қосымша назар аудару қажет.
Монолитті темірбетон конструкциясы арматуралық торды жабатын бетон
қорғаныш қабатының арқасында ұзақ қызмет мерзіміне ие. Сондай-ақ, темірдің
арматурасы бар бетонның беріктігі цемент ерітіндісінің химиялық әсерімен
қамтамасыз етіледі. Химиялық әсер ету процесі бетон ерітіндісінің қатаю
кезіндегі гидролитикалық бөлікті ажырататын әктің әсер етуі, ол күшті
сілтілі реакция береді. Алынған сілтілік реакция болатты тотығудан қорғай
алады.
Коррозия – сыртқы ортамен физикалық-химиялық немесе химиялық өзара
әрекеттесу әсерінен металлдың өздігінен бұзылуы. Темір арматурамен бетон
коррозиясы цемент қатуының бұзылуы және ол беріктік қасиеттерін
төмендетеді. Металл тозаңы су өткізгіштігінің төмендеуімен және бетонның
арматура торымен байланысының төмендеуімен болады.
Конструкциялар мен темірбетон элементтері үшін коррозияға төзімділік
арнайы цемент түрін пайдалану арқылы қамтамасыз етіледі. Коррозияның алдын
алу үшін бетон бетін арнайы сұйықтықтармен немесе гидрооқшаулағыш
жабындымен өңдеуге болады.
Монолитті бетон қабырғалары
Монолит бетоннан жылжымалы қалып қолданып ішкі және сыртқы
қабырғаларды көтерген кезде біруақытта немесе дәйекті түрде салынады
(алғашқы ішкі қабырғалар, сосын сыртқы немесе керісінше).
Ішкі монолитті қабырғаларды бір қабатты қабырғалармен жобалау
ұсынылады. Сыртқы қабырғалар бір қабатты немесе бірнеше қабатты болуы
мүмкін.
Монолит бетоннан көтергіш қабырғаларды тұрғызу үшін ауыр бетон классын
В7,5-тен кем емес және В5-тен кем емес жеңіл бетон классы. Төрт қабатты
ғимараттарда және көп қабатты емес ғимараттың көтергіш қабырғасына В 3,5
бетон классын қолдануға болады. Ішкі қабырғалардың үшін жеңіл бетон
тығыздығы 1700 кгм3-тан кем болмауы қажет.
Монолитті бірқабатты сыртқы қабырғаларды құрамы тығыз жеңілбетоннан
жобалау ұсынылады. Кеуектілігі 3 %-дан аспайтын және классы 3,5-тен кем
емес қалыпты және ылғалдылығы бойынша құрғақ зоналарды сыртқы қабырғаларды
сәндік қорғаныш қабатынсыз тұрғызуға болады. Сәндік қорғаныш қабаты жоқ
сыртқы жеңілбетонды қабырғаларды гидрофобты құрамы бар бояулармен бояйды.
Сыртқы бірқабатты қабырғаларды тығыздығы 1400 кгм3-тан көп емес жеңіл
бетоннан жобалау ұсынылады. Бірқабатты сыртқы қабырғаның технико-
экономикалық негізінде тығыздығы 1400 кгм3-тан көп жеңіл бетонды
қолдануға мүмкіндік береді.
Көпқабатты сыртқы қабырғаларды екі немесе үш негізгі қабаттардан
жобалауға болады. Екі қабатты сыртқы қабырғада сыртқы жағынан және ішкі
жағынан жылытқыш қабаты болуы мүмкін. Үшқабатты сыртқы қабырғада жылытқыш
қабат бетон қабаттары арасында орналасады.
Сырт жағында жылытқышы бар екіқабатты сыртқы қабырға монолитті және
құрама-монолитті болуы мүмкін.
Монолитті қабаттарды екі кезеңде жүргізеді. Бірінші кезеңде ауыр
бетоннан құйылған жылжымалы қалыптарды қабырғаның ішкі жағына қойылады, ал
екінші кезеңде жылуоқшаулағыш жеңіл бетон сыртқы қабатын тұрғызады.
Құрама-монолитті қабырға ауыр бетоннанжасалған ішкі монолитті қабаттан
тұрады, және сыртқы қабаты құрастырмалы элементтерден тұрады.
Екі қабатты жылытқышы бар сыртқы қабырға сыртқы монолитті бетон
қабатынан тұрады, ол ішкі жылытқыш қабаты қалыңдығы 5 см-ден аспайтын
газобетон блоктарынан немесе қалыңдығы 3 см-ден аспайтын қатты жылытқыш
плитадан және ішкі әрлеу қабатынан тұрады (2.1.1 а - сурет).
Жылытқыш қабаттардың шектеулігі қабырғаның қалыпты жылуылғалды
режиміне байланысты.
Ауыр бетонды минус 7 °С аспайтын есептік қыстық температурасында
қолдануға болады. Басқа уақыттарды жеңіл бетон қолдану керек.
Ішкі қабатында жылытқышы бар сыртқы монолитті қаырғаларды тұрғызудың
екі нұсқасын қолдану ұсынылады:
Біріншіден қалыптың ішкі панеліне жылытқыш қабатын қояды, содан кейін
қалыптарды жинап және монолит бетоннан қабатты бетондайды. Бұл жағдайда
калибрленбеген плита қалыңдығымен жылытқыш қолдануға болады;
Жылытқыш плиталарын қабырғаларды бетондаудан кейін орнатады. Бұл
жағдайда калибрленген плита қалыңдығымен жылытұыш қолдануға болады;
Екі жағында жылытқыш қабаты бар екі қабатты қабырғаны жобалаған
кезде, сырт жағында жылытқышы бар қабырғаларды тұрғызуға қарағанда өте
жеңіл, бірақ оларды пайдалану жылу қабатының қалыңдығы шегінде шық нүктесі
болмау шартымен шектелгенін ескеру қажет.
Үш қабатты сыртқы қабырғаларды ішкі монолитті ауыр бетон қабаты бар
және сыртқы бетіне қойылатын скорпула – жылытқыш панелі бар құрама-
монолитті етіп жобалау ұсынылады. Скорпула – панелі қабырғаның монолитті
бөлігін салуға дейін немесе салудан кейін қоюға болады (2.1.1 б - сурет).
Үш қабатты сыртқы қабырғаларды сыртқы және ішкі қабаттары монолитті
бетонмен және қатаң пластиналы жылытқыштардың жылыту қабатымен жобалауға
рұқсат етіледі (2.1.1 в - сурет).
Монолитті қабырғалардың сыртқы қабырғалары 2.1.1 - суретте
көрсетілген.
1. - сурет. Монолитті ғимараттардың сыртқы қабырғалары
а — екі қабатты; б — сыртында құрастырмалы скорпула – панелі бар үш
қабатты; в — сол сияқты, монолитті бетонның сыртқы қабаттары бар;
1 — блокты қалып; 2 — панель – скорлупа; 3 — қабырғаның монолитті
бетоны; 4 — жұмыс жасайтын төсеме тақта; 5 — панель – скорлупаны бекіту
жүйесі; 6 — жылытқыш; 7 — байланыс; 8 — қалып қалқаны; 9 — қауға; 10 — қақ
жарғыш; 11 — бетон;
Вертикальды қаңқаларды ғимарат биіктігі бойынша жігін қосу, аражабын
деңгейінде дәнекерлеусіз ұрып соғу арқылы жүргізу ұсынылады. Қайта
шығарылым шамасы есеп бойынша анықталады. Қабырғаны конструктивті
араматуралау кезінде қайта шығарылымды тік арматураның диаметріне тәуелсіз
200 м-ден кем емес қабылдау. Құрастырмалы аражабын арматура қаңқаларының
ұштарын қосу аражабын плитасының шет жағында орналасқан келісімді
стерженьмен тұрғызу ұсынылады.
Контурға сүйенген немесе үш жағынан сүйенген кесілмеген монолитті,
құрастырмалы және құрастырмалы-монолитті аражабындарда, көлденең
конструктивті арматураның рөлін қабырғаларға параллель орналасқан
аражабындағы конструктивті арматура атқарады. Жинақталған арқалықты
аражабынды қолданған кезде олардың монолит қабырғалармен қиылысу
нүктелеріне қосымша көлденең арматура қою ұсынылады.
Алмаспайтын тік темпертауралы отыру сызаттардың пайда болуын алдын-алу
үшін, қабырға ұзындығын ғимарат биіктігіне қатынасын екі ден көп етіп
тағайындау ұснылады.
Қабырға ұзындығы ғимарат биіктігінен екі еседен артық болса,
қабырғалардың саңылау аймағында тік технологиялық тігістер орналастыру
қажет.
1 Цокольді темірбетон конструкцияларын талдау
Монолитті темірбетон конструкцияларын талдауда нығайту физикалық және
механикалық сипаттамалары біршама тұрақты екенін есте ұстау қажет, бірақ
сонымен бетон сипаттамалары уақыт бойы өзгереді. Конструкциялау қоры мен
жобалау арасында компромисс таба білу қажет, сонымен қатар шығын
материалдары құны мен сапасы, монолитті темірбетон конструкциялары шығыны,
ИТР құрамын оперативті реттеуді күшейту, бетон күтімін қамтамасыз ету, оны
уақыт ішінде қорғау , оның беріктік және деформациялық сипаттамалары
динамикасын қадағалау қажет.
Яғни конструкциялар мен технологиялар жобалауға, орындалуға және
бақылауға деген сенімділікті және ұзақ мерзімділікті, экономиканы,
өндірісті, қауіпсіздікті, күшейту және реконструкциялау арқылы одан әрі
пайдалану мүмкіндігін алдыңғы қатарға қойған ұстанымдарға байланысты.
ұтымды көзқарас, яғни керісінше жобалау (алдымен келесі ұрпақтың бетонда
бөлшектеу және оны қайта пайдалану туралы ойлауы) .
Монолитті темірбетон – қымбат нысандардың құрылысында пайдаланылатын
танымал құрылыс материалы. Сауда орталықтарының, көп қабатты ғимараттардың
құрылысы мен авторлық үйлерді салуға қолданды. Темірбетон конструкциялары
монолитті деп аталады, егер олар тікелей құрылыс алаңына құйылса.
Монолитті тұрғын үй құрылысының танымалдылығы төмен бағамен, ғимараттардың
беріктігі мен ауыр жүктемелерге төтеп бере алатындығымен түсіндіріледі.
Монолитті темірбетон конструкцияларын монтаждау жылдың кез келген уақытында
жүргізілуі мүмкін, бұл ғимараттар мен құрылыстарды салу уақытын едәуір
қысқартады.
Қабырғалардың қалыңдығы ғимараттардың түрлеріне байланысты. Бір
қабатта орналасқан ғимараттар үшін қалыңдығы жиырма сантиметрден аспайтын
қабырғаларды таңдап, көп қабатты ғимараттар үшін қалыңдығы кемінде 55
сантиметрлік қабырғалар қажет. Осылайша, әртүрлі ғимараттарға арналған
темірбетон қабырғаларының қалыңдығы жиырмадан 55 сантиметрге дейін өзгереді
деп қорытынды жасауға болады.
Монолитті темірбетон қабырғалары, қоғамдық және өндірістік
ғимараттары, екі қабатты ғимараттарда, сондай-ақ ғимараттардың жалпы
салмағын азайтуға мүмкіндік беретін, қабырғалардың жарық тосқауылдары,
жоғары сапалы материалдардың бөліктері салынған ғимараттардың
құрылыстарында пайдаланылады. Өнеркәсіптік құрылыстарды салу, атап
айтқанда, стадиондар, ірі шеберханалар, көрме залдары салу. Монолитті
темірбетон, қажет болған жағдайда, іргетасты, қабаттарды, қабырғаларды және
бағандарды нығайту үшін жиі пайдаланылады.
41 Гидрооқшаулау
Сыртқы гидрооқшаулағыш цоколь қабырғасында немесе еденінде барлық
жағдайда жүргізіледі. Төмен ылғалды топырақ жағдайында, жер асты сулары
цоколь қабатының астынан төмен болған кезде қабырғаларды ыстық битуммен екі
қабатта жабу жеткілікті. Тік гидроизоляцияны орындау кезінде оның үстіңгі
жиектері жер асты суларының деңгейінен жарты метрге дейін болуы тиіс. Қатты
ылғалды топырақта гидроизол қолданып жабыстыратын гидрооқшаулау керек.
Темірбетоннан, армоцементтен және шыныцементтен жасалған жоғары тығыздалған
плиталар қолданылады.
Қабырғаны гидрооқшаулау келесі 2.3.1 - суретте көрсетілген.
2.3.1-сурет. Гидрооқшаулау
Бетон және темірбетон конструкцияларының коррозиядан қорғауға
қойылатын талаптар:
• Бетон конструкциялар бетінің коррозияға қарсы қорғау агрессивті
қоршаған ортаға тікелей әсерінен көзделген және жұмыс
жағдайларын орта түріне және класс байланысты тағайындауға тиіс.
• Жер үсті және жерасты темірбетон конструкцияларының беттерін
қорғау қорғаныш жамылғыларын жаңарту мүмкіндігінен туындауы
керек. Жерасты құрылыстарын жұмыс кезінде ашу және жөндеу қиын,
бұл олардың жұмыс істеу бүкіл кезең үшін конструкцияларын
қорғауды қамтамасыз ету материалдарын пайдалану қажет.
Құрылымдардың үстіңгі бөлігінің беттерін тоттануға қарсы қорғау
мыналарды қамтуы керек:
- бояу жабыны - газ тәрізді және қатты орта (аэрозоль) әсерінен;
- Қалың бояу (мастика) жабындар - қатты жабыны агрессивті ортамен
тікелей байланыста сұйық бұқаралық ақпарат құралдарының іс-қимыл арқылы;
- қаптау жабындылары - сұйық ортада, топырақтарда, жабындылардағы
өткізбейтін астасқыш ретінде;
- полимер бетон оның ішінде жабыны қаратып - сұйық бұқаралық ақпарат
құралдарының іс-қимыл арқылы, топырақта, механикалық зақымдануы лайнер жабу
қорғау;
- химиялық тұрғыдан төзімді материалдармен сіңдіру (тығыздау) - сұйық
орта әсерінен, топырақта;
- гидрофобизацию - алдын ала бояу жабыны астында undercoating
қабатының қолдану бетінің емдеу ретінде кезеңдік ылғалдану су, немесе жауын-
шашынсыз, конденсаттың, кем;
- биоцидтік материалдар - қышқылдар мен саңырауқұлақтар тудыратын
бактерияларға ұшыраған кезде.
Сыртқы ғимараттар мен құрылыстардың жер асты құрылыстарының бүйір
бетінің, сондай-ақ қабырға жертөле (қабырғалар, едендер), агрессивті жер
асты суларының ұшыраған, қорғау, мастика, лайнер немесе плакирование
жабындар.
Сұйық коррозиядан қатысуымен, бетон және металл бағаналардың мен
жабдықтар бойынша бетон негіздерін күшейтілген, сондай-ақ еденге іргелес
басқа да құрылыстарды беттерді бөліктер таза еденнен кемінде 300 мм
биіктікте, химиялық төзімді материалдарды қорғалуы тиіс.
Орташа және ауыр агрессияның сұйықтықтарының негізін жүйелі түрде
соққанда, паллетке арналған құрылғыны қамтамасыз ету қажет.
Ол ағыны жабынының немесе агрессивті сұйықтықтарды бүрку болдырмау
үшін технологиялық шаралар мүмкін емес бетон конструкцияларын, көп беттерін
жергілікті кері-қаптау, қаптау немесе басқа жабындар үшін қосымша қорғауды
болуы тиіс.
Бүйірлік беттерді қорғауға арналған орам оқшаулағышын пайдаланған
кезде қабатты оқшаулау іргетастың астына орналастырылуы керек.
жалғыз бетон астында және бетон негіздерін арматураланған коррозияға
төзімді құрылғы дайындау және оқшаулау, қамтамасыз етуі тиіс. (Ұлғайту
мүмкіндігімен) агрессивті жер асты суларының орналасқан құрылтай табаны,
қорғау үшін, оны қамтамасыз ету қажет:
- қышқыл және орташа агрессивті сәл агрессивті орталарда - қышқыл-
төсеу асфальт қабатының кейін тығыз Магмалық жыныстарды дайындау құрылғысы
қиыршық 100-150 мм қалыңдығы;
- төмен агрессивті сульфаты және орташа агрессивті орталар - бетон
дайындау немесе цементті-құмды суспензия немесе ыстық асфальт мастика
қабаты арқылы, және сульфатты silnoagressivnyh БАҚ үшін кейіннен ыстық
битумды құю арқылы қалың құрылғы schebe-түнгі оқу-жаттығу 100-150 мм, -
бетон дайындау немесе цемент сульфатқа төзімді Portland цементіндегі құмды
ерітінді.
Агрессивті сұйықтықтарды бетонға немесе темірбетонға тасымалдайтын жер
асты байланысының құбырлары арналар мен туннельдерде орналасуы керек және
жүйелі тексеру үшін қолжетімді болуы керек.
Қаріз тартпалар, шұңқырлар, агрессивті сұйықтықтарды тасымалдайтын
алуан ғимараттар, бағана, қабырғалар мен қашықтыққа негіздерін негіздерін
алып тастау қажет 1 м-ден кем емес. Ішкі беті ғимараты тексеру және жөндеу
үшін қолжетімді болуы тиіс деді.
Қозғалатын және дірілдеген бетон қадаларының беттерін механикалық
күшті жабындармен немесе импрегнациямен қорғау керек, бұл иммерсия
процесінде қорғау қасиеттерін сақтайды. Сонымен қатар, қадалар үшін бетон
су W6-ден төмен емес су өткізбейтін белгілерді қабылдауы керек.
Себебі қада кезінде механикалық зақымдану мүмкіндігі жабындарды нақты
жабу адгезиясы ең төменгі құны қозғаушы кем дегенде 0,4 МПа болуы тиіс.
Сұйық органикалық сұйықтықтарда (майлар, мұнай өнімдері, еріткіштер),
жабындыларды, сондай-ақ битумды тығыздағыштар композицияларын пайдалануға
жол берілмейді.
- 10% артық, күкірт - 70% -дан астамы олеин қышқылы және picric - 100%
май қышқылдары сірке және хлоруксусную қышқылы, азот қышқылы: битум
материалдар, сондай-ақ қышқылдардың концентрациясы ұшыраған кезде пайдалану
ұсынылады емес.
Темірбетон құрылымдар үшін, қиын (салынған скучно қада құрылымы жерге
қабырға, және т.б.. P.) болып табылады құрылғы беті қорғау, бұл бетон
төзімділігін арттыруға қоспаларды қосу арқылы, цемент негізгі қорғау арнайы
түрлерін, агрегаттар, бетон композиция таңдау қолдану қажет , және т.б.
Бетон табаны қорғау және оқшаулау құрылғысы қамтамасыз ету үшін
қажетті нақты негіздерін және конструкцияларының үшін ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті
ЦОКОЛЬДІ ТЕМІРБЕТОН ҚАБЫРҒАЛАРЫНЫҢ ЖЫЛУФИЗИКАЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІН ЗЕРТТЕУ ЖӘНЕ
ЭНЕРГИЯ ҮНЕМДЕУ
Магистрлік жоба
6М073000 Құрылыс материалдарын, бұйымдарын және құрастырылымдарын өндіру
мамандығы бойынша
(бейінді бағыт)
Астана, 2018ж
Мазмұны
НОРМАТИВТІК
СІЛТЕМЕЛЕР ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ..4
АНЫҚТАМАЛАР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
1. ЦОКОЛЬДІ ТЕМІРБЕТОН ҚАБЫРҒАЛАРЫНА ЖӘНЕ ҚАСИЕТТЕРІНЕ
СИПАТТАМА ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... 8
1. Темірбетон түсінігіне
сипаттама ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... .8
2. Цокольді қабатына
түсініктеме ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... .9
3. Бөлім бойынша
қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ..12
2. ЦОКОЛЬДІ ТЕМІРБЕТОН ТЕХНОЛОГИЯСЫ ЖӘНЕ
СИПАТТАМАСЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ..13
1. Темірбетон конструкциялары. Құрама темірбетон
технологиялары ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 13
2. Цокоьді темірбетон конструкцияларын
талдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... .19
3.
Гидроизоляция ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20
4. Жылу оқшаулағыш
материал ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ...23
5. Жылу оқшаулағыш материалдардың жылу өткізгіш коэффицинетін
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 30
6. Бөлім бойынша
қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ..35
3. ЭКОНОМИКАЛЫҚ
ТИІМДІЛІК ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
.37
1. Ғимараттың жылу және энергетикалық параметрлерін есептеу және
әдістемесі ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...37
2. Бөлім
қорытындысы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... .40
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... .43
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... 45
ҚОСЫМШАЛАР
НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
ҚР ЕН 2.04-04-2011 Ғимараттардың жылу сақтауы
СП 63.13330.2012 Бетон және темірбетон конструкциялары. Негізгі
ережелер. ҚНмЕ 52-01-2003 жаңартылған нұсқасы.
СП 27.13330.2011 Жоғары және жоғары температурада пайдалануға арналған
бетон және темірбетон конструкциялары. ҚНмЕ 2.03.04-84 жаңартылған нұсқасы.
СП 41.13330.2012 Гидравликалық конструкциялардың бетон және темірбетон
конструкциялары. ҚНмЕ 2.06.08-87 актінің өзектілігі.
СП 52-101-2003 Бетон және темірбетонды конструкцияларды арматуралауды
алдын-ала ескерусіз.
ҚР ҚН 2.01-01-2013 Құрылыс материалдарын коррозиядан сақтау.
ҚНмЕ 52-01-2003 Бетон және темірбетон конструкциялары. Негізгі
ережелер.
СП 52-110-2009 Технологиялық жоғары және жоғары температурадағы бетон
және темірбетон конструкциялары.
ҚНмЕ 2.03.02-86 тығыз силикатты бетоннан жасалған бетон және
темірбетон конструкциялары.
МЕМСТ 28570-90 бетондар. Құрылымдардан алынған сынамалардың беріктігін
анықтау әдістері.
МЕМСТ 17625-83 Темірбетон бұйымдары мен конструкциялары. Бетонның
қорғаныш қабатының қалыңдығын анықтауға арналған сәулелену әдісі,
арматураның өлшемдері мен орналасуы.
МЕМСТ 22904-93 Темірбетон конструкциялары. Бетонның қорғаныш қабатының
қалыңдығын және арматураның орналасуын анықтауға арналған магниттік әдіс.
МЕМСТ 21779—82 Құрылыстағы геометриялық параметрлердің дәлдігін
қамтамасыз ету жүйесі. Технологиялық рұқсат
МЕМСТ 10884—94 Темірбетон конструкцияларына термомеханикалық
күшейтілген арматуралық болат. Техникалық талаптар
МЕМСТ 10922—2012 Темірбетон конструкцияларын нығайту және өндірілген
бұйымдар, олардың дәнекерленген, тоқылған және механикалық қосылыстары.
Жалпы техникалық талаптары
МЕМСТ 12730.0—78 Бетондар. Тығыздығын, ылғалдылығын, су сіңіргіштігін,
кеуектілігін және су өткізбегіштігін анықтау әдістеріне қойылатын жалпы
талаптар.
МЕМСТ 13015-2012 Құрылысқа арналған бетон және темірбетон бұйымдары.
Жалпы техникалық талаптар. Қабылдау, таңбалау, тасымалдау және сақтау
ережелері
МЕМСТ 7473-2010 Бетон қоспалары. Техникалық талаптар
МЕМСТ 8829-94 Темірбетон және бетон зауытынан дайындалған бұйымдар.
Сынақ жүктеу әдістері. Беріктілікті, қатаңдықты және сызатқа беріктілікті
бағалау ережелері
АНЫҚТАМАЛАР
1. Бетон – минералды тұтқыр заттың ірі және майда толтырғыштардың, су
мен қоспа араласының қатаюынан кейін пайда болған жасанды тасты материал.
2. Темірбетон – бетоннан және болаттан тұратын композициялық материал.
3. Монолитті құрылыс – темірбетоннан жасалған ғимараттар мен
құрылыстарды салу технологиясы, бұл ғимараттар мен құрылыстарды қысқа
мерзімде кез-келген қабаттар мен пішіндерде дерлік жасауға мүмкіндік
береді.
4. Цоколь қабаты – жердің жоспарлау деңгейінен төмен орналасқан
ғимараттың еденінің белгісімен, ғимараттың жартысынан көп емес биіктігіне
тең қабат.
5. Қалып – ол түрлі конфигурациялы берік қалқандар, ол қажетті
нысандардың негізінде жасалынады.
6. Коррозия – сыртқы ортамен физикалық-химиялық немесе химиялық
өзара әрекеттесу әсерінен металлдың өздігінен бұзылуы
7. Экструдирленген пенополистирол – жылуды сақтауға бағытталған
полистирол қабықшаларға салынған миллиондаған ауа көпіршіктері.
8. PIR тақтасы – пенополиизоциануратына негізделген заманауи жылу
оқшаулағыш материал.
КІРІСПЕ
Зерттеу тақырыбының өзектелігі. Құрылыс материалдарын өндіру табиғи
шикізаттар мен техногендік қалдықтарды қолданудың материалды саласы болып
табылады. Құрылыс материалдары мен конструкцияларын өндіру кезіндегі жылу
үнемдеу бойынша тиімді шаралардың болмауы, ғимараттар эксплуатациясы
кезінде көп мөлшердегі энергетикалық шығындарды қажет етеді. Ол өз
кезегінде инвестициялық шығындарды көбейтеді. Олардың барлығы жанатын
отынның шығындалуына әкеледі.
Қазақстанда және бүкіл әлемде жылу үнемдеуіне назар аударылуы
экономикалық және экологиялық себептермен байланысты. Сол себепті тұғырлы
темірбетонды қабырғалардың конструкциясын оңтайландыру жұмысына ерекше мән
беріледі. Жұмыс энергиялық жағынан тиімді, заманауи элементтері арқылы
жүзеге асырылады. Бұл тақырып әсіресе ғимараттардың бірінші қабаттары дүкен
және т.с.с. қызмет көрсету нысандары ретінде қолданған кезде өте маңызды.
Жобаның негізгі мақсаты: Цокольді темірбетон қабырғаларының
жылуфизикалық қасиеттерін зерттеу және энергия үнемдеу.
Алға қойған мақсатқа жету үшін төмендегідей міндеттерді қарастыруымыз
қажет:
Қорғауға шығарылды;
• цокольді темірбетон қабырғалар технологиясы;
• цокольді темірбетон қабырғалар конструкцияларын талдау;
• цокольді темірбетон қабырғалар конструкцияларына қазіргі заманғы
оңтайлы құрылымдық шешім талдау;
• цокольді темірбетон қабырғалар конструкцияларын қазіргі заманғы,
тиімділігі жоғары матриалдарын техника-экономикалық негіздеу.
Бұл магистрлік жобада тиімділігі жоғары жылуоқшаулағыш материалдар
таңдалып алынып, оларды бір-бірімен салыстыра отырып энергия үнемдеуге
қайсысы жоғары жұмыс жасайтыны дәлелденді.
Ғылыми жаңалығы: Берілген магистрлік жұмыс тиімділігі жоғары
материалдарды қолдана отырып, энергиялық тиімді цокольдіі темірбетон
қабырғалар құру мүмкіндігін орнатады. Бұл Қазақстанның құрылыс саласында
энергиялық тиімділікті жоғарылатуға мүмкіндік береді.
Практикалық маңыздылығы: Зерттеу нәтижелерін құрылысты жобалау кезінде
қолдану мүмкіндігі.
Жұмысты апробациясы мен жарияланымдары: Диссертация бойынша мақала
авторы Шәріпов Ж.Ж., цокольді темірбетон қабырғаларының жылуфизикалық
қасиеттерін зерттеу және энергия үнемдеу атты тақырыбында, ғылыми-
педагогикалық журнал: Инженерлік графика мен кәсіби білім проблемалары
атты журналында жүргізілген зерттеулердің негізгі нәтижелері ғылыми
мақалада жарияланды
Диссертациялық жобаның құрылымы – Магистрлік жоба кіріспеден, үш
бәлімнен, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен және
қосымшалардан тұрады.
Жұмыс 51 беттен мазмұндалған және 6 кесте, 9 сурет, 12 атаулардан
тұратын қолданылған әдебиет тізімінен тұрады.
1. ЦОКОЛЬДІ ТЕМІРБЕТОН ҚАБЫРҒАЛАРЫНА ЖӘНЕ ҚАСИЕТТЕРІНЕ СИПАТТАМА
1. Темірбетон түсінігіне сипаттама
Темірбетон (неміс Stahlbeton) – бетоннан және болаттан тұратын
композициялық материал.
Темірбетон конструкцияларының қасиеттері:
беріктігі;
арзандығы – темірбетон конструкциялары болатқа қарағанда әлдеқайда
арзан;
отқа төзімділік – болатпен салыстырғанда;
технологиялылығы – бетондау кезінде кез-келген құрылыс нысанын
алуға болады;
химиялық және биологиялық қарсылық;
статикалық және динамикалық жүктемелерге жоғары қарсылық.
Темірбетон құрылымдарының кемшіліктері:
Үлкен салмақ түскен кезде төменгі беріктік - қысу кезінде бетонның
беріктігі болаттың беріктігінен орташа 10 есе аз. Үлкен құрылымдарда
темірбетон пайдалы жүктемеден гөрі өз салмағынан көп көтереді.
Темірбетон құрама темірбетон (темірбетон конструкциялар зауыттық
жағдайларда дайындалып, кейін дайын өнімге айналдырылады) және монолитті
темірбетон (бетондау құрылыс алаңында жүргізіледі) , сонымен қатар құрама
монолитті темірбетон (монолитті және құрама құрылымдардың артықшылығы
біріктірілген).
Темірбетон конструкцияларын жобалау мен есептеудің негізгі принциптері
Темірбетон элементтері әдетте есептеледі: 1 және 2-шi шектік топтары
үшiн:
көтергіштігі бойынша (беріктігі, тұрақтылығы, шаршағыш ақаулық);
қалыпты жұмыс істеу үшін жарамдылық (жарыққа төзімділік, шамадан тыс
ауытқулар және ығысулар).
1-шi топқа арналған темiрбетон конструкцияларын есептеудiң мiндеттерi:
конструкциялардың беріктігін тексеру (қалыпты, көлбеу, кеңістіктік
секциялар);
төзімділік үшін құрылымды тексеру (бірнеше рет қайталанған жүктемені
қолдану кезінде);
құрылымдардың тұрақтылығын тексеру (пішін және қалып).
Конструкцияларды арматуралау, әдетте, жеке болат стержень немесе
торлармен, каркаспен жүзеге асырылады. Дөңгелектердің диаметрі және олардың
орналасу сипаты есептеулермен анықталады. Бұл жағдайда мынадай қағида
байқалады: арматура бетонның созылған аймақтарында немесе қысылған жерлерде
соңғы күштің жеткіліксіздігі, сондай-ақ конструктивтік шешім бойынша
орнатылады.
Темірбетонды бүгілу элементтерін есептеу кезінде басты мақсаты –
көрсетілген күштерге (тікелей) сәйкес жұмыс күшейтудің қажетті аймағын
анықтау немесе аталған геометриялық және беріктік параметрлеріне сәйкес
элементтің нақты көтергіштігін анықтау (кері).
Жұмыстың табиғаты бойынша иілу элементтері (балкалар, тақталар),
орталық және орталықтан тыс қысылған элементтер (орталық және орталықтан
тыс қысылған ұстындар, ұзартылған элементтер (ферма элементтері)) етіп
ерекшеленеді.
2. Цоколь қабатына түсініктеме
Цоколь қабатының едендік жері жоспарланған деңгейден төмен үй-жайдың
қабатында, үйдің биіктігінің жартысынан аспайтын биіктігіне дейін.
Цоколь қабатының жертөле қабатынан айырмашылығы 1.1.1 - суретте
көрсетілген.
1. - сурет. Цоколь қабаты мен жертөле қабаты.
а-цоколь қабаты; б-жертөле қабаты; 1-еден; 2-аражабын; 3-іргетас
қабырғасы; 4-цоколь; 5-1-нші қабат едені (нөлдік деңгей); h- үй-жай
биіктігі(2,4 м); h1-еден деңгейіне дейін биіктік (1,1 м); h2- еден
деңгейіне дейін биіктік (1,5 м);
Тұрғын үйлердің бірінші, екінші және төменгі қабаттарында бөлшек сауда
дүкендеріне арналған үй-жайларды, қоғамдық тамақтану, тұтыну қызметтері,
жалпы ауданы 700 м-ден аспайтын байланыс пункттері, дүкендер мен
дүңгіршектер, әйелдер консультациялары, сүт тағамдарын тарату пункттері,
заңгерлік кеңестер және нотариалдық кеңселер, тіркеу кеңселері, кітапхана
филиалдары, көрме залдары, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық ұйымдары үшін,
дене шынықтыру және сауықтыру сабақтары үшін 150 м дейін, халықпен мәдени-
көпшілік жұмыс, сондай-ақ мектепке дейінгі жастағы балалардың қысқа
мерзімді болуына арналған үй-жайлар (жертөле қабатынан басқа):
• 50 орындық (жатақханадан басқа) және тәулігіне 500-ден астам
түскі астан асүйдегі тамақтандыру кәсіпорындары;
• ыдыс-аяқтарды қабылдау пункттері, сондай-ақ 1000 м астам сауда
алаңы бар дүкендер;
• мамандандырылған дүкендер, құрылыс, мешкасельно-химиялық және
басқа да тауарлар, олардың қызметі аумақты және тұрғын үйді
ауаны ластауға әкелуі мүмкін, жарылғыш және өрт қаупі бар заттар
мен материалдар, балық және көкөніс байыту фабрикалары бар
дүкендер;
• тұтанғыш заттар пайдаланылатын тұтыну қызметтері кәсіпорындары
(шаштараз салондарынан, стандартты ауданы сағатына 300 м дейін
сағат жөндеу цехтерінен басқа);
• тұрмыстық техника мен тұрмыстық техниканы жөндеу цехтары,
стандартты ауданы 100 м астам аяқ киім жөндеу;
• моншалар, сауналар, кір жуатын орындар мен құрғақ тазалағыштар
(ауысымда 75 кг-ға дейін сыйымдылығы бар қабылдау орталықтары
мен өзін-өзі қызмет ететін кір жуатын орындардан басқа);
• жалпы ауданы 100 м-ден астам тұрғын үйлерді телефондандыруға
арналған автоматты телефон станциялары және т.б.
Цоколь қабатының ерекшелігі
Қала сыртындағы үйдегі цоколь қабатының құрылысының артықшылықтарының
негізгісі:
• Әртүрлі мақсаттарда пайдалануға болатын пайдалы кеңістікті алу
мүмкіндігі.
• Үйде бөлмелерді ыңғайлы және ұтымды ораналстыру. Мысалыға, цоколь
қабатында қойма орын орналастыруға болады. Сонымен қатар, үстіне қонақ
бөлем қоюға болатын оған лифтпен көтерілуге болатын көкөніс сақтайтын
орны бар ас үй орналастыруға болады.
• ҚНжЕ бойынша, цоколь қабатында арнайы құрылғылар, оның ішінде газ
қазандықтары, сондықтан үй иесіне шаруашылық обьектілер үшін жер
телімінде алаң қалдырып және ол үшін қосымша ақша жұмсамауына болады.
Басқа да артықшылықтар бар, бірақ олар әр түрлі жағдайға арналған.
Архитектралық мүмкіндіктер
Цоколь қабатының болуы көп қабатты үй соғуға мүмкіндік береді.
Жеке тұрғын үйлерді ҚНжЕ талаптарына және басқа да нормаларға сәйкес
мансарды бар 2 қабаттан көп салуға болмайды. Көп жағдайда цоколь қабаты
есепке алынбайды (егер төбеде көрсетілген анықтамаға сәйкес келсе),
сондықтан жеке тұрғын үй иесі, аз шығынмен 3 қабатты үй сала алады.
Топырақ жобалық деңгейінен еден деңгейі кішкене төмен орналасқан
цоколь қабатын әртүрлі нысандарға қоддануға болады. Соның ішінде, үй иесі
ҚНжЕ ауытқымай цоколь қабатына газ қазандығын орналастыруына болады.
Конструктивті ерекшеліктер
Негізінде, цоколь қабатының іргетастарында және цоколь қабатында
ешқандай айырмашылық жоқ. Ереже бойынша, дәстүрлі ленталы іргетас немесе
монолитті арматураланған тақта құйылады. Бұл жағдайда іргетас табанын еден
деңгейінен төмен орналастырады. Ереже бойынша, ғимараттың цоколь қабатының
аражабыны және қабырғалары бетоннан немесе фундамент блоктарынан жасайды
(оның маркасымен қалыңдығы әртүрлі болуы мүмкін, сондықтан олар топырақ
көрсеткіштерінен және жергілікті климаттық көрсеткіштерге байланысты).
Егер топырақ жеткілікті құрғақ болса, қабырғаларды тұрғызу үшін жеңіл
қуыс блоктар қолданады. Мұндай блоктар жылуды жақсы сақтайды және оларды
қолдану – ол дұрыс шешім, егер цоколь қабатында жылыту жүргізу керек болса.
Бірақта, ең жылы блоктарды да оқшаулап және жылытқыш материалдарымен
қоршайды.
Цоколь бөлмесіне ішкі кеңістікте ауаның циркуляциясын қамтамасыз ету
үшін және ғимарат конструкциясында конденсаттың пайда болуынын алдын алу
үшін арнайы желдету тесіктерін орнату керек.
Цоколь қабатын тұрғызу кезінде көп назарды конструкция беріктігіне
аударады. Осы көрсеткіш бойынша сақтандырудың арқасында құрылыс жұмыстары
айтарлықтай қымбатқа түседі. Кейбір жағдайларда ғимараттың цоколь ғимаратын
бағалауы соншалықты жоғары, ол жер асты қабаттардың құрылысы бойынша барлық
басқа жұмыстардың құнын қамтиды. Бұл жағдайдағы шешуші рөл сәулетшілердің
тәжірибесі арқылы жүзеге асырылады, олар жобаны дұрыс құрастыра алады,
сондай-ақ белгілі бір құрылыс материалдарын пайдалануға мүмкіндік береді.
Егер қабырғалар мен төбелерді тым қалың етіп жасамасаңыз, сондай-ақ
жеңілірек құрылыс материалдарын қолдансаңыз, көбінесе үнемдеуге болады.
Мысалдардың бірі: егер топырақ көрсеткішері мүмкіндік берсе, қымбат
монолитті іргетас құюдын қажеті жоқ, оданда бетон блоктары қойылғанда
арнайы арақашықтықтарын жиірек етіп орнатқан жөн. Ары қарай бұл
арақашықтықты топырақпен толықтырады.
Ғимараттың цоколь қабаты жауын-шашындардың жиі әсеріне ұшырамау үшін
үй айналасына айналдыра төсеніш орнату қажет.
Техникалық үй-жай
ҚНжЕ ережелері бойынша қала сыртындағы үйлердің цоколь қабатында
техникалық үй-жайлар орналастыруға болмайды. Бұл жертөле талаптарға сәйкес
келмейтінін көрсетеді. Қала сыртындағы үй жайдың бірінші қабатында ешқандай
қиындықсыз орналастыруға болатын негізгі техникалық үй-жай ол газ
қазандығы. Бұл бірінші қабат өзінің конструктивті күшімен цоколь қабатына
қарағанда , ҚНжЕ талаптарына жауа береді.
Сонымен қатар орын үнемдеу мақсатындағы келесі іс-әрекет ол үйдің
бірінші қабатына көлікжай орналастыру болады. Бірақта, соңғы уақытта үй
йелері бұл шешімдерінен бас тарта бастады, себебі автомобиль көлігін орнына
қойғанда химиялық иістер тұрғын бөлмелерге көтеріледі.
Ал бұл тұрғындардың үйде тұруына қолайсыз әсер етеді. Бұл мәселені
шешу үшін автокөліктердің иелері сапалы желдету жүйесімен жабдықтауға
мәжбүр болады, олар пайда болғаннан кейін шығатын газдардың және жағымсыз
иістерді дереу жояды. Бөлмені ҚНжЕ нормаларына және мамандардың
ұсынымдарына (төбеде ғана емес, сонымен қатар қабырғаларға)
саңылаусыздандыр ұсынылады. Ол үшін әртүрлі өңдеу материалдарын және
оқшаулауыш материалдар қолдануға болады.
Спорт алаңдар
Егер жеткілікті орын болса, ғимараттың цоколь бөлігі бірнеше бөлмелі
қосымша спорт алаңына айналуы мүмкін. Цоколь қабатында спорт алаңдарын
ұйымдастырған кезде, ғимараттың құрылыс жүріп жатқан кезеңінде кеңістікті
ылғалдан және температураның өзгеруінен тиімді түрде оқшаулау қажет. Барлық
оқшаулау жұмыстарын іргетастың сыртқы бетінен жасаған дұрыс.
Бұдан басқа, бірінші қабатта: сауна, баня, ванна жақсы көрінеді.
Сонымен қатар бильярд, тренажер залы, бассейн орналастыру өте танымал. Осы
немесе басқа да тұрғын бөлмелердің бірінші қабатта орналасуы ҚНжЕ бойынша
орналаса алады, сондықтан бұл жерде кез келген нәрсе орналаструға болады.
3. Бөлім бойынша қорытынды
Темірбетон – бетоннан және болаттан тұратын композициялық материал.
Темірбетон конструкцияларының негізгі қасиеттері:
Беріктігі;
Арзандығы – темірбетон конструкциялары болатқа қарағанда
әлдеқайда арзан;
Отқа төзімділік – болатпен салыстырғанда;
Технологиялылығы – бетондау кезінде кез-келген құрылыс нысанын
алуға болады;
Химиялық және биологиялық қарсылық;
Статикалық және динамикалық жүктемелерге жоғары қарсылық.
Цоколь қабаты – едендік жері жоспарланған деңгейден төмен үй-жайдың
қабатында, үйдің биіктігінің жартысынан аспайтын биіктігіне дейінгі қабаты.
Тұрғын және қоғамдық ғимараттардың цоколь қабаттары әдетте дүкендер,
шаштараздар, қоғамдық тамақтану орындарына арналып салынады. Соңғы жылдары
жеке автокөліктерді кеңінен пайдалану және автотұрақтардың жетіспеуі
себебінен цоколь қабаты мен жертөле қабаттарында тұруға кеңес беріледі.
Кез-келген тұрғын немесе тұрғын емес үй-жай сияқты, цоколь қабатында
кейбір дизайн ерекшеліктері бар.
• Цоколь қабатының биіктігі (еденнен түбіне дейін) кемінде 1,8 м
болуы тиіс.
• Цоколь немесе жертөле қабатына дейін жететін баспалдақтың ені
0,9 м кем болмауы керек.
• Көп қабатты ғимараттардың цоколь мен жертөле қабаттарына кіру
есіктері бөлек болуы тиіс (яғни тікелей шығып кетуі керек).
• Инсоляция жағдайын қамтамасыз ету үшін терезе тесіктері бар
шұңқырлар ұйымдастырылады.
1. ЦОКОЛЬДІ ТЕМІРБЕТОН ТЕХНОЛОГИЯСЫ ЖӘНЕ СИПАТТАМАСЫ
1. Темірбетон конструкциялары. Құрама темірбетон
технологиялары
Темірбетон конструкцияларын өндіру мынадай технологиялық процестерді
қамтиды:
1. Арматура дайындау
2. Пішіндеу жұмыстары
3. Арматуралау
4. Бетондау
5. Бетонның беріктігін қамтамасыз ету
Цокольді темірбетон конструкцияларының құрамы темірбетон зауытында
(темірбетон бұйымдарында) жасалады, содан кейін құрылыс алаңына жеткізіліп,
конструкторлық жағдайға орнатылады. Құрама темірбетон технологиясының басты
артықшылығы – негізгі технологиялық процестер зауытта жүргізіледі. Бұл
құрылыстың уақыты мен сапасы тұрғысынан жоғары өнімділікке қол жеткізуге
мүмкіндік береді. Сонымен қатар, престелген бетон өндірісі, әдетте, зауытта
ғана мүмкін.
Зауыттың өндіріс әдісінің жетіспеушілігі – көптеген конструкцияларды
шығаруға қабілетсіз. Бұл, әсіресе, әдеттегі қаңылтырмен шектелетін,
өндірілетін конструкциялардың әр түрлі формаларына қолданылады. Шын
мәнінде, темірбетон бұйымдарының зауыттарында жаппай қолдануды талап ететін
құрылымдар ғана жасалады. Осы жағдайды ескере отырып, құрама темірбетон
технологиясын кеңінен енгізу көптеген ғимараттардың пайда болуына әкеліп
соғады, бұл өз кезегінде құрылыс шығындарын азайтады. Бұл құбылыс КСРО-да
жаппай құрылыс кезеңінде байқалды.
Темірбетон зауыттарында өндірістің технологиялық схемасына көп көңіл
бөлінеді. Бірнеше технологиялық схемалар қолданылады:
1. Конвейерлік технология. Элементтер бір бірліктен екіншісіне ауысатын
нысандарда жасалады. Технологиялық процестер дәйектілікпен
орындалады, қалыптың орнын ауыстыруға байланысты өзгереді.
2. Ағындық-агрегат технологиясы. Технологиялық операциялар зауыттың
тиісті бөлімшелерінде орындалады, ал өнімнің құймасы бір бірліктен
екіншісіне ауысады.
3. Стенд технологиясы. Өндірістік процестегі өнімдер стационарлық
күйінде қалады және агрегаттар тіркелген формалар бойымен қозғалады.
Конвейерлік және ағындық-агрегаттық технологияларда пішінді қалыптау
әдісі қолданылады.
Алдын ала кернелген құрылымдарды дайындау үшін кернеу жасаудың екі
әдісі қолданылады: бетондардағы кернеу мен тіректердегі кернеу, сондай-ақ
арматураның созылуының екі негізгі жолы: электротермиялық және
электротермомеханикалық .
Стендтік технологияның түрлілігі - алдын ала кернеу қолдану арқылы
формасыз пішіндеу әдісінің технологиясы.
Құю өндірісі үшін жабдықтар мыналарды қамтиды:
• Жолдарды тазалауға арналған машина;
• Жиналмалы машина;
• Машинаны қалыптастыру;
• Кесу машиналары;
• Паккер;
• Нығыздау құрылғысы;
• Кернеуді жоюға арналған құрылғы;
• Рельстік машиналар;
• Текстуралық қабат үшін машинаны қалыптастыру;
• Бетінің тегістелетін машинасы;
• Бетон бункері;
• Траверс;
• Перфораторлы машина;
• Жолақ қалыпты.
Слипформинг технологиясын, вибро-сығымдауды және экструзия
технологиясын пішіндеуге арналған машиналарды құрастырады.
Монолитті құрылыс – темірбетоннан жасалған ғимараттар мен
құрылыстарды салу технологиясы, бұл ғимараттар мен құрылыстарды қысқа
мерзімде кез-келген қабаттар мен пішіндерде дерлік жасауға мүмкіндік
береді.
Монолитті құрылысты процессі келесі негізгі технологиялық этаптардан
тұрады:
• Арматура каркасын тұрғызу.
• Қалыптарды орнату.
• Бетон құю.
• Жылыту (қысқы мезгілде).
• Бетон күтімі.
• Қалыпты шешу.
Қалып – ол түрлі конфигурациялы берік қалқандар, ол қажетті
нысандардың негізінде жасалынады. Монолитті жұмыстар әртүрлі қалып
түрлерін қолданумен жүргізіледі, олар нақты жағдайға және орындалатын
жұмыстардың түріне байланысты анықталады. Үйлердің монолитті құрылысы тік
жіне көлденең беттерге қабырғалық қалыптарды қолданады, сонымен қатар
дөңгелектелген конструкцияларды жасау үшін қабырғалық қалыптарды қолдануы
мүмкін.
Үйдің монолитті құрылысы қаңқалардың бірнеше нұсқасын пайдалануды
көздейді: көтергіш бойлық қабырғаларды, көлденең көтергіш қабырғаларды,
көтергіш ұстындағы аражабын.
Монолитті тұрғын үй құрылысында, сондай-ақ бекітілген қалып та да
қолданылады. Бекітілген қалыптардың әртүрлі түрлері жеке аз қабатты тұрғын
құрылыстарды кеңінен қолданылады.
Бетон қоспасын төсеу
Бетон қоспасын үлкен көлемде төсеу кезінде әдетте арнайы бетлн
шығаратын зауытында өндіріледі. Бұл жағдайда бетонды нысанға жеткізу
арнайы бетон араластырғыш қондырғысы бар көлікпен жеткізіледі. Егер төсеу
көлемі аз болса, бетонды бетонаралыстырғыш көмегімен құрылыс алаңында
дайындаған жөн. Қалыпқа бетонды құю кран немесе бетононасос көмегімен
құйылады.
Бетонға құйған кезде оны терең немесе беткі вибраторлармен тығыздау
қажет, бұл бөріктер мен қабықшалардың пайда болуына жол бермейді. Бетонды
мұқият нығыздау қабырға беттерінің жоғары сапасын қамтамасыз етеді және
үйді аяқтаудың өзіндік құнын төмендетеді.
Әртүрлі технологиялық факторлардың теріс әсерін ескеру қажет, егер
мүмкін болса, оны азайту керек. Құрылыстың бұл түрі көптеген
артықшылықтарға ие. Біріншіден, конструкция тұрғызудың жылдамдығы.
Монолитті үйлердің құрылысы, кірпіштен салынған үйлерден әлдеқайда жылдам
аяқталады. Жақсы ойластырылған сызбалар ұшуды айтарлықтай төмендетуге
мүмкіндік береді. Жақсы ойластырылған сызбалар ұшуды айтарлықтай
төмендетуге мүмкіндік береді. Конструкцияның өзі сегіз баллға дейін жер
сілкінісіне төтеп бере алады. Монолиттік жұмыстар біркелкі құрылымды
құруды көздейді, онда ешқандай тігіс жоқ және сызаттар пайда болмайды.
Монолитті құрылыс конструкцияларды жобалау үшін кең ауқымды ұсынады.
Егер құрама конструкция технологиясы нақты стандартты өлшемдерде болса,
онда монолитті жұмыстар ғимараттарда еркін жоспарлау арқылы жасалынады.
Осылайша, үйдің монолитті құрылысы әртүрлі орналасуы бар көп пәтерлі
ғимараттардың құрылысын тұрғызуға мүмкіндік береді. Мұнда құрылыстың қадамы
маңызды емес.
Коттедждердің монолитті құрылысы, сондай-ақ, оның конструкциясына
байланысты негізінен екі түрге бөлінеді: қалқанды және туннельді. Қалқанды
түр бұл қалқанмен және олардың қаңылтырға қосылуына арналған бекіткіштер
арқылы жасалынады. Тунельдік құрылыс- дайын формадағы қалыптар , оларды
бірнеше конструкция, құрылым , қабырға немесе бөлмелерді тұрғызуға болады.
Ереже бойынша, монолитті құрылыс тунельді қалыптардың дайын күйінде
жеткізілгеннен кейін жүргізіледі, содан кейін бұл қалыптар қайта жөндеуге
келмейді. Қалып монолитті жұмыстарды жүргізу үшін ғимараттың дайын жобасы
бойынша дайындалады және жеткізіледі. Жылдамдық бойынша монолитті құрылыс
ғмараты алғашқы орында тұр.
Монолитті құрылыстың артықшылықтары
• Жылдамдық.
• Болашақ ғимараттың элемент типтеріне тәуелсіз еркін конфигурациясын
таңдау мүмкіндігі
• жылу мен дыбысты оқшаулауды едәуір жақсартатын, ғимараттың жалпы
салмағын төмендететін, сызаттардың пайда болуына кедергі
келтіретін, конструкциялардың беріктігін арттыратын және олардың
ұзаққа созылуына мүмкіндік беретін қабырғаларының болмауы.
• Жоғары аязғатөзімділік.
Монолитті цокольді темірбетон. Құрылыс техникасы мен ерекшеліктері.
Цоколь құрылымды дымқылдан қорғайды және жер бетіндегі судың тірі үй
ішіне енуіне жол бермейді. Егер ағаш үйлер туралы айтатын болсақ бұл
конструктивті элементтің болуы өте маңызды, олар ылғалдың тұрақты әсерінен
жойылып және жарамсыз болып қалады. Бірінші қабатың еденінің астындағы
кеңістік, негізгі ылғалдың әсерін өзіне қабылдап, ғимарат аражабынын қорғап
қалады. Тұрғын үй құрылысының танымал нұсқаларының бірі – темірбетоннан
жасалған монолитті цоколь қабаты. Жиі ленталы іргетастың жоғарғы жағы
цоколь қабатының элементі болып келеді.
Өйткені бұл – монолитті цоколь қабаты, ол жоғары беріктік
сипаттамалары бар конструкцияның ең сенімді нұсқасы болып табылады. Ол
темірбетоннан жасалады, сондықтан ғимарат іргетаспен бір бүтін болып
тұрады. Монолитті цоколь қабаты түрі қалып және бетон ерітіндісі көмегімен
тұрғызылады.
Цоколь қабатын және іргетасын су және суық ауадан қорғайтын жұмыс
жасайтын жылуоқшаулағыш және суоқшаулағыш материалдырдың беріктігімен
құрамына қосымша назар аудару қажет.
Монолитті темірбетон конструкциясы арматуралық торды жабатын бетон
қорғаныш қабатының арқасында ұзақ қызмет мерзіміне ие. Сондай-ақ, темірдің
арматурасы бар бетонның беріктігі цемент ерітіндісінің химиялық әсерімен
қамтамасыз етіледі. Химиялық әсер ету процесі бетон ерітіндісінің қатаю
кезіндегі гидролитикалық бөлікті ажырататын әктің әсер етуі, ол күшті
сілтілі реакция береді. Алынған сілтілік реакция болатты тотығудан қорғай
алады.
Коррозия – сыртқы ортамен физикалық-химиялық немесе химиялық өзара
әрекеттесу әсерінен металлдың өздігінен бұзылуы. Темір арматурамен бетон
коррозиясы цемент қатуының бұзылуы және ол беріктік қасиеттерін
төмендетеді. Металл тозаңы су өткізгіштігінің төмендеуімен және бетонның
арматура торымен байланысының төмендеуімен болады.
Конструкциялар мен темірбетон элементтері үшін коррозияға төзімділік
арнайы цемент түрін пайдалану арқылы қамтамасыз етіледі. Коррозияның алдын
алу үшін бетон бетін арнайы сұйықтықтармен немесе гидрооқшаулағыш
жабындымен өңдеуге болады.
Монолитті бетон қабырғалары
Монолит бетоннан жылжымалы қалып қолданып ішкі және сыртқы
қабырғаларды көтерген кезде біруақытта немесе дәйекті түрде салынады
(алғашқы ішкі қабырғалар, сосын сыртқы немесе керісінше).
Ішкі монолитті қабырғаларды бір қабатты қабырғалармен жобалау
ұсынылады. Сыртқы қабырғалар бір қабатты немесе бірнеше қабатты болуы
мүмкін.
Монолит бетоннан көтергіш қабырғаларды тұрғызу үшін ауыр бетон классын
В7,5-тен кем емес және В5-тен кем емес жеңіл бетон классы. Төрт қабатты
ғимараттарда және көп қабатты емес ғимараттың көтергіш қабырғасына В 3,5
бетон классын қолдануға болады. Ішкі қабырғалардың үшін жеңіл бетон
тығыздығы 1700 кгм3-тан кем болмауы қажет.
Монолитті бірқабатты сыртқы қабырғаларды құрамы тығыз жеңілбетоннан
жобалау ұсынылады. Кеуектілігі 3 %-дан аспайтын және классы 3,5-тен кем
емес қалыпты және ылғалдылығы бойынша құрғақ зоналарды сыртқы қабырғаларды
сәндік қорғаныш қабатынсыз тұрғызуға болады. Сәндік қорғаныш қабаты жоқ
сыртқы жеңілбетонды қабырғаларды гидрофобты құрамы бар бояулармен бояйды.
Сыртқы бірқабатты қабырғаларды тығыздығы 1400 кгм3-тан көп емес жеңіл
бетоннан жобалау ұсынылады. Бірқабатты сыртқы қабырғаның технико-
экономикалық негізінде тығыздығы 1400 кгм3-тан көп жеңіл бетонды
қолдануға мүмкіндік береді.
Көпқабатты сыртқы қабырғаларды екі немесе үш негізгі қабаттардан
жобалауға болады. Екі қабатты сыртқы қабырғада сыртқы жағынан және ішкі
жағынан жылытқыш қабаты болуы мүмкін. Үшқабатты сыртқы қабырғада жылытқыш
қабат бетон қабаттары арасында орналасады.
Сырт жағында жылытқышы бар екіқабатты сыртқы қабырға монолитті және
құрама-монолитті болуы мүмкін.
Монолитті қабаттарды екі кезеңде жүргізеді. Бірінші кезеңде ауыр
бетоннан құйылған жылжымалы қалыптарды қабырғаның ішкі жағына қойылады, ал
екінші кезеңде жылуоқшаулағыш жеңіл бетон сыртқы қабатын тұрғызады.
Құрама-монолитті қабырға ауыр бетоннанжасалған ішкі монолитті қабаттан
тұрады, және сыртқы қабаты құрастырмалы элементтерден тұрады.
Екі қабатты жылытқышы бар сыртқы қабырға сыртқы монолитті бетон
қабатынан тұрады, ол ішкі жылытқыш қабаты қалыңдығы 5 см-ден аспайтын
газобетон блоктарынан немесе қалыңдығы 3 см-ден аспайтын қатты жылытқыш
плитадан және ішкі әрлеу қабатынан тұрады (2.1.1 а - сурет).
Жылытқыш қабаттардың шектеулігі қабырғаның қалыпты жылуылғалды
режиміне байланысты.
Ауыр бетонды минус 7 °С аспайтын есептік қыстық температурасында
қолдануға болады. Басқа уақыттарды жеңіл бетон қолдану керек.
Ішкі қабатында жылытқышы бар сыртқы монолитті қаырғаларды тұрғызудың
екі нұсқасын қолдану ұсынылады:
Біріншіден қалыптың ішкі панеліне жылытқыш қабатын қояды, содан кейін
қалыптарды жинап және монолит бетоннан қабатты бетондайды. Бұл жағдайда
калибрленбеген плита қалыңдығымен жылытқыш қолдануға болады;
Жылытқыш плиталарын қабырғаларды бетондаудан кейін орнатады. Бұл
жағдайда калибрленген плита қалыңдығымен жылытұыш қолдануға болады;
Екі жағында жылытқыш қабаты бар екі қабатты қабырғаны жобалаған
кезде, сырт жағында жылытқышы бар қабырғаларды тұрғызуға қарағанда өте
жеңіл, бірақ оларды пайдалану жылу қабатының қалыңдығы шегінде шық нүктесі
болмау шартымен шектелгенін ескеру қажет.
Үш қабатты сыртқы қабырғаларды ішкі монолитті ауыр бетон қабаты бар
және сыртқы бетіне қойылатын скорпула – жылытқыш панелі бар құрама-
монолитті етіп жобалау ұсынылады. Скорпула – панелі қабырғаның монолитті
бөлігін салуға дейін немесе салудан кейін қоюға болады (2.1.1 б - сурет).
Үш қабатты сыртқы қабырғаларды сыртқы және ішкі қабаттары монолитті
бетонмен және қатаң пластиналы жылытқыштардың жылыту қабатымен жобалауға
рұқсат етіледі (2.1.1 в - сурет).
Монолитті қабырғалардың сыртқы қабырғалары 2.1.1 - суретте
көрсетілген.
1. - сурет. Монолитті ғимараттардың сыртқы қабырғалары
а — екі қабатты; б — сыртында құрастырмалы скорпула – панелі бар үш
қабатты; в — сол сияқты, монолитті бетонның сыртқы қабаттары бар;
1 — блокты қалып; 2 — панель – скорлупа; 3 — қабырғаның монолитті
бетоны; 4 — жұмыс жасайтын төсеме тақта; 5 — панель – скорлупаны бекіту
жүйесі; 6 — жылытқыш; 7 — байланыс; 8 — қалып қалқаны; 9 — қауға; 10 — қақ
жарғыш; 11 — бетон;
Вертикальды қаңқаларды ғимарат биіктігі бойынша жігін қосу, аражабын
деңгейінде дәнекерлеусіз ұрып соғу арқылы жүргізу ұсынылады. Қайта
шығарылым шамасы есеп бойынша анықталады. Қабырғаны конструктивті
араматуралау кезінде қайта шығарылымды тік арматураның диаметріне тәуелсіз
200 м-ден кем емес қабылдау. Құрастырмалы аражабын арматура қаңқаларының
ұштарын қосу аражабын плитасының шет жағында орналасқан келісімді
стерженьмен тұрғызу ұсынылады.
Контурға сүйенген немесе үш жағынан сүйенген кесілмеген монолитті,
құрастырмалы және құрастырмалы-монолитті аражабындарда, көлденең
конструктивті арматураның рөлін қабырғаларға параллель орналасқан
аражабындағы конструктивті арматура атқарады. Жинақталған арқалықты
аражабынды қолданған кезде олардың монолит қабырғалармен қиылысу
нүктелеріне қосымша көлденең арматура қою ұсынылады.
Алмаспайтын тік темпертауралы отыру сызаттардың пайда болуын алдын-алу
үшін, қабырға ұзындығын ғимарат биіктігіне қатынасын екі ден көп етіп
тағайындау ұснылады.
Қабырға ұзындығы ғимарат биіктігінен екі еседен артық болса,
қабырғалардың саңылау аймағында тік технологиялық тігістер орналастыру
қажет.
1 Цокольді темірбетон конструкцияларын талдау
Монолитті темірбетон конструкцияларын талдауда нығайту физикалық және
механикалық сипаттамалары біршама тұрақты екенін есте ұстау қажет, бірақ
сонымен бетон сипаттамалары уақыт бойы өзгереді. Конструкциялау қоры мен
жобалау арасында компромисс таба білу қажет, сонымен қатар шығын
материалдары құны мен сапасы, монолитті темірбетон конструкциялары шығыны,
ИТР құрамын оперативті реттеуді күшейту, бетон күтімін қамтамасыз ету, оны
уақыт ішінде қорғау , оның беріктік және деформациялық сипаттамалары
динамикасын қадағалау қажет.
Яғни конструкциялар мен технологиялар жобалауға, орындалуға және
бақылауға деген сенімділікті және ұзақ мерзімділікті, экономиканы,
өндірісті, қауіпсіздікті, күшейту және реконструкциялау арқылы одан әрі
пайдалану мүмкіндігін алдыңғы қатарға қойған ұстанымдарға байланысты.
ұтымды көзқарас, яғни керісінше жобалау (алдымен келесі ұрпақтың бетонда
бөлшектеу және оны қайта пайдалану туралы ойлауы) .
Монолитті темірбетон – қымбат нысандардың құрылысында пайдаланылатын
танымал құрылыс материалы. Сауда орталықтарының, көп қабатты ғимараттардың
құрылысы мен авторлық үйлерді салуға қолданды. Темірбетон конструкциялары
монолитті деп аталады, егер олар тікелей құрылыс алаңына құйылса.
Монолитті тұрғын үй құрылысының танымалдылығы төмен бағамен, ғимараттардың
беріктігі мен ауыр жүктемелерге төтеп бере алатындығымен түсіндіріледі.
Монолитті темірбетон конструкцияларын монтаждау жылдың кез келген уақытында
жүргізілуі мүмкін, бұл ғимараттар мен құрылыстарды салу уақытын едәуір
қысқартады.
Қабырғалардың қалыңдығы ғимараттардың түрлеріне байланысты. Бір
қабатта орналасқан ғимараттар үшін қалыңдығы жиырма сантиметрден аспайтын
қабырғаларды таңдап, көп қабатты ғимараттар үшін қалыңдығы кемінде 55
сантиметрлік қабырғалар қажет. Осылайша, әртүрлі ғимараттарға арналған
темірбетон қабырғаларының қалыңдығы жиырмадан 55 сантиметрге дейін өзгереді
деп қорытынды жасауға болады.
Монолитті темірбетон қабырғалары, қоғамдық және өндірістік
ғимараттары, екі қабатты ғимараттарда, сондай-ақ ғимараттардың жалпы
салмағын азайтуға мүмкіндік беретін, қабырғалардың жарық тосқауылдары,
жоғары сапалы материалдардың бөліктері салынған ғимараттардың
құрылыстарында пайдаланылады. Өнеркәсіптік құрылыстарды салу, атап
айтқанда, стадиондар, ірі шеберханалар, көрме залдары салу. Монолитті
темірбетон, қажет болған жағдайда, іргетасты, қабаттарды, қабырғаларды және
бағандарды нығайту үшін жиі пайдаланылады.
41 Гидрооқшаулау
Сыртқы гидрооқшаулағыш цоколь қабырғасында немесе еденінде барлық
жағдайда жүргізіледі. Төмен ылғалды топырақ жағдайында, жер асты сулары
цоколь қабатының астынан төмен болған кезде қабырғаларды ыстық битуммен екі
қабатта жабу жеткілікті. Тік гидроизоляцияны орындау кезінде оның үстіңгі
жиектері жер асты суларының деңгейінен жарты метрге дейін болуы тиіс. Қатты
ылғалды топырақта гидроизол қолданып жабыстыратын гидрооқшаулау керек.
Темірбетоннан, армоцементтен және шыныцементтен жасалған жоғары тығыздалған
плиталар қолданылады.
Қабырғаны гидрооқшаулау келесі 2.3.1 - суретте көрсетілген.
2.3.1-сурет. Гидрооқшаулау
Бетон және темірбетон конструкцияларының коррозиядан қорғауға
қойылатын талаптар:
• Бетон конструкциялар бетінің коррозияға қарсы қорғау агрессивті
қоршаған ортаға тікелей әсерінен көзделген және жұмыс
жағдайларын орта түріне және класс байланысты тағайындауға тиіс.
• Жер үсті және жерасты темірбетон конструкцияларының беттерін
қорғау қорғаныш жамылғыларын жаңарту мүмкіндігінен туындауы
керек. Жерасты құрылыстарын жұмыс кезінде ашу және жөндеу қиын,
бұл олардың жұмыс істеу бүкіл кезең үшін конструкцияларын
қорғауды қамтамасыз ету материалдарын пайдалану қажет.
Құрылымдардың үстіңгі бөлігінің беттерін тоттануға қарсы қорғау
мыналарды қамтуы керек:
- бояу жабыны - газ тәрізді және қатты орта (аэрозоль) әсерінен;
- Қалың бояу (мастика) жабындар - қатты жабыны агрессивті ортамен
тікелей байланыста сұйық бұқаралық ақпарат құралдарының іс-қимыл арқылы;
- қаптау жабындылары - сұйық ортада, топырақтарда, жабындылардағы
өткізбейтін астасқыш ретінде;
- полимер бетон оның ішінде жабыны қаратып - сұйық бұқаралық ақпарат
құралдарының іс-қимыл арқылы, топырақта, механикалық зақымдануы лайнер жабу
қорғау;
- химиялық тұрғыдан төзімді материалдармен сіңдіру (тығыздау) - сұйық
орта әсерінен, топырақта;
- гидрофобизацию - алдын ала бояу жабыны астында undercoating
қабатының қолдану бетінің емдеу ретінде кезеңдік ылғалдану су, немесе жауын-
шашынсыз, конденсаттың, кем;
- биоцидтік материалдар - қышқылдар мен саңырауқұлақтар тудыратын
бактерияларға ұшыраған кезде.
Сыртқы ғимараттар мен құрылыстардың жер асты құрылыстарының бүйір
бетінің, сондай-ақ қабырға жертөле (қабырғалар, едендер), агрессивті жер
асты суларының ұшыраған, қорғау, мастика, лайнер немесе плакирование
жабындар.
Сұйық коррозиядан қатысуымен, бетон және металл бағаналардың мен
жабдықтар бойынша бетон негіздерін күшейтілген, сондай-ақ еденге іргелес
басқа да құрылыстарды беттерді бөліктер таза еденнен кемінде 300 мм
биіктікте, химиялық төзімді материалдарды қорғалуы тиіс.
Орташа және ауыр агрессияның сұйықтықтарының негізін жүйелі түрде
соққанда, паллетке арналған құрылғыны қамтамасыз ету қажет.
Ол ағыны жабынының немесе агрессивті сұйықтықтарды бүрку болдырмау
үшін технологиялық шаралар мүмкін емес бетон конструкцияларын, көп беттерін
жергілікті кері-қаптау, қаптау немесе басқа жабындар үшін қосымша қорғауды
болуы тиіс.
Бүйірлік беттерді қорғауға арналған орам оқшаулағышын пайдаланған
кезде қабатты оқшаулау іргетастың астына орналастырылуы керек.
жалғыз бетон астында және бетон негіздерін арматураланған коррозияға
төзімді құрылғы дайындау және оқшаулау, қамтамасыз етуі тиіс. (Ұлғайту
мүмкіндігімен) агрессивті жер асты суларының орналасқан құрылтай табаны,
қорғау үшін, оны қамтамасыз ету қажет:
- қышқыл және орташа агрессивті сәл агрессивті орталарда - қышқыл-
төсеу асфальт қабатының кейін тығыз Магмалық жыныстарды дайындау құрылғысы
қиыршық 100-150 мм қалыңдығы;
- төмен агрессивті сульфаты және орташа агрессивті орталар - бетон
дайындау немесе цементті-құмды суспензия немесе ыстық асфальт мастика
қабаты арқылы, және сульфатты silnoagressivnyh БАҚ үшін кейіннен ыстық
битумды құю арқылы қалың құрылғы schebe-түнгі оқу-жаттығу 100-150 мм, -
бетон дайындау немесе цемент сульфатқа төзімді Portland цементіндегі құмды
ерітінді.
Агрессивті сұйықтықтарды бетонға немесе темірбетонға тасымалдайтын жер
асты байланысының құбырлары арналар мен туннельдерде орналасуы керек және
жүйелі тексеру үшін қолжетімді болуы керек.
Қаріз тартпалар, шұңқырлар, агрессивті сұйықтықтарды тасымалдайтын
алуан ғимараттар, бағана, қабырғалар мен қашықтыққа негіздерін негіздерін
алып тастау қажет 1 м-ден кем емес. Ішкі беті ғимараты тексеру және жөндеу
үшін қолжетімді болуы тиіс деді.
Қозғалатын және дірілдеген бетон қадаларының беттерін механикалық
күшті жабындармен немесе импрегнациямен қорғау керек, бұл иммерсия
процесінде қорғау қасиеттерін сақтайды. Сонымен қатар, қадалар үшін бетон
су W6-ден төмен емес су өткізбейтін белгілерді қабылдауы керек.
Себебі қада кезінде механикалық зақымдану мүмкіндігі жабындарды нақты
жабу адгезиясы ең төменгі құны қозғаушы кем дегенде 0,4 МПа болуы тиіс.
Сұйық органикалық сұйықтықтарда (майлар, мұнай өнімдері, еріткіштер),
жабындыларды, сондай-ақ битумды тығыздағыштар композицияларын пайдалануға
жол берілмейді.
- 10% артық, күкірт - 70% -дан астамы олеин қышқылы және picric - 100%
май қышқылдары сірке және хлоруксусную қышқылы, азот қышқылы: битум
материалдар, сондай-ақ қышқылдардың концентрациясы ұшыраған кезде пайдалану
ұсынылады емес.
Темірбетон құрылымдар үшін, қиын (салынған скучно қада құрылымы жерге
қабырға, және т.б.. P.) болып табылады құрылғы беті қорғау, бұл бетон
төзімділігін арттыруға қоспаларды қосу арқылы, цемент негізгі қорғау арнайы
түрлерін, агрегаттар, бетон композиция таңдау қолдану қажет , және т.б.
Бетон табаны қорғау және оқшаулау құрылғысы қамтамасыз ету үшін
қажетті нақты негіздерін және конструкцияларының үшін ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz