Ауыл шаруашылық өндірісін несиелендіру жүйенсін талдау. Қазақстан Республикасының аграрлық секторында несиелендірудің болашақтағы дамуы және жетілдіру жолдары

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 76 бет
Таңдаулыға:

Ж О С П А Р

Кіріспе . . . 3

I. Аграрлық экономика саласының дамуы . . . 5

1. 1. Аграрлық экономика саласының дамуы мен эканомикалық заңдарды тиімді пайдлану . . . 5

1. 2. Ауыл шаруашылықтағы тұрақты экономикалық даму проблемалары . . . 13

1. 3. Аграрлық сектордың экономикалық мемлекеттік реттеу жүйесін қалыптастру . . . 17

II. Ауыл шаруашылық өндірісін несиелендіру жүйенсін талдау . . . 23

2. 1. Ауыл шаруашылық дамуындағы несиенің маңызы . . . 23

2. 2. Аграрлық сектордың қаржылық-несиелік ретеуінің құрылуы . . . 26

2. 3. Қазақстан Республикасын ауыл шаруашылық несиелендірудің қазіргі жағдайы . . . 28

2. 4. Ауыл шаруашылық несиелік тұтыну кооперативіндегі қаржы тәуекелі . . . 36

2. 5. Қазақстан Республикасының ауыл шаруашылық ипотекалық несиелендірудің мәселелері . . . 47

2. 6. Қазақстандағы шаруа қожалықтары дамуының кейбір мәселелері . . . 52

III . Қазақстан Республикасының аграрлық секторында несиелендірудің болашақтағы дамуы және жетілдіру жолдары . . . 62

Ауыл шаруашылық өндірісін несиелендірудің нығаюы . . . 62 3. 2 Ауыл шаруашылық кешенінің несиелендіру мүмкіндіктері . . . 63

3. 3 Ауыл шаруашылық экономикасындағы инвестициялық жағдайды жетілдіру жолдары . . . 74 Қорытынды . . . 79

Қолданылған әдебиеттер . . . 85

Қосымша.

Кіріспе

Қазақстан Республикасының ауыл шаруашылығында оңтайлы үрдістерін жүргізуі сияқты кері салдармен әлеуметтік-экономикалық күрт өзгерту жүргізіледі. Бұл өзгертулер негізінде нарықтық қатынаста аграрлық сектордың ауысуымен байланысты объективті өзгертулер жатқызылады. 1990 жылынан кейін басталған экономикалық реформалар негізгі экономикалық сапасын құруға, жергілікті өзгерістер жасауға мүмкіндік береді.

Әр түрлі шаруашылықты және жеке формаларында пайда болған жаңа әлеуметтік-экономикалық және нарықтағы ауыл шаруашылық құрылымы топтастырылады.

Сол уақытта Республиканың аграрлық секторы экономиканың албырттық үдемелі дамуын жеткіліксіз алады. Сонымен қатар аграрлық сектордың терең дағдарысы өте қатаң қарсылығын бекіте отырып, төмен деңгейдегі өндірістің жалғасуын, мал және жер өндіріс бағасының өсуінің төмендеуін, жер жағдайының нашарлауын экономикалық техникалық салалық базасының қатты ратта қалуын ауыл шаруашылық өндірістік кәсіпорының мығымымен зиянының өсуін, ауыл тұрғындарының өмір саласының және нашарлау деңгейінің жалғасуын көрсетеді. Аграрлық сектордың дағдарыс жағдайы көптеген мәселелерімен байланысты. Ауыл шаруашылықтың көлемінің төмендеуінің себептерінің бірі және аграрлық соктордың экономикалық потенциалының сөзсіз азаюы болып табылады және ауыл шаруашылық тауарлы өнімдерінің айырмашылығының мемлекеттік қаржылық саясатының ұйымдастырылмағаны және экономикалық жаңашалау шешімдеріне толық қанды көз жеткізбегендіктен - аграрлық секторды қаржылық - несиелік - тәуірлендіруімен байланысты. Аграрлық соктордың қаржылық және несиелік тараптары, сонымен қатар жерді және институциональдық түбегейлі өзгертудегі аяқталмағандықтан ауыртпашылық түсірелі. Жаңа ауыл шаруашылық құрылымдардың құрылтайшылары, ақиқатты иегер болған жоқ. Олардың-еңбегінің себептері әлсіз болғандықтан.

Ақырындап таптауырын - мінез - құрылықтар өшіріліп, бұл қайта бөлу жүйесі кезінде құрылған осы ауыл шаруашылығы экстенсивті жолмен дамыды. Нарықтық экономика кезінде құрылған мемлекеттік қаржылық-несиелік қадағалау ауыл шаруашылығында жүйелендірмеген болды және қазіргі кездегі талаптарға сай емес, бұл экономикалық сектордың сұранысын қанағаттандырмайды. Аграрлық секордың экономикалық құрылымын ойнақтық және салалық институциялық жаңадан қалыптастыру, ол өндірісті және ауылшаруашылық шикізаттарды іске асыру үшін ол кәсіпкерлік іс әрекеттің тиімділігіне негізделінген, ауыл шаруашылық өндірістік потенциалын жаңарту және өңдеу өрісі. Олардың нарықтық экономикадағы жұмыс істеуге максималды үйренуі үшін мемлекет жағынан қаржылық көмек керек, республика немесе облыстық деңгейде болуы керек. Және де өзара тиімді шарт бойынша екінші деңгейлі банктер несиелеу болып табылады.

Бұл жұмыстың маңыздылығы мынада аграрлық сектордың қаржылық - несиелік қадағалау жүйесінің дамуы және тәжірибелердің тараптарының туындаушысы теориялық зерттеулердің жүйесі болып табылады. Ол нарықтың қарым-қатынастарының дамуы және тұрақтануы кезінде тәжірибелік сипаттаманың ерекшеліктерін ескертпегенде оларды іске асыру тәсілінің негізінде.

Құрылған зерттеу мақсатты ізденістің жоспарында көрсетілген негізгі сұрақтарды іске асыру жиынтық жолдары :

-қаржыландырудағы мемлекеттік көмегімен көлемін аңықтау және ауыл шаруашылық өндірісін және секторларды несиелеу;

-болашақ жылдарда Қазақстан Республикасында банктік жүйесін дамытуды жетілдіру бойынша нақты ұсыныстарды өңдеу;

-несиелік мекемелердің бантік емес дамуы бойынша ұсыныстарды өндеу;

-Қазақстан Республикасының жер кепілінде ипотекикалық несие мекемелер бойынша ұсыныстар жайында.

I. Аграрлық экономика саласының дамуы.

1. 1. Аграрлық экономика саласының дамуы мен экономикалық заңдарды тиімді пайдалану

Н. Назарбаевтың «Қазақстан-2030» ұзақ мерзімді бағдарламасына және он жылдық стратегиялық жоспарға сәйкес Қазақстан Республикасының экономикасы ойдағыдай ілгері дамып келеді, көзделген шаралардың бәрі рет-ретімен жүзеге асырылуда. Экономика қарқынды дамып, тұрақтылық орнауда. Қай салада болмасын рыноктік қатынастардың алғы шарттары қалыптастырылып, оның даму жолы айқындалуда.

Соңғы он екі жылда Қазақстан өзінің тарихи дамуында посттоталитарлық кезеңдегі өтпелі дәуірдің міндеттерін шешуде. Еліміздің тәуелсіздікке қол жеткізілуімен қатар экономиканың күйреуі, шаруашылықтың кері кетуі, инфляция, жұмыссыздық, кедейшілік, элеуметтік көмектің төмен болғаны белгілі. Советтік шаруашылық жүргізу салдарынан және өтпелі кезендегі қолайсыз құбылыстар экономикалық дағдарыстарды онан әрі шиеленістірді. Осындай қиын жылдарда халықымызға жігер беріп, баратын бағыт-бағдарды нұсқап, жөн сілтеген, стратегиясын, шығатын биіктерін, асатын асуларын көрсеткен осы ұзақ мерзімді Жолдауы еді.

Сондықтан аталған құжаттың маңыздылығы өте жоғары. Еліміздің саяси-географиялық, әлеуметтік-экономикалық, өндірістік-потенциалдық демографиялық жағдайларына сәйкес қабылдаған бағдарламаларды халық орындап, рыноктық қатынастарды жетілдіріп, алдыңғы қатарлы ел болуымызға барлық жағдай бар, материалдық рухани байлығымыз жеткілікті. Экономиканы дамытып, рыноктық қатынастардың қалыптасуындағы тұрған ең басты міндет-хылықымыздың тұрмыс деңгейін көтеру. Бұған Президенттің: «Адамдардың әл - аухатының өсуі біздің күллі күнделікті жұмысымыздың күре тамыры болуға тиіс» деген сөзі дәлел. Сондықтан әлеуметтік сала қазіргі таңда ең жауапты, күн тәртібінен түспей отырған мәселе болып табылады. Президентіміздің жыл сайынғы жолдауларының қайсысын алып қарамайық «Қазақстан-2030» бағдарламасындағы көрсетілген жолдан ауытқымай келе жатқанымыз белгілі.

Өндірістің кез келген түрінің дамуы халықшаруашылық саласының дамуына әсерін тигізеді. Осындай объективтік құбылыстар ерекше орын алу шаруашылық саласына тиеді. Өткені бұл сала өндірістің пайда болып, дамуының алғы шарты ретінде табылады. Себебі аграрлық өндірісті жүргізуді тәсілін адамдар ерте кезден-ақ өсімдік өнімдерін, әр түрлі ет өнімдерін өмір сүру үшін тұтыңған; адамдардың ауыл шаруашылық саласынан тұтынатын өнімдерін басқа өнімдермен ауыстыру мүмкін емес. Олар тек қосымша толықтырылуы ғана мүмкін; Бірде - бір мемлкет аграрлық саласыз қызмет ете алмайды, оны, біз қазіргі дүние жүзілік шаруашылық жүйелерінің тәжірибесінен көрудеміз.

Сондықтан рыноктық экономиканы дамытып жатқан кезде, негізгі заңдылықтарды аңықтау үшін, қазіргі агроэкономикалық қатынастарға талдау жасау өте маңызды.

Қай елде болмасын ауылшаруашылық саласы ең маңызды сала болып табылады. Ол салада халықтар үшін тамақ өнімдері өндіріледі. Қоғамның басқа да мұқтажын қанағаттандырады. Адамдардың тұтыну тауарларына деген сұраныс 75 пайыздан астамы ауылшаруашылығының есебімен қанағаттандырылады.

Адамдардың тұрмыстық және өмірлік деңгейдерінің жоғары болуы тікелей ауылшаруашылығының дамуына байланысты. Атап айтатын болсақ, тамақ өнімдерінің мөлшері және құрылымы, орта жан басына шаққандағы табыс, тауарларды және қызметтерді қолдану, әлеуметтік өмір сүру жағдайы т. б. тікелей осы саланың жақсы, тиімді жұмыс істеуіне байланысты, ауылшаруашылық жайдайынан, даму тепмпінен көбінесе халықшаруашылық салаларының негізгі пропорциялары, экономиканың өсуі тікелей байланысты. Ауыл шаруашылығы қай ел болмасын сол елдің материалдық ресурстарының негізгі тұтынушысы болып табылады, атап айтқанда трактор, комбайн, жүк автомашиналары, тыңайтқыш, жанар-жағар май т. б. бұл салаға қажет болып табылады.

Ауыл шаруашылығында да басқа да халықшаруашылығындагы салаларда әрекет ететін жалпы экономикалық заңдар әрекет етеді. Бірақ олардың іске асуы саланың ерекшелігіне байланысты. Ауыл шаруашылығының дамуындағы ерекшелік сол, ондағы ең басты өндіріс құрал-жабдығы жер болып табылады. Басқа өндіріс құрал - жабдығымен салыстырғанда жер тозбайды, оны дұрыс қолданса оның сапалық параметірлері жақсарады. Ұдайы экономикалық процес ретінде бұл жерде тірі организмнің табиғи даму процесі ұштасып жатады.

Ауыл шаруашылық өнімінің өндірілуі кең алаңдарда іске асады және олар әр түрлі климаттық зоналарға орналастырған. Соңғы нәтиже кейде көбінесе қолданылған ресурстардың саны мен сапасына байланысты емес, ол өндірісте істің іске асырылуына, нақтылы жағдайға байланысты.

Экономикалық заңдарды саналы және жоспарлы түрде пайдалану шаруашылықтың тиімділігін арттырудың басты құралы болып саналады. Экономикалық заңдар қоғамдық өндірістік қатынастардың ішкі мәнің, ерекше табиғатын сипаттайды. Экономикалық заңдар қоғамның шаруашылық өміріндегі құбылыстармен процестердің неғұрлым елеулі, тұрақты және үнемі қайталанып отыратын ішкі байланыстары мен қатынастардың теориялық бейнесі. Экономикалық заңдар өндірістік қатынастардың неғұрлым елеулі белгілерін, даму жағдайын бейнелейді.

Экономикалық заңдарды тиімді пайдаланудың бір шарты-олардың әрқайсысын жеке дара алып қарамай, бір-бірімен байланыстырып отырып қарау қажет. Осының негізінде белгіліенген экономикалық шараларды да бір-бірімен ұштастыра отырып, жүйелі және комплексті түрде жүргізу міндетті шарт. Экономикалық заңдар мен анықталатын қоғамдағы өндірістік қатынастар күнделікті өмірде категориялар арқылы көрінеді. Экономикалық категориялар - бұл біркелкі экономикалық қатынастардың көрінісі, бұл қатынастар экономикалық өмірдің белгілі бір жағын сипаттайды және абстракты, қорытынды түрде көрінеді. Олар баға, қаржы, несие сақтандыру, табыс, материалдық жағынан ынталандыру сияқты т. б. экономикалық тұтқалар арқылы жүзеге асады. Осы тұтқаларды бір - бірімен тығыз ұштастырып, оны ұдайы жетілдіріп отыру қажет.

Экономикалық заңдарды тиімді пайдаланудың тағы бір шарты - экономикалық шараларды жүзеге асырушы барлық еңбекшілердың тәжірибесі мен экономикалық білім дәрежесінің жоғары болуы.

Сонымен экономикалық заңдарды тиімді пайдалану шаруашылық құбылыстар мен процестердің дамуын күтіп отыру емес, керісінше, адамдардың, ұжымдардың, қоғамның ақыл-ойын, күш-жігерін белсенді түрде белгіленген мақсатқа жету жолдында жұмылдырып отыруды талап етеді. Ал мұның өзі рыноктық экономика жағдайда экономикалық заңдарды пайдалану процесінде субъективтік фактор - адамдардың, кадрлардың ролін одан әрі арттыра береді.

Әртүрлі шаруашылықтың көптеген формаларын, енгізіп оны экономикалық қолдану арқылы дамыту - бұл кеткен кемшіліктерді ғана жойып қоймайды, сонымен бірге өндірістің тұрақты дамуын қамтамасыз етеді.

Рынок жағдайындағы экономиканың жоғары дамуы - әртүрлі шаруашылық формаларын дамытып, оның әрбір еңбеккері сол шаруашылықтың иесі ретінде нақтылы түрде жұмыс істеген жағдайда іске асады. Ол тікелей өндірісті ұйымдастыруға, оны басқаруға қатысады. Прогрестің болуының өзі - адам факторыныа көңіл бөлуге, ыңталандыруға тікелей байланысты. Ал бұл өз кезегінде барлық меншік формасының ұдайы дамуын қажет етеді, өйткені меншіктің формасы шаруашылықты жүргізідің түрін аңықтайды. Иесімін деген сезімді тәрбилеу - тарихи ұзақ және көп жоспарлы процесс, ол экономикалық, саяси, ұйымдастырушылық, моральдық, мәдениеттік, психологиялық аспектіліерді тұтас қамтиды.

Өйткені адам ұзақ уақыттар бойы нақтылы міндетті, тапсырманы тек орындауға үйренді, тек „тетік” ролінде болды, ал мұның өзі адамдарды „бұл менің меншігім емес„ деген сезімді қалаптастырды. Мұндай жағдайда, әрине, меншік қатынастар шаруашылықты жүргізудің көптеген формаларын дамытып, жетілдіру негізінде экономиканың интенсивтілігін және оның сапалық өсуіне қол жеткізуге болады. Меншік қатынасын деформациялау қайта құру кезінде шаруашылық механизмінің дамуы жөнінде бірдей концепсияның болмауынан күшейді. Жоспарлауды - жоспарлайтын органдар ең негізгі міндет ретінде ұсынса, қаржы органдары - салық салу жүйесін, ал мемлекеттік еңбек комитеті - еңбек ресурстарын қодануды жетілдіруді т. б. айтты. Осының нәтижесінде - салық жүйесінде, мемлекеттік кәсіпорындар заңында кемшіліктер кетті, ал материалдық ынталандыруда, жоспарлауда, шаруашылық есепте, қаржыландыру мен несиелендіруде жетілдірілмегендік болды. Өндірістік қатынастарды тауар өндірісін рынокты жан - жақты дамыту арқылы сауда қатынастарын жетілдіру, рынок инфрақұрылымын қалыптастыру арқылы жетілдіруге болады, ал бұл өз кезегінде экономиканы өркендетуге әсерін тигізіде.

Ал еңбекке қарай бөлу заңын алып қарасақ, оның әрекет етуінде бұзушылық болды, теңгермешілікке жол берілді. Бөлу проблемасы зор экономикалық және саяси маңызы бар мәселе. Қоғамда материалдық, мәдени игіліктердің молшылығы болмағанда, ой еңбегі мен дене еңбегінің арасында, өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығы еңбегінің арасында, амандалған және мамандалмаған еңбектің арасында елеулі айырмашылықтар болған жағдайда, еңбек ақы төлегенде, олардың өндірісті дамытуға қосқан үлесіне, еңбегіне қарай төленуі қажет болды, „еңбек ақы еңбектің саны мен сапасына сәйкес болу керек„ деген ережеге сүйенді. Ал, шындығында, өмірде олай болмады, тек теория жүзінде қалды, тәжірибеде іске асырылмады. Еңбекке қарай заңы жүйелі түрде қолданылмады. Теңгермешілікке жол берудің салдарынан қоғамдық мүддеге қалай болса солай қараушылықты туғызды. Енді рынокка өтуге байланысты бұрынғы ынталандыруға теңгермешіліктің орнына әлеуметтік әділеттік орнауда, жалақыдағы шектеуліліктің орнына еңбек ақы жұмыстың саны мен сапасына байланысты болуда. Шаруашылықтың көптеген формаларында әрбір жұмыскер, әрбір кәсіпкер соңғы нәтижеге ынталы, қарқынмен, тиімді жұмыс істейтін болса, алатын жалақысы да көбейеді, яғни бұл заңды обьективті түрде дұрыс қолдана білсе, ол кәсіпкерлік істі де дамытады. Әрбір адамның сіңірген еңбегінің мөлшерінен сапасы байланысты қанша ақша алатынын үлесін көреміз. Ал рыноктық экономика жағдайында еңбекке ақы төлеудің контрактілік, келісімділік түрі ең басты орын алуда. Еңбек ақы деңгейі қандай да меншік формасында әкімшілік пен жұмыскерлер арасында шартта көрсетіледі.

Ал бұрынғы экономикалық әдебиеттердің барлығында халықшаруашылығының жоспарлы түрде дамуы тек бұрынғы социализмге тән экономикалық заң деп көрсетіледі. Өндіріс құрал-жабдықтарына жеке меншіктің болмауы, қоғамдық меншіктің үстемдігі орнатты делінген. Ал шындығында жоспар бұрын жоғарыдан түсіпотырды, қайтсе де жоспарды орындау үшін, сандық көрсеткішке жету үшін жұмыс жасалынды. Ауыл шаруашылық салаларына не себу керек, қаншама, барлығын жоғарыдан түсіріп отырды, ол жоспар орындалады ма жоқ па, реалды мүмкіндік барма, оны ешкім сұраған жоқ. Бір шаруашылық жақсы істесе, екіншісі көптеген жылдар бойы нашар, пайдасыз жұмыс істеді, оларды ешкім банкрот деп жарияламады, мемлкеттен дотация, несие алу арқылы жұмыстарын жалғастыра берді. Жиналған өнімді жинап алып, жоғарыдан оған баға қойылды. Пайдалы істеген ауыл шаруашылық кәсіпорындарына да өндіріс құрал жабдықтарын т. б. лимиттік жағдайда ғана бөліп беріп отырды. Мұны осылай ұзақ айта беруге болады.

Қорытындылап айтатын болсақ, экономикалық заңдардың дамуында бұзушылықтар болды, адамдар өз ойларына келгенін жасады, соның нәтижесінде экономика дұрыс дамымады, тоқырау болды, ал бұл өз кезегінде адамдардың әл-ауқатына, әлеуметтік жағдайына әсерін тигізді. Сондықтан рынокты экономиканы орнату барысындағы жұмыс істеп жатқаншаруашылықтың көптеген формаларында экономикалық заңдар тек объективті түрде қолданлыған жағдайда ғана өндіріс дамып, еңбек өнімділігі жоғарлап, шығын азайып, жоғары нәтижелі жұмыс болды, ал ол өз кезегінде өз елімізде сапалы отандық өнімдеріміздің молшылығын жасауға толық мүмкіндік береді.

Жүргізілген, жүргізіліп жатқан экономикалық реформалардын тиімділігін арттыру мәселесі бәрімізді ойландырады, өйткені олар әлі де болса, күткен нәтижені бермей отыр. Себебі реформаны іске асыруда объективті экономикалық заңдарды қолдану негізінде емес, әкімшілік тәсіл негізінде болуда.

Экономикалық заңдар да табиғат заңдары сияқты объективті сипатқа ие болады. Оны ешкім алып тастап, болмайды деп оны жойып жібере алмайды. Олардың әрекет етуіне объективті жағдай болса, онда олар сақталады, біздің санамыздаң, іс-әрекетімізден тыс болып жатқан процестерге әсерін тигізеді және керісінше, егер де жағдай болмаса ары қарай әрекет етпейді, олардың орнына басқа экономикалық заңдар келеді. Мысалға, белгілі жағдайда ғана әрекет ететін жоспарлы - пропорционалды заңды алып қарасақ, қатаң жоспарлау - әкімшілік жүйенің тікелей көрінісі екенін көруге болады, бұл объективті құрылыс. Құн заңын алып қарайық, ол тауар шаруашылық және рыноктық қатынастар барлық формацияларда әрекет етеді. Тіпті бір орталықтан жоспарлау жағдайында және өндірілген тауарларға мемлекеттің жоспарланған бағаны қоюда да құн заңының әрекеті есепке алынған. Басқаша айтқанда, мемлекеттік бағаны қоюды шығынның көлемі, тауар сапасы, ренталық қатынас, территориялық зоналар, жыл мезгілі және т. б. ескерілген.

Объективті экономикалық заңдармен қатар юридикалық заңдар да бар. Соңғысы объективті экономикалық заңдарды есепке алып, олардың іс-әрекетінен шығуға тиісті, міне, сонда ғана табысты түрде істі іске асыруға болады. Көптеген юридикалық актілер: Президенттің Жарлығы, Үкімет Қаулысы, Қазақтан Республикасының заңдары тәжірибеде осал орындалуы, оның жамандығынан емес, олай болу себебі, нақты жағдайдағы әрекет ететін объективті экономикалық заңдардың механизімін есепке алмаудан болады. Сондықтан экономикалық реформаны өндіргіш күштің дамуын, өндірістік қатынастардың деңгейін, халықтың менталитетін ескере отырып, комплексті түрде жүргізу қажет.

Қолану заңының ауыл ашруашылық саласында әрекет етуінде салаға байланысты ерекшеліктер бар. Қорлану заңының әрекет етуіне салалық, регионалдық, әлеуметтік - экономикалық және т. б. өндірістің ерекшелгі әсер етеді. Ең бастысы жерге байланысты, оны дұрыс қолданса, ол тозбайды, нашарламайды, керісінше, үздіксіз өзінің өнім беруін жоғарылатады. Қазақстанда жер көлемінің көп бөлігі табиғи - климаты қолайсыз зоналарға орналасқан, сонымен бірге жер учаскілерінің орналасуында да айырмашылық бар. Ал мұның бәрі ауыл шаруашылығы еңбек өнімділігінің деңгейіне, яғни ауыл шаруашылық өндірісіндегі қорлану деңгейіне де әсерін тигізеді. Қорланудың ауыл шаруашылық саласын дамытудағы мәнің күрделі қаржы көлемінің Қазазстан Республикасы және Алматы облысы бойынша қазіргі кезеңде өсуінен көреміз.

1. кесте

Қазазстан Республикасы және Алматы облысы бойынша ауыл шаруашылық саласын дамытуға жіберілген күрделі қаржы (қазіргі баға бойынша) млн теңге

Жылдар

Күрделі қаржы

Жылдар:

Күрделі қаржы: Қазақстан Республикасы - барлығы

Алматы облысы бойынша - барлығы

Жылдар: 1998

Күрделі қаржы: 5423

330

Жылдар: 1999

Күрделі қаржы: 4190

252

Жылдар: 2000

Күрделі қаржы: 2051

125

Жылдар: 2001

Күрделі қаржы: 9011

Жылдар: 2002

Күрделі қаржы: 1400

Жылдар: 2003

Күрделі қаржы: 5870

198

Жылдар: 2004

Күрделі қаржы: 8436

488

Жылдар: 2005

Күрделі қаржы: 1

590

Бұл статистикалық мәліметтерден Қазақстан Республикасы және Алматы облысы бойынша ең аз күрделі қаржы бөлінген уақыт - 1998 жыл, республика бойынша 6, 0 есеге, Алматы облысы бойынша да 6, 0 есеге азайғаның көруге болады. Ал 2002, 2005 жылдардағы көрсеткіштерден күрделі қаржының өскені байқалады, тікелей мақсаттық бағытқа жұмсалса нәтиже жаман болмайды.

1. 2. Ауыл шарушылығындағы тұрақты экономиакалық даму проблемалары

Еуразия кеңістігінің бір бөлшегі болып табылатын Қазақстан мемлекетінің ауыл шаруашылығындағы тұрақты экономикалық даму мәселелері және оның болашағына көз жүгірту бүгінге дейін арнайы сөз етілген мәселе емес.

Тұрақты даму дегенде көбіміз ойдан шығарылған абстрактылы бір термин қарастырылып отырған секілді ойда болатынымыз рас. Деген мен, қарапайым халықтың өзі тұрақты дамуды елдің бүгін және алдағы ұзақ мерзімде кездейсоқ кездесетін бағаның өзгеруі, ішкі және сыртқы өзгерістер мен саясаттың құбылуына ешбір байланыссыз жүйелі түрде ілгері дамуы деп түсінеді. Оның үшін табиғат байлықтарын, жерді, шикізат қорын шашпай-төкпей бүгінге де, болашаққа да жететіндей етіп пайданалу тұрақты дамудың бастапқы шарты болатыны түсінікті.

Ауыл шаруашылығында тұрақты экономикалық дамудың басты алғы шарты жерді тиімді пайдалану . Біздің елімізде бұл іс ақсап тұр.

Республикада 272, 5 миллион гектар жер бар, оның 226, 6 миллион гектары ауыл шаруашылық жері бұл бүкіл Батыс Еуропаныңың барлық жерінің 60 пайызы.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.