Материалдық емес активтердің есебі

Пән: Бухгалтерлік іс
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 47 бет
Таңдаулыға:

Жоспары

Кіріспе . . . 2

1 Бөлім. Материалдық емес активтердің экономикалық мазмұны және

ғалымдары мен тәжірбиешілердің еңбектеріндегі жетілдіру жолдары

1. 1 Материалдық емес активтердің жалпы экономикалық мазмұны . . . 4

1. 2 Ғалымдар мен тәжірбиешілердің еңбектеріндегі материалдық емес

активтердің есебін жетілдіру жолдары . . . 5

2 Бөлім. «АжАс стройсервис» ЖШС-нің ұйымдық-экономикалық

сипаттамасы және есеп жұмысының жағдайы

2. 1 «АжАс стройсервис» ЖШС-нің ұйымдық-экономикалық

сипаттамасы . . . 12

2. 2 «АжАс стройсервис» ЖШС-нің есеп және қаржы жұмысын

ұйымдастыру . . . 18

3. бөлім. Материалдық емес активтер есебі

3. 1 Материалдық емес активтер есебінің мазмұны мен мақсаты . . . 21

3. 2 Материалдық емес активтер есебінің аналитикалық және сентитикалық

есебі . . . 27

3. 3 Материалдық емес активтердің амортизациясын есептеу . . . 33

3. 4 Материалдық емес активтерді бағалау және түгендеу . . . 37 3. 5 Материалдық емес активтердің кірісі мен оларды есептен шығару . . . 41

Қорытыңды . . . 45

Қолданылған әдебиеттер тізімі . . . 47

Кіріспе

Материалдық емес активтер актив ретінде болашақта экономикалық олжа әкелетін активтер ретінде танылады. Өз кезегінде, материалдық емес активтердің құны, активтердің белсенді нарығы бар кезде ғана дұрыс анықталуы мүмкін; кез келген уақытта мәміле жасауға ынта білдіруші сатып алушы мен сатушыны табуға жөне бұндай кезде сатылатын және сатып алынатын тауардын бағасы да халық үшін қолайлы болады.

Біршама материалдық емес активтердің белсенді нарығы болмайды, өйткені олар өте сирек кездеседі, мысалға, тауар белгілері, басылым атауы, кино мен музыкаға берілген авторлық құқықтары және бір актив үшін төленген сомасы, осы тәріздес басқа активтің құнын өлшеу үшін, негіз бола алмайды.

Сондықтан көптеген материалдық емес активтердің құнын, әдетте, екі жақтың келісімі бойынша анықтайды.

Материалдық емес активтер танылған кезеңінен бастап бастапқы құны бойынша бағаланады. Материалдық емес активтердің бастыпқы құны олардың алынған тәсіліне байланысты болып келеді: сырттан түссе (сатып алынған бағасы, ұйымдар бірлестігінің күшімен; айырбастау арқылы немесе мемлекеттік субсидияның есебінен) немесе шаруашылық жүргізуші субъектінің өз күшімен жасалса.

Құн қағидасына сәйкес, материалдық емес активтер сатып алынған кезде сол құны бойынша көрініс табуы тиіс. Сатып алу құнына сатып алумен байланысты барлық шығындар енгізіледі, соның ішінде сатып алынған бағасы, тасымалдау шығыны және т. б.

Егер де материалдық емес активтер бартерлік (айырбас) негізде алынса, онда олардың, бағасы нарықтық құн немесе осы тәріздес материалдық емес активтер құны бойынша анықталады. Егер материалдык емес активтің бастапқы құны несие есебінен алынса, онда сол несие үшін төленетін пайыз бастапқы құнына қосылмайды, ал ол кезендік шығысқа жатқызыдады. Егер материалдық емес активтің бастапқы құны мемлекеттің есебінен тегін (немесе номиналды атаулы, немесе мемлекеттің субсидиясының есебінен) алынса, онда ол сату немесе белсенді нарықтағы материалдық емес активтерінің тап осы түрінің құны бойынша танылады.

Егер де Үкімет тарапынан ауыл шаруашылығының қажеттілігін камтамасыз ету үшін, мысалы, шегірткеге қарсы күресетін препаратқа "АВВА" кәсіпорынның лицензиондық келісімін тегін алды делік, бұндай жағдайда аталған лицензиондық келісімнің белсенді нарығы болмайды.

Материалдык емес активтердін түсуі мен шығарылуы "Материалдык емес активтерді қабылдау - беру актісімен рәсімделеді. Актіде материалдық емес активтердің түрі дәл аталады және кәсіпорынға берілген күні (кәсіпорында жасалған күні), объектінің сипаттамасы, оның бастапқы құны, амортизация нормасы және басқа қажетті мәліметгері көрсетіледі.

Материалдық емес активтерді қабылдап алу жөніндегі акті әрбір объектіге бір данадан толтырылады. Бірнеше біртектес материалдық емес активтерді қабылдау жөніндегі ортақ акт жасауға болады. Акт материалдық емес активтердің объектісі, оларды пайдалану тәртібі немесе кәсіпорынның мүліктік құқықтарын растайтын құжаттармен қоса бухгалтерияға беріледі, оған бас бухгалтер қол қояды және кәсіпорынның басшысы бекітеді.

Курстық жұмыстың обьектісі болып «АжАс стройсервис» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі табылады.

Курстық жұмыс «Материалдық емес активтер есебі» тақырыбына жазылады.

Белгіленген мақсаттарға қарап бірқатар міндеттерді шешу қажет болады, соның ішінде:

- нарықтық жағдайдағы материалдық емес активтер есебі есебінің мәні мен мақсатын танып білу;

- ғалымдар мен тәжірибешілердің материалдық емес активтер есебін жетілдіру жөнінде сұрақтарды ашу;

- материалдық емес активтер есебінің дұрыс ұйымдастырылуының мәнін ашу;

- материалдық емес активтер есебінің синтетикалық және аналитикалық есебін ұйымдастыруды ашу;

- материалдық емес активтер аудитінің кезектілігін, көздерін, шешімін қарастыру.

Амортизацияны есептеу материалдық емес активтер құны толық өтелгеннен кейiн немесе актив табыс келудi доғарған сәттен бастап тоқтатылады. Материалдық емес активтер ұтымды пайдалану мерзiмiнiң дұрыс есептелуіне олардың амортизациясын өндіріс немесе аайналым шығындарына қосу тәуелді, демек оған субъект қызметінің шынайы қаржы нәтижесі де тәуелді болмақ . материалдық емес активтер амортизациясының есебі РТ № 6-нысанында жүргізіледі.

1 Бөлім. Материалдық емес активтердің экономикалық мазмұны және ғалымдары мен тәжірбиешілердің еңбектеріндегі жетілдіру жолдары

1. 1 Материалдық емес активтердің жалпы экономикалық мазмұны

Материалдық емес активтер - заттың нақтылай нысаны жоқ, бірақ «сезілмейтін құндылыққа» ие және субъектіге ұзақ уақыт бойы немесе тұрақты түрде қосымша табыс әкелінетін активтер. Материалдық емес активтерге тауар белгілері, тауар өндірісінің тіркелінген жерлер, гудвил, «ноу - хау», лицензиялар, патенттер және өнеркәсіп үлгілері, өнеркәсіпті ұйымдастыру шығындары. Электронды есептеу машинаны, бағдарламаны қамтамасыз ету, интелектуалдық меншік, жер учаскесін және табиғи ресурстарды пайдалану құқықтары және т. б жатады.

Материалдық емес активтерді анықтауға болады: егерде оларды жалға берсе, сатса, айырбастаса, болашақтаалынатын экономикалық олжаға олардың тікелей қатысы болса. Материалдық емес активтерді субъект былай анықтайтын болса, онда олжа табу мүмкіндігі ашылады. Материалдық емес активтер (МЕА) шартты түрде 4 топқа бөлінеді.

1. Өндіріспен байланысты материалдық емес активтер

2. Коммерциялық қызметпен байланысты материалдық емес активтер

3. Қолдану (пайдалану) құқықтарымен байланысты материалдық емес активтер.

4. Материалдық емес активтердің басқа да түрлері

Жалпы айтқанда материалдық емес активтерге: лицензиалдық келісімдер, компьютерлік бағдарламамен қамтамасыз етулер, патенттер, авторлық құқықтар, тауар белгілері, қызмет ету белгілері, фирма атулары, тәжребиелі - конструкторлық жұмыстар және т. б. жатады.

Материалдық есмес активтердін есебінің міндеттері:

Материалдық есмес активтердін қозғалысын дұрыс құжаттық рәсімдеу және бухгалтерлік есепте уақытылы көрсету.
Материалдық есмес активтердін материалдық жауапты адамдарға бекіту және сақталуын бақылау.
Материалдық есмес активтердін есептелген амортизациясы мен тозу сомасының есепте дұрыс көрсету.
Материалдық есмес активтердін құжаттауы дұрыс есептеу.

Материалдық емес активтердің нақты барлығымен қозғалысын есепке алу 2710 «Гудвилл», 2730 «Өзге материалдық емес активтер» шоттарында жүргізледі. Осы шотардың дебеті бойынша - материалдық емес активтердің келіп түскен басымен аяғындағы қалдықтары көрсетіледі де, ал кредиті бойынша - материалдық емес активтердің есептен шығарылғаны көрсетіледі.

Материалдық емес активтерді сипаттайтын немесе олардың пайдалану тәртібін белгілейтін, сондай - ақ кәсіпорынның мүлікттік құқығын растайтын құжаттар жатады.

Есеп беруде матариалдық емес активтердің мәнін ашу. Шаруашылық жүргізуші субьектінің қаржылық есеп беруде материалдық емес активтерінің есебі үшін қабылданған есеп саясаты ашылуы керек, атап айтқанда; амартизацияны есептеу үшін пайдаланатын тәсілі; пайдалы қызмет ету мерзімі немесе пайдаланатын амартизациялық нормасы; жалпы баланстық құн және есептік кезеннің басымен аяғына жинақталған амартизацияның нормасы; кәсіпорынның өзі жасаған материалдық емес активтердің баланстық және т. б. көрсетіледі.

Аудиттің алдында келесі міндеттер бар:

Материадық емес активтердін көлемін анықтау.
Материадық емес активтердін құрылымын тексеру, құрылымының кәсіпорын бағытымен сәйкестігін тексеру.
Материадық емес активтердін қамтамсыздығын тексеру.
Материадық емес активтердін жағдайын талдау.
Материадық емес активтердін қозғалысын талдау.
Материадық емес активтердін пайдаланудың экономикалық тиімділігін бағалау.

1. 2 Материалдық емес активтер туралы ғалымдар мен тәжірибешілердің пікірлері

Ғалымдар мен тәжірибешілердің материалдық емес активтер жөніндегі төмендегідей пікірлері ұсынылады:

Экономикалық ғылымдар кандидаты, доцент, [1] Тасмағанбетов Т. А. материалдық емес активтерге және бұлардың амортизациясын келесідей сипаттап берген «Материалдық емес активтер және бұларды пайдалану мерзімі нақтылы обьектілер» бойынша мазмұнын жетік білетін мамандардың қатысуымен анықталады. Егер материалдық емес активтерді пайдалану мерзімін нақтылы анықтау мүмкіндігі болмаған жағдайда тиісті нормативтік құжаттарға сай 10 жыл мерзім белгіленеді. Материалдық емес обьектілер өрсін, амортизациясын есептеу екі түрлі әдіспен жүзеге асырылады, Біріншісі - түзу сызықты бірқалыпты, екіншісі - өндірілген өнімдер көлеміне пропорционалды түрде амортизациясын есептеу әдісі»

Витулева Т. бухгалтерлік есеп және қаржы бойынша консультанты материалдық есеп активтерді есепке алу ережелерін ұсынады [2]

Материалдық емес активтерді тану және бағалау.

2001 жылғы 12 маусымда қабылданған «салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасының №209-11 кодексінде (салық кодексінде), Қазақстан республикасының бухгалтерлік есеп жөніндегі заңдарына сәйкес бухгалтерлік есепте танылған материалдық емес обьектілер материалдық емес активтер болып табылады.

Материалдық емес активтерді тану оларды бухгалтерлік балансқа енгізу үшін есепке алуды білдіреді. Материалдық емес активтерді танудың жалпы шарттары мынадайт екі талаптың бірдей орындалуын;

- компания болашақта активпен байланысты экономикалық пайда ала алатынына сенімі жоғары болуын;

- активтердің нақты құнын бағалауға сенімді болуын қарастырады.

Аталған материалдық емес активпен тікелей байланысты болашақ экономикалық пайда: болашақ экономикалық пайдаларды өсіруде материалдық емес активтің ролі бөлінсе: салық төлеушінің аталған активті пайдалануға қабілетті және ниеті болса; субьектінің күтіп отырған болашақ экономикалық пайданы алуына мүмкіндік беретін тиісті техникалық қаржылық және ресурстары бар болса алынатын болады.

Кейбір материалдық емес активтер физикалық тасығыштарда болады:компьютерге арналған бағдарламалық қамтамасыз ету- дискетада, фильм лентада болады. Мұндай жағдайларда материалдық емес активтер дискета мен лента емес компьютерге арналған бағдарламалық қамтамасыз ету мен фильм тексеріледі. Олар өз кезегінде көмекші элементтер болып табылады және активтің мәнін анықтауда негізгі алынбайды.

Салық кодексінің 105- бабына сәйкес материалдық емес активтер- жылдық жиынтық табыс алу үшін ұзақ мерзімді (бір жылдан артық) кезеңі ішінде пайдаланылатын материалдық емес обьектілер. Тану сәтінде бұл активтер бастапқы құны бойынша бағаланады. Материалдық емесактивтердің бастапқы құнын бағалау олардыңкомпанияға келіп түсу тәсіліне: басқа жақтан келіп түсуіне (сатып алу, компанияның бірігуі нәтижесінде алу, айырбас) немесе компанияның өзі жасауына байланысты болады. Салық салу мақсаты үшін қатысушылардың, құрылтайшылардың шығфындардың қоса алғанда, оларды сатып алу жөніндегі шығындар материалдық емес активтердің бастапқы құны болып табылады.

«А» кәсіпорын лицензиялық шарт бойынша тауар белгісін оның иесінен 5 жыл мерзілге 5 теңгеге сатып алды. Шартты рәсімдегені үшін заң компаниясына 3 теңге мөлшерінде төлем жасалды. Бұл материалдық емес активтің бастапқы құны бухгалтерлік есепте де салық есебінде де 53 теңге мөлшерінде белгіленілетін болады.

«В» компаниясы бағдарламалық қамтамасыз етудi «А» компаниясына тегiн бердi. Бұл материалдық еместiң берiлу сәтiнде рыноктық құны 3 теңге болды. «А» компаниясы бухгалтерлiк есебiнде бағдарламалық қамтамасыз етудi рыноктың құны бойынша балансқа қояды.

Салық салу мақсаты үшiн бұл материалдық емес актив танылмайды, өйткенi бұл бағдарламалық қамтамасыз ету компанияның кәсіпкерлік қызметiнде пайдаланылуына қарамастан «А» компаниясы оны сатып алуға шығын жұмсаған жоқ (Салық кодексiнiң 106-бабының 4 -тармағы) . Бiр жылдан кейiн «А» компаниясы бағдарламалық қамтамасыз етудi «С» компаниясының жарғылык капиталына салым ретiнде енгiзуге шешiм қабылдады. Активтiң рыноктық құны енгiзу сәтiнде 25 теңге болды. «С» компаниясы бұл бағдарламалық қамтамасыз етудi балансқа қойды, бiрақ салық есебiнде амортизациялық аударымды есептеген кезде оны ескермейдi. Мұның өзi құрылтайшының материалдық емес активтi сатып алуға шығын жұмсамауына байланысты (Салық кодексiнiң 106-бабының 4-тармағы) .

Амортизациялық аударымдарды және материалдық емес активтер бойынша басқа шегерiмдердi есептеу үшiн салық төлеушiге «Материалдық емес активтер» iшкi тобының құндық балансын дұрыс анықтау маңызды. Осы мақсаттар үшiн корпорациялық табыс бойынша декларацияда «Амортизациялық аударымдар, жөңдеу шығыстары және тiркелген активтер бойынша басқа да шегерiмдер» атты 100. 22-нысын және оған қосымша 100. 22. 005-нысын қарастырылған.

«Материалдық емес активтер», iшкi тобының салық кезеңiнiң аяғындағы құндық балансы былайша анықталады:

Iшкi топтың салық кезеңi басындағы құндық балансы + Салық кезеңiнен түскен материалдық емес активтер - Салық кезеңiнде шығып қалған материалдық емес активтер.

Материалдық емес активтердiң түсуi:

1. Сатып алу - материалдық емес активтердiң бастапқы құнына оларды сатып алу, өндiру жөнiндегi шығындар, сондай-ақ олардың құнын өсiретiн басқа да шығындар кiредi.

2 . Қатысушылардың материалдық емес активтердi салым ретiнде жарғылық капиталға енгiзуi түсуi болып саналады, бұл ретте қатысушының бұл материалдық емес активтi сатып алу немесе өндiру арқылы шығын жұмсағанын растайтын құжаттардың болуы қажет.

Материалдық емес активтердiң шығып қалуы:

• Келiсiм құны бойынша өткiзу;

• ҚР азаматтық заңдарына сәйкес белгiленетiн iс бойынша жарғылық капиталға салым ретiнде беру;

• Бухгалтерлiк есептiң деректерiне сәйкес баланстық құны бойынша тегiн беру жолымен жүргiзiлуi мүмкiн.

«Материалдық емес активтер» атты IХ топтың 2-iшкi тобының 01. 01. 2002 ж. құндық балансы 880, 0 мың тг. болды (оған кiретiндер «1С: Бухгалтерия» бағдарламалық қамтамасыз етуi, «бағдарламалық қамтамасыз етуi 300, 0 мың тг. сатылды, ал «1С: Бухгалтерия» бағдарламалық қамтамасыз ету еншiлес компанияға тегiн берiлдi.

Осы iшкi топтың есептi кезең аяғындағы құндық балансын айқындау үшiн «1С: Бухгалтерия» бағдарламалық қамтамасыз етуiнiң баланстық құнын анықтау қажет. Бастапқы құны 120, 0 мың теңге болды, бұл объектiнi пайдалану уақыты iшiнде 50, 0 мың теңге тозу есептелдi.

Декларацияға 22 - қосымшаның «Iшкi топтың шығып қалған материалдық активтерiнiң құны» атты 1 00. 22. 005С - жолы бойынша 370, 0 мың теңге сомма көрсетiлетiн болады және бұл iшкi топтың құндық балансы жыл аяғында 510, 0 мың теңге (880, 0-З70, 0) болады.

Материалдық емес активтер бойынша шегерiмдер.

Амортизациялық аударымдар.

Материалдық емес активтер бойынша амортизациялық аударымдарды есептеудiң тәртібі 1. 01. 2002ж дейiн қолданылған салық зат салыстырғанда өзгерген жоқ. Iшкi топ бойынша амортизациялық аударым iшкi топтың салық кезеңi аяғындағы құндық балансына амортизация нормасын, бiрақ Салық кодексiнiң 110-бабында белгiленген шектен аспайтын норманы қолдану арқылы есептеледi.

Салық кодексiнiң 110 - бабының 2 - тармағьна сәйкес қосымша шегерiм пайда болды: салық төлеушi пайдалануға алғаш берiлген тiркелген активтер бойынша пайдаланудың алғашқы салық кезеңiнде амортизациялық аударымдары амортизацияның екi есе нормасы бойынша есептеуге құқылы. Аталған объектiлер пайдаланудың алғашқы салық кезеңiнде iшкi топтың құндық балансынан бөлек декларацияға 23 - қосымшада (100. 23 - нысан) ескерiледi. Келесi салық кезеңiнде бұл материалдық активтер ішкі топтың құндық балансында қосылуға жатады. Амортизацияның екi есе нормасы пайдаланылуы жылдық жиынтық табыс алуға келетiн және кемiнде З жылға созылатын материалдық емес активтерге қолданылуы мүмкiн. 2001 жылы салық төлеушi амортизацияның екi есе нормасын пайдалануға берiлген жаңа негiзгi құралдар бойынша ғана қолдануға құқылы болатын, ал мұның өзi машиналар мен жабдықтарға ғана қатысты едi.

Материалдық емес бойынша басқа шегерiмдер. [3] Назарова В.

1. Iшкi топтың бүкiл материалдық емес активтерi шығып қалған кезде iшкi топтың есептi кезең аяғындағы құндық балансы шегерiмге жатады.

«Материалдық емес активтер» iшкi тобының құндық балансы 1. 01 . 2002ж. 300. 0 мың теңге болды (оған кiретiндер: «1С Бухгалтерия» бағдарламалық қамтамасыз етуi, сауда белгiсi) . Компания сауда белгiсiн пайдалану құқығынана арналған шарттың мерзiмiн ұзартқан жоқ және «1С Бухгалтерия» бағдарламалық қамтамасыз етуiн 120, 0 мың теңгене сатып жiбердi. Iшкi топтың жыл аяғындағы құндық балансы 180 мың теңге (300, 0 - 120, 0) болды. Бұл сома 100. 22. - қосымшаның 100. 22. 005 -жолына қосымша нысанда көрсетiледi, ал содан кейiн декларацияның «Шегерiмдер» бөлiмiндегi 100. 00. 036D - көшіріледі.

Егер салық кезеңiнiң аяғында iшкi топтың құндық балансының мөлшерi 100 АЕК-тен кем сома болса, ол шегерiмге жатады. Бұл шегерiм 100. 22 - қосымшаның 100. 22. 005 - жолына қосымша нысанда көрсетiледi, ал содан кейiн декларацияның «Шегерiмдер» бөлiмiндегi 100. 00. 03 6Е - жолына көшiрiледi.

Материалдық емес активтердiң шығуынан алынған табыс

Егер шығып қалған материалдық емес активтердiң құны салық кезеңiнде келiп түскен материалдық емес активтердiң құнын ескергенде, iшкi топтың салық кезеңi басындағы құндық балансынан асып кетсе, асып кеткен мөлшерi жылдық жиынтық табысқа қосылады. Бұл iшкi топтың салық кезеңi аяғындағы құндық балансы нөлге тең болады.

«Материалдық емес активтер» iшкi тобының құндық балансы 1. 01. 2002ж. 200, 0 мың теңге болды (оған кiретiндер: «1С: Бухгалтерия» бағдарламалық қамтамасыз етуi, «SUN» бағдарламалық қамтамасыз етуi) . 2002 жыл iшiнде « бағдарламалық жинағы 250, 0 мың теңгеге сатылды. Ішкi топтың құндық балансы терiс мәнді құрайды - 50, 0 мың теңге (200, 0 - 250, 0) . Бұл сома (50, 0 мың теңге) 100. 22 - қосымшаның 100. 22. 005-жолына қосымша нысанда көрсетiледi, ал содан кейiн декларацияның «Жылдық жиынтық табыс» бөлiмiндегi 100. 00. 008 - жолына көшiрiледi.

Материалдық емес активтерді есепке алу бөлімі бойынша бухгалтерде туындаған жағдайларға Павлодар қаласындағы сертификаттандырылған бухгалтер-практик, САР Н. Айрих пікірі бойынша: [4]

Қазақстандық кәсіпорын 2006 жылдың басында қызметін жүзеге асыруға 1 жыл мерзімде қолданыста болатын лицензия алды. Кәсіпорын бухгалтері лицензия құнын материалдық емес активтер шотына жатқызады. 2006 жылдың аяғында басшы құжаттамадағы және бухгалтерлік есеп жүргізудегі барлық өзгерістерімен бірге компанияның ХҚЕС-на көшетіні туралы шешім қабылдады. Жағдайды талдау, мұндай жағдайда кәсіпорынға көшу күні сияқты екі күнді айқындап алуы қажет. Егер болжам бойынша, ХҚЕС-н көшу күні 2007 жылдың 1 қаңтары болса, онда ХҚЕС-на сәйкес жасалған бірінші есептілік 2008 жылдың 31желтоқсан күніндегі есептілік болады. Сонымен, 01. 01. 2007 жылы лицензияға қатысты шаруашылық операциясы жабық болады және ХҚЕС-на ешқандай қатысы болмайды.

Герасимова В, «MERCUR AUDIT» фирмасының атқарушы директорының пікірі бойынша, [5] қазіргі кезде кәсіпорын жұмысында компьютерді қолданбау мүмкін емес. Компьютерлерді бағдарламамен қамтамасыз ету көптеген факторларға тәуелді, алайда соның ішінде бастылары - бұл «қажеттілік» және «мүмкіндік». Техника мен технологияның дамуына, ақпараттың таралуына орай кәсіпорындардың бағдарламалық өнімдермен жабдықталуы сандық, сондай - ақ сапалық тұрғыдан барған сайын ұлғая түсетін болады. Қазіргі кезде бухгалтерлік есеп компьютерлік бағдарламаларды қолдана отырып жүзеге асырылады. Қолданылып жүрген заңдарға сәйкес бағдарламалық өнім жарғылық капиталға салым ретінде енгізудің нәтижесінде, өтеусіз беру және сатып алу - сату жолымен түседі.

Кез келген мүлікті сатып алу, бағдарламалық өнімдерді сатып алу сауда - саттық шарты бойынша жүзеге асырылуы тиіс. Аталған шартта бухгалтер мынадай тармақтарға айрықша көңіл бөлген жөн:

- шарт сомасына

- жеткізудің жағдайлары мен жиынтықтылығына

- кепілдік міндеттемелеріне

- бағдарлама өнімін жаңартуды енгізудің жағдайларына

- тегін қызметке

- жеңілдік пен артықшылық жүйелеріне

Бағдарламалық өнімнің бастапқы құны қәсіпорынға түсу әдісіне байланысты:

- жарғылық капиталға салым ретінде түскені және өтеусіз алынғаны тараптардың немесе сарапшы - бағаланушылардың келісімі бойынша бағаланады;

- төлем үшін сатып алынғаны - сатып алу бойынша нақты жұмсалған шығын және пайдалануға дайын күйіне келтіру арқылы анықталады.

Материалдық емес активтер: жылдық есепке дайындықты тексеру.

Л. И. Хорина, аудитор, «Центр аудит - Казахстан» ТАК бас маманы, Е. В. Михалева, IBS CONSULTING компаниясының бухгалтерлік есеп және қаржы бойынша консультанты. [6]

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.