Бастапқы ағаш материалдар, олардың түрі және қасиеттері

Пән: Биология
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 54 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

КІРІСПЕ
6
1 Антимикробты қасиеті бар заттарды дайындау жолдары және
оларды зерттеу тәсілдері
7
1.1 Антимикробты қасиеттері бар целлюлозды талшықтарын дайындау
7
1.2 Антимикробты қасиеттері бар ақуыз талшықтарын дайындау
29
1.3 Антимикробты қасиеттері бар синтетикалық талшықтарды дайындау
36
1.4 Ағаш материалдарының табиғи қасиеттері және олардың өңдеу жолдары 40
2 ЭКСПЕРИМЕНТАЛДЫҚ БӨЛІМ
53
2.1 Бастапқы ағаш материалдар, олардың түрі және қасиеттері
53
2.2 Микроб өсіретін орталар және оларды дайындау
54
2.3 Ағаш материалдарына антимикробты қасиеттерін туғызу үшін

мыс купорасымен өңдеу
55 2.4 Ағаш материалдарына антимикробты
қасиеттерін туғызу үшін
брилиантты жасылмен өңдеу
55 2.5 Ағаш материалдарына антимикробты
қасиеттерін туғызу үшін
йодпен өңдеу
56
2.6 Ағаш материалдарына антимикробты қасиеттерін туғызу үшін
стрептомицин препаратымен өңдеу
56
3 ЗЕРТХАНАЛЫҚ НӘТИЖЕЛЕРІ ЖӘНЕ ОЛАРДЫ
ТАЛҚЫЛАУ
57
3.1 Өңделген қарағай ағашының нәтижелері және

оларды талқылау
57
3.2 Өңделген қайың ағашының нәтижелері және

оларды талқылау
58 3.3 Өңделген терек ағашының
нәтижелері және
оларды талқылау
59
ҚОРЫТЫНДЫ
61
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
62

КІРІСПЕ

Өзектілігі. Белгілі материалдардың қасиеттерін түрлендіру бағытында
оларға биологиялық белсенділік, жартылай өткізгіштік, ыстыққа, жылуға, отқа
төзімді және тағы басқа мінездемелер беру қазіргі кезде өзекті мәселелердің
бірі болып табылады [1]. Биотехнологияда және медицинада қолданыстағы
заттарға биологиялық белсенділік, антимикробтық, сезімсіздендіретін және
тағы басқа қасиеттер беру өте маңызды.
Қазіргі кезде биологиялық белсенділік қасиетін беру жағынан белгілі
жұмыстардың бірі медицина жағынан, ол биологиялық белсенді талшықтар болып
табылады. Мұндай талшықтар организмді инфекциядан қорғайтын қабілетке және
кейбір жағдайда емдік әсерлерге ие болып келеді. Биологиялық белсенді
талшықтарға микробтарға қарсы, салқын тигенге қарсы, анестезиялық, қан
ұйыту, қан сұйылту, иммуннитетті депрессияға ұшыратпайтын, ісіктерге қарсы
және күйгенге қарсы талшықтарды жатқызуға болады.
Биологиялық белсенді талшықтарға ең бастысы медициналық тұрғыда
пайдаланылатын талшықтар жатады және олардың негізгі функциясы әр түрлі
дәрігерлік араласудың соңы жақсы аяқталуға ықпал ету (оның ішінде алдын алу
шаралары да бар). Олар негізінен оталық (хирургиялық) тігіс жіптерін, орап-
таңу маталарын, фиксациялық таңу заттарын, ішкі органдар мен тканьдердің
протездерін дайындауға пайдаланылады, сондай-ақ оларды іріп-шіруге қарсы
тұра алатын заттарды, сүзгіштік материалдарды, консерванттарды және т.б.
дайындауға да пайдалануға болады [2].
Осы жұмысымызда біз ағаш материалдарына антимикробты қасиет беруге
және оларды зерттеу жұмыстарын жүзеге асырмақпыз. Ағаш материалдарына
антимикробтық қасиет беру және оны зерттеу, қазіргі кезде зерттелінген
талшық заттарына ұқсас болып келеді.
Жұмыстың мақсаты антимикробты қасиеттері бар ағаш материалдарды
дайындау жолдары және оларды зерттеу әдістерін таңдау болып табылады.
Бұл мақсатты жүзеге асыру үшін келесі міндеттер қойылды:
1. Ағаш материалдарына антимикробтық қасиет беру әдістерін іздеу және
таңдау.
2. Алынған антимикробтық қасиеті бар ағаш материалдарын зерттеу.
Жұмыстың ғылыми жаңалығы ағаш материалдарын әр түрлі химиялық
реагенттермен және антимикробты препараттармен өңдеу болып табылады.
Практикалық маңыздылығы антимикробтық қасиеті бар ағаш материалдарынан
әр түрлі объектілер, ғимараттар, үйлер жасауға негізделген. Сонымен қатар
бұл алынған ағаш материалдарын малдардың сойылатын жерлерін, медициналық
құрал-жабдықтарды, құрылыс заттарын, әр түрлі зоотехникалық объектілер
алуда қолданылады.

1 Антимикробты қасиеті бар заттарды дайындау жолдары және
оларды зерттеу тәсілдері

1.1 Антимикробты қасиеттері бар целлюлоза негізіндегі
талшықтарды дайындау.

Құрамында ковалентті байланыстағы антисептик - сынап бар микробтарға
қарсы белсенді целлюлозды талшықтар целлюлозаны (вискоза түріндегі штапель
мата) соңынан целлюлозаның синтезделген жай эфирінің сынап ацетатымен
қосылатын бутадиеннің монооксидімен өңдеу арқылы алады [3]. Целлюлозаның
жай эфирін алу үшін вискозды штапель матасын натрий гидрооксидінің 5%-дық
ерітіндісімен 30 минут бойы 20ºС-да, содан кейін бутадиен буымен 30ºС-да 5
сағат бойы өңделеді. 1-кестеде құрамында микробтарға қарсы препараттар бар
полиформальдегид талшықтарының белсенділігі көрсетілген.

Кесте - 1. Құрамында микробтарға қарсы препараттар бар
полиформальдегид талшықтарының белсенділігі.

Тест-микробтардың өсуінің тежелу зонасы,
Талшықтың мм
Препарат құрамы, %

Стафи-лКанди-дІшек Трихофитон
ококк а таяқшалары
Фурагин 2,0 24 20 22 12
Фуразолидон 2,0 28 20 20 12
Норсульфазол 3,0 18 б.ж. 18 б.ж.
о-Оксихи- 1,0 18 14 14 б.т.
нолин
Стрептоцид 3,0 18 12 б.ж. б.ж.

Шартты белгілер: б.ж. - белсенділік жоқ; б.т. - белсенділік
тексерілмеген.

Целлюлозаның бутадиеннің монооксидісімен қосылу реакциясы мына схема
бойынша жүреді:

Целлюлозаның гидрооксилдік тобының ауысу дәрежесі γ = 44,9 мағынасына
сәйкес келді. Бутадиеннің монооксидімен модификацияланған сынап өнімді
целлюлозаны синтездеу үшін матаны сіркеқышқылды сынап ерітіндісімен 60ºС-да
1сағат өңдейді. Авторлардың ойынша, реакция мына схема бойынша өтеді:

Онда целлюлозаның γ =30 жай эфирінің негізінде құрамында 22%-ға
дейін сынап бар целлюлоза өнімдері синтезделді. Целлюлозды талшықтарға
микробтарға қарсы қасиеттерді модификацияланған целлюлозада 3-7% сынап
болғанның өзінде беріледі, ол γ = 4-7 мағынасына сәйкес келеді. Мұндай
этерификациялау дәрежесі төмен эфирлерді алу үшін целлюлозаны өңдеуді
бутадиен монооксидінің сулы эмульсиясында өткізу керек. Бұл әдіспен
маталардың микробқа қарсы белсенділігін зерделегенде агар пластиналар
әдісі) тест-организмдер ретінде әртүрлі ұсақ флора қолданылды. 2- Кестеде
маталардың әртүрлі сыртқы әсерлер жағдайында микробтарға қарсы белсенділігі
анықталынған нәтижелер келтірілген.

2-Кестеде көрсетілгендей, құрамында сынап бар целлюлозды
маталардың микробтарға қарсы қасиеттері жақсы, онымен қоса модифицияланған
маталарда сынаптың 7%-дан жоғары көтерілуі олардың микробтарға қарсы
белсенділігінің жоғарылауына ешқандай маңыздығы болмайды. Маталардың
микробтарға қарсы қасиеттері 10 рет ОП-10 препаратының ерітіндісімен және
су жүйелеріндегі суда 48 сағат бойы шайқағаннан кейін де толығымен
сақталады. Осы әдіспен сынап ацетатымен өңделіп, сірке қышқылы және ОП-10
препаратының ерітіндісімен жуылған модифицияланбаған маталар өсудің 2 мм
тежеленген зонасын береді, бірақ бұл зоналар ОП-10 препаратының
ерітіндісімен 1-2 рет жуғанда толығымен жойылады. Осы тәріздес құрамында 7%
сынап бар микробтарға қарсы целлюлозды маталар Кауфман-Вольф
эпидермофитонына және тері қабықтарының саңырауқұлақтық ауруларын
қоздыратын рубрум эпидермофитонына қарсы белсенділік көрсетеді.

Кесте - 2. Құрамында сынап бар вискозды маталардың ылғалды өңдеуге дейін
және өңдегеннен кейінгі микробтарға қарсы белсенділігі (ОП-10 препаратының
1гл концентрациялы ерітіндісімен 60ºС-да 30 минут жуу)

Тест-микробтардың шоғырланған зонасы, мм
Мата

Bac.subtili Sc. aureus
Bac.mycoi- s 209
6633
des 537
Құрамында 7% сынап бар 8 7 6
мата : өңделмей
ОП-10 ерітіндісімен 8 6 5
тазаланған суда
5 рет жуғаннан кейін 10 7 7
ОП-10 ерітіндісімен 7 8 3
тазаланған
10 рет жуғаннан кейін 12 8 10
24 сағ. су жүйесіндегі сумен 12 8 10
шайқаған соң
48 сағ. су жүйесіндегі сумен 11 8 9
шайқаған соң
Құрамында 19% сынап бар 11 8 8
мата: өңделмей
ОП-10 ерітіндісімен 11 8 8
тазаланған суда

Құрамында сынап бар органикалық (вискозды, мақта-қағазды целлюлозды
маталар, белсенді бояғыштармен немесе олардың белсенді жартылай
өнімдерімен) модифицияланған сынап тұздарының судағы ерітінділерімен өңдеу
арқылы алынған. Бояғыштармен (немесе жартылай өнімдермен) және целлюлозаның
арасындағы байланыстың берік болғандығынан маталар ұзақ ылғалды өңдеулерде
сақталалынатын микробтарға қарсы белсенділік алады [4].
Целлюлозаның қос байланысты жай және күрделі эфирлерінің органикалық
еріткіштер ортасында өтетін синтезінен айырмашылығы целлюлозды
материалдарды белсенді бояғыштармен бояуды тоқыма фабрикаларының жұмыс
істейтін құралдарында сулы ортада бояуға болады, бұл ондай маталарды алудың
технологиялық процесстерін қарапайымдандырады. Микробтарға қарсы
қасиеттерді беру үшін маталар І-ІІІ белсенді бояғыштармен немесе жартылай
өнім IV – 4-β-оксилэтилсульфанил-
2-аминоанизолдың күкіртқышқылды эфирімен өңделінген.

Маталардың микробтарға қарсы белсенділігін агар пластинасы әдісімен
тест-ұсақ организм ретінде Bac.subtilius 6633, Bac.Mycoides 537,
Staphylocoocus aurеus 209 пайдаланып зерттелінеді. Маталардың микробтарға
қарсы белсенділігінің ылғалды өңдеуге дейін және өңделгеннен кейінгі
анықталған нәтижесі 3-кестеде берілген. Кестеде келтірілген көрсеткіштер
барлық шоғырландырылған маталардың микробтарға қарсы белсенділіктері
щыдамды және бірнеше ұзақ жуылғаннан немесе су жүйесіндегі сумен бірнеше
рет шайқалғаннан кейін де микробтарға қарсы белсенділіктерін жоғалтпайтынын
көрсетеді. Модифицияланбаған (бастапқы) вискозды және қағаз-мақталы маталар
жоғарыда айтылған сынап ацетатының ерітіндісімен өңдегенде және шайқағанда
микробтарға қарсы белсенділік көрсетпейді.
Модифицияланбаған (бастапқы) вискозды және қағаз-мақталы маталар
жоғарыда айтылған сынап ацетатының ерітіндісімен өңдегенде және шайқағанда
микробтарға қарсы белсенділік көрсетпейді.

Кесте – 3. Құрамында сынап бар маталардың ылғалды өңдеуге дейін және
өңдеуден кейін (1гл концентрациялы ОП-10 препаратының ерітіндісімен немесе
60ºС-да 5 гл концентрациялы сабын ерітіндісінде 30 минут жуу; ваннаның
модулі 50) бактерияларға қарсы белсенділігі

Белсенді Тест-ұсақ организмдердің өсуінің тежелуі,
бояғыш Ылғалды өңдеу мм
немесе
жартылай
өнім
Bac.sub-tBac.mucoi-deStaphiococc us
ilis s aureus
6633 537 209
Өңделмеген 9 10 4

І
ОП-10 препар-н 3 3 4
10 рет жуу
Өңделмеген 4 4 3
ОП-10 препар-н 10рет 4 3 4
жуу
Өңделмеген 5 6 6
ІІ
ОП-10 препар-н 7 8 5
20 рет жуу
ОП-10 преп-н 40 рет 3 3 3
жуу
ІІІ Сабынмен 20 рет жуу 4 3 3
Сабынмен 40 рет жуу 4 2 2
48 сағ. су 6 7 3
ІУ жүйесіндегі сумен
шайқау
Өңделмеген 1 2 1
ОП-10 преп-н 20 рет 1,5 2 1
жуу

Маталардың микробтарға қарсы белсенділігінің ылғалды өңдеуге дейін
және өңделгеннен кейінгі анықталған нәтижесі 3-кестеде берілген. Кестеде
келтірілген көрсеткіштер барлық шоғырландырылған маталардың микробтарға
қарсы белсенділіктері щыдамды және бірнеше ұзақ жуылғаннан немесе су
жүйесіндегі сумен бірнеше рет шайқалғаннан кейін де микробтарға қарсы
белсенділіктерін жоғалтпайтынын көрсетеді.
Модификацияланбаған (бастапқы) вискозды және мақта-қағазды маталар
жоғарыда көрсетілген әдіспен сынап ацетатының ерітіндісімен өңдегеннен
және шайқағаннан кейін микробтарға қарсы белсенділік танытпайды.
ІІІ Белсенді бояғышпен боялған немесе ІV жартылай өніммен өңделген
маталар, шоғырландырганнан кейін де Кауфман-Вольф эпидермофитоны мен
эпидермофитон рубрумға қарсы белсенділік ала алады.
Белгілі болғандай, құрамында сынап бар талшықтардың бактерияларға
қарсы белсенділіктерінің спектрі кең, дегенмен, ондай талшықтарды
пайдаланғанда сынаптың және оның қосындыларының уыттылығынан сақ болу
керек. Целлюлозды маталарға сынап қосындыларының көмегімен микробтарға
қарсы қасиеттер берумен қатар, сондай мақсаттар үшін құрамында қалайы
(олово) бар органикалық заттарды қолдану туралы да ұсыныстар бар [4].
Полиакрил қышқылымен (ПАК) (9% прививкаланған ПАК) модификцияланған
вискозды штапель матаны триметил- және трифенилолово гидрооксидімен немесе
бис (три-н-бутил- немесе триэтилолово) тотығымен өңделеді. Бұл агенттердің
ерітіндідегі саны мата салмағының 0,05-5% болады. Трифенилолово
гидрооксидімен өңдеуді қайнап тұрған ацетон ерітіндісінде 10 сағат бойы
өткізді, ал басқа құрамында қалайы бар органикалық заттар - 20ºС-да 1
сағат бойы және ваннаның модулі 25. Өңдегеннен кейін маталарды ацетонмен
немесе сумен шайқалды. Агар пластинасы әдісімен анықталған бактерияларға
қарсы белсенділігі 4 - кестеде келтірілген.
Берілген көрсеткіштерге сәйкес, аталып өткен құрамында қалайы бар
органикалық заттармен өңделген және құрамында 0,1%-дан кем емес (салмағы)
қалайы бар, маталар бактерияларға қарсы белсенділік танытады. Оның үстіне
соңғыға қалайы органикалық радикалдың кіргізілуі өте маңызды. Триэтил- және
трибутилолово қалдықтары бар маталарда, триметил-және трифенил олово
қалдықтары бар маталарға қарағанда, бактерияларға қарсы белсенділік басым.
20 рет ОП-10 препаратының 1 гл концентрациялы ерітіндісімен 50ºС-да
30 минут триэтил-, трибутил- немесе трифенилолово қалдықтарымен өңделген
маталар стафилококка, шөп таяқшалары бактерияларына қарсы белсенділігін
сақтайды, ал ішек таяқшаларына қарсы белсенділік жуылғаннан кейін құрамына
қалайының 1,7-1,9 % химиялық жолмен қосылған маталарда ғана болады.
ПАҚ-мен прививкаландырылған целлюлозаның полимерін
триметилоловоның гидрооксидімен өңдегенде бактерияға қарсы белсенділік,
құрамында қалайы бар топтардың гидролизімен триметилолово қалдықтарының
бөлінуіне байланысты жоғалады.
Нақты жағдайларда, мысалы, хирургиялық клиникаларда, босану үйлерінде
т.б. адам организмінде ауру тудырушы бактериялар, әдетте өте бактероцидтік
препараттардың әсерлеріне шыдамдықтары, стандартты ұсақ организмдердің
штаммаларына қарағанда басым. Құрамында қалайы бар органикалық заттардың
бактерияларға қарсы белсенділігі хирургиялық клиникамен көрсетілген
оталаудан кейін ауру қоздырғыштарға (стафилококк, ішек таяқшалары,
көкіріңді таяқшалар, протея, саңырауқұлақ кандида). Ұсақ организмдердің
әрбір түрі бес штаммен көрсетілді. Өткізілген тәжірибие нәтижесі
көрсеткендей, жоғарыда аталған ауру қоздырғыш ұсақ организмдерге қарсы
белсенділік 4 - кестеде келтірілген маталардың бәрі де жақсы танытады.
Құрамында химиялық жолмен қосылған трибутилолово мен трифенилолово
қалдықтары бар маталарда 20 рет жуылғаннан кейін де микробтарға қарсы
белсенділік стафилококкқа, кандидаға қарсы, ал триэтилолово қалдығы
құрамында бар маталарда – стафилококкқа қарсы сақталды.
Құрамында қалайы бар талшықтарды тәжірбие жүзінде қолдану туралы
айтылғанда, сынап құрамды талшықтардың ережесін ескеру керек, өйткені
қалайының және оның қосындыларының уыттылығы сынаптан кем түспейді.
Талшықтарды модификациялау үшін құрамында қалайы бар органикалық заттардың
ішінен қолдануға қызығушылық танытатын ди- және моноалкильді заттар,
олардың уыттылығы триалкильді және тетраалкильділерге қарағанда аз. Ал 4 -
кестеде көрсетілгендей, тетрабутилоловоны қолданғанда талшықтардың
бактерияларға қарсы белсенділіктерін қамтамасыздандыру басым болады.
Целлюлозды талшықтарға микробтарға қарсы белсенділік беру үшін оларды
йод қышқылымен жартылай қышқылдандырып және шыққан альдегид тобына
құрамында азот бар препараттарды (трипавлавин, риванол, стрептоцид) қосуды
ұсынады. Талшықтарды трипавлавинмен өңдегенде 0,5% сірке қышқылындағы 1%-
дық ерітіндісін және процессті 20ºС-да 3 сағат модулі 40 ваннада өткізу
ұсынылады. Осындай жолмен құрамында альдегид тобы 4,4% болатын изоникотин
қышқылының гидразиды-турбазид бар целлюлозды модификациясы алынған.
Реакцияны қышқылды немесе сілтілі ортада өткізгенде, оның аяқталуы 10 сағат
болады, ал бейтарап ортада ол процесс 200 сағатқа созылады. Препараттың
талшықтағы құрамы 16-17% ғана болады. Авторлардың көрсетуінше, целлюлозаның
альдегид топтарының тубазидпен реакциясынд С=N байланысы пайда болады
[5].
Берілген көрсеткіштерге сәйкес, аталып өткен құрамында қалайы бар
органикалық заттармен өңделген және құрамында 0,1%-дан кем емес (салмағы)
қалайы бар, маталар бактерияларға қарсы белсенділік танытады. Оның үстіне
соңғыға қалайы органикалық радикалдың кіргізілуі өте маңызды.Триэтил- және
трибутилолово қалдықтары бар маталарда, триметил-және трифенил олово
қалдықтары бар маталарға қарағанда бактерияларға қарсы белсенділік бар.

Кесте – 4. Құрамында қалайы бар ПАҚ –ның прививкаландыру негізінде
целлюлозадан алынған маталардың бактерияларға қарсы әсері

Тест-ұсақ организмдердің өсуінің
Маталар- Матадағы тежелу зонасы (мм, үлгінің шетінен)
ды өңдеу үшін Қалайы
құрамында қалайы (матаның
бар салмағы-на
заттар н
(матаның %)
салмағынан %)

Жуғанға дейін Жуғанннан кейін
Алтын Шөп Ішек Алтын Шөп Ішек
тәріздіСтаяқ-шатаяқ-штәріздіта яқ- таяқ-ш
тафи-локла-ры ал-ры Ста-филша- а-лары
окк 6633 1100 о-кокк лары 1100
209 209 6633
Триметилолово 2,40 4 15 2 б.ж. б.ж. б.ж.
5 0,50 3 13 6 б.ж. б.ж. б.ж.
гидрооксиді 0,22 2 15 8 б.ж. б.ж. б.ж.
2 0,08 2 15 3 б.ж.. б.ж.. б.ж..
0,5 - б.ж. б.ж б.ж б.ж б.ж. б.ж
0,2 1,90 9 20 2 4 11 2
0,05 0,70 9 17 1 3 11 б.ж.
Бис оксиды три- 0,21 6 12 - 3 7 б.ж.
5 этилолованың) 0,09 5 9 4 3 8 б.ж.
2 - б.ж 2 б.ж. б.ж б.ж.
0,5 1,70 12 28 8 14 31
- 11 28 2 14 30
0,34 9 13 3 14 26
0,10 8 10 3 6 14
- б.ж 1 б.ж. б.ж
1,80 6 14 6

Шартты белгілер: белсенділігі жоқ - б.ж

Бактероцидтік қабілеті бар кадмий-роданин-целлюлоза түрінде
микробтарға қарсы мата алынды:

Ол үшін целлюлоза матасы 2 сағат құрамында натрий карбонаты бар кадмий
ацетатының ерітіндісінде өңделді. Содан кейін қысып кептірілген матаға
роданиннің метанол ерітіндісі қосылды.
Жартылай йод қышқылымен қышқылданған целлюлозды талшықтардағы
альдегид топтарына риванол, трипафлавин, стрептоцид қосу ұсынылған. Осы
әдіспен талшықтарды трипафлавиннің сірке қышқылындағы 1%-дық ерітіндісімен
20ºС-да 3 сағат өңдейді. Құрамында көрсетілген препараттар бар маталар
жуудан кейін де микробтарға қарсы жоғары белсенділігін сақтап қалатыны
аталады.
Азот оксидімен қышқылданған целлюлозаны тубазидпен, риванолмен,
канамицинмен, норсульфазолмен, стрептомицинмен модифициялаған және алынған
микробтарға қарсы материалдарды хирургиялық оталауларда пайдаланған.
Микробтарға қарсы целлюлозды талшықтарды алудың көп әдістері дәрілік
препараттарды иондық байланыспен бекітуге негізделеді.
Іс жүзінде қолдану тұрғысынан қарағанда, талшықтарды алдын ала
микробтарға қарсы қосындыларды қосуға қабілетті қажет топтармен өңдеуге
қиыншылықсыз әдістер табиғи қызығушылық тудырады.

Кесте – 5. Құрамында дәрілік препараттар ионмен бекітілген
алдын ала модифицияланбаған вискозды талшықтардың
микробтарға қарсы белсенділігі

Талшықтағы Тест-микробтың өсуінің тежелген зонасы,
Микробтарға препараттың мм
қарсы препаратқұрамы
талшықтың100гг

Стафилококк Кандида Гипсовидтік
трихофитон
Стрептомицин 1,4 22 б.ж. б.ж.
Колимицин 0,6 20 б.ж. б.ж.
Хинозол 0,4 22 13 50
Бриллиантты 0,5 20 22 38
жасыл
Стрептоцид 0,1 б.ш. б.ш. б.ж.
Риванол 0,3 б.ж. б.ж. 11
Альбуцид - б.ж. б.ж. 18

Шартты белгілер: б.ж. – белсенділігі жоқ; б.ш. - белсенділігі
шамалы.

Целлюлозды (оның ішінде гидратцеллюлозды) талшықтардың құрамында
карбоксил топтары (ағартқаннан кейін көбейетін) көп еместігін, талшықты
материалдарға микробтарға қарсы қасиеттер енгізу үшін дәрілік
препараттардың санының маңыздылығы талап етілмейтіндігін ескере отырып
(әсіресе күшті әсер ететін), авторлар дәрілік препараттардың вискозды
талшықтармен тура реакцияға, оны алдын ала модификацияламай-ақ,
жүгінгендерін алға тартады. Дайындалған әдіс бойынша карбоксил топтарының
саны СОЕ (Статикалық алмасу сыйымдылығы) 0,03 мг-эквг сәйкес келетін
модифициаланбаған вискозды талшықтарды 0,1-0,3 гл концентрациялы
әртүрлі антибиотиктермен және химиотерапевтік препараттармен модулі 100
ваннада 1 сағат бөлме температурасында өңдеді.
Талшықтардың микробтарға қарсы белсенділігін (агар пластинасы)
әдісімен осылай зерттелінгеннен кейін нәтижесі 5-кестеде көрсетілгендей
болды. Келтірілген көрсеткіштер барлық талшықтардың препараттарға
бекітілген белгілі бір ұсақ флораның әсер ету спектрінің шектеуінде
микробтарға қарсы белсенділік танытқанын айқындайды [6].
Дәрілік препараттарды модифицияланбаған вискозды талшықтарға
енгізгендіктен, талшықтардың микробтарға қарсы белсенділігі түрлі сыртқы
жағдайлардың әсерінен, әсіресе жуғанда, тез жойып кетуі мүмкін деген қауіп
болды. Бірақ 5-кестеден ондай талшықтардың белсенділігі ұсақ флораға
бірнеше рет ионогенді емес жуушы заттардың қатысуымен
( жуу 5гл концентрациялы ОП-10 препаратымен 30 минут бойы 40ºС-да және
модулі 50 ваннада өткізілді) жуылғаннан кейін де жоғары дәрежеде
сақталынатыны айқын көрінеді. 6 - кестеде модификацияланбаған вискозды
талшықтардың ОП-10 препаратымен жуғаннан кейін микробтарға қарсы
белсенділігі көрсетілген.

Кесте – 6. Модификацияланбаған вискозды талшықтардың
ОП-10 препаратымен жуғаннан кейін микробтарға қарсы белсенділігі.

Тест-микробтардың өсуінің теелену зонасы, мм
Микробтарға
қарсы
препарат

10 рет
Жуғанға дейін 5 рет жуғаннан кейінжуғаннан
кейін
Гип-совид-
Стафи-лококк Кан- три-хофи-тон
дида

Стафилококк Ішек
таяқшалары

А Күміс 0,1 1 1
Мыс 0,7 0,5 1
9,5 4 4
N-цетилпиридиний 1,3 1 1
6,5 2 2
13,0 4 2
Стрептомицин 1,4 5 9
2,4 7 7
Б Күміс 0,1 2 2
1,0 4 4
Мыс 1,0 1 1
N-цетилпиридиний 2,6 2 4
В Гексахлорофен 16,0 4 1
Пентахлорфенол 13,6 10 2

Целлюлозды маталарға микробтарға қарсы белсенділігінің әсер ету
спектрі кең мицеринді - неомицин тобынан антибиотик – енгізу үшін оларды
2,4-алдын ала ди-хлор-6-(3',6',8'-трисульфо-1'-на фтиламино)-S-триазинмен
немесе 2-хлор-4,6-ди(3',6',8'-трисульфо-1' -нафтиламино)-S-триазинмен сулы
ортада аз мөлшерде натрий бикарбонатының қатысуымен өтетін өңдеуді
целлюлозды маталарды белсенді бояғыштармен бояған әдіске ұқсас әдіспен
сульфидтеу ұсынылған. Мицеринді енгізу үшін құрамында 0,4% N және 0,7% S
бар, ионалмасу мөлшері 0,22 мг-эквг модифицияланған целлюлозды маталар
қолданылды. Маталардың микробтарға қарсы белсенділігі, 8-кестеде
көрсетілгендей маталарды өңдеу үшін қолданылатын ерітіндідегі мицериннің
концентрациясына байланысты және мицериннің концентрациясын 50-ден 100-ге
дейін көтерілуімен жоғарылады.

Кесте – 8. Ерітіндідегі мицериннің концентрациясының
целлюлозды маталардың микробтарға қарсы белсенділігіне әсері.

Ерітін-дТест-ұсақ организмдердің Тест-ұсақ огранизмдердің
ідегі матаның шетінде өсуінің Ерітінді-дематаның шетіне өсуінің
мице-ринтежелу зонасы, мм гі тежелу зонасы, мм
нің мицерин-нің
концен-т концен-тра-
рация-сы циясы,
, едмл
едмл
Bac. Bac. Sctaphi-
Bac. Bac. Staphiloc SutilisMi-coidlococcus-
subtimicoides occus 6633 es aureus
lis 537 aureus 537 209
6633 209

50 7 6 5 1000 12 12 11
100 8 7 6 1500 12 12 12
200 10 7 7 2000 12 11 12
500 11 11 9

Құрамында мицерин бар, алу үшін сол антибиотиктің белсенділігі 50-500 едмл
болатын ерітіндісі қолданылған маталардың микробтарға қарсы белсенділігі
20 рет жуғаннан кейін, ал мицериннің белсенділігі 1000 едмл ерітіндісімен
өңделген маталар – 40 рет жуылғаннан кейін де микробтарға қарсы
белсенділіктері сақталанатындығы анықталған.
Талшықтарға микробтарға қарсы белсенділік беру үшін оптикалық
ағартқыштарды қолдануға болатыны ұсынылады. Люминесцендіруші препараттарды
- оптинол Х, тинопал АN - тікелей вискозаға қалыптастырудың алдында
(полимердің салмағынан 0,5-0,8) енгізеді. Талшықтардың құрамында бұл
ағартқыштардың 0,5% (олардың салмағынан) болуы талшықтар агар пластинасы
әдісімен тексергенде, стафилококк пен гипсовидтік трихофитонның өсуі
тежеледі. Трихофитонның өсуін құрамында ақ С, ақ К, рилукс ВS бар 0,2-1 гл
су лы ерітіндісімен өңделген маталар да тежейді. Микробтарға қарсы
целлюлозды маталар қосымша заттардың – антисептиктерді қалыптастыру алдында
иіру ерітінділеріне қосудың көмегімен алынды.
Осы әдіспен вискозды талшыққа гексалхорофен енгізді.Алдын ала
гексахлорофен NaOH 6,5% -да ерітіліп, целлюлозаның салмағының 4% да
вискозаға қосылды. Талшықты бірванналық әдіспен алды, содан кейін құрамында
15-20 гл күкірт қышқылы бар ваннада қалпына келтірілді, осыдан кейін ғана
жұмсартылған сумен 35-45º С-да шайқап жуылды.
Физико-механикалық көрсеткіштері тұрғысынан алынған ұзындығы
16,7 текстильді жіп іс жүзінде сол жағдайларда қалыптастырылған әдеттегі
вискоза жіптен айырмашылығы жоқ [7].
Құрамында осындай гексахлолофен бар жіптер агар пластинасы және
алтын тәріздес стафилококк пен ішек таяқшаларының тәуліктік культураларының
залалсыздандыру әдісімен микробтарға қарсы белсенділікке зерделенді. Осы
жіптердің микробтарға қарсы әсерінің табандылығын тексеру үшін оларды 1гл
концентрациялы ОП-10 препаратының немесе 5гл концентрациялы сабын (рН 7)
ерітінділерінде 30 минут бойы 50ºС-да 10 рет өңделді. Нәтижесі 9 - кестеде
берілген.

Берілген көрсеткіштер ылғалды өңдеуде талшықтардағы гексахлорофен
құрамы,сондай-ақ талшықтардың микробтарға қарсы белсенділігі кенет
кемитіндігін көрсетеді. Сондықтан ондай талшықтар түрлерін көп жуылмайтын
өнімдер дайындау үшін қолдануға ұсынылады.

Кесте – 9. Вискозды талшықтардың құрамындағы гексахлорофен
мен оның жуғанға дейінгі және 10 рет жуылғаннан
кейінгі микробтарға қарсы белсенділігі.

Жіптің Тест-ұсақ организмдердің Залалдандырылғанда
құра-мындөсуінің тежелу зонасы, мм бактериялардың тұқым
Жуудың ағы шашуының азаюы, %
шарттары гекса-хло
ро
фен, %
Bac. Bac. Staphilo- Алтын Ішек
subtilismucoi cocus тәріздес таяқша-
6633 des aureus стафило- лары
537 209 кокк
Жіп жуғанша 2,0 16 17 10 100 100
ОП-10
дисс. су 0,2 9 13 4 96 71
ОП-10
су жүйесіндегі0,3 3 3 3 99 71
су Сабын
дисс. су 0,3 3 3 3 90 57
Сабын
су жүйесіндегі0,2 1 2 2 100 46
су
Жіп жуғанша 4 15 17 11 100 100
ОП-10
дисс.су 0,4 8 13 5 100 78
ОП-10
су жүйес-гі су0,3 5 7 3 89 52
Сабын
дисс.су 0,3 5 7 3 99 59
Сабын
су жүйесіндегі0,4 7 7 2 100 57
су

Целлюлоза негізіндегі басқа талшықтар.

Микробтарға қарсы ацетатты талшықтар диацетатты (ДАЦ) немесе 5-
нитрофурилакролеинмен жартылай сабындалған триацетатты талшықтарды (ТАЦ)
ацеталдаумен алынған. Талшықтарды нитрофурилакролеинмен өңдеуді құрамында
10% күкірт қышқылы бар су ванналарында өткізеді. Ацеталдау процессінің
диацетаттық (γ сн соон = 238) немесе триацетаттық (γ сн соон =282-292)
модификациялауда негізгі параметрлері мынадай болған: нитрофурилакролеиннің
ваннадағы концентрациясы 2% және 14%, өңдеу температурасы 80º С және 90º С,
ұзақтығы - 3сағат және 2-3 сағат, ваннаның модулі 50 және 75 болып
сәйкестендіріледі. Мұндай жағдайда диацетаттық талшықтарға 0,74%, ал
триацетаттық талшықтарға 1,86-2,03% нитрофурилакролеин енгізіледі. Бұл
әдіспен модифицияланған талшықтардың физико-механикалық қасиеттері 10 -
кестеде берілген.

Кесте - 10. Құрамында коваленттік байланыстағы β - (нитро-2-фурил) акролеин
бар ацетаттық талшықтардың физико-механикалық қасиеттері.

Сызық-тықЖыртылу Жыртылғанда
тығыз- беріктігі, ұзару, % Ілгектегі Түйіндегі
Талшық-тар дығы, сНтекс беріктік, беріктік,
текс сНтекс сНтекс

Құр-ғаЫлғал- Құр- Ылғал-
қ ды ғақ ды
қал-ыпқал-ыптақал- қал-ыпта
та ыпта
Диацетат 0,588 13,6 6,0 37 46 3,1 6,3
(γ = 238)
Бастапқы 0,570 6,0 3,1 29 33 3,4 3,0
Модифи- 0,460 13,3 6,3 42 58 5,1 10,6
цияланған
Триацетат 0,476 16,0 7,1 27 32 4,2 12,0
(γ =282) 0,666 12,3 7,8 36 42 4,9 12,2
Бастапқы 0,689 11,8 7,3 27 31 5,3 9,1

Бұл талшықтардың микробтарға қарсы белсенділігін тексергенде, олардың
стафилококк, гипсовидті трихонофитон және тағы да басқа патогендік
микрофлораның өсуін тежейтіндігі айқындалды. Ацетатты талшықтарға
микробтарға қарсы белсенділік енгізу үшін, сондай-ақ қалыптастырудың
алдында иіру ерітінділеріне дәрілік препаратар енгізу әдісі пайдаланылды.
Аталған микробтарға қарсы препараттардың целлюлоза ацетатының
ерітінділерінің физико-механикалық қасиеттерін зерттегенде, барлық
қосындылар (ДАЦ ерітіндісіне қосылған фурагиннен басқасы) олардың
тұтқырлығын төмендететіні белгілі болды. Оның себебі, қосындылар төмен
молекулалы заттар жоғары молекулалы құрылуын тежейді және целлюлоза
ацетатының құрамдық бөлшектерінің арасына біркелкі жайғасып, олардың
түйіндерін босатады. Фургин, гризеофульвин және фуразолидон ерітінділердегі
ішкі үйкелісті азайтады [8].
Осы әдіспен модифицияланған ДАЦ және ТАЦ талшықтар қанағатанарлық
беріктік көрсеткіштер береді, олар микробтарға қарсы препараттардың
құрамына және химиялық табиғатына байланысты.
Микробиологиялық зерттеулер бұл талшықтардың әртүрлі патогендік
флораға қатты микробтарға қарсы әсері 11 - кестеде көрсетілгендей, өте
күшті екені анықталды.

Кесте - 11. Құрамында 2% дәрілік препараттар бар ацетат
талшықтарының микробтарға қарсы белсенділігі

Тест-микробтардың өсуінің тежелденуі,
Тест-организмдТал мм шетінен
ер шық
Нитро- Фура-гинФура-золи8-оксо- Гризео-
фурил- дон хино-линфульвин
акро-леин
Staphilococ.ДАЦ 12 12 9 22 б.ж.
аureus
ТАЦ 8 9 10 15 б.ж.
Е.coli ДАЦ 10 8 8 7 б.ж.
ТАЦ 9 7 6 4 б.ж.
C.albicans ДАЦ 10 б.ж. 14 б.ж.
б.ж.
ТАЦ 11 б.ж. 12 б.ж.
б.ж.
Tr.gypseum ДАЦ 24 б.ж. 14 12
б.ж.
ТАЦ 14 б.ж. 13 4
б.ж.

Микробтарға қарсы ДАЦ және ТАЦ талшықтары өздерінің бактериялық
антифунгалдық белсенділіктерін бірнеше ылғалды ионогенді және ионогенді
емес белсенді заттармен өңдегеннен кейін де, сондай-ақ ұзақ мерзім мен ауа
райының әсерінде де сақтай алады.
Сызықтық тығыздығы 6,66 текс ДАЦ жіптерден және құрамында 3%
нитрофурилакролеин бар немесе 2% гризеофульвин бар ТАЦ жіптерден тоқымалы
маталар дайындалады, олар кейін микробтарға қарсы ішкі киімдер дайындауға
қолданылады.
Таза және араласқан (ДАЦ:мақта=1:1 жәнеДАЦ: капрон эластик=1:1)
талшықтардан өңделген тоқымалы қатты ДАЦ маталардың микробтарға қарсы
қасиеттерін әртүрлі технологиялық операциялардан кейінгі зерттеу нәтижелері
12 - кестеде келтірілген. Бұл көрсеткіштер алынған материалдардың
енгізілген антибактериялық және антифунгалдық белсенділіктерін әр түрлі
технологиялық сатыларда, оның ішінде боялғаннан кейін де қанша дәрежеде
сақтауға қабілеттілігін айқындайды.

Кесте - 12. Құрамында 3% нитрофурилакролеин бар диацетатты
тоқымалы маталардың әртүрлі өңдеулерден кейін
микробтарға қарсы белсенділігі

Тест-микробтардың өсуінің тежелдену
зонасы, мм, шетінен
Мата және өңдеу сипаты
Staphilo-co
uss Е.coil C.aibicanaTr.kuprum
aureus

ДАЦ мата өңдегенге дейін 35 30 35 50
ДАЦ мата бояуға 20 25 22 27
дайындалғаннан кейін 23 20 13 27
Құрамында 50% мақта бар
ДАЦ мата бояуға 26 27 21 31
дайындалғаннан кейін
Құрамында 50% капрон
эластик бар ДАЦ мата
бояуға дайындалғаннан 25 27 25 41
кейін 20 23 18 30
ДАЦ мата бояуға 23 25 23 38
дайындалғаннан және 22 24 18 42
бояғыштар: 25 24 29 31
қызылмен (С=0,25гл) 25 24 21 29
қызылмен (С=0,5гл
сарымен 2К (С=0,04гл)
сарымен 2К (С=0,2гл)
көкпенК (С=0,25гл)
көкпен К(С=0,5гл)
бояғаннан кейін

Құрамында 3% нитрофурилакролеин бар микробтарға қарсы таза ДАЦ және
ТАЦ жіптерден, тоқыма өнімдерінен басқа, әртүрлі хирургиялық материалдар,
ал ДАЦ жіптердің мақтамен (1:1-1:2) қоспасынан микробтарға қарсы носки,
қолғап өнімдері алынды, олар носкиден тексеріс өткен.
Ацетатты талшықтарға микробтарға қарсы белсенділік беру үшін
қалыптастыру алдында иіру ерітінділеріне ацетонда жақсы еритін және
ацетилцеллюлозамен иіру ерітіндісінің қасиеттерін нашарлатпай-ақ үйлесе
алатын гексахлорофен қосу ұсыныс бар. Ацетилцеллюлоза ерітіндісіне 0,5; 1,2
және 4% (оның салмағынан)гексахлорофен енгізілді. Талшықтарды қалыптау
сызықты талшықтарға көрсетілген тәртіпте 6,66 текс тығыздықта өткізілді.
Құрамында гексахлорофен бар қалыптасқан талшықтардың физико-механикалық
қасиеттері әдеттегі ацетататы талшықтардың қасиеттерінен еш айырмашылығы
жоқ [9].
Бұл талшықтардың микробтарға қарсы белсенділігін тексеру және олардан
маталар дайындау агар пластинасы әдісімен және алтын түсті стафилококк пен
ішек таяқшаларының тәуліктік культураларымен залалдау әдәсі бойынша
өткізілді. 13 - кестеде берілген көрсеткіштер агар пластинасы әдісімен
тексеру нәтижесінде құрамында гексахлорофен бар талшықтардың микробтарға
қарсы белсенділігі жоғары екндігін айқындайды.

Кесте - 13. Құрамында гексахлорофен қосындылары бар
ацетатты талшықтардың микробтарға қарсы белсенділігі.

Гекса-хлоро-Тест-организмдердің Гекса-хлорТест-организмдердің
феннің өсуінің тежелу зонасы, о-феннің өсуінің тежелу зонасы,
құрамы, құрамы, мм
% талшық мм % талшық
салмағынан салма-
ғынан
Bac. Bac. Staһilo- Bac. Bac. Staһilo-
subtiliмicnidescoccus subtilisмicnidescoccus
s 537 aureus 6633 537 aureus
6633 209 209

0,5 14 18 12 2 26 28 14
1 18 22 12 4 30 28 22

Кестеден байқалғандай, құрамындағы гексахлорофен молайған сайын
талшықтардың микробтарға қарсы белсенділігі арта түседі [10].
Талшықтардағы алтын түсті стафилококктың тәуліктік культурасымен
залалдандырғанда бактериялардың тұқым шашуының кемуі 98-99% болды, ал ішек
таяқшаларымен залалдырғанда 65-70% болды да, іс жүзінде құрамындағы
гексахлорофенге байланысты болған жоқ. Оны авторлар микробтарға қарсы
белсенділігін арттыру үшін екінші әдіспен тексергенде гексахлорофеннің
концентрациясы аз болуы керектігімен түсіндіреді.
Алынған материалдардың бірнеше жуылғаннан кейінгі микробтарға қарсы
белсенділігін тексеру үшін, әдеттегі ацетатты мата мен құрамында 1 және 4%
гексахлорофен бар матадан дайындалған өнімдер пайдаланылды. Маталар 20
реттен ОП-10 немесе сабын (рН 7) ерітіндісімен өңделді, содан кейін
қайталап олардың құрамындағы гексахлорофен мен микробтарға қарсы
белсенділігін анықтады (өңдеу шарттары мынадай болған: ұзақтығы 30 минут,
температура 50ºС, ОП-10 концентрациясы 1гл, сабынның концентрациясы
5гл,). Тексерудің нәтижесі 14 - кестеде келтірілген.
Кесте - 14. Ацетатты маталардың микробтарға қарсы
белсенділігінің 20 рет жуғаннан кейін өзгеруі

Гекса-хлор Тест-организмдердің Бактериялардың
о- өсуінің тежелу зонасы, тұқым шашуының
феннің мм кемуі, %
Мата құрамы,
%талшық
салмағы-на
н
Baс. Bac.Stapilo-Алтын Ішек
subti-lмicni-dcoccus түсті таяқша-
іs es aureus стафило- лары-мен
6633 537 209 кокк
Бастапқы 1 18 14 22 90 78
4 26 26 30 -- --
ОП-10препаратыме0,7 14 16 20 95 88
н жуғаннан кейін2,6 22 16 20 -- --
Сабынмен 0,8 18 12 18 98 81
жуғаннан 3,3 24 26 24 -- --
Кейін

Құрамында гексахлорофен бар барлық талшықтардың микробтарға қарсы
белсенділігі 20 рет жуғаннан кейін де жоғары дәрежеде сақталғанын ескере
отырып, қолдану үшін талшықтарға 1% сол препаратты енгізу ұсынылады.
Құрамында гексахлорофен бар маталарды гигиеналық заттар алу үшін ұсыныстар
берілді.
Талшықтарға микробтарға қарсы белсенділікті
карбооксилметилцеллюлоза негізінде де кіргізуге болады. Ол үшін
карбооксилметилцеллюлозаның (КМЦ) этерификация дәрежесі 60-70 болатын және
750-780 полимерлік дәрежесі пайдаланылды. КМЦ талшықтарының кейбір
қасиеттері 15 - кестеде келтірілген.

Кесте - 15. Әртүрлі КМЦ талшықтарының
физико-механикалық қасиеттері.

Суда еритін Суық суда Суда ерімейтін
Көрсеткіштер КМЦ талшықтар ерімейтін КМЦ (тігілген) КМЦ
талшықтар талшықтар

Сызықтық тығыздық, 170-300 260-270 290-300
мтекс 15,8-18,2 14,0-15,0 11,0-12,0
Беріктік, сНтекс 6,6-9,6 7,0-8,0 5,0-6,0
Ұзындығы, % 155 -- --
Екі бүгілудің саны 1,41 ·10¹º 9,15 ·10¹¹ 3,45 ·10¹¹
(σ=МПа)
25ºС судың 1483,7 1495,1 1510,5
диффузиясының
коэфициенті, см²

Бұл талшықтарға микробтарға қарсы қасиеттер беру үшін оларға ионалмасу
әдісімен күміс және пенициллин иондары кіргізілді. Талшықтардың микробтарға
қарсы белсенділігі осы антисептикпен және антибиотикмен өңделгеннен кейін,
әрі 2 жыл сақталғаннан зерделенді. Тексерудің нәтижесі 16 - кестеде
көрсетілген.

Кесте - 16. КМЦ талшықтарының микробтарға қарсы әсері.

Тест-микробтардың өсуінің тежелу зонасы,

мм
Микробтарға
қарсы заттар

Өңдеуден кейін 2 жыл сақталғаннан кейін
Стафи- Ішек таяқ-шала-ры
локок
Ваннада, Кетгутте, Алтын түсті Кан-дидаГипсо-
гл г100 стафилококк Видтік
трихофитон

Стрептомицин 0,5 4,8 20 б.ж. б.ж
Колимицин 0,6 3,2 16 б.ж. б.ж
Бриллиантты 0,2 3,9 13 16 18
жасыл 0,3 2,4 13 б.т. 14
Хинозол 0,6 3,1 б.т. б.ж. 20.
Трипафлавин

Шартты белгілер: б.т.– белсенділік тексерілмег.б.ж.-белсенділік жоқ.

Хирургиялық тәжірбиеде синтетикалық жіптерден алынған материалдардың
жақсы қолданылуына қарамастан, бүгінгі күнге дейін бұл мақсаттарда нақты
жібектің пайдаланылуы басым. Нақты жібектен жасалған жіптер жоғары
ылғалдықта болған жағдайда ұсақ флораның тұқымдануына әкелетіндіктен,
оларға микробтарға қарсы қасиеттер енгізуді ерекше мақсат тұту – жарақаттың
залалсыздығын сақтауды жоғарылатуды қамтамасыз етудің шарасы.
Нақты жібекті нитрофурилакролеинмен модификациялағанда жіптерді 2%-ды
ерітіндімен сулы-спирттік (1:1) модулі 100 ваннада 70ºС температурада 3
сағат бойы өңдейді. Онда нақты жібекке 0,08% (мол) нитрофурилакролеин
кіргізіледі. Ондай жіптердің миктобтарға әсер ету спектрі кетгуттың әсер
етуіне ұқсас. Нақты жібектің, кетгут секілді, өзінің құрамында 12,8%
тирозин, және 0,68% лизин бар екендігін ескерсек, екі белоктың екеуіне де
нитрофурилакролеиннің қосылуы ұқсас болады деп есептеуге толық негіз бар.
Нақты жібектің құрамында ионогенді топтардыың болуы оған тұзды
байланысты дәрілік препараттарды қосу арқылы микробтарға қарсы қасиеттерді
беруге мүмкіндік береді. Бұл мақсатта ионалмастыру әдісімен микробтарға
қарсы қасиеттер беретін әртүрлі заттарды кіргізуге болатын фиброиннің
карбооксил топтарын қолдану керек. Өңдеуді 20ºС температурада (ваннаның
модулі 100) өткізу қажет, өйткені стрептомицинсульфат 28ºС- дан жоғары
температурада тез ыдырайды (ол қышқылдар мен сілтілер ерітінділерінде де
тез ыдырайды). Осы параметрлерде ионалмасу процессінің (антибиотиктің
құрамын 2,8-2,9% қамтамасыз ететін (мол)) ұзақтығы 1 сағатқа созылады.
Осылай жібектің фиброиніне неомицин және бриллиант жасылы қосылды
Құрамында антибиотиктер бар жіптер стафилококк пен ішек таяқщаларына қарсы
белсенділік білдірді, ал құрамында бриллиант жасылы бар жіптер,
әдеттегідей, тағы да кандида мен гипсовидтік трихофитонның өсуін тежеді.
Организм тканьдерінің микробтарға қарсы жіптерге реакциясы әдеттегі нақты
жібекке реакциясы сияқты болды [10].
Құрамында неомицин бар жіптердің микробтарға қарсы қасиеттері үй
қоянының жұмсақ тканьдерінде 15 тәулік болғаннан кейін де белсенділік
көрсетті. Ал стрептомицинмен модифицияланған жіптердің микробтарға қарсы
белсенділігі биологиялық тканьдерде 3 тәулік болғаннан кейін толығымен
жойылады, бірақ бұл препараттың – стрептомициннің неомицинге қарағанда,
тірі организмдегі белсенділігіне байланысты, сондай-ақ тағы фактор,
бактерияларға қарсы белсенділік неомицинде төмен және соған ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.