КОММЕРЦИЯЛЫҚ БАНКТЕРДІҢ АКТИВТЕРІН БАСҚАРУДЫ ТАЛДАУ ( ҚАЗКОММЕРЦБАНК АҚ МЫСАЛЫНДА)

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 65 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

АРНАЙЫ ТЕРМИНДЕР, ҚЫСҚАРТУЛАР, СИМВОЛДАР ТІЗІМІ

КІРІСПЕ . . . 8

1 КОММЕРЦИЯЛЫҚ БАНКТЕР АКТИВТЕРІН БАСҚАРУДЫҢ

ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ . . . 10

1. 1 Банк активтері: түсініктері, түрлері, классификациялары . . . 10

Активтерді басқару теориялары . . . 18

1. 3 Активтерді басқару тәсілдері . . . 23

2 КОММЕРЦИЯЛЫҚ БАНКТЕРДІҢ АКТИВТЕРІН БАСҚАРУДЫ ТАЛДАУ («ҚАЗКОММЕРЦБАНК» АҚ МЫСАЛЫНДА) . . . 29

2. 1 «Қазкоммерцбанк» АҚ экономикалық көрсеткіштерін талдау . . . 29

2. 2 Банк активтерінің құрылымы мен динамикасын талдау . . . 36

2. 3 Коммерциялық банк активтерінің сапасын талдау . . . 46

3 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЕКІНШІ ДЕҢГЕЙЛІ БАНКТЕР АКТИВТЕРІН БАСҚАРУ МӘСЕЛЕЛЕРІ МЕН ОЛАРДЫ САУАТТЫ БАСҚАРУ ҚАЖЕТТІЛІГІН ЖЕТІЛДІРУ . . . 52

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 60

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 63

ҚОСЫМШАЛАР . . . 65

АҢДАТПА

Дипломдық жұмыс Қазақстан Республикасы коммерциялық банктерінің активтерін басқарудың мәні мен маңызын зерттеуге арналған.

Кіріспеде жұмыстың өзектілігі, маңыздылығы, мақсаты мен міндеттері, дипломдық жұмыстың тақырыбы сондай-ақ әдістемелік негіздері бейнеленген.

Бірінші бөлімде коммерциялық банк активтерін басқарудың теориялық көріністері қарастырылған.

Екінші бөлімде банктің қаржылық қызметі мен экономикалық көрсеткіштеріне талдау жүргізілген. Осы бөлімде Қазақстан Республикасы коммерциялық банктерінің активтер құрылымы мен динамикасының талданулары бейнеленеді.

Үшінші бөлімде банк активтері мен пассивтерін сауатты басқару Қазақстан банктері үшін өзекті болып табылатыны, сонымен қатар қазақстандық банктердің активтер сапасының өтімділіктің жетіспеушілігімен байланысты қиындықтарға төтеп беруі анықталады.

Зерттеу нәтижелері қорытындыда жалпыланған.

ҚЫСҚАРТЫЛҒАН СӨЗДЕР ТІЗІМІ

АЖО - автоматтандырылған жұмыс орындары

АҚ - акционерлік қоғам

АПБ - активтер мен пассивтерді басқару

АПБК - активтер мен пассивтерді басқару комитеті

БОК - банктің операциялық күні

ЕДБ - екінші деңгейлі банктер

ЖІӨ - жалпы ішкі өнім

ҚР - Қазақстан Республикасы

ҰБ - Ұлттық банк

ШОБ - шағын және орта бизнес

ЭЕМ - электр есептеуіш машина

АННОТАЦИЯ

Дипломная работа разработана в целях исследования функций и значении управления активами коммерческих банков Республики Казахстан.

Во введении обосновывается актуальность исследования, рассматриваются степень разработанности темы, цель и задачи работы, предмет дипломного исследования, а также методологическая основа.

В первой главе рассматриваются теоретические основы управления активами коммерческих банков.

Вторая глава является практической, содержит анализ экономических показателей АО «Казкоммерцбанк». В ней рассматривается анализ структуры и динамики коммерческих банков.

Третья глава содержит в себе проблемы управления активами коммерческих банков, также рассматриваются некоторые предложения граммотного управления активами .

В заключении приводятся основные выводы дипломного исследования.

КІРІСПЕ

Дипломдық жұмыстың өзектілігі. Банк активтерін сауатты басқару қажеттілігі туралы шетелдік Дж. Синки мен Питер Роуздың еңбектеріне қызығушылықтар ұсынылады.

Активтерді басқаруда тиянақты талдау мен несиенің қайтарылуының сенімділігін басқару өте маңызды мәнге ие. Сондай- ақ несиеден келетін залалды жабу үшін резервті құруға тоқтамды назар аударған жөн. Оның көлемі өтемпаздық активтердің несиелік қарызына кері әсерін жоюға мүмкіндік береді.

Банктер - негізінде іскерлік серіктестік басталатын және аяқталатын орталықтар. Банктердің сауатты қызмет етуінен экономиканың саулылығы тәуелді болады. Коммерциялық негізде әрекет етуші банктердің дамыған тармағынсыз нақты әрі тиімді нарықты механизмді құруға талпыныс тек игілікті қалау ғана болып қалады.

Коммерциялық банктер - төлеу және қайтару шартымен ақшалай құралдарды тарту және орналастыруды, сонымен қатар, басқа да көптеген банктік операцияларды жүзеге асыру үшін жасалатын әмбебап несиелік мекемелер.

Активтер мен пассивтердің банктік қоржыны - бұл жоғары пайда мен тәуекелдің жарамды деңгейіне қол жеткізу үшін қолданылатын біріңғай бүтін болып саналады.

Дипломдық жұмыстың маңыздылығы. Екінші деңгейлі банктердің активтерін басқару мақсаты - меншікті және тартылған қаржыларды тиімді орналастыру негізінде банктің ең үлкен пайда алуына қол жеткізу.

Активтер мен пассивтерді бірлесе басқару банкке депозиттері мен заемдарын кезеңді тербелістер мен іскерлік белсенділіктің циклдері тербелістерінің әсер етуінен қорғау үшін ықпал жасайды, сонымен қатар банк мақсатын реализациялауына жағдай жасайтын активтер қоржынын құруға қаражаттар беруге себепші болады. Активтер мен пассивтерді басқарудың мәні баланс құрылымын оның стратегиясымен сай келуіне әкелетін шаралардың жүзеге асуы мен тактиканың қалыптасуында.

Банк активтерін басқару - бұл жеке және тартылған қаражаттарды орналастырудың жолдары мен реті, яғни, ол қолма-қол ақшаларға, инвестицияларға, ссудалар мен басқа да активтерге орналастыру. Қаражаттарды орналастыру кезінде ерекше назар ссудалық операциялар мен бағалы қағаздарға инвестициялауға аударылады.

Дипломдық жұмыстың мақсаты - коммерциялық банктердің активтерін басқару мен талдаудың мәні мен маңызын теориялық түрде зерттеу.

Жұмыстың мақсатынан шығар кезде келесідей міндеттер қойылды:

коммерциялық банктер активтерінің мәні мен маңызын анықтау;
банк активтерінің құрылымын анықтау;
Қазақстан Республикасы коммерциялық банктерінің активтер талдауының негізгі аспектілерін оқып білу;
Қазақстан банктерінің активтер сапасының проблемаларын анықтау;
банк активтерін сауатты басқаруды оқып білу.

Зерттеу тақырыбы болып, төлеу және қайтару шартымен ақшалай

құралдарды тарту және орналастыруды, сонымен қатар, басқа да көптеген банктік операцияларды жүзеге асыру үшін жасалатын әмбебап несиелік мекемелердің активтерін басқару табылады.

Дипломдық жұмыстың әдістемелік негізі болып, Қазақстан Республикасының нұсқамалары, шетелдік экономисттердің еңбектері және «Қазкоммерцбанк» АҚ мағлұматтары мен баспасөз баптары, статистикалық берілгендер алынды.

Дипломдық жұмыстың құрылымы кіріспеден, негізгі үш бөлімнен, қорытынды мен қолданылған әдебиеттер тізімі және қосымшалардан тұрады.

1 КОММЕРЦИЯЛЫҚ БАНКТЕР АКТИВТЕРІН БАСҚАРУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

1. 1 Банк активтері: түсініктері, түрлері, классификациялары

Банк активтерін басқару мақсаты - меншікті және тартылған қаржыларды тиімді орналастыру негізінде банктің ең үлкен пайда алуына қол жеткізу.

Активтерді басқару сапасы тікелей бірнеше көрсеткіштерге ықпал жасайды:

- өтемпаздығы;

- пайдалылығы;

- сенімділігі;

- банктің тұрақтылығы.

Банктің активтерін басқару кезінде мынадай негізгі қағидалармен жетекшілік жасалады:

- банк активтерінің тиімді құрылымын қамтамасыз ету;

- әртараптандыру (актив операциясын кеңейту) ;

- тәуекелділікті анықтау және резервті құру;

- активтердің тұрақты табысын қамтамасыз ету.

Банк активтерінің құрылымы баланстағы активтердің әр түрлі баптарының сапасына қатынасы ретінде көрінеді. Ал, активтердің құрылымы мен сапасы олардың өтемпаздығынан көрінеді.

Банктің өтемпаз активтерін банк міндеттемелерін жабу үшін тез пайдалануға болады.

Өтемпаз активтерге жататындар:

- кассадағы қолма-қол ақша;

- Ұлттық банктегі, шетел банктеріндегі корреспонденттік шоттардағы қаржы қорларының қалдығы;

- банкпен сатылып алынған мемлекеттік займдар, Ұлттық банктің бағалы қағаздары.

Көрсетілген активтердің өтемпаздығы тұрғысынан қарастырамыз [1] .

Қаржылық қор белгілі болғандай, сөзсіз өтемпаз, сондықтан оларды кез келген уақытта банк міндеттемесін жабу үшін пайдалануға болады. Корреспонденттік шоттардағы қаржылардың қалдығы оларда өтемпаз болып саналады және олар өтемпаздық ресурстарының қоры болып табылады.

Корреспонденттік шоттарда қаржы үнемі өзгеріп отырады, сондықтан, банк ағымдағы шоттардағы өз міндеттемелерін орындау үшін оның көлемі жетуі өте маңызды. Осы мақсатта корреспонденттік шоттың және оның тиімді басқарылуының жағдайын тұрақты бақылау жүргізіледі. Егер корреспонденттік шотта қаржы жетпей қалған шақта, банк банкаралық қарыз бен қаржы нарығының жедеғабыл депозитін алуы мүмкін.

Келесі өтемпаз активтер - мемлекет шығарған немесе муниципалдық бағалы қағаздар. Дамыған елдерде мемлекет кепілдік беретіндіктен, үкіметтік қарыздық міндеттемелер жоғары өтемпаз болып саналады, оларда тәуекелділік өте аз.

Бірақ бағалы қағаздар нарығы жеткілікті дамымағандықтан белгілі бір дәрежеде оларды өткізуде қиындықтар мол болғандықтан, өтемпаздығы төмендейді.

Соған қарамастан мемлекеттік және муниципалдық бағалы қағаздарды тез өткізілетін активтерге жатқызуға болады, сондықтан олар көп жағдайда өтемпаз бола алады.

Экономиканы реформалау және оның дағдарыстан шығуы банк активтері мен бағалы қағаздардың үлесінің молаюына көмектеседі.

Өтемпаз активтерге банкпен 30 күн мерзімге берілетін қысқа мерзімді несиелерді жатқызуға болады. Бірақ мұндай жағдайда, берілген несиенің сапасын есепке алу керек.

Экономиканың жеткіліксіз дамуы кезінде, отандық қаржы рыногында кредиттік салымдардың тәуекелі елеулі өседі. Сондықтан банктің несие қоржынының сапасына, әрі ондағы күдікті уақыты өткен несиелердің үлесінің төмендеуін басқару маңызды мәнге ие болады.

Несиенің мерзімін ұзартудағы іс жүзіндегі тәжірибе банктің балансының өтемпаздық деңгейін негізсіз көтеріп, өтемпаздықтың коэффициентін орынсыз биіктетеді. Сондықтан өтемпаз активтерге жататын несиелер сапасы төмен өтемпаз құралдарына жатады.

Активтердің өтемпаздығы құрамындағы несиелердің үлестік салмағының тұтастай көбеюі банктің өтемпаздық көрсеткіштерінің және активтерді басқарудың нашарлауына әкеледі.

Яғни, банк балансының өтемпаздығына несиелердің қайтарылуының сенімділігі және банктердің несие қоржынының сапасын дұрыс басқару тікелей ықпал жасайды.

Қайтарылмаған несиені жабу үшін, сондай-ақ өтемпазсыз тәуекелден қорғау үшін және банктің несие қоржынын дұрыс басқармаған жағдайда арнаулы резервті қарастыру қажет.

Несиелер қайтарылмай қалған жағдайда құрылатын резервтер банк активтерін тәуекелден сақтайды, сондай-ақ мынадай мақсатпен:

- активтердің сапасын жақсартуға әсер ету;

-оларды сапасыз басқарудан болған өтемпаз активтердің баланстанбағанының тәуекелін төмендету;

- келешектегі несие залалын жабу үшін пайдаланылуы мүмкін банк пайдасын бөлшектеуге болмайтындығы.

Резервтің мөлшері есеп берген күндегі несиелердің жалпы сомасының көлеміне байланысты. Резервтің ең төменгі деңгейі 2 пайыздық мөлшерде белгіленген.

Қажетті резервтердің мөлшерін анықтау тәуекелдің дәрежесіне байланысты, несиелік активтер (несиелік қарыз) бес топқа бөлінеді.

Бірінші топқа - қаржылық тұрақты, жоғары рейтингті төлемге қабілетті қарыз алушыларға берілген несиелер, сондай-ақ, берілген несиені қосылған пайызымен өз уақытында қайтаруға қабілетті, сенімді клиенттерге жататын несие алушылар жатады.

Екінші топқа - қаржылық жағдайы тұрақты, сенімді қарыз алушыларға берілетін несиелер қосылады. Бірақ, кейбір аспектілер мұндай қарыз алушыларға күдік тудырады (мысалы, арттырылған өнімдерге түсетін қаржылардың мүмкіндігі, 30 күнге дейінгі төлемнің уақытының өтуі) .

Үшінші топқа - қаржылық жағдайы күдікті, қарыз алушыларға берілген несиелер (несие бойынша үлкен қарыздың болуы, өнімдерді өткізудегі қиындықтар, төлемнің 60 күнге дейін созылуы) қосылады. Одан басқа, қарыз алушылар несиені жабу мерзімін бірнеше рет ұзартып, басқа банктен несие алу арқылы, несиені өндіріп алу фактысы болды.

Төртінші топқа - жеткілікті пайда ала алмаған және ұзақ мерзімді қарызы бар (60-тан 80 күнге дейін) өз айналым қаржысы жеткіліксіз құрылған қарыз алушыларға ұсынылған несие жатады.

Бесінші топқа - өтемпаздығы жоқ балансты қарыз алушы мен банкроттығы мойындалған (қарыз алушы берешегін жабуды 180 күннен астам уақытқа созған) қарыз алушыға берілген несие жатады.

Несие тәуекелі резервінің сомасы банктің байланысты жасау күнімен анықталады және олар мына көрсеткіштерге байланысты:

- несие тәуекелінің шәкілі;

- тәуекел тобы;

-тәуекелдің несиелік қарыздың көлеміне байланысты пайызбен көрсетілген белгіленген коэффициенті.

Несиелік берешектің құрамына уақыты өткен 30 күннің пайызы қосылады.

Несиеден келген залалды жабу үшін резерв құрудың экономикалық мәні банк қызметіндегі пруденциялық нормативтерді анықтағанда ғана оның меншікті қорының құрамына резерв сомасы қосылмайды. Бұл өз кезегінде банктің өтемпаздық әлеуетін азайтады, активтерінің сапасын төмендетеді, банктің несиелік басқаруына назар аударылуын күшейтеді.

Күрделі шығындар, дебиторлық берешекті қосқандағы басқа да активтер және негізгі қорға салынған банк салымы едәуір аз өтемпаздыққа ие. Активтердің бұл түрлері банктің меншікті қоры есебінен қалыптасады. Сондықтан активтердің көлемі өтемпаздықтың деңгейіне, банктің активтерді басқаруына ерекше әсер ете қоймайды.

Жоғарыда айтылғандардан мына мәселелер шығады:

-біріншіден, коммерциялық банктердің актив құрылымдары оңтайланбаған және әртараптандырылмаған;

- екіншіден, активтердің құрылымында банк өтемпаздығы деңгейіне және активтердің басқарылуына шешуші ықпал ететін өтемпаз активтер мен несиелік салымдардың басымдылығы бар;

- үшіншіден, несиелік салымдар банктерді қосымша ресурстарды пайдалануға, қарызды уақытында жаба алмау несиенің мерзімін ұзартуға мәжбүр етуімен ерекшеленеді. Бұл белгілі бір дәрежеде өтемпаздық пен төлем төлеу қабілетіне әсер етеді.

Сөйтіп, активтерді басқаруда тиянақты талдау мен несиенің қайтарылуының сенімділігін бағалау өте маңызда мәнеге ие. Сондай-ақ несиеден келетін залалды жабу үшін резервті құруға тоқтамды назар аударған жөн. Оның көлемі өтемпаздық активтердің несиелік қарызына кері әсерін жоюға мүмкіндік береді.

Коммерциялық банктің активтері оның табыстылығының басты қайнар көзі болып табыла отыра негізгі ерекшелікке ие [2] .

Банк активтері мынадай сипаттарға ие:

- банктің барлық активтері пассивтер құрамымен анықталады;

- банк активтері жоғары өтімді және төмен өтімді бола алады;

- негізгі құрамдардан басқа барлық активтер қаржылық ресурстармен көрсетілген;

- банктің шаруашылық субъектілерімен, Ұлттық банкпен және басқа да банктермен, мемлекет және халықаралық қаржылық институттармен қарым-қатынасын белгілейді.

Сонымен банктің қаржылық активтері - бұл ақша құралы ретінде кез келген компанияның (банктің) үлестік құрал-жабдығы түрінде белгіленген кез келген активтер.

Банк активтері өзіне мыналарды енгізеді: қолма-қол ақша мен корреспонденттік шот, банк қоржынындағы бағалы қағаздарды, дебиторлық қарыздар мен негізгі құрал және материалдық активтер түріндегі айналыстан тыс активтерді. Активтердің негізгі бөлігі банктегі банктік операцияларды жүргізу қорытындысымен жүзеге асырылады.

Активті операциялар - бұл болашақта табыс алу үшін және өтемпаздықты ұстау мақсатымен банк басқаруындағы бар ресурстарды орналастыру операциялары.

Банк активтерінің құрылымы төмендегідей көрсетіледі:

Ескерту: автордың құрастыруымен [2]

Сурет 1 - Банк активтерінің құрылымы

Қолма-қол ақшалар мен оған теңестірілген эквиваленттер - бұлар кассадағы, айырбас пунктеріндегі, банкоматтардағы, жол чектеріндегі ақшалай құралдар; Ұлттық банктегі және басқа да банктердегі корреспонденттік шоттардағы бос қалдықтар. Бақылау және реттеу органдары банктерден қаражаттарының бір бөлігін қолма-қол формада ұстауын немесе басқа банктер шоттарындағы талап етуге дейінгі салымдар түріндеұстауын талап етеді. Сонымен қатар, кассалық қолма-қол ақшалар салымдарды қайтару, ақшаларды айыру, ссудаға сұранысты қанағаттандыру, түрлі операциялық шығыстарды жабу үшін қажет. «Қолма-қол ақшалар мен оларға теңескен қаражаттар» бабы қаражаттарды Орталық банкпен басқа да банктер шоттарында көлемдейді.

Басты резерв болып, әрине, банк сейфтеріндегі қолма-қол ақшалар табылады. Бірақ банк жетекшілігі олардың шамасын ең төменгі деңгейге дейін азайтуға ынта көрсетеді. Қазақстанда қолма-қол ақшаларды сақтандыру мен қорғау шығасылары аса маңызды, қолма-қол ақшалар табыс әкелмейді. Сондықтан «Қолма-қол ақшалар мен оларға теңескен қаражаттар» бабы банк үшін анағұрлым өтімді, бірақ соғұрлым пайдалылығы аз.

Клиенттер мен банктерге талап етулер - заңды және жеке тұлғаларға ақылы, қайтарымдылық негізіндегі және жедел түрдегі шарт негізінде банктерде орналасқан немесе банктермен ұсынылған ссудалар мен құралдар.

Инвестициялар - қаржылық құралдарға банктің ақшалай ресурстарын салулары (банк қоржынындағы бағалы қағаздар, т. б. ) . Қысқа мерзімді үкіметтік қағаздарға инвестициялар салу аз табыс әкеледі, бірақ өтемеудің нөлдік тәуекелі бар активтердің жоғары өтімді түрі болып табылады және нарықтық мөлшерлеменің өзгерісінің аз ғана тәуекелі болып саналады. Ұзақ мерзімді бағалы қағаздар созылмалы кезең ішінде, әдетте, жоғары кіріс әкеледі. Банктің кірісін молайту үшін, әдетте, қаражаттарды мемлекеттік мекемелердің облигацияларына инвестициялайды, сонымен бірге шектеулі ауқым бойынша корпорациялардың бірінші классты облигацияларына инвестициялайды.

Коммерциялық банктердің кірістерді алу тұрғысынан қызметінің негізгі түрі болып ссудаларды беру табылады.

Қайсы бір несиелік операцияларға қаражаттарын салған кезде банк жетекшілігі бірінші кезекте клиенттердің несиедегі қажеттіліктерінің қанағаттандырылуының кезі мен жоғары табыс алу кезін міндет қалайды.

Айналыстан тыс активтер - ғимарат, жиһаз және құралдар, гудвилл, көлік құралдары түріндегі негізгі құралдар мен материалдық емес активтер.

Дебиторлар (басқа да активтер) - жабдықтаушылардың, қызметкерлердің, бюджеттің (салықтың аванстық төлем түріндегі) банк алдындағы дебиторлық қарызы.

Активтердің жалпы құрылымындағы негізгі бап рөлінде - несие орын алады [2] . Несие арқылы құралдардың уақытша жетіспеушілігі жабылып отырады, сонымен қатар ғимараттар, көлік, өнеркәсіп үшін шикізаттарды сатып алу жүзеге асырылады және бағалы қағаздар сатылып алынады, жалақы төленуі мен ақшалай айналыстағы ақша массасының көлемі артады.

Банктің несиелік операциялары оның несиелік саясатымен тең жағдайда жүзеге асады. Банктік несиелеудің субъектілері болып жекеменшік компаниялар мен ұйымдар, мемлекеттік кәсіпорындар, басқарушы ұйым, халықтар және басқа да банктер табылады. Банктік несиелеудің кредиторы рөлінде өзінің уақытша бос құралдарын белгілі бір уақытқа қарыз алушыға иелену үшін берген коммерциялық банк орын алады.

Қарыз алушы - ол қажетті құралдарды (ссуданы) қолдануға алатын және оларды белгіленген мерзімде міндетті түрде қайтаратын несиелік қатынастар жағы.

Банктік несиелеудің объектілері болып материалдық және материалдық емес құндылықтар табылады: ғимараттар мен құрал-жабдықтар, шикізат, негізгі және көмекші материалдар, аяқталмаған өнеркәсіп, дайын өнім, тұрғын үй және тағы басқалар.

Инвестициялар - бұл банк активтерінің құрылымындағы өтімділігі жағынан жоғары, өзіне бағытталған бағалы қағаздар мен операцияларға салынатын салымдарын кіргізеді.

Банктің бағалы қағаздар мен операцияларына инвестициялық операциялар - бағалы қағаздарды сату-сатып алу және кері РЕПО жатады. Банктің инвестициялық операциялары жоғары, сонымен қатар тұрақты табыс әкелетін банктің бағалы қағаздар қоржынының қалыптасуына бағытталған.

Қоржынды инвестициялар инвестициялық портфельдің қалыптасуымен, басқа да активтер мен бағалы қағаздарды иеленумен байланысты жобаларға салынатын капитал салуды айқындайды. Берілген процесте инвестор қор нарығындағы бағалы қағаздарды сату және сатып алу операцияларымен құрылатын оптималдық инвестициялық қоржынды қалыптастыру мен басқаруға талпынуы керек. Сонымен қатар, қоржын өзімен бірге қаржылық құралдар түріндегі жиналған түрлі инвестициялық құндылықтардың жиынтығын ұсынады.

Кері РЕПО - бағалы қағаздарды қайтадан кері сату шартымен байланысты сатып алу операциялары.

Банк операциясы негізіндегі қаржылық активтерді иелену және қалыптастыру тобына өтеу мерзіміне дейінгі ұсталынып отыратын бағалы қағаздар және саудалық бағалы қағаздар түріндегі құнды қағаздар жатады.

Саудалық бағалы қағаздар - сату үшін сауда жасауға арналған қолда бар қаржылық активтер.

Сауда жасауға арналған қаржылық активтер - бағалардың қысқа мерзімді тербелісі нәтижесінде пайда алу мақсатында иеленілген активтер.

Қолда бар сауда жасауға арналған қаржылық активтер - банк портфеліндегі және келесі 3 категориялы активтердің біреуіне де жатқызуға болмайтын активтер: сауда жасауға арналған активтер, банкпен ұсынылған өтеу мерзіміне дейінгі ұсынылып отыратын ссудалар мен дебиторлық қарыз. Берілген активтер тобына банк арқылы сату мақсатында алынған бағалы қағаздар жатады.

Банктің ұзақ мерзімді активтеріне материалдық емес активтерді (ақпараттық қамтамасыз ету, лицензиялар, авторлық құқық, т. б. ) жатқызуға болады.

Банктің ұзақ мерзімді активтері түріндегі негізгі құралдар ұзақ мерзімді функцияналдандыру кезеңін иеленетін материалдық құндылықтар болып табылады. Банктің негізгі құралдары ғимараттар, көлік құралдары, құрал-жабдықтар және тағы басқалары көрсетіледі.

Банк активтерін басқаруда топ-менеджменттің басты тапсырмасы болып жоғары сапалы активтердің қалыптасуы саналады. (Активтер банк қызметінің нәтижесі болып табылатын банк өнімдерін құру және банктік қызметтердің қызмет ету барысында қалыптасады ) . Сапа өнімнің бәсекеге қабілеттілігінің негізгі белгісі болып табылады, сондықтан берілген тапсырманың қорытындысы бүгінгі күні ерекше маңызға ие.

Банк активтерінің сапалылығы олардың провизияларының қалыптасуы процесінде анықталады [3] .

Банк активтерін келесідей критерийлермен классификациялауға болады:

- тағайындалуы бойынша;

- өтемпаздығы бойынша;

- тәуекел деңгейі бойынша.

Активтерді өзінің тағайындалуы бойынша 5 категорияға бөлуге болады:

- банк өтімділігін қамтамасыз ететін кассалық активтер;

- банкке ағымды табыс әкелетін әрекет етуші активтер;

- болашақта табыс алуға арналған және басқа да стратегиялық мақсаттарға қол жеткізуге арналған инвестициялық активтер;

- банктің шаруашылық қызметін қамтамасыз етуге арналған айналыстан тыс активтер;

- басқа да активтер.

Активтер классификациясының басты критерийі болып есептелген сый-ақымен оны толық немесе бөлшектеп өтеудің қабілеттігі табылады. Классификацияға айналыстан тыс активтерден басқа барлық активтерді жатқызуға болады.

Өтемпаздық деңгейіне қарай банк активтері келесі топтарға бөлінеді:

- жоғары өтімді активтер: қолма-қол ақшалар және бағалы металдар;

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.