Банктың операциялық қызметтері

Пән: Банк ісі
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 29 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Ақша реформаcы және Қазақстандағы банктік жүйенің даму кезеңдері.
1930 - 1932 ж. несие реформасының мазмұны
1988 ж. түбегейлі банк реформасы
Банктың операциялық қызметтері
Қазіргі кездегі Қазақстан Республикасындағы банк жүйесі
Банктің инвестициялық операциялары
Қолданылған әдебиеттер тізімі

1930 - 1932 ж. жүргізген несие реформасы елдегі банк жүйесінің дамуындағы жаңа кезеңнің басталуы еді және соның нәтижесінде жаңа қағидаға енгізделген салалық банктер қатары ұйымдастырылады. Несие реформасын жүргізу үшін елде біраз алғы шаралар жүргізілді.
Бріншіден, бұл кездері экономика салаларында біраз жетістіктерге қол жетті және олардан жеке капитал ығыстырылды. Сөйтіп, 1930 ж. мемлекеттік сектордың өнеркәсіптегі үлес салмағы 99,1%-ке, көтерме саудада 97,2%-ке, ал бөлшек саудада 86,5%-ке жетті. Ауыл шаруашылығында 55 % тауарлы астықты мемлекеттік және ұжымдық шаруашылықтар өндірді.
Екіншіден, халық шаруашылығын тікелей мемлекеттік жоспарлы басқару жүзеге аса бастады. 1928 ж. халық шаруашылығын өркендетудің бірінші бес жылдыұ жоспары дайындалып, олар шаруашылықтың әрбір буынына жеткізілді. Жоспар кәсіпорынның өндірістік және қаржылық іс-әрекеттерін қамтыды.
Үшіншіден, шаруашылықтың негізгі буыны - өнеркәсіп мемкемесі шаруашылық есепке көшірілді.
Төртіншіден, коммерциялық вексельді айналыснан шығарып, оның орнына есеп айырысуды тек банк арқылы жүргізудің және қысқа мерзімді несиені тек банктерде жинақтау нәтижесінде 1929 ж. 1 қарашасында халық шаруашылығына берген қысқа мерзімді несиенің 80%-ке жуығы банктер үлесіне тиді [7;171].
Барлық салалық банктер саланы қаржыландыру және ұзақ мерзімді несиелендірумен айналысты. КСРО мембанкінде халық шаруашылығына барлық салаларын қысқа мерзімді несиелендіру шоғырландырылды. КСРО мембанкінің барлық несие жүйесінің орталық және жетекші бөлімі ретіндегі ролі одан әрі арта түсті. Одақтас республиканың барлығында, соның ішінде, Қазақстанда барлық банктердің республикалық мекемелері ұйымдастыратын. Бұның өзінде банк ісінің ұйымдастырылған принципі банктердің жоғарғы билік органдарына бағынуы, қандай да бір жергілікті ережелердің бекітілуіне жол бермеу сақталды. Сонымен қатар, тәжірибеде берілген банктерде ақша айналымын шоғырландыру қағидасы жүзеге асырылды, соның ішінде, әр бір кәсіпорын, ұйым немесе мекеме тек бір банкте ғана есеп айырысу немесе ағымда шот ұстай алды. Осы банкте олар өз ақшалай қаражаттарын сақтады, несеи және қолма-қол ақшалар алды, ол арқылы барлық қолма-қол емес есеп айырысу операцияларын жүргізді. Сонымен, несие реформасын жүргізу үшін алғы шаралар жасалып, 1930 жылдың қаңтарында несие реформасы жүргізіле басталды.
Несие реформасының мақсаты - несиелеу мен несие-есеп жұмыстарының жаңа түрлерін енгізу.
1930 - 1932 ж. несие реформасын жүргізудің басты себептері.
1929 ж. қабылданған бірінші бес жылдық жоспар бойынша өнеркәсіп, транспорт, сауда және ауыл шаруашылығының көп бөлігі мемлекеттік жоспар бойынша өркендеуі қажет болды. Ол көптеген ресурстарды қаржылық банк жүйесіне жинақтап, орталықтандырып, одан соң жоспарлы түрде халық шаруашылығына бөліп беру қажет. Бірақ бұл міндеттерді айналым қаражатын жоспарсыз бөлумен шұғылданған коммерциялық несие орындай алмады. Онымен қоса өнеркәсіп орындары бірін-бірі несиелеумен шұғылданып, есепті вексельдермен жүргізіп банк бақылауынан тыс қалды. Іс жүзінде бұл кезде банктың несие алушымен байланысы болмады. Нәтижесінде, шаруашылық орындарының бірін-бірі несиелеуі, яғни коммерциялық несие тікелей мемлекеттік жоспарлы басқарумен қайшылыққа келіп елдегі несие қатынастарын түбегейлі өзгерту қажеттілігі туындады.
Несие реформасын кезеңде өткізіліп негізі мына мәселелер шешіледі:
1. шаруашылық орындарының бірін-бірі коммерциялық несиелеуін жою және оны тура банктік несиемен өзгерту;
2. мемлекеттің банктың бағытын нығайтатын есеп жұмысының жаңа түрін, яғни шаруашылық есепті енгізу қажет;
3. халық шаруашылығының қысқа мерзімді несиелеу процесін мемлекеттік банкте шоғырлау. өндіріс мекемелерінің өзінің және қарызға алған қаражаттарының қызмет аясын анықтау, шаруашылық орындарын несиелеудің принциптерін бекіту;
4. несие жүйесін қайта құру, яғни мемлекеттік банкпен ұзақ мерзімді несие беретін арнаулы қызметін ажырату.
Сонымен, несие реформасының алғашқы кезеңінің негізгі мақсаты коммерциялық несие тікелей банктік несиемен алмастырылды.
Банк несиесі - несие алушыға, жоғары басқару органының жоспары бойынша тікелей банк беретін несие. Бұл оны коммерцмялық несиеден негізгі айырмашылығы. Бірақ банктік несиенің бұл артықшылығы халық шаруашылығына бірден өзгеріс енгізе қойған жоқ. Банктің жіберген қаталері төмендегідей:
:: есептеуге автомотизм (санасыз, тек бұрын қалыптасқан дағды бойынша істелетін әрекет) жабдықтаушының банкісі сатып алушыға жіберілген барлық тауарлар үшін ақшаны дағдылы автоматты түрде аударса, ал сатып алушының банкісі де дәл солай автоматты түрді оның шотынан түскен тауарлар құнын шығарып отырды; жіберген жүктің дұрыстығы және шаруашылық органдардың арасындағы келісімнің орындалуы бақыланған жоқ;
:: несие берудегі автомотизм (немесе жоспармен несие беру): жоспардың нақты орындалуын тексермей-ақ, банк шаруашылық мекемелеріне жоспарплы түрде несие береді; несиенің мөлшері жоспарды орындау үшін қажетті айналым қаражатының жалпы жетіспеуіне қарай анықталып, оның пайдалану мақсаты мен қайтарылу мерзімі көрсетілмей-ақ беріледі;
:: шаруашылықтардың өзінің және қарызға алған айналым қаражаттарын ажыратпауы (араластырылуы): әрбір шаруашылық мекемелеріне банкте бір шот ашылып, онда өз қаражатының да, банктік несиенің да барлық кірісі де, шығыны да есептеледі, олардың арасындағы ерекшеліктер көрсетілмейді;
:: банктің несиелеу және есеп айырысу реформасын жүргізуге техникалық дайынсыздығы: ережелер, нұсқаулар, құжаттардың түрлері алдын ала дайын болған жоқ, содай-ақ банктің төлем жүргізуге қабылдайтын құжаттары саны жағынан да қарастырылмады.
Несие реформасының келесі кезеңдері осы жіберілген кемшіліктерді жойып мемлекеттік банктың халық шаруашылығына қысқа мерзімді несие берудің бірыңғай орталығы және мемлекеттің есеп касса орталығы болуына арналды. Қорыта келе 1930 - 1932 ж. жүргізілген несие реформасының нәтижесіндежоспарлы социолисттік шаруашылыққа сай елде ақша несие жүйесі құрылып, мемлекеттік банк біріңғай өндіріспен тауар айнылымын есептейтін және бақылайтын ақпаратқа айналды. КСРО-да 1930-1932 жж. жүргізілгең несиелік реформаның нәтиежесінде жаңа қағидаларда салалық банктер ұйым-
дастырылды. Капитал жұмсалымдарды қаржыландыру және несиелендіруге байланысты 4 арнайы банктер құрылды.
Өнеркәсіп және электр шаруашылығының несиелендіру банкі - өнеркәсіп және электр шаруашылығының күрделі құрылысын қаржыландыру банкі (Промбанк) болып қайта құрылды. Ол 1959 ж. КСРО Құрылыс банкі болып қайта ұйымдастырылды.
Социалистік жер бөлінісін қаржыландыру банкі (КСРО Ауыл шаруашылық банкі) көптеген несиелік серіктестіктер мен республикалық ауыл шаруашылық банктердің орнына (1959 ж. оның кызметтері КСРО Мембанкі мен Құрылысбанк арасында үлестірілді) ұйымдастырылған.
Кооперация құрылысын күрделі қаржыландыру банкі (Всекомбанк) жалпы Ресейлік кооперативтік банк негізінде (1939 ж. Всекомбанк өз жұмысын тоқтатты, ал оның активтері мен пассивтері 1959 ж. таратылған КСРО Сауда банкіне берілді) құрылған.
Коммуналдық және тұрғын үй кұрылысын қаржыландыру банкі (Цекомбанк) 1959 ж. таратылды да оның қызметтері КСРО Құрылыс банк пен Мембанк арасында үлестірілді.
Барлық салалық банктер саланы қаржыландыру және ұзақ мерзімді несиелендірумен айналысты. Ал КСРО Мембанкінде халық шаруашылығының барлық салаларын кысқа мерзімді несиелендіру шоғырландырылды. КСРО Мембанкінің барлық несие жүйесінің орталық және жетекші бөлімі ретіндегі ролі одан ары арта түсті. Барлық кәсіпорындар мен үйымдардың есеп айырысу мен ағымдық шоттары КСРО Мембанкінде шоғырландырылды.
Одақтас республиканың барлығында, соның ішінде, Қазақстанда барлық банктердің республикалық мекемелері ұйымдастырылатын. Бұның өзінде банк ісінің ұйымдастырылған принципі банктердің жоғары билік органдарына бағынуы, қандай да бір жергілікті ережелердің бекітілуіне жол бермеу сақталды.
Сонымен қатар, тәжірибеде берілген банктерде ақша айналымын шоғырландыру қағидасы жүзеге асырылды, соның ішінде, әрбір кәсіпорын, ұйым немесе мекеме тек бір банкте ғана есеп айырысу
немесе ағымды шот ұстай алды. Осы банкте олар өз ақшалай қаражаттарын сақтады, несие және қолма-қол ақшалар алды, ол арқылы барлық қолма-қол емес есеп айырысу операцияларын жүргізді.
КСРО-да банктік реформа 1987-1988 жж. жүргізілді. Нәтижесінде, КСРО Мембанкі мен КСРӨ Құрылыс банкін (Стройбанк) құру негізінде: Өнеркәсіп құрылыс банкі (Промстройбанк), Агроөнеркәсіп банкі және Тұрғын үй-әлеуметтік (Жилсоцбанк); КСРО Мембанкінің құрамына кіретін жинақ кассалары жүйесінің негізінде: Жинақ банкі, ал Сыртқы сауда (Внешторгбанк) негізінде: Сыртқы экономбанк (Внешэкономбанк) құрылды. КСРО Мембанкі кәсіпорындар мен ұйымдарға кассалық және несиелік-есеп айырысу қызмет көрсетуін тоқтатты. Ол елдің Орталық банкі деп жарияланды.
КСРО Өнеркәсіп-құрылыс банкіне (Промстройбанк) несиелік саясатты жүргізу, несиелендіру жүйесінің тиімділігі, сондай-ақ өнеркәсіп, құрылыс, көлік пен байланыстағы, КСРО Мембанкі жүйесіндегі есеп айырысу сияқты міндеттер жүктеледі. Банк - шаруашылықтың осы салаларындағы кәсіпорындар мен бірлестіктердің есеп айырысу, қарыздық және басқа да шоттарын жүргізді. Осындай кешенді несиелік есеп айырысулар қызметін агроөнеркәсіптік кешеніндегі кәсіпорындарға - КСРО Агроөнеркәсіп банкі; әлеуметтік аямен және сауда саласының кәсіпорындары мен ұйымдарына - КСРО Тұрғын үй-әлеуметтік банкі; халыққа қызметті - КСРО Жинақ банкі көрсетті. КСРО Сыртқы экономбанкі экспорттық-импорттық операциялар бойынша есеп айырысуларды ұйымдастыру мен жүргізуді қамтамасыз етті.
Мамандандырылған банктердің құрылымы әкімшілік-аумақтық принцип бойынша кұрылды. Одақтас республикаларда республикалық банктер және облыстарда банктерді басқару ұйымдастырылды. Банктердің аудандар немесе қала деңгейінде өз мекемелері болды. Олар алғашында мына принцип бойынша құрылды: ауданда клиенттері басымырақ болса, онда мамандандырылған банктердің, осы ауданда бір мекемесі құрылды. Тек КСРО Жинақ банкі ғана ерекшеленеді, себебі оның мекемелері әр ауданда, колхозда және совхозда болды.
Мамандандырылған банктердің төменгі буыны (Жинақ банкінен басқалары) өзінің мамандануына қарамастан, ауданның барлық клиенттеріне қызмет көрсетті. Негізінен банктердің мамандануы тек басқару деңгейінде ғана көрінді, ал төменгі мекемелері әмбебап несиелік мекемелерге айналды. Олардың ауданның, яғни барлық саланың кәсіпорындарына қызмет көрсетулеріне тура келді.
Олар банктердің саны бойынша 4 несиелік жоспарға ие болды. Көрсетілген банктердің салаларға жатуы, олардың клиенттерінің әмбебаптығымен қарсы келді, бұл өз алдына ең алдымен несиелік ресурстарды құрумен байланысты бір-қатар мәселелерді тудырды. Бұл қаражаттардың өзара аймақаралық есеп айырысу жүйесі арқылы банктен бақылаусыз банке тасқындай құйылуымен курделене түсті. Әрбір банк өз ресурстары шеңберінде жұмыс істеу үшін КСРО Мембанкінде ашылатын корреспонденттік шоттар бойынша банкаралық есеп айырысуға көшу қажет болды.
КСРО Мембанкінен бөлінген коммерциялық банктер негізінен мамандандырылғандар ретінде қызмет етті, әр банк белгілі бір салада (өнеркәсіп, құрылыс, ауыл шаруашылық, сыртқы сауда) монополияға ие болды. Олар өз кәсіпорындарын қаржыландырып, несиелендіріп отырды, көбіне осы кәсіпорындардың өміршеңділігін, пайдалылығын, негізделгенін ескермей төмен пайыздармен қаржыландырды. Осы банктердің активтерінде залалды мемлекеттік кәсіпорындардың уақыты өткен саласыз қарыздардың мөлшері басымырақ болады.
Жалпы алғанда банктердің мамандандырылуы банк жүйесінің жұмысын шатастырып жіберді, оны монополиядан босатқан жоқ, несиелік механизмге түбегейлі өзгеріс енгізген жоқ, керісінше, аумақтырақ және көп бөлімді, шығынды сипатқа ие болды, алғашқы бөлімнің әлсіреу кезінде бюрократтық аппараттық жоғары деңгейлерінің өсуі көріңіс тапты. КСРО Мембанкінің ролі әлде қайда әлсіреп кетті, ол мамандандырылған банктердің жұмысына ықпал ете алмады.
Осы жағдайдан шығудың бір жолы банктік реформаны жүргізу, яғни банк жүйесін батыстағы үлгідегідей екі деңгейлі жүйеге көшуін жүзеге асыру болып табылады.
Банктік құрылымды қайта құру банк ісіндегі КСРО Мембанкі монополиясын жоюы керек еді. 1988 жылға дейін КСРО Мембанкі - Орталық, коммерциялық және инвестициялық банктердің қызметін атқаратын әмбебап несиелік мекеме болды. КСРО Құрылыс банкінің (Стройбанк) Қазақ республикалық конторы қалада, өнеркәсіпте, көлік және басқа да шаруашылық салаларына инвестициялық қызмет көрсетуді жүзеге асырды. Акционерлік бастамаларда қызмет ететін КСРО Сыртқы сауда банкі (Внешторгбанк) валютадағы және валютамен жасалатын операцияларға қызмет көрсетті.
70-жыл бойы КСРО-ның банктік жүйесінде, оның ішінде Қазақстанда катаң орталықтандыру мен шоғырландыру, несиелік-банкті ықпал ету әдістемелерінде әкімшілік, өктемдік, ұсақ-түйек регламенттеу, сондай-ақ шаруашылық органдардың қызметінде де ұсақшыл регламенттеу басым болды. Қалыптасқан ақша-несиелік қарым-қатынастар тәжірибесі, пайда болып келе жатқан нарықтық қатынастар шарттарына сай келмеді.
Тұрмысты социалистік тұрғыдан сараптау барысында ғасырлар бойы қалыптасқан қаржы нарығының институттары мен құралдары мақсатты түрде жойылып отырды. Утопиялық идеологиялық концепция негізінде үлкен көріксіз КСРО Мембанкі түріндегі бір деңгейлі банктік пирамида құрылды, ол өз астына несиелік жүйені түгелдей басып алды және бәсекелестіктің элементтерін, жарыс пен тәуекелдікті толығымен жойды.
Өз тәуелсіздігін алғаннан кейін 1990 жылдың желтоқсанында Қазақстан бірден нарықтық экономика талаптарына жауап беретін меншікті банктік жүйесін құруға кірісті. 1991 ж. қаңтарында, елдегі банктік реформаның бастамасы болып табылатын, Қазақ КСР-дағы банктер және банктік қызмет туралы Заң қабылданды. Республикалық Мемлекеттік банк облыстық баскармалары мен бөлімшелері бар ҚР Ұлттық банкіне айналды.
Республикалық Өнеркәсіп құрылыс банкі акционерлік-коммерциялық Тұран банкіне, Агроөнеркәсіпбанк - Қазақстан Республикасы акционерлік-коммерциялық Агробанкіне, Республикалық Жинақ банкі - ҚР акционерлік-коммерциялық Жинақ банкіне ауысты. 1993 ж. бұл банктер акционерлік банктер болып қайта өзгерді, ал Жинақ банкі Қазақстан Республикасы Халықтық банк деген атқа ие болды.
1989 ж. басынан бастап, алғашқы коммерциялық, аралас, кооперативтік, жеке банктер пайда бола бастады. Осы жылы Интеринвестбанк КРАМДС банк сияқты және т.б. коммерциялық банктер құрылды.

1930-1932 жж. КСРО-дағы жүргiзiлген несиелiк реформалар нәтижесiнде жаңа
Өнеркәсiп және электр шаруашылығы күрделi қаржыландыру банкi 1959 жылы
Көптеген несиелiк сетiктестiктермен республикалық ауыл шаруашылық банктерi негiзiнде құрылған
Кооперациядағы күрделi құрылысты қаржыландырудың банкi (Всекобанк) 1936 ж.
Коммуналдық және тұрмын-үй құрылысын қаржыландыру банкi (Цекомбанк) 1959 ж.
Бұл құрылған салалық банктер қызметтерiнiң басты бағыттары салаларды қаржыландыру
Ал, КСРО-ның Мемлекеттiк банкiсiнде халық шаруашылығының барлық салаларын қысқа
Барлық республикаларда, оның iшiнде Қазақстанда барлық банктердiң республикалық мекемелерi
1990 жылы Қазақстан Республикасы өз егемендiгiн жариялағаннан бастап нарықтық
1990 жылы желтоқсан айында қабылданған "ҚазКРО-ғы банктер және банктiк
Қазiргi таңда Қазақстан Республикасында жұмыс жасап отырған банктiк жүйенiң
I кезең. 1988-1991 жж. (КСРО-ның тұсында) -
II кезең. 1992 жылдың аяғы 1993 жылдары -
III кезең. 1993 жылдың қараша айынан осы уақытқа
1995 жылғы банктiк реформалауға дейiнгi жұмыс жасаған банктiк жүйенiң
а) Ұлттық (орталық) банк қызметiне байланысты:
мемлекеттiң қаржы саясатын жүргiзу барысындағы Ұлттық банк пен Қаржы
коммерциялық банктердiң өтiмдiлiгiн толық қолдау механизмiнiң жеткiлiксiздiгi;
екiншi деңгейдегi банктер қызметiн қадағалау және реттеу жүйесiнiң баяу
валюталық реттеу және бақылау жүйесiнiң қалыптасуындағы артта қалушылық;
макроэкономикалық процесстердi жедел түрде талдау, оларды болжау және шешiм
осы уақытқа дейiн пайдаланып келген Ұлттық банк пен екiншi
Ұлттық банк жүйесiндегi еңбек ақының төмендiгiнен кадрлардың кету деңгейiнiң
б) Екiншi деңгейдегi банктерге байланысты:
Ұлттық банктер тарапынан белгiленген экономикалық (қазiргi пруденциалық) нормативтер мен
қаржы ресурстарын жинақтаудың iс жүзiндегi механизмдерiнiң әлсiздiгi;
шаруашылық субъектiлерiн несиелеу барысында жобаларды бағалау деңгейiнiң және банк
орта және ұзақ мерзiмде iрi жобаларды дербес түрде қаржыландаруды
прогрессивтi қаржы құралдарын және технологияларды пайдаланып, игерудiң баяулығы;
банк қызметкерлерiн кәсiби жағынан даярлаудың жалпы төмен деңгейде болуы.
Сонымен бұрынғы салалық мамандандырылған банктердi қайта түрлендiруге байланысты бiрқатар
1. 2 Банкттің түрлері
Мемлекеттiк банк - үкiмет қаулысымен құрылған екiншi деңгейлi банк,
Инвестициялық банк - негiзiнен тiкелей және портфельдiк инвестиция тартумен
Шетелдiк қатысумен құрылған банк. Акциясының 50 пайызы астамы
ҚР резидентi емес.
Акцияның 50 пайызының астамы ҚР резидентi еместiң меншiгiде немеес
ҚР резиденттерi еместiң қаражатын басқаратын сенiмдi адамының резидентi
Мемлекеттiк банк - халықаралық келiсiм негiзiнде құрылған банк, оның
Банк емес несие-қаржы мекемелерi - Ұлттық банктiң лицензиясы негiзiнде
Коммерциялық банктер - кәсiпорындар мен ұйымдарға, сондай-ақ халыққа тiкелей
Еншiлiк банктер - жарғылық қорының 50 пайызымен астамы еншi
Ұлттық банктен басқа банктер өзiнiң атауына кез келген тiлде
Банктiң кеңесi:
банк мүшелерiн қызметке бекiтiп және одан босатады.
Жиналыста қаралатын мәселелер жөнiнде акционер жиналысына ұсыныс жасайды
Несие берудiң негiзгi жағдайларын анықтайды
өз филиалдарының құқықтық мәселелерiн шешедi.
Банктiң экономикалық нормативтерi мен дамыту үшiн қажет.
Шығындар мөлшерiн бекiтедi.
Басқарма жұмысын бақылайды.
Банктiң басқармасы
Күнбе-күнгi оперативтi жұмсалады, ұйымдастырлып, акционерлер жиналысының және банк Кеңесiiнң
Филиалдары мен өкiлдiктерi туралы ережелердi бекiтедi.
Кадрларды таңдау, әзiрлеу және пайдалану мәселеллерн шешедi.
Өзiнiң ережесiне сәйкес банк қызметiнiң басқа да мәселелелерiн шешедi.
Әрқайсысы белгiлi бiр мiндеттер мен талаптарды атқаратын қызмет тараулары
Несеие басқармасы
Валюта басқармасы
Депозиттiк операциялар басқармасы
қор бөлiмi
есептеу-кассалық басқармасы
банктiң филиалы
банктiң өкiлдiгi
есеп айырысу - касса бөлiмi
талодау және статистика
кадрлар
әкiмшiлiк - шаруашылық бөлiмi
заң бөлiмi
тексеру бөлiмi
ЭЕМ енгiзу және қолдану
Маркетинг басқармасы
Банктiң iшкi ережелерiне төмендегiдей мәлiметтер болуы шарт: бөлiмшелердiң құрылымы,
1. 3 Банк қызметін жүзеге асыру
Банк операцияларын жүзеге асыру, сондай-ақ банкілердің осы бапта белгіленген
Банк операцияларына мыналар жатады:
а) заңды тұлғалардың депозиттерін, банк шоттарын ашуды және жүргізуді
ә) жеке тұлғалардың депозиттерін, банк шоттарын ашуды және жүргізуді
б) банкілер мен банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын
в)осы адамның иелігіндегі тазартылған бағалы металдардың нақгы саны көрініс
г) кассалық операциялар: банкноттар мен мәнеттерді қабылдау, беру, қайта
д) аудару операциялары: заңды тұлғалар мен жеке тұлғалардың ақшасын
е) есептеу операциялары: заңды тұлғалар мен жеке тұлғалардың вексельдері
ж)заемоперациялары төлем мерзім, қайтарым талаптарына сәйкес: ақшалай түрде несие
з) жеке тұлғалар мен заңды тұлғалардың, оның ішінде корреспондент
и) сенім (трасталық) операциялары: сенім білдірілген адамның мүддесі үшін
к) клиринг операциялары:төлемдердіжинау, салыстыру, сорттау және растау, сондай-ақолардың өзара
л) сейфтік операциялар: сейф жәшіктерін, шкафтар мен үй-жайларды жалға
м) ломбард операциялары: сақтауға алынып оңай өтетін бағалы қағаздарды
н) төлем карточкаларын шығару;
о) банкноттарды, мәнеттер мен қазыналарды инкассациялау және басқа жаққа
п) шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыру;
р) төлем құжаттарын инкассоға қабылдау (вексельдерді қоспағанда);
с) чек кітапшаларын шығару;
т) бағалы қағаздар рыногындағы клирингтік қызмет;
у) аккредитивті ашу (ұсыну) мен растау және ол бойынша
ф) ақша түрінде орындалуды көздейтін банк кепілдіктерін беру;
х) үшінші тұлғалар үшін ақша түрінде орындауды көздейтін банктік
Жоғарыда аталған операцияларды жүргізу үшін банкілерге және басқа заңды
Осы көзделген операциялар жүргізуге арналған лицензия уәкілетті органның келісуі
Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен микрокредиттік ұйымдар ретінде тіркелген
Басқа банкілер және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын
а) қымбат тазартылған бағалы металдарды (алтын, күміс, платина, платина
б) құрамында бағалы металдар мен асыл тастар бар зергерлік
в) вексельдермен жасалатын операциялар: вексельдерді инкассоға қабылдау, төлемшілердің вексельдерді
д) лизинг қызметін жүзеге асыру;
е) өз меншігіндегі бағалы қағаздарды (акцияларды қоспағанда) эмиссиялау;
ж) факториинтік (сауда-саттық) төлем ету құқығына ие болу;
з) форфейжнггік операциялар (форфетанггеу): тауарларды (жұмыстарды, қызметтерді) сатып алушының
Банктер бағалы қағаздар рыногында кәсіби қызметтің мынадай:
а) Қазақстан Республикасының және рейгтингтік агенттіктердіңбірінің талап етілетін ең
б) Қазақстан Реслубликасының және рейтинггік агентгіктердің бірінің талап етілетін
Рейтинггік агентгіктердің тізбесін және талап етілетін ең төменгі рейтинггі
в) кастодиалдық;
г) клиринггік түрлерін жүзеге асыруға құқылы.
Банктердің клирингтік қызметті қоспағанда бағалы қағаздар нарығында кәсіби қызметтің
5. Ұлттық Банктің нормативтік құқықгық актілерінде қызметтің жекелеген
Банкілер банк қызметін жүргізудің жалпы шараттарын белгілейтін ережелер мен
Банк операцияларын жүргізудің жалпы шарттары тұралы ережелерін банк директорларының
а) қабылданатын депозиттер мен берілетін несиелердің шекті сомасы мен
б) депозиттер мен несиелер бойынша сыйақы (мүдде) ставкасының шектік
в) депозитгер мен несиелер бойынша сыйақы (мүдде) төлеудің шарттары;
г) банк қабылдайтын қамтамасыз етуге қойылатын талаптар;
д) банк операцияларын жүргізу ставкалары мен тарифтері;
е) банк пен оның клиентінің құқықтары мен міндеттері, олардың
ж) банк директорларының кеңесі (жабық қоғамда мұндай орган болмаған
Банкінің ішкі ережелері:
а)банкбөлімшелерініңқұрылымын, міндеттерін, қызметі мен өкілеттігін;
б) ішкі аудит қызметінің, несие комитеті мен басқа да
в) құрылымдық бөлімшелер басшыларының құқықтары мен міндеттерін;
г) банкінің атынан және оның есебінен мәміле жасаған кездегі
Банк операцияларын жургізудің жалпы шарттары ашық ақпарат болып табылады
Бұл қалып осы Заңға сәйкес банк құпиясынана қолданылып жүрген
Банкілер клиенттің бірінші талап етуі бойынша банк операцияларын жүргізудің
Банкілердің клиентке банк операциясын жүргізуге байланысты ықгимал тәуекелдер туралы
Банкілер арасындағы, сондай-ақ банкілер мен олардың клиенттері арасындағы қатынастар,
Банк клиенггері, егер Қазақстан Республикасының заңдарында өзгеше көзделмесе, кредитор-банкті
2. 1. Екінші деңгейдегі банктер жүйесіндегі ЦентрКредит Банкі
ЦентрКредит Банкі ЦентрБанк Алматы облысы кооператорлары кеңесінің Алматы Орталық
1991 жылдың тамызында Центрбанк қосымша капитал тарту қажеттілігімен байланысты
1991 жылы негізгі екі бағыттағы жұмысы анықталды - тармақталған
1991 жылдың 1-ші қаңтарында банктің пайшылары - 10,9 млн.
1991 жылы ЦентрКредит Банк Туран-Банкінің Алматы оьлыстық басқармасының және
1992 жылы банктің акционерлері болып 61 кәсіпорын кірді.
1996 жылдың желтоқсанында екінші деңгейлі банктердің барлығы 2000 жылға
1996 жыл - барлық банктік жүйе үшін ең қиын
Бірақ ЦентрКредит Банк (1996 жылдың 22-ші қарашасында ЦентрКредит Банк
1996 жылы ЦентрКредит Банк банкті қайта құруға және реформациялауға
1997-1998 жылдарда банк экономиканың нақты секторын және клиенттерінің сауда
Соңғы жылдардағы ссудалық портфель динамикасы мынадай: 2001 жылы -
1999 жылы екі ЦентрКредит Банкі мен Жилстройбанк учреждениелерінің бірігуі
2004 жылы елдің қаржылық нарығында ЦентрКредит Банктің бәсекелік позициясының
Сурет 1. 2004-2005 жж. жеке және заңды
Банк Қазақстанның ішкі қор нарығында зейнеткерлік қорлар мен компаниялардың
Банктің өзіндік капиталы 17557 млн. теңгені құрады, немесе
Кесте 1. Банктік сектордың және ЦентрКредит банкінің өзіндік
2002 2003 2004
Банктік сектор, барлығы
соның ішінде:
ЦентрКредит Банкі
ЦентрКредит Банкінің үлесі,% 161210
6115
3. 8 233510
10800
4. 6 347600
17557
5. 1
ЦентрКредит Банкінің 2004 жылғы есебі
Кестеде көрсетілген деректерге сәйкес 2004 жылы екінші деңгейдегі банктердің
Өзіндік капиталының өсуі банктің сенімділігін арттырады, қаржылық нарықта активті
Кесте 2. 2002-2004 жж. ЦентрКредит Банкінің өзіндік
2002 2003 2004 Өсу қарқыны
+- %
Жарғылық капитал
Субординациялық қарыз
Таза кіріс
Бұрыңғы жылдардың резервтері мен кірістері 2587
1575
662
1456 145,4
155,5
191,0
200,6
Барлығы 5568 10901 17558 6657 161,1
ЦентрКредит Банкінің 2004 жылғы есебі
ЦентрКредит Банкінің 2002-2004 жылдардағы өзіндік капиталының сомасы 34027 млн.
Сурет 2. 2002-2004 жж. ЦентрКредит Банкінің өзіндік
Былтырғы жыл ЦентрКредит Банкінің репутациясын елдің банктік жүйесінің көшбасының
Кесте 3. 2002-2004 жж. ЦентрКредит Банк ААҚ-ның
АКТИВТЕР
2002
2003
2004 Өсу қарқыны
+- %
ҚР-сы Ұлттық Банкіндегі шоттары мен ақшалай қаражаттары 3,174,061 5,648,630
Банктерге берілген ссудалар мен қаражаттар 4,262,566 9,494,053 9,745,108 251,055
Ссудалар бойынша мүмкін болатын жоғалымдарға резервтерді алып тастағаннан кейінгі
РЕПО операциялары бойынша алынған бағалы қағаздар 100,001 68,182 7,843,313
Мүмкін болатын құнсыздануды алып тастағаннан кейінгі бағалы қағаздарға салымдар
Жабылғанға дейінгі ұсталатын бағалы қағаздар - - 54,973 54,973
Жинақталған амортизацияны алып тастағанан кейінгі негізгі құралдар мен материалдық
Табыс салығы бойынша талаптар - - 38,289 38,289 -
Мүмкін болатын жоғалымдарға резервтерді алып тастағаннан кейінгі басқа активтер
БАРЛЫҚ АКТИВТЕР: 50,853,363 81,913,018 148,483,666 56,570,648 181,3
ЦентрКредит Банкінің 2004 жылғы есебі
Активтердің өсуі өзіндік капиталдың жоғарлауымен адекватты нығайтылды. Былтырғы
Елдегі жағымды экономикалық және қаржылық жағдай, заңданамалардың жетілдірілуі банктік
ЦентрКредит жеке тұлғалар, шағын және орта бизнес субъектілері үшін
Кесте 4. 2002-2004 жылдардағы ЦентрКредит Банкі депозиттерінің құрылымы
Депозиттер
түрлері 2002
2003
2004
Млн. теңге % Млн. теңге % Млн. теңге %
Жеке тұлғалардың депозиттері
Заңды тұлғалардың депозитері
14892
19892
42,8
57,2
21402
25994
45,2
54,8
42840
47836
47,2
52,8
Барлық депозиттер 34784 100 47396 100 90676 100
ЦентрКредит Банкінің 2004 жылғы есебі
Өткен жылы клиенттерге қызмет көрсету сапасын жоғарлату сұрақтарына үлкен
Сурет 3. 2002-2004 жылдардағы ЦентрКредит Банкі депозиттерінің құрылымы,
Жыл бойына клиенттерді тарту жүйесін оптимизациялау және неғұрлым сапалы
Банк бизнестің барлық сферасында халықаралық стандарттарды енгізу бойынша жұмыстарын
Басқару жүйесін жетілдіру бойынша шаралар шегінде банк ішкі және
Жыл бойына тәуекелдерді басқару жүйесін жетілдіру сұрақтарына көп көңіл
2004 жылы Moody`s Investors Service және Fitch Ratings халықаралық
Кесте 5. 2005 жылдың 1-ші қаңтарындағы жағдайы бойынша
Көрсеткіштер Рейтинг нәтижесі
Moody`s Investors Service
Банктік депозиттер бойынша ұзақ мерзімді рейтинг
Банктік депозиттер бойынша қысқа мерзімді рейтинг
Қаржылық тұрақтылық
Болжам
Ba1
NP
D-
Позитивті
Fitch Ratings
Шетел валютасындағы ұзақ мерзімді рейтинг
Шетел валютасындағы қысқа мерзімді рейтинг
Болжам
Жекелеген рейтинг
Қолдау рейтингісі
B+
B
тұрақты
D
4
ЦентрКредит Банкінің 2004 жылғы есебі
ЦентрКредит Банкі жүргізген зерттеулерге сәйкес, операциялық кірістер төлемдік және
Екінші деңгейлі банктердің арасында ЦентрКредит Банкі өз активтері бойынша
Кесте 6. 2002-2004 жж. Қазақстан Республикасының екінші
Банктер 2002 2003 2004
Мың долл. % Мың долл. % Мың
Казкоммерцбанк 1396894 23,9 1790597 24,3 2415371 25,9
Туран Алем 1163898 19,9 1470064 20,0 1975605 21,2
Халықтық банк 992077 17,5 1262844 17,2 1541371 16,6
ЦентрКредит 211224 5,4 354518 5,1 364062 3,9
АТФБ 193113 4,7 327563 4,5 354332 3,3
Ситибанк 120483 3,0 350491 4,8 201787 3,2
Нурбанк 159160 2,7 230104 3,1 271802 3,2
Каспийский 173869 2,6 186516 2,5 261585 3,0
Еуразиялық 114604 2,0 170385 2,3 257563 2,8
Темирбанк 163177 2,8 147685 2,0 172107 2,4
ABNAMRO 195859 3,4 212962 2,9 208214 2,2
Наурыз 120483 2,1 137097 1,9 161454 2,2
Ірі банктер бойынша барлығы
5220012
89,3
6660826
90,5
8388450
90,1
Басқа да банктер 625694 10,7 697561 9,5 926239 9,9
Банктік жүйе бойынша барлығы
5845704
100,0
7258387
100,0
9314689
100,0
Талдау көрсетіп отырғандай банктік жүйе активтердің көлемі 2002 жылы
6-шы кестенің негізінде екінші деңгейдегі банктердің активтері бойынша диаграмма
Екінші деңгейдегі банктердің арасында ЦентрКредит Банкі өз капиталы бойынша
2002 жыл 2004 жыл
Сурет 4,5. Қазақстан Республикасы екінші деңгейдегі банктердің активтері,
Кесте 7. 2002-2004 жж. Қазақстан Республикасындағы 12
Банктер 2002 2003 2004
Мың долл. % Мың долл. % Мың
Казкоммерцбанк 175273 19,7 196865 19,0 267660 21,5
Туран Алем 159247 17,9 197957 19,1 215780 17,4
Халықтық банк 101304 11,4 135743 13,1 152936 12,3
Ситибанк 24428 5,0 28163 4,6 29691 4,8
ЦентрКредит 19784 3,4 27741 3,8 28454 4,5
АТФБ 18166 4,3 20288 3,9 25449 4,2
Нурбанк 22361 3,6 22005 3,3 23644 3,5
ABNAMRO 23501 3,8 25963 3,2 27025 3,0
Еуразиялық 17375 3,1 20158 2,7 22546 2,6
Темирбанк 13078 2,6 18328 2,5 22911 2,6
Каспийский 12513 1,4 22927 2,2 27302 2,2
Наурыз 11227 2,4 15440 2,0 20446 1,6
Ірі банктер бойынша барлығы 598257 78,4 823518 79,5 869849
Басқа да банктер 192267 21,6 212482 20,5 245812 19,8
Банктік жүйе бойынша барлығы
790514
100,0
1036000
100,0
1115661
100,0
Кестеде көрсетілгендей, Қазақстанның банктік жүйесінің капиталы 2004 жылы 1115661
2004 жылы банктің таза пайыздық кірісі мәнді көтерілді (65,1%-ға,
Кесте 8. 2002-2004 жж. ЦентрКредит Банк ААҚ-ның
2002
2003
2004 Өсу қарқыны
+- %
Пайыздық кірістер 4877784 6962144 12396971 5434827 78,1
Пайыздық шығыстар 2298014 3333540 6355305 3021765 90,6
ССУДАЛАР БОЙЫНША МҮМКІН БОЛАТЫН ЖОҒАЛЫМДАРҒА РЕЗЕРВТЕРДІ ҚҰРҒАНҒА ДЕЙІНГІ ТАЗА
Ссудалар бойынша мүмкін болатын жоғалымдарға резервтерді құру 1037084 ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.