5 сыныпта қазақ тілін ізгілендіру технологиясы арқылы дамыта оқыту әдістемесі

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 52 бет
Таңдаулыға:

5 сыныпта қазақ тілін ізгілендіру технологиясы арқылы дамыта оқыту әдістемесі

МАЗМҰНЫ

І. Кіріспе . . . 3-6

ІІ. Негізгі бөлім:

І тарау

Қазақ тілін 5 сыныпта ізгілендіру технологиясы арқылы дамыта оқыту (туралы шолу) . . . 7-33

1. 1. Оқу-тәрбие үрдісін ізгілендірудің технологиясы . . . 8-24

1. 2. Ізгілендіру ұстанымына негізделген оқу-тәрбие жұмысын жүргізу жолдары . . . 24-29

1. 3. Қазақ тілін дамыта оқыту ұстанымдары . . . 30-32

ІІ тарау

5 сыныптағы қазақ тілі пәні бойынша фонетикадан дауысты дыбыстарды оқытуда ізгілендіру технологиясын енгізу . . . 33-60

2. 1. 5 сыныпта қазақ тілі пәнінің лексика тарауы бойынщша жинақталған жаттығулар мен тапсырмалар жүйесі . . . 40-60

ІІІ Қорытынды . . . 60-61

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі . . . 62-63

КІРІСПЕ

Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Мемлекетіміздің әлемдегі басқа елдермен тең болуы әрі басқа елдер арасында өркениетті ел ретінде танылуы үшін мектеп оқушысына саналы тәрбие, сапалы білім берудің маңызы зор. Оқушыларға нәтижелі білім беру бүгінгі күннің талабы болып отыр.

Келешек ұрпақтың жеке тұлға болып қалыптасуында білім беру жүйесінің ізгілік бағыт алуы, атап айтқанда, қазақ тілінен білім беруді ізгілендірудің әдістемесін айқындап және оны ұтымды пайдалану - бүгінгі күн талабынан туындап отырған күрделі мәселе.

Жеке тұлғаның сапалық көрсеткіштерінің бірі - ізгілік қасиеттердің болуы. Білім беру жүйесінің, оның ішінде мектептің міндеті - сабақ беру үрдісінде ізгілендіру идеясын жүзеге асыру. Бұдан орта білім беретін мектептің негізгі міндеті білім беру мен дағды біліктерін қалыптастыру болып келсе, қазіргі міндеті біршама күрделі: ойы ұшқыр, шығармашылық қабілеті жоғары, өмірге икемді, жан-жақты дамыған жеке тұлғаны тәрбиелеу.

Қазіргі кезде білім берудің ең басты мәселесі - ұрпаққа қоғам талабына сай тәрбие мен білім беруде мұғалімдердің жаңа ғылыми-педагогикалық технологияларды меңгеруін қамтамасыз ету.

Бұл жөнінде Елбасымыз Н. Ә. Назарбаев халыққа Жолдауында: «Білім беру жүйесінің басты міндеті - ұлттық және жалпы адамзаттық құндылықтар негізінде жеке адамды қалыптастыруға және кәсіби шыңдауға бағытталған білім алу үшін қажетті жағдайлар жасау, оқытудың жаңа технологиясын енгізу, білім беруді ақпараттандыру, халықаралық, ғаламдық коммуникациялық желілерге шығу» деп атап көрсетеді. Сондықтан келер ұрпаққа қоғам талабына сай білім мен тәрбие беруде жаңа оқыту технологияларын зерттеу, оны білім саласына сәйкестендіріп енгізу барысында оның ғылыми-педагогикалық негіздерін меңгеру - маңызды мәселелердің бірі. (1)

Бұл зерттеу тақырыбының өзектілігі де осында.

Жаңа педагогикалық технологияларды зерттеу барысында және оны мектеп өміріне енгізуде В. П. Беспалько, Н. Ф. Талызина, Ш. А. Амонашвили, И. Я. Лернер т. б. ғалымдардың еңбектері оқу жүйесіне игі ықпал етті.

Жалпы білім беру стратегиясының берік негізді болуы үшін мектеп оқушылары өз бойына халқының тарихи өмірі мен терең тамырын, рухани және адамгершілік қағидаларын, азаматтық, отансүйгіштік идеяларын, басқа халықтарға деген ізгі көзқарастарын сіңіру қажет. Қазіргі мектеп өсіп келе жатқан тұлғаны қандай бағытта дамытатындығы, жеке тұлғаның қабілетін жан-жақты қалыптастыра отырып шығармашылық мүмкіншіліктерін ашуы елдің дамуы мен өркендеуіне септігін тигізеді. Демек, ізгілікті, адамгершілігі мол, саналы азамат тәрбиелеу - бүгінгі күн талабы.

Сонымен қатар, қазіргі уақыт сұранысына орай күн тәртібінде тұрған мәселе - ғылымдар мен пәндердің тоғысуы нәтижесінде оқушыға ең қажетті де пайдалы білім беру. Осы тұрғыдан келгенде жаңа ізгілендіру технологиясы тіл білімі мен психология, педагогика ілімдерін бір арнаға біріктіреді. Бұл қазақ тілін жаңаша, сапалы оқытуға тың жол ашады. Сондықтан бүгінгі таңда жалпы педагогикалық технологияға ерекше көңіл бөлініп отырғаны белгілі. Оның себебі: біріншіден, педагогика саласында іскерлік пен шеберліктің жаңа жолын табуға деген қажеттілік туды; екіншіден, әдістеме ілімінде білім беруде тиімділігі аз жолдардан бас тартуға бетбұрыс басталды; үшіншіден, жаңа технология үлгілері арқылы әлемдегі тенденцияларға сәйкес дұрыс нәтижеге жетуге болады.

Сабақ технологиясын жобалау - оқушы мен ұстаз арасындағы жаңа қарым-қатынасты қалыптастырып, ізгілікті, адамгершілігі мол оқушыны тәрбиелей отырып, оның пәнге деген қызығушылығын арттыруды, қажет білімді сапалы түрде меңгертуді бір жүйеге келтіреді. Жаңа технологияның тиімділігі жеке тұлғаның ізгілікті қасиеттермен даму диагностикасын қадағалай отырып, оқулықтағы тапсырмаларды өмірмен байланыстырып беруден көрінеді.

Білім беру мен тәрбие жүйесінде оқушының оқу еңбегіндегі ой дербестігін, оқу әрекетін жандандыра отырып, сөз өнерінің ерекшеліктерін түсініп-тануға, ой көзімен зерделеуге негіз болатын, жан дүниесі бай ұрпақ тәрбиелеуде қазақ тілінің маңызы ерекше. Сондықтан қазақ тілін 5-сыныпта ізгілендіру технологиясы арқылы дамыта оқытудың қажеттілігі - бүгінгі күннің сұранысы.

Ізгілендіру технологиясы арқылы қазақ тілін оқытуда баланың танымдық күшін қалыптастыру, дамыту, бала жанына, жүрегіне жылылық ұялату мақсат етіледі. Осы тұрғыдан келгенде, оқытуды ізгілендірудің маңызы өте зор. Осы айтылғандар тақырыптың өзектілігін дәлелдей түседі және ізгілендіру технологиясының зерттеу бағытын айқындайды.

Зерттеу нысаны: Қазақ мектебінің 5-сынып оқушыларына қазақ тілін ізгілендіру технологиясы арқылы дамыта оқыту үрдісі.

Зерттеу пәні: қазақ мектебінде қазақ тілін ізгілендіру технологиясы арқылы дамыта оқыту әдістемесі.

Зерттеудің мақсаты: 5-сыныптағы оқу материалдарын ізгілендіру технологиясы арқылы оқытудың ғылыми-теориялық негізін айқындап, әдістемесін ұсыну.

Зерттеудің міндеттері:

- 5 сыныптың бағдарламалық материалдарын ізгілендіру технологиясы арқылы оқытудың әдістемелік негізін айқындауға септігін тигізу;

- ізгілендіру технологиясының мәні мен мазмұнын зерттеу;

- ізгілендіру технологиясы арқылы жасалған 5 сынып материалдарының тапсырмалар, жаттығулар жүйесін құру;

- мектептегі жасалған тәжірибенің нәтижесінде ізгілендіру технологиясын пайдаланудың тиімділігін дәлелдеу.

Дипломдық жұмыстың ғылыми жаңалығы Қазақ тілін оқыту әдістемесіндегі ғылыми тұжырымдар мен практикалық бағыттар, оқытудың озық, жаңа технологиялары бойынша пікір-көзқарастар қорытыла отырып, сол технологияны меңгеруді қамтамасыз ететін тапсырмалар жүйеленді.

Зерттеу жұмысының құрылымы. Диплом жұмысы 2 бөлімнен: кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдер және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

І ҚАЗАҚ ТІЛІН 5 СЫНЫПТА ІЗГІЛЕНДІРУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ АРҚЫЛЫ ДАМЫТА ОҚЫТУ ( ТУРАЛЫ ШОЛУ)

1. 1. ОҚУ-ТӘРБИЕ ҮРДІСІН ІЗГІЛЕНДІРУДІҢ ТЕХНОЛОГИЯСЫ

Білім беру - оқыту мен тәрбиелеудің үздіксіз процесі. Қазіргі кезде білім берудегі мақсат - жан-жақты, білімді, өмір сүруге бейім, өзіндік ой-толғамы бар, адамгершілігі жоғары, қабілетті жеке тұлғаны қалыптастыру.

Қазақстан Республикасы «Білім туралы» заңында қоғамды ізгілендіру, яғни адамдар арасында бір-бірін сыйлау, көмектесу, қамқорлық жасау сияқты адамгершілік тәрбие негіздерін оқушының дүниетанымындағы басты құндылықтар ретінде қалыптастыру қажеттілігі айтылған. Сондықтан жаңа технологияның негізі саналатын ізгілендіру (гуманизациялау) мектептегі оқу үрдісін жетілдірудің басты ұстанымы болып табылады.

Көптеген зерттеулерге қарағанда, гуманизмнің пәндерді меңгеруде алатын орны ерекше. Гуманистік идеялар ұлы ойшылдар еңбегінде көрініс тауып, кейін олардың гуманизм туралы пікірлері гуманистік педагогиканың дамуына негіз болды.

Педагогикалық, психологиялық тұрғыдан гуманизм (ізгілік) адамдар арасындағы қатынастардың сүйіспеншілікке негізделуі, адамның жеке тұлғалық қасиеттерін құрметтеу, қамқорлық жасау, адамды сүйе білу деп анықталады. Итальян халқының ұлы гуманисі Пикоделла Мирхандолла «Жер бетінде адам баласынан асқан ұлылық жоқ, ал адам баласында оның ақыл-ойы мен рухынан асқан ұлылық жоқ» деген (2) . Оның философиялық көзқарастары адам баласын ардақтап, оның ақыл-ойы мен рухын, абыройын жоғары сатыға көтеруге бағытталған. Сондықтан адамгершілік тұрғыда білім беру ісіне қойылатын талаптардың мән-мағынасы айрықша зор. Мұндай басты талаптардың біріншісі - әлемдік руханияттардың ортақ мәселелерін бағдарлай білу десек, екіншісі - адамның ұлтты болмыс-менталитеттік

ерекшеліктеріне қанық болу деп саралауға болар еді. Осы қос арнаны біріктіріп, оқушылардың бойына сіңіру үшін мұғалім тұлғасында ерекше бір қасиет болу керек: ол - балаға бар жан-тәнімен берілу және оны тұлға ретінде қабылдап, құрметтеу.

В. А Сухомлинскийдің айтуы бойынша, нағыз мұғалім балаларды сүйетін, өз пәнін жетік меңгерген, психология мен педагогиканы терең білуі тиіс. Тәрбиелік, жоғары мәдениеттілік, өз пәніне, ең бастысы, балаға деген сүйіспеншілік - мұғалімнен талап етілетін басты мәселе. Мұғалім мен оқушының қарым-қатынасында балалардың мұғалімге деген жақсы көрушіліктен барынша шалғай жатқан қорқыныш, сыйламау, жек көру сияқты сезімдерді бастан кешіретіні жиі кездеседі. Бұл мұғалім мен оқушының жеке бастарының ара қатысы мен оқыту әдістерінің сапасына байланысты. Педагогикалық жұмыста барлық іс мұғалімнің оқытудың ең жақсы тәсілдерін табуында, балалармен дұрыс сөйлесуінде екеніне ағартушы педагог Ы. Алтынсариннің мына сөзі дәлел бола алады: «Педагогикалық іс - өте нәзік, қасиетті іс. Ол өте сезімталдықты, балаға деген өлшеусіз сүйіспеншілікті, бала жанын бірден танитын қырағылықты қажет етеді. Шәкірттерді сүйе білген оқытушы ғана қатал, талапты, өнегелі, беделді тәрбиеші бола алады» (3) .

Сабақ жүргізу барысында мұғалімнің барлық оқушыға бірдей талап қойып, олардың жеке қабілеттерін ескермеуі ұтымсыз екені айтылып келді. Шығармашылықпен жұмыс істейтін оқушылар үшін бұл талап тиімсіз болды. Жалпы білімді мұғалім береді де, оқушының өз бетімен ізденушілігіне жағдай жасалмады. Жеке тұлғаның дамуы есепке алынбады. Сондықтан жас ұрпаққа білім беруде және тәрбиелеуде оқушының белсенділігі мен қызығушылығын, өз бетімен жұмыс істеу қабілетін арттыруда қазақ тілін оқытуды ізгілендірудің алатын орны ерекше.

Ізгілендіру принциптері оқытудың әдіс-тәсілдеріне мынадай талаптар қояды: мұғалімнің оқыту кезінде билік жүргізу әдісінен арылуы; оқыту үрдісі кезінде сабақтағы басты тұлға - білім беретін мұғалім емес, осы білімді қызыға қабылдауға дайын оқушы екендігі; балалардың оқуға деген ынтасын күшейту, өз дербестігін, белсенділігін дамыту; оқу-тәрбие жұмысын ұтымды жүргізу үшін баланың табиғи талабын, қасиетін дер кезінде айқындау.

Педагогика ғылымының докторы Б. Баймұханов жаңа технологияны, оның ішінде ізгілендіру арқылы оқытудың негізгі ерекшеліктеріне тоқталған. Ол «Адами қарым-қатынастар оқу-тәрбие үрдісінің нәтижелерін белгілейтін маңызды фактор болып табылады. Сондықтан жаңа технологияның негізі саналатын ізгілендіру мен демократияландыру - мектептегі оқу үрдісін жетілдірудің басты ұстанымдары» деп көрсетеді. Сонымен қатар ғалым ізгілендіру мен демократияландырудың негізгі ерекшеліктеріне тоқтала кеткен:

Балаларға ізгілік тұрғысынан қарау дегеніміз:

балаларға деген ұстаздық сүйіспеншілік, олардың тағдырына алаңдау;
баланың болашағына, қабілетіне сену;
ынтымақтастық, қарым-қатынас шеберлігі;
тікелей қысым көрсетпеу;
баланы ынталандыру;
баланың кемшіліктеріне шыдамдылық көрсету.

Қарым-қатынастарды демократияландыру дегеніміз:

мұғалім мен оқушының тең құқықта болуы;
қателесу құқығы;
өзіндік көзқарас құқығы;
«балалар құқықтарының конвенциясын» сақтау;
қарым-қатынас стилі, тыйым салмау - бағыт беру, басқармау - бірігіп тең басқару, зорламау - ұйымдастыру, шектемеу - еркін таңдау мүмкіндігін беру.

Ынтымақтастық педагогикасы - білім беруде көптеген жаңалықтарды өмірге келтірген, оқушылармен, ата-аналармен қарым-қатынасты т. б. көптеген жағдайларды қамтитын, аса бай педагогикалық қатынас. Бұл технологияның атауын 80-жылдардағы жаңашыл педагогтар тобы ұсынды. Олардың жинақтаған іс-тәжірибесінде қазіргі заман мектебінің ең жақсы дәстүрлері мен отандық және шетелдік психологиялық-педагогикалық тәжірибе мен ғылымның жетістіктері көрініс тапты. Қазақтың көрнекті ұстаздарының бірі, ағартушы-педагог С. Көбеевтің ұстаздық қызметінде баламен ынтымақты қарым-қатынас туралы айтылғаны мәлім. Тұтас технология ретінде ынтымақтастық педагогикасының нақты үлгісі жоқ, реттеу-атқару жабдықтамасы қалыптаспаған. Ол жүздеген мақалалар мен кітапшаларда шашыранды түрде беріліп келеді. Оның идеялары барлық қазіргі заманғы педагогикалық технологияларға енгізілген. Ол Қазақстан Республикасы орта білім тұжырымдамасының негізін құрайды. Сондықтан ынтымақтастық педагогикасын ерекше түрдегі «сіңімді» технология деп қарастыру керек, ол - жаңа педагогикалық ой-өрістің нышаны, прогрессивті идеялардың қайнар көзі. Сондықтан қазіргі көптеген педагогикалық технологияларға олардың құрамды бөлігі ретінде енеді.

Орта білім тұжырымдамасында ынтымақтастық ересектер мен балалардың өзара түсіністігімен бекітілген, біріге даму әрекетінің идеясы ретінде түсіндіріледі. Ынтымақтастық - оқушы мен ұстаздың бір-бірінің жан дүниесін түсініп, ортақ іс-әрекеттің барысы мен нәтижесінде бірігіп талдауы. Қарым-қатынас жүйесі ретінде ынтымақтастық сан алуан болғанмен, оның ішіндегі ең маңыздысы - «мұғалім - оқушы» қатынасы. Оқытудың дәстүрлі түрі мұғалімге педагогикалық үрдіс субьектісі, ал оқушыға - обьектісі ретінде қарауға негізделген. Ынтымақтастық тұжырымдамасында оқушы өз «оқуының» субъектісі деп қаралады. Сол себепті бір үрдістің екі субъектісі біріге, өзара достық пен жолдастық тұрғысында, жасы үлкен тәжірибелісі жасы кіші тәжіриебесі аз, бірақ жастық жалыны бар кішісіне түсінікпен қарап жұмыс істеуі тиіс. «Оқушы - оқушы» қатынастарындағы ынтымақтастық мектептегі ұжымдар арасында достастық, бірігіп жұмыс істеу, реніш-қайғыны бірге бөлісу, шығармашылық одақта болу, біріге басқару сияқты әр алуан түрде жүзеге асады. Ынтымақтастық педагогикасының шеңбері өте кең, ол мұғалім мен оқушы, оқушы мен оқушы арасында ғана емес, мектеп әкімшілігі мен оқушылар, мұғалімдер, оқушылар мен басқа сабақ бермейтін мұғалімдер, мұғалімдер мен мектеп басшыларының көпшілікпен: ата-ана, қоғамдық және еңбек ұжымдары, тағы басқа ара-қатынасында да орын алады. Ынтымақтастық педагогикасы негізінен: 1) балаға тұлға ретінде ізгілікті қарым-қатынас; 2) белсенділікті арттыратын және дамытатын дидактикалық кешен; 3) тәрбиелеу тұжырымдамасы; 4) ортаны педагогикаландыру бағытында жүзеге асады.

Ізгілік бағыт мектептің назарын баланың жеке басының тұлға ретінде дамуына, оның ашылмаған қабілеттері мен мүмкіндіктерін ашуға, еркіндік пен әділдікті, мейірім мен бақытты тілейтін ішкі жан дүниесіне үңіле білуге аударады. Мектептің міндеті - осы ішкі мүмкіндіктер мен қабілеттерді оятып, өміршең етіп, оларды тұлғаның толық және еркін дамуына пайдалану.

Ізгілікті бағыттың негізгі идеялары мынадай:

оқушылармен ұнамды қарым-қатынас;
қысым көрсетпей еркін оқыту;
тірек идеясы;
оқушылар еңбегін бағалау;
таңдауға ерік беру;
өзінің жұмысын талдай білу;
өзіндік көзқарас;
тұлғаны дамыту;
тұлғаның жеке қасиеттерін ескеру;
уақыттың көбін балаға арнау;
өзін-өзі сыйлау идеясы;
өз жұмысын реттеп, бағыттай білу идеясы;
өз пікірін білдіру (қарсы тұру немесе тіл табысу) идеясы;
жастар пәлсапасы;
ойын - тұлғаны демократияландыру құралы.

Ынтымақтастық педагогикасының белсенділік туғызу және дамытуға бағытталған дидактикалық кешені «нені оқыту» және «қалай оқыту» мәселелерін шешуге бағытталған үрдіс қалыптастыруды: білім мазмұнын тұлғаны дамыту құралы ретінде қарастыру; алдымен жалпылама білім, білік, дағдыға, ойлай білуге үйрету, мектеп пәндерін кіріктіру (интеграция), оқудың жағымды әсерін пайдалану, саралай және көпнұсқалы оқыту.

Ойлау механизмдерінде білім екі түрлі қызмет атқарады: жаңа білім алу мақсатымен ойша өңделетін «материал» және ойлау әрекеттерін «реттеуші». Білімнің реттеушілік қызметі заттардың, құбылыстардың, идеялардың немесе олардың қасиеттерінің арасындағы қарым-қатынастарды, себеп-салдар, уақыт-кеңістік қатынастарын, тағы басқа зерттеуде байқалады. Оқу үрдісінде білімнің реттеуші қызметі қалыптаспаған, өйткені қазіргі оқу фактілерді еске сақтап, бұрыннан белгілі сұрақтарға бірыңғай жауаптар алуға бағытталған. Бұдан шығатын қорытынды қоғамда жобалық педагогика - тұлғаның бойында шығармашылық пен ойлау стилін қалыптастыратын тұрақты құрылымдар жүйесі қажет. Мұндай ойлау стилінің негізгі ерекшелігі - кез келген мәселені талдай білу, жүйелі байланыстарды, қайшылықтарды анықтау, олардың дұрыс шешімін табу, осындай шешімдерді дамытудың мүмкін болатын жолдарын болжау. Ойлау стилі осылай қалыптасқан тұлға технологиялардың үздіксіз өзгерістеріне әрқашан дайын болумен қоса, өмірде кездесетін проблемалық мәселелерді парасаттылықпен шешуге моральдық қанағат алады.

Қазіргі педагогиканың оқушылардың бойында шығармашылықпен қызмет ету сапасын қалыптастыруға бағытталуы педагогикалық іс-әрекеттің ұстанымдарының да өзгеруіне соқтырып отыр. Білім беру жүйесі қарекетінің мәні - сынып жөнінде болатын іс-әрекетке тәуелді. Сондықтан мұғалім тек дайын білімді беруші, жеткізуші емес, оқушының оқуына, дамуына көмектесуі, ол ақпарат көзі емес, ойлау әрекетін ұйымдастырушы болуы тиіс.

Сонымен, оқытушының өзінің шығармашылықпен ойлау қабілеттері оқу үрдісін қайта құрудың басты факторы болып табылады. Ол үшін мұғалім ойлау әрекетінің негізі болып табылатын методологияны меңгерген, шығармашыл тұлға болуы тиіс. Бірақ әзірге мұғалімнің педагогикалық үрдістегі ойлау әрекетін кәсіби басқарушы ретіндегі әдістемелік те, психологиялық та дайындығы жеткіліксіз.

Білім берудің дәстүрлі қалыптасқан жүйесінде оқу бағдарламалары, негізінен, фактілерді жинап есте сақтауға, басқа да шығармашыл емес әрекет түрлеріне құрылған. Сондықтан мектепте жақсы оқыған оқушылардың көпшілігі, егер одан кейінгі оқуы немесе жұмысы одан шығармашылықты талап етсе, бұған барынша қарсылық көрсетеді. Егер шығармашылық әрекетке білім беру курсының басынан бастап, тіпті, мектепке дейінгі мекемеден бастап, баланың бүкіл шығармашылық еңбек әрекетінде үйретіп, дем беріп отырса, мұндай қайшылықтарды жоюға болады.

Қазіргі заманғы оқытудың жаңа технологиялары мамандарды қайта даярлауға жұмсалатын қыруар қаржыны үнемдеп, кездесетін күйзеліс жағдайларын жойып, өндіріс үшін жағымды, қалыпты психологиялық ахуал қалыптастыру мүмкіндіктерін береді. Бұған қоса оқытудың жаңа технологиясы тағы бір мемлекеттік маңызы бар міндет - жедел қарқынмен зерделік қорды қайта жаңғыртады.

Шығармашыл тұлғалардың қасиеттерін зерттей келе, психологтар шығармашылық қабілеттердің табиғаты жаратылыстану және гуманитарлық бағыттар үшін бірдей екенін анықтады.

Еліміздің егемендік алуы нәтижесінде қоғамдық өмірдің барлық салаларында, соның ішінде, білім беру саласында жүріп жатқан демократияландыру мен ізгілендіру мектепті осы күнге дейінгі дағдарыстан шығаратын қуатты талпыныстарға жол ашты.

Бұған дейінгі дәстүрлі білім беру оқушыларға тек пәндік білім, білік, дағдылардың белгілі жиынтығын меңгертуге ғана бағытталып, олардың жеке басының дамуына, тұлға ретінде қалыптасуына көңіл бөлінбеді.

Қазіргі кезде біздің республикамызда білім берудің жаңа жүйесі жасалып, әлемдік білім беру кеңістігіне енуге бағыт алуда. Бұл педагогика теориясы мен оқу-тәрбие үрдісіндегі елеулі өзгерістерге байланысты болып отыр: білім берудің мазмұны жаңарып, жаңа көзқарас, басқаша қарым-қатынас, өзгеше менталитет пайда болуда.

Білім беру мазмұны жаңа үрдістік біліктермен, ақпараттарды қабылдау қабілеттерінің дамуымен, ғылымдағы шығармашылық және нарық жағдайындағы білім беру бағдарламаларының нақтылануымен байи түсуде;
Ақпараттың дәстүрлі әдістері - ауызша және жазбаша, телефон және радио байланыс - қазіргі заманғы компьютерлік құралдарға ығысып орын беруде;
Баланың жеке басын тәрбиелеуде, оның жан дүниесінің рухани баюына, азамат, тұлға ретінде қалыптасуына көңіл бөлінуде;
Мектеп, отбасы және қоршаған әлеуметтік ортаның бала тәрбиесіндегі бірлігіне ұмтылыс жасалуда;
Қоғамдық біліммен бара-бар педагогикалық технологияның кеңінен қолданылуына және ғылымның рөліне мән берілуде. Сөйтіп, оқытудың технологиясын жетілдірудің психологиялық-педагогикалық бағыттағы негізгі ой-тұжырымдары төмендегіше сипатталады:
есте сақтауға негізделген оқып білім алудан, бұрынғы меңгергендерді пайдалана отырып, ақыл-ойды дамытатын оқуға көшу;
білімнің статистикалық үлгісінен ақыл-ой әрекетінің динамикалық құрылым жүйесіне көшу;
оқушыға орташа деңгейде білім беретін бағдарламадан жекелеп, саралап оқыту бағдарламасына өту.

Қазір республика оқу орындары педагогикалық ұжымдары ұсынып отырған көпнұсқалыққа байланысты өздерінің қалауына сәйкес кез келген үлгі бойынша қызмет етуіне мүмкіндік алады.

Бұл бағытта білім берудің әр түрлі нұсқадағы мазмұны, құрылымы, ғылымға және тәжірибеге негізделген жаңа идеялар, жаңа технологиялар бар. Сондықтан әр түрлі ерекшеліктеріне орай таңдап, тәжірибеде сынап қараудың маңызы зор. Қазіргі білім беру саласындағы оқытудың озық технологияларын меңгермейінше сауатты, жан-жақты маман болу мүмкін емес. Жаңа технологияны меңгеру мұғалімнің интеллектуальдық, кәсіптік, адамгершілік, рухани, азаматтық және де басқа да көптеген адами келбетінің қалыптасуына игі әсерін тигізеді, өзін-өзі дамытып, оқу-тәрбие үрдісін тиімді ұйымдастыруына көмектеседі.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.