Резеңке ұнтақтарынан құрылыс материалдарының өндірісі

Пән: Құрылыс
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 44 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті

Резеңке ұнтақтарынан құрылыс материалдарының өндірісі

Магистрлік жоба
6М073000 Құрылыс материалдарын, бұйымдарын және құрастырылымдарын өндіру
мамандығы бойынша
(бейінді бағыт)

Астана, 2018ж.

Мазмұны
Кіріспе 5
1. Резеңке қалдықтарын өңдеу әдістері 9
1.1. Резеңке қалдықтарын өңдеудің физикалық әдістері 9
1.2. Шиналарды қайта өңдеудің төмен температуралық технологиясы 9
1.3. Шиналарды өңдеудің технологиялық желісінің сипаттамасы 10
1.4. Қақпақтарды қайта өңдеудің бародеструктивтік технологиясы 10
1.5. Шиналардың толықтай механикалық қайта өңделуі 11
1.6. Шиналарды қайта қалпына келтіру жаңа технологиясы (кәдеге жарату) 12
1.7. Резеңке қалдықтарын өңдеудің физика-химиялық әдістері 15
2. Құрылыс материалдарын өндіруде ұтымды қолданудың негіздемесі 18
2.1. Шикізат нарығының талдауы. 24
3. Автомобиль шиналарын өңдеудің қолданыстағы әдістеріне қысқаша талдау 32
3.1. Резеңкеден жасалған сынықтарды шығару үшін ескірген шиналарды
тегістеу. 33
3.2. Шиналардың механикалық өңдеуі 33
3.3. Озонды пайдалану арқылы шиналарды қайта өңдеу. 33
3.4. Шиналарды криогенді технологиямен өңдеу. 34
4. Пайдаланылған шиналарды қайта өңдеу кешені арқылы қайта өңдеу тәсілі 35
4.1. Технологияның ерекшеліктері мен артықшылықтары. 35
5.2. Кешен туралы, оның жасаушылары және өндірістік қолданылауы туралы
жалпы мәліметтер 36
4.3. Технологиялық үрдістің сипаттамасы. 39
4.4.Энергия тұтыну. 46
4.5. Кешеннің жабдықтарын орналастыру үшін өндірістік бөлмелердің
сипаттамасы 46
4.6. Экологиялық сипаттамалары 47
4.7. Өндірістің қауіпсіздігі 48
4.8. Өрт қауіпсіздігінің шаралары 48
4.9. Жеткізу, қолданысқа енгізу және техникалық сүймелдеу тәртібі. 49
Қорытынды 51
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 52

НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР

Магистрлік жобада келесі стандарттарға сілтемелер жасалған:

МЕСТ 15150-69 Машиналар, құрылғылар және басқа да техникалық бұйымдар.
Әр түрлі климаттық аймақтарға арналған. Қоршаған орта климаттық
факторларына қатысты санаттар, пайдалану, сақтау және тасымалдау шарттары
(N 1, 2, 3, 4, 5-өзгертулермен)
МЕСТ Р 54260-2010 Ресурстарды үнемдеу. Қалдықтарды басқару. Қалдық
шиналардан алынған отынды пайдаланудың стандартты нұсқаулығы
МЕСТ 4754-97 Автокөліктер үшін пневматикалық шиналар, олар үшін
тіркемелер, жеңіл жүк машиналары және аса кішкентай автобустар. Техникалық
талаптарспалар. Белсенділігін анықтау әдістері;
МЕСТ 12.1.007-76* ССБТ. Қауіпті заттар. Классификациялық және жалпы
талаптар, қауіптілігі.
МЕСТ 12.1.041-83. Өрт қауіпсіздігі және жанғыш шаңдар. Жалпы
талаптар. Стандарттар басылымы
МЕСТ 114441-76. Резеңкелерді өңдеуге арналған бір бұрандалы машиналар.
Техникалық талаптар.

АНЫҚТАМАЛАР, БЕЛГІЛЕУЛЕР ЖӘНЕ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН СӨЗДЕР

Магистрлік жобада сәйкес анықтамаларымен келесі терминдер, белгілеулер
және қыстартылған сөздер пайдаланылған:
ДМ - диспергирленген материалдар;
АТР - аязға төзімді резеңке;
ҰРҰ - ұсақталған резеңке ұнтағы;
КТҚ - қордтың текстильді қалдықтары;
СТ - синтетикалық талшықтар;
ПШШ - Пайдаланудан шығатын шиналар

КОМ-1 – Тоқтатқыш клапан

КІРІСПЕ

Жаңа өнімдерді өндіру технологиясын жақсартуға қарамастан, резеңке
қалдықтарын кәдеге жарату мәселесі өзекті болып қала береді. Қалдық
полимерлерді сақтау және көму экономикалық тұрғыдан тиімсіз және
экологиялық тұрғыдан қауіпті болып табылады, себебі оларды ұзақ уақытта
сақтаса олар қоршаған ортаға экологиялық балансты бұзуға әкелуі мүмкін
заттарды шығарады.Сонымен қатар, резеңке өнімдері өз өнімділігін жоғалтқан
сәтте, полимерлі материалдың өзі кішігірім құрылымдық өзгерістерге
ұшырайды,бұл оларды екінші рет қайта өңдеуге мүмкіндік және қажеттілік
береді.
Резеңке қалдықтарын қайта кәдеге жаратуға қатысты әдістердің ең
тиімдісі оларды ұсақтау болып табылады, өйткені пиролиз секілді химиялық
әдістер олардың полимерлі материалдық негізін жоюға әкеледі. Әртүрлі
ұсақтау әдістері процесті өткізудің шарттарына байланысты криогенді
ұсақтауға және оңтайлы температурадағы ұсақтауға мүмкіндік береді.
Резеңкелерден жұқа дисперсті ұнтақтарды алу мүмкіндіктеріне және
витриндалған резеңкелерді ұсақтау процесіндегі аз энергия шығындарына
қарамастан, хладоагенттердің жоғары құндылықтарына қатысты криогендік
технология кәдімгідей кемшіліктерге ие.
Жұмыстың ғылыми жаңалығы:Шиналарды қайта өңдеу жөніндегі бизнесінің
қаншалықты пайдалы және болашағы зор екені жайында көп айтудың қажеттілігі
екіталай. Өзінің қорын ақтаған автокрышка түрінде іс жүзінде өтеусіз
шикізаттың сарқылмайтын көзі – белсенді пайдаланылатын автокөліктер соңғы
20жыл ішінде бірнеше рет өскен. Бұларды жойған кезде резеңке ұнтақтарына
трансформацияланады. Резеңке ұнтақтары өнеркәсіп және өндірістің әр түрлі
аумағында, соның ішінде стратегиялық маңызды салалар, жол құрылысы, мұнай
өнеркәсібі, құбырлар құрылысы, автокөлік өнеркәсібі, теміржол құрылысы және
т.б. салаларда қолданысын табады. Қолдану мәселесін ескермей кетуге
болмайды. Резеңке ұнтақтары өндірісінде басқа да өндіріс саласында сияқты
қолдану каналдары негізгі маңызға ие. Бұл өнімге сұраныс өсіп жатыр, ал
нарық бәсекелестікпен қанықпаған, сондықтан да сату ұйымына дұрыс жолдың
арқасында осы тауарды қажет көлемде сату әбден мүмкін. Көбінесе қайта
қалпына келетін ұнтақтар резеңкелі жабындар өндірісі саласында : жіксіз
резеңкелі жабындар, қауіпсіз жарақатты резеңкелі жабындар, резеңкелі
жолжиектік тас, орамды және спорттық резеңкелі жабындар ішінде көп
сұранысқа ие.
Бұндай кәсіпорын ғылымды және өндірістің күрделі технологияларын
игеруді талап етпейді.
Жұмыстың мақсаты:
- шикізаттың құрамын зерттеу;
- құрылыс материалдары өндірісінде дұрыс аймақтарды қолдануының
негіздемесі;
- құрылыстың арзандату жолдарын іздестіру;
- өндірістік жағдайда теориялық және тәжірибелік зерттеулерді іске асыру
үшін нормативті-технологиялық құжаттарды дайындау.
Осы жұмыста ұсынылатын технологиялық үрдістер мен пайдаланылған
шиналарды қайта кәдеге жарататын құралдар мен өндірістік және қатты
тұрмыстық полимерлі қалдықтардың басқа түрлері (резеңке, тоқыма, былғары,
ағаш және басқа да табиғи және синтетикалық полимерлерден алынған
қалдықтар) оңтайлы температураларда іске асырылады. Түрлі полимерлер мен
композицияларды зерттеу нәтижелері, олардан ұнтақтарды, қысқа талшықтарды
және дисперстің түрлі дәрежесіндегі сынықтарды алу мүмкіндігін және жаңа
өнімдерді өндіруде оларды қоспалар (немесе негіздер) ретінде қолдануды
көрсетті.
Белгілі бір деформация жылдамдығымен және күрделі жүктеме үлгілерінде
оң температуралардың аймағында эластомерлер бағдарлау әсерінің едәуір
төмендеуімен байланысты аз энергия шығындарымен жойыладыты белгілі. Бұл
резеңкенің және каучуктың бір әрекеттегігі бұзылу энергиясының және ұсақтау
үшін жұмсалған энергияның қатынасын анықтауға арналған ауқымды зерттеулер
жүргізу үшін негіз болды.
Жүргізілген зерттеулер бұзылудың энергиясы ең төменгі мәнге ие болатын
жоғары температура деформациясының жылдамдық режимін таңдауды түсіндіруге
мүмкіндік берді. Алынған нәтижелер негізінде ұсақтау процестерінің оңтайлы
жобалау және технологиялық параметрлері анықталды.
Технологиялық факторлармен қатар процестің сипаттамаларына елеулі
әсерді ұсақтағыш түрі мен дизайн параметрлері көрсетеді. Әртүрлі
құрылғыларда эломастерлерді ұсақтау кинетикасының нәтижелері периодты түрде
және үздіксіз әрекет аппараттарында ұсақтау процестерінің математикалық
модельдерін құруға және сәйкес құрылғылар өнімділігін есептеуінің
инженерлік әдістерін жасауға, әр түрлі эломастерлер және композициялық
материалдарды және олардың негізінде әр түрлі дисперстік дәрежесінің
өнімдерін алуға арналған ұсақтағыштарды қолданудың тиімді жолдарын
таңдауға, әр түрлі табиғаттағы эломастерлерді механикалық ұсақтау
процестерінің ғылыми негіздерін құруға және бұл процесті резеңке
өндірісінде қолданудың жолдарын анықтауға мүмкіндік берді.
ҚР-ғы резеңкелердің классификациясы.
Қолдануы бойынша резеңкелерді келесі негізгі топтарға және типтерге
бөледі:
Топтарға:
Жалпы мақсаттағы, арнайы мақсаттағы, соның ішінде:
• ыстыққа төзімді,
• аязға төзімді,
• мұнай мен бензинге төзімді,
• химиялық агрессивті құралдардың әсеріне, соның ішінде гидравликалық
сұйықтықтарға төзімді,
• Диэлектрикалық
• Электр өткізгіш, соның ішінде антистатикалық
• магниттік
• отқа төзімді
• радиацияға төзімді
• Вакуумға
• үйкелістік (тозуға төзімді)
• азық-түлік және медициналық мақсаттарға
Тропикалық және басқа климаттық жағдайлар үшін
Түрі бойынша алуға болады
• кеуекті немесе жіңішке
• түсті және мөлдір резеңке
Резеңке қосылысының құрамы резеңке техникалық бұйымдарының (РТБ)
қасиеттерін анықтайды. Ең көп таралған қабылданған резеңке тауарлық
қоспаларды бөлуді сипаттайтын резеңке қоспаларына көрсететін ең көп
таралған құжаттар болып ТУ 381051082-86 табылады.
Резеңке қоспалар жаншылған немесе калдандрданған вулканданбаған
түрінде жасалады:
- жаншылған - өлшемі (500х700) мм, қалыңдығы 6-дан 10 мм-ге дейін, бір
қаптамалы орынның салмағы 30-дан 50 кг-ға дейінгі беттер түрінде;
- каландрланған - каландрланған матаның қалыңдығы 1,0-ден 4,0 мм-ге
дейін, ені 500 ден 1200 мм-ге дейін, орамның салмағы 40-дан 60 кг-ға дейін
резеңке мата түрінде.
Барлық дамыған елдерде автомобильдер паркінің қарқынды өсуі тозған
автокөлік дөңгелектерінің тұрақты жиналуына әкеледі. 2000 жылы Еуропалық
шиналарды қайта өңдеу қауымдастығының (ETРA) деректері бойынша тозған,
бірақ өңделмеген шиналардың жалпы салмағы мыналарға жетті:
Еуропада - 2,5 млн тонна;
АҚШ -2,8 млн тонна;
Жапонияда-1,0 млн тонна;
Ресейде-1,0 млн тонна
Астанада жыл сайын 70 мың тонна, Алматаы және Батыс Қазахстан
облысында 50 мыңнан астам тонна тозған шиналар пайда болады.
Ұсақтау бойынша оларды өңдеу көлемі 10% -дан аспайды. Жиналған
шиналардың көпшілігі (20%) отын ретінде пайдаланылады. Қолданудан
шығарылған тозған шиналар қоршаған ортаны ұзаққа созылған ластанудың көзі
болып табылады:
• Шиналар биологиялық ыдырауға келмейді
• Шиналар тұтанғыш болып табылады және өрт кезінде оларды сөндіру қиын;
•
• Сақтау кезінде олар кеміргіштердің, қан сорғыш жәндіктердің тіршілік
етуіне тамаша орын болып табыдалы және инфекциялық жұқтыратын
аурулардың көзі ретінде қызмет етеді.
Сонымен қатар, амортизацияланған автомобиль шиналарында бағалы шикізат
бар: резеңке, металл, тоқыма сым.
Қолданыстан шыққан автомобиль шиналары мен технологиялық резеңкелер
қайта кәдеге жарату мәселесі бойынша барлық дамыған елдерге экологиялық
және экономикалық маңызды. Орны толмас табиғи мұнай шикізаты екінші
ресурстарды қайта кәдеге жаратуды максималды түрде сапалы қолданудың
қажеттілігін бұйырады, өйткені қоқыстың орынана біздің аудан үшін жаңа
өндіріс саласын алуға мүмкін беді – коммерциялық қалдықтардың қайта кәдеге
жаратылуы.
Қолданысқа келмейтін шиналардың жиналуымен қарсы күрестің тиімді
әдістері, олардың қызмет мерзімдерінің мерзімін созу болып табылады - қайта
қалпына келтіру.
Жұмыстың апробациясы мен жариялынымдары:
Диссертациялық жобаның негізгі ережелері Л.Н.Гулилев атындағы Еуразия
ұлттық университеті 2017 жылдың 14 сәуірінде өткен студенттер мен жас
ғылымдардың Ғылым және білім – 2017 атты XII Халықаралық ғылыми
конференциясында Полистиролбетон – жылуоқшаулағыш материал атты мақалада
талқыланып, баспаға шықты.
Диссертацияның құрылымы және көлемі:
Жұмыс кіріспеден, төрт бөлімнен, жалпы қорытындыдан, 21 аталымды
пайдаланған әдебиеттер тізімінен тұрады, жұмыс көлемі 51 бет, 16 сурет, 2
кестеден тұрады

1 Резеңке қалдықтарын өңдеу әдістері

Қазіргі уақытта шиналарды қайта өңдеудің барлық белгілі әдістерін екі
топқа бөлуге болады:
1. Шиналарды қайта өңдеудің физикалық әдісі
2. Шиналарды қайта өңдеудің химиялық әдісі

1.1. Резеңке қалдықтарын өңдеудің физикалық әдістері

Қазіргі уақытта қалдықтарды ДМ түрінде пайдалану бағыттары барған
сайын маңызды. Қалдықтардағы резеңке және басқа полимерлердің түпнұсқалық
құрылымы мен қасиеттерін барынша толықтай механикалық ұнтақтау арқылы
сақтайды.
Материал бөлшектердің өлшемдерін, олардың физико-химиялық және
механикалық сипаттамаларын, ұнтақтаудың энергия шығындарын және ұнтақтау
жабдығының параметрлерінің арасындағы байланыстарды орнату тегістегіштерді
есептеу және оларды пайдаланудың оңтайлы жағдайларын анықтау үшін қажет.
Ұсақтау процесі көрсетілген қарапайымдылығына қарамастан, жүктің
сипатын, шамасын және бағытын анықтауда ғана емес, сонымен қатар бұзылу
нәтижелерін сандық бағалау қиындықтарында өте күрделі.
Төменде қайталама резеңкелі ұнтақтау әдістерінің жіктелуі келтірілген.
Екінші қолданыстағы резеңкелерді ұнтақтау әдістері
Ұнтау темпеатурасы бойынша:
- Жағымсыз температураларда
- Жағымды температураларда
Механикалық әрекет арқылы:
- Соққымен
- Үйкелеумен
- Қысумен
- Бұрумен қысу
- Кесумен
Осы классификацияға сәйкес мынадай технологияларды қарастырамыз:

1.2. Шиналарды қайта өңдеудің төмен температуралық технологиясы

Жабдықтарды әзірлеуші және жеткізуші ALMAS ENGINEERING АҚ (Астана
қаласы)
Тозған шиналарды төмен температурада қайта кәдеге жарату кезінде
ұнтақтау 60 град.С ... -90 град. С жүргізіледі, резеңке жалған нәзік күйде
болған кезде. Эксперименттердің нәтижесі төмен температурада ұнтақтау
энергияны тұтынуды едәуір қысқартатынын, резеңкеден металл және тоқыма
бөліктерін жақсартатынын, резеңкеден шығымдылықты арттыратынын
көрсетті.Резеңке салқындатуға арналған барлық танымал қондырғыларда сұйық
азот қолданылады. Бірақ оны жеткізудің күрделілігі, сақтау, жоғары шығындар
және оны өндіруге арналған жоғары энергия шығыны төмен температуралық
технологияларды енгізуге кедергі келтіретін негізгі себептер. -80 град.С
... -120 град. С диапазонында температура алуда турбо-салқындатқыш
машиналар тиімді болып табылады. Осындай диапазондағы температурада турбо-
салқындатқыш машиналарды қолдану өзіндік салқындықты алуды 3-4 есеге, ал
нақты элект шығындары сұйық азотты қолдануға қарағанда 2-3 есеге
төмендетеді. Технология әлі қолданысқа кіргізілмеді. Желінің өнімділігі -
6000 т жыл.

1.3. Шиналарды өңдеудің технологиялық желісінің сипаттамасы

Жолдың сызбасы 1-қосымшада келтірілген
Тозған автомобиль шиналарды борттық сақиналарды алып тастау үшін
аппаратқа береді. Осыдан кейін, шина шина кескішке және одан әрі айналмалы
пышақ диірменіне келеді. Содан кейін магниттік сепаратор және аэросепаратор
кетеді. Салқындату үшін кесілген және алдын ала тазартылған резеңке
бөліктері олар -50 градусқа -90 градусқа температураға дейін
салқындатылатын салқындату камерасына беріледі . Резеңкені суытуға арналған
суық ауа әуе турботоңазытқыш машинаның суық генераторынан әкелінеді. Содан
кейін салқындатылған резеңке роторлы-қалақшалы ұсақтағышқа барады, одан ол
кемінде 1 мм ... 0,5 мм резеңке ұнтағы,сонымен қоса ірілері іріктелетін
магниттік сепаратор мен аэросепараторға қайта тазартылуға бағытталады ,
содан әрі қаптарға санынады да тапсырыс берушіге жіберіледі.

1.4. Қақпақтарды қайта өңдеудің бародеструктивтік технологиясы

Технология жоғары қысымда резеңкенің сұйылту құбылысына және оның
арнайы камера тесіктері арқылы өтуіне негізделген. Резеңке және кездеме
корд металл кордынан және борттық сақиналардан бөлінеді, ұсақталады да
ұнтақтау және бөлу процестерімен одан әрі өңделетін бірінші ретті резеңке-
маталы ұнтақ қалпында саңылаулардан шығады. Металкорд камерадан басылған
брикет түрінде шығарылады. Желінің өнімділігі - 6000 тжыл. Қазіргі уақытта
өңдейтін зауыт енгізіліп, табысты жұмыс істейді.
Технологиялық жолдың сипаттамасы.
Автошен шиналарды кесу үшін басу астына беріледі, онда ол салмағы 20
кг аспайтын фрагменттерге кесіледі. Содан кейін бөлшектер жоғары қысымды
қондырғыға беріледі.
Жоғары қысымды қондырғыда шина жұмыс камерасына жүктеледі, онда
мөлшері 20-80 мм бөлшектер түрінде резеңке экструзиясы және металл сымның
бөліктерінің бөлінуі жүреді.
Жоғары қысымды орнатқаннан кейін резеңке маталы ұнтақ пен металл
металлкордты (контейнерге түседі) резеңкеден және тоқыма сымынан бөліп алу
үшін брикеттерді тазалайтын құрылғыға беріледі және борттың сақиналары
бөлінеді. Содан кейін қалған бөлік магниттік сепараторға беріледі, онда
брекерлік металлкордтың негізгі бөлігі ұсталады. Қалған бөлік ротор
ұсақтағышына беріледі, онда резеңке 10 мм-ге ұсақталады.
Содан кейін қайтадан кордобөлгішке, онда тоқыма кордтан резеңкенің
бөлінуі және резеңке ұнтағының екі фракцияға бөлінуі жүреді:
3 мм төмен;
3-ден10 мм-ге дейін.
Резеңкеден бөлінген тоқыма корд контейнерге түседі.
3 мм фракциясы бар резеңке қалдығы тұтынушыны тауар ретінде
қызықтырған жағдайда ол қағаз дорбаларға салынады, егер керек болмаған
жағдайда экструдер-ұсақтағышқа жіберіледі.
Ұнтақталғаннан кейін қайтадан бөлектегішке жіберіледі. Тоқыма корды –
контейнерге, ал резеңке қалдығы – виброситоға, одан кейін ол үш фракцияға
бөлінеді:
I - 0,3-тен 1,0 мм-ге дейін;
II - 1,0-ден3,0 мм-ге дейін;
III - 3,0 мм-ден астам.
3 мм астам резеңке қалдығының фракциясыэкструдер-ұнтақтағышқа
қайтарылады, ал І және ІІ фракциядағы резеңке қалдығы саты алушыға
жолданады.

1.5. Шиналардың толықтай механикалық қайта өңделуі

Өңдеу технологиясы негізіне шиналарды кішігірім бөліктерге механикалық
бөлшектеуі, содан кейінгі жоғары соқтығысу жылдамдықтарында резеңкенің
сынғыштығы жоғарылауы принципіне негізделген металды және тоқыма
кордтарын механикалық бөлуге және алынған резеңкелік ұнтақты экструзионды
ұнтақтау арқылы 0,2 мм-ге дейін ұсақ бөлінген резеңке ұнтақтарын алу
жатады.
Жолдың өнімділігі - 5100 т жыл.
Жабдық"Экошина" (Астана) ЖСШ сәтті қолданылуда.
ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ЖЕЛІЛЕРДІҢ СИПАТЫ
Технологиялық үрдіс өзіне үш кезеңді қосады:
• шиналарды алдын-ала бөліктерге кесу;
• резеңке бөліктерін ұнтақтау және темірлік пен тоқыма кордтарды бөлу;
• жұқа дисперсті резеңке ұнтағын алу.
Желі схемасы 3 қосымшада ұсынылған.
Технологиялық үдерістің бірінші кезеңінде қоймадан шыққан шиналар
шиналарды дайындауға арналған бөлікке беріледі, онда олар бөтен қосулардан
жуылып, тазартылады.
Жуғаннан кейін шиналар алдын ала ұсақтау қондырғысына келеді - олардың
өлшемдері 30х50 мм аспайтын шиналар біртіндеп резеңке бөліктеріне алдын-ала
кесілуі жүретін үш сатылы пышақ ұсақтау қондырғыларына.
Алдын-ала ұсақтаудың екінші кезеңінде шиналардың бөлшектері балғалы
диірменге жіберіледі, онда олардың 10x20 мм мөлшерінде дейінгі ұсақтауы
жүреді. Бөлшектерді ұсақтаған кезде, балға диірменде өңделген масса
резеңкеге, металлкордқа, борттық сымға және тоқыма талшықтарына бөлінеді.
Шығарылған металл бар резеңке ұнтағы транспортерге түседі, онда бос
металды магнитті сепараторлар арқылы шығарып тасталады және арнайы
бункерлерге кіреді. Одан кейін металл қалдықтары брикеттеледі.
Үшінші кезеңде резеңкеден жасалған бөліктер экструдер-ұсақтағышқа
жіберіледі. Өңдеудің осы кезеңінде тоқыма талшығының қалдықтарының бөлінуі
және оның гравитациялық сепараторды пайдалана отырып, резеңкелі сынықтан
бөлініп алынуы параллель жүреді. Тоқымадан тазартылған резеңке ұнтақ
экструдер ұсақтағыштың екінші камерасына беріледі, онда түпкілікті ұсақ
бөлшектеу үрдісі орын алады.
Экструдерден виброситоға шыққанда ұнтақтың 3 фракцияға бөлінуі жүзеге
асырылады.
1-ші фракция -0,5...0,8 мм
2-ші фракция - 0,8...1,6 мм
3-ші қосымша фракция - 0,2...0,45 мм (жеткізу тапсырыс бойынша)
4 қосымшада жоғарыда аталған электр шығындары бойынша технологиялық
желілердің және тауар өнімінің шығуы бойынша салыстырмасы келтірілген.

1.6. Шиналарды қайта қалпына келтіру жаңа технологиясы (кәдеге жарату)

2000 жылы көктемде Женевада өткен 26-шы Халықаралық өнертабыстар
салонының алтын медалі орыс ғалымдары мен инженерлері ұсынған тозған
шиналарды озонды өңдеу әдісіне марапатталып берілді. Технологияның мәні -
автокөлік дөңгелектерін озонмен үрлеу болып табылады, бұл металл және
тоқыма кордынан бөлініп, кішігірім қалдықтарға толығымен бөлінуіне әкеледі.
Сонымен бірге, жаңа технологиялар барлығына қарағанда әлдеқайда үнемді
және осыған қоса экологиялық қауіпсіз - озон қоршаған ортаға зиян
келтіретін газ шығарындыларын қышқылдандырады. Қазахстанда екі
эксперименттік озон қондырғылары құрылды, олардың жалпы сыйымдылығы -
жылына шамамен 4 мың тонна резеңкелік ұнтақ болып табылады.
Тозған автомобиль шиналары қосалқы энергия ресурсы ретінде (өңдеудің
химиялық әдістері)
Бұл полимерлер құрылымында терең қайталанбайтын өзгерістерге әкелетін
әдістер. Әдетте, бұл әдістер жоғары температура кезінде жүзеге асырылады
және осы немесе сол ортадағы полимерлердің термиялық ыдырауын (деградация)
және түрлі молекулалық массалы өнімдерін өндіруді қамтиды. Бұл әдістерге
жану, крекинг, пиролиз жатады.
Энергияны пайдалану мақсатында жағудың екі жолы бар: тікелей және
жанама.
Бірінші жағдайда ірлеу немесе толықтай ұсақталған шиналарды оттегінің
артуында өртейді. Кейде ірі ұсақталған шиналарды басқа жанғыш материалға
оның калориясын ұлғайту үшін қосады (резеңкенің жылу шығару қабілеті 32 ГДж
т, бұл жоғары сапалы көмірге сәйкес келеді).
Осылайша, АҚШ-та Waste Management Inc компаниясы шиналарды ұсақтау
қондырғыларын жасайды және целлюлоза, қағаз цехтары мен цемент зауыттарына
отын ретінде резеңкелік ұнтақты жеткізеді. Сондай-ақ, жанармай материалы
ретінде резеңке ұнтағы көмірді жағу кезінде 10% қоспасы ретінде
пайдаланылады.
Сол компания энергетикалық қазандықтардың циклон пештерінде үлкен
өлшемді резеңкені (25 мм-ге дейін) жағу эксперименті жасалып жатыр. Резеңке
үлесі көмір отынын массасының 2-3% құрайды.
Тозған шиналарды (әсіресе металлкордымен) ұсақтау үдерісінің
күрделілігі шиналарды толық түрінде жағу технологиясын бірыңғай түрде
дамытуға ықпал етті. Англияда Avon Rubber компаниясы 1973 жылдан бері
шиналарды толығымен жағуға арналған пешті басқарады, яғни осы салада 20
жылдан астам тәжірибесі бар.
АҚШ-та, өз кезегінде, отын ретінде автокөлік шиналарын ғана қолданатын
электр станцияларының құрылысы дамып келеді. "Oxford Energy" фирмасы
Модесто қаласында қуаты 14 МВт, 50 мың тонна шиналарды толығымен түрде
жағуға арналған электр станциясын жасап пайдалануда. Шиналарды жағудың
табысты тәжірибесіне сүйене отырып, АҚШ-та осындай 12 электр станцияны салу
жоспарланып отыр.
Ұлыбританияда қуаты 20-30 МВт болатын жылына 90 мың тоннаға массасы
бар 12 миллион дөңгелекті жағатын электр станцияларын салуды қарастырылып
жүр.
ТМД елдерінен осы технология бойынша тек Қазақстанда жұмыс істейді.
Жағу арқылы қайта өңдеудің негізгі кемшіліктерінің бірі – бұл мұнайды
жағу жағдайындағыдай ескірген шиналарды жағуу кезінде ескірген шиналардағы
химиялық құнды заттар жойылады.
Екінші жағдайда тозған шиналарды өңдеу процестерінде алынған газ жану
үшін жеткізіледі, мысалы, пиролиз кезінде (көмірсутекті шикізатты сақтау
мақсатында қалдықтардың жоқтығы немесе оттегі жетіспеушілігіне байланысты
термиялық ыдырауна негізінделген) Пиролиз (грек тілінен pyr — от және lysis
- ыдырау, бөліну), жоғары температура әсерінен оларды бұзу нәтижесінде
органикалық қосылыстардың айналуы.
Жанармай газының энергиясы жылу алмастырғыштар немесе су буы арқылы
ыстық су немесе бу шығару үшін қолданылады.
Жоғары технологиялар. Инновациялар. Инвестициялар халықаралық көрме-
конгресінде Алматы және Батыс Қазахстан облысында шиналарды жинау және
кешенді пайдаланудың тиімді жүйесін құру үшін ЗАО "Камея“ (алматы) жобасы
ұсынылды. Жобаның мәні – бұл Сланцы қаласындағы газ генераторларында жылына
100 мың тоннаға дейін ескі шиналар мен резеңкені пайдаға асыруға және сұйық
және газ тәрізді отын алуға мүмкіндік беретін ұсақталған автошендерді
жанатын тақтатаспен пайдалану болып табылады.
Осылайша тұтас және бөлшектелген шиналарды термиялық өңдеу кезінде
майдың ең жоғары өнімділігі 500 °C-та байқалады, ал 900 °C кезінде ең үлкен
газ шығымы байқалады. Бұл жағдайда өнімнің кірістілігі шиналардың
бөлшектерімен емес температурамен ғана анықталады. Резеңке қалдықтарының
тоннасынан пиролиз әдісімен 450-600 литр пиролиз майы мен 250-320 кг
пиролиз күйесі, 55 кг металл, 10,2 м3 пиролиз газы алынуы мүмкін.
Қазіргі уақытта АҚШ-та Firestone Tyres фирмасымен резеңкетехникалық
өндіріске стандартына сәйкес келетін шаң тәріздес күйе алуы бар резеңкені
метанолға айналдыру бойынша табысты эксперименттер өткізді. Бірінші блокта
күніне 300 тонна метанол өнімділігі бар. Зауыт 50 см автомобильдер диаметрі
шиналар өңдеуге есептелген. Ыдырау заттарын одан әрі метанолға
трансформациясы үшін резеңке өнімдерін жою үшін негізгі процесс - бұл 1000
° С температурада қышқылық камерада пиролиздеу болып табылады. Шиналардың
өңделуі үшін оларды қосымша өнім ретінде қолданылатын борттың айырылуымен
бірге бөліктерге бөлу керек.
Пиролиздің сұйық және газ тәріздес өнімдері отын ретінде ғана емес
пайдалануға болады. Пиролиздің сұйық өнімдерін резеңкелерді қалпына келтіру
үшін пленка тәрізді еріткіштер, пластификаторлар, жұмсартқыштар ретінде
қолданыла алады. Пиролиз шайырының пегі - бұл жақсы жұмсартқыш, ол басқа
компоненттермен бірге аралас немесе жалғыз қолданылуы мүмкін. Жол
құрылысында қолданылатын битумға қоспа ретінде пиролизаттың ауыр бөлігі
оның икемділігін, суыққа және ылғалға төзімділігін арттыруы мүмкін.
Газ тәріздес пиролиз фракциясынан резеңке қоспаларды өндіру үшін
қолайлы хош иісті майлар шығаруға болады. Төмен молекулалық көмірсутектер
органикалық синтез үшін шикізат ретінде және отын ретінде пайдаланылуы
мүмкін.
Шиналарды қалпына келтіру
Шина өндірісі - ең энрергосыйымдылардың бірі - әрдайым қуаттын
арттырады. Жоғарыда сипатталған пиролизбентозған шиналары жою одан да
энрегосыйымды болып келеді, 3-4 мыңға жуық қақпақтардыжағу үшін бір айда
кішкентай еуропалық қала пайдаланатын оттегінің көлемі талап етіледі.
1: 2 - бұл жаңа және қалпына келтірілген шиналардың Батыс және Орталық
Еуропа мен Скандинавиядағы сатылымдық қатынасы.
Қалай даулы емес, бірақ шиналарды қалпына келтіруге қатысатын фирмалар
арасында шиналар зауыттары көшбасшы.
Осылайша автомобильдер мен автокөліктер мен автобустарға арналған
қақпақтарды шығарудан басқа, шиналарды қалпына келтіру үшін ғана емес,
қалдықтарды көмуге арналған жабдықтар мен материалдар шығарады.
Тозған протекторды жөндеудің бірнеше технологиясы бар. Бір мезгілде
үлгіні қалыптастыру кезінде арнайы тегіс таспаны ыстық кесу және
вулканизация (бұл процесс біздің елде дәнекерлеу ретінде танымал болды)ең
таралған.
Дегенмен, бүгінгі күні ең үлкен үміт пен перспективалар алдын-ала
басып шығарылған ленталарды пайдаланумен бірге суық (100 ° C-қа дейін
температурада) вулканизациялаумен байланыстырылған. Көп жағдайда
қақпақтардың негізгі түрлерінің көлеміне теңестірілген шиналар
пайдаланылады. Дегенмен, дәл сол Marangoni дайын сақина тәрізді
қорғағыштардың көмегімен шиналарды қалпына келтіру технологиясын ойдағыдай
іске асырады. Арнайы машина резеңке сақинаны созып, оны дайындалған сырға
салып қояды.
Қайта қалпына келтіру процесі
Процесс визуалды тексеруден басталады, нәтижесінде көрінетін ақаулар
бар қақпақтар жойылады. Содан кейін шинаны қысыммен сынауы жүреді, содан
соң доңғалақ одан ескі протектордың қалдықтары жойылған аймаққа кіреді.
Ескі протекторды алғаннан кейін ашылған кішігірім ақауларды жойғаннан
кейін, каркасты желімдеуге дайындауға арналған үрдіс жүзеге асырылады.
Содан кейін, құрамында вулканизация процесін белсендіретін заттар бар желім
мен құрамы бойынша шикі резеңкеге ұқсас астарлық таспа қолданылады.
Келесі кезең –энвелоп деп аталатын қабықшаларға дөңгелекті төсеу.
Алынған бутерброд автоклавқа жіберіледі, мұнда + 100С төмен температурада
суық вулканизация пайда болады. Соңғы операцияларда қақпақты қысым
астында тексеру және дөңгелекке тауар қалпын берут жүргізіледі.

1.7. Резеңке қалдықтарын өңдеудің физика-химиялық әдістері

Қалдықтарды пайдаланудың химиялық әдістері белгілі бір құнды өнімге ие
заттар болғанына қарамастан, негізгі кемшіліктері шикізат полимерлі
материалдар сақталмайтынында - резеңке және талшықтарды сақталмайды, яғни
алынған өнімнің құны шикізат құнынан айтарлықтай төмен. Осыған байланысты,
полимерлі компоненттердің құрылымы мен қасиеттерін өндіріс саласына қайтару
үшін қажетті болып табылатын өңдеу әдістері үлкен қызығушылық тудырады. Жиі
бұл резеңкеден регенерациялау және девулканизациялаумен мүмкін.
Регенерация
Ескі резеңкені ішінара өңдеуге және пайдалануға мүмкіндік беретін ең
кең таралған әдіс - бұл регенерация. Регенерацияның қолданыстағы
әдістерінің көпшілігінің негізгі қағидасы шөбіген вулканизаттардың
термокоцидті немесе термомеханикалық деструкциясы болып табылады.
Регенерация процесі келесі технологиялық операцияларды қамтиды:
резеңкені сұрыптау және тегістеу, оны тоқыма талшықтан және металлдан
босату, девулканизаттың девулканизациясы және механикалық өңдеуі.
Регенерацияның әртүрлі әдістері, негізінен, девульканизация процесінің
техникалық дизайнында ерекшеленеді. Регенерацияның ескі әдістеріне сілтілі,
қышқылдық, жылу, бу, сондай-ақ еріту әдістері жатады. Қазіргі уақытта
Ресейде регенерацияның үш әдісі пайдаланылады: су бейтарап,
термомеханикалық және диспергирлау әдіс. Су бейтарап әдісінің кемшіліктері
процестің жиілігін және жұмсартқыштың үлкен дозалары салдарынан қалпына
келтірудің төмен сапасын қамтиды. Үздіксіз термомеханикалық әдіс ең кең
таралған болып табылады. Бұл жағдайда девулканизацииүдерісі жұмсартқыш пен
бұзылу активаторының қатысуымен үздіксіз құюшы дефлянизаторда жүзеге
асырылады. Диспергирлау әдісі жоғары сапалы регенератты алумен
ерекшеленеді, бірақ бұл процесс сулы дисперсияны және резеңкеден шашырауды
кептіруге байланысты қиындықтарға байланысты кеңінен таралмайды.
Регенераттың каучукты заты вулканизатордыңзарядсыз торлы құрылымын
сақтайтын гель-фракциясының тұрады, және шамамен 10000. молекулалық салмағы
болатын айтарлықтай қысқа тізбектің кесінділері бар золь-фракцияларынан
тұрады. Регенераторда вулканизатордың торлы құрылымы сақталатынына
байланысты, регенераторды резеңке қоспаға еңгізгенде микробіркелкілік емес
пайда болады, бұл резеңкенің беріктілік қасиетіне теріс әсер береді.
Регенераторда төмен молекулярлы фракциялардың болуы резеңкенің тез
бұзылуына әкеледі. Қазіргі уақытта, регенераторды резеңке өнеркәсібіндеоның
технологиялық қоспа ретінде, бұл резеңке қосылыстардың технологиялық
өңделуін жақсартады және жауапсыззаттар үшін шикізат ретіндепайдалануымен
шектеледі.
Регенерацияныңсу-бейтарап әдісі
Әдіс мынадай негізгі операцияларды қамтиды: резеңкені дайындау;
жұмсартқыштар мен активаторларды дайындау; девулканизация; ылғал бөлу және
кептіру; механикалық өңдеу. Резеңке тартқыш схемасы (1-сурет)

Сур.1. Резеңке тартқыш схемасы
1- жүктеу шұғыры; 2 – ұсақтайтын роликтер; 3 – ленталы транспортер; 4 –
элеватор; 5 – вибрациялы сито; 6 – жинақталған транспортер.

Қалдықтарды ұнтақтау. Тозған қақпақтар, жүргізілетін, әуе және
қайнататын камералар топтарға олардың құрамындағы каучуктердің бар болуына
байланысты типтерге бөлінеді.Девулканизацияның рецептурасы мен режимін типі
мен резеңкедегі каучуктің мазмұнына қарай таңдайды. Содан кейін, қақпақтар
жуу машинасына және бортокесетін станоктерге түседі. Қалың металл сымдары
мен металл сымдары бар кескіш сақиналар алынып тасталады және шина
корпустың бойында екі бөлікке бөлінеді, содан кейін механикалық қайшыларға
кесіледі. Алынған секторлар 30-70 мм мөлшеріндегі бөлшектерге ұсақталған
тізбекті аралауға жіберіледі.Резеңкені әрі қарай ұсақтау және кордтық
талшығын бөлу кедір-бұдыр ұнтақтағыш біліктерде және вибрациялық
сепкіштерімен біріктірілген тартқыш біліктерде жасалады. Технологиялық
тізбек бір немесе бірнеше қатар орналасқан біліктерден тұруы мүмкін.
Ұнтақтағыш біліктердің вибрациялық елеуіштермен бірігіп жұмыс жасау сызбасы
Схема работы суретте көрсетілген. Вибрациялық елеуішті біліктердің
үстіндегі арнайы монтаждық алаңда немесе екнші қабатта орнатады. Бастапқы
бөліктер 1 бағыттағыш астауша бойынша беріледі. Ұнтақтағыш біліктерден 2
өткен резеңке таспалы тасымалдағыш 3 арқылы элеваторға 4 және әрі қарай
вибрациялық елеуішке 5 беріледі, онда транспортер 6 бойынша іріктелетін
ұсақ фракцияға, қайта ұсақтауға жіберілетін ірі фракцияға және жоғары
тордан алынып тұтынушыға немесе әрі қарай қайта өңдеуге жіберілетін
текстильді қалдықтарға бөлінеді.

Резеңке және резеңкеден жасалған материалдар
Арқасында жоғары икемділігі мен икемділігі, діріл және тогының соғуын
жұтып қабілеті жүк тиеу, жақсы механикалық беріктігі мен қажайтын
төзімділік, электр оқшаулағыш және резеңкеден басқа да қасиеттері таптырмас
материал болып табылады автомобиль бөліктері бірқатар.
Резеңке қозғалтқыш жинақтауыштардан өндіру үшін пайдаланылады; Жеңдер,
салқындату жүйелері, тамақтану, жағар май материалдары, жылыту және
желдету; генін желдеткіш, генератор, компрессорлық және су сорғы; мөр орган
мен такси; втулки және серіппелер аспа басқа да бөлшектер; төсеу,
шлангілер, қақпақтар, диафрагма тежегіш жүйесі; бөлшектер амортизаторлар
қарсы шу элементтері алдыңғы және артқы суспензия; доңғалақ брызговики,
кілемшелер кабина және дене және басқалар.
Ал автомобиль резеңкеден әлі негізгі пайдалану - бұл пневматикалық
шиналар бар.
Automotive резеңкеден, маталар, болат сым шағын саны жасалған шиналар.
B Кейбір шина құрылыстар, сонымен қатар, болат сымын қолданылады.
Басқа резеңке автомобиль бөліктері резеңкеден жасалған немесе тек қана
немесе бірге тіндер пайдалану. Шиналар және пайдаланылған шиналарды жөндеу
кезінде оның ішінде резеңке материалдар немесе өнімдер.
Резеңке дайындалған резеңке құрамын вулканизация. Кез келген резеңке
қосылыс резеңке бар және Вулканизация агент - күкірт (шина, резеңке
қосылыстар күкірт 3 қамтылған Резеңкеден салмағы бойынша).
Қазахстанда процесі емдеу резеңке қосылыс қызады болып табылады
температура мен уақыт, бұл температурада ұстап молекуласының кейбір
позициялар қосылды күкірт атомдары жеткілікті материалдық rezinu-
қалыптастыру резеңке (сызықтық құрылымы бар), роман қасиеттері бар
молекулалардың кеңістіктік құрылымы резеңкеден сол ерекшеленетін. қатаю
температурасы жоғары болуы тиіс күкірт балқу нүктесі (120 ° C), бірақ
резеңкеден балқу температурасы төмен (180-200 ° С).
Резеңке
- бөлінеді
-(NK) табиғи;
- синтетикалық
Табиғи резеңке өндіріледі Сүтті шырын (латекс) резеңке ағаш Hevea
бастап, сондай-ақ резеңкеден тамыры латекс бар өсімдіктер (Көк-Сағыз Тау
сағыз).
Molecul. табиғи каучук ұшпа көмірсутек бірлік тұрады - изопрен Сонымен
(тұрақты) микроқұрылымы барлық жерде.
жылы Қазахстанда табиғи каучук шектеулі бөлу бар. Отандық жылы оған
шина өндірісі ол жеке бөлшектерді немесе шиналар тек шығаруға резеңке
қоспаны қоспа ретінде қолданылады. Біздің еліміз үшін басты болып табылады
әдісін пайдалана отырып, 1931 жылы алынды синтетикалық каучук, академик SV
әзірлеген Лебедев.
Синтетикалық резеңке табиғи және ілеспе мұнай газын негізінен
өндірілген.
Қазіргі уақытта синтетикалық каучук бірнеше сорттарын өндірді, әр
түрлі механикалық беріктігі, химиялық төзімділігі, өткізгіштігінің, ыстыққа
төзімділік және басқа да қасиеттері:
- натрий-бутадиен, әлемдегі алғашқы коммерциялық синтетикалық каучук,
этил спирті крахмал негізіндегі азық-түлік өнімдерін дайындалды. 1964 жылы
тоқтатылған;
- бутадиен-стирол ең көп таралған болып табылады синтетикалық
бутадиен және стирол сополимеризации алынған резеңке. Бар жеткілікті
беріктігі мен ұзақ;
- изобутилен және изопрен сополимеризации алынған бутил каучук,
сипатталады жоғары газ өткізгіштік және химиялық төзімділігі;
- полиуретанды каучуктар жоғары тозуға сипатталады;
- polychloroprene каучуктар жоғары benzomaslostoykosyu бар;
- Силикон (силикон) резеңке (SKT) өз қасиетін сақтайды табиғи жылу
асатын -70 бастап C + 400 ° C ° температура резеңке;
- изопрен және дивинилбензол, резеңке икемділігі бар табиғи каучук,
бұл жақын және кейбір басқа қасиеттері мен жоғары табиғи.
қосымша резеңке және Вулканизация агент резеңке құрамы және басқа да
қамтиды компоненттері каучуктер кейбір қасиеттерін береді (ингредиенттер):
- вулкандану үдеткіші (altaks, kaptaks, салмағы 1-2% мөлшерінде
thiuram резеңке) қатаю уақытын қысқарту ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.