Қаржылық қызметте лизингті қолдану,жалпы сипаттамасы және түрлері
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
І Бөлім. Компанияларды қаржыландырудағы инвестициялық
саясаттың теориялық негіздері
1.1 Инвестицияның мәні,
қажеттілігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
.5
1.2 Инвестициялық саясаттың компания қызметтіндегі рөлі,
түрлері ... ... ... 8
1.3 ҚР компанияларындағы қаржылық қызметтің инвестициялық саясатының
жағдайы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ...12
ІІ Бөлім. Компаниялардың қаржылық қорында лизингті пайдалану
2.1 Қаржылық қызметте лизингті қолдану,жалпы сипаттамасы және
түрлері
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ..15
2.2 Лизнгтік келісімшарт жасауды
ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 17
2.3 Лизнгктік құн және төлем жасау
жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20
ІІІ Бөлім. Компанияларды инвестициялық саясатты жетілдіру
жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...23
Қосымша:
Статистикалық көрсеткіштер
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..2 6
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ..36
Пайдаланылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ..37
Кіріспе
Курстық жұмыс тақырыбын таңдау сәтінде осы инвестициялық саясатқа
тоқталуымның бірнеше себептері бар. Капитaлды шетке шығaру, қазіргі
дүниежүзілік шаруашылық пен халықаралық экономикалық қатынастарының маңызды
бағыты. Капиталды шетке шығaру дегеніміз - капитaлдың бір бөлігін ұлттық
айналымнан шығaрып тауар немесе ақшалай нысанда басқа бір елдің өндірістің
пайызы мен айналымына кіргізу. Капитaлды шетке шығaрудың негізгі себебі
және алғышарты елдегі капиталдың салыстырмалы молдығы шамадан тыс қорлануы
капиталды әлем елдерінде пайдаланудың негізгісі мыналар:
1.Инвестициялаушы елдегі капиталдың мол қорлануы;
2.Дүниежүзілік шаруашылықтың әр түрлі бөліктеріндегі капиталға
сұраныс пен ұсыныс арасындағы тепе-теңдіктің бұзылуы ;
3.Капитал экспортталатын елде арзан шикізат пен жұмысшы күшінің
болуы ;
4.Саяси тұрақтылықтың және қолайлы инвестициялық ахуал.
Капитал экспорты, әсіресе оның тікелей инвестицияны саны ұлттық
өндірісті халықаралық өндіріске айналдырып, халықаралық өнім шығаруды
ынталандырады. Яғни, инвестициялар ел ішіндегі капиталдың шетелдегі
экономикаға ұзақ мерзімді жұмсалымы.
Курстық жұмыстың мақсаты: инвестицияға анықтама беру; түрлерін қарастыру;
инвестициялық саясаттың компания қызметіндегі рөлін анықтау; инвестициялық
саясат жүргізуде опциондарды қолданылуын қарастыру.
Бұл мақсатарға жету барысында мынадай міндеттер шешілуі тиіс:
✓ Инвестиция жайлы жалпы түсінік алып, оның қажеттілігін білу
керек;
✓ Корпоративтік бірлестіктердің инвестициялық саясатынының
жағдайымен танысу;
✓ Лизингтік әдістердің қолданылуын қарастырып, білу;
✓ Жалпы лизинг дегеніміз не, соны анықтау қажет;
✓ Лизингтің түрлері , пайдалану жолдары және төлем жасасу;
І Бөлім. Компанияның қызметін қаржыландыруда инвестициялық саясатты
қолдану
1. Инвестицияның мәні, қажеттілігі
Инвестициялар кәсіпкерлік қызметтің нәтижесінде қайта қаралатын немесе
әлеуметтілік тиімділіккке қол жеткізетін қызметтің басқа түрлерінің
обьектілеріне мүмліктік және интеллектуалдық құндылықтардың барлық түрлері.
Капиталдың ел ішіндегі шетелдегі экономикаға ұзақ мерзімді жұмсалымы.
Инвестициялар тұрақты және қаржы инвестициялар болып табылады.
Нақты инвестицияларға капиталдардың ауыл шаруашылығына, өнеркәсіпке,
құрылысқа және т.б. жұмсалуы жатады.
Қаржы инвестициялары мемлекетке басқа да кәсіпорын инвестициялық қорларын
бағалы қығаздарын акцияны сатып алуға бағытталатын, сонымен қатар тікелей
және жанама болып табылады.
Қ.Р. тікелей инвестициялы мемлекет қорғау заңы бойынша тікелей
инвестициялар республиканың тәуелсіздік кепілдігіне байланысты және арнайы
техникалық көмекпен грантқа арналған инвестициялардан басқа барлық
инвестиция түрлері жанама инвестиция қоржынындағы инвестициялар басқаша
айтқанда құнды қағаздар мен мүліктік бағалы заттар.
Әрбір фирманың іс әрекеттің маңызды бір бөлігі инвестициялық операциялар
болып табылады. Яғни жобаларды іске асырудағы жіберілген ақша қаражаттары
жайлы операциялар. Коммерциялық тәжірибеде мұндай инвестицияның түрлері
бірнеше табиғи активтерге инвестициялар, екінші ақша активтеріне
инвестициялар, үшіншісі материалдық емес активтерге инвестициялар.
Табиғи активтерген өндірістік ғимараттар мен құрылымдар, қызмет
ету уақыты бір жылдан асатын әртүрлі машиналар мен жабдықтар және
өндірістік процесстерде қолданылатын басқа да мүліктер жатады.
Ақша активтеріне жеке және заңды тұлғаланған ақша қаражатын
алуға болатын құқық жатады. Мысалы: банктегі депозиттер, облигациялар,
акциялар.
Материалдық емес активтерге фирма жұмысшыларын қайта жеке оқыту
және біліктілерін жоғарылату арқылы сауда белсенділігін арттыру, потенттік
лицензия алу, сертификат алу, жерді қолдануға құқық алу арқылы алынған
құндылықтар жатады.
Нақты активтерге байланысты активтер келесі топтарға бөлінеді:
1.Тиімділікті арттыруға арналған инвестициялар. Олардың негізгі
мақсаты: жабдықтарды ауыстыру, персоналды оқыту, өндіріс қуатын
өндірістің тиімді жағдайы бар аймақтарға қарай ауыстыру арқылы
фирманың шығындарын азайтуға жағдай жасау.
2.Өндірісті кеңейтуге арналған инвестициялар. Олардың мақсаты: өндіріс
орындарының нарыққа тауар шығару қабілеттілігін кеңейту.
3.Жаңа өндіріс орындарын ашуға бағытталған инвестициялар. Бұл жаңа
өнімге тауарлар шығаратын жаңа кәсіпорындар салуға негізделген.
4.Мемлекетті басқару ұйымдарының талаптарын орындауға бағытталған
инвестициялар. Бұл инвестиция кәсіпорынның немесе мемлекеттік
ұйымдардың, экономикалық стандарттар, өнімнің қауіпсіздігі және басқа
да жағдайларға байланысты талаптарын орындауға мәжбүр болған
жғдайларда қолданылады.
Инвестициялық жобалауды құру және іске асыру мынандай
кезеңдерден тұрады:
1. инвестициялық ұғымды қалыптастыру;
2. инвестициялық мүмкіншіліктерді зерттеу;
3. жобаны техникалық экономикалық негіздеу;
4. жер учаскесін алу немесе жалғау;
5. келісім құжаттарын дайындау;
6. экономикалық көрсеткіштердің мониторингін жасау.
Инвестициялардың негізгі мақсаттарына жататындар:
1. салымдардың қауіпсіздігі;
2. салымдардың табыстылығы;
3. салымдардың өсуі;
4. салымдардың өтімділігі.
Инвестициялық жобаларды орындап, есептеп, олардың тиімділігін жобаға кеткен
шығындар мен жобаның іске қосу нәтижелерін салыстыра отырып, талдау
нәтижесін анықтау негізгі мақсаттарының бірі. Инвестициялық жобалардың
тиімділігін анықтау жіне бағалауды, материалдық және заңды түрде тікелей
жауап беретін инвестициялар жүргізеді.
1.2 Инвестициялық саясаттың компания қызметіндегі рөлі, түрлері
Осы замандағы әлем инвестициясының ерекшеліктерінің басты көpініcі,
ол қарыз, портфельдік инвестиция т.б. нысандағы капиталдар қозғалысына
кедергілердің болуы және оны жоюдың қажеттілігі. Экономикадағы ұлттық
мүддені қорғау үшін, өнеркәсібі дамыған мемлекеттер қажет болғанда, тікелей
шетел инвестициясына тосқауылдар да қоя біледі. Айта кететін нәрсе,
капиталды шетке шығару процесі, капитaлды тартy процесімен салыстырғанда
кемдеу реттеледі. Капиталдар қозғалысын реттеу үшін мемлекет мынадай
шаралар қолданады: Қаржылай әсер ету әдістері: жеделдетілгeн амортизация
мен салық жеңілдіктeрін беру, несиелерді қамсыздандыру, қарыз беру т.с.с;
қаржылай емес әсер ету әдістері: жер учаскелерін бөлу, қажетті
инфрақұрылыммен қамтамасыз ету, техникалық көмек көрсету.
Шетелдік инвестиция дегеніміз – қабылдаушы елдердегі компаниялардың
қызметін бақылап, басқару үшін капиталдың мақсатты түрде ауысуы .
Тікелей инвестиция деп – капиталды экспорттаушының қабылдаушы ел
территориясында өндірісті ұйымдастыруын айтамыз. Мұның ішіне жергілікті
тұрғындардан жұмысшы күшін дайындау мен оқыту, әлеуметтік жағдайларды
орнықтыруда кіреді. Тікелей инвестициялар арқылы халықаралық компаниялар
дүниежүзілік рынокта өз биліктерін жүргізеді. Тікелей инвестицияның
көмегімен халықаралық компаниялар шетелдік кәсіпорындарға толық иелік
етеді.
Шетелдік инвесторлардың елдер мен өнеркәсіп салалары арасында бөлінуі
қазіргі халықаралық экономикалық құрылымына айтарлықтай әсер етеді. Сонымен
қатар дүниежүзілік шаруашылықтың жекелеген бөліктерінің
арақатынасынкөрсетеді. Тікелей инвестиция саласында жетекші рольді
өнеркәсібі дамыған елдер атқарады. Тікелей инвестициялардың 45 бөлігі
солардың үлесінде. Сондықтан дамыған елдер бір мезгілде капиталды ірі
импорттаушылар да, экспорттаушы лар да болып отыр.
Шетелдік инвестицияларды тартудың маңызды көзі – портфель
инвесторлары. Олар ірі компаниялардың, мемлекеттік және жеке меншік
банктерінің облигациялық қарыздарын қаржыландырады .
Шетелдік күрделі қаржыландыруды реттейтін маңызды құжат 1994 жылы
Джакарта қаласында қабылданған "Азия - Тынық мұхиты ынтымақтастығының"
тікелей шетелдік төмендегі инвестициялар жөніндегі "Epікті кодекс". Бұл
"Кодексте" төмендегі инвестициялық принциптeр жинақтaлған:
– шекралaрдың ашықтығы ;
– донор елдерді алаламау;
– инвестицияларды ынталандырудың денсаулығын сақтау, қоршаған ортаны
қорғаумен оның қауіпсіздігін қамтамасыз етудің қатаң талаптарына сай
келуі;
– инвестицияларды реттейтін талaпттар санының мөлшерде болуы ;
– ұлттық заңдар мен халықаралық құқық нормаларына сай келетін
инвестицияларды тұтқындамау, тартып алмау;
– тіркелуін және еркін айналымын қамтамасыз ету;
– капитaлды шетке шығаруға кедергілерді алып тастау;
– қосарланған салық салуды болдырмау;
– шетелдік инвестицияларды қабылдаyшы елдің заңдарына сәйкестендіру;
– инвестициялық жобаны жүзеге асыру үшін шетелдік мамандардың келіп-
кетуіне кедергі жасамау;
– талас, егер жағдайында оларды келіcсөздер немесе төрелік арқылы шешу.
Капиталды шетке шығарудың іс-тәжірибесі көрсетіп отырғандай, оған
инвестицияларды тартуды ынталандыру саясатынан гөpі, рыноктық факторлар
көбірек әсер етеді. Экономикалық epкіндік, рыноктық механизмдердің
кедергісіз қызмет eтyі сыртқы инвестицияларды тартудың маңызды тұтқасы
болып отыр. Американдық экономистер жасап шығарған экономикалық еркіндіктің
он түрлі нақты көрсеткіштері бар. Бұл көрсеткіштeр мемлекеттің реттегенін
қызметінің деңгейін анықтайды. Олар:
1. сауда саясаты ;
2. салық салу;
3. монетарлық саясат;
4. банк жүйесінің қызметі;
5. шетелдік инвестицияларды құқықтық реттеу;
6. жеке меншік құқы ;
7. елде өндірілетін тауарлар мен қызмет көрсету көлеміндегі
мемлекеттік тапсырыстың үлесі;
8. экономикалық ынталандыру саясаты ;
9. елдегі "көлеңкелі рыноктың" көлемі;
10. баға жасау мен еңбек ақыны peттey;
Аталған он көрсеткіш бойынша әрбір елге 1-ден 5 балға дейін баға
қойылады, сөйтіп мемлекеттің реттеуші ролі анықталады .
1995 жылдардағы зерттеудің нәтижесінде Ганконгтың экономикасы ең epкін
эканомика болып шықты. Ал Қытай болса ең coңғы оpынды шетелдік
инвестициялардың ондаған миллиард саласын тартуына кедергі болып отырған
жоқ. Бұдан шығатын қорытынды: экономикалық epкіндік дәрежесі шетел капиталы
н тapтyғa шамадан тыс кедергі кетіpe алмайды .
Қазақстан Республикасы экономикасының дамушы секторының бірі қаржы саласы
болып табылады. Еліміздің экономикасындағы өзекті мәселелердің бірі – қаржы
жүйесін халықаралық стандарттар мен нормалар талаптарына сәйкестендіру. Ол
әрине, халықтың жағдайын жақсартуға және мемлекетіміздің экономикасы
тұрақты өсуіне әсер етеді.
Капитaлды шетке шығaру, қазіргі дүниежүзілік шаруашылық пен
халықаралық экономикалық қатынастарының маңызды бағыты. Капиталды шетке
шығaру дегеніміз - капитaлдың бір бөлігін ұлттық айналымнан шығaрып тауар
немесе ақшалай нысанда басқа бір елдің өндірістің пайызы мен айналымына
кіргізу. Капитaлды шетке шығaрудың негізгі себебі және алғы шарты елдегі
капиталдың салыстырмалы молдығы шамадан тыс қорлануы капиталды әлем
елдерінде пайдаланудың негізгісі мыналар:
1. Инвестициялаушы елдегі капиталдың мол қорлануы;
2. Дүниежүзілік шаруашылықтың әр түрлі бөліктеріндегі капиталға сұраныс пен
ұсыныс арасындағы тепе-теңдіктің бұзылуы ;
3. Капитал экспортталатын елде арзан шикізат пен жұмысшы күшінің болуы
4. Саяси тұрақтылықтың және қолайлы инвестициялық ахуал.
Капитал экспорты, әсіресе оның тікелей инвестицияны саны ұлттық өндірісті
халықаралық өндіріске айналдырып, халықаралық өнім шығаруды ынталандырады .
Капиталды шетке шығару мынаны сандарда жүргізіледі: өнеркәсіп, сауда
т.б. кәсіпорындарына тікелей инвестициялар; портфельдік инвестициялар
(шетелдік облигацияларды, акцияларды және басқа да құнды қағаздарды алу
үшін); орта және ұзақ мерзімді халықаралық несиелер мен қарыз капиталдарын
өнеркәсіп және сауда компанияларына, банктерге т.б. мекемелеріне беру;
капиталдың ауысуы мен шетелдік инвестициялардың айырмашылығын ажырата білу
қажет.
1.3 Қ.Р компанияларды қаржыландырудағы инвестициялық саясатының жағдайы
Іскерліктің корпоративтік түрі заман талабына сай пайда болған жаңа
ұғым. Компания - дамыған шет елдерде кең тараған, үлестік жеке меншікті,
жалданып жұмыс істейтін кәсіпкерлігі жоғары басқарушылар қызметтеріне
сүйеніп, кәсіпкерлік қызметті ескеретін ұйымдастырудың бір түрі.
Кәсіпкерліктер мемлекеттік те, жеке меншік те болады. Кәсіпкерліктің заңды
дәрежесі түсім салығын реттеу жүйесін анықтайды. Корпоративтік бірлестіктер
мемлекеттік басқару бөлімдерінде тіркелген тікелей өз атынан іс жасай
алатын заңды тұлға. Олар да өз меншіктерінде үлестері де болады, қарыздануы
да мүмкін және де олар біреуді айыптауы немесе істі болулары да мүмкін.
Қаржылық жүйе теориясы тұрғысынан қарасақ, корпоративтік басқару
дегеніміз, индустриялық аймақтағы альтернативалық қолданушылар арасында
қорларды ретімен бөлуді және жинақтарды инвестиция ретінде қолдануды
қанағаттандыратын келісімдер деуге болады. Ал заң тұрғысынан, корпоративтік
басқару – кәсіподақты құру және ұйымдастыру негізіндегі заңды концепциялар
мен істердің, дәлірек айтқанда, акционарлердің құқығына қатысты
әрекеттердің жалпы атауы.
Алайда, корпоративтік басқаруды анықтауда ең негізгі екі бағыт бар.
Олардың бірі корпоративтік басқаруды шешім қабылдаудың көпірі ретінде
бағаласа, екіншісі – іскерліктің корпоративтік түрінен, яғни, жеке меншік
иелері институттары мен басқарушылар институттарын бөлуден туындаған
салдарға негізделген және корпоративтік келісімдерге қатысушылардың
қандайда бір тобының құқықтарын менеджерлердің тиімді емес іс-әрекеттерінен
қорғауға бағытталған анағұрлым жиі қолданылатын көзқарас. Екі жағдайда да
корпоративтік басқарудың мәні корпоративтік келісімдердегі есепке алынатын
қатысушы жақтардың мөлшеріне тәуелді. Нақтырақ, бұл акция иелерінің құқығын
қорғау болып табылады. Келесі бір көзқарас бойынша, мұнда акция
иегерлерімен қатар, қаржылық инвесторлар тобын құрайтын несие берушілерді
де жатқызады. Сонымен, корпоративтік басқару – бұл әрі қаржылық
инвесторлардың (мемлекет, жұмысшылар, кәсіпорындар мен серіктестер), әрі
қаржылық иегерлердің (несие берушілер, акция иегерлері) құқығын қорғау.
Акция иегерлері корпоративтік басқарудың туындауына қажетті қаржылық қордың
көзі болып табылады. Несие берушілер де қаржылық инвесторлар болып
табылады, алайда, акция иегерлері кәсіподақ түсімділігі мен құнының артуын
көздесе, несие берушілер оның қаржылық жағдайының тұрақтылығын бақылайды.
Бірақ, кәсіподақ істеріне қаржылық инвесторлармен қатар, қаржылық емес
инвесторлар да қызығушылық танытады. Көптеген экономистер қаржылық емес
инвесторларға мыналарды жатқызады:
▪ кәсіподақ жұмысшылары,
▪ кәсіподақ серіктестері,
▪ бүкіл қоғам (мемлекет, тұтынушылар).
Акционерлік компанияларда акционерлік меншіктің иегерлері мен оларды
басқарушылар компаниялық қатынастардың негізі болып табылады. Корпоративтік
қатынастарға қатысушылардың әртүрлі топтары бір салада бірдей қызығушылық
танытса, екіншісінде әртүрлі болады. Сонымен, корпоративтік қатынастарға
қатысушылардың әртүрлі топтардың қызығушылықтарының ең елеулі қайшылықтарын
бөліп көрсетуге болады екен:
Қ.Р. өндіріс шаруашылығы әрекетінің маңызды бір бөлігі оның
өндірістік экономикалық потенциалын сақтау және әрі қарай дамыту мақсатында
жүзеге асырылады. Кәсіпорынның бұл саладағы әіс әрекеттері инвестициялық
әрекеттер деп аталады. Қ.Р. кәсіпорынның инвестициялық әс әрекеттері нақты
инвестициялық мемлекеттік қолдау туралы заң күші жарлығына өзгертулер мен
толықтырулар енгізу туралы салықтар және бюджетке міндетті түрдегі төлемдер
туралы шетел инвестициялары туралы жарлығымен, т.б. нормативтік актілермен
реттеледі. Қ.Р. инвестициялық жобалардың тиімділігін анықтаудың
методологиясы мен әдістері, меншік формасына қарамастан, Ресейде жасалынған
және 31 наурыз 1994 жылы бекітілген инвестициялық таңдап алу жайлы
Методикалық нұсқауларды қолдану арқылы негізделеді.
ІІ Бөлім. Компаниялардың қаржылық қорында лизингті пайдалану
2.1 Қаржылық қызметте лизингті қолдану; жалпы сипаттамасы және түрлері
Қазақстан банктерi игере бастаған несиелiк қатынастың жаңа
формаларының бiрiне лизинг жатады. Бұл операция әлемдiк тәжірибеде кеңінен
таралған.
Лизинг феноменi 80-шы жылдардың басында жай ұзақ мерзiмдi жалгерлiк
(аренда) ретiнде емес, кепiлдiкпен несиелiк каржыландырудың, борыштық
мiндеттеме бойынша есеп айырысудың және‚ басқадай қаржылық тетiктердiң
элементтерi кездесетiн, жалгерлiк қатынастың ықпалындағы келешегi зор
каржыландырудың жаңа, дәстүрлi емес, қосымша жүйесi ретiнде анықталды.
Лизингiлiк операция банк құрылымының iскерлiк ортамен өндірісті
қаржыландыру бойынша ынтымақтастық құруына және өзара әрекеттесуіне өз
ықпалын тигiзетiндіктен бүгінгі Қазақстандық экономикаға кажеттi операция
болып табылады.
Лизингілік бизнес кәсіпкерлік қызметтің айрықша саласы. Оны өзінің
мүмкiндiгiне карай колданатын болсақ немесе iс-тәжiрибеге енгізетін болсақ,
ол өндірісті техникалық жағынан қайта жарақтандырудың, қазақстандық
экономиканы құрылымдық тұрғысынана құрудың, нарыкты сапасы жоғары
тауарлармен қамтамасыз етудiң аса қуатты импульсiне айналуы мумкiн.
Оны шаруашылық iс-тәжiрибесiнде колданудың нәтижесiнде қол жеткiзуге
болатын лизингілiк мәмiленiң тиiмдiлiгi мыналарда: лизинг алған кәсiпорын
өзiнiң қаржылық жағдайын жаксартады, инвестициялық процесті жандандырады,
шағын және орта бизнестің бәсекеге жарамдылылығын арттырады.
Лизинг идеясы ежелгi замандарда пайда болған. Тарихшылар мен
экономистердің пікіріне тоқталсақ’ лизингтік мәмiлелер бiздiң дәуiрiмізге
дейiн көне Шумер мемлекетiнде бекiтiлiен. Лизинг идеясы бiздiң дәуiрiмiзге
дейiнгi Аристотельдiц Байлық меншiк құқығынан емес, пайдаланудан турады
дейтiн трактатында. қозғалғанын тарихшылар растап отыр.
ХVIII ғасырда Венецияда лизинг операциясына ұқсас мәмілелер болған:
венециандықтар саудагерлер мен сауда кемелерiнң иелерiне сол кезде қымбат
туратын якорьды жалға берген. Жүзу аяқталғаннан кейiн Шойыннан жасалған
құндылықтар өз иелерiнес қайтарылған, ал олар зәкiрді(якорь) қайтадан жалға
беріп отырған.
Экономикалык лексиконда лизинг терминінің енгiзiлуi Белл телефон
компаниясының операцияларымен байланыстылығы қарастырылады. 1877 жылы
компанияның басшылығы телефон аппараттарын сатуды тоқтатып, оларды жалға
беру туралы келісiм шығарадлы. Алайда, лизингілiк операцияларды негiзгi
қызметіне айналдырған. ... жалғасы
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
І Бөлім. Компанияларды қаржыландырудағы инвестициялық
саясаттың теориялық негіздері
1.1 Инвестицияның мәні,
қажеттілігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
.5
1.2 Инвестициялық саясаттың компания қызметтіндегі рөлі,
түрлері ... ... ... 8
1.3 ҚР компанияларындағы қаржылық қызметтің инвестициялық саясатының
жағдайы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ...12
ІІ Бөлім. Компаниялардың қаржылық қорында лизингті пайдалану
2.1 Қаржылық қызметте лизингті қолдану,жалпы сипаттамасы және
түрлері
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ..15
2.2 Лизнгтік келісімшарт жасауды
ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 17
2.3 Лизнгктік құн және төлем жасау
жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20
ІІІ Бөлім. Компанияларды инвестициялық саясатты жетілдіру
жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...23
Қосымша:
Статистикалық көрсеткіштер
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..2 6
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ..36
Пайдаланылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ..37
Кіріспе
Курстық жұмыс тақырыбын таңдау сәтінде осы инвестициялық саясатқа
тоқталуымның бірнеше себептері бар. Капитaлды шетке шығaру, қазіргі
дүниежүзілік шаруашылық пен халықаралық экономикалық қатынастарының маңызды
бағыты. Капиталды шетке шығaру дегеніміз - капитaлдың бір бөлігін ұлттық
айналымнан шығaрып тауар немесе ақшалай нысанда басқа бір елдің өндірістің
пайызы мен айналымына кіргізу. Капитaлды шетке шығaрудың негізгі себебі
және алғышарты елдегі капиталдың салыстырмалы молдығы шамадан тыс қорлануы
капиталды әлем елдерінде пайдаланудың негізгісі мыналар:
1.Инвестициялаушы елдегі капиталдың мол қорлануы;
2.Дүниежүзілік шаруашылықтың әр түрлі бөліктеріндегі капиталға
сұраныс пен ұсыныс арасындағы тепе-теңдіктің бұзылуы ;
3.Капитал экспортталатын елде арзан шикізат пен жұмысшы күшінің
болуы ;
4.Саяси тұрақтылықтың және қолайлы инвестициялық ахуал.
Капитал экспорты, әсіресе оның тікелей инвестицияны саны ұлттық
өндірісті халықаралық өндіріске айналдырып, халықаралық өнім шығаруды
ынталандырады. Яғни, инвестициялар ел ішіндегі капиталдың шетелдегі
экономикаға ұзақ мерзімді жұмсалымы.
Курстық жұмыстың мақсаты: инвестицияға анықтама беру; түрлерін қарастыру;
инвестициялық саясаттың компания қызметіндегі рөлін анықтау; инвестициялық
саясат жүргізуде опциондарды қолданылуын қарастыру.
Бұл мақсатарға жету барысында мынадай міндеттер шешілуі тиіс:
✓ Инвестиция жайлы жалпы түсінік алып, оның қажеттілігін білу
керек;
✓ Корпоративтік бірлестіктердің инвестициялық саясатынының
жағдайымен танысу;
✓ Лизингтік әдістердің қолданылуын қарастырып, білу;
✓ Жалпы лизинг дегеніміз не, соны анықтау қажет;
✓ Лизингтің түрлері , пайдалану жолдары және төлем жасасу;
І Бөлім. Компанияның қызметін қаржыландыруда инвестициялық саясатты
қолдану
1. Инвестицияның мәні, қажеттілігі
Инвестициялар кәсіпкерлік қызметтің нәтижесінде қайта қаралатын немесе
әлеуметтілік тиімділіккке қол жеткізетін қызметтің басқа түрлерінің
обьектілеріне мүмліктік және интеллектуалдық құндылықтардың барлық түрлері.
Капиталдың ел ішіндегі шетелдегі экономикаға ұзақ мерзімді жұмсалымы.
Инвестициялар тұрақты және қаржы инвестициялар болып табылады.
Нақты инвестицияларға капиталдардың ауыл шаруашылығына, өнеркәсіпке,
құрылысқа және т.б. жұмсалуы жатады.
Қаржы инвестициялары мемлекетке басқа да кәсіпорын инвестициялық қорларын
бағалы қығаздарын акцияны сатып алуға бағытталатын, сонымен қатар тікелей
және жанама болып табылады.
Қ.Р. тікелей инвестициялы мемлекет қорғау заңы бойынша тікелей
инвестициялар республиканың тәуелсіздік кепілдігіне байланысты және арнайы
техникалық көмекпен грантқа арналған инвестициялардан басқа барлық
инвестиция түрлері жанама инвестиция қоржынындағы инвестициялар басқаша
айтқанда құнды қағаздар мен мүліктік бағалы заттар.
Әрбір фирманың іс әрекеттің маңызды бір бөлігі инвестициялық операциялар
болып табылады. Яғни жобаларды іске асырудағы жіберілген ақша қаражаттары
жайлы операциялар. Коммерциялық тәжірибеде мұндай инвестицияның түрлері
бірнеше табиғи активтерге инвестициялар, екінші ақша активтеріне
инвестициялар, үшіншісі материалдық емес активтерге инвестициялар.
Табиғи активтерген өндірістік ғимараттар мен құрылымдар, қызмет
ету уақыты бір жылдан асатын әртүрлі машиналар мен жабдықтар және
өндірістік процесстерде қолданылатын басқа да мүліктер жатады.
Ақша активтеріне жеке және заңды тұлғаланған ақша қаражатын
алуға болатын құқық жатады. Мысалы: банктегі депозиттер, облигациялар,
акциялар.
Материалдық емес активтерге фирма жұмысшыларын қайта жеке оқыту
және біліктілерін жоғарылату арқылы сауда белсенділігін арттыру, потенттік
лицензия алу, сертификат алу, жерді қолдануға құқық алу арқылы алынған
құндылықтар жатады.
Нақты активтерге байланысты активтер келесі топтарға бөлінеді:
1.Тиімділікті арттыруға арналған инвестициялар. Олардың негізгі
мақсаты: жабдықтарды ауыстыру, персоналды оқыту, өндіріс қуатын
өндірістің тиімді жағдайы бар аймақтарға қарай ауыстыру арқылы
фирманың шығындарын азайтуға жағдай жасау.
2.Өндірісті кеңейтуге арналған инвестициялар. Олардың мақсаты: өндіріс
орындарының нарыққа тауар шығару қабілеттілігін кеңейту.
3.Жаңа өндіріс орындарын ашуға бағытталған инвестициялар. Бұл жаңа
өнімге тауарлар шығаратын жаңа кәсіпорындар салуға негізделген.
4.Мемлекетті басқару ұйымдарының талаптарын орындауға бағытталған
инвестициялар. Бұл инвестиция кәсіпорынның немесе мемлекеттік
ұйымдардың, экономикалық стандарттар, өнімнің қауіпсіздігі және басқа
да жағдайларға байланысты талаптарын орындауға мәжбүр болған
жғдайларда қолданылады.
Инвестициялық жобалауды құру және іске асыру мынандай
кезеңдерден тұрады:
1. инвестициялық ұғымды қалыптастыру;
2. инвестициялық мүмкіншіліктерді зерттеу;
3. жобаны техникалық экономикалық негіздеу;
4. жер учаскесін алу немесе жалғау;
5. келісім құжаттарын дайындау;
6. экономикалық көрсеткіштердің мониторингін жасау.
Инвестициялардың негізгі мақсаттарына жататындар:
1. салымдардың қауіпсіздігі;
2. салымдардың табыстылығы;
3. салымдардың өсуі;
4. салымдардың өтімділігі.
Инвестициялық жобаларды орындап, есептеп, олардың тиімділігін жобаға кеткен
шығындар мен жобаның іске қосу нәтижелерін салыстыра отырып, талдау
нәтижесін анықтау негізгі мақсаттарының бірі. Инвестициялық жобалардың
тиімділігін анықтау жіне бағалауды, материалдық және заңды түрде тікелей
жауап беретін инвестициялар жүргізеді.
1.2 Инвестициялық саясаттың компания қызметіндегі рөлі, түрлері
Осы замандағы әлем инвестициясының ерекшеліктерінің басты көpініcі,
ол қарыз, портфельдік инвестиция т.б. нысандағы капиталдар қозғалысына
кедергілердің болуы және оны жоюдың қажеттілігі. Экономикадағы ұлттық
мүддені қорғау үшін, өнеркәсібі дамыған мемлекеттер қажет болғанда, тікелей
шетел инвестициясына тосқауылдар да қоя біледі. Айта кететін нәрсе,
капиталды шетке шығару процесі, капитaлды тартy процесімен салыстырғанда
кемдеу реттеледі. Капиталдар қозғалысын реттеу үшін мемлекет мынадай
шаралар қолданады: Қаржылай әсер ету әдістері: жеделдетілгeн амортизация
мен салық жеңілдіктeрін беру, несиелерді қамсыздандыру, қарыз беру т.с.с;
қаржылай емес әсер ету әдістері: жер учаскелерін бөлу, қажетті
инфрақұрылыммен қамтамасыз ету, техникалық көмек көрсету.
Шетелдік инвестиция дегеніміз – қабылдаушы елдердегі компаниялардың
қызметін бақылап, басқару үшін капиталдың мақсатты түрде ауысуы .
Тікелей инвестиция деп – капиталды экспорттаушының қабылдаушы ел
территориясында өндірісті ұйымдастыруын айтамыз. Мұның ішіне жергілікті
тұрғындардан жұмысшы күшін дайындау мен оқыту, әлеуметтік жағдайларды
орнықтыруда кіреді. Тікелей инвестициялар арқылы халықаралық компаниялар
дүниежүзілік рынокта өз биліктерін жүргізеді. Тікелей инвестицияның
көмегімен халықаралық компаниялар шетелдік кәсіпорындарға толық иелік
етеді.
Шетелдік инвесторлардың елдер мен өнеркәсіп салалары арасында бөлінуі
қазіргі халықаралық экономикалық құрылымына айтарлықтай әсер етеді. Сонымен
қатар дүниежүзілік шаруашылықтың жекелеген бөліктерінің
арақатынасынкөрсетеді. Тікелей инвестиция саласында жетекші рольді
өнеркәсібі дамыған елдер атқарады. Тікелей инвестициялардың 45 бөлігі
солардың үлесінде. Сондықтан дамыған елдер бір мезгілде капиталды ірі
импорттаушылар да, экспорттаушы лар да болып отыр.
Шетелдік инвестицияларды тартудың маңызды көзі – портфель
инвесторлары. Олар ірі компаниялардың, мемлекеттік және жеке меншік
банктерінің облигациялық қарыздарын қаржыландырады .
Шетелдік күрделі қаржыландыруды реттейтін маңызды құжат 1994 жылы
Джакарта қаласында қабылданған "Азия - Тынық мұхиты ынтымақтастығының"
тікелей шетелдік төмендегі инвестициялар жөніндегі "Epікті кодекс". Бұл
"Кодексте" төмендегі инвестициялық принциптeр жинақтaлған:
– шекралaрдың ашықтығы ;
– донор елдерді алаламау;
– инвестицияларды ынталандырудың денсаулығын сақтау, қоршаған ортаны
қорғаумен оның қауіпсіздігін қамтамасыз етудің қатаң талаптарына сай
келуі;
– инвестицияларды реттейтін талaпттар санының мөлшерде болуы ;
– ұлттық заңдар мен халықаралық құқық нормаларына сай келетін
инвестицияларды тұтқындамау, тартып алмау;
– тіркелуін және еркін айналымын қамтамасыз ету;
– капитaлды шетке шығаруға кедергілерді алып тастау;
– қосарланған салық салуды болдырмау;
– шетелдік инвестицияларды қабылдаyшы елдің заңдарына сәйкестендіру;
– инвестициялық жобаны жүзеге асыру үшін шетелдік мамандардың келіп-
кетуіне кедергі жасамау;
– талас, егер жағдайында оларды келіcсөздер немесе төрелік арқылы шешу.
Капиталды шетке шығарудың іс-тәжірибесі көрсетіп отырғандай, оған
инвестицияларды тартуды ынталандыру саясатынан гөpі, рыноктық факторлар
көбірек әсер етеді. Экономикалық epкіндік, рыноктық механизмдердің
кедергісіз қызмет eтyі сыртқы инвестицияларды тартудың маңызды тұтқасы
болып отыр. Американдық экономистер жасап шығарған экономикалық еркіндіктің
он түрлі нақты көрсеткіштері бар. Бұл көрсеткіштeр мемлекеттің реттегенін
қызметінің деңгейін анықтайды. Олар:
1. сауда саясаты ;
2. салық салу;
3. монетарлық саясат;
4. банк жүйесінің қызметі;
5. шетелдік инвестицияларды құқықтық реттеу;
6. жеке меншік құқы ;
7. елде өндірілетін тауарлар мен қызмет көрсету көлеміндегі
мемлекеттік тапсырыстың үлесі;
8. экономикалық ынталандыру саясаты ;
9. елдегі "көлеңкелі рыноктың" көлемі;
10. баға жасау мен еңбек ақыны peттey;
Аталған он көрсеткіш бойынша әрбір елге 1-ден 5 балға дейін баға
қойылады, сөйтіп мемлекеттің реттеуші ролі анықталады .
1995 жылдардағы зерттеудің нәтижесінде Ганконгтың экономикасы ең epкін
эканомика болып шықты. Ал Қытай болса ең coңғы оpынды шетелдік
инвестициялардың ондаған миллиард саласын тартуына кедергі болып отырған
жоқ. Бұдан шығатын қорытынды: экономикалық epкіндік дәрежесі шетел капиталы
н тapтyғa шамадан тыс кедергі кетіpe алмайды .
Қазақстан Республикасы экономикасының дамушы секторының бірі қаржы саласы
болып табылады. Еліміздің экономикасындағы өзекті мәселелердің бірі – қаржы
жүйесін халықаралық стандарттар мен нормалар талаптарына сәйкестендіру. Ол
әрине, халықтың жағдайын жақсартуға және мемлекетіміздің экономикасы
тұрақты өсуіне әсер етеді.
Капитaлды шетке шығaру, қазіргі дүниежүзілік шаруашылық пен
халықаралық экономикалық қатынастарының маңызды бағыты. Капиталды шетке
шығaру дегеніміз - капитaлдың бір бөлігін ұлттық айналымнан шығaрып тауар
немесе ақшалай нысанда басқа бір елдің өндірістің пайызы мен айналымына
кіргізу. Капитaлды шетке шығaрудың негізгі себебі және алғы шарты елдегі
капиталдың салыстырмалы молдығы шамадан тыс қорлануы капиталды әлем
елдерінде пайдаланудың негізгісі мыналар:
1. Инвестициялаушы елдегі капиталдың мол қорлануы;
2. Дүниежүзілік шаруашылықтың әр түрлі бөліктеріндегі капиталға сұраныс пен
ұсыныс арасындағы тепе-теңдіктің бұзылуы ;
3. Капитал экспортталатын елде арзан шикізат пен жұмысшы күшінің болуы
4. Саяси тұрақтылықтың және қолайлы инвестициялық ахуал.
Капитал экспорты, әсіресе оның тікелей инвестицияны саны ұлттық өндірісті
халықаралық өндіріске айналдырып, халықаралық өнім шығаруды ынталандырады .
Капиталды шетке шығару мынаны сандарда жүргізіледі: өнеркәсіп, сауда
т.б. кәсіпорындарына тікелей инвестициялар; портфельдік инвестициялар
(шетелдік облигацияларды, акцияларды және басқа да құнды қағаздарды алу
үшін); орта және ұзақ мерзімді халықаралық несиелер мен қарыз капиталдарын
өнеркәсіп және сауда компанияларына, банктерге т.б. мекемелеріне беру;
капиталдың ауысуы мен шетелдік инвестициялардың айырмашылығын ажырата білу
қажет.
1.3 Қ.Р компанияларды қаржыландырудағы инвестициялық саясатының жағдайы
Іскерліктің корпоративтік түрі заман талабына сай пайда болған жаңа
ұғым. Компания - дамыған шет елдерде кең тараған, үлестік жеке меншікті,
жалданып жұмыс істейтін кәсіпкерлігі жоғары басқарушылар қызметтеріне
сүйеніп, кәсіпкерлік қызметті ескеретін ұйымдастырудың бір түрі.
Кәсіпкерліктер мемлекеттік те, жеке меншік те болады. Кәсіпкерліктің заңды
дәрежесі түсім салығын реттеу жүйесін анықтайды. Корпоративтік бірлестіктер
мемлекеттік басқару бөлімдерінде тіркелген тікелей өз атынан іс жасай
алатын заңды тұлға. Олар да өз меншіктерінде үлестері де болады, қарыздануы
да мүмкін және де олар біреуді айыптауы немесе істі болулары да мүмкін.
Қаржылық жүйе теориясы тұрғысынан қарасақ, корпоративтік басқару
дегеніміз, индустриялық аймақтағы альтернативалық қолданушылар арасында
қорларды ретімен бөлуді және жинақтарды инвестиция ретінде қолдануды
қанағаттандыратын келісімдер деуге болады. Ал заң тұрғысынан, корпоративтік
басқару – кәсіподақты құру және ұйымдастыру негізіндегі заңды концепциялар
мен істердің, дәлірек айтқанда, акционарлердің құқығына қатысты
әрекеттердің жалпы атауы.
Алайда, корпоративтік басқаруды анықтауда ең негізгі екі бағыт бар.
Олардың бірі корпоративтік басқаруды шешім қабылдаудың көпірі ретінде
бағаласа, екіншісі – іскерліктің корпоративтік түрінен, яғни, жеке меншік
иелері институттары мен басқарушылар институттарын бөлуден туындаған
салдарға негізделген және корпоративтік келісімдерге қатысушылардың
қандайда бір тобының құқықтарын менеджерлердің тиімді емес іс-әрекеттерінен
қорғауға бағытталған анағұрлым жиі қолданылатын көзқарас. Екі жағдайда да
корпоративтік басқарудың мәні корпоративтік келісімдердегі есепке алынатын
қатысушы жақтардың мөлшеріне тәуелді. Нақтырақ, бұл акция иелерінің құқығын
қорғау болып табылады. Келесі бір көзқарас бойынша, мұнда акция
иегерлерімен қатар, қаржылық инвесторлар тобын құрайтын несие берушілерді
де жатқызады. Сонымен, корпоративтік басқару – бұл әрі қаржылық
инвесторлардың (мемлекет, жұмысшылар, кәсіпорындар мен серіктестер), әрі
қаржылық иегерлердің (несие берушілер, акция иегерлері) құқығын қорғау.
Акция иегерлері корпоративтік басқарудың туындауына қажетті қаржылық қордың
көзі болып табылады. Несие берушілер де қаржылық инвесторлар болып
табылады, алайда, акция иегерлері кәсіподақ түсімділігі мен құнының артуын
көздесе, несие берушілер оның қаржылық жағдайының тұрақтылығын бақылайды.
Бірақ, кәсіподақ істеріне қаржылық инвесторлармен қатар, қаржылық емес
инвесторлар да қызығушылық танытады. Көптеген экономистер қаржылық емес
инвесторларға мыналарды жатқызады:
▪ кәсіподақ жұмысшылары,
▪ кәсіподақ серіктестері,
▪ бүкіл қоғам (мемлекет, тұтынушылар).
Акционерлік компанияларда акционерлік меншіктің иегерлері мен оларды
басқарушылар компаниялық қатынастардың негізі болып табылады. Корпоративтік
қатынастарға қатысушылардың әртүрлі топтары бір салада бірдей қызығушылық
танытса, екіншісінде әртүрлі болады. Сонымен, корпоративтік қатынастарға
қатысушылардың әртүрлі топтардың қызығушылықтарының ең елеулі қайшылықтарын
бөліп көрсетуге болады екен:
Қ.Р. өндіріс шаруашылығы әрекетінің маңызды бір бөлігі оның
өндірістік экономикалық потенциалын сақтау және әрі қарай дамыту мақсатында
жүзеге асырылады. Кәсіпорынның бұл саладағы әіс әрекеттері инвестициялық
әрекеттер деп аталады. Қ.Р. кәсіпорынның инвестициялық әс әрекеттері нақты
инвестициялық мемлекеттік қолдау туралы заң күші жарлығына өзгертулер мен
толықтырулар енгізу туралы салықтар және бюджетке міндетті түрдегі төлемдер
туралы шетел инвестициялары туралы жарлығымен, т.б. нормативтік актілермен
реттеледі. Қ.Р. инвестициялық жобалардың тиімділігін анықтаудың
методологиясы мен әдістері, меншік формасына қарамастан, Ресейде жасалынған
және 31 наурыз 1994 жылы бекітілген инвестициялық таңдап алу жайлы
Методикалық нұсқауларды қолдану арқылы негізделеді.
ІІ Бөлім. Компаниялардың қаржылық қорында лизингті пайдалану
2.1 Қаржылық қызметте лизингті қолдану; жалпы сипаттамасы және түрлері
Қазақстан банктерi игере бастаған несиелiк қатынастың жаңа
формаларының бiрiне лизинг жатады. Бұл операция әлемдiк тәжірибеде кеңінен
таралған.
Лизинг феноменi 80-шы жылдардың басында жай ұзақ мерзiмдi жалгерлiк
(аренда) ретiнде емес, кепiлдiкпен несиелiк каржыландырудың, борыштық
мiндеттеме бойынша есеп айырысудың және‚ басқадай қаржылық тетiктердiң
элементтерi кездесетiн, жалгерлiк қатынастың ықпалындағы келешегi зор
каржыландырудың жаңа, дәстүрлi емес, қосымша жүйесi ретiнде анықталды.
Лизингiлiк операция банк құрылымының iскерлiк ортамен өндірісті
қаржыландыру бойынша ынтымақтастық құруына және өзара әрекеттесуіне өз
ықпалын тигiзетiндіктен бүгінгі Қазақстандық экономикаға кажеттi операция
болып табылады.
Лизингілік бизнес кәсіпкерлік қызметтің айрықша саласы. Оны өзінің
мүмкiндiгiне карай колданатын болсақ немесе iс-тәжiрибеге енгізетін болсақ,
ол өндірісті техникалық жағынан қайта жарақтандырудың, қазақстандық
экономиканы құрылымдық тұрғысынана құрудың, нарыкты сапасы жоғары
тауарлармен қамтамасыз етудiң аса қуатты импульсiне айналуы мумкiн.
Оны шаруашылық iс-тәжiрибесiнде колданудың нәтижесiнде қол жеткiзуге
болатын лизингілiк мәмiленiң тиiмдiлiгi мыналарда: лизинг алған кәсiпорын
өзiнiң қаржылық жағдайын жаксартады, инвестициялық процесті жандандырады,
шағын және орта бизнестің бәсекеге жарамдылылығын арттырады.
Лизинг идеясы ежелгi замандарда пайда болған. Тарихшылар мен
экономистердің пікіріне тоқталсақ’ лизингтік мәмiлелер бiздiң дәуiрiмізге
дейiн көне Шумер мемлекетiнде бекiтiлiен. Лизинг идеясы бiздiң дәуiрiмiзге
дейiнгi Аристотельдiц Байлық меншiк құқығынан емес, пайдаланудан турады
дейтiн трактатында. қозғалғанын тарихшылар растап отыр.
ХVIII ғасырда Венецияда лизинг операциясына ұқсас мәмілелер болған:
венециандықтар саудагерлер мен сауда кемелерiнң иелерiне сол кезде қымбат
туратын якорьды жалға берген. Жүзу аяқталғаннан кейiн Шойыннан жасалған
құндылықтар өз иелерiнес қайтарылған, ал олар зәкiрді(якорь) қайтадан жалға
беріп отырған.
Экономикалык лексиконда лизинг терминінің енгiзiлуi Белл телефон
компаниясының операцияларымен байланыстылығы қарастырылады. 1877 жылы
компанияның басшылығы телефон аппараттарын сатуды тоқтатып, оларды жалға
беру туралы келісiм шығарадлы. Алайда, лизингілiк операцияларды негiзгi
қызметіне айналдырған. ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz